Ryszard Gerlach, Szkoła-Zawód

Szkoła
Zawód
Praca
PÓŁROCZNIK
Szkoła
Zawód
Praca
nr 10
Bydgoszcz 2015
Szkoła – Zawód – Praca nr 10/2015
Redaktor Naczelny
Ryszard Gerlach
Redaktorzy językowi:
Aleksandra Pawlicka (język angielski)
Elżbieta Komsta (język rosyjski)
Włodzimierz Kucharek (język niemiecki)
Sekretarz Redakcji
Renata Tomaszewska-Lipiec
Adres Redakcji
ul. Chodkiewicza 30
85-064 Bydgoszcz
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Wydział Pedagogiki i Psychologii
Instytut Pedagogiki
Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki
Członkowie Rady Redakcyjnej
Tadeusz Aleksander
Augustyn Bańka
Waldemar Furmanek
Marek Gawrysiak
Stefan M. Kwiatkowski
Walentyna Łozowiecka
Bernd Meier
Krasimir Spirov
Zygmunt Wiatrowski
Bożena Wojtasik
Redaktorzy tematyczni:
Elżbieta Kasprzak (psychologia pracy)
Adam Solak (filozofia pracy)
Jerzy Stochmiałek (andragogika)
Janusz Sztumski (socjologia pracy)
Renata Tomaszewska-Lipiec
(pedagogika pracy, rynek pracy)
Zdzisław Wołk
(poradoznawstwo, zawodoznawstwo)
Redaktor statystyczny:
Barbara Ciżkowicz
Komitet Redakcyjny
Sławomir Kaczmarek
(przewodniczący)
Zygmunt Babiński
Katarzyna Domańska
Grzegorz Kłosowski
Andrzej Prószyński
Marlena Winnicka
Jacek Woźny
Ewa Zwolińska
Grażyna Jarzyna
(sekretarz)
Przygotowanie do druku
Aleksandra Szymańska / Poligrafia UKW
© Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
Bydgoszcz 2015
Utwór w całości ani we fragmentach nie może być powielany
i rozpowszechniany bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich
ISSN 2082-6087
Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
(Członek Polskiej Izby Książki)
85-092 Bydgoszcz, ul. Ogińskiego 16
tel./fax 52 32 36 755, 52 32 36 729, e-mail: [email protected]
http://www.wydawnictwo.ukw.edu.pl
Rozpowszechnianie tel. 52 32 36 730, [email protected]
Poz. 1657. Ark. wyd. 6,6
Spis treści
Od Redakcji .................................................................................................. 7
Artykuły i rozprawy
Liudmyla Аleksieienko-Lemovska, Theoretical aspects of methodical
competence of teachers of preschool educational institutions............. Lesia Makarenko, Władimież Słabko, Informatization of education
in the era of globalization of educational space................................... Volodymyr Yurzhenko, Problems of the content realization of electronic
(remote) educational resources in vocational education and solutions
to them.................................................................................................. Svitlana Salohub, Information competence of students as the most
important factor in the formation of their worldview........................... Alla Moskalenko, The concept of professional ethics development
as a condition of mastering value and ethic culture of personality...... Beata Jakimiuk, Etyczne aspekty realizacji kariery zawodowej................... 11
20
30
38
44
55
Raporty z badań
Marta Dobrzyniak, Kultura organizacyjna placówki edukacyjnej – perspektywa
ucznia i nauczyciela w świetle badań własnych................................... 69
Anna Suchorab, Plany edukacyjno-zawodowe i zatrudnieniowe uczniów szkół
zawodowych.......................................................................................... 84
Adam Gawroński, Rozwój kariery zawodowej w relacji „pracownik – zakład
pracy”................................................................................................... 94
5
Spis treści
Recenzje
Recenzja monografii Franciszka Szloska „Tożsamość pedagogiki pracy
w kontekście przemian systemowych”, Warszawa 2015
– Nella Nyczkało.................................................................................. 111
Sprawozdania i informacje
IV konferencja naukowa z cyklu Edukacja i Praca Elastyczność czasu
i organizacji pracy, Warszawa 22.10.2015 r.
– Barbara Kowalczyk .......................................................................... 121
4th Biennial meeting of the ESREA Research Network for Adult Educators,
Trainers and their Professionalisation (ReNAdET),
Cypr 11–13.11.2015 r. – Renata Tomaszewska Lipiec......................... 125
Międzynarodowa Konferencja Naukowa Psychopedagogiczne problemy
edukacji i funkcjonowania człowieka – teoria i praktyka,
Lublin 26–27.11.2015 r. – Katarzyna Klimkowska, Anna Kanios,
Joanna Wierzejska................................................................................ 128
Zapowiedź Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej Społeczne aspekty
funkcjonowania człowieka w środowisku pracy,
Ciechocinek 19–20.09.2016 r. – Ryszard Gerlach................................ 131
Table of contents........................................................................................... 133
6
Svitlana Salohub, Information competence of students as the most important...
Zapowiedź Ogólnopolskiej Konferencji
Naukowej „Społeczne aspekty funkcjonowania
człowieka w środowisku pracy”
Ciechocinek, 19–20.09.2016 r.
Tematyka pracy człowieka była już wielokrotnie podejmowana podczas
spotkań naukowych organizowanych przez Katedrę Pedagogiki Pracy UKW
w Bydgoszczy. Ze względu na stałą interakcję pomiędzy kształto­waniem człowieka przez pracę i kształtowaniem pracy przez człowieka, w 2016 roku podczas
kolejnej konferencji organizatorzy pod dyskusję pragną poddać Społeczne aspekty funkcjonowania człowieka w środowisku pracy.
Działalność zawodowa odbywa się zawsze w określonych warunkach materialnych i społecznych, z którymi człowiek styka się podczas wykonywanej pracy, czyli zawsze w określonym środowisku. Przez materialne środowisko pracy
rozumie się najczęściej układ czynników sprzyjających (lub niesprzyjających)
jej wydajności oraz odpowiednio bezpieczne, estetyczne i higieniczne warunki
pracy. Społeczne środowisko pracy identyfikowane jest z szeroko rozumianymi
stosunkami społecznymi, jakie wynikają z jego formalnej i nieformalnej struktury, a związanymi ze wzajemnymi relacjami między jego członkami. Te społeczne
aspekty są szczególnie istotne, gdyż oddziałują na funkcjonowanie pozostałych
elementów środowiska pracy, takich jak system techniczny, ekonomiczny i organizacyjny.
W okresie wydłużania wieku uprawniającego do przejścia na emeryturę to
środowisko pracy staje się dominującym w przestrzeni różnych rodzajów aktywności życiowej jednostki, a zarazem wywierającym na nią jawny bądź ukryty
wpływ. Wpływ ten wiąże się z dynamicznymi przeobrażeniami, jakim podlega
środowisko pracy w warunkach globalnej gospodarki informacyjnej. Współcześnie pracujący człowiek zmuszony jest do ciągłego przystosowywania się do
zmian, jakie wynikają z konkurencyjności i niestabilności rynku pracy; rozpro131
SPRAWOZDANIA I INFORMACJE
szenia pracy w czasie i przestrzeni; wzrastającej złożoności procesów pracy i ich
oparcia na zespołach pracowniczych, często wielokulturowych; zwiększonego
zapotrzebowania na kompetencje społeczne; a także szybko dokonujących się
zmian w koncepcjach karier zawodowych. Wymienione zjawiska to oczywiście
jedynie przykłady ogólnych tendencji, które zmieniają oblicze ludzkiej pracy.
Uznanie zmian cywilizacyjnych za wyzwanie dla społecznych aspektów
funkcjonowania człowieka w środowisku pracy stwarza przesłanki uzasadniające
podjęcie refleksji na proponowany temat konferencji, zarówno z punktu widzenia
pracowników, jak i pracodawców.
Organizatorzy pod rozwagę proponują przyjąć m.in. następujące zagadnienia:

przygotowanie jednostki do pracy zawodowej i wymagań środowiska
pracy oraz jej przydatność zawodowa;

adaptacja pracownika w środowisku pracy i jego funkcjonowanie w materialnym i społecznym otoczeniu pracy;

rozwój zawodowy pracownika i formy jego wspierania (edukacja,
coaching, mentoring, kreowanie kariery zawodowej, programy równowagi praca-życie pozazawodowe i in.);

nowe koncepcje i metody zarządzania zakładem pracy i zatrudnionymi
w nim pracownikami;

idea humanizacji pracy i jej koncepcje;

zjawisko dematerializacji pracy oraz nowe kategorie pracowników;

technologie informacyjno-komunikacyjne w środowisku pracy;

etyczny wymiar środowiska pracy w świetle idei zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności organizacji;

zjawiska patologiczne i ich wpływ na członków organizacji.
Powyższa problematyka pozostaje otwarta z nadzieją, że Uczestnicy znacznie ją wzbogacą zgodnie ze swoimi zainteresowaniami naukowymi. Środowisko
pracy stanowi podstawową kategorię w naukach społecznych, która należy do
pojęć wielowymiarowych, dlatego liczymy na liczną reprezentację przedstawicieli różnych dyscyplin (m.in. pedagogiki, andragogiki, psychologii, socjologii,
ekonomii, prakseologii, prawa) i subdyscyplin, a także prezentację doświadczeń
praktycznych wyrazicieli szeroko rozumianych instytucji i organizacji społeczno-gospodarczych.
Mamy nadzieję, iż wymiana myśli i refleksji podczas panelów dyskusyjnych
stanie się źródłem nowych pomysłów i rozwiązań w podejmowanych kwestiach.
Ryszard Gerlach
Katedra Pedagogiki Pracy
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
132