Drukuj do pdf

HipolitKownacki
Data dodania:
22
06
2016
Przeczytanie artykułu zajmie Ci 3 minuty
Urodził się przed 2 lipca 1761 r. w Wysocicach, w byłym powiecie miechowskim. Był synem
Franciszka i Marcjanny z Piegłowskich, pochodził ze średnio zamożnej drobnej szlachty
herbu Suchekomnaty.
Ojciec jego dzierżawił w latach 1760-1791 klucz sławkowski, w tym opuszczone
średniowieczne zagłębie sławkowskie, gdzie również założył manufaktury: płócienną,
obrusową, sukienną i kapeluszy. Kownacki ukończył naukę w Akademii Krakowskiej w
półroczu zimowym w 1773/74. W roku 1780 przebywał w Paryżu przez co najmniej kilka
miesięcy. Nabył wtedy pięćdziesięciosześciotomowe "Ocuvres" Woltera, które w roku 1791
ofiarował Bibliotece Jagiellońskiej.
W latach 1785 - 1790 Hipolit Kownacki prowadził w Sławkowie hutę rudy (ołowianej z
domieszką srebra). Kownacki na podstawie doświadczenia z prowadzenia hut wydał w 1791
roku pracę "O starożytności kopalni kruszców, wyrabiania metallów, czyli robót górniczych
w kluczu sławkowskim i całej okolicy graniczącej z Śląskiem znajdujących się ..." W
opracowaniu tym Kownacki doradza mieszkańcom Sławkowa, aby działalność sławkowian
nie była jednokierunkowa czyli poświęcona albo wydobywaniu rud metali albo tylko
rolnictwu, lecz by prowadzili oni swe działania równolegle.
Hipolit Kownacki w roku 1792 wydał pracę "Gór związki i własności w powszechności, a gór
Sławkowskich i Olkuskich własności i produkta w szczególności". Brak geologicznego
wykształcenia Kownackiego w pewnej mierze zrekompensowany był dużym oczytaniem w
literaturze przedmiotu, jak również doświadczeniem wyniesionym z prowadzenia hut
sławkowskich. Hipolit Kownacki nie odnalazł nowych złóż rudy w Sławkowie, przez pewien
czas przerabiał odpady kopalń średniowiecznych, wreszcie doszedł jednak do wniosku, iż
działalność ta jest nieopłacalna i zakończył ją.
Przejawiał duże zamiłowanie do historii Polski i po zaprzestaniu działalności gospodarczej
rozpoczął pracę naukową. Napisał dzieło o historii Polski od czasów rzymskich. Niestety,
przejawiał bezkrytyczny stosunek do źródeł drukowanych i pisanych. W roku 1790 lub 1791
Kownacki dostał się na dwór prymasa Michała Poniatowskiego i związał swe losy z rodziną
królewską, potem z rodziną Izabeli Branickiej (będąc plenipotentem księcia Józefa
Poniatowskiego), a następnie Aleksandra Potockiego. Po klęsce Napoleona Kownacki
przebywał w Dreźnie od początku lipca 1813 r. jako przedstawiciel Potockich do spraw
związanych z ekshumacją księcia Józefa Poniatowskiego. Od roku 1814 Kownacki
pracował w Bibliotece Wilanowskiej Stanisława Kostki Potockiego, porządkując rękopisy
stanowiące zespół znany obecnie pod nazwą Archiwum Publiczne Potockich. Kownacki, z
zamiłowania historyk, pobudzony nową pracą dużo publikował, najcenniejsze opracowania
ukazały się w "Pamiętniku Warszawskim z lat 1817-1821". Prace te zapewniły Kownackiemu
wybór 4 kwietnia 1821 r. na członka przybranego Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół
Nauk.
Kownacki był pierwszym tłumaczem fragmentów kronik Galla i Długosza i pierwszym
wydawcą tzw. "Kroniki węgiersko - polskiej". Lata pracy w bibliotece silnie związały
Kownackiego ze Stanisławem i Aleksandrą (żoną Augusta) Potockimi. Aleksander Potocki po
śmierci matki 19 marca 1831 r. odsunął siedemdziesięcioletniego Kownackiego od biblioteki.
Dalej mieszkał on w Warszawie, był postacią bardzo znaną. Umarł 28 marca 1854 r. i
pochowany został w Wilanowie.
Bardzo trafnie scharakteryzował postać Hipolita Kownackiego Jan Pierzchała: "Hipolit
Kownacki był człowiekiem niezwykłej oryginalności. Pracami o geologii wyprzedził
Stanisława Staszica. Jeszcze przed Hieronimem Łabędzkim, pierwszym uczonym autorem
dziejów górnictwa w Polsce, opisał pod względem historycznym kopalnie kruszconośne w
kluczu Sławkowskim".
D R U KUJ D RUKUJ DO PDF
http://www.slawkow.pl/print.php?pdf=true&unique=hipolit-kownacki