024
Transkrypt
024
KLAUS BUCKUP TESTY KLINICZNE w badaniu kości, stawów i mięśni Z języka niemieckiego tłumaczył Tadeusz Szymon Gaździk Dr med. KLAUS BUCKUP TESTY KLINICZNE w badaniu kości, stawów i mięśni III wydanie Z języka niemieckiego tłumaczył prof. dr foab. med. TADEUSZ SZYMON GAŹDZSK WARSZAWA WYDAWNICTWO LEKARSKIE PZWL Spis treści 1. K ręgosłup....................................................................................................................... 1 Ocena ruchomości kręgosłupa (punkt wyjścia w pozycji zero w e j)................................. 3 Testy funkcjonalne k ręg o słu p a .......................................................................................... Test odległości końca palca od p o d ło ż a ..................................................................... Objaw O t t a .................................................................................................................... Objaw Schobera............................................................................................................ Test fałdu skóry K ib le r a .............................................................................................. 6 6 6 6 Testy klatki p iersio w ej......................................................................................................... Test ucisku mostka ..................................................................................................... Test ucisku ż e b e r ......................................................................................................... Test obwodu klatki p ie r sio w e j................................................................................... Test Sch ep elm an n a..................................................................................................... 8 8 8 9 9 Testy szyjnego odcinka k r ę g o słu p a ................................................................................... Badanie skriningowe ruchów rotacyjnych szyjnego odcinka kręgosłupa............... Test rotacji głowy przy maksymalnymi wyproście ................................................... Test rotacji głowy przy maksymalnym z g ię c iu .......................................................... Segmentamy test funkcjonalny szyjnego odcinka kręgosłupa................................. Test S o to -H a lla ............................................................................................................. Test perkusyjny............................................................................................................. Test 0 ’Donoghue’a ..................................................................................................... Test V a lsa fv y ................................................................................................................ Test Spurlinga................................................................................................................ Test dystrakcyjny szyjnego odcinka k r ę g o słu p a ...................................................... Test przemieszczania barku w kierunku dystalnym ............................................... Test maksymalnej kompresji otworów międzykręgowych .................................... Kompresyjny test Jacksona ....................................................................................... Test kompresyjny otworów międzykręgowych.......................................................... Test kompresyjny w zgięciu ....................................................................................... Test kompresyjny w w y p r o śc ie ................................................................................... 10 10 11 12 13 14 14 15 16 16 17 17 18 19 19 20 20 Testy piersiowego i lędźwiowego odcinka kręgosłupa ................................................... Objaw A d am a................................................................................................................ Test wypadu (osu w an ia).............................................................................................. Segmentarne testy funkcjonalne piersiowego odcinka kręgosłupa w wyproście . Nachlasstest (test złagodzenia)................................................................................... Test opukiwania wyrostków kolczystych ................................................................. Objaw ze strony mięśnia lędźwiowego ..................................................................... Test uwalniania (upuszczania) Lasegue’a ................................................................. Test sprężynowania (resorowy)................................................................................... 21 21 21 22 22 23 23 24 25 X Spis treści Test p rzep rostu ............................................................................................................. Test podpieranego (podtrzymywanego) zgięcia do przodu (test obręczy) . . . . Objaw H o o v e r a ............................................................................................................ 26 27 28 Staw krzyżowo-biodrowy..................................................................................................... Testy w ię z a d lo w e ......................................................................................................... Test sprężynow ania..................................................................................................... Test Patricka (test Fabere) - objaw czw órk i............................................................. Trójfazowy test przeprostu.......................................................................................... Test k o lc ó w .................................................................................................................... Objaw wyprzedzania (standing flexion t e s t ) .............................................................. Test sprężynowania stawów krzyżowo-biodrowych z udem ........................................ Test mobilizacji stawu krzyżowo-biodrowego (test potrząsania, podrzucania, podnoszenia) ................................................................................................................ Objaw Derbolowsky’e g o .............................................................................................. Test Gaenslena (drugi objaw Mennella) ................................................................. Test uciskowy kości b io d ro w ej................................................................................... Pierwszy objaw Mennella .......................................................................................... Test Y eom ana................................................................................................................ Test Laguerre’a ............................................................................................................. Krzyżowo-biodrowy test ro zcią g a n ia ........................................................................ Test odwodzenia z o b c ią ż e n ie m ................................................................................ 29 30 30 32 33 34 35 36 Zespoły uciskowe korzeni nerwowych................................................................................ Objaw Lasegue’a ......................................................................................................... Objaw Bonneta (objaw mięśnia gruszkowatego) ................................................... Objaw Lasegue’a w pozycji sie d z ą c e j........................................................................ Objaw Lasesue’a-Moutauda-Martina (skrzyżowany objaw Lasegue’a ) ............... Test Bragarda................................................................................................................ Różnicujący test Lasegue’a ....................................................................................... Objaw Duchenne’a ..................................................................................................... Objaw T h o m se n a ......................................................................................................... Test Kerniga ................................................................................................................ Test poruszania się na piętach lub p a lc a c h .............................................................. Objaw B rudzińsk iego.................................................................................................. Objaw udowy Lasegue’a (odwrócony objaw Lasegue’a ) ........................................ 43 45 46 46 47 48 49 50 50 51 51 52 52 2. Staw b ark ow y................................................................................................................ 53 Zakres ruchomości stawu ramiennego (punkt wyjścia w pozycji zerowej stawu) . . . 55 Testy funkcjonalne barku..................................................................................................... 58 Testy orientacji (u sta w ien ia ).............................................................................................. Szybki test dla oceny złożonego ruchu w s t a w ie ...................................................... Chwyt Codmana ......................................................................................................... Test „znaku dłoni” i test „znaku palca” ..................................................................... 58 58 59 60 Testy zapalenia kaletek ..................................................................................................... K a le tk i........................................................................................................................... Objaw zapalenia k a le t k i.............................................................................................. Test D a w b a r n a ............................................................................................................ 60 60 61 61 37 38 39 39 40 40 41 41 42 Spis treści XI Pierścień rotatorów (objawy zespoiu c ie ś n i) ..................................................................... Test zerowego odwodzenia ....................................................................................... Test mięśnia nadgrzebieniowego Jobe’a (test pustej p u s z k i)................................. Test mięśnia podiop atk ow ego................................................................................... Test startu .................................................................................................................... Objaw Napoleona (test ucisku brzucha) ................................................................. Test mięśnia podgrzebieniowego................................................................................ Test odwodzenia i zewnętrznej rotacji ..................................................................... Test mięśnia o b łe g o ..................................................................................................... Niespecyficzny test mięśnia nadgrzebieniowego...................................................... Objaw opadającego ramienia (drop-arm )................................................................. Objaw trębacza wg W alcha........................................................................................... Objaw Ludingtona ..................................................................................................... Test draśnięcia Apleya (Apleys scratch test) .......................................................... Bolesny l u k .................................................................................................................... Test ciasnoty N e e r a ..................................................................................................... Test ciasnoty Hawkinsa i K e n n e d y e g o ..................................................................... Test ciasnoty Neera po iniekcji środka przeciwbólowego .................................... 62 64 65 66 67 67 68 68 69 69 70 70 71 71 72 73 74 74 Staw barkowo-obojczykowy .............................................................................................. Bolesny l u k .................................................................................................................... Test forsownego przywodzenia w płaszczyźnie p o zio m ej........................................ Test forsownego przywodzenia zwisającej kończyny górnej ................................. Test przemieszczania dalszego końca obojczyka w płaszczyźnie poziomej . . . . Test skrzyżowanego przywodzenia (cross body action - objaw D u g a sa )............... 75 75 76 76 77 77 Ścięgno głowy długiej mięśnia d w u g ło w eg o ..................................................................... Niespecyficzny test ścięgna mięśnia d w u g ło w e g o ................................................... Test A b otta-S au n d ersa.............................................................................................. Test dłoni zwróconej ku górze (palm up t e s t ) .......................................................... Test trzasku.................................................................................................................... Test Y erg a so n a ............................................................................................................. Objaw H u e t e r a ............................................................................................................. Test więzadla poprzecznego kości r a m ie n n e j.......................................................... Test zgięcia w płaszczyźnie poziomej Thompsona i Kopella (cross body action) . Test Ludingtona............................................................................................................. Test Lippmana ............................................................................................................. Test D e A n ą u in ............................................................................................................ Test G ilcresta ................................................................................................................ Objaw B e r u .................................................................................................................... Objaw Duga ................................................................................................................ Czynno-kompresyjny test 0 ’B r ie n a ............................................................................ Test rozciągania............................................................................................................ 78 78 79 79 80 81 81 82 82 83 83 83 83 83 83 84 85 Niestabilność stawu r a m ie n n e g o ....................................................................................... Test u c i s k u .................................................................................................................... Przedni test obronny .................................................................................................. Test obronny w pozycji le ż ą c e j................................................................................... Test Rowego ................................................................................................................ Test r z u tu ....................................................................................................................... Test Lefferta ................................................................................................................ 85 86 86 88 88 89 89 XII Spis treści Test szufladki przedniej i tylnej ................................................................................ Test przedniej szufladki Gerbera-Ganza (anterior drawer t e s t ) ......................... Tylny test obronny (posterior shift and load t e s t ) ................................................... Test tylnej szufladki Gerbera-Ganza (posterior drawer test) ............................. Tylny test obronny w pozycji s t o ją c e j........................................................................ Test Fukudy.................................................................................................................... 90 90 91 92 93 94 Objaw rowka, dolna sz u fla d k a .......................................................................................... Dolny test obronny ..................................................................................................... Test podparcia ............................................................................................................. 94 95 96 3. Staw łok ciow y.................................................................................................................... 97 Ocena ruchomości stawu łokciowego (punkt wyjścia w pozycji zerowej stawu) . . . 100 Testy funkcjonalne stawu ło k cio w eg o ................................................................................... 100 Testy orientacyjne................................................................................................................... Test maksymalnego zgięcia ....................................................................................... Test wymuszonego odwracania................................................................................... Test wymuszonego szp otaw ien ia................................................................................ Test wymuszonego koślawienia................................................................................... 100 100 101 101 102 Testy świadczące o obecności zespołów bolesności przedziałów stawu łokciowego . . Test k r z e sła .................................................................................................................... Test B ow d en a................................................................................................................ Test Thomsona (objaw łokcia tenisisty)..................................................................... Test M illa ....................................................................................................................... Test stresu przy ru ch a ch .............................................................................................. Test Cozena ................................................................................................................ Odwrócony test C o z e n a ................................................................................................. Objaw łokcia gracza w g o l f a .......................................................................................... Test prostowania przedram ienia................................................................................... 102 102 103 103 104 104 105 105 106 106 Objawy ucisku pni n e r w o w y c h ............................................................................................. 107 Test T i n e l a .................................................................................................................... 107 Test zginania stawu łokciowego ................................................................................ 107 Test kompresyjny mięśnia o d w ra ca cza ..................................................................... 108 4. Nadgarstek, ręka i palce ................................................................................................. 109 Ocena ruchomości ręki (punkty wyjścia w pozycji zerowej sta w ó w )............................. 110 Testy funkcjonalne ręki (testy ścięgien zginaczy)................................................................ Mięsień zginacz głęboki palców ................................................................................... Mięsień zginacz powierzchowny palców .................................................................... Mięsień zginacz długi kciuka i mięsień prostownik długi k c iu k a ......................... Test Muckarda ............................................................................................................. Test F in k e lste in a ......................................................................................................... Test G rin d a .................................................................................................................... Test L inburga................................................................................................................ 114 114 114 115 116 117 117 118 Spis treści XIII Test funkcjonalny B u n e lla .......................................................................................... Test Watsona (test przemieszczania kości lód eczk ow atej).................................... Test balotowania lódeczkowato-pólksiężycowatego............................................... Test reakcji (test balotowania pólksiężycowato-trójgraniastego)......................... Test stabilności po uszkodzeniu pobocznych więzadel łokciowych stawu śródręczno-paliczkowego k c iu k a ................................................................................ 119 120 121 122 123 Zespoły uciskowe nerwów kończyny g ó r n e j ..................................................................... Test mięśnia nawrotnego o b łe g o ................................................................................ Zespól kanału de G u y o n a .......................................................................................... Zespól kanału nadgarstka........................................................................................... Zespól rowka nerwu ło k cio w eg o ................................................................................ 124 124 124 124 125 Motoryczne testy funkcjonalne r ę k i ................................................................................... Badanie chwytu szczypcow ego................................................................................... Badanie chwytu klucza .............................................................................................. Badanie chwytu zgrubnego ....................................................................................... Badanie chwytu dłonią .............................................................................................. Badanie siły c h w y tu ..................................................................................................... Szybki test dla nerwu promieniowego ..................................................................... Test prostowania k c iu k a .............................................................................................. Test odwracania (s u p in a c ji)....................................................................................... Objaw H offm anna-Tinela........................................................................................... Szybki test dla nerwu p ośrodkow ego......................................................................... Test Ochsnera................................................................................................................ Objaw zespołu kanału n a d g a rstk a ............................................................................ Test Phalena ................................................................................................................ Objaw cyrkla (kręgu) .................................................................................................. Test butelki Luthy’e g o .................................................................................................. Odwrócony test P h a len a .............................................................................................. Test nawracania............................................................................................................ Objaw Fromenta ......................................................................................................... Szybki test nerwu łokciowego ................................................................................... Test wewnętrznych mięśni r ę k i ................................................................................... Test O ........................................................................................................................... Test zginania nadgarstka.............................................................................................. 126 126 126 126 126 126 128 129 130 131 131 132 132 133 133 134 134 135 135 136 136 136 138 5. Staw biodrowy................................................................................................................ 139 Testy funkcjonalne stawu biodrow ego................................................................................ Test końca palca ......................................................................................................... Test przykurczu mięśnia prostego u d a ..................................................................... Test wyprostu stawu biodrow ego................................................................................ Chwyt T h om asa............................................................................................................. Test kompresyjny Noble’a ........................................................................................... Test O b e r a .................................................................................................................... Objaw Drehmanna ..................................................................................................... Test A n v ila .................................................................................................................... Test bólu przy pchnięciu w osi u d a ............................................................................ Objaw Trendelenburga-Duchenne’a ........................................................................ Objaw Fabere-Patricka (świadczy o chorobie P e r th e sa )........................................ 144 144 145 146 147 148 149 150 151 151 152 154 XIV Spis treści Objaw te lesk o p o w y ..................................................................................................... Test Rosera-Ortolaniego-Barlowa............................................................................ Test Galeazzi-EUisa..................................................................................................... Test określający różnicę długości kończyn dolnych ............................................... Objaw sztywności prostowników biodrowo-lędźwiowych........................................ Objaw podrażnienia krętarza ................................................................................... Test tylnego b r z e g u ..................................................................................................... Testy dysplazji biodra według K alchschm idta.......................................................... 155 156 158 159 161 162 162 163 Staw kolanowy ............................................................................................................. 165 Ocena ruchomości stawu kolanowego (punkt wyjścia w pozycji z e r o w e j ) .................. Testy rozciągania m ię śn i.............................................................................................. Test rozciągania mięśnia czworoglowego uda (test przykurczu mięśnia czworoglowego u d a ) ..................................................................................................... Test rozciągania mięśnia prostego u d a ..................................................................... Test rozciągania mięśni zginaczy kolana (mięśnie kuiszowo-goleniowe) . . . . R z e p k a ............................................................................................................................... Chondromalacja r z e p k i .............................................................................................. Objaw balotowania r z e p k i........................................................................................... Test przemieszczania r z e p k i....................................................................................... Objaw Z o h le n a ............................................................................................................. Test bólowy po ucisku powierzchni stawowych ...................................................... Test trzeszczenia ......................................................................................................... Test obronny F airb an k a.............................................................................................. Test M c C o n n e lla ......................................................................................................... Test hamowania podwichnięcia ................................................................................ Test nach ylan ia............................................................................................................. Test D r e y e r a ................................................................................................................ Ł ąkotka............................................................................................................................... Test dystrakcyjno-kompresyjny Apleya (Grinding test) ........................................ Test McMurraya ......................................................................................................... Test Bragarda................................................................................................................ Objaw Payra ................................................................................................................ Test Payra .................................................................................................................... Objaw Steinmanna I ..................................................................................................... Objaw Steinmanna I I .................................................................................................. Test Bóhlera-Krómera .............................................................................................. Test Merke’a ................................................................................................................ Test C a b o ta .................................................................................................................... Objaw Finoschietto (signo del s a l t o ) ......................................................................... Objaw C h ild ressa ......................................................................................................... Objaw T u r n e r a ............................................................................................................. Przyśrodkowy i boczny test kompresyjny Andersona ............................................ Test rotacyjno-kompresyjny P a ssle r a ......................................................................... Objaw C zak lin a............................................................................................................. Test Wilsona ................................................................................................................ Testy stabilności................................................................................................................ Test odwodzenia-przywodzenia (test koślawienia-szpotawienia).......................... Testy funkcjonalne do oceny przedniego więzadla krzyżow ego................................. Test Lachmanna (szufladka w pobliżu w y p r o stu )................................................... 167 170 6. 170 170 171 172 172 172 173 174 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 185 186 187 188 189 190 191 192 192 193 194 194 195 196 197 198 198 Spis treści XV Test Lachmanna w pozycji na b r z u c h u ..................................................................... Test Lachmanna po stabilizacji................................................................................... Test Lachmanna bez dotykania (no t o u c h ) ............................................................. Czynny test L achm anna.............................................................................................. Test przedniej szufladki w zgięciu stawu kolanowego do 9 0 ° ................................. Test maksymalnej szufladki Jakoba............................................................................ Test pivot-shift (pivot-shift test, Galway t e s t ) .......................................................... Stopniowany test pivot-shift Jakoba ........................................................................ Zmodyfikowany test pivot-shift ................................................................................ Test przyśrodkowego przesunięcia (medialer shift t e s t ) ........................................ Łagodny test pivot-shift (soft pivot-shift t e s t ) .......................................................... Test M artensa................................................................................................................ Test L o s e e g o ................................................................................................................ Test S lo c u m a ................................................................................................................ Test cross over Arnolda (cross over t e s t ) ................................................................. Test N o y e sa .................................................................................................................... Test ustępowania (giving way) Jakoba ..................................................................... Test L e m a ir e ................................................................................................................ Test szarpnięcia H u g h s to n a ....................................................................................... Testy funkcjonalne do oceny tylnego więzadla krzyżowego........................................ Test tylnej szufladki w zgięciu stawu kolanowego do 90° - tylny test Lachmanna . Odwrócony test pivot-shift Jakoba - test do oceny tylno-bocznej niestabilności rotacyjnej....................................................................................................................... Test skurczu mięśnia czworoglow ego........................................................................ Test tylnego o p a d a n ia .................................................................................................. Łagodny tylno-boczny test szufladki ........................................................................ Test opadania do tylu pod wpływem grawitacji (gravity sign recurvatum test) . . Test zewnętrznej rotacji i przeprostu Hughstona ................................................... Test G odfreya................................................................................................................ Dynamiczny tylny test przem ieszczenia..................................................................... 220 221 222 222 223 224 225 226 S t o p a ............................................................................................................................... 227 Ocena ruchomości stawu skokowego - stopy (punkt wyjścia w pozycji zerowej) . . . 228 Testy funkcjonalne stawu sk o k o w e g o ................................................................................ Test Grifki .................................................................................................................... Test Strunsky’e g o ......................................................................................................... Test przesuwania p a lu c h a ........................................................................................... Test „chrupania” ......................................................................................................... Chwyt G a n s sle n a ......................................................................................................... Test opukiwania śródstopia ....................................................................................... Test uciskowy T hom p son a........................................................................................... Objaw H o f f y ................................................................................................................ Test opukiwania ścięgna piętowego (A c h ille sa )...................................................... Test C o le m a n a ............................................................................................................ Test giętkości (elastyczności) s t o p y ............................................................................ Test korekcji przywiedzenia przodostopia................................................................. Boczny (przyśrodkowy) test stabilności stawu sk o k o w e g o .................................... Test szu fla d k i................................................................................................................ Test trzasku M u ld e r a .................................................................................................. 232 232 232 233 234 234 235 236 237 237 238 239 240 241 242 243 7. 199 200 201 202 203 205 206 208 210 212 213 214 215 216 216 217 217 218 218 219 219 XVI Spis treści Test ucisku pięty ......................................................................................................... Objaw T in e l a ................................................................................................................ Objaw mankietu ......................................................................................................... 243 244 244 8. Zaburzenia p o s t a w y ..................................................................................................... 245 Test Krausa-Webera .................................................................................................. Testy zdolności do utrzymania postawy M atthiasa................................................... 246 248 9. Zakrzep ż y l n y ................................................................................................................ 250 Test L o w en b erg a ......................................................................................................... Test Trendelenburga .................................................................................................. Test P e r th e sa ................................................................................................................ Test H om ansa................................................................................................................ 251 252 253 254 Zaburzenia przepływu krwi w naczyniach tętn iczych ............................................ 255 Test A lle n a .................................................................................................................... Test tętnicy kręgowej wg George’a (test D e-K lyn)................................................... Test Ratschowa-Boergera.......................................................................................... Zespól górnego otworu klatki p iersio w ej................................................................. Test żebrowo-obojczykowy (chwyt G e ise la )............................................................. Test forsownego odwiedzenia ................................................................................... Test chromania przestankow ego................................................................................ Chwyt A lle n a ................................................................................................................ Test utrzymywania kończyn g ó r n y c h ........................................................................ Test utrzymywania kończyn d o ln y c h ........................................................................ 256 257 258 259 259 260 261 262 263 264 Piśm iennictwo....................................................................................................................... 265 Skorow idz.............................................................................................................................. 271 10.