Planowane zmiany w przepisach dotyczących gospodarki odpadami

Planowane zmiany w
przepisach dotyczących
gospodarki odpadami
Beata B. Kłopotek
Dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami
Ministerstwo Środowiska
Plan prezentacji
1. Podsumowanie najważniejszych zakończonych w 2009 r.
prac legislacyjnych (stan na dzień 15 listopada),
2. Projektowane zmiany prawa w zakresie gospodarki odpadami
(ustawy i rozporządzenia).
-2-
1. Podsumowanie najważniejszych zakończonych w 2009 r. prac
legislacyjnych (stan na dzień 15 listopada)
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
• baterie i akumulatory,
• opakowania i odpady opakowaniowe,
• PCB,
• składowiska odpadów.
-3-
Zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (WEEE) – rozporządzenia
Prace legislacyjne zakończone – 13 rozporządzeń;
Podstawa wydania: ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym
i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495, z 2008 r. Nr 223,
poz. 1464 oraz z 2009 r. Nr 79, poz. 666)
Cel wydania:
• dostosowanie aktów wykonawczych do zmienionej ustawy z dnia 25 lipca
2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180,
poz. 1495, z 2008 r. Nr 223, poz. 1464 oraz z 2009 r. Nr 79, poz. 666).
-4-
Baterie i akumulatory – ustawa – 1
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
(Dz. U. Nr 79, poz. 666)
Data wejścia w życie: 12 czerwca 2009 r.
Cel wprowadzenia:
Zminimalizowanie ujemnego wpływu baterii i akumulatorów oraz zużytych
baterii i akumulatorów na środowisko przez:
• redukcję ilości substancji niebezpiecznych w bateriach i akumulatorach,
właściwe zbieranie i recykling powstających z nich odpadów,
• zharmonizowanie wymogów dotyczących zawartości metali ciężkich
w bateriach i akumulatorach,
• zharmonizowanie wymogów dotyczących ich oznakowania,
• zapewnienie
sprawnego
funkcjonowania
rynku
wewnętrznego
i uniknięcia zniekształcenia konkurencji w obrębie Wspólnoty Europejskiej.
-5-
Baterie i akumulatory – ustawa – 2
Główne wymagania:
• zakaz
wprowadzania baterii
substancje niebezpieczne,
i
akumulatorów
zawierających
• poziomy selektywnego zbierania zużytych baterii i akumulatorów
przemysłowych,
• poziomy wydajności recyklingu zużytych baterii i akumulatorów,
• system finansowania.
-6-
Baterie i akumulatory – rozporządzenia
Prace legislacyjne zakończone – 7 rozporządzeń;
Prace legislacyjne w toku – 11 rozporządzeń.
Podstawa wydania: ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
(Dz. U. Nr 79, poz. 666)
Cel wydania:
• rozporządzenia stanowią akty wykonawcze do nowej ustawy o bateriach
i akumulatorach.
-7-
Opakowania i odpady opakowaniowe – rozporządzenia
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 czerwca 2009 r. zmieniające
rozporządzenie
w
sprawie
zawartości
ołowiu,
kadmu,
rtęci
i chromu sześciowartościowego w opakowaniach (Dz. U. Nr 97, poz. 815)
Podstawa wydania: art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców
w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej
i opłacie depozytowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607
oraz z 2009 r. Nr 79, poz. 666)
Termin wejścia w życie: opublikowane dnia 26 czerwca 2009 r. weszło w życie z mocą
od dnia 9 lutego 2009 r.
Cel wydania:
• dostosowanie rozporządzenia do prawa Unii Europejskiej w związku
z decyzją Komisji 2009/292/WE z dnia 24 marca 2009 r. ustanawiającą warunki
odstępstwa dla skrzyń i palet z tworzyw sztucznych w odniesieniu
do poziomów stężenia metali ciężkich.
Główne zmiany:
• bezterminowe obowiązywanie odstępstwa dla skrzyń i palt z tworzywa sztucznego.
-8-
PCB – rozporządzenia
1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie
sposobu
przedkładania
marszałkowi
województwa
informacji
o występowaniu substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla
środowiska (Dz. U Nr 124, poz. 1033),
2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie
sposobu prowadzenia przez marszałka województwa rejestru dotyczącego
PCB (Dz. U Nr 124, poz. 1034)
Podstawa wydania: art. 163 ust. 6 i 8 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony
środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.)
Termin wejścia w życie: 20 sierpnia 2009 r.
Główne zmiany:
•
•
sposób gromadzenia i przekazywania danych na temat urządzeń zawierających
PCB,
określenie sposobu prowadzenia rejestru dotyczącego PCB przez marszałka
województwa.
-9-
Składowiska odpadów – rozporządzenia – 1
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 26 lutego 2009 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji,
budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne
typy składowisk odpadów (Dz. U. Nr 39, poz. 320)
Podstawa wydania: art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
(Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.)
Termin wejścia w życie: 13 czerwca 2009 r.
Cel wydania:
• zapewnienie zgodności ze zmianami w przepisach UE (wejście w życie
decyzji Rady 2003/33/WE z dnia 19 grudnia 2002 r. ustanawiającej kryteria
i procedury przyjęcia odpadów na składowiska),
• wyeliminowanie nieprawidłowości występujących podczas eksploatacji
składowisk odpadów oraz zwiększenie bezpieczeństwa w przypadku
składowania odpadów zawierających azbest.
-10-
Składowiska odpadów – rozporządzenia – 2
Główne zmiany:
• stosowanie przepisów regulujących kwestie lokalizacji składowisk również
w przypadku rozbudowy składowisk istniejących,
• przeprowadzanie badań geologicznych również dla składowisk odpadów
obojętnych,
• ustanowienie parametrów bariery geologicznej dla składowisk odpadów
obojętnych,
• zasady wykonania warstwy izolacyjnej, ze szczególnym uwzględnieniem
rodzajów odpadów, jakie mogą być do jej wykonania użyte,
-11-
Składowiska odpadów – rozporządzenia – 3
Główne zmiany cd.
• zasady wykorzystania odpadów na terenie składowiska odpadów
do budowy skarp lub wykonywania okrywy biologicznej (rekultywacyjnej),
• określenie szczegółowych wymagań dotyczących budowy i eksploatacji
składowisk dla odpadów zawierających azbest,
• wprowadzenie możliwości zmniejszenia określonych wymagań
przewidzianych dla składowisk odpadów niebezpiecznych w odniesieniu do
składowisk, na których są składowane odpady zawierające azbest, jeżeli
zostaną spełnione określone wymagania i o ile z raportu o oddziaływaniu
przedsięwzięcia na środowisko wynika, że składowisko tych odpadów nie
stanowi zagrożenia dla gleby, wód podziemnych i wód powierzchniowych.
-12-
2. Projektowane zmiany prawa w zakresie gospodarki
odpadami
• nowelizacja ustawy o odpadach,
• założenia do projektu ustawy o gospodarce opakowaniami
i odpadami opakowaniowymi,
• założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu
czystości i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych
ustaw,
• założenie do projektu nowej ustawy o odpadach,
• rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych
kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego
przekształcania odpadów komunalnych,
• rozporządzenie w sprawie komunalnych osadów ściekowych.
-13-
Nowelizacja ustawy o odpadach – 1
Projekt ustawy o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych
innych ustaw
Etap prac: prace parlamentarne
Planowany termin wejścia w życie: po upływie 14 dni od dnia publikacji
Cel wprowadzenia:
• konieczność pełnego dostosowania do wymagań zawartych w dyrektywie
Rady 1999/31/WE w sprawie składowania odpadów i Traktacie Akcesyjnym
oraz innych wynikających z członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii
Europejskiej,
• realizacja zadań wynikających z Krajowego planu gospodarki odpadami
2010 (Kpgo 2010).
-14-
Nowelizacja ustawy o odpadach – 2
Główne zmiany:
• wprowadzenie procedury zamykania składowisk odpadów niespełniających
wymagań prawnych z urzędu,
• wprowadzenie decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami dla
świadczących usługi w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów
budowlanych, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania,
konserwacji i napraw (ułatwienie działalność przedsiębiorcom prowadzącym
działalność na terenie całego kraju),
• odrębne wymagania odnoszące się do działalności polegającej
na przetwarzaniu odpadów zawierających azbest w urządzeniach
przewoźnych (przyspieszenie procesu usuwania wyrobów zawierających
azbest),
-15-
Nowelizacja ustawy o odpadach – 3
Główne zmiany cd.:
• wskazanie podmiotów, które są stronami postępowania administracyjnego
w sprawach o wydanie decyzji na podstawie przepisów ustawy o odpadach,
• rozszerzenie zakresu ewidencji w przypadku przekazującego odpady
na składowisko oraz zarządzających składowiskami odpadów o podstawową
charakterystykę odpadów i wyniki testów zgodności,
• zakaz składowania odpadów palnych selektywnie zebranych,
• zakaz składowania odpadów ulegających biodegradacji selektywnie
zebranych od dnia 1 stycznia 2013 r.,
• zniesienie zakazu unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych
i weterynaryjnych innymi metodami niż spalanie w spalarniach odpadów.
-16-
Nowelizacja ustawy o odpadach – 4
Inne zmienione ustawy:
• ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r.
Nr 25, poz. 150, z późn. zm.),
• ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.),
• ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych
z eksploatacji (Dz. U. Nr 25,poz. 202, z późn. zm.),
• ustawa z dnia 29 czerwca 2007 r. o międzynarodowym przemieszczaniu odpadów
(Dz. U. Nr 124, poz. 859),
• ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (Dz. U. Nr 138,
poz. 685),
• ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.).
-17-
Opakowania i odpady opakowaniowe – założenia – 1
Założenia do projektu ustawy o gospodarce opakowaniami
i odpadami opakowaniowymi
Etap prac: Komitet Rady Ministrów
Planowany termin wejścia w życie: 1 stycznia 2011 r.
Cel wydania:
• stworzenie systemu, który zapewniającego osiągnięcie przez Polskę celów
w zakresie odzysku i recyklingu wymaganych na rok 2014,
• zmniejszenie barier w kontaktach przedsiębiorców z urzędami poprzez:
 skrócenie czasu oczekiwania na dostęp do informacji o środowisku
(usprawnienie prac w urzędach marszałkowskich),
 automatyczne wczytywanie
administracyjnych).
pewnych
-18-
dokumentów
(np.
decyzji
Opakowania i odpady opakowaniowe – założenia – 2
Główne zmiany:
• obowiązek prowadzenia przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska
(GIOŚ) i marszałków województw rejestru:
 przedsiębiorców podlegających przepisom ustawy, w tym prowadzących
recykling oraz inne niż recykling procesy odzysku,
 eksporterów i dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów
do odzysku lub recyklingu oraz organizacji odzysku,
• prowadzenie bazy danych dotyczącej
i odpadami opakowaniowymi przez GIOŚ,
-19-
gospodarki
opakowaniami
Opakowania i odpady opakowaniowe – założenia – 3
Główne zmiany cd.:
• zwiększenie odpowiedzialności organizacji odzysku, m.in. podniesienie
kapitału zakładowego organizacji odzysku z obecnie wymaganego 1 mln
złotych do 5 mln złotych,
• obowiązek wdrożenia Systemu Zarządzania Środowiskowego zgodnego
z wymaganiami Europejskiego Systemu Ekozarządzania i Audytu (EMAS)
przez organizacje odzysku,
• wprowadzenie tzw. „opłaty recyklingowej” w maksymalnej wysokości 40 gr.
płaconej przez klientów za każdą torebkę foliową otrzymywaną
w jednostkach handlowych,
• przeznaczenie opłaty recyklingowej na zbieranie odpadów opakowaniowych
i edukację ekologiczną,
-20-
Opakowania i odpady opakowaniowe – założenia – 4
Główne zmiany cd.:
• zarządzanie opłatą recyklingową przez urzędy marszałkowskie,
zlikwidowanie możliwości rozliczania poziomów odzysku i recyklingu tzw.
„nadwyżki” z lat poprzednich,
• przekazanie opłat produktowych m.in. na działania
(nadzorowanie wydatkami przez urzędy marszałkowskie).
-21-
edukacyjne
Odpady komunalne – ustawa – 1
Założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach oraz o zmianie niektórych innych ustaw
Etap prac: Komitet Rady Ministrów
Planowany termin wejście w życie: 1 stycznia 2011 r.
Cel wprowadzenia:
• wyznaczenie jednoznacznie zdefiniowanego podmiotu, odpowiedzialnego
za budowę i utrzymanie odpowiedniej infrastruktury do zagospodarowywania
odpadów
komunalnych,
posiadającego
odpowiednie
uprawnienia
do wypełnienia tego zadania,
• pozyskanie beneficjentów środków Unii Europejskiej przeznaczonych na
gospodarkę odpadami komunalnymi,
-22-
Odpady komunalne – ustawa – 2
Główne zmiany:
• zmiana relacji pomiędzy właścicielem
odbierającym a samorządem gminnym,
nieruchomości,
podmiotem
• przekazanie gminie praw do dysponowania odpadami komunalnymi przez
właścicieli nieruchomości,
• określenie przez gminę wysokość opłaty wnoszonej przez właścicieli
nieruchomości, uwzględniającej:
 koszty odbierania, transportu i odpowiedniego zagospodarowania
odpadów komunalnych (poprzez odzysk, w tym recykling, lub
unieszkodliwianie w sposób inny niż przez składowanie),
 środki finansowe na budowę nowych instalacji do
zagospodarowania zmieszanych odpadów komunalnych oraz
odpadów zielonych w danym regionie, które będą realizowane prze
utworzone prze gminy z danego regionu ponadgminną strukturę
organizacyjną,
-23-
Odpady komunalne – ustawa – 3
Główne zmiany cd.:
• regionalizacja gospodarki odpadami komunalnymi (wyznaczenie regionów
w wojewódzkich planach gospodarki odpadami),
• udział gminy w budowie i eksploatacji nowych regionalnych zakładów
zagospodarowywania odpadów,
• wybór podmiotu odbierającego odpady komunalne w drodze przetargu
(wymóg podzielenia gminy na sektory w celu zapewnienie odpowiedniej
dostępności przedsiębiorców do świadczenia usług).
-24-
Nowa ustawa o odpadach – założenia – 1
Założenia do projektu nowej ustawy o odpadach
Etap prac: po konferencji uzgodnieniowej
Cel wprowadzenia:
• transpozycja przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej
niektóre dyrektywy (Dz. U. L 312 z 22.11.2008r., str. 3).
Termin transpozycji: do dnia 12 grudnia 2010 r.,
Sposób transpozycji: nowa ustawa o odpadach.
-25-
Nowa ustawa o odpadach – założenia – 2
Główne zmiany:
• 5 stopniowa hierarchia postępowania z odpadami (m.in. „przygotowanie
do ponownego użycia”),
• określenie kryteriów uznawania przedmiotów lub substancji za produkty
uboczne,
• określenie kryteriów i przypadków, w których odpady będą mogły utracić
status odpadów,
• obowiązek opracowywania programów zapobiegania
odpadów jako część planów gospodarki odpadami,
-26-
powstawaniu
Nowa ustawa o odpadach – założenia – 3
Główne zmiany cd.:
• ograniczenie obowiązku opracowywania planów gospodarki odpadami
do poziomu krajowego i wojewódzkiego,
• aktualizacja planów nie rzadziej niż co 6 lat,
• modyfikacja systemu decyzji dotyczących gospodarki odpadami,
• przeniesienie do ustawy o odpadach przepisów dotyczących opłat i opłat
karnych za składowanie odpadów,
• nowe definicje m.in.: odpadów, odpadów niebezpiecznych, bioodpadów,
• rejestry i bazy danych oraz sprawozdania w zakresie gospodarki odpadami.
-27-
Termiczne przekształcanie odpadów – rozporządzenie – 1
Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych
warunków technicznych kwalifikowania części energii odzyskanej
z termicznego przekształcania odpadów komunalnych
Podstawa wydania: art. 44 ust. 8 i 9 ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
(Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.)
Etap prac: notyfikacja techniczna
Planowany termin wejścia w życie: I połowa 2010 r. (po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia)
Cel wydania:
• obowiązek osiągnięcia 15% energii z odnawialnych źródeł energii w roku
2020 w związku z przyjętym, przez Komisję Europejską dnia 23 stycznia
2008 r., projektem dyrektywy w sprawie promowania stosowania energii
ze źródeł odnawialnych.
-28-
Termiczne przekształcanie odpadów – rozporządzenie – 2
Główne zmiany:
• zaklasyfikowanie
części
energii
pozyskanej
z
termicznego
przekształcania odpadów w spalarniach odpadów jako energia pochodząca
z odnawialnych źródeł energii (42%),
• określenie frakcji biodegradowalnych stanowiących część zmieszanych
odpadów
komunalnych,
ulegających
rozkładowi
tlenowemu
lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów,
• określenie technicznych i organizacyjnych warunków wiarygodnego
dokumentowania ilościowego i energetycznego udziału frakcji ulegających
biodegradacji, zawartych w odpadach komunalnych, podlegających
termicznemu przekształcaniu w spalarniach odpadów i zaliczonych jako
źródło odnawialne w bilansie energetycznym odzysku energii w spalarni
odpadów.
-29-
Komunalne osady ściekowe – rozporządzenia – 1
Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie komunalnych
osadów ściekowych
Podstawa wydania: art. 43 ust. 7 ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach
(Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.)
Etap prac: po uzgodnieniach międzyresortowych
Planowany termin wejścia w życie: I połowa 2010 (po upływie 14 dni od dnia opublikowania)
Cel wydania:
• potrzeba uproszczenia obowiązujących przepisów przy jednoczesnym zachowaniu
zgodności z wymogami dyrektywy Rady 86/278/EWG z dnia 12 czerwca 1986 r.
w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku
wykorzystywania osadów ściekowych w rolnictwie (Dz. Urz. WE L 181, z 4.7.1986r.,
str. 6, z późn. zm.)
-30-
Komunalne osady ściekowe – rozporządzenia – 2
Główne zmiany:
• uproszczenie sposobu określania dawki komunalnych osadów ściekowych
możliwych do zastosowania na powierzchni ziemi,
• wprowadzenie wymogu stosowania komunalnych osadów ściekowych jako
działania niepowodującego przekroczenia standardów jakości gleby i ziemi,
określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r.
w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz. U.
Nr 165, poz. 1359),
• wprowadzenie wymogu stosowania dobrej praktyki rolniczej przy
zastosowaniu komunalnych osadów ściekowych na powierzchni ziemi.
-31-
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
32