6265/17 md/MB/mk 1 DG B 1C Z myślą o posiedzeniu Rady EPSCO
Transkrypt
6265/17 md/MB/mk 1 DG B 1C Z myślą o posiedzeniu Rady EPSCO
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 21 lutego 2017 r. (OR. en) 6265/17 SOC 87 EMPL 57 ECOFIN 87 EDUC 42 NOTA Od: Prezydencja Do: Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada Dotyczy: Europejski semestr 2017: zwiększanie dostępu do rynku pracy i zmniejszanie rozbieżności w UE – Debata orientacyjna Z myślą o posiedzeniu Rady EPSCO w dniu 3 marca 2017 r. prezydencja przygotowała notę ukierunkowującą na powyższy temat, którą delegacje otrzymują w załączeniu. 6265/17 md/MB/mk DG B 1C 1 PL Zwiększanie dostępu do rynku pracy i zmniejszanie rozbieżności w UE Europejski semestr – debata orientacyjna Rada EPSCO, 3 marca 2017 r. Kryzys gospodarczy i finansowy, który rozpoczął się w 2008 r., uderzył w państwa członkowskie ze zróżnicowaną siłą. W niektórych państwach skutki kryzysu zostały spotęgowane słabościami strukturalnymi i zakłóceniami równowagi nagromadzonymi w latach go poprzedzających. Kryzys ujawnił, że w państwach najbardziej nim dotkniętych ramy opieki społecznej i polityki społecznej nie były wystarczająco silne, by znosić długotrwałe wstrząsy. Dlatego też od momentu nastania kryzysu wdrożono wiele reform, by zmodernizować istniejące uwarunkowania polityczne i poprawić zdolności dostosowawcze europejskich rynków pracy. Coraz więcej uwagi poświęcano zmianom w zakresie polityk społecznych, opodatkowania pracy i ogólnych uwarunkowań rynku pracy, tak by zwiększyć odporność krajowych systemów opieki społecznej. Rozbieżności w zakresie uczestnictwa w rynku pracy zaczęły ostatnio stabilizować się oraz ulegać odwróceniu – w najbardziej dotkniętych kryzysem państwach odnotowano pobudzenie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia. Niemniej jednak rozbieżności są nadal znaczące, nie tylko pomiędzy państwami ale też na terytorium poszczególnych państw, a wyniki w zakresie odpowiednich wskaźników są bardzo zróżnicowane w zależności od płci, wieku, wykształcenia czy statusu społeczno-ekonomicznego. Wysoki poziom uczestnictwa w rynku pracy nie jest jedynie kwestią równych szans, sprawiedliwości lub niezależności ekonomicznej; jest on również imperatywem gospodarczym, ponieważ bierność zawodowa oznacza niepełne wykorzystanie ludzkiego potencjału w obliczu zmian demograficznych, starzenia się społeczeństwa, a co za tym idzie – kurczenia się siły roboczej. Dostęp do rynku pracy zależy od wielu czynników, w tym od ogólnego poziomu konkurencyjności, wzrostu gospodarczego, ram regulacyjnych, przepisów dotyczących zabezpieczenia społecznego, w tym tych dotyczących świadczeń dla bezrobotnych, od poziomu umiejętności i jakości kształcenia, od skuteczności pomocy w poszukiwaniu pracy i usług wsparcia, od aktywnych polityk rynku pracy, w tym świadczeń pracowniczych oraz od usług opieki na dziećmi i innych usług opiekuńczych. 6265/17 md/MB/mk DG B 1C 2 PL Środki z zakresu polityki w różnorodnych dziedzinach mogą mieć charakter ogólny lub być skierowane do konkretnych grup w celu uzyskania jak największych efektów. Zestaw takich środków jest obszerny i obejmuje: dostęp do przystępnych cenowo i wysokiej jakości świadczeń w naturze (takich jak opieka nad dziećmi, opieka zdrowotna, opieka długoterminowa oraz dostępność elastycznych rozwiązań umożliwiających godzenie pracy zawodowej z życiem prywatnym, a także odpowiednie rozwiązania dotyczące urlopów); dostęp do nowoczesnych i charakteryzujących się wysoką jakością systemów kształcenia i szkolenia, w tym do możliwości kontynuowania rozwoju zawodowego i uczenia się przez całe życie, by zdobywać umiejętności konieczne do przystosowania się do obecnych i przyszłych potrzeb rynku pracy; dobrze opracowane systemy opodatkowania pracy; skutecznie publiczne służby zatrudnienia; skuteczne aktywne instrumenty rynku pracy; oraz dostępność miejsc pracy i środowiska pracy. Z myślą o przyszłości, polityki rynku pracy muszą być projektowane w taki sposób, by uwzględniać nie tylko krótkoterminowe czynniki wynikające z presji makroekonomicznej, ale również by odpowiadać na potrzeby zmieniającego się świata. Nowe technologie powodują zmiany struktur gospodarczych na takie, gdzie pracodawcy poszukują u pracowników nowych umiejętności, a coraz większe znaczenie mają przedsiębiorczość i nietypowe rodzaje umów o pracę. Umiejętności będą znaczyć więcej na rynkach, które prawdopodobnie będą się charakteryzować mniejszą pewnością zatrudnienia. W celu zapewnienia stabilności społecznej i odporności naszych społeczeństw istotne jest, by zastanowić się nad adekwatnością systemów ubezpieczeń społecznych oraz ich finansowania. Zmieniające się podejścia do pracy – więcej umów krótkoterminowych, nietypowych lub umów o podwykonawstwo, przy ogólnym dążeniu do większej elastyczności – stanowią nowe wyzwania w zakresie ubezpieczeń społecznych i podatków. Wyzwaniem będzie też zapewnienie, by większa elastyczność w zakresie umów i stosowanie nietypowych ich rodzajów nie przełożyły się na obniżenie bezpieczeństwa zatrudnienia i mniejsze inwestycje w umiejętności, tak by uniknąć obniżenia konkurencyjności w perspektywie średnio- i długoterminowej. Prowadzona od 2011 r. ocena europejskiego semestru i oceny wdrożenia zaleceń dla poszczególnych krajów pokazują, że największe postępy osiągnięto w zakresie reform dotyczących inwestowania w umiejętności, środków na rzecz zwiększenia uczestnictwa w rynku pracy i przepisów dotyczących ochrony zatrudnienia. W tych dziedzinach na przestrzeni lat średni wskaźnik wdrożenia zaleceń dla poszczególnych krajów utrzymuje się na stosunkowo wysokim poziomie. Na tym tle tempo wdrażania zaleceń dotyczących opodatkowania pracy, aktywnych polityk rynku pracy i włączenia społecznego jest nieco powolniejsze. 6265/17 md/MB/mk DG B 1C 3 PL Ważne jest utrzymanie tempa reform i zapewnienie ich sekwencyjnego wprowadzania. Zwiększenie świadomości na temat efektów dystrybucyjnych reform może prowadzić do projektowania reform w taki sposób, by minimalizować ich koszty krótkoterminowe. Wraz z odpowiednią komunikacją i przejrzystością w odniesieniu do przewidywanych kosztów i zakładanych korzyści działań w ramach polityki mogłoby się to znacznie przyczynić do zwiększenia ogólnego poziomu akceptacji reform i poczucia odpowiedzialności za nie. Dialog społeczny jest kluczowym elementem udanych reform gospodarczych i społecznych. Partnerzy społeczni są najbardziej kompetentni, jeśli chodzi o rozumienie potrzeb pracowników i branż oraz obronę ich interesów podczas przeprowadzania poważnych reform; w ten sposób przyczyniają się do usankcjonowania reform. W związku z powyższym ministrowie są proszeni o rozważenie następujących kwestii: 1. Z myślą o przyszłości, w jakich obszarach należy najpilniej przeprowadzić reformy, by zwiększyć uczestnictwo w rynku pracy? Jakie strategie są potrzebne, by zapewnić elastyczny i dynamiczny rynek pracy? 2. W jakim zakresie państwa członkowskie mogą uczyć się od siebie nawzajem i udzielać sobie porad w procesie opracowywania i wdrażania reform? 3. Jaka powinna być rola zintegrowanej oceny przeprowadzanej przez Komisję Europejską? Co można i należy zrobić, by pełniej zaangażować w ten proces inne strony, w tym partnerów społecznych? 6265/17 md/MB/mk DG B 1C 4 PL