Profilaktyka okresu noworodkowego 1. Podawanie witaminy K

NEONATOLOGIA
25.04.2007.
Profilaktyka okresu noworodkowego
1. Podawanie witaminy K
 współczynnik enzymów niezbędnych do syntezy protrombiny czasu
krzepnięcia (II, VII, IX, X)
 brak – zaburzenia krzepliwości krwi
 profilaktyka domięśniowo (i.m.): 0,5 mg / kg m.c.
 powyżej 1500 g – 1 mg / kg m.c.
 poniżej 1500 g – 0.3 mg / kg m.c.
 podajemy wszystkim wcześniakom i noworodkom po porodach zabiegowych
w II godzinie życia
2. Testy przesiewowe:
 fenyloketonuria – wrodzony błąd metaboliczny brak aktywności
hydroksylazy i podwyższenie poziomu fenyloalaniny w osoczu
 objawy kliniczne:
 pojawiają się po 3 miesiącu życia
 opóźnienie rozwoju psychoruchowego
 okresowo wymioty
 drgawki, nadpobudliwość, agresja, drżenie, hipertonia mięśniowa
 wypryski skórne
 mocz ma charakterystyczny „mysi” zapach
 rozjaśnia się karnacja skóry i włosy
 rozpoznanie:
 wykrycie wysokiego poziomu fenyloalaniny w osoczu i
niskiego lub prawidłowego tyrozyny
 test Guthriego – wykrycie w krwi wysokiej zawartości
fenyloalaniny
 leczenie: ograniczenie podaży fenyloalaniny, jest to dieta na całe życie
 wrodzona niedoczynność tarczycy
 częstotliwość 1:4000
 przyczyny:
 wada gruczołu tarczowego
 genetycznie uwarunkowany blok w syntezie hormonów
tarczycy w życiu płodowym
 objawy:
 ujawniają się w 2 – 3 miesiącu życia
 mała ruchliwość
 niechęć do ssania
 wiotkość mięśni brzucha
 zaparcia
 przepuklina pępkowa
 chrypka
 powiększenie języka
 przedłużająca się żółtaczka
 diagnostyka:
 pobranie krwi na bibułkę po 72 godzinach życia
 oznaczenie poziomu TSH: wartości wyższe niż 40 j / ml - podejrzane
 leczenie: tyroksyną
Strona 1
NEONATOLOGIA
25.04.2007.
Profilaktyka okresu noworodkowego
3. Zasady pobierania krwi do badania przesiewowego.
 krew należy pobrać z pięty noworodka między 3 – 6 dobą jego życia
 ze względu na wczesne wypisy dopuszcza się pobranie przed 72 godziną, a po
upływie 48 godzin
 u dzieci pobieramy krew na drugą bibułkę w wieku 14 – 21 dni, które są:
 z niską masą urodzeniową (poniżej 1500 g)
 karmione pozajelitowo
 po transfuzjach
4. Zabieg Credégo
 rzeżączkowe zapalenie spojówek i rogówek oczu jest spowodowane
zakażeniem podczas porodu od chorej matki
 objawy:
 ostre zapalenie spojówek
 obrzęk powiek
 ropotok
 w ciągu kilkunastu godzin może doprowadzić do zajęcia rogówki,
owrzodzenia i ślepoty
 zakrapiany do worka spojówkowego (bezpośrednio po urodzeniu) po 1 kropli
1% azotanu srebra
5. Szczepienie.
Zgodnie z kalendarzem szczepień, w ciągu pierwszych 24 godzin życia, każdy
noworodek powinien być zaszczepiony na:
 WZW – B
 domięśniowo (i.m.)
 nie ma bezwzględnych przeciwwskazań klinicznych do szczepienia
 w przypadku noworodków matek nosicielek antygenu HBs – 1
czasowe podanie immunoglobuliny anty - HBs
 BCG
 śródskórnie (s.c.)
 przeciwwskazanie – schorzenie o ciężkim przebiegu klinicznym
 względne przeciwwskazania:
 masa ciała < 2000 g lub
 wiek ciążowy < 32 tyg.
Jeżeli noworodek nie został zaszczepiony, należy podać szczepionkę po 4 tyg. od
szczepienia przeciw WZW – B jednocześnie z drugą dawką tej ostatniej.
6. Badanie słuchu – przeprowadza się w II lub III dobie życia u noworodków
 u chorych noworodków po ustabilizowaniu stanu klinicznego
 jeśli wynik jest nieprawidłowy, dziecko kierowane jest na badanie kontrolne
 czynniki ryzyka uszkodzenia słuchu:
 urodzeniowa masa ciała < 1500 g
 wcześniactwo < 32 tyg.
 punktacja w skali Apgar < 5 pkt
 hiperbilirubinemia wymagająca transfuzji wymiennej
 zakażenie z grupy TORCH w okresie ciąży u matki (cytomegalia)
 zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych
 niedotlenienie okołoporodowe
 wada słuchu w rodzinie
 wada rozwoju uszu lub części twarzowej czaszki
 leczenie aminoglikozydami (gentamycyny) w okresie noworodkowym
Strona 2
NEONATOLOGIA
25.04.2007.
Profilaktyka okresu noworodkowego
7. Żółtaczki okresu noworodkowego
 wstępują u ok. 60% noworodków donoszonych, u 80% noworodków
urodzonych przedwcześnie
 ujawnia się na skórze gdy stężenie bilirubiny pośredniej w surowicy krwi osiąga
7 mg / dl
 żółtaczka – wyraz zaburzeń adaptacyjnych wątroby
 ma charakter przejściowy granicy stężeń, przy którym można
zaznaczyć jej toksyczność, która doprowadza do uszkodzeń jąder
podkorowych mózgu
 zależy od:
 stopnia dojrzałości noworodka
 czynniki ryzyka
 podstawowego procesu chorobowego
 przyczyny żółtaczek okresu noworodkowego:
 przejściowa niewydolność enzymatyczna wątroby
 przejściowy defekt czynnego transportu (niska podaż kalorii)
bilirubiny do i z hepatocytu
 wzmożony rozpad erytrocytów i zwiększony hematokryt
 rodzaje żółtaczek okresu noworodkowego:
 fizjologiczna
 rozpoznanie – stężenie bilirubiny we krwi 2 – 3 dobą życia
- 6 – 8 mg / dl i nie przekracza do 7 doby 12 mg / dl
- u noworodków karmionych piersią 16 mg / dl
 nasilenie żółtaczki na ciele
- głowa, szyja: 5 mg %
- klatka piersiowa i brzuch do wysokości pępka: 6 – 8 mg %
- pępek → kolana: 9 – 12 mg %
- podudzie i ramiona: 13 – 15 mg %
- ręce i stopy: poniżej 15 mg %
 pokarmu kobiecego
 patologiczne
 przed 36 godziną życia
 stężenie bilirubiny w I dobie życia przekracza 5 mg % / dl
 narastanie bilirubiny jest większe niż 5 mg / dl / dobę i
0,3 mg / dl / h
 stężenie bilirubiny z 15 mg / dl u noworodków karmionych sztucznie
 poniżej 17 mg / dl u karmionych naturalnie
 przyczyny:
- niedotlenienie
- niedojrzałość
- kwasica
- zespoły hemolityczne (Rh, AB0)
- wynaczynienie krwi po urazach okołoporodowych
- policytemia
◦ zakażenia wewnątrzmaciczne
◦ stosowanie niektórych leków przez matkę
w czasie ciąży i porodu
(sulfonamidy, tokolityki, oksytocyna)
◦ rodzinne występowanie żółtaczki
Strona 3
NEONATOLOGIA
25.04.2007.
Profilaktyka okresu noworodkowego

leczenie żółtaczek: rozważanie zastosowania fototerapii przy stężeniu
bilirubiny całkowitej
 żółtaczka bez ryzyka
 > 12 mg / dl w 24 – 48 godzinie życia
 > 15 mg / dl w 49 – 72 godzinie życia
 > 17 mg / dl powyżej 72 godzin życia
 bezwzględne wskazanie do zastosowania fototerapii
 > 15 mg / dl w 24 – 48 godzinie życia
 > 18 mg / dl w 49 – 72 godzinie życia
 > 20 mg / dl powyżej 72 godzin życia
Strona 4