Józef Klemens Piłsudski 1867 – 1935 Kalendarium życia marszałka

Józef Klemens Piłsudski
1867 – 1935
Kalendarium życia marszałka
1867
•
5 grudnia – Narodziny Józefa Piłsudskiego w Zułowie na Wileńszczyźnie, w majątku
rodziców: ojca Józefa i matki Marii z Billewiczów.
1877
•
wrzesień – Rozpoczęcie nauki w I Gimnazjum Rządowym w Wilnie.
1882
•
Piłsudski członkiem tajnego kółka uczniowskiego „Spójnia”.
1855
•
kwiecień – czerwiec – Zdanie egzaminu maturalnego.
1855
•
wrzesień – Podjęcie studiów medycznych na Uniwersytecie w Charkowie;
przynależność do studenckiego kółka samokształceniowego będącego pod wpływem
„Narodnej Woli”.
1886
•
marzec – Ukaranie kilkudniowym aresztem za udział w studenckich demonstracjach.
1886
•
lato – Zakończenie sesji egzaminacyjnej, powrót do Wilna z zamiarem przeniesienia
się na Uniwersytet w Dorpacie; podczas przebywania w Wilnie związanie się z
konspiracyjną grupą, współdziałającą z frakcją terrorystyczną „Narodnej Woli”;
nieświadome zaangażowanie w przygotowania zamachu na cara Aleksandra III;
odmowa przyjęcia Piłsudskiego na studia na uniwersytecie w Dorpacie.
1887
•
22 marca – Aresztowanie w Wilnie i przewiezienie do twierdzy pietropawłowskiej w
Petersburgu.
1887
•
20 kwietnia – Skazanie na 5 lat zesłania do wschodniej Syberii.
1/10
1887
•
1 – 2 listopada – Pobicie przez strażników w wyniku buntu więźniów; oskarżenie o
stawianie oporu więziennej służbie oraz skazanie na pół roku więzienia w ramach
pięcioletniego zesłania.
1887 – 1890
•
grudzień – lipiec – Przebywanie na zesłaniu w Kireńsku nad Leną.
1890
•
Sierpień – Przeniesienie do wsi Tunka, położnej ok. 200 km na południowy zachód od
Irkucka.
1893
•
Wstąpienie do Sekcji Litewskiej Polskiej Partii Socjalistycznej.
1894
•
Luty – Wejście w skład Centralnego Komitetu Robotniczego PPS; rozpoczęcie
wydawania nielegalnego pisma „Robotnik”, będącego organem PPS oraz pełnienie
funkcji redaktora.
1894
•
Grudzień – Wzięcie udziału w zjeździe Związku Zagranicznych Socjalistów Polskich
w Genewie.
1896
•
Pobyt w Londynie; uczestniczenie m.in. w Kongresie II Międzynarodówki.
1899
•
15 lipca – Zawarcie ślubu z Marią Kazimierą Juszkiewiczową z domu Koplewską
(rozwódką) w kościele ewangelicko-augsburskim we wsi Paproć Duża w
Łomżyńskiem; zmiana wyznania z rzymsko-katolickiego na ewangelicko-augsburskie.
1899
•
Jesień – Przeniesienie się do Łodzi Wraz z drukarnią „Robotnika”.
1900
•
22 lutego – Aresztowanie w Łodzi za działalność w PPS.
1900
•
17 kwietnia – Po wstępnym śledztwie przewiezienie do warszawskiej Cytadeli i
osadzenie w X Pawilonie.
2/10
•
15 grudnia – Przeniesienie do Cytadeli w Petersburgu; symulowanie obłędu i
uzyskanie przeniesienia do petersburskiego Szpitala Mikołaja Cudotwórcy.
1901
•
15 maja – Ucieczka ze szpitala w Petersburgu.
1901
•
Czerwiec – Przedostanie się do Galicji i powrót do działalności w PPS.
1902
•
Ponowne zostanie członkiem CKR PPS.
1904
•
Kwiecień – Nawiązanie współpracy wywiadowczo-wojskowej z Japończykami po
wybuchu wojny rosyjsko-japońskiej.
1904
•
10 lipca – Przybycie do Tokio w celu prowadzenia rozmów z przedstawicielami
japońskiego Sztabu Generalnego.
1905
•
15 – 18 czerwca – Podanie się do dymisji wspólnie z innymi członkami CKR podczas
posiedzenia Rady Partyjnej PPS w Józefowie pod Warszawą.
1905
•
15 października – Zostanie szefem Wydziału Spiskowo – Bojowego, kierującego
Organizacją Bojową PPS .
1906
•
19 – 22 listopada – Utworzenie PPS – Frakcji Rewolucyjnej.
1908
•
czerwiec – Założenie przez Kazimierza Sosnkowskiego tajnego Związku Walki
Czynnej, mającego szkolić oficerów i podoficerów we Lwowie.
1908
•
26 września – Dowodzenie akcją bojową na wagon pocztowy w Bezdanach pod
Wilnem.
1910
•
Współtwórca powołanego przez ZWC Związku Strzeleckiego we Lwowie i
Towarzystwa „Strzelec” w Krakowie.
3/10
1912
•
czerwiec – Pełnienie funkcji Komendanta Głównego ZWC.
1912
•
1 grudnia – Pełnienie funkcji Komendanta Głównego polskich sił wojskowych.
1914
•
6 sierpnia – Początek działań wojennych podległych mu oddziałów: wymaszerowanie
I Kompanii Kadrowej z Krakowa w kierunku Miechowa i przekroczenie granicy
zaboru rosyjskiego z zamiarem wywołania w Królestwie Polskim narodowego
powstania.
1914
•
16 sierpnia – Przystąpienie do powstałego cztery dni wcześniej w Krakowie
Naczelnego Komitetu Narodowego
1914
•
Sierpień – Rozpoczęcie tworzenia w Królestwie Polskim tajnej organizacji zbrojnej w
oparciu o członków Związku Walki Czynnej i Polskich Drużyn Strzeleckich.
1914
•
5 września – Powołanie Polskiej Organizacji Narodowej (PON), nie podlegającej
Naczelnemu Komitetowi Narodowemu.
1914
•
Wrzesień – Opuszczenie Kielc na czele 1 pułku piechoty; skierowanie do obrony
odcinka Wisły pomiędzy Bolesławiem a ujściem Dunajca; walka w rejonie Nowego
Korczyna i Opatowca.
1914
•
15 listopada – Zostanie mianowanym przez dowództwo austriackie brygadierem.
1914
•
Grudzień – Objęcie dowództwa I Brygady.
1915
•
Walka w bitwach pod Konarami i Ożarowem, docierając 3 sierpnia do Lublina; latem toczenie ciężkich bojów pod Kostiuchnówką.
1916
•
27 lutego – Powrót do wyznania rzymsko – katolickiego.
4/10
1916
•
26 września – Przyjęcie przez dowództwo austriackie dymisji ze stanowiska dowódcy
I Brygady.
1917
•
11 stycznia – Otrzymanie nominacji na członka Tymczasowej Rady Stanu, powołanej
przez władze niemieckie i austriackie.
1917
•
15 stycznia – Objęcie funkcji referenta Komisji Wojskowej i członka Wydziału
Wykonawczego Tymczasowej Rady Stanu.
1917
•
2 lipca – Wystąpienie z Tymczasowej Rady Stanu.
1917
•
22 lipca – Aresztowanie przez Niemców po kryzysie przysięgowym w Legionach
Polskich.
1917
•
Sierpień –Przewiezienie do twierdzy wojskowej w Magdeburgu.
1917
•
10 listopada – Powrót do Warszawy po uwolnieniu z twierdzy magdeburskiej.
1917
•
11 listopada – Przekazanie władzy wojskowej i naczelnego dowództwa nad siłami
zbrojnymi przez Radę Regencyjną.
1917
•
14 listopada – Przekazanie przez Radę Regencyjną władzy cywilnej.
1917
•
16 listopada – Notyfikowanie rządom obcych państw powstanie niepodległego
państwa polskiego.
1917
•
17 listopada – Powierzenie misji utworzenia rządu Jędrzejowi Moraczewskiemu.
1917
•
22 listopada – Objęcie urzędu Tymczasowego Naczelnika Państwa, zachowanie
naczelnego dowództwo Wojska Polskiego.
5/10
1917
•
28 listopada – Wydanie dekretów o ordynacji wyborczej i wyborach do Sejmu
Ustawodawczego.
1919
•
16 stycznia – Mianowanie Ignacego Paderewskiego prezydentem Rady Ministrów.
1919
•
20 lutego – Złożenie urzędu Tymczasowego Naczelnika Państwa w ręce marszałka
Wojciecha Trąmpczyńskiego, dalsze sprawowanie urzędu Naczelnika Państwa,
znaczne ograniczenie jego władzy.
1919
•
19 kwietnia – Zajęcie Wilna przez oddziały Wojska Polskiego bezpośrednio
dowodzone przez Piłsudskiego.
1919
•
19 marca – Przyjęcie stopnia Pierwszego Marszałka Polski.
1919
•
25 kwietnia – Początek ofensywy wojsk polskich na Ukrainie przeciwko Armii
Czerwonej, tzw. wyprawy kijowskiej dowodzonej osobiście przez Piłsudskiego.
1919
•
1 lipca – Objęcie przewodnictwa w Radzie Obrony Państwa.
1919
•
12 sierpnia – Wyruszenie z Warszawy do frontowej kwatery w Puławach; objęcie
dowództwa nad formowaną grupą uderzeniową; złożenie przed wyjazdem na front na
ręce premiera Wincentego Witosa pisma, zawierającego podanie o dymisję ze
stanowiska Naczelnego Wodza i Naczelnika Państwa; pozostawienie decyzji co do
momentu ogłoszenia swojej dymisji premierowi.
1919
•
14 listopada – Przyjęcie od Wojska Polskiego buławy marszałkowskiej w Warszawie
na Pl. Zamkowym.
1921
•
3 – 6 lutego – Pobyt we Francji z oficjalną wizytą; udekorowanie wielką wstęgą Legii
Honorowej.
6/10
1921
•
29 kwietnia – Otrzymanie dyplomu doktora honoris causa Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
1921
•
2 maja – Otrzymanie dyplomu doktora honoris causa Wydziału Lekarskiego
Uniwersytetu Warszawskiego.
1921
•
25 października – Zawarcie ślubu z Aleksandrą Szczerbińską.
1922
•
2 czerwca 1922 – Początek konfliktu z większością sejmową, wotum nieufności
wobec rządu Antoniego Ponikowskiego.
1922
•
31 lipca – Mianowanie premierem prof. Juliana Nowaka.
1922
•
14 – 15 września – Przebywanie z wizytą oficjalną w Rumunii.
1922
•
2 listopada – Trzymanie dyplomu doktora honoris causa Wydziału Matematyczno –
Przyrodniczego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie.
1922
•
14 grudnia - Złożenie władzy Naczelnika Państwa na ręce prezydenta RP Gabriela
Narutowicza.
1922
•
16 grudnia – Nominacja na szefa Sztabu Generalnego WP.
1923
•
9 czerwca - Złożenie dymisji z funkcji szefa Sztabu Generalnego WP w związku z
powołaniem gabinetu Wincentego Witosa.
1923
•
13 czerwca – Przyjęcie w darze od społeczeństwa nowo wybudowanej willi „Milusin”
w Sulejówku.
1923
•
2 lipca – Rezygnacja z przewodniczenia Ścisłej Radzie Wojennej; wycofanie się z
oficjalnego życia politycznego i zamieszkanie w Sulejówku.
7/10
1925
•
15 listopada – Zamanifestowanie poparcia przez kilkuset oficerów warszawskiego
garnizonu w Sulejówku; przemowa gen. Orlicz-Dreszera.
1926
•
8 maja – Objęcie dowództwa nad oddziałami skoncentrowanymi w rejonie
Rembertowa z rozkazu ministra spraw wojskowych gen. Lucjana Żeligowskiego;
bezpośrednie przygotowania do zamachu stanu.
1926
•
12-14 maja – Zbrojny zamachu stanu, przejęcie władzy w państwie.
1926
•
15 maja – Wyznaczenie Kazimierza Bartla na stanowisko premiera.
1926
•
31 maja – Wybranie przez Zgromadzenie Narodowe na urząd Prezydenta RP;
odrzucenie stanowiska.
1926
•
1 czerwca – Prof. Ignacy Mościcki prezydentem RP.
1926
•
Czerwiec – Przeprowadzka do Belwederu.
1926
•
28 sierpnia – Objęcie funkcji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych i potencjalnego
Naczelnego Wodza w wypadku wojny.
1926
•
2 października – Objęcie funkcji premiera.
1927
•
14 lutego – Odsłonięcie pierwszego pomnika Piłsudskiego w Pszczynie.
1927
•
10 grudnia – Uczestnictwo w tajnym posiedzeniu Rady Ligi Narodów w sprawie
stosunków polsko – litewskich.
1928
•
27 czerwca – Rezygnacja z funkcji premiera.
8/10
1929
•
26 czerwca – Wystąpienie przed Trybunałem Stanu jako świadek w sprawie ministra
Gabriela Czechowicza.
1930
•
Sierpień – Rozpoczęcie przygotowań do rozwiązania Sejmu, aresztowania posłów
opozycyjnych oraz przeprowadzenia nowych wyborów parlamentarnych.
1930
•
25 sierpnia – Ponowne objęcie funkcji premiera.
1930
•
29 sierpnia – Postawienie wniosku o rozwiązanie Sejmu.
1930
•
1 września – Nakazanie przeprowadzenia pacyfikacji w Małopolsce Wschodniej (16
IX – 30 XI) w odpowiedzi na sabotażowo – dywersyjną akcję Ukraińskiej Organizacji
Wojskowej (UWO).
1930
•
16 listopada – Uzyskanie 47 proc. głosów i 56 proc. mandatów poselskich w
wyborach parlamentarnych listy Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem
(BBWR).
1930
•
4 grudnia – Zrzeczenie się funkcji premiera.
1930/31
•
15 grudnia – 29 marca – Pobyt na wypoczynku na Maderze.
1932
•
1 marca – 2 kwietnia – Pobyt na wypoczynku w Egipcie, Turcji i Rumunii.
1932
•
11 listopada – Odsłonięcie Pomnika Lotnika w Warszawie.
1933
•
11 listopada – Otrzymanie dyplomu doktora honoris causa Uniwersytetu
Poznańskiego.
1933
•
6 października – Wzięcie udziału w uroczystościach ku czci Sobieskiego; odebranie
defilady kawalerii w Krakowie, złożenie hołdu królowi w krypcie wawelskiej.
9/10
1933
•
27 listopada – Wyrażenie zgody na projekt deklaracji o nieagresji pomiędzy Polską i
Niemcami podczas rozmowy z niemieckim ambasadorem Hansem von Moltke.
1934
•
7 marca – Posiedzenie pomajowych premierów w Belwederze.
1935
•
Marzec – Wystąpienie silnych objawów choroby nowotworowej.
1935
•
12 kwietnia – Podpisanie ustawy konstytucyjnej.
1935
•
25 kwietnia – Rozpoznanie przez lekarskiego konsylium nowotworu złośliwego
wątroby.
1935
•
29 kwietnia – Spisanie ostatniej woli, życzenie pochówku na Wawelu.
•
12 maja – śmierć w niedzielę o godz. 20.45 w Belwederze.
1937
•
Na polecenie metropolity krakowskiego arcybiskupa Adama Sapiehy trumnę ze
szczątkami przeniesiono do krypty pod wieżą Srebrnych Dzwonów.
10/10