Spis treści
Transkrypt
Spis treści
Spis treści Wprowadzenie __________________________________________________ 9 Inspiracje . . . . . . . . . . . . . . . Dlaczego badania biograficzne . . . Dlaczego tożsamość biograficzna . . Dlaczego społeczność lokalna . . . . Co czytelnik znajdzie w tej książce? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 .10 .12 .13 .18 Rozdział I Z historii zachodniego pogranicza _________________________________ 21 1.1. Nauczyciele, społeczności lokalne i genius loci . . . . . . . . . . . . 1.2. Między empirią a publicystyką . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Konteksty pracy nauczycielskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. Nauczyciel na ścieżkach pogranicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4.1. Regionalne badania pedeutologiczne . . . . . . . . . . . . . . 1.4.2. Współczesna myśl pedeutologiczna na zachodnim pograniczu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25 .29 .31 .36 .48 .55 Rozdział II Kompetencyjny model nauczyciela versus tożsamość biograficzna _______ 59 2.1. Pozaedukacyjne źródła myślenia o nauczycielu i edukacji . . . 2.2. Zwrot lingwistyczny, refleksyjny, biograficzny . . . . . . . . . . 2.3. Przesunięcia konceptualne i metodologiczne w pedeutologii . 2.4. Paradygmat konstruktywistyczno-interpretatywny w edukacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .60 .62 .66 .70 6 Biograficzna tożsamość nauczycieli. Historie z pogranicza Rozdział III O metodach biograficznych i metodologii badań własnych _____________ 73 3.1. Narracyjny wywiad biograficzny F. Schützego . . . . . . . . . . . 3.2. Teoretyczne zakorzenienie metody . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Postępowanie badawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Przeprowadzenie i nagranie wywiadu . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Transkrypcja, analiza, interpretacja, pytania uzupełniające 3.3.3. Weryfikacja i przedstawienie wyników badań . . . . . . . . 3.4. Pytania badawcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. Teren, dobór uczestników, organizacja i przebieg badań . . . . . 3.6. Praca nad materiałem empirycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .78 .82 .83 .84 .85 .87 .87 .89 .94 Rozdział IV Narracyjne interpretacje tożsamości biograficznej ____________________ 97 4.1. Życie jako metafora Strażnicy, rebeliantki, primadonny i mrówki robotnice . . . . . . . . 4.2. Tożsamość znieważona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Dramat nie-uznania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Nauczyciele versus imigranci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1. Czesława: Zdarli… zabrali… obdarli ze wszystkiego… . . . . . . . 4.4.2. Antoni: To wszystko trzeba było od nowa. Od nowa… . . . . . . 4.4.3. „Przydział dostałem, nic nie wiedziałem, gdzie to jest…” . . . . . 4.4.4. „Widać było, że ona się tu nie przyjmie…” . . . . . . . . . . . . . 4.5. Złudzenie (auto)realizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.1. Joanna: „Byłam przerażona faktem, że nie usłyszałam prawdziwej mowy polskiej…”. . . . . . . . . . 4.5.2. „Zawsze świeciła mi ta świeczuszka, ja nie muszę, bo ja chcę…” . 4.5.3. „To myśmy wszystko organizowali. Trzeba było” . . . . . . . . . 4.5.4. „Ach było tych zabaw! To tak się liczyło, bo bardziej, można było wpływać…” . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6. Tożsamość na pograniczu – „Żałuję, że bardziej interesowały mnie fakty niż ludzie…” . . . . . . . 4.7. Refleksje podsumowujące . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97 . 104 . 106 . 111 . 114 . 120 . 122 . 123 . 124 . . . . 126 . . . . 130 . . . . 133 . . . . 140 . . . . 146 . . . . 147 7 Spis treści Rozdział V Przemiany tożsamości biograficznej _______________________________ 149 5.1. Zawieszenie tożsamości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1.1. Daria: „To było straszne dlatego, że (..) dla mnie to była obca ziemia” 5.2. „Ja-biograficzne” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. „Ani nie jestem, ani nie mam” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2. „Coś się nawarstwia, jak perła i powstaje nowy kształt…” . . . . . . . 5.3. Poza biograficzną pułapkę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. „Żyję tak, abym nigdy nie żałowała tego, czego nie zrobiłam…” . . . 5.3.2. „Już słucham tego, co mówią ludzie…” . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.3. „Tak, będę się odwoływała, bo ta ocena mi się nie podoba!” . . . . . 5.3.4. „Być szczęśliwą, to łączyć życie z marzeniami” . . . . . . . . . . . . . 5.4. Ścieżką biograficznego uczenia się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 . 153 . 156 . 161 . 166 . 168 . 170 . 172 . 175 . 179 . 180 Zakończenie __________________________________________________ 183 Bibliografia ___________________________________________________ 195 Aneksy ______________________________________________________ 237 Aneks nr 1 Aneks nr 2 Aneks nr 3 Aneks nr 4 Aneks nr 5 Aneks nr 6 Znaki wykorzystane do transkrypcji wywiadów . . . . . . . . . . Odezwa do Młodzieży Pomorza Zachodniego z dn. 17.12.1945 r. . Wywiad z Antonim (fragmenty), 23.07.2002 r. . . . . . . . . . . . Wywiad z Joanną (fragmenty), 20.04.2002 r.. . . . . . . . . . . . Wywiad z Czesławą (fragmenty), 10.07.2002 r. . . . . . . . . . . . Wywiad z Darią (fragmenty), 30.01.2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 . 240 . 241 . 248 . 259 . 267