Praca i zasiłki dla bezrobotnych w UE

Transkrypt

Gdy pracujesz, mieszkasz i przemieszczasz się
na obszarze Unii Europejskiej. Twoje prawa i obowiązki.
Praca i zasiłki
dla bezrobotnych w UE
EU Praca i zasilki to print.indd 1
6/7/05 8:48:58 AM
Broszura ma charakter popularny, a zawarte w niej informacje
omawiają podstawowe zasady, prawa i obowiązki obywateli
Unii Europejskiej związane z koordynacją przepisów o pracy,
ubezpieczeniu i świadczeniach socjalnych. Gdyby okazało się,
że nie odpowiada ona na wszystkie nurtujące Państwa pytania,
prosimy skorzystać ze strony internetowej:
http://www.mps.gov.pl/_koordynacja.php
oraz skontaktować się z odpowiednią instytucją właściwą,
łącznikową lub władzą właściwą.
Praca i zasilki to print.indd 2
6/7/05 8:48:58 AM
EU Praca zasilki s3 copy.pdf
6/13/05
3:25:57 PM
Praca i zasiłki
dla bezrobotnych w UE
C
M
Y
CM
MY
W serii wydawniczej poświęconej koordynacji
CY
systemów zabezpieczenia społecznego w UE ukazały się
CMY
następujące broszury:
K
• Świadczenia społeczne w UE w pigułce. Zasady płacenia składek.
• Jak dostać emeryturę i rentę w UE
• Krótki przewodnik po przepisach i instytucjach w UE
• W którym kraju UE jesteś ubezpieczony
• Świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa w UE
• Świadczenia rodzinne w UE
• Praca i zasiłki dla bezrobotnych w UE
ZASILKI BEZRO 4GO
12/8/05
17:03
Page 4
(Black plate)
Publikacja sfinansowana z Funduszu PHARE,
projekt 2002/000-580-02-04
„Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego"
realizowany przez Ministerstwo Polityki Społecznej
Publikacja ma charakter popularny, nie wyczerpuje zagadnień
uregulowanych w rozporządzeniach wspólnotowych
dotyczących koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.
Warszawa 2005
Wydawca: Ministerstwo Polityki Społecznej
Opracowanie treści: Profile Sp. z o.o.
ISBN 83-60259-00-3
Praca i zasiłki dla bezrobotnych
S P I S
5
T R E Ś C I
1. Dlaczego warto przeczytać ten poradnik? .................................... 6
2. Gdzie dziś możesz pracować w Unii Europejskiej? ......................... 9
3. W jakich przepisach znajdziesz swoje pracownicze gwarancje? ..... 12
4. Zanim wyjedziesz poszukiwać pracy za granicą .......................... 14
5. Zasiłek ponad granicami .......................................................... 17
6. Czy i kiedy należy ci się za granicą zasiłek, jeśli stracisz pracę ........ 22
7. Zsumują ci każdy dzień pracy ................................................... 28
8. Jak wyliczą ci zasiłek za granicą?................................................ 32
9. Gdy jesteś pracownikiem przygranicznym, sezonowym
lub oddelegowanym ............................................................... 34
10. Formularze, formularze ............................................................ 38
11. Wracasz do kraju? .................................................................... 45
12. Kilka rad na koniec .................................................................. 46
13. Spis potrzebnych instytucji ....................................................... 48
6/7/05 8:48:59 AM
6
1. Dlaczego warto przeczytać ten poradnik?
Jeżeli jesteś pracownikiem etatowym lub sezonowym, artystą, pracujesz na
własny rachunek albo niestety straciłeś posadę – masz teraz znacznie więcej
szans na lepszą pracę, doskonalenie umiejętności lub zdobywanie praktyki
zawodowej. Od 1 maja 2004 r., od przystąpienia Polski do Unii Europejskiej,
rynki pracy 25 krajów zjednoczonej Europy stanęły przed tobą otworem
ale w niektórych z nich obowiązują jeszcze przepisy przejściowe. Poznanie
ich pozwoli Ci na skuteczne znalezienie pracy. Może zdarzyć się niestety
i tak, że zagraniczną posadę też stracisz. Ten poradnik napisany jest po to,
byś wówczas nie był bezradny. Służy on jeszcze jednemu celowi: pokazaniu,
w jaki sposób możemy korzystać z zasiłku, jeśli już jesteśmy bezrobotni
i zdecydowaliśmy się na szukanie posady w UE.
Decyzja o poszukiwaniu pracy poza Polską może być podjęta
w różnych sytuacjach życiowych:
• jesteś bezrobotny i uznałeś wyjazd za jedyną szansę znalezienia
pracy,
• wprawdzie masz w Polsce pracę, ale chcesz lepiej płatnego zajęcia,
• znalazłeś pracę w kraju unijnym, ale ją tracisz,
• przepracowałeś za granicą jakiś czas, bo na taki okres znalazłeś
zatrudnienie, wracasz do Polski i tu znowu jesteś bezrobotny.
Scenariuszy jest wiele…
Jedną z fundamentalnych zasad obowiązujących w Unii Europejskiej jest
prawo swobodnego przemieszczania się osób na jej obszarze. Dzięki niemu
możesz się osiedlić – sam lub razem z rodziną – w wybranym kraju Unii,
znaleźć tam pracę lub otworzyć własną firmę.
6/7/05 8:48:59 AM
7
W krajach Unii obowiązuje także zasada równego traktowania. Zgodnie
z nią wszyscy ludzie, bez względu na obywatelstwo, mają takie same obowiązki wobec prawa, korzystają z takich samych przywilejów i ochrony interesów pracowniczych.
Oznacza to, że w kraju, który wybierzesz, będziesz traktowany tak jak pozostali jego mieszkańcy – a więc będziesz dostawał jednakowe wynagrodzenie za tę samą pracę, miał dostęp do takich samych stanowisk, będziesz
pracował w takich samych warunkach, będziesz mógł wziąć urlop wypoczynkowy, skorzystać ze szkoleń i programów podnoszenia kwalifikacji
zawodowych, a jeśli stracisz pracę – będziesz miał prawo do świadczeń
z tytułu bezrobocia tak jak inni pracownicy.
Jeśli wyjechałeś w poszukiwaniu pracy razem z dziećmi – będą one miały
takie same prawo do opieki socjalnej i zdrowotnej, do edukacji jak dzieci
rdzennych obywateli kraju, do którego przyjechałeś.
Te same prawa i obowiązki dotyczą nie tylko krajów „starej piętnastki”, lecz także 10 nowo przyjętych państw członkowskich. Możesz więc
pomyśleć o poszukiwaniu pracy nie tylko w Anglii czy Hiszpanii, lecz
także w Czechach, na Węgrzech czy w Estonii. Ten poradnik ułatwi ci
poruszanie się po europejskich rynkach pracy, wskaże, do czego masz
prawo jako pracownik i jako osoba bezrobotna, jakich formalności musisz dopełnić, by zacząć pracę w unijnym kraju lub by nie stracić dotychczasowych przywilejów. Wreszcie – wymieni instytucje polskie i unijne,
które mają obowiązek ci pomóc, wskaże gdzie masz szukać pomocy
w razie kłopotów. Powodzenia!
6/7/05 8:48:59 AM
8
6/7/05 8:49:04 AM
EU Praca zasilki s9.pdf
6/13/05
12:01:51 PM
9
2. Gdzie dziś możesz pracować w Unii Europejskiej?
We wszystkich krajach Unii oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
a więc:
C
•
•
•
•
•
M
Y
CM
MY
•
•
•
CY
CMY
K
•
•
•
•
•
•
•
Austrii,
Belgii,
Cyprze,
Czechach,
Danii (przepisy unijne nie
dotyczą jednak Grenlandii
i Wysp Faro),
Estonii,
Finlandii,
Francji (także Reunion,
Martynice, Gwadelupie
i Gujanie Francuskiej),
Grecji,
Hiszpanii,
Holandii,
Irlandii,
Islandii (Europejski
Obszar Gospodarczy),
Litwie,
Liechtensteinie (Europejski
Obszar Gospodarczy)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Luksemburgu,
Łotwie,
Malcie,
Niemczech,
Norwegii (Europejski
Obszar Gospodarczy),
Portugalii (także na Maderze
i na Azorach),
Słowacji,
Słowenii,
Szwajcarii (status obserwatora
w Europejskim Obszarze
Gospodarczym, ale zasady
koordynacji nie dotyczą 10 nowych
państw przyjętych do UE w 2004 roku),
Szwecji,
Włoszech,
Wielkiej Brytanii
(także Gibraltarze, natomiast
nie obowiązują na Wyspie Man
i Wyspach Normandzkich),
Węgrzech.
*) Europejski Obszar Gospodarczy – powstał w 1994 r. Obejmuje kraje
„piętnastki” oraz państwa, które podpisały z nimi umowę o swobodnym
przepływie towarów, osób i kapitału.
10
U W A G A !
W większości „starych” krajów Unii – poza Anglią, Irlandią i Szwecją – dla
obywateli nowo przyjętych krajów szukających zatrudnienia obowiązuje
okres przejściowy w pełnym dostępie do ich rynków pracy – najdłużej do
2011 r. Oznacza to, że obowiązują w nich określone procedury administracyjne, a także wymagane są specjalne zezwolenia. I tak:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Austria – wprowadziła 7-letni okres ograniczenia dostępu do rynku pracy,
Belgia – 2 lata,
Francja – 2 lata,
Holandia – 2 lata,
Islandia – 2 lata,
Liechtenstein – 2 lata,
Niemcy – 7 lat,
Norwegia – 7 lat (ale rozwiązania przejściowe na 2 lata),
Portugalia – 2 lata,
Szwajcaria – 7 lat,
Włochy – 2 lata.
Inne kraje zliberalizowały swoje przepisy. I tak:
• Dania – wprowadziła ułatwienia w uzyskaniu zezwolenia na pracę, m.in.
pracodawca nie musi wykazywać, że obywatele duńscy nie są zainteresowani pracą, jaką oferuje Polakom,
• Finlandia – pracownicy sezonowi nie muszą mieć zezwolenia na pracę,
wobec innych stosuje się uproszczoną procedurę załatwiania zezwoleń,
• Holandia – w wybranych sektorach, w zależności od aktualnych potrzeb
rynku, obowiązują uproszczone procedury, pracodawca nie musi wykazywać braku zainteresowania posadą na krajowym rynku pracy.
Specjaliści nie muszą w ogóle mieć zezwoleń, pod warunkiem, że zarobią co najmniej 45 tys. euro w ciągu roku,
6/7/05 8:49:04 AM
11
• Norwegia – pracodawca nie musi wykazywać braku konkurencji na krajowym rynku pracy,
• Włochy – wprowadzono liczbowy kontyngent osób, które mogą pracować bez zezwoleń.
U W A G A !
Jeśli w którymś z unijnych krajów, gdzie obowiązują ograniczenia w dostępie do pracy, przepracowałeś legalnie co najmniej 12 miesięcy przed dniem
1 maja 2004 r., czyli dniem naszego wejścia do Unii Europejskiej – możesz pracować bez zezwoleń, nawet jeżeli kraj ten ograniczył dostęp do rynku pracy.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak od 1 stycznia 2002 r. jest zatrudniony jako konsultant w niemieckiej firmie ubezpieczeniowej. Gdyby np. wyjechał do Austrii w poszukiwaniu innego zajęcia, to choć w tym kraju obowiązuje 7-letni okres
ograniczenia w dostępie do rynku pracy, pan Nowak nie musi starać się
o zezwolenie na pracę.
6/7/05 8:49:04 AM
12
3. W jakich przepisach znajdziesz swoje
pracownicze gwarancje
W Polsce:
• ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach
rynku pracy (Dz. U z 2004 r. Nr 99, poz. 1001),
• rozporządzenia wykonawcze do tej ustawy: rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 lutego 1997 r. w sprawie
szczegółowych zasad prowadzenia rejestracji i ewidencji bezrobotnych
oraz innych osób poszukujących pracy (Dz. U. Nr 25, poz. 131),
• rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 6 października 2004 r.
w sprawie szczegółowego trybu przyznawania zasiłku dla bezrobotnych,
dodatku szkoleniowego, stypendium i dodatku aktywizacyjnego (Dz. U.
Nr 219, poz. 2222),
• przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98,
poz. 1270 ze zmianami).
W krajach członkowskich Unii:
• Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów
zabezpieczenia społecznego wobec pracowników najemnych, osób pracujących na własny rachunek i członków ich rodzin przemieszczających
się w obrębie Wspólnoty,
• Rozporządzenie Rady (EWG) nr 574/72 w sprawie wykonania rozporządzenia Rady nr 1408/71/EWG w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego wobec pracowników najemnych, osób pracujących
na własny rachunek i członków ich rodzin przemieszczających się w obrębie Wspólnoty,
• Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1612/68 w sprawie swobody przemieszczania się pracowników w obrębie Wspólnoty.
6/7/05 8:49:04 AM
13
U W A G A !
Powyższe rozporządzenia nie dotyczą absolwentów, ponieważ nie wypracowali oni jeszcze żadnego stażu!
Jeśli chcesz znać te podstawowe dla ciebie akty prawne, poproś o nie w najbliższym wojewódzkim urzędzie pracy.
6/7/05 8:49:12 AM
14
4. Zanim wyjedziesz poszukiwać pracy za granicą
Podjąłeś decyzję: złożyłeś wymówienie lub wziąłeś bezpłatny urlop w swojej firmie i wyjeżdżasz!
Przedtem jednak powinieneś się zorientować, czy w kraju, do którego się
udajesz, jest zapotrzebowanie na twoje umiejętności. W niektórych krajach np. w Szwecji, w Niemczech będziesz musiał potwierdzić swe przygotowanie zawodowe jakimś dokumentem, dyplomem czy certyfikatem
zawodowym. W innych np. w Irlandii jest ono uznawane automatycznie,
niepotrzebne są żadne zaświadczenia.
Zanim wyjedziesz:
Niezależnie od tego, czy jesteś bezrobotnym, czy masz w Polsce pracę, musisz poinformować o wyjeździe w wojewódzkim urzędzie pracy i wystąpić
o odpowiednie formularze (opisujemy je na str. 38), które są niezbędne do
przyznania i wypłaty zasiłku dla bezrobotnych podczas poszukiwania pracy
za granicą, gdybyś stracił pracę za granicą i wrócił do kraju:
• formularz E 301 – o okresach zaliczanych przy przyznawaniu zasiłku,
• formularz E 302 – o członkach rodziny, których w krajach unijnych
uwzględnia się przy wyliczaniu zasiłku dla bezrobotnych,
• formularz E 303, który dotyczy zachowania prawa do zasiłku i który
umożliwia przesłanie zasiłku za granicę.
Powinno się mieć te formularze ze sobą, ponieważ przedstawiasz je w urzędzie zatrudnienia kraju, w którym szukasz pracy.
Na ich podstawie służby zatrudnienia mają o tobie niezbędne informacje,
np. czy i jak długo pobierałeś zasiłek dla bezrobotnych w Polsce, jak długo byłeś zatrudniony, ilu członków rodziny masz na utrzymaniu itd. Jeśli
formularzy nie weźmiesz – urząd zatrudnienia, do którego się zgłosiłeś za
granicą, musi wystąpić o formularze do wojewódzkiego urzędu pracy, któremu podlegasz – a to trwa!
6/7/05 8:49:13 AM
15
6/7/05 8:49:19 AM
16
Gdy wyjedziesz w poszukiwaniu pracy, ty i twoja rodzina macie prawo
do opieki medycznej – musisz jednak zabrać ze sobą formularz E 111, potwierdzający, że podlegasz ubezpieczeniu zdrowotnemu, który wyda ci
twój oddział Narodowego Funduszu Zdrowia.
Jeśli jesteś osobą bezrobotną, przed wyjazdem musisz:
• być zarejestrowany w powiatowym urzędzie pracy w kraju, w którym
ostatnio pracowałeś (a więc w Polsce) i poszukiwałeś pracy przez co
najmniej 4 tygodnie,
• uprzedzić o zamiarze wyjazdu wojewódzki urząd pracy lub odpowiedni
urząd kraju, który opuszczasz, a który jest odpowiedzialny za zasiłki
z tytułu bezrobocia oraz wystąpić o formularze wymienione wyżej.
Przepisy unijne wprowadziły bardzo ważną zasadę dla osób poszukujących
pracy: jeżeli w Polsce masz prawo do zasiłku dla bezrobotnych, należy ci się
on także podczas poszukiwania pracy za granicą.
U W A G A !
Zasiłek podczas poszukiwania pracy jest wypłacany maksymalnie przez
trzy miesiące!
6/7/05 8:49:19 AM
17
5. Zasiłek ponad granicami
W okresie poszukiwania pracy za granicą bezrobotny nadal podlega ustawodawstwu polskiemu, ale ma obowiązek przestrzegania zasad obowiązujących osoby poszukujące pracy w kraju w którym stara się o posadę.
Oznacza to, że decyzję o wypłacie zasiłku za granicą zawsze podejmują
władze polskie stosując postanowienia polskiego ustawodawstwa.
Wszystkich poszukujących pracy obowiązuje bardzo ważna zasada: musisz
zarejestrować się w urzędzie pracy kraju, do którego przyjechałeś, najpóźniej
w ciągu 7 dni od opuszczenia państwa właściwego, czyli Polski i tam przedstawić formularz E 303.
To oznacza, że jeżeli podróżujesz w poszukiwaniu pracy po kilku krajach
unijnych, masz tylko 7 dni na przeniesienie się z jednego kraju do drugiego
i zarejestrowanie się tam we właściwym urzędzie pracy – bo inaczej zasiłek
będzie ci wypłacany dopiero od dnia, gdy się zarejestrujesz!
Chyba, że przeszkodzi ci jakiś wypadek losowy– miałeś wypadek lub na lotnisku był strajk.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Kowalski wyjechał do Irlandii w poszukiwaniu pracy. Jako bezrobotny
zarejestrował się w powiatowym urzędzie pracy 1 kwietnia. Mógł więc wyjechać nie wcześniej niż 1 maja. Najpóźniej 7 maja musiał zarejestrować się
w urzędzie pracy w Dublinie.
Gdyby dotrzymał tego terminu, dostawałby zasiłek od 1 maja, nawet na
czas podróży do Irlandii. Ale pan Kowalski najpierw odwiedził znajomych
i zarejestrował się dopiero 20 maja. Dopiero od tej daty pan Kowalski będzie dostawał zasiłek.
Będzie on wypłacany – po przeliczeniu – w walucie kraju, w którym przebywasz. Wypłat dokonują wytypowane banki – ich adresy wskaże ci urząd pra-
6/7/05 8:49:19 AM
18
cy w kraju, gdzie pobierasz zasiłek. Jeśli nie chcesz stracić do niego prawa,
a nie możesz znaleźć pracy, lepiej wrócić do Polski przed upływem 3 miesięcy i zgłosić się w twoim powiatowym urzędzie pracy, bo inaczej stracisz
prawo do zasiłku!
Chyba, że się spóźnisz, bo dotknie cię jakieś zdarzenie losowe, np. choroba
– zostanie to uwzględnione.
Jeśli ostatni dzień tego terminu przypada na sobotę, niedzielę lub święto
– musisz się zgłosić do urzędu w pierwszym dniu roboczym po weekendzie
lub święcie.
Rozliczanie wypłaconych zasiłków w krajach unijnych będzie odbywało się
za pośrednictwem instytucji łącznikowej. To instytucje w każdym z krajów
Unii, upoważnione do bezpośredniego komunikowania się między sobą (są
wymienione na str. 48 i 51). Każdy, kto przebywa na terytorium państwa
członkowskiego, bo np. szuka tam pracy, może zwracać się do instytucji
innego państwa członkowskiego – albo bezpośrednio, albo za pośrednictwem właśnie instytucji łącznikowych.
W Polsce instytucja łącznikowa w zakresie bezrobocia to Ministerstwo Polityki Społecznej.
U W A G A !
Jeśli nie chcesz stracić prawa do zasiłku w Polsce, pracując w krajach unijnych, musisz sam dostarczyć wojewódzkiemu urzędowi pracy wszelkie dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia lub ubezpieczenia, np. świadectwa pracy lub dowody opłacania składek na ubezpieczenie i – jeśli są
potrzebne – zaświadczenia o okresach zatrudnienia w innych państwach.
Nikt za ciebie tego nie zrobi!
Po powrocie do kraju możesz nadal pobierać zasiłek, o ile nie wyczerpałeś
podczas pobytu za granicą całego okresu zasiłkowego. Okres pobierania
zasiłku za granicą także do tego limitu jest wliczany!
6/7/05 8:49:19 AM
19
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak miał w Polsce prawo do zasiłku przez 12 miesięcy. Po 3 miesiącach jego pobierania, wyjechał do Francji szukać pracy. Niestety, przez
3 miesiące nie znalazł żadnego zajęcia i postanowił wrócić do kraju, by nie
stracić prawa do zasiłku. Po powrocie pan Nowak dostawał zasiłek jeszcze
przez 6 miesięcy (3 miesiące w Polsce, 3 – we Francji podczas szukania pracy i 6 – po powrocie. W sumie – 12 miesięcy). Gdyby natomiast pan Nowak
miał przyznany zasiłek na pół roku – po powrocie do Polski już nic by mu
się nie należało.
U W A G A !
Jeśli wrócisz do Polski, musisz przepracować co najmniej rok, aby nabyć
prawo do nowego zasiłku. Dopiero wtedy będziesz dostawał świadczenie,
gdy znowu wyjedziesz za granicę w poszukiwaniu pracy.
Ale pamiętaj: nie możesz wyjechać za granicę i tam bez końca, ze statusem
bezrobotnego, szukać jakiegoś zajęcia. W tej kwestii obowiązują bardzo
rygorystyczne przepisy. Możesz poszukiwać pracy w wybranym kraju nie
dłużej niż 6 miesięcy!
Chyba że udowodnisz w urzędzie pracy wybranego kraju, iż masz szansę ją
znaleźć – np. przedstawisz list intencyjny lub wstępną umowę z przyszłym
pracodawcą.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak – kucharz – wyjechał szukać pracy do Holandii. Przez prawie
6 miesięcy nie mógł znaleźć pracy. Ale w ostatnim tygodniu wymaganego
okresu poszukiwania, właściciel restauracji obiecał, że może go zatrudnić
– ale dopiero za dwa tygodnie.
Na prośbę pana Nowaka napisał dla holenderskiego urzędu pracy oświadczenie, w którym zobowiązał się zatrudnić pana Nowaka za dwa tygodnie.
6/7/05 8:49:19 AM
20
To oświadczenie urząd pracy uznał za wystarczające, by wydłużyć panu Nowakowi czas poszukiwania pracy ponad dopuszczalne 6 miesięcy.
Podobnie jak – dla własnego dobra – powinieneś pamiętać o dopełnieniu
niezbędnych formalności przed wyjazdem w poszukiwaniu pracy, tak samo
przestrzegaj zaleceń, gdy już znajdziesz posadę. Przede wszystkim wystąp
o kartę pobytową, wydawaną zwykle na 5 lat Dostaniesz ją pod warunkiem,
że zawarłeś umowę o pracę na czas nieokreślony.
U W A G A !
Karta pobytowa jest wydawana automatycznie, jeśli udokumentujesz, że
masz wymagane środki utrzymania – muszą one być co najmniej tej wysokości, co wysokość środków z pomocy społecznej kraju, do którego wyjechałeś. Możesz pracować, spokojnie czekając na wydanie karty pobytowej
U W A G A !
Jeśli chcesz, by praca za granicą miała wpływ na wszystkie uprawnienia
pracownicze, np. prawo do nagrody jubileuszowej, dodatku za staż pracy,
prawo do urlopu wypoczynkowego czy odprawę pośmiertną, muszą co
miesiąc być opłacane składki na świadczenia z tytułu bezrobocia – chyba,
że przepisy państwa gdzie pracujesz tego nie przewidują
W praktyce wygląda to tak: Jeżeli podpiszesz umowę o pracę z zagranicznym pracodawcą – będzie on odprowadzał od twojej pensji składki do
odpowiedniego urzędu, któremu podlega. Jeśli za granicą otworzysz firmę
– musisz je opłacać sam. W każdym kraju unijnym podstawa wymiaru składek jest różna.
6/7/05 8:49:19 AM
21
6/7/05 8:49:26 AM
22
6. Czy i kiedy należy ci się za granicą zasiłek, jeśli
stracisz pracę
Przypomnijmy: według polskiego prawa jeśli jesteś bezrobotny,
prawo do zasiłku przysługuje ci za każdy dzień kalendarzowy
po 7 dniach od dnia zarejestrowania się we właściwym powiatowym
urzędzie pracy – jeżeli:
• w okresie 18 miesięcy przed zarejestrowaniem przez co najmniej
365 dni opłacałeś składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz
Pracy od co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• nie ma dla ciebie propozycji odpowiedniej pracy, propozycji
szkolenia lub stażu, prac interwencyjnych lub robót publicznych,
• regularnie zgłaszasz się do urzędu pracy, wykazując gotowość
do podjęcia pracy.
Każde państwo UE ma inne przepisy dotyczące zasiłków i świadczeń dla
bezrobotnych.
Na to, kiedy bezrobotny dostanie zasiłek i w jakiej wysokości, mają wpływ
różne czynniki. Wszystko zależy od: wieku bezrobotnego, czasu pobierania
zasiłku – im dłużej, tym świadczenie jest niższe, liczby osób na utrzymaniu,
sytuacji ekonomicznej bezrobotnego, okresu zatrudnienia i opłacania składek na świadczenia z tytułu bezrobocia.
Oto wybrane przykłady warunków przyznania i ustalania wysokości zasiłku
dla bezrobotnych. Najczęściej dotyczą stażu pracowniczego:
6/7/05 8:49:26 AM
23
• Austria – aby mieć prawo do zasiłku, trzeba przepracować co najmniej
52 tygodnie w ciągu ostatnich 24 miesięcy,
• Belgia – minimum 312 dni w ciągu ostatnich 18 miesięcy, podstawa
wyliczenia zasiłku, to przeciętne dzienne zarobki z okresu zatrudnienia.
Wysokość świadczenia zależy od liczby osób na utrzymaniu. Jeśli bezrobotny ma rodzinę, w pierwszym roku pobierania zasiłku dostaje 60 proc.
podstawy wymiaru zasiłku, w drugim roku ta kwota spada do 42 proc.
podstawy wymiaru. Bezrobotny samotny dostaje 55 proc. podstawy, po
trzech miesiącach – 35 proc.,
• Dania – minimalny okres zatrudnienia i ubezpieczenia – 52 tygodnie
przed utratą pracy,
• Finlandia – przynajmniej 43 tygodnie zatrudnienia w ciągu ostatnich
28 miesięcy,
• Francja – przynajmniej 182 dni zatrudnienia w ciągu ostatnich 22 miesięcy, wysokość zasiłku – 75 proc. wynagrodzenia, od którego były płacone
składki na ubezpieczenie społeczne, lecz nie więcej niż czterokrotność
minimalnej płacy (ok. 9 tys. euro),
• Grecja – minimum 125 dni pracy w ciągu ostatnich 14 miesięcy,
• Hiszpania – minimum 360 dni w ciągu 6 lat przed utratą pracy,
• Holandia – 26 tygodni zatrudnienia w ciągu ostatnich 4 lat, wysokość zasiłku zależy od osiąganego wcześniej dochodu,
• Irlandia – minimum 39 tygodni zatrudnienia,
• Islandia – 10 tygodni zatrudnienia w ciągu ostatnich 12 miesięcy,
• Niemcy – 12 miesięcy w ciągu ostatnich 3 lat, podstawą wyliczenia są dochody z 52 tygodni ostatniego zatrudnienia,
• Portugalia – 540 dni przed utratą pracy,
• Szwecja – 6 miesięcy przed utratą pracy,
• Wielka Brytania – nie ma wymaganego okresu zatrudnienia i ubezpieczenia. Wysokość zasiłku zależy od sytuacji materialnej bezrobotnego (przeciętna wysokość zasiłku – 700 funtów),
• Włochy – wymagane 2 lata pracy.
6/7/05 8:49:26 AM
24
Zawsze licz się, choć to trudne, z możliwością utraty pracy
za granicą. Byś nie był wtedy bezradny i nie został bez środków
do życia, pamiętaj o kilku zasadach. Spełnij wymagane warunki,
by pobierać zasiłek.
Warunek pierwszy: Bądź zarejestrowany co najmniej 4 tygodnie
w powiatowym urzędzie pracy. Urząd może w wyjątkowych
wypadkach skrócić ten okres – jeśli np. zabierasz ze sobą
całą rodzinę!
Warunek drugi: Z wojewódzkiego urzędu pracy zabierz formularze,
które wymieniliśmy na str. 38. Musisz je mieć w momencie wyjazdu.
Warunek trzeci: Jeśli chcesz szukać pracy w kilku krajach unijnych,
musisz przed wyjazdem, wtedy gdy występujesz o formularze
w wojewódzkim urzędzie pracy, podać możliwie najdokładniej daty
przyjazdu do każdego z tych krajów. Wtedy wojewódzki urząd pracy
wyda ci formularze oddzielnie dla każdego z nich.
Wszystko to oznacza, że musisz zaplanować swój wyjazd ze sporym
wyprzedzeniem, jeśli nie chcesz potem mieć problemów z zasiłkiem.
Warunek czwarty: Musisz być bezrobotny! Jeżeli znajdziesz pracę
po wyjeździe – zasiłek ci się nie należy!
Warunek piąty: Musisz wykazać się przed urzędem pracy kraju,
do którego wyjechałeś, że aktywnie poszukujesz pracy, a więc np.
stawiać się na każde jego wezwanie, zdawać relację, gdzie szukałeś
pracy, jakie rozmowy prowadziłeś. W każdym kraju unijnym taka
„gotowość” jest jednym z warunków uzyskania zasiłku.
6/7/05 8:49:26 AM
25
6/7/05 8:49:32 AM
26
Jeśli wyjechałeś z kraju, a masz status osoby bez pracy z prawem do zasiłki, to powiatowy urząd pracy będzie przekazywał twoje zasiłki – wyliczone
w Polsce, lecz w walucie kraju, w którym przebywasz, transferem na podstawie wcześniejszej decyzji marszałka województwa.
Nie martw się też tym, że stracisz prawo do zasiłku, bo nie zgłaszasz się do
swojego urzędu pracy w Polsce. O chęci wyjazdu zawiadomiłeś przecież
WUP, dopełniłeś wszystkich formalności. Więc nawet jeśli zgodnie z polskim
prawem nie zgłaszasz się w macierzystym urzędzie pracy, a więc nie wykazujesz wymaganej „gotowości do podjęcia zatrudnienia”, ponieważ wyjechałeś - nie tracisz statusu bezrobotnego i prawa do świadczenia.
U W A G A !
Gdy stracisz pracę np. w Szwecji, twoje prawo do zasiłku i jego wysokość
zostanie określone według prawa szwedzkiego, a więc według ustawodawstwa kraju w którym ostatnio byłeś zatrudniony.
Dlaczego? W prawie unijnym obowiązuje zasada lex loci laboris. Oznacza
to, że jeśli pracujesz jako pracownik najemny lub na własny rachunek na
terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej, podlegasz wyłącznie
ustawodawstwu tego państwa, w którym jesteś zatrudniony, nawet jeżeli
na stałe mieszkasz w Polsce lub jeżeli przedsiębiorstwo lub pracodawca,
który cię zatrudnia, ma swoją siedzibę w Polsce.
P R Z Y K Ł A D :
Pani Nowak pracowała i była ubezpieczona w Polsce przez półtora roku.
Straciła pracę, wyjechała do Szwecji i zatrudniła się jako sprzątaczka w dużej firmie. Niestety, straciła pracę po pół roku. Choć jest obywatelką polską
i na stałe mieszka w Polsce, podlega ustawodawstwu państwa, w którym
ostatnio pracowała i straciła posadę. Wysokość zasiłku zostanie jej wyliczona według przepisów szwedzkich.
6/7/05 8:49:33 AM
27
U W A G A !
Jeśli stracisz pracę w jednym kraju UE, a nie podejmiesz pracy na terytorium
innego państwa – obowiązuje cię ustawodawstwo państwa ostatniego
zatrudnienia bez względu na to, jaki okres upłynął od utraty pracy. To przepisy tego państwa decydują, czy masz prawo do zasiłku i w jakiej wysokości.
Wyjątek od reguły miejsca pracy stanowią m.in.:
• osoby delegowane – podlegają one ustawodawstwu państwa, w którym
jest siedziba firmy delegującej, a nie państwa, w którym pracują, (o pracownikach delegowanych powiemy obszerniej na 35 str. poradnika),
• osoby, które prowadzą działalność na własny rachunek na terytorium
przynajmniej dwóch państw – są objęte ustawodawstwem państwa zamieszkania, jeśli wykonują tam część pracy. Jeśli taka osoba nie mieszka
w żadnym z państw, w którym pracuje, podlega ustawodawstwu tego
państwa, w którym wykonuje większość pracy.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Jerczyk ma własną firmę w Krakowie. Pracuje jednak w Czechach i na
Słowacji. Większość jego klientów – to Czesi, z nimi robi większość interesów, a na Słowacji dopiero rozpoczyna działalność handlową. W tej sytuacji
pan Jerczyk podlega prawu czeskiemu.
• marynarze – podlegają przepisom kraju, pod którego banderą pływają.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak jest marynarzem. Mieszka w Szczecinie, lecz pływa na statkach
niemieckich. Gdyby pan Nowak stracił pracę – zasiłek wyliczy mu i wypłaci
niemiecki urząd pracy. Gdyby natomiast pływał pod banderą polską – wtedy zasiłek wypłacałby mu według polskich przepisów polski urząd pracy.
6/7/05 8:49:33 AM
28
7. Zsumują ci każdy dzień pracy
Straciłeś w Polsce pracę, chcesz poszukać zajęcia w innym kraju, ale nie
wiesz, czy go znajdziesz i boisz się, że stracisz prawo do świadczeń w wypadku bezrobocia?
Nie obawiaj się! Zgodnie z prawem unijnym obowiązuje zasada sumowania
okresów zatrudnienia lub ubezpieczenia.
Prawo sumowania to bardzo ważna zasada, bo zdarza się, że stracisz pracę
za granicą. I wówczas może okazać się, że masz za krótki staż w Polsce, by
dostać zasiłek, nie wypracowałeś go też za granicą. Zsumowanie obu tych
czasów pracy da ci prawo do świadczenia.
Oznacza to, że do czasu uprawniającego do zasiłku zalicza się także okresy zatrudnienia lub ubezpieczenia w państwach należących do Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz w krajach, z którymi
Unia ma umowy o swobodnym przepływie siły roboczej.
Co to są za okresy?
Okres ubezpieczenia to czas, kiedy opłacałeś składki na ubezpieczenie
społeczne i świadczenia z tytułu bezrobocia (w Polsce – na Fundusz Pracy). Dotyczy to także tzw. okresów nieskładkowych (w Polsce to np. studia).
Przypomnijmy, że w Polsce pracodawcy odprowadzają do ZUS składki na
Fundusz Pracy w wysokości 2,45 proc. podstawy wymiaru składki na emeryturę lub rentę za: pracowników, pracujących na umowę zlecenie i agencyjną, pracujących chałupniczo. Prowadzący działalność gospodarczą
opłacają je sami. Okres zatrudnienia – to twój udokumentowany, np. umowami o pracę, staż pracy. Nie we wszystkich krajach istnieje wymóg opłacania składek na ubezpieczenie od bezrobocia, wystarczy do prawa do
zasiłku odpowiedni okres zatrudnienia.
6/7/05 8:49:33 AM
29
6/7/05 8:49:39 AM
30
P R Z Y K Ł A D :
Pani Kowalska, bezrobotna, wyjechała szukać pracy do Szwecji. W Polsce
przepracowała 6 miesięcy (zbyt krótko, by mieć prawo do zasiłku polskiego).
W Szwecji przepracowała 5 miesięcy (także zbyt krótko, by mieć prawo do
zasiłku szwedzkiego), lecz została zwolniona. Pani Kowalskiej zostały zsumowane okresy zatrudnienia w Polsce i Szwecji, więc dostała zasiłek.
U W A G A !
Sumowaniu podlegają wyłącznie okresy ubezpieczenia lub zatrudnienia
w ramach stosunku pracy, czyli umowy o pracę. Zasada ta nie dotyczy więc
osób pracujących na własny rachunek!
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak przepracował w Polsce pół roku, niestety został zwolniony.
Wyjechał do Niemiec i tam otworzył własną firmę budowlaną. Niestety,
musiał ją zamknąć. Czy panu Nowakowi należy się zasiłek? Niestety, nie.
W Polsce pracował za krótko, a okres działalności gospodarczej w Niemczech nie może być doliczony do stażu pracy, bo sumuje się tylko staż
w ramach umowy o pracę.
Instytucja właściwa państwa (przypomnijmy – w Polsce to wojewódzki
urząd pracy), w którym pracownik ubiega się o przyznanie świadczenia
z tytułu bezrobocia, ma obowiązek uwzględniać również okresy zatrudnienia lub ubezpieczenia w innych krajach unijnych, w których poprzednio
pracował po to, by miał naliczony odpowiedni staż.
I właśnie po to by potwierdzić kiedy, gdzie i ile pracowaliśmy, wymyślono
specjalne druki. Okresy ubezpieczenia lub zatrudnienia potwierdzane są na
formularzu E 301 (jego opis na str. 38).
Jest on niezbędny, by można było sumować wszystkie tygodnie i miesiące,
które przepracowałeś oraz byłeś ubezpieczony w Polsce lub którymś z kra-
6/7/05 8:49:40 AM
31
jów unijnych. W każdym kraju ten formularz wygląda tak samo, choć pisany
jest w różnych językach.
Formularz E 301 wystawiany jest przez instytucję właściwą do spraw
zatrudnienia państwa, w którym osoba bezrobotna była wcześniej zatrudniona i ubezpieczona. W Polsce formularz E 301 wystawia wojewódzki
urząd pracy.
Jeśli będziesz go szukał w innym kraju, dowiedz się jaka instytucja
pełni funkcję instytucji właściwej. O co masz pytać?:
• o urząd, w którym bezrobotny składa wniosek o przyznanie
lub kontynuowanie wypłacania zasiłku dla bezrobotnych,
• o instytucję, od której bezrobotny ma prawo uzyskać świadczenia
lub miałby takie prawo, gdyby on lub jego rodzina mieszkali
na terytorium państwa Unii Europejskiej, gdzie znajduje się
ta instytucja,
• instytucję, określoną przez właściwą władzę danego państwa
członkowskiego (w Polsce władzą właściwą jest minister polityki
społecznej).
Formularz przekazywany jest osobie bezrobotnej lub przesyłany do instytucji właściwej państwa, w którym bezrobotny szuka pracy.
6/7/05 8:49:40 AM
32
8. Jak wyliczą ci zasiłek za granicą?
Państwa Unii Europejskiej bardzo różnie wyliczają wysokość zasiłku. (Zawsze robią to na podstawie udokumentowanego stażu).
Zasady obliczania można podzielić na dwie grupy:
• bezrobotny dostaje świadczenie w stałej wysokości, bez względu na to,
ile ostatnio zarabiał (tak jest np. w Wielkiej Brytanii i w Polsce, gdzie zarobki nie mają wpływu na wysokość zasiłku). O kwocie decyduje prawo
kraju, na którego koszt będzie wypłacane świadczenie,
• wysokość zasiłku jest zmienna, wylicza się je od wysokości ostatnich zarobków. Tak jest np. w Niemczech. I wówczas:
1. jeśli pracowałeś dłużej niż 4 tygodnie, zasiłek będzie równy ostatniemu wynagrodzeniu,
2. jeśli pracowałeś krócej niż 4 tygodnie – obliczy się zasiłek od pensji
na tym stanowisku w kraju stałego pobytu, a więc w twoim wypadku – w Polsce,
albo
3. podstawą wyliczenia będzie średnie wynagrodzenie dla takiego zatrudnienia, jakie wykonywałeś w regionie zamieszkania – w twoim
przypadku w Polsce.
6/7/05 8:49:40 AM
33
6/7/05 8:49:47 AM
34
9. Gdy jesteś pracownikiem przygranicznym,
sezonowym lub oddelegowanym
Pracownik przygraniczny to osoba zatrudniona lub pracująca na własny
rachunek w którymś z państw członkowskich, lecz mieszkająca na stałe
w innym państwie i powracająca do niego co najmniej raz w tygodniu.
Zasada przyznawania świadczeń z tytułu bezrobocia pracownikom przygranicznym została określona w art. 71 Rozporządzenia 1408/71
U W A G A !
Jeżeli wyjeżdżasz do innego kraju w poszukiwaniu pracy, osiedlasz się tam
i pracujesz – nie masz statusu pracownika przygranicznego.
Podstawowa różnica pomiędzy pracownikiem przygranicznym a pozostałymi polega na tym, że ten pierwszy otrzymuje świadczenia w państwie,
gdzie mieszka na stałe, a nie w ostatnim państwie, w którym stracił pracę. Inaczej mówiąc, pracownicy przygraniczni nie podlegają zasadzie lex
loci laboris, która zakłada, że podlegasz ustawodawstwu kraju, w którym pracujesz.
U W A G A !
Jeżeli nie jesteś pracownikiem przygranicznym, ale pracujesz w jednym
kraju, a mieszkasz w innym – masz prawo do zasiłków na mocy ustawodawstwa kraju pracy, ale pod warunkiem, że jesteś w dyspozycji swojego
pracodawcy, bądź urzędu zatrudnienia.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Kowalski mieszka na stałe w Polsce, ale pracuje w przygranicznym
mieście w Czechach. Do domu przyjeżdża tylko dwa razy do roku, bo
taką ma umowę ze swoim pracodawcą. Nie ma on więc statusu pracownika przygranicznego.
6/7/05 8:49:47 AM
35
Gdy utraci pracę, świadczenia z tytułu bezrobocia będzie mu wypłacał czeski, a nie polski urząd pracy, ale pod warunkiem, że pan Kowalski będzie
do dyspozycji swego pracodawcy albo czeskiego urzędu pracy – będzie się
stawiał na każde jego wezwanie, urząd będzie kontrolował, czy pan Kowalski wykazuje „gotowość do zatrudnienia”.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak mieszka na stałe w Cieszynie, ale pracuje w masarni w Czechach
i codziennie dojeżdża do pracy. Ma więc on status pracownika przygranicznego. Gdyby stracił pracę, zasiłek dla bezrobotnych będzie mu wypłacał
polski powiatowy urząd pracy.
Pracownicy oddelegowani są osobną kategorią pracowników. To ci, których
pracodawca wyznacza do pracy np. w filii firmy za granicą. Maksymalny
okres oddelegowania wynosi 12 miesięcy. Po upływie tego terminu pracodawca musi go przedłużać.
Zgody na przedłużenie oddelegowania udziela urząd pracy państwa, do
którego pracownik jest oddelegowany.
Pracownicy delegowani podlegają ustawodawstwu nie kraju, w którym
pracują, lecz kraju, gdzie mieści się firma.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak został zatrudniony w firmie, której siedziba mieści się w Krakowie. Został oddelegowany do pracy w Czechach. Pan Nowak podlega ustawodawstwu polskiemu, choć nie pracuje w Polsce.
Wielu Polaków wyjeżdża co roku za granicę do prac sezonowych – głównie
zbioru owoców i warzyw. Tacy pracownicy w momencie utraty pracy podlegają ustawodawstwu kraju, gdzie znaleźli zatrudnienie – a więc tak samo
jak pracownicy i osoby pracujące na własny rachunek.
6/7/05 8:49:47 AM
36
Maksymalny okres pracy sezonowej nie może przekraczać 8 miesięcy.
W Norwegii np. ten okres wynosi maksymalnie 6 miesięcy, a w Niemczech – 4 miesiące. Pracownicy sezonowi, podobnie jak inni zatrudnieni, mają prawo do sumowania okresów zatrudnienia, by uzyskać prawo
do zasiłku w razie utraty pracy.
Ale po to, by urząd pracy potraktował cię jako pracownika sezonowego,
musisz udowodnić, iż pracujesz w takim charakterze, a nie, iż co kilka miesięcy podejmujesz i tracisz (lub rzucasz) kolejną posadę.
Inaczej mówiąc: to taki pracownik, który wykonuje pracę związaną z określonym sezonem – a więc np. zbiera truskawki wiosną i latem, winogrona
– jesienią. Nie jest to np. hydraulik, bo ten rodzaj pracy wykonuje się przez
cały rok. Możesz udowodnić sezonowy charakter pracy pokazując umowę z pryncypałem, która mówi, że będziesz zbierał brzoskwinie przez trzy
tygodnie lipca.
U W A G A !
Umowa o pracę sezonową, którą przedkładasz, by sumować staż potrzebny
do otrzymania zasiłku dla bezrobotnych, powinna być poświadczona przez
urząd zatrudnienia państwa członkowskiego, na terenie którego wykonywałeś swoją pracę.
6/7/05 8:49:47 AM
37
6/7/05 8:49:53 AM
38
10. Formularze, formularze…
Każde państwo członkowskie dysponuje zbiorem formularzy w języku narodowym. We wszystkich państwach formularze są identyczne co do treści
i układu graficznego. Każda informacja zawarta w określonym polu formularza musi mieć to samo znaczenie we wszystkich językach.
Formularze z serii 300 dotyczą świadczeń z tytułu bezrobocia i są stosowane przez właściwe instytucje, rozpatrujące uprawnienia do świadczeń
z tego tytułu – czyli w przypadku Polski – wojewódzkie urzędy pracy.
Każdy z nich zawiera szczegółowe instrukcje, jak go wypełnić i jakie dane
powinny się w nim znajdować.
Formularz E 301
Jeśli chcesz, by wydano ci formularz E 301, musisz złożyć wniosek w wojewódzkim urzędzie pracy. Do wniosku musisz dołączyć dokumenty potwierdzające czas zatrudnienia i okresy uznane przez polskie prawo za równorzędne z okresem zatrudnienia, np. urlop wychowawczy i okres pobierania
renty inwalidzkiej.
Formularz E 301 składa się z kilku bloków, które należy wypełnić. W każdej
części jasno i przejrzyście określono, jakie informacje powinna ona zawierać.
• Punkt 1 – informacje o pracowniku: nazwisko, imiona, data i miejsce urodzenia, obywatelstwo oraz twój adres w państwie, do którego wysyłane
zostanie zaświadczenie,
• Punkt 2 – informacja, w jakich okresach byłeś zatrudniony i ubezpieczony,
• Punkt 3 – okresy choroby, macierzyństwa, wypadku przy pracy, służby
wojskowej, szkolenia zawodowego, zarejestrowanego okresu bezrobocia,
• Punkt 4 – zawód lub zawody, które pełniłeś i – o ile to możliwe, także
liczbę przepracowanych godzin,
6/7/05 8:49:53 AM
39
• Punkt 5 – dane o ostatnim zatrudnieniu, wynagrodzenie miesięczne,
stawkę godzinową, czy pracowałeś w pełnym czy niepełnym wymiarze
godzin. Dane o wynagrodzeniu są bardzo istotne, gdyż mogą zostać wykorzystane do ustalenia dniówki. Podajesz także przyczynę rozwiązania
stosunku pracy (zwolnienie, rezygnacja, wygaśnięcie umowy, rozwiązanie umowy za porozumieniem stron),
• Punkt 6 – informacje, czy w momencie zakończenia pracy otrzymałeś jakieś świadczenia poza wynagrodzeniem,
• Punkt 7 – informacje, czy otrzymałeś świadczenie z tytułu bezrobocia
po zakończeniu ostatniego zatrudnienia, daty rozpoczęcia i zakończenia
pobierania świadczenia.
Wniosek o wystawienie formularza E 301 musisz zgłosić osobiście w wojewódzkim urzędzie pracy najlepiej przed wyjazdem za granicę. Jeśli tego nie
zrobisz, urząd kraju, w którym przebywasz, zwróci się o formularz do wojewódzkiego urzędu pracy. Wojewódzki urząd pracy po przeanalizowaniu
wniosku i odpowiednich dokumentów zalicza odpowiednie okresy ubezpieczenia, potwierdza okresy zatrudnienia, wypełnia formularz E 301 i przekazuje ci lub przesyła na adres instytucji właściwej kraju, gdzie mieszkasz
lub gdzie starasz się o nabycie prawa do zasiłku dla bezrobotnych. Robi to
w imieniu marszałka województwa.
6/7/05 8:49:54 AM
40
U W A G A !
Od tej decyzji wydanej przez marszałka województwa przysługuje odwołanie do ministra pracy.
Formularz E 302:
To zaświadczenie, dotyczące członków rodziny osoby bezrobotnej, pozostających na jej utrzymaniu, którzy muszą być uwzględnieni przy naliczaniu
świadczeń. Jest wydawany wyłącznie w przypadku tych państw członkowskich, których ustawodawstwo uzależnia wysokość świadczeń z tytułu bezrobocia od liczby członków rodziny, a więc m.in. Belgii.
Jeżeli stanowi tak ustawodawstwo państwa, w którym starasz się o zasiłek,
musisz uwzględnić członków rodziny także wtedy, gdy zamieszkują oni
na terytorium innego państwa unijnego, a więc np. zostali w Polsce.
U W A G A !
Nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy inna osoba z twojej rodziny ma prawo do świadczeń z tytułu bezrobocia i pozostali członkowie rodziny byli
uwzględnieni przy wyliczaniu wysokości tego świadczenia.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Nowak dostał pracę w Belgii, ale ją stracił. Żona pana Nowaka znalazła
pracę w Luksemburgu, lecz także ją zwolniono. Mają dwoje dzieci, które
zostały w Polsce. Zgodnie z ustawodawstwem Luksemburga pani Nowak
otrzymała zasiłek wyliczony w zależności od liczby członków rodziny. Dlatego Belgia nie zastosuje tej samej zasady wobec pana Nowaka – dostanie
on zasiłek wyliczony indywidualnie.
Ponieważ polskie ustawodawstwo nie uzależnia wysokości zasiłku od liczby
członków rodziny na utrzymaniu bezrobotnego, wojewódzki urząd pracy
będzie zobowiązany do wypełnienia formularza E 302 jedynie w przypadku,
gdy zwróci się o to urząd pracy państwa, w którym bezrobotny poszukuje
6/7/05 8:49:54 AM
41
pracy lub pracuje i ustawodawstwo tego państwa uwzględnia w decyzji
o przyznaniu świadczenia również członków rodziny nawet wtedy, gdy
zamieszkują na terytorium innego państwa członkowskiego.
U W A G A !
Formularz E-302 jest ważny przez 12 miesięcy od dnia wystawienia.
Oto jego zawartość w uproszczeniu:
• Punkt 1 – informacje o pracowniku: nazwisko, imiona, data urodzenia,
miejsce urodzenia, narodowość zgodnie z informacjami w paszporcie,
włoski nr identyfikacyjny, szwedzki, duński lub fiński nr identyfikacyjny, nazwa Kasy Ubezpieczeń na wypadek bezrobocia, do której pracownik należy,
• Punkt 2 – informacja o członkach rodziny. Każda osoba wymieniona
w tym punkcie otrzymuje nr kolejny, którego należy używać w dalszej
części formularza,
• Punkt 3 – informacje o ewentualnych przychodach członków rodziny,
• Punkt 4 – informacje o osobie lub osobach, które utrzymywał bezrobotny
zanim stracił pracę,
• Punkt 6 – informacje istotne jedynie w przypadku, gdy zaświadczenie ma
być wykorzystywane w Wielkiej Brytanii.
Formularz E 303
Jest on potrzebny do transferu twojego świadczenia do kraju, w którym
szukasz pracy – przez okres – przypomnijmy – nie dłuższy niż 3 miesiące.
Potwierdza on twoje prawo do tego świadczenia.
Aby dostać ten formularz, musisz:
1. zgłosić zamiar wyjazdu w swoim powiatowym urzędzie pracy oraz pobrać zaświadczenie niezbędne do wystawienia formularza E 303.
6/7/05 8:49:54 AM
42
6/7/05 8:50:02 AM
43
2. złożyć wypełniony wniosek o wydanie formularza E 303 wraz z zaświadczeniem z powiatowego urzędu pracy z odpowiednim wyprzedzeniem
(najlepiej miesięcznym) w wojewódzkim urzędzie pracy właściwym ze
względu na miejsce zamieszkania. Wniosek ten powinien zawierać: dane
osobowe, daty wyjazdu oraz adres zamieszkania w kraju, w którym poszukujesz pracy, wskazanie daty wniosku o transfer zasiłku na czas poszukiwania pracy. Jeżeli zamierzasz poszukiwać pracy w kilku krajach,
powinieneś przed wyjazdem z Polski podać możliwie dokładne daty
poszczególnych przejazdów do innych krajów.
3. po wydaniu formularza E 303 musisz zgłosić się w urzędzie pracy kraju
poszukiwania pracy w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od deklarowanej daty wyjazdu. Formularz E 303 jest najbardziej rozbudowanym ze
wszystkim omawianych dokumentów. I tak:
• E 303/0 – potwierdza prawo bezrobotnego do otrzymania zasiłku dla
bezrobotnych od chwili zarejestrowania w urzędzie pracy państwa,
w którym szuka pracy, a także okoliczności, w których wypłata zasiłku zostanie zawieszona,
• E 303/1 – stanowi podstawę do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych w miejscu, w którym osoba bezrobotna poszukuje pracy,
• E 303/2 – stanowi potwierdzenie przez instytucję państwa, w którym osoba bezrobotna szuka pracy, zarejestrowania bezrobotnego oraz rozpoczęcie wypłaty zasiłku dla bezrobotnych,
• E 303/3 – stanowi potwierdzenie zarejestrowania bezrobotnego oraz rozpoczęcia wypłaty zasiłku przez instytucję państwa, w którym osoba bezrobotna szuka pracy, jednocześnie stanowi on potwierdzenie uprawnień
do świadczeń zdrowotnych,
• E 303/5 – zawiera informacje o sposobie postępowania, gdy uprawniony
do transferu zasiłku wyjedzie do innego państwa członkowskiego w poszukiwaniu pracy.
6/7/05 8:50:02 AM
44
Formularz E 303 wydawany jest oddzielnie dla każdego kraju, który osoba
poszukująca pracy zamierza odwiedzić.
U W A G A !
Jeśli zrezygnujesz z wyjazdu, musisz niezwłocznie zwrócić formularz do wojewódzkiego urzędu pracy.
Jeśli zmienisz podany we wniosku o wydanie formularza E 303 termin wyjazdu:
• jeśli chcesz wyjechać wcześniej lub później, ale przesunięcie
terminu nie przekracza 7 dni – wojewódzki urząd pracy zachowuje
ważność formularza,
• jeśli opóźnienie przekracza 7 dni – musisz zwrócić formularz
i wojewódzki urząd pracy wystawi ci nowy formularz, przekazując
informację do powiatowego urzędu pracy.
Decyzję w zakresie odmowy wydania formularza E 303 w Polsce wydaje
marszałek województwa. Decyzja jest doręczana zainteresowanemu. Odwołanie od tej decyzji rozpatrywane jest przez ministra polityki społecznej.
Powiatowy urząd pracy na czas wskazany w decyzji – formularzu 303 jest
zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne i oraz odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych od transferowanych zasiłków.
6/7/05 8:50:02 AM
45
11. Wracasz do kraju?
Udało ci się znaleźć pracę za granicą, ale po kilku tygodniach zostałeś zwolniony. Musisz się teraz poważnie zastanowić, co robić dalej, przemyśleć, co
ci się najbardziej opłaca. Możliwości jest kilka:
Możesz wrócić do Polski. Pamiętaj, że jeśli miałeś prawo do zasiłku, to przez
3 miesiące będziesz go otrzymywał, nawet jeżeli wrócisz. Będzie to zasiłek
przyznany i wyliczony w Polsce.
Możesz zostać w Niemczech i ubiegać się o zasiłek na podstawie okresu,
który zdążyłeś wypracować. Masz nadzieję, że znajdziesz inną pracę. Pamiętaj jednak, że jeśli zostaniesz, będziesz podlegał ustawodawstwu tego
kraju – i według stosowanych tak kryteriów sprawdzą czy masz prawo do
zasiłku, czy nie.
Sprawa jest prostsza, gdy w Niemczech nie nabyłeś prawa do zasiłku, bo za
krótko pracowałeś. Możesz wrócić do Polski i wypracować sobie taki staż,
który da ci prawo do zasiłku – inaczej mówiąc, dopracować do wymaganego okresu.
P R Z Y K Ł A D :
Pan Kowalski nie uzyskał prawa do zasiłku w Niemczech, bo przepracował
tam tylko 60 dni. Wrócił do Polski, przepracował 300 dni i uzyskał staż pracy
uprawniający go według ustawodawstwa polskiego do zasiłku. Teraz pan
Kowalski może znowu wyjechać w poszukiwaniu pracy.
6/7/05 8:50:03 AM
46
12. Kilka rad na koniec
Nieznajomość prawa unijnego dotyczącego zatrudnienia i bezrobocia może być dla ciebie bardzo niekorzystna.
Z A P A M I Ę T A J !
Nie wyjeżdżaj w poszukiwaniu pracy bez zastanowienia, z dnia na dzień.
Zorientuj się, jaka jest sytuacja na rynku pracy w państwie, które wybrałeś. Czy z twoim zawodem masz szansę na znalezienie pracy? Czy jest duża
konkurencja? Może zanim wyjedziesz, przekwalifikuj się, by mieć zawód,
na który w unijnej Europie jest zapotrzebowanie?
Dowiedz się, w którym państwie potrzebne jest zezwolenie na pracę, ponieważ nie otworzyło ono jeszcze całkowicie swego rynku przed obywatelami nowych państw członkowskich. Tych wszystkich informacji powinni ci
udzielić pracownicy wojewódzkiego urzędu pracy.
Dopełnij wszystkich formalności wymaganych przed wyjazdem (rejestracja
w powiatowym urzędzie pracy, wniosek o potrzebne formularze i zabranie
ze sobą formularzy z serii E 300).
Po przyjeździe do wybranego kraju zarejestruj się w urzędzie pracy. Wielu
bezrobotnych traci uprawnienia do zasiłku, ponieważ spóźniają się z rejestracją, opuszczają kraj, w którym byli ostatnio zatrudnieni nie zgłaszając
tego w urzędzie zatrudnienia.
Jeśli nie znajdziesz pracy przez 3 miesiące, wróć do Polski i zgłoś się do powiatowego urzędu pracy, bo inaczej będziesz miał kłopoty z uzyskaniem
zasiłku – chyba, że uznasz, że opłaca ci się zostać i szukać zatrudnienia dalej.
Skąd masz wiedzieć, która instytucja w kraju gdzie szukasz pracy jest właściwa do załatwiania wszystkich twoich spraw i formalności dotyczących
6/7/05 8:50:03 AM
47
poszukiwania pracy i zatrudnienia, która poinformuje cię o twoich prawach
i obowiązkach i w której musisz złożyć wniosek o zasiłek, by ustaliła ci prawo doświadczeń i wyliczyła ich wysokość?
Wymienia je załącznik numer 2 Rozporządzenia Rady (EWG) nr 574/72
z dnia 21 marca 1972 r. ustalającego sposób stosowania Rozporządzenia
Rady (EWG) nr 1408/71 dotyczącego stosowania systemów zabezpieczenia
społecznego. Dokument ten powinien być do wglądu w twoim wojewódzkim urzędzie pracy.
Ponadto urzędnicy WUP mają obowiązek poinformować cię o właściwych
instytucjach, jeśli powiesz im, do którego kraju wyjeżdżasz szukać pracy.
Obowiązek udzielenia takich informacji ma też obowiązek Ministerstwo
Polityki Społecznej.
Z A P A M I Ę T A J !
Właściwe władze – to takie, które koordynują system zabezpieczenia społecznego (a więc także wszystkie sprawy związane z pracą i bezrobociem)
w kraju.
Instytucje łącznikowe – to takie instytucje w każdym kraju UE, które komunikują się między sobą i wymieniają informacjami w twoich sprawach
Instytucje właściwe – to takie, w których składasz wniosek o przyznanie lub
kontynuację świadczeń, załatwiasz potrzebne w krajach UE formularze.
6/7/05 8:50:03 AM
EU Praca zasilki s 48.pdf
6/13/05
6:00:50 PM
48
13. Spis potrzebnych instytucji
I. Właściwe władze w Polsce:
C
M
1. Minister Polityki Społecznej –
ul. Nowogrodzka 1/3/5
00-513 Warszawa
tel. (0 22) 661 10 00 (centrala)
Departament Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego:
ul. Gałczyńskiego 4, 00-362 Warszawa,
tel. (0 22) 826 12 61 (centrala)
www.mps.gov.pl
Y
CM
MY
CY
CMY
2. Minister Zdrowia
ul. Miodowa 15, 00-952 Warszawa
tel. (0 22) 634 96 00 (centrala)
www.mz.gov.pl
II. Instytucje łącznikowe w Polsce
K
1. Świadczenia rzeczowe – Narodowy Fundusz Zdrowia
ul. Grójecka 186, 02-390 Warszawa
tel. (0 22) 572 60 00 (centrala)
fax (0 22) 572 63 33
2. W zakresie bezrobocia – Ministerstwo Gospodarki i Pracy
Departament Rynku Pracy
Zespól Prawa i Legislacji
ul. Tamka 1, 00-349 Warszawa
tel. (0 22) 693 50 00 (centrala)
www.mgip.gov.pl
EU Praca zasilki s 49.pdf
6/13/05
3:43:13 PM
49
III. Instytucje właściwe w Polsce
1. W sprawach choroby i macierzyństwa – świadczenia rzeczowe – Narodowy Fundusz Zdrowia, oddział w którym dana osoba jest ubezpieczona
2. W zakresie bezrobocia – wojewódzkie urzędy pracy właściwe dla miejsca zamieszkania lub pobytu
C
Zapamiętaj ten adres: w w w . p r a c a . g o v . p l
tam zawsze znajdziesz aktualne adresy – działających na terenie Polski
– wojewódzkich i powiatowych urzędów pracy.
M
Y
CM
MY
CY
CMY
Wojewódzki Urząd Pracy
w Białymstoku
e-mail: [email protected]
tel.: (0 85) 749 72 00
fax: (0 85) 749 72 09
ul. Świętego Rocha 13/15
15-879 Białystok
w Kielcach
tel.: (0 41) 344 49 76
fax: (0 41) 368 08 25
Al. IX Wieków Kielc 3
25-516 Kielce
w Gdańsku
tel.: (0 58) 307 75 66
fax: (0 58) 301 58 71
ul. Okopowa 21/27
80-810 Gdańsk
w Krakowie
tel.: (0 12) 422 98 92
fax: (0 12) 422 97 85
ul. Zacisze 7
31-156 Kraków
w Katowicach
tel.: (0 32) 255 43 25
fax: (0 32) 255 24 66
ul. Powstańców 41a
44-300 Katowice
w Lublinie
tel.: (0 81) 532 49 22
fax: (0 81) 532 04 94
ul. Lubomelska 1-3
20-072 Lublin
K
50
w Łodzi
tel.: (0 42) 632 01 12
fax: (0 42) 636 77 97
ul. Wólczańska 49
90-608 Łódź
w Szczecinie
tel.: (0 91) 455 30 39
fax: (0 91) 422 31 21
ul. Odrowąża 1
71-420 Szczecin
w Olsztynie
tel.: (0 89) 522 79 00
fax: (0 89) 522 79 01
ul. Głowackiego 28
10-448 Olsztyn
w Toruniu
tel.: (0 56) 622 86 00
fax: (0 56) 622 74 85
ul. Szosa Chełmińska 30/32
87-100 Toruń
w Opolu
tel.: (0 77) 454 52 21
fax: (0 77) 454 24 31
ul. Ozimska 19
45-057 Opole
w Warszawie
tel.: (00 22) 578 44 00
fax: (00 22) 578 44 07
ul. Młynarska 16
01-205 Warszawa
w Poznaniu
tel.: (0 61) 846 38 00
fax: (0 61) 843 90 95
al. Niepodległości 16/18
61-713 Poznań
we Wrocławiu
tel.: (0 71) 782 92 00 do 07
fax: (0 71) 336 58 45
ul. Armii Krajowej 41
50-541 Wrocław
w Rzeszowie
tel.: (0 17) 852 44 62
fax: (0 17) 852 44 57
ul. Lisa Kuli 20
35-959 Rzeszów
w Zielonej Górze
tel.: (0 68) 456 56 56
fax: (0 68) 327 01 11
ul. Wyspiańskiego 15
65-036 Zielona Góra
6/7/05 8:50:03 AM
51
I V. I n s t y t u c j e ł ą c z n i k o w e z a g r a n i c ą
A u s t r i a
Landesgeschäftsstelle Wien
des Arbeitsmarktservice
Wienerbergstraße, 15-19
1103 Wien
tel.: 00.43.1.601.22
fax: 00.43.187.87.10
D a n i a
Arbejdsdirektoratet
Finsensvej, 78
2000 Frederiksberg
tel.: 00.45.38.10.60.11
fax: 00.45.38.19.38.90
www.dfa.dk
B e l g i a
Office National de l’Emploi
(O.N.E.)
Boulevard de l’Empereur, 7
1000 Bruxelles 1
tel.: 00.32.2.515.41.11
fax: 00.32.2.514.11.06
www.onem.fgov.be
E s t o n i a
Tööturuamet
Luha Street 16,
Tallinn 10129
tel.: 00.372 6 257 700
fax: 00.372 6 257 702
www.tta.ee
C y p r
The Social Insurance Services
of the Ministry of Labour
and Social Insurance
7 Byron Avenue,
1465 Nicosia,
tel.: 00.357.22401638
fax: 00.357.22672984
F i n l n d i a
Kansaneläkelaitos
International Affairs Office
P.O. Box 72
00381 Helsinki
tel.: 00.358.20.434.25.50
fax: 00.358.20.434.25.02
e-mail: [email protected].fi
www.kela.fi
C z e c h y
Ministerstvo práce a sociálních věcí
– Správa služeb zaměstnanosti
Na Poricnim pravu 1,
Praha 2, 12801
tel.: 00.420.22.19.21.111
fax: 00.420.22.49.18.391
www.mpsv.cz
F r a n c j a
Centre des liraisons
européennes et internationales
de sécurité sociale
11 rue de la tour des Dames
75436 Paris cedex 09
tel.: 00.33.1.45.26.33.41
fax: 00.33.1.49.95.06.50
6/7/05 8:50:03 AM
52
G r e c j a
Organismos Apascholoseos
Ergatikou Dynamikoy
A6 D/nsi Asfaliseos
8 Ethnikis Antistaseos (Alimos)
tel: 00.30.21.0.998.9000
fax: 00.30.21.0.998.9500
www.oaed.gr
H i s z p a n i a
Instituto Nacional
de Empleo
(I.N.E.M.)
Calle Condesa de Venadito, 9
28027 Madrid
tel.: 00.34.91.585.98.88
fax: 00.34.91.377.58.81
www.inem.es
H o l a n d i a
UWV GAK
International Department
Postbus 58285
NL 1040 HG Amsterdam
tel.: 00.31.20.68.71.506
fax: 00.31.20.68.72.650
www.gak.nl
I r l a n d i a
Department of Social
and Family Affairs
College Road
Sligo
tel.: 00.353.1.874.84.44
fax: 00.353.1.704.34.17
www.welfare.ie
I s l a n d i a
Vinnumálastofnun
Hafnarhúsinu vio Tryggvagötu
150 Reykjavík
tel.: 00.354.515.48.00
fax: 00.354.511.25.20
L i e c h t e n s t e i n
Amt für Volkswirtschaft
Austrasse 15
9490 Vaduz
tel.: 00.423.236.62.94
fax: 00.423.236.74.20
L i t w a
Lithuanian Labour Exchange
Geležinio Vilko str. 3A
LT-03131 Vilnius 9
tel.: 00.370.5.236.07.70
fax: 00.370.5.236.07.88
www.ldb.lt
Ł o t w a
State Social Insurance Agency
70a Lacplesa street, Riga,
Latvia, LV –1011
tel.: 00.371.7011.800
fax: 00.371.7011.812
L u k s e m b u r g
Administration de l’emploi
10, Rue Bender
B.P. 2208
1022 Luxembourg
tel.: 00.352.478.53.00
fax: 00.352.46.45.19 / 40.61.40
www.etat.lu/ADEM
6/7/05 8:50:04 AM
M a l t a
Dipartiment tas-Sigurta‘ Soċjali
International Relations Unit
38, Ordnance Street,
Valletta, CMR 02
Malta
tel.: 00.356.2590.3267/43
fax: 00.356.2590.3234
S ł o w a c j a
Fond Sociálneho Rozvoja
(Social Development Found)
Špitálska 6
816-43 Bratislava
tel.: 00.421.2.5975.29.11
fax: 00.421.2.5975.29.25
www.fsr.sk
N i e m c y
Hauptstelle der Bundesanstalt
für Arbeit (B.A.)
Regensburger straße,
104 Postfach
90478 Nurnberg
tel.: 00.49.911.179.0
fax: 00.49.911.179.13.43
www.arbeitsamt.de
S ł o w e n i a
Direktorat
Za Socialne Zadeve
Kotnikova 5,
S I-1000 Ljubljana
tel.: 00.386.1.478.33.76
fax. 00.386.1.478.33.77
www.gov.si
N o r w e g i a
Rikstrygdeverket
Postboks 5200 Nydalen
N-0426 Oslo
tel.: 00.47.22.92.70.00
fax: 00.47.22.92.7.70
P o r t u g a l i a
Departamento
de Relações Internacionais
de Segurança Social
Rua da Junqueira, 112
1360-344 Lisboa
tel.: 00.351.21.365.23.00
fax: 00.351.21.365.24.98
53
S z w a j c a r i a
State Secretariat
for Economic Affairs
Bundesgasse 8
3003 Berne
tel.: 00.41.31.322.56.56
fax: 00.41.31.322.56.00
http://www.seco-admin.ch
S z w e c j a
Arbetsmarknadsstyrelsen
Sundbybgsv. 9
17199 Solna
tel.: 00.46.8.730.60.00
fax: 00.46.8.735.57.09
www.arbsky.se
6/7/05 8:50:04 AM
54
W ę g r y
Foglalkoztatási Hivatal
1089 Budapest
Kálvária tér 7.
tel.: 00.36.130.39.300
fax: 00.36.121.04.255
www.afsz.hu
W i e l k a B r y t a n i a
Department for Work and Pensions
The Pension Service
International Pension Centre
Tyneview Park
Newcastle upon Tyne
NE98 1BA
tel.: 00.44.845.60.60.265
www.thepensionservice.gov.uk
Irlandia Północna:
Department for Social Development Overseas Benefits Unit
Block 2
Castle Buildings
Belfast BT 3SP
tel.: 00.44.2890.52.21.17
fax: 00.44.2890.52.32.71
W ł o c h y
Istituto Nazionale
della Previdenza Sociale (I.N.P.S.)
Ares delle Convenzioni
Internazionali
Via delle Baleniere
00122 Roma
tel.: 00.39.065.64.901
www.inps.it
6/7/05 8:50:04 AM
55
6/7/05 8:50:04 AM
n o t a t k i
6/7/05 8:50:04 AM
n o t a t k i
6/7/05 8:50:04 AM
58
Jesteś bezrobotny w Polsce
Zarejestruj się w powiatowym urzędzie pracy. Poczekaj 4 tygodnie
zanim wyjedziesz, dopiero wtedy masz prawo do zasiłku w krajach UE.
Zanim wyjedziesz by szukać za granicą pracy, informujesz o tym
wojewódzki urząd pracy i występujesz o odpowiednie formularze.
Jesteś za granicą – szukasz pracy
Masz siedem dni na zarejestrowanie się w tamtejszym urzędzie pracy.
Masz szczęście – jest praca
Podpisz umowę, wtedy twój pracodawca płaci za Ciebie składki
ubezpieczeniowe.
Jesteś bardzo zaradny – zakładasz własną firmę
Składki płacisz sam.
Szczęście Ci nie dopisuje – nie znajdujesz pracy
Ale już jesteś zarejestrowany jako bezrobotny.
Przez trzy miesiące dostajesz zasiłek, potem niestety nie masz już prawa
do świadczenia. Jeśli nie widzisz dla siebie szybkich perspektyw pracy
wracaj do kraju przed upływem 3 miesięcy – bo pamiętaj, że inaczej
stracisz prawo do świadczenia.
6/7/05 8:50:04 AM
59
Masz w Polsce posadę
Chcesz znaleźć lepszą – udaje Ci się to
Zanim wyjedziesz z Polski znajdujesz posadę. Podpisujesz umowę,
masz pewność, że dostaniesz ją zaraz po przyjeździe. Nie grozi Ci
poszukiwanie pracy.
Na wszelki wypadek pójdź do wojewódzkiego urzędu pracy i weź
odpowiednie formularze. Ich brak możesz boleśnie odczuć, jeśli kiedyś
stracisz pracę za granicą i będziesz się starał tam o zasiłek.
Po jakimś czasie tracisz pracę za granicą. Idziesz do tamtejszego urzędu
pracy i rejestrujesz się. Masz takie samo prawo do zasiłku jak inni
mieszkańcy tego kraju.
Chcesz znaleźć lepszą – ale zamierzasz szukać jej już za granicą
Nie spiesz się z wyjazdem. Ponieważ i tak rezygnujesz z pracy:
zarejestruj się w pośredniaku i poczekaj z wyjazdem 4 tygodnie.
Możesz spokojnie szukać pracy przez kwartał, w tym czasie masz prawo
do zasiłku.
6/7/05 8:50:04 AM
12/8/05
19:25
Page 60
ISBN 83-60259-00-3
ZASILKI BEZRO 4GO

Praca i zasiłki dla bezrobotnych w UE

Transkrypt

Podobne dokumenty

www.nowyhoryzont.com.pl Umiejętność współodczuwania