Część 2: strony 9-17 - Dolnośląska Izba Rzemieślnicza

sekwencje prawne, gdy do dziedziczenia powołane są osoby małoletnie, a w skład spadku wchodzą udziały w spółce z o.o. lub akcje
w spółce akcyjnej. Do chwili przeprowadzenia działu spadku pomiędzy spadkobiercami zachodzi wspólność majątku spadkowego, a uprawnienia korporacyjne związane z posiadaniem udziałów
lub akcji muszą być wykonywane przez wspólnego przedstawiciela. W sytuacji, gdy jednym ze spadkobierców udziałów lub akcji jest
osoba małoletnia, sprawowanie zarządu majątkiem dziecka podlega nadzorowi sądu opiekuńczego. W praktyce oznacza to, że do
powołania wspólnego przedstawiciela, który głosowałby na zgromadzeniu wspólników albo walnym zgromadzeniu, potrzebne jest
uzyskanie uprzedniej zgody sądu opiekuńczego. Również przedstawiciel ustawowy małoletniego musi uzyskać zezwolenie tegoż
sądu na decydowanie o istotnych sprawach spółki. W dynamicznym obrocie gospodarczym, przy konieczności szybkiego decydowania o losach spółki, podziale zysku lub pokryciu straty, przeprowadzenie procedury uzyskania zgody sądu wiąże się z upływem
czasu, z kolei jej pominięcie skutkuje wadliwością uchwał podejmowanych na zgromadzeniach wspólników lub walnych zgromadzeniach akcjonariuszy, co może rodzić negatywne konsekwencje
prawne i rzutować na sprawne funkcjonowanie spółek.
PO CO TESTAMENT?
Instytucje prawa spadkowego stwarzają możliwości płynnego
przejścia praw i obowiązków majątkowych na ściśle określone osoby, zgodnie z wolą spadkodawcy. Najskuteczniejszym sposobem na
to, by majątek został rozrządzony ściśle według naszej woli, jest sporządzenie testamentu oraz skorzystanie – w zależności od okoliczności – z dobrodziejstwa instytucji, jakie przewiduje polskie prawo
spadkowe, takich jak: zapis zwykły, zapis windykacyjny, polecenie,
przyrost, podstawienie czy wydziedziczenie. Prace nad testamentem, który będzie w jak najszerszym stopniu urzeczywistniał wolę
spadkodawcy, są również dobrym momentem do dokonania innych czynności mających na celu uporządkowanie swojej sytuacji
majątkowej na wypadek śmieci, np. uczynienie zapisów bankowych,
wskazanie następców prawnych w polisach ubezpieczeniowych,
otwartych funduszach emerytalnych, indywidualnych kontach
emerytalnych, dokonanie zmian w umowach spółek, uczynienie
darowizn itp.
Na etapie prac nad treścią testamentu warto również rozważyć
powołanie wykonawcy testamentu, którego podstawowym zadaniem byłoby zapewnienie należytego wykonania ostatniej woli zawartej w testamencie, m.in. wykonanie zapisów i poleceń, wydanie
po dokonaniu działu spadku spadkobiercom majątku spadkowego
zgodnie z rozrządzeniami spadkodawcy. Zadaniem wykonawcy
testamentu będzie również bieżące zarządzanie całym majątkiem
spadkowym, jego zorganizowaną częścią lub określonym składnikiem, co ma szczególne znaczenie, gdy w skład majątku spadkowego wchodzą nieruchomości czy też przedsiębiorstwo. W tym
ostatnim przypadku powołanie wykonawcy testamentu do sprawowania zarządu majątkiem stwarza realną możliwość zapewnienia naturalnej ciągłości funkcjonowania przedsiębiorstwa także po
śmierci spadkodawcy, aż do czasu objęcia go przez spadkobiercę
lub zapisobiercę.
ZAPIS WINDYKACYJNY
W istniejącym do niedawna stanie prawnym spadkodawca
nie miał możliwości precyzyjnego rozrządzenia swoim majątkiem poprzez wskazanie, jakie konkretnie przedmioty mają już
z chwilą śmierci przypaść poszczególnym osobom. Pod koniec
ubiegłego roku do polskiego porządku prawnego wprowadzono instytucję zapisu windykacyjnego, dzięki któremu spadkodawca zyskał realną możliwość wskazania komu konkretnie po
jego śmierci przypadną poszczególne składniki majątku, bez
konieczności dokonywania dalszych formalności.
Zapis windykacyjny musi być dokonany w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego, a jego przedmiotem mogą
być rzeczy oznaczone co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo, gospodarstwo rolne, ustanowienie
na rzecz zapisobiercy windykacyjnego użytkowania lub służebności. Tym samym zapis windykacyjny może dotyczyć nieruchomości, udziałów lub akcji w spółkach czy też prawa z papierów
wartościowych. Dla osób prowadzących działalność gospodarczą istotne jest, że przedmiotem zapisu windykacyjnego może
być całe przedsiębiorstwo. Przed nowelizacją przepisów mijało
zazwyczaj bardzo dużo czasu od chwili śmierci spadkodawcy do
momentu faktycznego objęcia przez spadkobiercę zarządu majątkiem spadkowym. Niewątpliwie taki stan rzeczy niejednokrotnie wpływał niekorzystnie na funkcjonowanie przedsiębiorstw,
ponieważ instytucje prawa spadkowego uniemożliwiały szybkie
i sprawne zapewnienie ciągłości prowadzonej działalności. Obecnie, dzięki uczynieniu zapisu windykacyjnego na rzecz konkretnej osoby, zwłaszcza przygotowanej do prowadzenia biznesu
– w razie śmierci testatora – następuje naturalna kontynuacja w
prowadzeniu działalności gospodarczej.
JAK ZADBAĆ O WŁAŚCIWE ROZRZĄDZENIE
MAJĄTKIEM NA WYPADEK ŚMIERCI?
Spisanie testamentu warto poprzedzić szczegółową analizą
dotyczącą sytuacji majątkowej i osobistej, kręgiem osób dziedziczących oraz sposobu podziału majątku. Wiedza ta pozwoli na
opracowanie optymalnego modelu urzeczywistnienia ostatniej
woli z odpowiednim wykorzystaniem instytucji prawa spadkowego. Porządkując sprawy na wypadek śmierci poprzez sporządzenie
testamentu, testator może wedle własnego uznania i woli dokonać
podziału majątku. Dzięki swobodzie testowania istnieje możliwość zmiany ustawowego porządku dziedziczenia i powołania do
spadku tylko niektórych spadkobierców ustawowych lub dalszych
krewnych, a nawet osób niespokrewnionych. Po sporządzeniu
testamentu nie bez znaczenia jest również posiadanie aktualnej
wiedzy o zmianach w zakresie prawa spadkowego. Jest to o tyle
istotne, że oświadczenie zawarte w testamencie nie wywiera skutków prawnych za życia, dlatego też testator w oparciu o posiadaną
wiedzę może w każdej chwili odwołać, zmienić a nawet unieważnić cały testament, dostosowując jego treść do aktualnej sytuacji
osobistej i majątkowej. Spisanie testamentu jest też dobrym momentem do zastanowienia się nad wyborem miejsca jego przechowania, by zagwarantować nienaruszalność testamentu oraz
złożenie go w sądzie po śmierci testatora.
mec. Tomasz Dauerman
Kancelaria Radcy Prawnego
Tomasz Dauerman
ul. Grota-Roweckiego 47, 52-218 Wrocław
71 794 77 85, kom. 512 585 875
www.dauerman.com.pl
nr 17 | lato 2012
9
Dolnośląski bon
na innowacje
Rozmowa z AGATĄ ZEMSKĄ, zastępcą dyrektora
Wydziału Gospodarki Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Dolnośląskiego
– W jaki sposób Samorząd Województwa Dolnośląskiego wspiera innowacyjność dolnośląskich przedsiębiorstw?
– Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
wspiera innowacyjność dolnośląskich przedsiębiorstw poprzez szereg działań. Jednym z nich jest realizacja projektów
systemowych, finansowanych z Europejskiego Funduszu
Społecznego. Polega ona na kształtowaniu świadomości
społecznej, w szczególności przedsiębiorców, naukowców
i administracji. Dzięki temu procesowi innowacje będą
postrzegane jako szansa dla rozwoju zarówno instytucji,
jak i województwa dolnośląskiego. Do chwili obecnej realizacja projektów skupiała się przede wszystkim na działalności
promocyjno-informacyjnej, tj. organizacji corocznego Dolnośląskiego Forum Innowacji, warsztatów, które ukazywały
możliwości finansowania innowacyjnych pomysłów itp. Jednak od drugiej połowy bieżącego roku UMWD, przy współpracy z Politechniką Wrocławską – Wrocławskim Centrum
Transferu Technologii, planuje rozpocząć realizację projektu
pn. „Dolnośląski bon na innowacje”. Będzie on wpływał już
bezpośrednio na możliwości rozwojowe przedsiębiorstw,
poprzez finansowe wsparcie konkretnych projektów celowych.
– Proszę opowiedzieć, na czym konkretnie będzie
polegało wsparcie przedsiębiorstw w powyższym projekcie?
– „Dolnośląski bon na innowacje” opracowany został na
bazie doświadczeń Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, która realizowała ogólnopolski program „Bon na innowacje” w latach 2008-2010. Realizacja projektu skupiać
się będzie na finansowym wsparciu początkowego etapu
współpracy przedsiębiorstw z szeroko pojętą sferą nauki.
Wsparcie to będzie miało formę bonów – zakładana wartość to 18 tysięcy złotych. Mogą być one wykorzystane na
rozwój produktu bądź usługi, na rozwój nowego modelu
biznesowego poprzez realizację projektów celowych przedsiębiorstw przez jednostki badawczo-rozwojowe. Wspierane
będą prace badawczo-rozwojowe i wdrożeniowe jednostek
naukowych na rzecz małych i średnich przedsiębiorstw. Program będzie miał charakter kompleksowy i będzie obejmo-
10
nr 17 | lato 2012
wał zarówno wsparcie doradcze/eksperckie, jak i finansowe.
Działania przyczynią się do rozwoju innowacji w sektorze
MŚP w postaci ulepszeń produktów, usług lub procesów,
powstałych w oparciu o wiedzę wywodzącą się ze środowisk
naukowych.
– Jakie warunki muszą spełnić jednostki zainteresowane taką formą wsparcia?
– Grupą docelową projektu będą przedsiębiorstwa zaliczane do sektora MŚP, posiadające siedzibę lub filię/biuro
na terenie Dolnego Śląska. O ile, rzecz jasna, wyrażą chęć
otrzymania wsparcia w postaci bonu na innowacje. Nie będziemy ograniczać dostępu i preferować konkretnych branż.
Ważny jest dla nas każdy mały lub średni przedsiębiorca,
który poprzez nawiązanie współpracy z jednostką naukową
zwiększy swój potencjał, swoją konkurencyjność na rynku.
W celu otrzymania wsparcia wnioskodawca będzie zobowiązany do złożenia wniosku. Jego forma wraz ze szczegółowymi
regulaminami zostanie opracowana przez zespół projektowy
i umieszczona na stronie internetowej projektu.
– Jak będzie przebiegała rekrutacja i kiedy możemy
spodziewać się pierwszego naboru?
– Rekrutacja będzie miała charakter otwarty i będzie jej
towarzyszyć kampania informacyjna w mediach. Aplikacje
składane przez MŚP będą oceniane na bieżąco pod kątem
spełnienia formalnych wymogów programu. Przedsiębiorstwa, które spełnią te wymagania, otrzymają wsparcie
w postaci: audytów technologicznych, konsultacji, pomocy w znalezieniu partnera naukowego oraz sfinansowania
prac B+R. O przyznaniu środków w każdym naborze decydować będzie kolejność składania wniosków. W razie
wyczerpania alokacji w danym naborze, na stronie internetowej projektu pojawi się komunikat o wstrzymaniu naboru. Planuje się przeprowadzenie trzech naborów. Rozpoczęcie pierwszego z nich nastąpi najprawdopodobniej
na przełomie lipca i sierpnia br.
Zachęcam wszystkie małe i średnie przedsiębiorstwa
– zwłaszcza te, które jeszcze nie współpracowały z jednostkami naukowymi czy zespołami badawczymi – do wzięcia
udziału w projekcie. Do wykorzystania na wsparcie przedsiębiorstw mamy blisko 6 mln zł do końca 2014 roku. Szansę
na pozyskanie środków, na zainicjowanie współpracy z sektorem B+R, ma co najmniej 300 małych i średnich przedsiębiorstw z Dolnego Śląska.
Monika Przeniosło
Praktyki
w rzemiośle
w krajach europejskich
Od 26 lipca 2010 roku do 30 maja 2012 roku Dolnośląska Izba Rzemieślnicza zrealizowała
projekt „Praktyki w rzemiośle w krajach europejskich”. Projekt był finansowany i realizowany w ramach programu Leonardo da Vinci, który jest składową programu „Uczenie się przez
całe życie”. Celem programu jest promowanie mobilności pracowników na europejskim rynku pracy oraz wdrażanie innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych dla podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Promowane jest innowacyjne podejście do edukacji i doskonalenia zawodowego w taki sposób, aby systemy kształcenia jak najpełniej odpowiadały potrzebom
rynku pracy. Budżet projektu zatwierdzonego przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji na
realizację działań wynosił prawie 250 tysięcy euro.
I
Idea realizacji projektu powstała po pomyślnie zrealizowanej fazie testowej projektu staży indywidualnych dla uczniów
i czeladników. Skorzystały z nich 64 osoby. W ramach projek-
'$:,'62.2â2:6.,
SLHNDU]
*G\E\PPyJãSRMHFKDãE\PMHV]F]HUD]«
tu „Praktyki w rzemiośle w krajach europejskich” udział wzięło 111 osób. Uczestnikami byli uczniowie szkół zawodowych
z terenu Dolnego Śląska, również z obszarów zagrożonych wy-
dlowa Wschodniej Turyngii w Gera oraz przedsiębiorstwo
T.O. Williams of Wem.
W Niemczech na trzytygodniowym stażu przebywało
86 osób, we Francji 20, a w Anglii 5. Wszystkie instytucje miały już duże doświadczenie w realizacji staży zawodowych
0$7(86=6$'2:6.,
SLHNDU]
kluczeniem społecznym. Miejscem praktyk były przedsiębiorstwa z Niemiec, Francji i Anglii.
Nad pozyskaniem najlepszych firm, goszczących dolnośląskich uczestników projektu, czuwały instytucje partner-
$WPRVIHUDSDQXMċFDZSLHNDUQLEDUG]RPLVLęSRGREDãD:V]\VF\
SUDFRZQLF\E\OLGODPQLHPLOLLSRPRFQL3RGVXPRZXMċF
XZDůDPůHZ\NRQDQDSU]H]HPQLHSUDFDZF]DVLHVWDůXRUD]
]GRE\WDZLHG]D]DRZRFXMHZSU]\V]ãRœFLQLHW\ONRZPRMHMDOH
WDNůHZQLHPLHFNLHMSLHNDUQLZNWyUHMRGE\ZDãHPSUDNW\Nę
«8F]HVWQLFWZRZSUDNW\FHE\ãRGREUċRND]MċE\]DF]ċþ
]DVWDQDZLDþVLęQDGSU]\V]ãċœFLHůNċNDULHU\NWyUċRGWċGZLċůę
]SLHNDUQLFWZHP
m.in. z poprzedniego projektu i dawały gwarancję na najwyższą jakość pobytu i nauki Dolnoślązaków.
Beneficjentami projektu byli uczniowie pobierający naukę
w zawodach: piekarz, cukiernik, mechanik pojazdów samochodowych, fryzjer, stolarz, hydraulik, elektryk, fotograf, złotnik, kucharz. Były to osoby na etapie wstępnego kształcenia
zawodowego, pobierające naukę w systemie dualnym. Każdej wyjeżdżającej grupie towarzyszył opiekun (z wyjątkiem
grup w Anglii). Zainteresowani uczniowie przechodzili przez
skie: Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu, Izba
Rzemieślnicza w Arras, Izba Rzemieślnicza w Dreźnie, Izba
Rzemieślnicza Wschodniej Turyngii, Izba Przemysłowo-Han-
â8.$6=Œ/,:,$1<
PRQWHULQVWDODFMLVDQLWDUQ\FK
3UDNW\ND]DJUDQLF]QDSR]ZROLãDPLQDE\þQRZ\FKGRœZLDGF]Hľ
SR]QDþOXG]L²IDFKRZFyZ]NDůGHMG]LHG]LQ\GDãDPRůOLZRœþ
SRV]HU]HQLDZLHG]\WHRUHW\F]QHM]GRE\WHMZV]NROHRUD]ZLHG]\
SUDNW\F]QHM
II
6(%$67,$1*5<*/(:6.,
SLHNDU]
0RLP]GDQLHPWDNLHZ\MD]G\SRZLQQ\E\þF]ęœFLHM%\ãDWRIDMQD
SU]\JRGD]DJUDQLFċ=REDF]\ãHPMDNVLęWDPSUDFXMHQDXF]\ãHP
VLęNLONXU]HF]\NWyUHQDSHZQRPLVLęSU]\GDG]ċZLęF
GRœZLDGF]HQLHSU]\ZLR]ãHPGRNUDMX0DPQDG]LHMęůHMHV]F]H
NLHG\œGRVWDQęV]DQVęQDWDNLZ\MD]G
proces rekrutacji, w skład którego wchodziło złożenie dokumentów rekrutacyjnych oraz rozmowa z komisją rekrutacyjną.
Rozmowy z kandydatami były niezbędne ze względu na duże
Głównym celem projektu była realizacja zagadnień objętych programem kształcenia praktycznego na poziomie
europejskim. Obejmowała w szczególności poznanie no-
*5=(*25=.25%$1
PHFKDQLNSRMD]GyZVDPRFKRGRZ\FK
zainteresowanie młodych ludzi zagranicznymi wyjazdami. Dla
części z nich była to pierwsza w życiu możliwość wyjazdu zagranicznego. Wszystkie koszty związane z pobytem i stażem
były pokrywane ze środków przyznanych przez FRSE. Zakwali-
1DPQLHVSRUHZUDůHQLH]URELãDPRWRU\]DFMD3ROHFDPRGZLHG]Lþ
VDORQ\)HUUDULUD]HP]0DVHUDWL$VWRQ0DUWLQHP3RUVFKHLIDEU\Nę
9:NWyUD]ZLHG]LãHP]PRMċJUXSċ«1DSUDNW\NDFKQDXF]\ãHP
VLęGXůRU]HF]\EęGęWHQZ\MD]GEDUG]RPLãRZVSRPLQDãGODWHJR
ůH]DF]HUSQċãHPQLHPLHFNLHMZLHG]\QDWHPDWPRWRU\]DFMLLSU]\
RND]MLœZLHWQLHVLęSU]\W\PXF]\ãHPZ\EUDQHJRSU]H]HPQLH
]DZRGX
wych trendów i porównanie ich z technologią stosowaną
w polskich zakładach. Oprócz tego beneficjenci zdobywali
nowe doświadczenia zawodowe w zagranicznym środowisku pracy, doskonalili umiejętności, jak również poznawali
możliwości założenia firmy na rynku europejskim. Uczniowie w praktyczny sposób nabywali też doświadczenia w
organizowaniu swoich stanowisk pracy oraz współpracy w
fikowani uczniowie uczestniczyli – w ramach przygotowań do
wyjazdu – w profesjonalnym 15-godzinnym kursie językowym
wraz z przygotowaniem kulturowym.
3,275%,1.2:6.,
VWRODU]
3ROHFDPZV]\VWNLPNWyU]\PDMċV]DQVHMHFKDþůHE\MHFKDOL
1DXF]ċVLęZLHOXFLHNDZ\FKU]HF]\RUD]SRGV]NROċVLęZMę]\NX
L]ZLHG]ċZLHOHFLHNDZ\FKPLHMVF
międzynarodowym zespole. Dodatkowym atutem uczestnictwa w projekcie było doskonalenie języka obcego,
poznanie kultury i tradycji regionu oraz kraju, a także nawiązanie znajomości mogących zaowocować wieloletnimi
kontaktami.
III
jak najbardziej kompatybilne z programem szkoleniowym
uczestników projektu, ale też zawierały nowe elementy i innowacyjne rozwiązania stosowane w branży.
Uczniowie wracali ze staży z poczuciem przynależności do
Unii Europejskiej i braku barier między państwami. Nabrali pewności siebie i nawiązali kontakty z rówieśnikami. Stali się zdecydowanie bardziej samodzielni.
Zauważalnymi rezultatami projektu są: lepsze przygotowanie przyszłego absolwenta do samozatrudnienia i tworzenia
własnej firmy oraz wprowadzenia innowacji do realizowanych
programów nauczania zawodu.
),/,3â201,&.,
IRWRJUDI
7HWU]\W\JRGQLHPLDã\GRœþVSRU\ZSã\ZQDPRMHů\FLH
:]DNUHVLH]DZRGXSRGV]NROLãHPVZRMHXPLHMęWQRœFL
PLQZIRWRJUDÀLVWXG\MQHMUHNODPRZHMLUHSRUWDůRZHM
6]HISRPyJãPLZSU]\JRWRZDQLXœZLHWQHMSDPLċWNLMDNċMHVW
IRWRNVLċůNDSRND]XMċFDG]LHOQLFęZNWyUHMPLHœFLãVLęQDV]
PDJLF]Q\KRVWHO«3RSUDF\PLDãHPF]DVQDSR]QDZDQLHNXOWXU\
LPLDVWD=DVNRF]RQ\E\ãHPPHQWDOQRœFLċ1LHPFyZ
L3RODNyZ:V]\VF\E\OLWDPQLH]Z\NOHRWZDUFLWROHUDQF\MQL
SRPRFQLLSR]\W\ZQLHQDVWDZLHQLGRů\FLD&RFLHNDZHPLDãHP
PRůOLZRœþSR]QDQLDOXG]L]RGOHJã\FKVWURQœZLDWDQS&KLQ
1RZHM=HODQGLL$XVWUDOLL«']LęNLWHPXSRGV]NROLãHPVZyMMę]\N
QLHW\ONRQLHPLHFNLDOHWDNůHDQJLHOVNL«6DPVWDůRND]DãVLę
F]\PœZLęFHMQLůVLęVSRG]LHZDãHP1DMG]LZQLHMV]HMHVWWRůH
RWZDUWRœþFKęþGRů\FLDLRSW\PL]P1LHPFyZPLVLęXG]LHOLã\
0LQċãMXůSRQDGPLHVLċFRGSRZURWXDMDGDOHMPDPQLH]Z\NãH
SRNãDG\SR]\W\ZQHMHQHUJLLNWyUHM]DZV]HPLEUDNRZDãR
Projekt „Praktyki w rzemiośle w krajach europejskich” związany był z priorytetem krajowym. Jest nim wspieranie firm
z sektora MŚP poprzez zwiększenie udziału pracowników tych
przedsiębiorstw w działaniach wspierających mobilność. Wynikało to z dużej liczby uczniów, którzy brali udział w projekcie.
Przez udział w zagranicznej praktyce młodzi fachowcy przyczyniają się aktywnie do wzrostu potencjału i rozwoju rodzimych
zakładów, dzieląc się zdobytą wiedzą i doświadczeniem. Można
też zauważyć wyższe kompetencje zawodowe oraz poziom znajomości języka obcego. Spektakularne sukcesy można zaobserwować szczególnie w branży piekarskiej i cukierniczej. Zakłady
przyjmujące polskich piekarzy i cukierników bardzo chętnie ko-
Pobyt każdej grupy trwał trzy tygodnie. Termin został optymalnie dostosowany do możliwości i potrzeb beneficjentów.
Najistotniejsze znaczenie przy wyborze czasu trwania zagranicznej praktyki miało dopasowanie programu nauczania do
zagadnień, które obejmują staż. Zrobiono to tak, aby były one
rzystały z precyzji i szybkości wykonywania zadań powierzonych
polskim uczniom. Niejednokrotnie poszerzały swoją ofertę o polskie receptury.
Wszyscy uczestnicy po powrocie do kraju otrzymali dokument
Europass – Mobilność, uznawany w Europie. Zawierał on informacje o miejscu, terminie, celu stażu oraz umiejętnościach i kwalifikacjach zdobytych podczas pobytu za granicą. Jest to dodatkowy
atut dla uczestnika, zwiększający jego atrakcyjność na rynku pracy.
Foto: Aleksander Andrelczyk, Filip Łomnicki
IV
Projekt współfinansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska – Saksonia 2007-2013.
Kariera bez granic
E
ksperci oraz osoby zainteresowane tematem orientacji zawodowej mają możliwość wspólnej dyskusji i wymiany
doświadczeń w ramach transgranicznego projektu „Kariera bez granic – transgraniczna orientacja zawodowa w Euroregionie Neisse-Nysa”. Projekt realizowany jest przez Dolnośląską Izbę Rzemieślniczą we Wrocławiu wraz
z Agencją PONTES z Ostritz.
Naszym celem jest przygotowanie młodych ludzi na szanse i perspektywy, które tworzą się wraz
z otwarciem transgranicznego rynku pracy. Grupą
odbiorców, do której projekt jest skierowany, są
nauczyciele gimnazjów w Polsce i szkół średnich
w Niemczech, uczniowie w wieku 13-16 lat, przedsiębiorcy, instytucje orientacji zawodowej i multiplikatorzy.
Realizacja projektu potrwa do połowy 2014 roku,
a działania prowadzone będą w polsko-niemieckiej
części Euroregionu Nysa. W projekcie przewidziano
m.in. konferencje, spotkania i fora, podczas których
przedstawiciele instytucji edukacyjnych, samorządu, rynku pracy oraz przedsiębiorców będą mieli
możliwość wymiany doświadczeń, nawiązania kontaktów i kooperacji. Ponadto odbędą się warsztaty
dla nauczycieli, wraz z przedstawianiem kierunków
kształcenia zawodowego specyficznego dla dane-
go kraju, Odbędą się też dyskusje na temat euroregionalnych kompetencji oraz warsztaty dla uczniów, którzy
zapoznają się z perspektywami życia i pracy w Euroregionie Nysa. Efektem projektu będzie również opracowanie
materiałów, zawierających informacje dla nauczycieli
i uczniów na polsko-niemieckim pograniczu. Będą przeznaczone do wykorzystania podczas zajęć w szkole oraz
przez czasopismo, redagowane przez uczniów, a dotyczące orientacji zawodowej na transgranicznym rynku
pracy i gospodarki.
Za nami jest już konferencja otwierająca projekt
i pierwsze spotkania ekspertów. Osoby zainteresowane
tematem zapraszamy do współpracy i udziału w organizowanych przez nas działaniach.
Biuro projektu:
Dolnośląska Izba Rzemieślnicza we Wrocławiu
Jakub Turański – koordynator
tel. 71 344 86 91 wew. 29, e-mail: [email protected]
Marzena Łukowiak – kierownik merytoryczny
tel. 71 344 86 91 wew. 14, e-mail: [email protected]
nr 17 | lato 2012
15
Zmiany w systemie
szkolnictwa zawodowego
Minister Edukacji Narodowej powołał w czerwcu 2008 roku zespół opiniodawczo-doradczy do
spraw kształcenia zawodowego. W jego skład weszli przedstawiciele: ministrów właściwych
dla zawodów, organizacji pracodawców, związków zawodowych, środowisk samorządowych,
oświatowych i naukowych. Efektem ponaddwuletnich działań zespołu było wypracowanie kierunków rozwiązań służących modernizacji kształcenia zawodowego i podniesieniu jego jakości. Znalazły one swoje odzwierciedlenie w Ustawie z dnia 19 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 205, poz. 1206).
W zakresie organizacyjnym wprowadzone zostały zmiany dotyczące przede wszystkim ustroju szkół ponadgimnazjalnych. W wyniku wdrożenia nowych przepisów, od
1 września 2012 roku struktura szkolnictwa ponadgimnazjalnego obejmować będzie:
• trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową, której ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu (świadectwa czeladniczego) potwierdzającego kwalifikacje zawodowe,
po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w
danym zawodzie, a także dalsze kształcenie, począwszy
od klasy drugiej w liceum ogólnokształcącym dla dorosłych;
• trzyletnie liceum ogólnokształcące, którego ukończenie
umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu
egzaminu maturalnego;
• czteroletnie technikum, którego ukończenie umożliwia
uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;
• szkołę policealną dla osób posiadających wykształcenie
średnie, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku,
umożliwiające uzyskanie dyplomu potwierdzającego
kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie;
• trzyletnią szkołę specjalną.
W związku z powyższym, przepisy ustawy z dnia
19 sierpnia 2011 roku przewidują – poczynając od 1 września 2012 roku – zaprzestanie naboru do: liceów profilowanych dla młodzieży i dorosłych, uzupełniających liceów
ogólnokształcących dla młodzieży i dla dorosłych, techników uzupełniających dla młodzieży oraz zasadniczych
szkół zawodowych dla dorosłych i techników dla dorosłych.
W związku z ujednoliceniem długości cyklu kształcenia w zasadniczej szkole zawodowej dla młodzieży, dotychczasowe 2-letnie zasadnicze szkoły zawodowe będą
przekształcone w 3-letnie. Nową jednostką organizacyjną
w systemie oświaty od 1 września 2012 roku będzie „centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego”.
16
nr 17 | lato 2012
W skład centrum kształcenia zawodowego i ustawicznego powinna wchodzić co najmniej jedna szkoła prowadząca kształcenie zawodowe. Centrum prowadzić będzie kwalifikacyjne kursy zawodowe, a także podejmować będzie
działania w zakresie poradnictwa zawodowego i informacji
zawodowej. Zakłada się również współpracę centrum z pracodawcami i organizacjami pracodawców.
Znowelizowana ustawa o systemie oświaty wprowadza
także od roku szkolnego 2012/2013 nowe podstawy programowe kształcenia w zawodach, które stanowić będą obowiązkowe zestawy celów kształcenia i treści nauczania, opisane w formie oczekiwanych efektów kształcenia: wiedzy,
umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych
i społecznych, niezbędnych dla zawodów lub kwalifikacji
wyodrębnionych w zawodach, uwzględniane w programach nauczania i umożliwiające ustalenie kryteriów ocen
szkolnych i wymagań egzaminacyjnych, oraz warunki realizacji kształcenia w zawodach, w tym zalecane wyposażenie
w pomoce dydaktyczne i sprzęt oraz minimalną liczbę godzin kształcenia zawodowego (art. 3 pkt 13a).
W art. 70b ustawy doprecyzowano przepisy określające warunki dofinansowania kosztów kształcenia przysługującego pracodawcom, którzy zawarli z młodocianymi
pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, adekwatnie do wydłużenia cyklu kształcenia
w zawodzie z dwóch do trzech lat. Wysokość kwoty dofinansowania kosztów kształcenia jednego młodocianego
pracownika wynosi:
• w przypadku nauki zawodu – 8081 zł przy okresie kształcenia wynoszącym 36 miesięcy;
• w przypadku przyuczenia do wykonywania określonej
pracy – 254 zł za każdy pełny miesiąc kształcenia.
Począwszy od 1 stycznia 2013 roku, ww. kwoty dofinansowania podlegają waloryzacji wskaźnikiem cen towarów
i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli ten wskaźnik w roku
kalendarzowym poprzedzającym rok, w którym następuje
wypłata dofinansowania, wynosi co najmniej 105%.
Dofinansowanie jest przyznawane na wniosek pracodawcy, złożony w terminie 3 miesięcy od dnia zdania
przez młodocianego pracownika egzaminu czeladniczego
(poprzedni zapis: wniosek składa pracodawca w terminie
3 miesięcy od ukończenia przez młodocianego nauki zawodu), przy czym fakt zdania egzaminu dokumentuje się
poprzez przedłożenie kopii dyplomu lub świadectwa albo
zaświadczenia potwierdzającego zdanie egzaminu.
Dofinansowanie kosztów kształcenia stanowi pomoc
de minimis, udzieloną zgodnie z warunkami określanymi
w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do
pomocy de minimis.
Wykonując upoważnienie ustawowe zawarte w ustawie
o systemie oświaty, Minister Edukacji Narodowej wydał rozporządzenie, z dnia 23 grudnia 2011 roku, w sprawie klasyfikacji
zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. nr 2, poz. 7 z dnia
3 stycznia 2012 r.), które obowiązywać będzie od 1 września
2012 roku.
Klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego jest ściśle
powiązana z klasyfikacją zawodów i specjalności na potrzeby
rynku pracy określaną przez ministra właściwego ds. pracy.
Przyjęto wspólne nazewnictwo dla zawodów w nich ujętych
oraz jednakowe symbole cyfrowe. Zawody wpisane do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego to zawody jednokwalifikacyjne, dwukwalifikacyjne i trójkwalifikacyjne.
Zawody jednokwalifikacyjne to przede wszystkim zawody nauczane w zasadniczej szkole zawodowej.
W rozporządzeniu uwzględniono wnioski właściwych ministrów i wykreślono z klasyfikacji szkolnej kilka zawodów,
w których kształcono dotychczas uczniów rzemiosła.
Są to zawody:
• kucharz małej gastronomii,
• monter instalacji i urządzeń sanitarnych,
• monter sieci komunikacyjnych,
• monter instalacji gazowych,
• malarz-tapeciarz,
•
•
•
•
posadzkarz,
technolog robót wykończeniowych w budownictwie,
renowator zabytków architektury,
rzeźnik-wędliniarz.
Rozporządzenie ministra wprowadza do kształcenia
w zasadniczych szkołach zawodowych następujące nowe
zawody, w których kształcić może rzemiosło:
• murarz-tynkarz – powstały na bazie zawodu murarz;
• monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych – powstały z połączenia zawodów: monter instalacji i urządzeń sanitarnych i monter sieci komunalnych;
• monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie – zawód powstał z połączenia zawodów:
malarz-tapeciarz, posadzkarz, technolog robót wykończeniowych w budownictwie;
• wędliniarz – powstał na bazie zawodu rzeźnikwędliniarz.
Część zawodów rzemieślniczych posiada wyodrębnione
kwalifikacje: dwie lub trzy. Wprowadzenie zasady, iż egzamin będzie przeprowadzany nie w zawodzie, ale w zakresie
wyodrębnionych kwalifikacji, może rodzić dla pracodawców niebezpieczeństwo, iż uczniowie nie zakończą nauki
uzyskaniem świadectwa czeladniczego i w konsekwencji
nie dostaną dofinansowania.
W przypadku uczniów rzemiosła zakończeniem nauki zawodu powinien być jeden egzamin czeladniczy, obejmujący wszystkie wyodrębnione kwalifikacje.
Egzaminy z kwalifikacji w trakcie trwania nauki zawodu
– w miejsce jednego egzaminu – mogą rodzić skutki w postaci dodatkowych kosztów dla budżetu i pracodawców.
Jerzy Cackowski
W powyższym opracowaniu poruszono tylko część spraw i
problemów związanych z reformą szkolnictwa zawodowego.
nr 17 | lato 2012
17