Nękanie psychiczne pomiędzy uczniami • Bójki ró

Program poprawy efektywności wychowania i sprawowanej opieki nad uczniami w zakresie występujących w szkole
zagroŜeń utworzono na polecenie Zachodniopomorskiego Kuratora Oświaty w Szczecinie.
Według ankiet
przeprowadzonych w Zespole Szkół w Widuchowej w trakcie przeglądu i oceny szkół,
najczęściej
pojawiające się w naszej szkole zagroŜenia to:
• Gnębienie uczniów młodszych i słabszych (w szkole podstawowej)
• Nękanie psychiczne pomiędzy uczniami
• Bójki rówieśnicze
• Agresja słowna w relacjach uczeń – uczeń, uczeń – nauczyciel (pracownik szkoły)
• Palenie papierosów
• Wandalizm
1
I. CELE PROGRAMU:
Cele główne:
1. Zminimalizowanie zjawiska przemocy w szkole, a przede wszystkim:
• ograniczenie indywidualnych zachowań agresywnych wśród uczniów
• ograniczenie agresji fizycznej oraz słownej, stosowanej wobec rówieśników oraz pracowników szkoły
/wulgaryzmy/.
• ograniczenie niszczenia mienia szkolnego
2. Zminimalizowanie zjawiska palenia papierosów na terenie szkoły.
3. Podjęcie jednolitych oddziaływań wychowawczych, wzmocnienie dyscypliny na przerwach i lekcjach
Cele szczegółowe:
Pracownicy Szkoły:
• Uświadomienie konieczności znajomości oraz bezwzględnego przestrzegania obowiązujących procedur w
sytuacjach zagroŜeń. Działanie „jednym frontem”.
• Budowanie dobrej atmosfery w klasie i szkole.
• Podniesienie umiejętności wychowawczych nauczycieli.
• Budowanie poczucia, Ŝe wszyscy jesteśmy wychowawcami.
Uczniowie:
• Kształcenie umiejętności społecznych i emocjonalnych.
• Integracja zespołu klasowego.
• Uświadomienie potrzeb alternatywnego spędzania czasu wolnego.
• Kształtowanie potrzeby zdrowego stylu Ŝycia.
Rodzice:
• Poszerzanie wiedzy dotyczącej rodzajów, źródeł przemocy i agresji.
• Kształtowanie umiejętności radzenia sobie ze złością.
• Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów.
2
• Motywowanie rodziców do współpracy ze szkołą poprzez podejmowanie wspólnych działań.
II. ADRESACI PROGRAMU
Adresatami programu są:
Uczniowie,
Nauczyciele i inni pracownicy szkoły,
Rodzice.
III. CZAS REALIZACJI PROGRAMU
Kwiecień 2007 – czerwiec 2008
3
IV. DZIAŁANIA NA RZECZ WZMOCNIENIA POZYTYWNYCH POSTAW UCZNIÓW.
I.
PODNOSZENIE ŚWIADOMOŚCI NEGATYWNYCH ZACHOWAŃ
Adresat - Uczeń:
IV-V.2007
1. Realizacja na godzinach wychowawczych
tematyki dotyczącej:
• zjawiska agresji i przemocy.
• stosowania uŜywek, a szczególnie palenia
papierosów.
Wychowawcy,
pedagog,
pielęgniarka
szkolna
Zajęcia dostosowane
do poziomu kształcenia
z wykorzystaniem
wybranych zajęć
programów „Spójrz
inaczej”, „Trzy koła”,
„Jak Ŝyć z ludźmi”,
„Saper”, „Dziękuję, nie”
itp.
Na bieŜąco
2. Wyszukiwanie oraz wykorzystywanie treści
zawartych w programach nauczania
poszczególnych przedmiotów dotyczących
negatywnych zachowań.
Wszyscy
nauczyciele
Adresat - Nauczyciel:
1. Szkolenie nauczycieli w zakresie umiejętności
wychowawczych oraz sposobów reagowania
w sytuacjach trudnych
a) Udział w zewnętrznych formach
Według terminów
doskonalenia organizowanych przez
ustalonych przez
ośrodki kształcenia nauczycieli.
organizatora szkolenia
b) Udział w szkoleniowych radach
pedagogicznych.
V.2007
Wszyscy
nauczyciele
4
Tematyka szkoleń wynikająca z zapotrzebowania:
- Umiejętność radzenia sobie z uczniami stwarzającymi problemy
wychowawcze.
- Umiejętność rozwiązywania problemów wychowawczych w szkole.
- Budowanie sieci wsparcia w przeciwdziałaniu niepoŜądanym
zachowaniom występującym wśród dzieci i młodzieŜy.
Adresat – Rodzic:
1. Warsztaty szkoleniowe dla rodziców:
Przyczyny, mechanizmy i formy przemocy.
IX.2007
J. Wac,
M. Sosińska
Jak radzić sobie ze złością
X.2007
Pedagog i
psycholog PPP
M. Sosińska
Odpowiedzialność rodziców w świetle
prawa. Prawne konsekwencje stosowania
przemocy i agresji.
III.2008
Pracownicy KW
Policji w
Szczecinie
Podczas
ogólnego
zebrania z
rodzicami –
scenariusz w
załączeniu
II. DZIAŁANIA EDUKACYJNE
1) Zajęcia warsztatowe w ramach godzin
wychowawczych dotyczące zapobiegania:
• Agresji słownej i fizycznej
• Stosowania uŜywek, a szczególnie
palenia papierosów.
/warsztaty umiejętności/
Raz w miesiącu –
do VI.2008
Wychowawcy,
pedagog,
Zajęcia dostosowane
do poziomu kształcenia
z wykorzystaniem
wybranych zajęć
programów „Spójrz
inaczej”, „Trzy koła”,
„Jak Ŝyć z ludźmi”,
„Saper”, „Dziękuję, nie”
itp.
5
2) Zajęcia socjoterapeutyczne dla uczniów
notorycznie przejawiających postawę
agresywną (słowną i fizyczną)
Cały czas realizacji
programu
J. Wac/
wychowawcy,
pedagog
O włączenie ucznia
do zespołu
wnioskuje
wychowawca,
pedagog, rodzic
3) Zajęcia profilaktyczne dla uczniów
notorycznie stosujących uŜywki, a
szczególnie palących papierosy na terenie
szkoły.
Cały czas realizacji
programu
pedagog
O włączenie ucznia
do zespołu
wnioskuje
wychowawca,
pedagog, rodzic
4) Realizacja autorskiego programu „Barwy
emocji” jako zajęć dodatkowych:
• w klasach Ia,IIIa,IIIb SP
• w klasach IIb, IIIa, III SP
• w klasach Ia,Ib
J. Wac/
wychowawcy
IV – VI.2007
IX – XI.2007
I – III.2008
5) Międzyklasowy konkurs na plakat „Stop
przemocy”.
IV. 2007
Pedagog/
wychowawcy
6) Zbudowanie szkolnego muru przeciwko
przemocy z „cegiełek” wykonanych przez
poszczególne klasy.
IV. 2007
Pedagog/
wychowawcy
W załączeniu program
zatwierdzony Uchwałą
2/2007 RP z dnia
21.I.2007
6
7) Powołanie „Sądu Rówieśniczego”.
Wypracowanie zasad działania.
Rozstrzyganie konfliktów.
V.2008
•
Praca przez cały
czas realizacji
programu
Samorząd
Uczniowski,
M. Sosińska,
J.Wac
8) Stworzenie dla uczniów gazetki szkolnej:
„Moje prawa i moje obowiązki.
Odpowiedzialność prawna”
IX. 2007
Samorząd
Uczniowski
9) Szkolny konkurs literacki - „Wyraź z całej
mocy, swój sprzeciw wobec przemocy”.
II. 2008
K.Wierzchowska
E.Jaroszyńska
M. Przygoda/
poloniści, opiekun
koła literackiego
10)
Obchody Pierwszego Dnia Wiosny pod
hasłem „Zmęcz się, a nie bij”.
III.2008
M.Sosińska,
J.Wac,
wychowawcy,
Pracownicy
Policji
11)
Międzyklasowy konkurs na antyreklamę
palenia tytoniu.
IV.2008
Pedagog,
wychowawcy
W kategoriach klas
I – III SP,
IV – VI SP
I – III gimnazjum
7
12)
Festyn rodzinny – podsumowanie
działań w ramach programu.
13)
Alternatywy spędzania czasu wolnego.
Organizacja zajęć pozalekcyjnych.
Zajęcia sportowe (SKS, kombat)
Kawiarenka internetowa
Koło wokalne
Koło taneczne
Koło plastyczne
Ekologiczni Detektywi
Koła przedmiotowe: polonistyczne,
matematyczne, historyczne,przyrodnicze,
regionalne, biologiczno – chemiczne,
fizyczne, geograficzne
Zajęcia wyrównawcze
III.
VI.2007
VI.2008
2007/2008
J.Wac,
M. Sosińska,
Wychowawcy,
Rada Rodziców
Dyrektor/
opiekunowie kół
BUDOWANIE ZESPOŁU KLASOWEGO
1. Zajęcia integracyjne w klasach I Gimnazjum
IX,X.2008
Pracownicy PPP
w Gryfinie,
pedagog,
wychowawcy
Po 2 godziny w
kaŜdej klasie
8
2. Realizacja programu adaptacyjnego w
klasach III SP
II półrocze
2006/2007
J. Berowska
M. Łuszcz
3. Opracowanie programu adaptacyjnego dla
klas rozpoczynających etap edukacyjny (dla
klas I SP i I Gimnazjum)
V,VI.2007
4. Realizacja programu adaptacyjnego dla klas
rozpoczynających etap edukacyjny (dla klas I
SP i I Gimnazjum)
IX.2007
Wychowawcy
klas
5. Rozpoznanie środowiska i stosunków
panujących w grupach uczniów poprzez
obserwacje, ankiety, metody socjometryczne.
IX, X.2007
Wychowawcy
klas
W załączeniu
program
zatwierdzony
Uchwałą 20/2005
RP z dnia
15.IX.2005
Powołany zespół
IV. INTERWENCJE
1. Konsekwentne stosowanie obowiązujących w
szkole procedur postępowania w sytuacjach
zagroŜeń.
W razie potrzeby
Wszyscy
pracownicy
szkoły
9
2. Kierowanie uczniów na zajęcia
specjalistyczne:
Terapeutyczne (ofiary i sprawcy przemocy
i ich rodzice)
W razie potrzeby
socjoterapeutyczne
W razie potrzeby
Wychowawca, szkolny,
pedagog/
PPP lub placówki
wsparcia dziennego
Szkolny
socjoterapeuta
VI. EWALUACJA PROGRAMU
1. Podsumowanie po zakończeniu kaŜdego
działania.
2.
Diagnoza końcowa
ankieta skierowana do uczniów i rodziców
rozmowy z pracownikami szkoły
analiza dokumentacji szkolnej (dokumentacja
pedagoga, wychowawców, dzienniki lekcyjne)
w celu zbadania skuteczności podjętych działań
Na bieŜąco - po
kaŜdym działaniu
VI.2008
Wszyscy
nauczyciele,
rozmowy,
wymiana
uwag,
spostrzeŜeń
M. Sosińska,
wychowawcy
Omówienie
wyników na
radzie
pedagogicznej
oraz na
zebraniu z
rodzicami.
10
V. SZKOLNE PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH TRYDNYCH
Zasady ogólne:
1. Wszystkie sprawy drobne pojawiające się po raz pierwszy, rozstrzygamy w klasie na płaszczyźnie uczeń –
uczeń, uczeń – nauczyciel, uczeń – wychowawca
2. Jeśli to samo zdarzenie wystąpi po raz drugi interweniujemy u pedagoga , który wspólnie z wychowawcą
decyduje o podjęciu dalszych kroków.
3. Na takiej płaszczyźnie rozwiązujemy:
kłótnie, sprzeczki między uczniami,
niekulturalne zachowanie,
szarpaniny, bójki ( nie pobicia )
niewielkie zniszczenia.
Jeden raz dajemy uczniowi szansę na poprawę i naprawienie szkody.
4. Wszystkie działania agresywne:
pobicia
kradzieŜe
wandalizm
wymuszania
zgłaszamy wychowawcy, pedagogowi szkolnemu i dyrekcji szkoły, którzy wspólnie podejmują decyzję o środkach
zaradczych:
rozmowa z uczniem
rozmowa z rodzicami
zwołanie zespołu wychowawczego
zgłoszenie na policję.
11
Zasady szczegółowe – szkolne procedury postępowania:
PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU STOSOWANIA PRZEMOCY RÓWIEŚNICZEJ (GNĘBIENIE,
NĘKANIE, BICIE)
1. W sytuacjach zachowania agresywnego ze strony ucznia nauczyciel będący świadkiem zdarzenia zobowiązany jest
do natychmiastowego odizolowania sprawcy od ofiary i przerwania aktu przemocy.
2. W razie wyŜszej konieczności nauczyciel wysyła innego ucznia w celu sprowadzenia w miejsce zajścia drugiej
osoby dorosłej (dyrektora szkoły, innego nauczyciela, wychowawcy klasy, pedagoga szkolnego, itp.).
3. Nauczyciel zapewnia bezpieczeństwo i ewentualną konieczną pomoc medyczną wszystkim uczestnikom zajścia.
4. O zaistniałej sytuacji nauczyciel powiadamia wychowawcę klasy, a w przypadku nieobecności wychowawcy – sam
podejmuje dalsze działania.
5. Nauczyciel sporządza notatkę słuŜbową z przebiegu zdarzenia i przekazuje wychowawcy ucznia, która pozostaje w
teczce wychowawcy.
6. Wychowawca klasy podejmuje kontakt z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia powiadamiając o zaistniałej
sytuacji.
7. O przebiegu zdarzenia wychowawca powiadamia pedagoga lub psychologa szkolnego oraz dyrektora szkoły.
8. W sytuacji niemoŜności przerwania agresji ze strony ucznia lub przewidywania kontynuacji zachowań agresywnych
pedagog, psycholog, wychowawca klasy lub dyrektor zobowiązany jest do natychmiastowego wezwania do szkoły
przedstawiciela policji i niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie rodziców (prawnych opiekunów) ucznia.
9. Wychowawca klasy wraz z pedagogiem szkolnym przeprowadza ze sprawcą zajścia rozmowę dyscyplinującą, z
której sporządzić naleŜy notatkę słuŜbową.
10. W przypadku wystąpienia powtarzających się aktów agresji ze strony tego samego ucznia wychowawca klasy
(pedagog lub psycholog szkolny) zobowiązany jest do podjęcia współpracy z instytucjami wspierającymi pracę
szkoły: Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Gryfinie, Komisariatem Policji.
11. O wszystkich podejmowanych działaniach naleŜy na bieŜąco informować rodziców (prawnych opiekunów) ucznia w
formie pisemnej.
12. Zespół wychowawczy zobowiązany jest do analizy tych zachowań uczniów w trakcie posiedzeń zespołu w celu
wypracowywania jednolitych oddziaływań wychowawczych.
12
Środki zaradcze:
• Rozmowy z pedagogiem. Udział w zajęciach socjoterapeutycznych.
• Skierowanie ucznia do PPP w celu przeprowadzenia diagnozy przyczyn takiego zachowania.
PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZNISZCZENIA MIENIA SZKOLNEGO I CUDZEJ WŁASNOŚCI.
1. Interwencja świadka zdarzenia – powstrzymanie sprawców.
2. W przypadku braku moŜliwości ustalenia sprawcy/sprawców, rozmowa z wszystkimi osobami mogącymi się
znajdować w miejscu zdarzenia, podjęcie czynności mających na celu ustalenie sprawcy/sprawców.
3. Wezwanie rodziców.
4. W przypadku duŜej szkody obligatoryjne wezwanie policji.
5. Wszczęcie procedur prawnych mających na celu wyciągnięcie konsekwencji materialnych wobec rodziców
sprawców lub odpracowanie szkody.
6. ObniŜenie oceny zachowania.
Środki zaradcze:
• Rozmowy z pedagogiem. Udział w zajęciach socjoterapeutycznych.
PROCEDURA POSTĘPOWANIA
/WULGARYZMY/
W PRZYPADKU STOSOWANIA PRZEZ UCZNIA AGRESJI SŁOWNEJ
Etap pierwszy:
1. Rozmowa z nauczycielami w celu wyjaśnienia powodu agresji (wyjaśnia nauczyciel, świadek zdarzenia).
2. Wpisanie uwagi do dziennika.
13
3. Powiadomienie wychowawcy.
Etap drugi (brak poprawy):
1. Rozmowa w obecności wychowawcy ( nauczyciel, świadek i uczniowie ).
2. Powiadomienie rodziców.
3. Skierowanie na rozmowę z pedagogiem.
4. Wpisanie uwagi do dziennika.
Etap trzeci (eskalacja):
1. Rozmowa z dyrektorem w obecności rodziców
2. Wpisywanie uwag w dzienniku.
3. W przypadku braku poprawy i wyczerpania przez szkołę wszystkich środków oddziaływań uczeń otrzymuje naganę
dyrektora, moŜna wnioskować o przeniesienie do innej klasy.
Środki zaradcze
•
Pogadanki o kulturze słowa i zachowaniu na lekcjach wychowawczych.
PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU WYMUSZANIA, ZASTRASZANIA
1. Rozmowa z uczniem wychowawcy i pedagoga szkolnego. Uświadomienie uczniowi jakie kroki zostaną
podjęte jeśli sytuacja się powtórzy.
2. Przy powtórnym wymuszaniu / zastraszaniu:
• zgłoszenie dyrekcji
14
• wezwanie rodziców
3. Jeśli sytuacja nadal się powtarza:
• wezwanie rodziców
• zgłoszenie na policję
• o konsekwencjach decyduje wychowawca wraz z pedagogiem szkolnym i dyrekcją szkoły.
Środki zaradcze:
• Rozmowy z pedagogiem. Udział w zajęciach socjoterapeutycznych.
PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU PRZYŁAPANIA UCZNIA NA PALENIU PAPIEROSÓW
Nauczyciel, który na terenie szkoły przyłapie ucznia na paleniu papierosów, zobowiązany jest powiadomić o tym
fakcie wychowawcę klasy pedagoga szkolnego oraz dyrektora szkoły.
1. Wychowawca klasy informuje o zdarzeniu rodziców ucznia.
2. Uczeń przyłapany otrzymuje pisemną uwagę do dziennika.
3. Uczeń przyłapany drugi raz otrzymuje to co wyŜej oraz dodatkowo przygotowuje gazetkę ścienną na temat
szkodliwości palenia papierosów.
4. Uczeń przyłapany trzeci raz na paleniu papierosów dodatkowo przygotowuje referat w formie pisemnej na
temat szkodliwości nikotyny i przedstawienie go w wyznaczonej klasie.
5. Uczeń przyłapany po raz kolejny otrzymuje karę z pkt 3,4 oraz zostaje zgłoszony na policję.
Uczeń, który zostanie przyłapany na paleniu papierosów poza szkołą zostaje potraktowany wg pkt 1-5
15
Środki zaradcze:
• Przygotowanie gazetki ściennej na temat szkodliwości papierosów.
• Przygotowanie referatu w formie pisemnej oraz zaprezentowanie go uczniom wyznaczonej klasy.
• Udział w 2 – godzinnych zajęciach profilaktycznych prowadzonych przez pedagoga.
PROCEDURY POWIADAMIANIA RODZICÓW
SYTUACJACH WYCHOWAWCZYCH.
LUB PRAWNYCH OPIEKUNÓW
UCZNIA O
TRUDNYCH
1. Wychowawca klasy powiadamia telefonicznie, osobiście lub pisemnie rodziców lub prawnych opiekunów o
trudnych sytuacjach wychowawczych, korzystając z danych osobowych zapisanych w dzienniku lekcyjnym.
2. Wychowawca sporządza notatkę słuŜbową z powiadomienia rodziców w dzienniku lekcyjnym oddziału w rubryce
„Kontakty wychowawcy z rodzicami”.
3. W przypadku nieobecności wychowawcy naleŜy zachować obowiązującą w szkole drogę słuŜbową
(wychowawca, pedagog, dyrekcja).
4. W sytuacji zgłoszenia przez rodziców lub prawnych opiekunów zmiany miejsca pobytu na okres dłuŜszy niŜ
jedna doba, wychowawca zobowiązany jest spisać z rodzicami oświadczenie o zmianie miejsca ich pobytu wraz
z telefonem i adresem kontaktowym.
5. W przypadku braku informacji od rodziców o zmianie miejsca ich pobytu, opieka nad dzieckiem w szczególnie
trudnych sytuacjach wychowawczych zostanie przekazana odpowiednim instytucjom.
Dodatkowe uwagi skierowane do nauczycieli:
Rzetelne prowadzenie dyŜurów na przerwach.
Reagowanie na negatywne zachowania uczniów oraz na ich skargi i uwagi:
Wprowadzenie zeszytu dyŜurów, w którym wpisywani będą uczniowie łamiący obowiązki
16
Konsekwentne stosowanie kar i nagród wyszczególnionych w Statucie Szkoły: opracowanie listu
nagannego, wprowadzenie apeli - raz w miesiącu na godzinach wychowawczych.
Ograniczenie wypuszczania uczniów w trakcie lekcji, szczególnie uczniów stwarzających problemy
wychowawcze – kontrolować czas nieobecności.
Rozwiązywanie wszystkich konfliktów i problemów do końca – nie zostawiamy spraw nierozwiązanych.
Sprawdzanie stanu klasy po zajęciach – kaŜdy nauczyciel ma obowiązek sprawdzić stan klasy po kaŜdej
lekcji i natychmiast reagować na stwierdzone przypadki dewastacji.
Stworzony program powinien być realizowany przez wszystkich
pracowników szkoły na zajęciach
lekcyjnych, przerwach, zajęciach pozalekcyjnych, wycieczkach. Tylko jednolite oddziaływania gwarantują
efekty jego realizacji.
Program zatwierdzony Uchwałą nr 4/2007
Akceptacja Organu Prowadzącego
Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół
w Widuchowej z dnia 26.04.2007.
Widuchowa, 27.04.2007r
17