KZBS_-_MF_08.05.2013_r. - Krajowy Związek Banków Spółdzielczych

Warszawa, dnia 08.05.2013 r.
Szanowny Pan
Jacek Rostowski
Wicepremier
Minister Finansów
WNIOSEK
W związku z licznymi sygnałami związanymi z kredytami preferencyjnymi
płynącymi z banków spółdzielczych i banków zrzeszających, Krajowy Związek Banków
Spółdzielczych, działając na podstawie art. 2 ustawy z dnia 30 maja 1989 r. o izbach
gospodarczych, zwraca się w imieniu swoich członków, z wnioskiem o wystąpienie przez
Pana Ministra z pilną inicjatywą prawną w zakresie zmiany treści Rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, polegającej na zmianie wysokości
oprocentowania kredytów bankowych udzielanych z systemem dopłat ARiMR, poprzez
podwyższenie dopuszczalnego oprocentowania tych kredytów do wysokości co najmniej
2.0 stopy redyskontowej weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez
Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym oraz objęcie tą zmianą również kredytów
udzielonych dotychczas z udziałem dopłat ARiMR.
W związku z zasadniczymi zmianami na rynku finansowym i istotnym spowolnieniem
gospodarczym, zostały w ostatnim czasie podważone podstawy kredytowania przez banki
spółdzielcze i zrzeszające sektora rolnego z udziałem dopłat z ARiMR. Trudna sytuacja
finansowa zmusza banki do szczególnie rzetelnej oceny kosztów i wydatków związanych
z realizowaną akcją kredytową. W tym świetle wyjątkowego znaczenia nabiera konieczność
pilnych zmian w zakresie wysokości oprocentowania kredytów udzielanych z dopłatami
ARiMR, które w aktualnej sytuacji gospodarczej stają się istotnym obciążeniem dla banków
1
spółdzielczych i zrzeszających, ze względu na sztywno ustaloną marżę nie pozwalającą
pokryć aktualnie kosztów banków związanych z obsługą tych kredytów.
Krajowy Związek Banków Spółdzielczych podkreśla, że banki spółdzielcze oraz banki
zrzeszające jako instytucje szczególnie związane z rynkiem rolnym są szeroko zaangażowane
w jego racjonalny i perspektywiczny rozwój, którego istotną częścią są kredyty z dopłatami
ARiMR. Banki spółdzielcze oraz banki zrzeszające są związane z akcją kredytowania
z udziałem dopłat ARiMR od początku istnienia Agencji i w wieloletnim, nieprzerwanym
okresie wzajemnej współpracy wykazały w pełni troskę o stworzenie racjonalnego systemu
kredytowania rolnictwa z udziałem dopłat Agencji. Niestety, obecne spowolnienie
gospodarcze podważyło w zasadniczym stopniu możliwość dalszego udziału banków
spółdzielczych i zrzeszających w kredytowaniu sektora rolnego z udziałem dopłat ARiMR, co
stwarza poważne zagrożenie w dostępie rolników do finansowania kredytowego, które jest
niezbędne dla utrzymania produkcji rolnej i modernizacji gospodarstw utworzonych
dotychczas z udziałem środków Agencji.
Aktualna sytuacja rynkowa wpłynęła na poważne podwyższenie ceny depozytów
pozyskiwanych przez banki na rynku, z których finansowane są kredyty udzielane
z systemem dopłat ARiMR. Zmiany te podważają ekonomiczny sens prowadzenia przez
banki spółdzielcze oraz banki zrzeszające akcji kredytowej z udziałem dopłat ARiMR, która
to akcja kredytowa obecnie nie pokrywa nawet kosztów banków związanych z udzielanymi
kredytami.
Krajowy Związek Banków Spółdzielczych podkreśla, że pod względem poziomu
kosztów obciążających banki, kredyty z udziałem dopłat ARiMR są obciążone szczególnie
wysokim nakładem wydatków koniecznych do poniesienia ze strony banków kredytujących.
Kredyty udzielane z udziałem dopłat ARiMR są obciążone nie tylko koniecznością
realizowania zwykłych obowiązków prawnych ze strony Banku (w szczególności analiza
zdolności kredytowej kredytobiorcy zgodnie z art. 70 Prawa bankowego), ale również ten
rodzaj kredytów obciąża banki obowiązkiem realizowania szczególnych i indywidualnych
analiz dotyczących zgodności finansowanych inwestycji z zasadami kredytowania
z systemem dopłat ARiMR. Administrowanie przez banki środkami publicznymi w ramach
dopłat
Agencji
obciąża
również
banki
szeregiem
dodatkowych
obowiązków
sprawozdawczych, które są wymagane zgodnie z aktualnym stanem prawnym finansowania
z udziałem dopłat ARiMR. Powyższe obowiązki sprawozdawcze również pociągają za sobą
istotne koszty związane z pracochłonnym i wymagającym trybem przygotowania
koniecznych opracowań.
2
Wszystkie powyższe elementy składają się łącznie na wyjątkowo wysokie koszty po
stronie banków związane z udzielaniem kredytów z udziałem dopłat ARiMR. Według
przeciętnej oceny banków spółdzielczych i zrzeszających będących członkami KZBS, koszty
ponoszone przez banki w związku z udzieleniem kredytu z udziałem dopłat ARiMR są
znacząco wyższe od kosztów udzielenia takiego samego kredytu bez udziału dopłat ARiMR.
Powyższy element kosztów nabiera szczególnego znaczenia w obecnej sytuacji
gospodarczej, wymagającej z jednej strony pozyskiwania drogich depozytów na rynku celem
finansowania prowadzonej akcji kredytowej, a z drugiej strony oceny ekonomicznej
opłacalności udzielania kredytów z udziałem dopłat ARiMR, które przynoszą wymierną stratę
bankom finansującym przy aktualnie ustalonym poziomie marży dla tego rodzaju kredytów.
W obecnej sytuacji generowania przez kredyty z udziałem dopłat ARiMR strat
w związku ze sztywno określoną formułą oprocentowania tych kredytów, odbiegającą od
aktualnych realiów rynkowych i ekonomicznych, staje przed bankami spółdzielczymi
i zrzeszającymi zaangażowanymi we współpracę z ARiMR realna i groźna dla rynku rolnego
perspektywa wstrzymania udzielania tego rodzaju kredytów.
Krajowy Związek Banków Spółdzielczych podkreśla, że w świetle aktualnych
wymogów kapitałowych i warunków prowadzenia działalności bankowej określonych przez
Komisję Nadzoru Finansowego, banki nie mogą akceptować sytuacji generowania
poważnych strat z tytułu udzielania kredytów z udziałem dopłat ARiMR w ramach aktualnie
obowiązującej stopy oprocentowania tych kredytów.
Ponieważ wstrzymanie ewentualnej akcji kredytowej ze strony banków spółdzielczych
i zrzeszających będzie stanowiło dotkliwy cios w wiele gospodarstw rolnych wymagających
preferencyjnego finansowania z udziałem dopłat ARiMR i skutki wstrzymania akcji
kredytowej mogą doprowadzić do nieodwracalnego upadku wielu inwestycji stworzonych
z szerokim zaangażowaniem środków Agencji w latach poprzednich, odpowiednio zasadniczą
kwestią jest obecnie pilne rozważenie przez Pana Ministra możliwości wystąpienia
z inicjatywą prawną w zakresie zmiany treści Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 22
stycznia 2009 r. w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa, polegającej na zmianie wysokości oprocentowania kredytów
bankowych udzielanych z systemem dopłat ARiMR, poprzez podwyższenie dopuszczalnego
oprocentowania tych kredytów do wysokości co najmniej 2.0 stopy redyskontowej weksli
przyjmowanych od banków do redyskonta przez Narodowy Bank Polski w stosunku rocznym.
3
W tym stanie rzeczy Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, zwraca się
z niniejszym wnioskiem o podjęcie przez Pana Ministra pilnej inicjatywy prawnej mającej na
celu zmianę wysokości oprocentowania kredytów bankowych udzielanych z systemem dopłat
ARiMR.
Podkreślamy, że aktualna sytuacja gospodarcza wymaga szczególnie szybkich działań
w powyższym zakresie i reakcji odpowiedniej do istniejącego zagrożenia kryzysowego
podważającego fundamentalny dla rynku rolnego system kredytowania z udziałem dopłat
ARiMR.
Krajowy Związek Banków Spółdzielczych zaznacza, że przedstawione w niniejszym
wniosku wyjaśnienia i argumenty są z jednej strony ogólne i ramowe, jednak w przypadku
konieczności przedstawienia szczegółowych kalkulacji dotyczących kosztów ponoszonych
przez banki spółdzielcze oraz banki zrzeszające w związku z udzielaniem kredytów
z systemem dopłat ARiMR, KZBS deklaruje gotowość niezwłocznego przedłożenia na
odpowiedni wniosek materiałów uzupełniających w tym zakresie. Mamy nadzieję jednak, że
dotychczasowa wieloletnia współpraca banków spółdzielczych i zrzeszających z Agencją
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa pozostającą pod bezpośrednim nadzorem Pana
Ministra oraz udokumentowane historycznie zaangażowanie banków spółdzielczych
i zrzeszających w prawidłowy rozwój akcji kredytowej z udziałem dopłat ARiMR, pozwolą
na sprawne i pozytywne rozpatrzenie niniejszego wniosku, którego pilność jeszcze raz
podkreślamy.
W tym stanie rzeczy uprzejmie prosimy o niezwłoczną reakcję Pana Ministra zgodnie
z powyższym wnioskiem.
Zaznaczamy jednocześnie, że pismo w przedmiotowej sprawie zostało w tym samym
dniu skierowane również do Rolnictwa i Rozwoju Wsi sprawującego na podstawie art. 3
Ustawy z dnia 9 maja 2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, generalny
nadzór nad ARiMR (z wyłączeniem gospodarki finansowej). Mamy nadzieję, że w ramach
współpracy organów rządu bezpośrednio zaangażowanych w problematykę kredytowania
rolnictwa z udziałem dopłat ARiMR, zostanie podjęta pilna debata nad przedstawionym
wnioskiem.
Z poważaniem
Jerzy Różyński
Prezes Zarządu
Krajowego Związku Banków Spółdzielczych
4