PODOSKOP_wykł_cz_1_wolski_fizjoterapia

PODOSKOP
urządzenie do badania stóp i oceny ich wad
Autor: mgr Wojciech Wolski
www.wolski-fizjoterapia.pl
STOPY TO PODSTAWA.
TYLKO NA SOLIDNEJ PODSTAWIE MOŻNA
ZBUDOWAĆ PEWNĄ PRZYSZŁOŚĆ!
Ciekawostki:
• do wykonania jednego kroku musisz użyć około 200 mięśni,
• stopę i staw skokowy tworzy 26 kości, 33 stawy i ponad 100 mięśni,
ścięgien i więzadeł,
• na naszych stopach znajduje się około 250 000 gruczołów potowych,
które produkują około 0,5 litra potu dziennie,
• obcas wielkości około 6 cm, zwiększa obciążenie przedniej części stopy
nawet o 75%,
• kobiety mają cztery razy częściej problemy ze stopami, niż mężczyźni,
głównie przez zły dobór obuwia.
Stopa nieprawidłowo działająca przyczynia się do:
• powstania i rozwoju choroby zwyrodnieniowej stawów,
• nieprawidłowego rozwoju postawy w wieku dorastania, co kolejno
może powodować rozwój choroby zwyrodnieniowej stawów,
• powstania kontuzji sportowych, zarówno w sporcie rekreacyjnym, jak
i zawodowym, co znacznie przyczynia się do powstania choroby
zwyrodnieniowej stawów,
• powstania błahych urazów w życiu codziennym, co przyczynia się do
sumowania się mikrourazów i późniejszego rozwoju choroby
zwyrodnieniowej stawów.
Na podstawie badań przeprowadzonych w Europie
stwierdzono, że tylko 3% osób w wieku powyżej
sześćdziesięciu lat ma prawidłowo zbudowane
stopy.
Nieprawidłowo zbudowana stopa
prawdopodobnie jest jedną z pośrednich
przyczyn powstania choroby
zwyrodnieniowej stawów kończyn dolnych
i kręgosłupa!
Choroba zwyrodnieniowa stawów w POLSCE
• cierpi na nią około 2 mln osób
• najczęstsza przyczyna orzekania o inwalidztwie
• dotyczy 25-30% osób w wieku 45-64 lat
Najczęstszą przyczyną powstania tej choroby jest:
- uraz dotyczący jakiegoś stawu,
- sumowanie się przeciążeń, mikrourazów (praca, sport).
Wykaz chorób i ułomności stosowany w celu
orzekania stosunku do kandydatów do służby
wojskowej …
§ 78, pkt. 2, 3, 4 – niezdolność do służby wojskowej w przypadku
wszystkich deformacji stóp nieznacznie lub znacznie upośledzających
sprawność ruchową.
Dawniej deformacja stopy …
… dyskwalifikowała poborowego z czynnej służby w wojsku.
Była to forma prewencji - chroniło to młodą osobę przed postaniem
urazu, bądź nadmiernego przeciążenia narządu ruchu!
Przed przyspieszonym powstaniem
CHOROBY ZWYRODNIENIOWEJ STAWÓW!
Choroba zwyrodnieniowa stawów w POLSCE,
rok 2013
Leczeniem z wyboru jest endoproteza stawu. W liczbach:
• 54 208 – tyle wykonano tych zabiegów w całym kraju
• 39 349 – tyle zabiegów dotyczyło stawu biodrowego
• 14 218 – tyle zabiegów dotyczyło stawu kolanowego
Endoprotezy stawu biodrowego i kolanowego stanowiły 98,82% całości.
Reszta to zabiegi na staw ramienny, łokciowy i inne (w sumie 641
zabiegów – 2,18%)!
W dobie dzisiejszej, w XXI wieku, gdzie świat jest
bardziej skomputeryzowany niż kiedykolwiek….
… zapomniano o tym jakże pożytecznym badaniu, które
powinno być badaniem standardowym, wykonywanym w
każdej szkole podstawowej, dla każdego dziecka, które
ukończyło 8. rok życia!
Podoskop – co to jest?
LUSTRO + KAWAŁEK PLASTIKOWEJ SZYBY + APARAT FOTOGRAFICZNY
Jak najszybciej ocenić prawidłowość kształtu
stóp, uzyskanego w badaniu?
Przyrównując go do przyjętego wzorca!
Badanie bardziej
szczegółowe:
• Cl – wskaźnik kątowy Clarke`a – określenie
stanu wysklepienie podłużnego stopy
• „Ky” – wskaźnik Sztritera – Godunowa –
określenie wysklepienia łuku podłużnego.
• Wskaźnik „W” (Wejsfloga) – ocena
wysklepienia poprzecznego stopy
Wskaźniki szczegółowe są bardzo dokładne, ich
zmierzenie ma uzasadnienie w przypadku osób
ciężko pracujących fizycznie lub uprawiających
sport.
W ślad za badaniem stóp, bardzo często idzie
badanie postawy ciała
Zwraca się uwagę na budowę stawu
skokowego (jego koślawość lub szpotawość),
kształt kolan, ustawienie miednicy i w końcu
kręgosłup.
Bardzo często, w sytuacji, kiedy na przykład
dziecko, bądź osoba bo zabiegu operacyjnym,
jest na pozór zdrowa, właśnie na badaniu stóp
może wyjść jakaś nieprawidłowość. Wówczas
stwarza to obiektywną podstawę do dalszej
diagnostyki – jako prewencji wad późniejszych.
Dla kogo takie badanie może przynieść
korzyści?
• Dzieci od 8. roku życia powinny przejść badanie przynajmniej jeden raz,
najlepiej przed ukończeniem 10. roku życia. Badanie stóp i badanie postawy
ciała powinno się powtórzyć raz jeszcze, w okresie kiedy już nastolatek,
będzie podejmował decyzję, jaką drogę zawodową zamierza obrać. Jest to
forma prewencji!
• Nie ma potrzeby, aby dzieci do 8. roku życia przechodziły takie badania.
Fizjologiczna koślawość kolan, stóp i płaskostopie może być obecna przez
pierwsze 8 lat życia. Potem dziecko zaczyna z tego „wyrastać”. Stopy „w
normie” powinny się w pełni ukształtować do 10. roku życia, dlatego
badanie w tym okresie jest tak ważne. Wszelkie nieprawidłowości można
zniwelować zwykłymi zajęciami korekcyjnymi!
SPORTOWCY
• Osoby uprawiające sport, zarówno rekreacyjnie, jak i zawodowo, w
wieku powyżej 21. roku życia, kiedy to nasz organizm jest już
ostatecznie ukształtowany, powinny przejść takie badanie
przynajmniej jeden raz. Celem badania będzie potwierdzenie, że nie
ma przeszkód anatomicznych (w budowie stóp), które mogłyby
wpłynąć niekorzystanie na organizm podczas uprawiania sportu, lub
co gorsze, mogłyby spowodować jakąś poważną kontuzję.
• Osoby otyłe nie powinny uprawiać sportu bez konsultacji z
fizjoterapeutą! Nie każdy sport sprzyja nadwadze!
OPERACJE ORTOPEDYCZNE
Idealnie jest, kiedy chory, przed operacją, ma możliwość zrobienia
badania podoskopowego.
Takie badanie pozwoli nam wyznaczyć cel (normę), który należy
osiągnąć odpowiednią rehabilitacją już po operacji!
Po cyklu rehabilitacji, należałoby przeprowadzić badanie kontrolne, aby
sprawdzić, czy procesem rehabilitacji udało się doprowadzić pacjenta
do odpowiedniego stanu zdrowia.
Przy jakich zabiegach operacyjnych badanie
podoskopowe jest uzasadnione?
• Zabiegi w obrębie stawów skokowych, stóp.
• Zabiegi w obrębie kolan i bioder.
• Zabiegi w obrębie kręgosłupa, szczególnie kręgosłupa lędźwiowego.
NIEZROZUMIAŁE DLA AUTORA JEST TO, ŻE
URZADZENIE, KTÓRYM JEST PODOSKOP, JEST
RELATYWNIE TANIE, DOSTĘPNE, ŁATWE W
OBSŁUDZE I NIE WYMAGAJĄCE POSIADANIA
„TAJEMNEJ WIEDZY”, A MIMO TO, JEST
NIEZWYKLE RZADKO SPOTYKANE U LEKARZY,
FIZJOTERAPEUTÓW, W SZKOŁACH CZY TEŻ
KLUBACH SPORTOWYCH.
CZY BADANIE PODOSKOPOWE ODBIEGA OD
WYSOCE SPECJALISTYCZNYCH METOD
DIAGNOSTYCZNYCH WAD STÓP I POSTAWY CIAŁA?
NIE! Badanie to ma na celu wychwycenie zmian wyraźnie „rzucających
się w oczy”. Bardzo często jest wprowadzeniem do diagnostyki
szczegółowej, która jest o wiele droższa, ale tylko wtedy, kiedy
zaistnieje taka potrzeba!
W dobrym gabinecie fizjoterapeutycznym, poprawnie wykonane
badanie podoskopowe przez fizjoterapeutę, dostarczy wiele
odpowiedzi na trudne pytania i pozwoli od razu wdrożyć właściwe
postępowanie.
Przeciwwskazania?
Nie ma względnych, czy bezwzględnych przeciwwskazań. Niemniej jednak,
występują sytuacje, kiedy badanie takie nie wniesie nic nowego, potwierdzi prawdę
oczywistą, czy też będzie po prostu niepotrzebnie przeprowadzone. Są to na
przykład sytuacje kiedy osoba badana:
- Posiada skoliozę dużego stopnia,
- Posiada dużą różnicę w długości kończyn lub ich dużą deformację (wrodzoną lub
nabytą)
- Nie potrafi samodzielnie utrzymać postawy stojącej (na przykład musi się
podpierać o coś, aby ustać),
- Cierpi na schorzenia neurologiczne ograniczające możliwości poruszania się,
- I inne, zaburzające statykę ciała.
Ból przodostopia – częsta dolegliwość
niewłaściwie leczona! Diagnoza – PODOSKOP!
• Bardzo często ból przodostopia
jest wywołany przykurczonym
mięśniem
trójgłowym
łydki
(mięsień brzuchaty + mięsień
płaszczkowaty).
• Przykurcz
ten
w
obrazie
podoskopowym
objawia
się
dużym zaznaczeniem ciśnienia
nacisku właśnie na piętach!
http://podo3000.eu/
• Czasami pod miejscami bolącymi pojawia się odcisk.
• Paradoksalnie, CHWILOWĄ ulgę może przynieść obuwie z małym
obcasem – obcas przesuwa środek ciężkości stopy na jego miejsce do
przodu), przez co, opadnięcie stopy podczas chodzenia jest
łagodniejsze = mniejszy ból.
Przykurcz mięśnia brzuchatego łydki generuje kolejny problem,
którym jest KOŚLAWOŚĆ TYLNEJ CZEŚCI STOPY.
Środek ciężkości stopy zostaje przesunięty do wewnątrz. Reakcja
obronna:
• Wytworzenie się HALLUX RIGIDUS – palucha
sztywnego, w obrazie paluch przypomina
kształt łódki.
http://www.sdfac.co.uk/
• Lub powstanie HALLUX VALGUS – palucha
koślawego – bardziej znanej jednostki
chorobowej stóp.
Najlepszym lekarstwem na opisane powyżej dolegliwości jest – PREWENCJA!
Wykonanie badania podoskopowego w odpowiednim momencie/czasie – W CHWILI
POJAWIENIA SIĘ DOLEGLIWOŚCI – pozwoliłoby postawić szybką diagnozę (w tym
przypadku obkurczenie mięśnia). Wówczas metody leczenia, możliwe do wprowadzenia,
to:
- kinezyterapia nastawiona na wydłużenie funkcjonalne wspomnianego mięśnia,
- w skrajnych przypadkach, zabieg chirurgiczny wspomagający jego wydłużenie.
Obydwie metody są o wiele mniej uciążliwe i obciążające pacjenta, niż leczenie skutków
powstania tzw. Hallux`a.
Ciekawostki, cd.:
• Jeden centymetr kwadratowy podeszwy stopy zawiera więcej
zakończeń nerwowych niż jakakolwiek inna część ciała ludzkiego.
• Buty powinno kupować się wieczorem. Twoje stopy puchną przez
dzień i na wieczór osiągają swoją największą objętość.
• Wiele osób posiada jedną stopę, nieznacznie większą od drugiej.
Podczas stania najlepiej bardziej obciążać stopę większą.
• W ciągu dnia robimy około 10 000 kroków. Przez całe życie przeciętny
człowiek przejdzie odległość, równą mniej więcej czterokrotności
obwodu ziemi.
Twoje stopy stanowią Twoją podstawę!
Tylko na solidnej podstawie możesz zbudować
pewną przyszłość!
Dziękuję za uwagę.