akumuluj - Millennium Dom Maklerski
Transkrypt
akumuluj - Millennium Dom Maklerski
27 maja 2014 Robyg akumuluj deweloperzy mieszkaniowi poprzednia rekomendacja: neutralnie Cena: Cena docelowa: 2.3 2.6 Tani pieniądz napędza rynek mln PLN obroty (mln PLN) Robyg rel.WIG 2.50 6 5 rel.WIG dev. 1.25 0 kwi 14 Max/Min 52 tygodnie (PLN) maj 14 1 sty 14 1.50 mar 14 2 lis 13 1.75 gru 13 3 wrz 13 2.00 paź 13 4 lip 13 2.25 sie 13 Robyg z kwartału na kwartał pokazuje wyższe poziomy kontraktacji, a o atrakcyjności oferty świadczy m.in. szybka sprzedaż mieszkań jeszcze przed ich wprowadzeniem do fazy realizacji. Popyt dodatkowo wspiera rządowy program dopłat Mieszkanie dla Młodych, do kt…rego kwalifikuje się oferta sp…łki w Gdańsku oraz warszawski projekt Young City (Bemowo). Inwestorzy optymistycznie reagują na coraz wyższe poziomy kontraktacji, a oczekiwanie utrzymania imponującej dynamiki sprzedaży niesie za sobą zagrożenie spadku wyceny wraz ze spowolnieniem tempa wzrostu sprzedaży. Naszym zdaniem rok bieżący r…wnież będzie charakteryzował się wysoką kontraktacją mieszkań Robyga, przede wszystkim dzięki relatywnie niskim kosztem kredyt…w hipotecznych oraz atrakcyjnej ofercie sp…łki. Powinno to pozytywnie wpływać na kurs. Ryzyko spadku wyceny widzimy przede wszystkim po stronie rynkowej - w przypadku wzrostu st…p procentowych i odcięcia klient…w dewelopera od możliwości finansowania zakup…w mieszkań. Na koniec minionego kwartału deweloper posiadał w ofercie 914 mieszkań, natomiast 1.87 tys. lokali było sprzedanych, jeszcze nieprzekazanych klientom (z tego blisko 10% przed rozpoczęciem budowy). Szybka rotacja oferty wymaga uzupełniania banku ziemi, kt…ry na koniec marca br. obejmował grunty na ok. 7 tys. mieszkań (z tego 2.77 tys. w Warszawie, w projektach JV). Robyg planuje w latach 2014-2016 przeznaczenie ok. 150 mln PLN na zakupy grunt…w w Warszawie, także w dzielnicach w kt…rych dotychczas nie prowadził inwestycji. PLN 2.75 cze 13 Atrakcyjna oferta Kurs vs. Indeks maj 13 Pierwszy kwartał bieżącego roku był dla Robyga kolejnym rekordowym pod względem kontraktacji: 576 lokali (+90% r/r, +4.7% kw/kw) oraz 2,004 w ciągu czterech ostatnich kwartał„w (+80% r/r). Deweloper korzysta na poprawie koniunktury gospodarczej, a przede wszystkim z rekordowo niskiego poziomu st„p procentowych. Dobra pozycja got„wkowa (niski dług netto), sprzyjające warunki rynkowe i rosnąca sprzedaż zachęciły do podniesienia celu na rok 2014 powyżej 2 tys. sprzedanych mieszkań. 2.67 / 1.68 Liczba akcji (mln) 262.1 Kapitalizacja (mln PLN) 603 EV (mln PLN) 813 Free Float (mln PLN) 382 Średni obr…t dzienny 3m (mln PLN) 0.49 Gł…wny akcjonariusz % akcji, % głos…w LBPOL William II SARL 43.46, 43.46 Nanette Real Estate Group NV 19.86, 19.86 1m 3m 12m Zmiana ceny -10.5% -6.5% 29.9% Zmiana WIG 2.1% -0.6% 11.2% Rekomendacja akumuluj Robyg regularnie dzieli się zyskiem z akcjonariuszami (dywidenda w 2014r. wyniosła 0.08 PLN na akcję, tj. DY~3.5%, w 2015r. prognozujemy DY~4.5%), dynamicznie się rozwija i zachowuje bezpieczny poziom zadłużenia. Sp…łka notowana jest z premią w stosunku do większości giełdowych konkurent…w, jednak widzimy jeszcze potencjał do wzrostu kursu. Akcje dewelopera wyceniamy na 2.6 PLN i podnosimy rekomendację do akumuluj. Maciej Krefta (022) 598 26 88 [email protected] Przychody EBIT EBITDA Zysk brutto Zysk netto EPS CEPS BVPS P/E* P/BV* DY * EV EV /EBIT* /EBITDA* 2012 402.9 55.1 56.3 43.7 20.0 0.08 0.08 1.59 30.1 1.44 5.2% 15.7 15.3 4.9% ROE (%) 2013 485.9 56.7 57.8 44.1 26.1 0.10 0.10 1.60 23.1 1.44 3.4% 14.3 14.0 6.3% 2014p 481.2 54.8 55.9 42.2 30.4 0.12 0.12 1.63 19.9 1.41 3.5% 15.0 14.7 7.2% 2015p 562.1 74.8 75.9 62.7 46.0 0.18 0.18 1.70 13.1 1.35 4.5% 11.5 11.4 10.5% 2016p 633.4 95.1 96.3 81.3 61.0 0.23 0.24 1.81 9.9 1.27 5.7% 9.4 9.3 13.3% p - prognozy skonsolidowane Millennium DM, mln PLN; * wskaźniki zostały wyliczone przy cenie rynkowej sp‚łki na poziomie 2.3 PLN za akcję Informacje dotyczące powiązań Millennium DM ze sp…łką, będącą przedmiotem niniejszego raportu oraz pozostałe informacje, wymagane przez Rozporządzenie RM z dnia 19.X.2005 roku umieszczone zostały na ostatniej stronie raportu. Szanse i zagrożenia: + sprzyjające warunki rynkowe: utrzymujący się rekordowo niski poziom st…p procentowych RPP oraz stawki WIBOR przy niskim poziomie inflacji + nowy popyt przewyższający nową podaż mieszkań - w największych miastach spadek oferty si…dmy kwartał z rzędu, w tym w Warszawie oraz Tr…jmieście do poziomu 3.7x sprzedaży kwartalnej + stabilizacja cen mieszkań i coraz powszechniejsze ich wzrosty - oczekiwanie dalszej poprawy koniunktury gospodarczej + wzrost dostępności oferty lokali w ramach programu MdM (wzrost limit…w do 6.1 tys. PLN/m2 w Warszawie oraz do 5.7 tys. PLN/m2 w Gdańsku) + korzystny dla dużych deweloper…w wpływ ustawy deweloperskiej (obowiązkowe rachunki powiernicze) + rekordowe poziomy i wysokie dynamiki kontraktacji świadczące o atrakcyjnej ofercie (spodziewane pozytywne reakcje kursu na kolejne dane o wysokich poziomach sprzedaży kwartalnej) + regularna wypłata dywidendy - relatywnie wysoka wycena na tle historycznym (biorąc pod uwagę wskaźnik PBV), a także uwzględniając uzyskiwany poziom ROE (<10% vs. PBV>1) - ograniczona płynność akcji - ryzyko mocnych spadk…w w przypadku przecen akcji na szerokim rynku (np. w wyniku umorzeń jednostek funduszy inwestycyjnych) - ograniczona akcja kredytowa - niskie zainteresowanie bank…w rozwijaniem sprzedaży małorentownych kredyt…w hipotecznych (rosnące marże) - kwartalny spadek sprzedaży (wartości i liczby) udzielonych kredyt…w hipotecznych w I kw. br. odpowiednio do: 8.9 mld PLN (-9.3% kw/kw, +10.4% r/r) i 41.9 tys. mieszkań (-7.6% kw/kw, +0.8% r/r) - wzrost wymaganego minimalnego wkładu własnego do 10% wartości nieruchomości od 1 stycznia 2015 roku (zgodnie z rekomendacją KNF - obowiązkowy wkład własny przy kredytach mieszkaniowych od 5% w 2014r. do 20% od 2017r.) - ryzyko szybkiego spadku kontraktacji przy wzroście st…p procentowych i odcięcia klient…w dewelopera od możliwości finansowania zakup…w mieszkań - pr…by podnoszenia cen usług budowlanych i cen grunt…w wraz ze wzrostami cen nieruchomości mieszkaniowych - ograniczona chłonność rynku (wzrost kosztu zdobywania kolejnych udział…w w wolniej rosnącym rynku) - spadek zapasu grunt…w do poziomu 2.77 tys. lokali w stolicy (projekty JV) i 7 tys. og…łem Robyg niezbyt udana inwestycja biurowa w Wilanowie długi cykl operacyjny deweloper…w mieszkaniowych 2 Rynek mieszkaniowy po I kw. 2014 Mocny początek roku Po udanej końc…wce 2013 roku, także początek 2014 roku okazał się udany dla deweloper…w mieszkaniowych. Zgodnie z danymi REAS sprzedaż w większości największych miast Polski była zbliżona do poziomu z poprzedniego kwartału i pomimo istotnego wzrostu liczby lokali wprowadzonych do sprzedaży, oferta mieszkaniowa spadła (si…dmy kwartał z rzędu) poniżej progu 40 tys. lokali (poziom sprzedaży za ostatnie cztery kwartały). Nadal kluczowa dla rynku pozostaje relatywnie wysoka dostępność kredyt…w w związku z niskim poziomem st…p procentowych. Pozytywny wpływ wywierają r…wnież coraz lepsze dane makroekonomiczne, potwierdzające rosnące tempo rozwoju gospodarczego (przy niskiej inflacji). Od początku 2014 roku rynek pierwotny stymulowany jest dodatkowo przez program rządowych dopłat w ramach programu Mieszkanie dla Młodych (jego dostępność jest relatywnie wysoka). Z drugiej strony od początku br. obowiązuje rekomendacja KNF zalecająca udzialanie kredyt…w przy min 5% wkładu własnego klienta. Zaostrzenie to mogło być przyczyną wzmożonych zakup…w pod koniec ub.r., natomiast udany początek br. można wiązać z realizacją odroczonego popytu przez klient…w wyczekujących wsparcia w ramach programu MdM. Koniec br. r…wnież może być udany z uwagi na rekomendację zalecającą od 1 stycznia 2015 roku posiadanie 10% wkładu własnego przy staraniu się o kredyt hipoteczny. Podaż i oferta mieszkań Z szacunk…w firmy REAS wynika, że w I kwartale 2014 roku na sześciu największych rynkach mieszkaniowych w Polsce (Warszawa, Krak…w, Wrocław, Tr…jmiasto, Poznań i Ł…dź) wprowadzono do sprzedaży 9.5 tys. mieszkań, a w ciągu ostatnich czterech kwartał…w 28.8 tys. lokali wobec nieco ponad 24 tys. mieszkań w całym 2013 roku (przy średniej z ostatnich lat na poziomie 35-37 tys. rocznie). Oferta w sześciu aglomeracjach spadła na koniec marca do 39.7 tys. lokali (-4% kw/kw, -30% wobec rekordowego II kw'12), z czego liczba lokali gotowych w ofercie wyniosła ok. 13.1 tys. mieszkań (-10% kw/kw). Spadek oferty w pierwszych trzech miesiącach br. w Tr…jmieście wyni…sł aż 12.3% kw/kw, podczas gdy w Warszawie było to 3% kw/kw. W przypadku rynku stołecznego prognozy na rok bieżący m…wiły o sprzedaży na poziomie 12-14 tys. mieszkań, podczas gdy sprzedaż w I kwartale wyniosła ok. 4.2 tys. lokali, co sugeruje sprzedaż w całym roku rzędu 17 tys. lokali (wobec oferty szacowanej na ok. 13 tys. mieszkań). Oferta mieszkań w I kw. 2014 60 tys. Mieszkania wprowadzone do sprzedaży oraz sprzedane kwartalnie na tle oferty na koniec kwartału 18 tys. liczba mieszkań sprzedanych w ostatnich 4 kwartałach wprowadzone w kwartale 50 Relacja wielkości oferty do sprzedaży oraz czas niezbędny do wyprzedaży obecnej oferty 16 oferta na koniec kwartału (liczba mieszkań) sprzedane w kwartale czas wyprzedaży obecnej oferty (w kwartałach) 8.3 14 oferta na koniec kwartału 40 czas wyprzedaży na koniec poprzedniego kwartału czas wyprzedaży na koniec I kw. 2013 12 7 6.9 10 30 6.5 5.2 20 6 10 4 5.9 5.8 8 4.2 3.7 5.3 5.0 4.5 4.5 3.8 4.8 5.4 5.3 3.7 2 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0 Warszawa Wrocław Poznań Krak…w Trojmiasto Ł…dź Źr‚dło: REAS; dane zagregowane dla Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Tr‚jmiasta, Poznania i Łodzi; Robyg 3 Czas wyprzedaży obecnej oferty (w kwartałach)* 9.0 8.5 8.0 7.5 7.0 6.5 6.0 5.5 5.0 4.5 Warszawa Wrocław Poznań 4.0 Krak…w Trojmiasto Ł…dź 3.5 1Q'11 2Q'11 3Q'11 4Q'11 1Q'12 2Q'12 3Q'12 4Q'12 1Q'13 2Q'13 3Q'13 4Q'13 1Q'14 Źr‚dło: REAS; * - przy utrzymaniu bieżącego tempa sprzedaży Analizując ofertę na koniec I kw. 2014 w por…wnaniu z ofertą sprzed roku, widoczny jest wzrost odsetka lokali planowanych do ukończenia po przyszłym roku (6% wobec 2% przed rokiem), natomiast spadła liczba lokali do ukończenia w roku bieżącym oraz przyszłym. Może to oznaczać, że z powodu wyprzedania oferty (lokale kończone w roku bieżącym i przyszłym) deweloperzy wprowadzili do sprzedaży pod koniec marca sporo (w por…wnaniu z analogicznym okresem przed rokiem) nowych inwestycji, kt…re będą ukończone po roku 2015. Struktura oferty według zakładanej daty oddania projektu I kwartał 2014 w kolejnych latach: 3% 100% 94% 6.0% w kolejnych latach: 6% w przyszłym roku: 34% 31.0% w przyszłym roku: 31% 63% 35.0% w bieżącym roku: 38% w bieżącym roku: 35% w ub.r.: 15% w ub.r.: 15% przed ub.r.: 11% przed ub.r.: 13% 1Q'13 1Q'14 28% 13% 15.0% 13.0% do 2012 2013 2014 2015 po 2015 Źr‚dło: REAS; dane zagregowane dla Warszawy, Krakowa, Wrocławia, Tr‚jmiasta, Poznania i Łodzi wg stanu na I kw.'14 i I kw'13; Z danych GUS wynika, że w pierwszych czterech miesiącach 2014 roku, liczba mieszkań oddanych do użytkowania w Polsce była zbliżona w ujęciu rocznym (wahania w granicach +/- 2%). Wysokie dodatnie dynamiki wystąpiły w przypadku liczby wydanych pozwoleń oraz rozpoczętych bud…w, szczeg…lnie w przypadku deweloper…w. Rynek mieszkaniowy w Polsce Mieszkania oddane do użytkowania w tym: przeznaczone na sprzedaż Wydane pozwolenia w tym: przeznaczone na sprzedaż Rozpoczęte budowy w tym: przeznaczone na sprzedaż I-IV 2014 I-IV 2013 zmiana IV 2014 IV 2013 46.9 47.6 -1.8% 11.2 10.6 zmiana 5.7% 18.0 17.7 2.0% 4.8 3.3 45.9% 48.8 42.1 15.9% 14.9 12.7 16.9% 25.5 16.7 52.1% 7.6 4.7 61.9% 45.1 35.3 27.7% 12.9 13.8 -6.3% 20.2 13.8 45.8% 5.0 4.5 10.7% Źr‚dło: GUS; w tys. Robyg 4 W kwietniu br. wzrosła r/r liczba mieszkań oddanych do użytkowania, szczeg…lnie przez deweloper…w. Wyraźnie dodatnie dynamiki wystąpiły r…wnież w przypadku wydanych pozwoleń na budowę (+61.9% r/r dla deweloper…w). W kwietniu spadła liczba rozpoczynanych bud…w og…łem (-6.3% r/r), jednak jeśli chodzi o mieszkania na sprzedaż mieliśmy do czynienia ze wzrostem (+10.7% r/r). Liczba mieszkań oddanych do użytkowania w Polsce* 160 deweloperzy pozostali 140% 140 zmiana r/r zmiana r/r 130% 120 120% 100 110% 80 100% 60 90% 40 80% 20 70% 0 60% mar- maj- lip11 11 11 wrz11 lis11 sty- mar- maj- lip12 12 12 12 wrz12 lis12 sty- mar- maj- lip13 13 13 13 wrz13 lis13 sty- mar14 14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Wydane pozwolenia na budowę mieszkań w Polsce (tys.) i dynamika (%)* 200 140% deweloperzy zmiana r/r 180 pozostali zmiana r/r 130% 160 120% 140 110% 120 100% 100 90% 80 80% 60 70% 40 60% 20 50% 0 40% mar- maj- lip11 11 11 wrz11 lis11 sty- mar- maj- lip12 12 12 12 wrz12 lis12 sty- mar- maj- lip13 13 13 13 wrz13 lis13 sty- mar14 14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Rozpoczęte budowy mieszkań w Polsce (tys.) i dynamika (%)* 180 deweloperzy zmiana r/r 160 pozostali zmiana r/r 120% 110% 140 100% 120 90% 100 80% 80 70% 60 60% 40 50% 20 40% 0 30% mar- maj- lip11 11 11 wrz11 lis11 sty- mar- maj- lip12 12 12 12 wrz12 lis12 sty- mar- maj- lip13 13 13 13 wrz13 lis13 sty- mar14 14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Robyg 5 Dynamika roczna rozpoczętych bud…w mieszkań (za kolejne 12 miesięcy) w kwietniu br. jest dodatnia, co jest szczeg…lnie wyraźne w przypadku deweloper…w (wyraźna poprawa dynamiki występuje od połowy ub.r.). W minionym miesiącu dodatnia dynamika dotyczyła także liczby wydawanych deweloperom pozwoleń na budowę. Biorąc pod uwagę wyniki kontraktacji I kwartału część deweloper…w giełdowych zrewidowała w g…rę plany sprzedaży na cały 2014 rok - Ronson: 650-800 (zależnie od tempa uruchamiania inwestycji) wobec 572 w 2013r., Polnord: 1.5 tys. wobec 1,096 w 2013r., JW. Construction: 1.8 tys. wobec 836 w 2013r. (941 uwzględniając sprzedaż inwestycji zewnętrznej Oxygen), Robyg: 2-2.3 tys. wobec 1,731 w 2013r. Znaczny wzrost liczby sprzedaży jest celem r…wnież m.in. Budimex Nieruchomości, kt…ry planuje 2-3 krotny wzrost oferty i powr…t do grona trzech największych deweloper…w giełdowych pod względem sprzedaży (w 2013 sprzedał 742 lokale netto). Poziom sprzedaży mieszkań netto poszczeg…lnych deweloper…w 600 2 400 RAZEM (prawa skala) Polnord 550 500 Dom Development Robyg JW. Construction* Ronson 2 200 2 000 450 1 800 400 1 600 350 1 400 300 1 200 250 1 000 200 800 150 600 100 400 50 200 0 0 I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. II kw. III kw. IV kw. I kw. 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Źr‚dło: Millennium DM, Sp‚łki; * - dane brutto Wszyscy wymienieni deweloperzy giełdowi konkurują z Robygiem na największym rynku stołecznym (część także na rynku tr…jmiejskim). Podaż mieszkań w największych miastach w Polsce w największym stopniu zależy od deweloper…w, zaś mniejszy - w por…wnaniu z resztą kraju - jest wpływ sp…łdzielni mieszkaniowych czy budownictwa indywidualnego. Sytuacja na rynkach lokalnych - Warszawa i Tr„jmieście Sytuacja na rynkach regionalnych była zr…żnicowana. W pierwszych dw…ch miesiącach br., zar…wno w Warszawie jak i w Tr…jmieście, odnotowano skokowy wzrost rozpoczętych bud…w. W przypadku liczby mieszkań oddanych do użytkowania i wydanych pozwoleń na realizację sytuacja na por…wnywanych rynkach była odwrotna - wzrost liczby oddań i spadek nowych pozwoleń w stolicy wobec spadku oddań do użytkowania i znacznego wzrostu liczby nowych pozwoleń w Tr…jmieście. Rynek mieszkaniowy w okresie I-II 2014 roku w Warszawie i w Tr…jmieście Warszawa I-II 2014 Mieszkania oddane do użytkowania w tym: przeznaczone na sprzedaż Wydane pozwolenia w tym: przeznaczone na sprzedaż Rozpoczęte budowy w tym: przeznaczone na sprzedaż Tr„jmiasto I-II 2013 zmiana I-II 2014 I-II 2013 zmiana 2.49 1.98 25.5% 0.49 0.83 -40.7% 1.85 1.79 3.1% 0.30 0.67 -54.8% 1.31 1.69 -22.2% 0.81 0.42 92.2% 1.23 1.50 -18.2% 0.68 0.28 147.6% 3.22 0.93 246.1% 0.85 0.49 74.6% 3.19 0.89 257.0% 0.82 0.39 107.4% Źr‚dło: GUS; w tys. Robyg 6 Warszawa Rozpoczęte budowy mieszkań w Warszawie* 20 deweloperzy pozostali zmiana dew. r/r 200% zmiana poz. r/r 18 180% 16 160% 14 140% 12 120% 10 100% 8 80% 6 60% 4 40% 2 20% 0 0% gru10 lut11 kwi- cze- sie- paź- gru11 11 11 11 11 lut12 kwi- cze- sie- paź- gru12 12 12 12 12 lut13 kwi- cze- sie- paź- gru13 13 13 13 13 lut14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Wydane pozwolenia na budowę mieszkań w Warszawie* 18 deweloperzy pozostali zmiana dew. r/r 180% zmiana poz. r/r 16 160% 14 12 140% 10 120% 8 6 100% 4 80% 2 0 60% gru10 lut11 kwi- cze- sie- paź- gru11 11 11 11 11 lut12 kwi- cze- sie- paź- gru12 12 12 12 12 lut13 kwi- cze- sie- paź- gru13 13 13 13 13 lut14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Liczba mieszkań oddanych do użytkowania w Warszawie* 16 deweloperzy pozostali zmiana dew. r/r 200% zmiana poz. r/r 14 180% 12 160% 10 140% 8 120% 6 100% 4 80% 2 60% 0 40% gru10 lut11 kwi- cze- sie- paź- gru11 11 11 11 11 lut12 kwi- cze- sie- paź- gru12 12 12 12 12 lut13 kwi- cze- sie- paź- gru13 13 13 13 13 lut14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Robyg 7 Tr„jmiasto Rozpoczęte budowy mieszkań w Tr…jmieście* 7.0 deweloperzy pozostali zmiana dew. r/r zmiana poz. r/r 225% 6.0 200% 5.0 175% 150% 4.0 125% 3.0 100% 75% 2.0 50% 1.0 25% 0.0 0% gru- lut- kwi- cze- sie- paź- gru- lut- kwi- cze- sie- paź- gru- lut- kwi- cze- sie- paź- gru- lut10 11 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 13 13 13 13 13 13 14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Wydane pozwolenia na budowę mieszkań w Tr…jmieście* deweloperzy zmiana dew. r/r 7.0 pozostali zmiana poz. r/r 180% 160% 6.0 140% 5.0 120% 4.0 100% 3.0 80% 60% 2.0 40% 1.0 20% 0.0 0% gru- lut- kwi- cze- sie- paź- gru- lut- kwi- cze- sie- paź- gru- lut- kwi- cze- sie- paź- gru- lut10 11 11 11 11 11 11 12 12 12 12 12 12 13 13 13 13 13 13 14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Liczba mieszkań oddanych do użytkowania w Tr…jmieście* 8.0 7.0 deweloperzy pozostali 250% zmiana dew. r/r zmiana poz. r/r 225% 6.0 200% 5.0 175% 150% 4.0 125% 3.0 100% 75% 2.0 50% 1.0 25% 0.0 0% gru10 lut11 kwi- cze- sie- paź- gru11 11 11 11 11 lut12 kwi- cze- sie- paź- gru12 12 12 12 12 lut13 kwi- cze- sie- paź- gru13 13 13 13 13 lut14 Źr‚dło: GUS; * - w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dane w tys.) Robyg 8 Ceny nieruchomości Poniższy wykres prezentuje ceny ofertowe nieruchomości z rynku wt…rnego w wybranych miastach - średnie oraz mediany. Ceny średnie mieszkań dla danego rynku r…żnią się w zależności od źr…dła danych, jednak prezentowane tendencje są zbliżone (sugerują wzrost cen wobec spadku oferty). W przypadku rynku pierwotnego ceny mieszkań zwykle są niższe od ofert zgłaszanych przez właścicieli mieszkań używanych. Średnia cena mieszkań oferowanych przez deweloper…w w I kwartale br. według danych REAS wyniosła 7.9 tys. PLN (+1% kw/kw). Ceny* ofertowe 1m2 mieszkań zgłoszonych do sprzedaży na rynku wt…rnym w wybranych miastach Polski (PLN) tys. PLN 9.5 Warszawa Krak…w Wrocław WWA (mediana) KRK (mediana) WRC (mediana) tys. PLN 7.0 Gdańsk Poznań Ł…dź GDN (mediana) POZ (mediana) LDZ (mediana) 6.5 9.0 8.35 8.5 7.93 8.0 5.46 5.42 5.30 5.5 7.5 5.0 7.0 6.88 4.5 6.5 4.0 6.0 5.87 6.0 3.91 3.81 5.79 3.5 5.77 5.63 5.5 3.0 III'10 IX'10 III'11 IX'11 III'12 IX'12 III'13 IX'13 III'14 III'10 IX'10 III'11 IX'11 III'12 IX'12 III'13 IX'13 III'14 Źr‚dło: Oferty.net; * - ceny średnie oraz mediana cen na koniec kolejnych kwartał‚w Popyt na mieszkania Czynnikami wpływającymi na stronę popytową na rynku mieszkaniowym są sytuacja demograficzna oraz makroekonomiczna. Demografia w Polsce nie jest korzystna, jednak odgrywa ważniejszą rolę w długim terminie, natomiast w kr…tszym okresie większe znaczenie ma poprawiająca się koniunktura gospodarcza, kt…ra przekłada się na lepszą sytuację ekonomiczną gospodarstw domowych. Relacje cen mieszkań do przeciętnych dochod…w gospodarstw domowych jest niekorzystna, dlatego największe znaczenie ma dostępność finansowania w postaci kredyt…w hipotecznych. Decydująca rolę w przypadku popytu na mieszkania odgrywają zatem banki i ich polityka kredytowa oraz wysokość rynkowych st…p procentowych. Rekordowo niskie stopy wciąż stymulują sprzedaż W lipcu 2013 roku RPP zakończyła cykl obniżek st…p procentowych ustalając poziom stopy referencyjnej na poziomie 2.50%. Od połowy ubiegłego roku wysokość stopy WIBOR3M, najważniejszej z punktu widzenia kredytu hipotecznego, utrzymuje się w okolicy 2.7% Stopy procentowe w Polsce w okresie ostatnich 15 lat 20.0 5.25 V.1999 - V.2014 5.00 18.0 V.2012 - V.2013 4.75 16.0 4.50 WIBOR3M 14.0 4.25 Stopa referencyjna NBP 4.00 12.0 3.75 10.0 3.50 8.0 3.25 6.0 3.00 2.75 4.0 2.50 2.0 maj 99 Robyg 2.25 maj 01 maj 03 maj 05 maj 07 Źr‚dło: Millennium DM, NBP, Bloomberg maj 09 maj 11 maj 13 maj lip wrz lis sty mar maj lip wrz lis sty mar maj 12 12 12 12 13 13 13 13 13 13 14 14 14 9 Rekordowo niski poziom st…p procentowych powinien utrzymać się przez kolejne miesiące. Po opublikowaniu danych o inflacji za miesiąc kwiecień (+0.3% r/r, +0.0% m/m) pojawiły się nawet głosy przemawiające za jeszcze jedną obniżką st…p. Jednym z argument…w za obniżką może być podobny ruch EBC, kt…ry już w czerwcu br. może zdecydować się na zwalczanie nadmiernego umacniania waluty EUR poprzez obniżkę st…p lub program luzowania płynnościowego. Kolejna obniżka dodatkowo poprawiłaby warunki rynkowe dla deweloper…w, jednak naszym zdaniem bardziej prawdopodobne jest że niski poziom inflacji odłoży w czasie decyzję o początku zacieśniania polityki pieniężnej. Należy pamiętać, że negatywne zjawisko wzrostu st…p procentowych RPP uwarunkowane będzie pozytywna tendencją kontynuacji przyspieszenia tempa ożywienia gospodarczego. Wzrost wynagrodzeń związany z rozwojem makroekonomicznym, czasowo poprawi relacji przeciętnego wynagrodzenia do średniej ceny 1 m2 mieszkania (w dłuższym terminie spodziewamy się wzrostu cen mieszkań), jednak w naszej opinii nie zr…wnoważy spadku dostępności finansowania wynikającego m.in. z wzrostu poziomu st…p procentowych. Zapisy rekomendacji S obowiązujące od 1 stycznia 2014 KNF, kierując się zamiarem zwiększenia długoterminowej stabilności sektora bankowego (i bezpieczeństwa finans…w gospodarstw domowych) wprowadziła szereg rekomendacji, kt…re banki implementują w swoich politykach kredytowych. Najnowsze zmiany wprowadzone z początkiem br. dotyczą zapis…w rekomendacji S i m…wią o: ustanowienie maksymalnej wartości LtV (loan-to-value) - wpływ negatywny Wprowadzenie maksymalnego poziomu LtV oznacz obowiązek posiadania wkładu własnego na poziomie co najmniej 5% od początku 2014 roku i coroczny wzrost o 5pp aż do 20% od roku 2017. Obostrzenie to jest najbardziej dotkliwe spośr…d nowych zapis…w rekomendacji. W IV kw'13 odsetek udzielonych kredyt…w z LtV >80% przekroczył 60% wobec ok. 50% w okresie ostatnich 3 lat. Może to wynikać ze zwiększonego w tym okresie zainteresowania kredytami kupujących mieszkania na kredyt bez wymaganego 5% wkładu własnego. Biorąc pod uwagę fakt, że co drugi kredyt zaciągany był na przestrzeni ostatnich lat przy wkładzie własnym nieprzekraczającym 20%, sytuacja na rynku kredyt…w hipotecznych, zapis o maksymalnym poziomie LtV istotnie ograniczy dostępność kredyt…w hipotecznych. Należy jednak pamiętać, że KNF wprowadził zastrzeżenie o możliwym zwiększeniu maksymalnego poziomu LtV do 90% także po 2016 roku, pod warunkiem odpowiedniego zabezpieczenia (np. ubezpieczenia) brakującego poziomu sugerowanego minimalnego wkładu własnego. Struktura nowych kredyt…w wg wskaźnika LtV > 80% 100% 90% 80% 70% 60% 50% 50-80% 30-50% < 30% LtV > 50% 9.2% 7.7% 7.7% 6.8% 6.7% 5.8% 4.7% 4.8% 4.4% 4.9% 4.8% 4.5% 4.4% 5.0% 4.6% 4.4% 4.3% 3.9% 3.3% 3.4% 10.1% 7% 9% 10% 11% 11% 13% 11% 12% 10% 10% 11% 9% 13% 12% 10% 15% 16% 17% 18% 19% 21% 28% 31% 34% 30% 30% 32% 33% 35% 33% 34% 32% 35% 37% 33% 36% 37% 43% 51% 44% 44% 48% 40% 30% 41% 20% 10% 24% 25% 26% 55% 55% 52% 50% 51% 49% 47% 52% 51% 47% 53% 49% 51% 61% 57% 31% 32% 0% 1Q'09 3Q'09 1Q'10 3Q'10 1Q'11 3Q'11 1Q'12 3Q'12 1Q'13 3Q'13 1Q'14 Źr‚dło: AMRON-SAFRiN, ZBP Robyg 10 rezygnacja z ustalania maksymalnych wartości DtI (debt-to-income) - wpływ pozytywny KNF zrezygnował ze wskazywania poziomu DtI (dotychczas: 40% dla klient…w o przeciętnych dochodach w danym regionie zamieszkania oraz 50% dla pozostałych klient…w) i pozostawił ustalenie tego poziomu w gestii bank…w, co umożliwia udzielanie kredyt…w o wyższej racie spłaty i wyższej wartości kredytu. wydłużenie maksymalnego okresu spłaty przyjmowanego do wyliczania zdolności kredytowej do 30 lat - wpływ pozytywny KNF wydłużyła okres przyjmowany do wyliczania zdolności kredytowej do 30 lat (dotychczas 25 lat), co powinno mieć pozytywny wpływ na zdolność kredytową klient…w. ograniczenie maksymalnego okresu kredytowania do 35 lat - wpływ neutralny KNF rekomenduje żeby zalecać klientom detalicznym zaciąganie kredyt…w na czas nie dłuższy niż 25 lat, przy czym okres ten może zostać wydłużony (po poinformowaniu klienta o konsekwencjach) do maksymalnie 35 lat. Z danych ZBP wynika, że blisko 2/3 kredyt…w zaciąganych jest w Polsce na okres co najmniej 25 lat, jednak jedynie ok. 2% dotyczy okresy ponad 35 lat. Struktura udzielanych kredyt…w według okresu kredytowania 100% 0-15 lat 15-25 lat 25-35 lat > 35 lat 1.8% 1.5% 1.3% 0.1% 1.5% 2.1% 2.2% 2.2% 3.3% 6.8% 9.1% 7.5% 9.0% 8.5% 8.9% 8.5% 7.0% 90% 80% 70% 52.3% 60% 62.3% 63.3% 61.4% 61.6% 59.3% 60.8% 63.8% 62.2% 57.3% 57.6% 59.3% 60.2% 60.5% 60.4% 60.0% 62.1% 50% 40% 30% 24.4% 20% 10% 20.0% 0% 23.4% 21.7% 21.6% 25.0% 24.4% 25.7% 26.2% 26.8% 25.0% 23.3% 23.8% 20.5% 20.3% 20.1% 20.3% 21.7% 12.5% 11.6% 11.7% 10.3% 10.7% 10.7% 11.2% 9.3% 10.9% 10.8% 11.6% 11.2% 12.5% 12.1% 10.7% 11.8% 1Q'10 2Q'10 3Q'10 4Q'10 1Q'11 2Q'11 3Q'11 4Q'11 1Q'12 2Q'12 3Q'12 4Q'12 1Q'13 2Q'13 3Q'13 4Q'13 1Q'14 Źr‚dło: AMRON-SAFRiN, ZBP ograniczenie kredytowania w walutach obcych - wpływ neutralny KNF rekomenduje oferowanie kredyt…w w walutach obcych wyłącznie osobom osiągającym przychody w tych walutach (rekomendacja wchodzi od 1 lipca br). W ostatnich kwartałach większość Struktura walutowa wartości nowo udzielanych kredyt…w PLN CHF EUR 100% 90% 80% 70% 11.8% 17.3% 13.2% 14.1% 17.2% 14.7% 18.3% 23.6% 21.8% 1.1% 6.1% 7.5% 9.8% 5.7% 6.1% 4.3% 5.4% 4.4% USD 5.2% 2.4% Inne 1.3% 1.1% 0.0% 0.9% 0.0% 0.6% 0.0% 0.9% 0.0% 0.5% 0.0% 60% 50% 40% 99.5% 94.6% 97.4% 98.7% 98.8% 99.1% 99.4% 99.1% 84.2% 77.2% 76.6% 80.6% 78.4% 78.4% 77.0% 71.9% 72.8% 30% 20% 10% 0% 1Q'10 3Q'10 1Q'11 3Q'11 1Q'12 3Q'12 1Q'13 3Q'13 1Q'14 Źr‚dło: AMRON-SAFRiN, ZBP Robyg 11 bank…w wycofało lub znacznie ograniczyło dostępność kredyt…w hipotecznych w walutach obcych, w efekcie czego ponad 99% z nich udzielanych jest w PLN, dlatego zapis ten nie ma wpływu na rynek kredyt…w hipotecznych. Spośr…d powyższych zapis…w, najbardziej odczuwalna wydaje się być rekomendacja odnośnie wymaganego minimalnego poziomu wkładu własnego, kt…ra ogranicza dostęp do kredyt…w mieszkaniowych. Ograniczona akcja kredytowa Zgodnie z danymi Zrzeszenia Bank…w Polskich w pierwszym kwartale 2014 roku udzielono niespełna 42 tys. kredyt…w hipotecznych o łącznej wartości 8.9 mld PLN. Dynamika wzrostu akcji kredytowej wartościowo wyniosła: +10.4% r/r, -9.3% kw/kw, natomiast ilościowo: +0.8% r/r i -7.6% kw/kw. Banki nie są obecnie zainteresowane szerokim rozwijaniem akcji kredytowej, gdyż kredyty hipoteczne nie są dla nich produktem atrakcyjnym (niska marża, potrzeba pozyskania wieloletniego finansowania), dlatego uważamy że początek zacieśniania polityki pieniężnej może doprowadzić do gwałtownego spadku sprzedaży mieszkań (wzrost koszt…w finansowania). Wartość nowych kredyt…w mieszkaniowych i dynamika (r/r) 14 50% Wartość nowych kredyt„w (mld PLN) 13.5 13.4 13.1 12.8 12.212.3 12 10 9.8 zmiana wartości (% r/r) 30% 10.8 10.210.010.0 9.2 8.8 8 zmiana liczby (% r/r) 40% 9.5 9.8 20% 8.9 8.0 +10% 10% 6 1% 0% 4 -10% 2 -20% 0 -30% 1Q'10 3Q'10 1Q'11 3Q'11 1Q'12 3Q'12 1Q'13 3Q'13 1Q'14 1Q'10 3Q'10 1Q'11 3Q'11 1Q'12 3Q'12 1Q'13 3Q'13 1Q'14 Źr‚dło: AMRON-SAFRiN, ZBP Zwracamy uwagę, że dodatnia roczna dynamika wartości udzielonych kredyt…w to efekt niskiej bazy - przed rokiem udzielono kredyt…w o wartości 8 mld PLN, co jest wynikiem najsłabszym na przestrzeni ostatnich 3 lat. Atrakcyjniejsze limity w MdM oraz program FMnW Program dopłat rządowych Mieszkanie dla Młodych, z uwagi na wzrost limit…w cen mieszkań uprawniających do dopłat, nabrał znaczenia także dla rynku warszawskiego (część deweloper…w obniżała ceny dostosowując je do limit…w). Zmiana limit…w w ramach programu Mieszkanie dla Młodych* (tys. PLN) limit II kw'14 limit I kw'14 zmiana kw/kw max dopłata max dopłata II kw'14 I kw'14 zmiana kw/kw Warszawa 6.13 5.9 4.5% 27.8 26.7 4.5% Wrocław 4.98 4.8 4.4% 22.7 21.7 4.4% Poznań 5.91 5.6 5.4% 26.9 25.5 5.4% Krak„w 5.01 4.9 2.4% 22.8 22.2 2.4% Gdańsk** 5.68 5.7 0.0% 25.8 25.8 0.0% Ł„dź 4.90 5.0 -2.7% 22.3 22.9 -2.7% Źr‚dło: Millennium DM, BGK; * - limit dotyczy max ceny 1 mkw kwalifikującego lokal do dopłaty (=1.1x koszt odtworzenia 1 mkw PUM), przy czym max dopłata liczona jest dla rodziny z co najmniej 1 dzieckiem (10% wartości do 50 mkw mieszkania) Robyg 12 Zgodnie z danymi portalu mieszkaniedlamłodych.com limity obowiązujące w kwietniu br. umożliwiały w Warszawie zakup ok. 10% oferowanych mieszkań z dopłatą w ramach MdM. W praktyce, wykorzystując zapisy ustawy i dzięki odpowiednim konstrukcjom um…w, dostępność dopłat do mieszkań oferowanych na rynku pierwotnym jest jeszcze wyższa. W przypadku limit…w cenowych 1 m 2 mieszkania, sprawdzonym sposobem jego ominięcia jest sprzedaż lokali z odpowiednio "obniżoną" ceną powierzchni mieszkalnej i "podwyższoną" ceną miejsca postojowego. Innym sposobem na ominiecie rygoru maksymalnej ceny jest zawieranie dw…ch um…w z deweloperem, z kt…rych jedna dotyczy zakupu mieszkania, zaś druga - jego wykończenia. Jednym z warunk…w objęcia mieszkania dopłatą jest także maksymalna powierzchnia (ograniczenie do 75 m2 PUM lub 85 m2 w przypadku rodziny z co najmniej 3 dzieci). Wspomniany portal podaje, że istnieje spos…b na ominiecie także tego ograniczenia, gdyż zgodnie z przepisami do PUM nie zalicza się m.in. powierzchni balkon…w, taras…w, loggi czy piwnicy, ale także szaf w ścianie, schowk…w w ścianie, pralni czy suszarni. Biorąc pod uwagę umowy stosowane przez deweloper…w możliwe jest zatem uzyskanie dopłat do zakupu mieszkań droższych i większych niż wynikało to z zamysłu ustawodawcy, także w rzeczywistości programem MdM może zostać objęta większa część oferty rynkowej, niż wynika to z narzuconych przez ustawodawcę limit…w. Drugi z program…w dla rynku mieszkaniowego to stworzenie "Funduszu Mieszkań na Wynajem", przy czym oficjalnie jest to inwestycja realizowana przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Program polega na hurtowym kupnie mieszkań (całych budynk…w lub realizacja na zam…wienie) i ich wynajmie w cenach nawet 20-30% niższych niż obowiązujące na lokalnym rynku. Zgodnie z zapowiedziami w okresie 5 lat planowane było nabycie 20 tys. mieszkań. Program ma dotyczyć dużych miast (Warszawa, Krak…w, Wrocław, Poznań, Tr…jmiasto, Ł…dź), a działalność operacyjna funduszu ma się rozpocząć dopiero pod koniec br. BGK liczy na pozyskanie mieszkań w centrach miast, jednak w przypadku stolicy trudno oczekiwać by deweloperzy byli skłonni oddawać projekty w atrakcyjnych lokalizacjach z zadawalającym inwestora dyskontem. Spodziewamy się że w przypadku Warszawy bank może realizować założenia programu w bardziej odległych od centrum dzielnicach. Według stanu na koniec maja br. BGK negocjuje kupno pierwszych 680 mieszkań w czterech projektach w Warszawie, Wrocławiu i Tr…jmieście (przy czym inwestycje znajdują się na r…żnych etapach zaawansowania - od fazy projektowej do trwającej budowy), a na ocenę czekają kolejne oferty z Warszawy, Wrocławia, Krakowa, Poznania, Tr…jmiasta i Łodzi. Nieuchronny wzrost koszt„w W ostatnich latach branża budowlana przodowała w rankingu liczby firm upadających, a utrzymujące się zastoje płatnicze podnoszą ryzyko utraty płynności generalnego wykonawcy. W takiej sytuacji, wraz z kontynuacją ożywienia w gospodarce, stabilne i mniej ryzykowne (z punktu widzenia zamawiającego) firmy pr…bują podnosić ceny oferowanych usług budowlanych. Z drugiej strony rekordowy pod względem sprzedaży mieszkań rok 2013 obudził także rynek grunt…w. Stabilizacja cen mieszkań i wzrost zainteresowania działkami pod nowe inwestycje nie pozostaje bez wpływu na ich ceny i należy oczekiwać wzrostu cen grunt…w, kt…re tradycyjnie podążają za cenami mieszkań. Robyg 13 Rynek dewelopera Sytuacja Robyga po I kwartale 2014 roku wydaje się komfortowa, a swoistym problemem może okazać się duże zainteresowanie ofertą sp…łki. Wysoka kontraktacja wiąże się z potrzebą uzupełniania banku ziemi, kt…ry kurczy się w tempie rosnącej sprzedaży mieszkań. Sp…łka ma dobrą pozycję got…wkową (niski dług netto) i w najbliższych trzech latach planuje wydać na grunty 150 mln PLN. Warto zwr…cić uwagę, że dynamika kontraktacji nie przełoży się adekwatnie na wzrost zysk…w, co wynika z realizacji części projekt…w w ramach JV. Wyniki I kwartału W I kwartale deweloper przekazał do użytkowania trzy warszawskie inwestycje (Young City E1, City Apartments E4, Osiedle Kameralne E2) i rozpoznał przychody z 411 lokali na poziomie 137.7 mln PLN. Wynik operacyjny wyni…sł 18.6 mln PLN, zaś na poziomie netto było to 8.1 mln PLN (15.9 mln PLN zysku przed podatkiem). Zmiana zasad rachunkowości od 1 stycznia 2014 roku Od 1 stycznia grupa Robyg po raz pierwszy zastosowała MSSF 11 dotyczący wsp…lnych przedsięwzięć, co miało wpływ na prezentowane wyniki. Dotychczas udział grupy w aktywach, pasywach, przychodach i kosztach wsp…lnych przedsięwzięć był konsolidowany proporcjonalnie. Po wejściu w życie nowego MSSF 11 grupa rozlicza swoje udziały we wsp…lnych przedsięwzięciach metodą praw własności (sp…łka posiada 1/2 udział…w w inwestycjach: Os.Kameralne, Young City, Os.Kr…lewskie, Kr…lewski Park oraz Wola City). Przejście na MSSF11 spowodowało m.in. pojawienie się w aktywach pozycji inwestycje wyceniane metoda praw własności (na 87.5 mln PLN na 31.III). Skonsolidowane wyniki Robyg za I kwartał 2014 roku NOWE zasady rachunkowe I kwartał I kwartał zmiana r/r 2014 2013 Przychody stare zasady rachunkowe I kwartał I kwartał zmiana r/r 2014 2013 137.7 159.1 -13.4% 158.2 159.2 Wynik brutto na sprzedaży 23.9 27.6 -13.5% 30.0 27.4 9.8% EBIT 18.6 23.3 -20.1% 20.0 23.4 -14.5% w tym udział JV po podatku* -0.6% 4.8 -0.7 - nd nd nd 8.1 9.4 -13.6% 8.1 9.4 -13.6% Marża brutto na sprzedaży 17.3% 17.3% 19.0% 17.2% Marża EBIT 13.5% 14.6% 12.7% 14.7% Marża netto 5.9% 5.9% 5.1% 5.9% Zysk netto Marże Wg MSR/MSSF; mln PLN; * - udział w wyniku wsp‚lnych przedsięwzięć wycenianych metodą praw własności (dot. inwestycje Os. Kameralne i Young City) W przypadku wynik…w I kwartału br. nowe zasady rachunkowości uwidoczniły się w postaci niższego poziomu przychod…w oraz nowej pozycji: udział w wyniku przedsięwzięć wycenianych metodą praw własności. Biorąc pod uwagę czysto prezentacyjny charakter zmian, w naszym modelu prognozujemy wyniki jeszcze według zasad obowiązujących w roku ubiegłym. Problem biurowy - powr„t do korzeni? Sp…łka jest przede wszystkim deweloperem mieszkaniowym, jednak w I kw. 2011 roku zdecydowała o dywersyfikacji działalności na budynki biurowe. Projekt Robyg Business Center (RBC), w ramach kt…rego miało powstać ok. 35 tys. m2 powierzchni biurowej, został zrealizowany dotychczas w postaci jednego biurowca o powierzchni około 8 tys. m2. W celu poprawienia rentowności projektu zdecydowano o powiększeniu biurowca do 10.6 tys. m2 (dobudowaniu jednego piętra). Na koniec marca ok. 60% powiększonej powierzchni miało swoich najemc…w. Z uwagi na niesprzyjający Robyg 14 rynek sp…łka rozważa pr…bę zmianę przeznaczenia pozostałej część posiadanego gruntu pod RBC na budowę powierzchni mieszkaniowej (ok. 15 tys. m2 PUM). Projekty komercyjne L.p. Miasto m2 Projekt 1 Warszawa Robyg Business Center* 8 400 RAZEM: Przeznaczenie biurowe 8 400 Wycena** Udział (mln PLN) Sp„łki 26.0 Realizacja projektu 51% gotowy I etap 26.0 Źr‚dło: Millennium DM, Sp‚łka; * - sp‚łka zdecydowała o powiększeniu powierzchni istniejącego biurowca do 10.6 tys. m 2 (pierwotnie planowana pow. biurowa całego kompleksu to 35 tys. m 2 , jednak sp‚łka planuje zmianę przeznaczenia gruntu na pow. mieszkaniową ** -wycena ważona udziałem sp‚łki uwzględniona w modelu DCF; Atrakcyjna oferta Na koniec I kwartału br. deweloper posiadał w ofercie 914 lokali, przy czym w realizacji znajdowało się jedynie 469 mieszkań, zaś 374 lokali wzbogaciło ofertę przed rozpoczęciem budowy. W I kw. do realizacji trafiły inwestycje z 769 lokalami, natomiast ofertę wzbogaciły 492 mieszkania. Na koniec minionego kwartału deweloper posiadał blisko 2 tys. lokali w budowie. Oferta na koniec kwartału w podziale na lokale gotowe i w realizacji 1300 1200 1100 1000 900 824 800 125 700 33% 557 600 500 699 lokale w realizacji lokale gotowe efektywność sprzedaży* % mieszkań gotowych w ofercie 1133 1123 1108 1084 1033 111 78 998 48 125 984 953 949 909 915 1036 132 1022 74 865 998 109 101 147 802 103 924 767 901 83 875 164 852 812 126 802 96 782 745 671 676 65% 60% 55% 914 50% 71 45% 843 40% 35% 30% 25% 184 400 373 300 200 15% 16% 13% 15% 11% 7% 100 20% 18% 15% 13% 10% 11% 11% 11% 10% 7% 8% 4% 0 10% 5% 0% 1Q'10 2Q'10 3Q'10 4Q'10 1Q'11 2Q'11 3Q'11 4Q'11 1Q'12 2Q'12 3Q'12 4Q'12 1Q'13 2Q'13 3Q'13 4Q'13 1Q'14 Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; * - sprzedaż kwartalna netto do oferty na początek kwartału Projekty w realizacji na 31/03/2014 L.p. Miasto Projekt RAZEM gotowe: 1 2 3 4 5 Warszawa (Wilan…w) Warszawa (Wilan…w) Warszawa (Wilan…w) Warszawa (Wilan…w) Warszawa (Wilan…w) 6 Warszawa (Bemowo) 7 Warszawa (Bemowo) 8 Warszawa (Bemowo) 9 10 11 12 13 14 15 Warszawa (Żoliborz) Gdańsk (Szad…łki) Gdańsk (Szad…łki) Gdańsk (Morena) Gdańsk (Morena) Gdańsk (Przymorze) Gdańsk (Przymorze) PUM - Całkowita Lokale w Udział liczba ofercie na Sp„łki lokali 31/03/2014 - 71 NRKM E5 Osiedle Kr…lewskie E1 Osiedle Kr…lewskie E2 Osiedle Kr…lewskie E3 Osiedle Kr…lewskie E4 6 645 6 925 7 471 5 557 4 435 127 117 137 101 77 Young City E2 Young City E3 Young City E4 8 128 7 102 6 364 163 154 138 City Apartments E5 Lawendowe Wzg…rza E8 Lawendowe Wzg…rza E9 Słoneczna Morena E8 Słoneczna Morena E9 Albatross Towers E2 Albatross Towers E3 7 513 5 014 5 767 6 951 6 100 8 260 7 748 108 112 121 138 122 174 177 99 980 1 966 RAZEM w realizacji: 0 - Przybliżony termin realizacji gotowe 100% 51% 51% 51% 51% 4Q'12-2Q'14 2Q'13-4Q'14 4Q'13-4Q'14 1Q'14-3Q'15 1Q'14-3Q'15 51% 51% 51% 4Q'12-2Q'14 1Q'14-2Q'15 1Q'14-2Q'15 62 107 24 74 75% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 1Q'14-2Q'15 4Q'12-2Q'14 3Q'13-4Q'14 4Q'13-4Q'14 1Q'14-2Q'15 2Q'13-4Q'14 1Q'14-4Q'15 469 77% 12 13 7 92 40 38 Źr‚dło: Millennium DM, Sp‚łka; NRKM - Nowa Rezydencja Kr‚lowej Marysieńki; Robyg 15 Deweloper planuje w 2014 roku wprowadzić do realizacji 2 tys. mieszkań, przy czym w I kw. do oferty trafiły cztery projekt z 492 lokalami (Słoneczna Morena E9 i Lawendowe Wzg…rza E11 w Gdańsku oraz Osiedle Kr…lewskie E5 i E6 w Warszawie). Inwestycje planowane na 2014r. L.p. Miasto 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Projekt Warszawa (Żoliborz) Gdańsk (Szad…łki) Warszawa (Wilan…w) Warszawa (Wilan…w) Gdańsk (Szad…łki) Gdańsk (Morena) Gdańsk (Morena) Gdańsk (Morena) Gdańsk (Przymorze) Warszawa (Bemowo) Warszawa (Bemowo) Warszawa (Bemowo) Warszawa (Wola) Warszawa (Wilan…w) Warszawa (Wilan…w) Gdańsk (Szad…łki) Warszawa (Bemowo) Warszawa (Bemowo) Warszawa (Wilan…w) PUM City Apartments E6* Lawendowe Wzg…rza E11* Osiedle Kr…lewskie E5* Osiedle Kr…lewskie E6* Lawendowe Wzg…rza E12 Słoneczna Morena E10 Słoneczna Morena E11 Słoneczna Morena E12 Albatross Towers E4 Osiedle Kameralne E3 Young City E5 Young City E6 Wola City E1 Kr…lewski Park E1 Kr…lewski Park E2 Lawendowe Wzg…rza E13 Osiedle Kameralne E4 Young City E7 Kr…lewski Park E3 10 237 6 227 5 662 7 926 6 227 1 100 11 605 660 7 748 7 900 6 200 6 200 16 100 5 800 5 600 6 419 3 500 7 950 8 700 Do uruchomienia w 2014 roku: 131 761 Całkowita Lokale w Udział liczba ofercie na Sp„łki lokali 31/03/2014 173 90 75% 142 116 100% 95 51% 168 133 51% 130 - 100% 20 - 100% 211 - 100% 12 - 100% 176 - 100% 158 50% 124 51% 124 51% 322 51% 116 51% 112 51% 134 - 100% 70 50% 159 51% 174 51% 2 585 Realizacja projektu 2Q'14-4Q'15 2Q'14-3Q'15 3Q'14-4Q'15 3Q'14-4Q'15 2Q'14-3Q'15 2Q'14-2Q'15 3Q'14-4Q'15 3Q'14-4Q'15 3Q'14-2Q'16 3Q'14-4Q'15 3Q'14-4Q'15 3Q'14-4Q'15 4Q'14-3Q'16 4Q'14-2Q'16 4Q'14-2Q'16 1Q'15-2Q'16 1Q'15-1Q'16 1Q'15-2Q'16 2Q'15-4Q'16 374 68.2% Źr‚dło: Millennium DM, Sp‚łka; * - projekty w sprzedaży na 31/03/2014 przed formalnym rozpoczęciem budowy, projekty nr 5-15 planowane rozpoczecie budowy i niewprowadzone do oferty w 1Q'14, projekty nr 16-19 planowane wprowadzenie do oferty w 2014 i rozp. budowy w 2015 Spośr…d 2 tys. mieszkań kt…re mają wzbogacić ofertę do końca br. rozpoczęcie realizacji ponad 500 lokali planowane jest w 2015 roku. W I kwartale deweloper rozpoczął realizację ok. 770 lokali, zaś do końca br. planowany jest start budowy kolejnych ok. 2 tys. mieszkań. 600 2 400 Sprzedaż netto 550 2 200 sprzedaż za kolejne 4 kwartały 500 2 004 2 000 450 1 731 400 1 600 1 478 350 1 266 300 250 924 200 737 150 100 1 800 340 432 467 1 019 1 028 1 036 1 051 1 113 1 115 790 542 50 1 400 1 200 1 000 Sprzedaż za 4 kolejne kwartały Sprzedaż kwartalna Kwartalna kontraktacja sprzedaży mieszkań (sztuki) 800 600 400 200 0 0 1Q'10 2Q'10 3Q'10 4Q'10 1Q'11 2Q'11 3Q'11 4Q'11 1Q'12 2Q'12 3Q'12 4Q'12 1Q'13 2Q'13 3Q'13 4Q'13 1Q'14 Źr‚dło: Millennium DM, Sp‚łka Robyg imponuje rosnącymi poziomami sprzedaży kwartalnej i coraz śmielszymi celami kontraktacji rocznej. Według sł…w Przewodniczącego RN sp…łka liczy na pozyskanie 2.3 tys. klient…w w całym bieżącym roku (wobec 1,731 w roku poprzednim). Dotychczasowy cel m…wił o 2.0 tys. lokali, jednak biorąc pod uwagę fakt, że jest to poziom odpowiadający sprzedaży za ostatnie cztery kwartały cel taki zostałby osiągnięty nawet przy zerowej dynamice (rocznej) w kolejnych kwartałach - stąd podniesienie prognozy sprzedaży o kolejne 15%. Warto pamiętać, że rosnąca kontraktacja Robyga nie przełoży się na adekwatne wzrosty zysk…w, co wynika z realizacją części projekt…w z partnerami (sp…łka podaje kontraktację na poziomie całych projekt…w, lecz nie we wszystkich ma 100% udział). Robyg 16 Inwestycje realizowane przez dewelopera zlokalizowane są na rynku warszawskim oraz tr…jmiejskim. Warszawa jest największym i najbardziej chłonnym rynkiem mieszkaniowym w Polsce, natomiast w Tr…jmieście sprzedaży pomagają wysokie limity w ramach programu MdM (względem cen rynkowych mieszkań). Obydwa rynki w I kwartale są także najbardziej atrakcyjne pod kątem relacji popytu i podaży (w obydwu aglomeracjach szacowane tempo wyprzedaży oferty wynosiło zaledwie 3.7 kwartał…w), co powinno zaowocować korzystnym ruchem cen. Ponadto sp…łka posiada grunty we Wrocławiu, jednak obecnie w najbliższych kwartałach nie planuje jeszcze ich dewelopowania (wstępny zakładany początek startu inwestycji to rok 2016). Należy pamiętać, że dalszy rozw…j oznacza wzrost koszt…w i zaangażowanie większego kapitału przy niższym poziomie uzyskiwanych poza stolicą marż. Potencjał przekazań W I kwartale 2014r. deweloper przekazał klientom mieszkania m.in. z trzech nowych inwestycji (Os.Kameralne E2, City Apartments E4 oraz Young City E1) obejmujących łącznie 487 lokali. Na koniec marca br. deweloper dysponował 274 gotowymi lokalami (z tego 71 w ofercie), a kolejne 2 tys. znajdowało się w realizacji (z tego 470 w ofercie). Do końca bieżącego roku deweloper ukończy budowę 1.1 tys. mieszkań, co uwzględniając przekazane 411 lokali z I kwartału daje maksymalny potencjał przekazań ponad 1.7 tys. Lokale sprzedane, nieprzekazane na koniec okresu w przedsprzedaży w realizacji lokale gotowe 1 704 1800 1 869 203 124 1600 1 423 1400 1 093 1200 1000 1 073 1 064 155 183 404 800 1 161 1 029 288 103 312 600 828 400 1 157 54 620 245 169 4Q'13 1Q'14 1043 692 200 0 1497 1000 1094 877 1335 69 90 4 9 25 15 1Q'12 2Q'12 3Q'12 4Q'12 1Q'13 2Q'13 135 3Q'13 Źr‚dło: sp‚łka; Szacowany potencjał przekazań w latach 2014 i 2015* 2600 2 673 2400 2200 1 322 2000 1800 1 774 1600 1400 1 089 1200 1000 1 300 877 800 71 600 203 400 411 200 0 przekazane w I gotowe, kw. 2014r. sprzedane i nieprzekazane na 31.03.2014 gotowe w ofercie w realizacji, do POTENCJAŁ do przekazania w realizacji, do planowane, do POTENCJAŁ ukończenia w przekazań na w 2014* ukończenia w ukończenia w przekazań na 2014r. 2014r. 2015r. 2015r. 2015r. Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; * - założenia Millennium DM; 31.03.2014 w realizacji były 7 inwestycje, kt‚rych planowe zakończenie budowy wypadało w 2015 roku, dodatkowo deweloper planował uruchomienie w 2014 roku kolejnych 11 etap‚w z 1,322 lokalami, kt‚rych termin ukończenia miał przypadać w 2015 roku; Robyg 17 Grunty Oferta Robyga cieszy się bardzo wysokim powodzeniem, a część projekt…w trafia do sprzedaży przed rozpoczęciem budowy. Zasoby grunt…w (obejmujące lokale nie znajdujące się w ofercie) na koniec marca opiewały na 7 tys. mieszkań, z tego niespełna 2.8 tys. lokali w Warszawie. Biorąc pod uwagę wysoką kontraktację (za ostatnie cztery kwartały wyniosła 2 tys. lokali) i plan sprzedaży zakładający na rok bieżący 2.3 tys. mieszkań, poziom zapas…w jest niski (szczeg…lnie w Warszawie, gdzie nowe projekty realizowane są w ramach JV). Budżet dewelopera na zakup grunt…w w latach 2014-2016 wynosi ok. 150 mln PLN. Zasoby grunt…w na dzień 31/03/2014* Liczba lokali w banku ziemi 4 275 Bank ziemi w tym: Warszawa (Gdańsk, Wwa, Wrocław) 315 300 2 770 1 430 2 600 2470 720 320 1 360 300 Gdańsk Warszawa Wrocław Morena Szad…łki Przymorze Wola Bemowo Wilan…w Wrocław Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; * - nie zawiera lokali uwzglednionych w ofercie na 31.03.2014 Got„wka, zadłużenie, wybrane wskaźniki Sytuacja płynnościowa sp…łki jest komfortowa. Na koniec marca Robyg posiadał ponad 200 mln PLN got…wki, a poziom zadłużenia netto wynosił 140 mln PLN. W maju akcjonariusze zdecydowali o przeznaczeniu 21 mln PLN z ubiegłorocznego zysku na wypłatę dywidendy (0.08 PLN na akcję), co nastąpi 29 maja br. (przy czym dzień dywidendy przypadał na 14 maja). 450 1.3 400 1.2 350 1.1 300 1.0 250 0.9 200 0.8 150 0.7 100 0.6 50 0.5 0 0.4 -50 0.3 -100 -150 -200 zadłużenie długoterminowe zadłużenie kr…tkoterminowe got…wka dług netto dług netto / kapitały własne -250 dług netto / kapitały własne Zadłużenie kr…tko- i długoterminowe na koniec kwartału 0.2 0.1 0.0 -0.1 1Q'10 2Q'10 3Q'10 4Q'10 1Q'11 2Q'11 3Q'11 4Q'11 1Q'12 2Q'12 3Q'12 4Q'12 1Q'13 2Q'13 3Q'13 4Q'13 1Q'14 Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka Robyg 18 Zadłużenie odsetkowe wg termin…w zapadalności na 31/03/2014 311.4 200 180 160.8 160 300 34.7 270 wsp…lne przedsięwzięcia* obligacje kredyty i pożyczki 8.2 140 240 210 120 180 89.8 100 150 125.0 257.0 80 120 60.0 60 90 72.0 26.8 7.0 40 20 27.7 19.8 0.8 0.77 7.1 0 mar 15 mar 16 mar 17 mar 18 60 26.8 7.0 19.8 > mar 18 razem kr…tkoterminowe (prawa skala) 30 0 razem długoterminowe (prawa skala) Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; * - proporcjonalnie do posiadanych udział‚w Wybrane wskaźniki rentowności i wypłacalności EBITDA (skoryg)* za ost. 4 kwy (prawa skala) Wskaźnik szybki (płynności II stopnia) Stopa zwrotu z kapitału własnego (ROE) Wskaźnik marży EBITDA (skoryg.)* EBITDA* / dług netto 100% 75.0 90% 67.5 80% 60.0 70% 52.5 60% 45.0 50% 37.5 40% 30.0 30% 22.5 20% 15.0 10% 7.5 0% 0.0 1Q'10 2Q'10 3Q'10 4Q'10 1Q'11 2Q'11 3Q'11 4Q'11 1Q'12 2Q'12 3Q'12 4Q'12 1Q'13 2Q'13 3Q'13 4Q'13 1Q'14 Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; * - EBIT bez uwzględnienia salda pozostałych przychod‚w i koszt‚w operacyjnych plus amortyzacja Koszty sprzedaży i og…lnego zarządu koszty sprzedaży (mPLN) S&GA/Sale (%) Plan ukończeń 2014* 20.0 400 18.0 360 16.0 320 14.0 280 12.0 240 10.0 200 8.0 160 6.0 120 4.0 80 2.0 40 liczba przekazań mieszkań koszty (mln PLN, %) l.przekazań* koszty og…lnego zarządu (mPLN) 687 700 600 500 400 174 487 148 138 402 112 121 300 200 231 163 137 100 115 103 69 204 47 46 40 177 232 272 274 208 428 268 213 269 411 0.0 0 1Q'10 3Q'10 1Q'11 3Q'11 1Q'12 3Q'12 1Q'13 3Q'13 1Q'14 108 127 0 117 0 1Q'14 2Q'14 3Q'14 4Q'14 Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; * łączna liczba mieszkań w kończonych projektach Największy zysk w bieżącym roku sp…łka wygeneruje w ostatnim kwartale, na kt…ry przypadają przekazania 5 nowych inwestycji z blisko 700 mieszkaniami. W I kwartale przekazane zostały 3 nowe inwestycje z 487 mieszkaniami. Łączne przekazania w I kwartale br. wyniosły 411 lokali, a uzyskana marża brutto to 17.3% (oraz 19.0% uwzględniając projekty JV, tj. Osiedle Kameralne i Young City). Robyg 19 Marża brutto na sprzedaży księgowa i ekonomiczna* 42% NRKM 40% 38% 37.9% Young City** Osiedle Zdrowa 36% Osiedle Zdrowa+* 34% 32% 32.0% 30.7% 30% City Apartments City Apartments+* 28% 27.5% 26% 25.4% 24.1% 23.2% 24% 22% Osiedle Kameralne** Lawendowe Wzg…rza Lawendowe Wzg…rza+* 20% 19.8% Słoneczna Morena 18% 17.3% 16.7% 15.1% Słoneczna Morena+* 16% 14% Albatros Tower ROBYG 12% 2 008 2 009 2 010 2 011 2 012 2 013 1Q'14 ROBYG+* Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; * - ekonomiczna marża zysku brutto na sprzedaży (przed uwzględnieniem korekty konsolidacyjnej); ** - projekty JV (sp‚łka posiada 1 / 2 udział‚w) Dywidenda przyznana Na początku maja br. akcjonariusze sp…łki zdecydowali o przeznaczeniu 21 mln PLN z ubiegłorocznego zysku na wypłatę dywidendy (DPS=0.08 PLN, DY~3.5%). W minionym roku dywidenda wyniosła 0.09 PLN na akcję, natomiast w roku 2012 było to 0.12 PLN. W 2015 roku prognozujemy dywidendę na poziomie 0.10 PLN (DY~4.5%). Regularna wypłata dywidend jest jednym z silnym argumentem wzmacniającym kurs dewelopera. Zasłużona premia w wycenie Robyg notowany jest z premią w stosunku do większości deweloper…w mieszkaniowych, jednak w naszej opinii premia jest zasłużona m.in. z uwagi na zaufanie do pracy Zarządu, wysokie dynamiki kontraktacji czy regularne dzielenie się zyskiem z akcjonariuszami. W I kwartale br. deweloper osiągnął sprzedaż na poziomie 576 lokali, a uwzględniając udział sp…łki w sprzedawanych projektach: 427 (co jest poziomem przewyższającym sprzedaż Dom Development, kt…ry w I kwartale pozyskał 400 klient…w). Wykres wskaźnika P/BV Robyga w okresie ostatnich 3 lat Źr‚dło: stooq.pl Robyg 20 Obecna wycenę sp…łki, biorąc pod uwagę historyczne wartości wskaźnika P/BV, jest wysoka co pomimo uzasadnionej premii daje kursowi ograniczone pole do dalszej aprecjacji (bez istotnego wzrostu wynik…w). Wybrane dane i założenia Zgodnie z naszymi założeniami deweloper przekaże w bieżącym roku ok. 1,300 lokali oraz 1,500 w 2015 roku. W przyjętych założeniach uwzględniliśmy dalszy rozw…j działalności i wzrost liczby przekazań do poziomu zbliżonego do 1.7 tys. lokali od 2017 roku. Zgodnie z zapowiedziami Zarządu tegoroczna marża brutto na sprzedaży będzie wynosić ok. 20%. W długim terminie przyjmujemy do wyceny marżę brutto na sprzedaży mieszkań na poziomie 21%. Wybrane dane i założenia śr. cena mieszkania (tys. PLN) l.przekazań w roku* marża brutto na sprzedaży mieszkań 1 800 27% 1 770 25.0% 1 600 23.1% 1 400 19.7% 1 200 17.7% 1 650 1 500 21.5% 1 30020.0% 1 640 1 687 1 699 24% 22.5% 21.0% 21.0% 21.0% 21.0% 21% 18% 1 17817.5% 1 000 15% 986 800 12% 585 600 578 511 491 9% 400 400 382 369 373 382 395 409 423 438 6% 310 200 3% 173 0 0% 2009 2010 2011 2012 2013 2014p 2015p 2016p 2017p 2018p 2019p 2020p Źr‚dło: Millennium DM, sp‚łka; p - prognoza Millennium DM, * - przypadających na sp‚łkę Wycena sp…łki Podsumowanie wyceny Wyceny sp…łki dokonaliśmy metodą wyceny aktyw…w netto, metodą DCF (zdyskontowanych przepływ…w pieniężnych) oraz metodę por…wnawczą. Bazując na metodzie NAV, oszacowaliśmy wartość jednej akcji Robyga na 1.55 PLN, przy wykorzystaniu metody DCF wartość jednej akcji szacujemy na 2.81 PLN, zaś metoda por…wnawcza wskazuje na wycenę 2.40 PLN za akcję sp…łki. Metodom NAV oraz por…wnawczej przyznaliśmy 10% wagi w wycenie końcowej, natomiast w największym stopniu bazujemy na metodzie DCF, kt…rej przyznaliśmy 80% udział. Wycena końcowa przy zastosowaniu średniej ważonej wyznacza wartość akcji sp…łki na poziomie 2.64 PLN, przy czym zwracamy uwagę na wysokie r…żnice w wycenie zależnie od zastosowanej metody. Podsumowanie wyceny Wycena sp„łki (mln PLN) Wycena 1 akcji (PLN) Waga Wycena wartości aktyw„w netto 406.2 1.55 10% Wycena DCF 735.4 2.81 80% Wycena por„wnawcza 627.7 2.40 10% Metoda wyceny Wycena 1 akcji sp„łki (PLN) 2.64 Źr‚dło: DM Millennium Robyg 21 Wycena NAV Wyceny metodą wartości aktyw…w netto dokonaliśmy na podstawie bilansu sp…łki prezentowanego na koniec I kwartału 2014 roku. Zgodnie z tą metodą wartość sp…łki wynosi blisko 406 mln PLN, co oznacza 1.55 PLN na akcję. Wycena wartości aktyw…w netto na dzień 31/03/2014 Wartość księgowa Rzeczowe aktywa trwałe Nieruchomości inwestycyjne WNiP Dyskonto/premia Wycena 8.0 0.0% 8.0 228.2 0.0% 228.2 0.6 0.0% 0.6 Pozostałe aktywa trwałe 111.5 0.0% 111.5 Zapasy: produkcja w toku oraz grunty pod zabudowę 309.9 0.0% 309.9 85.2 0.0% 85.2 0.5 0.0% 0.5 208.0 0.0% 208.0 55.7 0.0% Zapasy: wyroby gotowe Zapasy: pozostałe Środki pieniężne Pozostałe aktywa obrotowe Suma aktyw„w Udziały niekontrolujące 1 007.7 55.7 1 007.7 36.4 0.0% 36.4 Dług 349.1 0.0% 349.1 Pozostałe zobowiązania 216.1 0.0% 216.1 Wartość sp„łki 406.2 406.2 Liczba akcji 262.1 262.1 1.55 1.55 Wycena 1 akcji sp„łki Źr‚dło: DM Millennium Wycena DCF Do wyceny metodą DCF przyjęliśmy m.in. następujące założenia: Wolne przepływy got…wkowe obliczyliśmy na podstawie prognoz wynik…w dla sp…łki za okres 2014-2023, Do oszacowania stopy wolnej od ryzyka w kolejnych latach prognozy użyliśmy rentowności obligacji skarbowych, Długoterminowa stopa wolna od ryzyka po 2023 roku na poziomie 0.25 pp powyżej stopy 10-letniej, Ustaliliśmy stopę wzrostu wolnych przepływ…w pieniężnych po roku 2023 na 2.0%, Premia kredytowa na poziomie 3.5% oraz premia rynkowa za ryzyko r…wna 5%, Wsp…łczynnik beta na poziomie 1.2, W długim terminie (od 2017r.) zakładamy poziom marży brutto na sprzedaży mieszkań na poziomie 21%, stały wzrost średniej wartości przekazywanego mieszkania o 3.5% r/r oraz stabilizację sprzedaży na poziomie średniej z trzech ostatnich lat, tj. niespełna 1.7 tys. w 2018r. (przekazania jako pochodna sprzedaży), Wzrost poziomu zapas…w skorelowany ze wzrostem przychod…w ze sprzedaży (sp…łka posiada bank ziemi na 7 tys. mieszkań, z tego 2.77 tys. w Warszawie w projektah JV), Robyg 22 Rotacja należności i zobowiązań handlowych w dniach na stałym poziomie (r…wnym poziomowi z 2013r.), Przyjęliśmy założenie o przeznaczeniu przez sp…łkę na wypłatę dywidendy w 2015 roku 90% skonsolidowanego zysku netto, 75% w 2016 roku oraz 60% w latach kolejnych. Wycena sp…łki metodą DCF (mln PLN) 2014 Sprzedaż Stopa podatkowa (T) EBIT bez aktualizacji* (1-T) 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 >2023 481 562 633 703 671 714 745 760 792 820 19.0% 19.0% 19.0% 19.0% 19.0% 19.0% 19.0% 19.0% 19.0% 19.0% 43.9 60.1 76.6 79.8 73.9 80.3 84.4 85.9 90.3 93.9 1.1 1.2 1.2 1.2 1.2 1.3 1.3 1.3 1.4 1.4 Amortyzacja Inwestycje -1.5 -1.6 -1.6 -1.7 -1.7 -1.8 -1.9 -1.9 -2.0 -2.1 Zmiana kap.obrotowego -5.9 -57.4 -56.9 23.6 -40.4 -27.2 -15.2 -29.6 -21.9 -21.2 68.6 55.8 FCF 2.3 19.3 102.9 33.0 52.5 Zmiana FCF 37.6 - -94% 728% 435% -68% 59% Dług/Kapitał 67.7 72.0 1 219 30.6% -18.8% 21.5% 6.3% 2.0% 50.1% 52.1% 53.5% 52.2% 51.2% 49.8% 48.5% 47.3% 46.1% 44.8% 49.6% Stopa wolna od ryzyka 2.6% 2.7% 2.9% 3.1% 3.2% 3.3% 3.5% 3.6% 3.6% 3.7% 4.0% Premia kredytowa 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% 3.5% Premia rynkowa 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 5.0% 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2 1.2 Koszt długu 4.9% 5.0% 5.2% 5.3% 5.4% 5.5% 5.6% 5.7% 5.8% 5.8% 6.1% Koszt kapitału 8.6% 8.7% 8.9% 9.1% 9.2% 9.3% 9.5% 9.6% 9.6% 9.7% 10.0% WACC 6.8% 6.8% 6.9% 7.1% 7.3% 7.4% 7.6% 7.7% 7.9% 8.0% 8.0% PV (FCF) 36.3 2.1 16.3 80.8 24.0 35.3 42.6 31.8 35.5 34.7 Beta Wartość DCF (mln PLN) 2 (Dług) Got…wka netto* 926 Nieruchomość inwest.* 19 Wycena DCF (mln PLN) 735 Wycena 1 akcji (PLN) 587 -210 3 Liczba akcji (mln) w tym wartość rezydualna 587 262 2.81 Źr‚dło: Millennium DM; *- zysk operacyjny z wyłączeniem aktualizacji wartości nieruchomości inwest.; * 2 - wartość skorygowana o kap. mniejszości na 31.12.2013; * 3 - wpływ ze sprzedaży 51% udział‚w w nieruchomości inwestycyjnej (zakładany wpływ na koniec 2018r.) Ze względu na duży wpływ zar…wno rezydualnej stopy wzrostu, jak r…wnież rezydualnej stopy wolnej od ryzyka na poziom wyceny, prezentujemy także jej wrażliwość na w/w parametry. Wrażliwość wyceny Sp…łki na przyjęte założenia rezydualna stopa wzrostu stopa Rf rezudualna PLN -1% 0% 1% 2% 3% 4% 5% 3.0% 2.18 2.42 2.75 3.20 3.87 4.98 7.12 3.5% 2.09 2.31 2.60 2.99 3.55 4.42 5.96 4.0% 2.02 2.21 2.47 2.81 3.28 3.98 5.16 4.5% 1.95 2.13 2.35 2.65 3.05 3.64 4.56 5.0% 1.89 2.05 2.25 2.51 2.86 3.36 4.10 Źr‚dło: Millennium DM Robyg 23 Wycena por„wnawcza Wycena por…wnawcza w przypadku deweloper…w jest zaburzona z uwagi na stosowanie odmiennych zasad wyceny aktyw…w przez sp…łki (np. możliwość aktualizacji wartości nieruchomości inwestycyjnych pozytywnie wpływająca na wyniki, choć bez wpływu na przepływy got…wkowe). Poniżej prezentujemy analizę por…wnawczą do krajowych deweloper…w giełdowych, jednak z uwagi na wspomniany problem, tej metodzie wyceny przypisujemy wagę jedynie 10%. Wycena por…wnawcza do deweloper…w mieszkaniowych Sp…łka Ticker EV/EBITDA MV mPLN 2013 2014 P/BV 2015 2013 P/E 2014 2015 2013 2014 2015 DOM DEVELOPMENT SA DOM 1 156 16.3 16.7 12.5 1.33 1.35 1.32 21.2 20.8 14.9 RONSON EUROPE NV RON 425 27 20216 10.5 0.91 0.92 0.86 22.3 nd 9.8 JW CONSTRUCTION HOLDING SA JWC 204 19.0 27.5 13.0 0.40 nd nd 17.9 nd 10.5 POLNORD SA PND 291 nd 51.1 25.5 0.21 0.21 0.21 61.1 nd nd INPRO SA INP 216 12.72 nd nd 1.12 nd nd 14.5 nd nd LC CORP SA LCC 828 29.9 nd nd 0.69 0.70 0.66 11.2 17.7 14.2 VANTAGE DEVELOPMENT SA VTG 181 263.1 9.9 8.3 0.57 0.55 0.52 38.9 nd nd 23.0 27.5 12.5 0.69 0.70 0.66 21.2 19.3 12.4 14.3 15.0 11.5 1.44 1.41 1.35 23.1 19.9 13.1 74.8 418.5 446.6 26.1 30.4 46.0 - - - 585 569 Mediana Wskaźniki Sp‚łki przy kursie: 2.3 PLN 624 Wyniki sp…łki (mln PLN) 56.7 54.8 Got…wka / (dług) netto* (207) (219) (259) - 427.9 - - Wycena na podstawie poszczeg…lnych wskaźnik…w (mln PLN) 1096 Wagi 1289 33.3% 672 289 300 33.3% Wycena 627.7 Wycena na 1 akcję 2.40 295 554 33.3% Źr‚dło: Bloomberg (ceny z dnia 26.V.2014), Millennium DM Robyg 24 Rachunek zysk…w i strat (mln PLN) 2012 2013 2014p 2015p 2016p 2017p przychody netto 402.9 485.9 481.2 562.1 633.4 703.0 koszty wytworzenia 305.3 395.4 385.2 441.9 491.6 556.1 zysk brutto na sprzedaży 97.6 90.5 95.9 120.2 141.8 146.9 koszty sprzedaży i og…lnego zarządu 31.8 35.2 38.7 43.0 47.3 48.5 -10.7 1.4 -2.4 -2.4 0.6 0.6 56.3 57.8 55.9 75.9 96.3 100.3 saldo pozostałej działalności operacyjnej EBITDA EBIT 55.1 56.7 54.8 74.8 95.1 99.1 -11.4 -12.6 -12.6 -12.0 -13.8 -15.3 zysk przed opodatkowaniem 43.7 44.1 42.2 62.7 81.3 83.7 podatek dochodowy 18.7 15.4 8.0 11.9 15.4 15.9 saldo finansowe korekty udział…w mniejszościowych zysk netto EPS 5.0 2.7 3.8 4.8 4.8 5.0 20.0 26.1 30.4 46.0 61.0 62.8 0.1 0.1 0.1 0.2 0.2 0.2 Bilans (mln PLN) aktywa trwałe wartości niematerialne i prawne wartość firmy rzeczowe aktywa trwałe inwestycje długoterminowe pozostałe aktywa trwałe aktywa obrotowe zapasy należności inwestycje kr…tkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 2012 2013 2014p 2015p 2016p 2017p 382.8 350.1 351.7 353.3 355.0 356.8 0.3 0.7 0.7 0.7 0.7 0.7 21.5 21.5 21.5 21.5 21.5 21.5 7.8 8.3 8.7 9.1 9.5 10.0 310.3 287.1 289.0 289.6 290.2 290.8 42.9 32.5 31.9 32.5 33.1 33.8 828.0 832.3 820.2 898.5 988.8 1 020.4 658.3 556.8 556.8 615.0 672.4 651.2 26.3 28.8 28.6 33.4 37.6 41.7 140.6 244.5 232.6 247.9 276.5 325.3 2.8 2.2 2.2 2.2 2.2 2.2 aktywa razem 1 210.8 1 182.4 1 171.9 1 251.8 1 343.8 1 377.2 kapitał własny 411.2 418.5 427.9 446.6 473.1 499.3 kapitały mniejszości 111.7 34.7 34.7 34.7 34.7 34.7 zobowiązania 687.9 729.2 709.2 770.5 836.0 843.2 zobowiązania długoterminowe 249.2 299.1 327.4 327.0 326.7 326.3 zobowiązania kr…tkoterminowe 438.7 371.7 381.8 443.5 509.3 516.9 1 210.8 1 182.4 1 171.9 1 251.8 1 343.8 1 377.2 1.6 1.6 1.6 1.7 1.8 1.9 pasywa razem BVPS Źr‚dło: sp‚łka, prognozy Millennium DM Robyg 25 Cash flow (mln PLN) 2012 2013 2014p 2015p 2016p 2017p wynik netto 43.7 44.1 30.4 46.0 61.0 62.8 amortyzacja 1.2 1.1 1.1 1.2 1.2 1.2 34.4 164.4 -5.9 -57.4 -56.9 23.6 zmiana kapitału obrotowego got„wka z działalności operacyjnej 95.8 183.9 37.5 1.3 18.6 102.4 inwestycje (capex) -24.7 -37.0 -1.5 -1.6 -1.6 -1.7 got„wka z działalności inwestycyjnej -20.0 -17.1 -1.5 -1.6 -1.6 -1.7 wypłata dywidendy -31.0 -20.7 -21.0 -27.3 -34.5 -36.6 zmiana zadłużenia 1.8 45.2 0.0 55.0 60.0 0.0 -79.4 -77.9 -33.5 15.6 11.6 -52.0 zmiana got…wki netto -3.7 88.9 2.5 15.3 28.6 48.8 DPS 0.12 0.08 0.08 0.10 0.13 0.14 0.1 0.1 0.1 0.2 0.2 0.2 got„wka z działalności finansowej CEPS Wskaźniki (%) 2012 2013 2014p 2015p 2016p 2017p zmiana sprzedaży 151.1 20.6 -1.0 16.8 12.7 11.0 zmiana EBITDA 386.2 2.7 -3.4 35.8 26.8 4.2 zmiana EBIT 415.2 3.0 -3.5 36.5 27.2 4.2 zmiana zysku netto -10.2 30.3 16.3 51.6 32.6 3.0 marża EBITDA 14.0 11.9 11.6 13.5 15.2 14.3 marża EBIT 13.7 11.7 11.4 13.3 15.0 14.1 marża netto 5.0 5.4 6.3 8.2 9.6 8.9 sprzedaż/aktywa (x) 0.33 0.41 0.41 0.45 0.47 0.51 dług / kapitał (x) 0.48 0.51 0.50 0.52 0.54 0.52 dług netto / EBITDA (x) 4.64 3.59 3.92 3.41 3.02 2.41 stopa podatkowa 42.8 34.8 19.0 19.0 19.0 19.0 ROE 4.9 6.3 7.2 10.5 13.3 12.9 ROA 1.7 2.2 2.6 3.8 4.7 4.6 -261.1 -207.5 -219.3 -259.0 -290.4 -241.6 (dług) got…wka netto (mln PLN) Źr‚dło: sp‚łka, prognozy Millennium DM Robyg 26 Departament Analiz Marcin Materna, CFA Doradca Inwestycyjny +22 598 26 82 [email protected] Marcin Palenik, CFA +48 22 598 26 71 [email protected] Maciej Krefta +48 22 598 26 88 [email protected] Wojciech Woźniak +48 22 598 26 58 [email protected] Sprzedaż Dyrektor banki, ubezpieczenia Dyrektor Radosław Zawadzki +22 598 26 34 [email protected] Arkadiusz Szumilak +22 598 26 75 [email protected] Analityk branża spożywcza, handel, energetyka Marek Przytuła +22 598 26 68 [email protected] Analityk deweloperzy, g…rnictwo, przemysł drzewny Jarosław Ołdakowski +22 598 26 11 [email protected] Analityk przemysł elektromaszynowy, metalowy i chemiczny Sebastian Siemiątkowski +48 22 598 26 05 [email protected] Analityk fundusze inwestycyjne Leszek Iwaniec +22 598 26 90 [email protected] Artur Topczewski +48 22 598 26 59 [email protected] Analityk fundusze inwestycyjne Grażyna Mendrych +22 598 26 26 [email protected] Millennium Dom Maklerski S.A. Ul. Żaryna 2A, Harmony Office Center IIIp 02-593 Warszawa Polska Fax: +22 598 26 99 Objaśnienia terminologii fachowej użytej w raporcie EV - wycena rynkowa sp…łki + wartość długu odsetkowego netto EBIT - zysk operacyjny EBITDA - zysk operacyjny + amortyzacja WNB - wynik na działalności bankowej P/CE - stosunek ceny akcji do zysku netto na akcję powiększonego o amortyzację na akcję P/E - stosunek ceny akcji do zysku netto na 1 akcję P/BV - stosunek ceny akcji do wartości księgowej na 1 akcję ROE - stopa zwrotu z kapitał…w własnych ROA - stopa zwrotu z aktyw…w EPS - zysk netto na 1 akcję CEPS - wartość zysku netto i amortyzacji na 1 akcję BVPS - wartość księgowa na 1 akcję DPS - dywidenda na 1 akcję NPL - kredyty zagrożone Skala rekomendacji stosowana w Millennium Dom Maklerski S.A. KUPUJ - uważamy, że akcje sp…łki posiadają ponad 20% potencjał wzrostu AKUMULUJ - uważamy, że akcje sp…łki posiadają ponad 10% potencjał wzrostu NEUTRALNIE - uważamy, że cena akcji sp…łki pozostanie stabilna (+/- 10%) REDUKUJ - uważamy, że akcje sp…łki są przewartościowane o 10-20% SPRZEDAJ - uważamy, że akcje sp…łki są przewartościowane o ponad 20% Rekomendacje wydawane przez Millennium Dom Maklerski S.A. obowiązują 6 miesięcy od daty wydania, o ile wcześniej nie zostaną zaktualizowane. Millennium Dom Maklerski S.A. dokonuje aktualizacji wydawanych rekomendacji w zależności od sytuacji rynkowej oraz oceny analityka. Stosowane metody wyceny Tel. +22 598 26 00 Rekomendacje Millennium DM S.A. Sp„łka Robyg Rekomendacja Data wydania rekomendacji Cena rynkowa w dniu wydania rekomendacji Wycena Neutralnie 21 sty 14 2.34 2.1 Struktura rekomendacji Millennium DM S.A.w I kwartale 2014 roku Liczba rekomendacji % udział Kupuj 7 16% Akumuluj 23 51% Neutralnie 14 31% Redukuj 1 2% Sprzedaj 0 45 0% Struktura rekomendacji dla sp„łek, dla kt„rych Millennium DM S.A. świadczył usługi z zakresu bankowości inwestycyjnej* Kupuj 0 0% Akumuluj 4 67% Neutralnie 2 33% Redukuj 0 0% Sprzedaj 0 0% *ostatnie 12 miesięcy, łącznie ze sp‚łkami, dla kt‚rych MDM S.A. pełni funkcję animatora Rekomendacja sporządzona jest w oparciu o następujące metody wyceny (wybrane 2 z 3): Metoda DCF (model zdyskontowanych strumieni pieniężnych) - metoda uznawana za najbardziej odpowiednią do wyceny przedsiębiorstw. Wadą metody DCF jest wrażliwość otrzymanej w ten spos…b wyceny na przyjęte założenia dotyczące zar…wno samej firmy, jak i jej otoczenia makroekonomicznego. Metoda por…wnawcza (por…wnanie odpowiednich wskaźnik…w rynkowych, przy kt…rych jest notowana sp…łka z podobnymi wskaźnikami dla innych firm z tej samej branży bądź branż pokrewnych) - lepiej niż metoda DCF odzwierciedla postrzeganie branży, w kt…rej działa sp…łka, przez inwestor…w. Wadą metody por…wnawczej jest wrażliwość na dob…r przyjętej grupy por…wnawczej oraz por…wnywanych wskaźnik…w, a także wysoka zmienność wyceny w zależności od koniunktury na rynku. Metoda ROE-P/BV (model uzależniający właściwy wskaźnik P/BV od rentowności sp…łki) - metoda uznawana za najbardziej odpowiednią do wyceny bank…w. Wadą tej metody jest wrażliwość otrzymanej w ten spos…b wyceny na przyjęte założenia dotyczące zar…wno samej firmy (zyskowność, efektywność), jak i jej otoczenia makroekonomicznego. Powiązania Millennium Dom Maklerski S.A. ze sp„łką będąca przedmiotem niniejszego raportu. Millennium Dom Maklerski S.A. pełni funkcję animatora emitenta dla sp…łek: Ciech, Wielton, Selena FM, Skyline, Sygnity od kt…rych otrzymał wynagrodzenie z tego tytułu. Millennium Dom Maklerski S.A. pełni funkcję animatora rynku dla sp…łek: Ciech, Wielton, Selena FM, Skyline, Sygnity oraz KGHM, PZU, Kompap. Millennium Dom Maklerski S.A. w ciągu ostatnich 12 miesięcy pełnił funkcję oferującego w trakcie oferty publicznej dla akcji sp…łki: MFO S.A., od kt…rej otrzymał wynagrodzenie z tego tytułu. Millennium Dom Maklerski S.A. w ciągu ostatnich 12 miesięcy m…gł zawierać umowy ze sp…łkami Getin Noble Bank oraz Getin Holding w zakresie bankowości inwestycyjnej. Sp…łki będące przedmiotem raportu moga być klientami Grupy Kapitałowej Millennium Banku S.A., gł…wnego akcjonariusza Millennium Domu Maklerskiego S.A. Pomiędzy Millennium Dom Maklerski S.A., a sp…łkami będącymi przedmiotem niniejszego raportu nie występują żadne inne powiązania, o kt…rych mowa w Rozporządzeniu Rady Ministr…w z dnia 19 października 2005 roku w sprawie Informacji stanowiących rekomendacje dotyczące instrument…w finansowych lub ich emitent…w, kt…re byłyby znane sporządzającemu niniejszą rekomendację inwestycyjną. Pozostałe informacje Nadz…r nad Millennium Dom Maklerski S.A. sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Osoba lub osoby wskazane w prawym dolnym rogu pierwszej strony niniejszej publikacji sporządziły rekomendacje, informacja o stanowiskach os…b sporządzających jest zawarta w g…rnej części ostatniej strony niniejszej publikacji. Data wskazana w prawym g…rnym rogu pierwszej strony niniejszej publikacji jest datą sporządzenia oraz datą pierwszego udostępnienia. Nie wystąpiły istotne zmiany w stosunku do poprzedniej rekomendacji dotyczące metod i podstaw wyceny przyjętych przy ocenie instrumentu finansowego lub emitenta instrument…w finansowych oraz projekcji cenowych zawartych w rekomendacji chyba, że zostało to wyraźnie zaznaczone w treści rekomendacji. Niniejsza publikacja została przygotowana przez Millennium Dom Maklerski S.A. wyłącznie na potrzeby klient…w Millennium Dom Maklerski S.A., nie stanowi reklamy ani oferowania papier…w wartościowych, może być ona także dystrybuowana za pomocą środk…w masowego przekazu, na podstawie każdorazowej decyzji Dyrektora Departamentu Doradztwa i Analiz. Rozpowszechnianie lub powielanie niniejszego materiału w całości lub w części bez pisemnej zgody Millennium Dom Maklerski S.A. jest zabronione. Niniejszy dokument, ani jego kopia nie mogą zostać bezpośrednio lub pośrednio przekazane lub wydane osobom w USA, Australii, Kanadzie, Japonii. Niniejsza publikacja została przygotowana z dochowaniem należytej staranności i rzetelności, w oparciu o fakty uznane za wiarygodne, jednak Millennium Dom Maklerski S.A. nie gwarantuje, że są one w pełni dokładne i kompletne. Podstawą przygotowania publikacji były wszelkie informacje na temat sp…łki, jakie były publicznie dostępne i znane sporządzającemu do dnia jej sporządzenia. Przedstawione prognozy są oparte wyłącznie o analizę przeprowadzoną przez Millennium Dom Maklerski S.A. bez uzgodnień ze sp…łką będącą przedmiotem rekomendacji ani z innymi podmiotami i opierają się na szeregu założeń, kt…re w przyszłości mogą okazać się nietrafne. Millennium Dom Maklerski S.A. nie udziela żadnego zapewnienia, że podane prognozy sprawdzą się. Inwestowanie w akcje sp…łki (sp…łek) wymienionych w niniejszej analizie wiąże się z szeregiem ryzyk związanych miedzy innymi z sytuacja makroekonomiczna, zmiana regulacji prawnych, zmianami sytuacji na rynkach towarowych, ryzykiem st…p procentowych, kt…rych wyeliminowanie jest praktycznie niemożliwe. Treść rekomendacji nie była udostępniona sp…łce będącej przedmiotem rekomendacji przed jej opublikowaniem. Aktualizacja niniejszego raportu dokonywana jest w zależności od sytuacji rynkowej oraz oceny analityka. Millennium Dom Maklerski S.A. może świadczyć usługi na rzecz firm, kt…rych dotyczą analizy. Millennium Dom Maklerski S.A. nie ponosi odpowiedzialności za szkody poniesione w wyniku decyzji podjętych na podstawie informacji zawartych w niniejszym raporcie analitycznym.