Uchwała Nr VI/33/2007 Rady Miejskiej w Tyczynie z dnia 28 marca

Uchwała Nr VI/33/2007
Rady Miejskiej w Tyczynie z dnia 28 marca 2007 r.
w sprawie apelu do parlamentarzystów o zmianę uregulowań prawnych w zakresie trybu
zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego
Na podstawie art.18 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
(Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz.1591 z późn. zm.)
Rada Miejska w Tyczynie postanawia:
§ 1.
Wystąpić do parlamentarzystów z apelem o zmianę uregulowań prawnych w zakresie trybu zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego.
Treść apelu stanowi załącznik do niniejszej uchwały.
§ 2.
Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Gminy.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Załącznik do Uchwały Nr VI/33/2007
Rady Miejskiej w Tyczynie z dnia 28 marca 2007 r.
APEL
Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, Rozporządzeniem z dn. 26 lipca 2005 r.
dokonała zmian granic Miasta Rzeszowa uszczuplając poprzez to obszar i ludność części
graniczących z miastem gmin oraz powiatu rzeszowskiego. Dokonane zmiany rozbudziły
wielkie emocje wśród zainteresowanych mieszkańców, doprowadziły do wielu konfliktów,
spowodowały znaczny niepokój o przyszłość finansową gmin i były jednym z elementów
ostatniej kampanii wyborczej. A przede wszystkim ze względu na wady prawne stały się
przedmiotem skargi samorządów złożonej do Trybunału Konstytucyjnego o stwierdzenie
niezgodności ustaw z Konstytucją RP oraz rozporządzeń z Konstytucją RP i ustawami.
Jesteśmy zaniepokojeni tym, że:
1. W sposób niezgodny z Konstytucją łamane są prawa tak ważnych dla porządku Państwa
Polskiego podmiotów publicznoprawnych jakimi są gmina i powiat. Istniejące w obrocie prawnym przepisy pozwalają Radzie Ministrów w dowolny sposób tworzyć
i znosić gminy i powiaty oraz zmieniać ich granice w drodze rozporządzenia, podczas gdy w stosunku do województw nastąpić to może jedynie w drodze ustawy.
Ostatnie inicjatywy Rady Miasta Rzeszowa w sprawie rozszerzenia obszaru miasta nie
tylko mogą doprowadzić do uszczerbku w ludności i obszarze sąsiadujących gmin ale
wymazać z mapy województwa podkarpackiego całą gminę Krasne. Nawet jeżeli byłyby ku temu uzasadnione podstawy naszym zdaniem może to nastąpić jedynie w drodze ustawy.
2. Decyzja Rady Ministrów odnośnie zmian granic miasta Rzeszowa miała charakter polityczny. Nie została poparta przygotowanymi przez Rzeszów dokumentami strategicznymi uzasadniającymi kierunek rozwoju miasta. Nie uwzględniono opinii społecznych
wyrażonych wynikiem przeprowadzonych konsultacji. Rada Ministrów nie poprzedziła swojej decyzji żadną poważną analizą ekonomiczną, pokazującą na ile potrzebna dla rozwoju miasta i województwa jest taka zmiana granic i jaki destrukcyjny wpływ może mieć ona dla bytu ekonomicznego gmin, co jest standardem
w wielu krajach europejskich. Wreszcie nie zbadano na ile zostały zerwane będące
konstytucyjną wartością i będące pod ochroną więzi społeczne, gospodarcze i kulturowe występujące na tych terenach. Nie wykazano też na ile i dlaczego dobro jednej
wspólnoty – Miasta Rzeszowa ma prawo naruszyć konstytucyjnie chronioną wartość
jaką jest stabilność granic gmin.
3. Osłabiona zostanie zdolność gmin do normalnego funkcjonowania poprzez utratę
znacznej części najbardziej atrakcyjnych majątkowo i najlepiej zainwestowanych
terenów. Obecny proces zmiany granic zapoczątkowany najnowszą uchwałą Rady
Miasta Rzeszowa może pozbawić niektóre z gmin około 1/4 powierzchni i ludności
oraz nawet 1/3 dochodów. Należy dodać, że Rada Ministrów władna jest w takich razach dokonać przesunięć majątkowych pomiędzy jednostkami samorządowymi. Ponadto samorządy zainwestowały w te tereny własne, często pochodzące z kredytów,
oraz unijne środki. Zauważyć trzeba, że brak jest mechanizmów rekompensowania
strat i utraconych korzyści z tytułu powyższych inwestycji. Zagrożona jest również
trwałość projektów z powodu zmiany własności, co w konsekwencji może doprowadzić do konieczności zwrotu przez gminę lub powiat pozyskanych funduszy unijnych.
4. Procedura zmiany granic jednostek samorządu terytorialnego narusza zasadę
równości stron stających z natury rzeczy po przeciwległych stronach prawdopodobnego sporu. Należy sądzić, iż przepisy regulujące tego rodzaju zmianę granic zamieszczone w ustawach o samorządzie gminnym i samorządzie powiatowym przystosowane
były do zmian o charakterze korekty granicznej, nie wywołującej większego sporu
i posiadającej akceptacje legalnych reprezentantów wszystkich zainteresowanych jednostek samorządowych. W ich ramach nie ma miejsca dla równoważnej pozycji obu
stron postępowania. Wnioskujący ma od początku ogromną przewagę, zaś drugiej
stronie nie przysługują żadne procesowe środki ochrony jej interesów, nie tylko przed
sądem ale nawet w toku postępowania administracyjnego. Nie ma możliwości odwołania się od decyzji Rady Ministrów. Obecna próba sił, skala zaangażowania mieszkańców, władz samorządowych i mediów wskazuje, że potrzebne są w tej sprawie nowe uregulowania.
5. Władze Miasta Rzeszowa nie dostrzegają całej złożoności problematyki zmian terytorialnych jednostek samorządowych i uporczywie forsują przeprowadzenie kolejnych
zmian mających na celu zwiększenie obszaru i ludności Miasta Rzeszowa. Zaniepokojenie budzi fakt, że nie wyciągnięto wniosków z dotychczasowego przebiegu tego procesu i powielane są te same błędy. Zaangażowanie w postępowanie już wszystkich
gmin graniczących z Rzeszowem nie będzie sprzyjać nie tylko zainteresowanym
stronom, ale opóźni rozwój całej aglomeracji i postawi pod znakiem zapytania
sens utworzenia rzeszowskiego obszaru metropolitalnego. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, gdy prawidłowe funkcjonowanie takiego organizmu wymaga umiejętności wyważenia interesów wszystkich stron, zdolności koncyliacji i umiejętności rezygnowania z partykularnych interesów w imię dobra wspólnego.
Z tych powodów wzywamy do:
1. Podjęcia inicjatyw legislacyjnych, dzięki którym:
a) gmina, powiat, ich mieszkańcy oraz ukształtowane więzi społeczne, gospodarcze i kulturalne będą należycie chronione poprzez przekazanie kompetencji w
sprawie tworzenia znoszenia i zmiany granic każdej jednostki samorządu terytorialnego Sejmowi RP,
b) zagwarantowana zostanie równoprawna pozycja obu stron procesu zmian
w podziale terytorialnym,
c) podjęcie decyzji o zmianach terytorialnych będzie poprzedzone obligatoryjną
ekspertyzą ekonomiczno-społeczną przeprowadzoną przez niezależną jednostkę,
d) podjęte decyzje gwarantować będą zubożonym jednostkom samorządowym
odpowiednie rekompensaty w przypadkach zaciągnięcia zobowiązań finansowych związanych ze spornym obszarem,
e) koniecznym elementem procesu zmiany granic byłoby wiążące referendum
przeprowadzone we wszystkich jednostkach samorządowych biorących udział
w postępowaniu,
f) zostanie wprowadzona zasada trwałości terytorialnej jednostek samorządowych, a wyjątki od niej zostaną zapisane w ustawie.
2. Aktywnego włączenia się do dyskusji na temat wzajemnych relacji Miasta Rzeszowa i jego mniejszych i większych sąsiadów, aby możliwa była odbudowa atmos-
fery wzajemnego zaufania i umiejętności synergicznego współdziałania dla dobra
wspólnego z wykorzystaniem wszelkich możliwości, które dają nam lata 2007 –
2013.
W tym celu prosimy o podjęcie działań zmierzających do wstrzymania przez
uprawnione podmioty wszelkich zamierzeń w przedmiocie zmian granic Miasta Rzeszowa, Gmin oraz Powiatu Rzeszowskiego do czasu rozstrzygnięcia przez Trybunał
Konstytucyjny niezgodności z Konstytucją RP i ustawami tych aktów prawnych, które stanowiły podstawę ostatniego postępowania w sprawie zmian granic oraz podjęcie
jak najszybszej inicjatywy ustawodawczej, która doprowadzi do odpowiednich zmian
w przepisach prawa.
Sygnatariusze:
Starosta Rzeszowski,
Członkowie Zarządu Powiatu Rzeszowskiego
Wójtowie, Burmistrzowie Gmin z terenu Powiatu Rzeszowskiego