dokąd - Apostolicum

ic
um
st
ol
Ap
o
dokąd
zmierzasz
where
are you
W
yd
aw
ni
ct
w
o
headed
ic
um
st
ol
Ap
o
W
yd
aw
ni
ct
w
o
Podziękowanie Polaków
za dar kanonizacji Ojca Świętego Jana Pawła II
27 kwietnia 2014 roku
With acknowledgement from Poles
for the canonization of Holy Father John Paul II
on April 27, 2014
ic
um
Ap
o
st
ol
Małgorzata
Kupiszewska
ct
w
o
dokąd
zmierzasz
where
are you
W
yd
aw
ni
headed
Franciszek Maśluszczak
Agata Padoł Ciechanowska
Stanisław Rodziński
Tomasz Sadlej
Wojciech Sadley
st
ol
ic
um
UNDER THE AUSPICES OF
Ap
o
HIS EMINENCE
MARIAN CARDINAL JAWORSKI
LATIN ARCHBISHOP EMERITUS OF LVIV
ct
w
o
HIS EXCELLENCY
JÓZEF MICHALIK
METROPOLITAN ARCHBISHOP OF PRZEMYŚL
CHAIRMAN OF THE BISHOPS’ CONFERENCE OF POLAND
W
yd
aw
ni
HIS EXCELLENCY
WACŁAW DEPO
METROPOLITAN ARCHBISHOP OF CZĘSTOCHOWA
HIS EXCELLENCY
HENRYK HOSER SAC
ARCHBISHOP OF WARSZAWA-PRAGA
HIS EXCELLENCY
JÓZEF ZAWITKOWSKI
BISHOP EMERITUS OF ŁOWICZ
st
ol
ic
um
PATRONAT HONOROWY
Ap
o
JEGO EMINENCJA
MARIAN KARDYNAŁ JAWORSKI
ARCYBISKUP SENIOR LWOWSKI
OBRZĄDKU ŁACIŃSKIEGO
ct
w
o
JEGO EKSCELENCJA
JÓZEF MICHALIK
ARCYBISKUP METROPOLITA PRZEMYSKI
PRZEWODNICZĄCY KONFERENCJI EPISKOPATU POLSKI
W
yd
aw
ni
JEGO EKSCELENCJA
WACŁAW DEPO
ARCYBISKUP METROPOLITA CZĘSTOCHOWSKI
JEGO EKSCELENCJA
HENRYK HOSER SAC
ARCYBISKUP WARSZAWSKO-PRASKI
JEGO EKSCELENCJA
JÓZEF ZAWITKOWSKI
BISKUP SENIOR ŁOWICKI
W
yd
ct
w
o
ni
aw
st
ol
Ap
o
ic
um
I
st
ol
have read and contemplated the typescript of the
Stations of the Cross Where Are You Headed – the
texts together with meaningful illustrations. Although it is not my role to review the book, I just wish
to emphasize that the reflections relating to the Stations are deep and insightful. Above all, I think that the
title sums up both the unity and the general sense of all
the reflections, representing the basic question of any
human being: What is the purpose of your life?
Pope Francis in his Lumen fidei encyclical points
out that our faith is like a journey. Not only should it
be understood as the rational acceptance of the truths
of faith, but it also needs to be accepted as following
Jesus himself, who teaches us: ‘If any want to become
my followers, let them take up their cross and follow
me’ (Mt 16:24; 10:38).
The collection of these reflections combines the description of Jesus’ passion with our own experiences that
we should undertake in his spirit, and that this would
show us the direction in which our faith is leading us.
The third part of the collection is dedicated to the
saints and the blessed. It is a very original approach to
the prayer of the Stations of the Cross. It presents people who – each in a different way – were affected with
the story of Jesus’ death. Which of the stations can we
call ‘ours’?
With God’s help, we will soon be witnesses of an
absolutely exceptional event in the history of both the
Church and Poland, namely the planned canonization
of Pope John Paul II. It is generally known that the
Holy Father deeply revered and greatly propagated the
prayers of the Stations of the Cross. For as long as he
could, he led the annual prayer of the Stations on Good
Friday at the Roman Coliseum. During his pontificate,
he had the terrace above his apartment decorated with
low reliefs of the Stations so that he could pray there.
The publication of the Stations of the Cross in this
book can be seen as a way of looking forward to the canonization of Pope John Paul II who, carrying the cross
of his own suffering, followed Christ till the very end.
W
yd
aw
ni
ct
w
o
Ap
o
P
rzemedytowałem maszynopis rozważań zawartych w albumie Dokąd zmierzasz, opatrzonych wymownymi ilustracjami. Nie jest moim
zadaniem pisać recenzję. Podkreślę tylko, że refleksje w poszczególnych stacjach są różnorodnie wnikliwe, sięgające do wnętrza. Nade wszystko jednak
sądzę, że jedność i kierunek rozważań zawarty jest
w tytule – dokąd zmierzasz? Jest to pytanie podstawowe dla człowieka: jaki jest cel twojego życia?
Papież Franciszek w encyklice Lumen fidei zwraca
uwagę, że wiara jest podobna do drogi. Jest ona nie tylko przyjęciem rozumowym prawd wiary, ale pójściem
za Jezusem. Jezus zaś poucza nas, że kto chce iść za
Nim, musi wziąć swój krzyż (Mt 16,24; 10,38).
W rozważaniach Dokąd zmierzasz mamy połączone opisy cierpień Jezusa i nasze doświadczenia, które
powinniśmy podjąć w Jego duchu. W ten sposób możemy poznać drogę naszej wiary, dokąd zmierzamy.
Trzecia część rozważań poświęcona jest błogosławionym i świętym. To bardzo oryginalne ujęcie.
Wskazuje na postacie, które w różny sposób naznaczone zostały uczestnictwem w Drodze krzyżowej
Jezusa. Która ze stacji jest „nasza”?
Da Bóg, w niedługim czasie będziemy świadkami wyjątkowego wydarzenia w historii Kościoła
powszechnego i w dziejach Polski. Będzie nim zapowiedziana kanonizacja Jana Pawła II. Jak wiadomo,
Ojciec Święty Jan Paweł II odznaczał się wielkim nabożeństwem do Męki Pańskiej i był propagatorem rozważania Drogi krzyżowej. Dopóki mógł, przewodniczył
i uczestniczył w Drodze krzyżowej w Wielki Piątek,
w rzymskim Koloseum. Za jego pontyfikatu ozdobiono
płaskorzeźbami Drogi krzyżowej taras nad apartamentami papieskimi, aby tam mógł ją odprawiać.
Publikacja rozważań Dróg krzyżowych w albumie Dokąd zmierzasz będzie więc swoistym wyjściem
naprzeciw kanonizacji Jana Pawła II, który do końca
szedł za Chrystusem, dźwigając swój krzyż cierpienia.
ic
um
KARDYNAŁ / CARDINAL MARIAN JAWORSKI
ARCYBISKUP SENIOR LWOWSKI
OBRZĄDKU ŁACIŃSKIEGO
LATIN ARCHBISHOP EMERITUS OF LVIV
Kraków, 20/08/2013
+ Marian Kardynał Jaworski
7
W
yd
ct
w
o
ni
aw
st
ol
Ap
o
ic
um
F
st
ol
irst of all, it should be emphasized that Where
Are You Headed – the book published as an acknowledgement of the canonization of John
Paul II – is also meant as an invitation to immerse
in the paintings and short texts and give a personal
answer to them. I find it suitable to quote the Epistle
of Saint Paul to the Romans, where we find the motives of the Warszawa and Kraków artists: ‘For I am
longing to see you so that I may share with you some
spiritual gift to strengthen you – or rather so that we
may be mutually encouraged by each other’s faith,
both yours and mine’ (Rom 1:11-12).
Entering the depth of faith, we face the circumstances of Jesus’ life – his suffering, death and resurrection in particular. They are not just ideas or images,
but historical facts recorded during the times of Roman Caesars, Augustus, at the time of Jesus’ birth or
Tiberius, describing the drama of crucifixion. It is the
gift of faith that through baptism immerses us in the
inner life of God revealed in Jesus. It is amazing that
the creative inspiration of the artists bore fruit that
Saint Thérèse of Lisieux mentioned a long time ago.
She said that contemplating the suffering face of the
crucified Jesus, she discovered in him an ideal human,
called to live a complete and eternal life with God. We
need to perceive it as a clue, so that we, when contemplating the paintings, words or sounds of this book,
become participants of these events.
I wish to express my gratefulness to all the artists, editors and the publishing house. I wish all of
us, thanks to St John Paul II intercession, achieve
‘the courage to trust’ and become Christ’s witnesses
in the face of contemporary threats and challenges.
W
yd
aw
ni
ct
w
o
uż na samym początku należy zaznaczyć, że
album Dokąd zmierzasz – wotum Polaków za
dar kanonizacji Jana Pawła II, jest również
zaproszeniem, aby wejść w głębię tych obrazów
i miniatur, i dać osobistą odpowiedź. Wydaje mi się
właściwe przywołanie słów św. Pawła z Listu do Rzymian, w którym możemy odnaleźć motywy artystów
z Warszawy i Krakowa: pragnę wam użyczyć nieco
daru duchowego dla waszego umocnienia, abyśmy
się u was pokrzepili wspólną wiarą w Chrystusa Zbawiciela naszego (por. Rz 1,11-12).
Wchodząc w głębię wiary, stajemy naprzeciw
wydarzeń życia, a zwłaszcza męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. To nie są tylko
wyobrażenia i idee, ale fakty idące do nas z historii,
zapisane za czasów cesarzy rzymskich: Oktawiana
Augusta, przy narodzinach Jezusa, czy Tyberiusza,
opisujące dramat ukrzyżowania pod Poncjuszem Piłatem. To jest dar wiary „zanurzający” nas poprzez
łaskę chrztu świętego w wewnętrzne życie Boga objawionego w Chrystusie. Jest rzeczą zdumiewającą,
że niepokój twórczy artystów zaowocował darem,
o którym mówiła św. Tereska od Dzieciątka Jezus, że
kontemplując cierpiące Oblicze Ukrzyżowanego, odkryła w Nim człowieka doskonałego, powołanego do
pełni życia, w wieczność z Bogiem. To jest również
pewna podpowiedź dla nas, abyśmy kontemplując te
obrazy, słowa czy dźwięki, okazali się współuczestnikami tych spotkań.
Wyrażając wdzięczność P.T. wszystkim Artystom,
jak również Współredaktorom i Wydawnictwu, życzę,
abyśmy za wstawiennictwem Świętego Jana Pawła II
zdobywali „odwagę zawierzenia” i byli świadkami
Chrystusa wobec współczesnych wyzwań i zagrożeń.
For if we truly want to believe in you, God,
We need to become artists of faith...
R. Brandstaetter
Ap
o
J
Bo chcąc naprawdę wierzyć w Ciebie, Boże,
Musimy zostać artystami wiary...
R. Brandstaetter
ic
um
WACŁAW DEPO
ARCYBISKUP METROPOLITA CZĘSTOCHOWSKI
METROPOLITAN ARCHBISHOP OF CZĘSTOCHOWA
Częstochowa, 12/01/2014
+ Wacław Depo
9
W
yd
ct
w
o
ni
aw
st
ol
Ap
o
ic
um
ct
w
o
st
ol
+ Henryk Hoser SAC
W
yd
aw
ni
Warszawa, 02/10/2013
I
am pleased to take under my auspices a joint project of Warszawa and Kraków artists called Where
Are You Headed. The fact that the book has been
thought of as a tribute to the blessed John Paul II in
the coming year of his canonization, and as an acknowledgment of God’s Providence for the gift of the
Polish Pope as well as for the whole of his great work,
proves that the grain he sowed has taken roots, borne
fruit and brings hope for a plentiful crop.
The means of artistic expression that individual
artists – contemporary masters of brush, score, pen
and word – have chosen, make the project unique and,
consequently, invaluable. Not only does the choice of
the Stations of the Cross, as the carrier of meaning,
serve as a reference to the most meaningful of the
Pope’s religious education taught by his own suffering
and sacrifice, but it is also an invitation to the common revelation, reading and living one’s own mystery
of weakness, which, if humbly acknowledged, leads to
every day’s resurrection and finally to the eternal Resurrection in Christ.
I thank the several dozens of Authors for their contribution to the project. My wish to the readers is that by
entering the space of spiritual and artistic experience,
they deepen their personal relationship with Christ and
open themselves up to the mysterious ways that grace
works in our lives. I bless you all from my heart.
Ap
o
Z
radością obejmuję patronatem honorowym
projekt środowisk artystycznych Warszawy
i Krakowa Dokąd zmierzasz. Dedykowanie go
w hołdzie bł. Janowi Pawłowi II w roku jego kanonizacji, jako wyraz wdzięczności Opatrzności Bożej za
osobę i wielkie dzieło Papieża Polaka na Stolicy Piotrowej, jest dowodem, że ziarno zasiane jego dłonią
i słowem ukorzeniło się, że owocuje, że jest nadzieja
na obfity plon.
Środki artystycznego wyrazu, preferowane przez
poszczególnych Twórców – współczesnych mistrzów
pędzla, partytury, pióra i słowa, nadają projektowi
unikalną, jedyną w swoim rodzaju wartość. Wykorzystanie motywu Drogi krzyżowej jako nośnika
przekazywanej treści jest nie tylko nawiązaniem do
tej najwymowniejszej katechezy papieskiej, głoszonej cierpieniem i ofiarą; to zaproszenie do wspólnego
odkrycia, odczytania i przeżycia w realiach własnej
historii tajemnicy słabości, która – pokornie uznana –
prowadzi do codziennego zmartwychwstania, aż po
zmartwychwstanie w Chrystusie w wieczności.
Dziękuję kilkudziesięcioosobowej grupie Twórców
za wkład w powstanie projektu. Odbiorcom życzę,
by wejście w przestrzeń duchowego i artystycznego
przeżycia pogłębiło ich osobistą więź z Chrystusem,
otwierając na misterium działania łaski w życiu każdego z nas. Wszystkim z serca błogosławię.
ic
um
HENRYK HOSER SAC
ARCYBISKUP WARSZAWSKO-PRASKI
ARCHBISHOP OF WARSZAWA-PRAGA
11
W
yd
ct
w
o
ni
aw
st
ol
Ap
o
ic
um
ic
um
JÓZEF ZAWITKOWSKI
BISKUP SENIOR ŁOWICKI
BISHOP EMERITUS OF ŁOWICZ
H
I
Subito Santo!
Subito Santo!
Któż ten mąż? –
To namiestnik na ziemskim padole.
Znałem Go – był dzieckiem –
znałem.
Jak urósł duszą i ciałem! [...]
Who is this man? –
He is a plenipotentiary here below,
I knew him – he was a child –
I did.
He grew both in soul and body!...
st
ol
His footrest are the three capitals.
Three ends of the Earth tremble when he calls;
And I hear voices like thunders from above:
Here comes the plenipotentiary of freedom
on Earth visible!
On his fame, he will build
his huge church!
Over people and kings risen;
On three crowns he stands,
but has no crown of his own:
ct
w
o
Podnóżem Jego są trzy stolice.
Trzy końce świata drżą, gdy woła;
I słyszę z nieba głosy jak gromy:
To namiestnik wolności
na ziemi widomy!
On to na sławie zbuduje
ogromy swego kościoła!
Nad ludy i nad króle podniesiony;
Na trzech stoi koronach,
a sam bez korony:
take the project under my honourable auspices.
It is both a gift and a grace. May God repay you!
I enclose a couple of words about my personal experience concerning John Paul II – the Polish Pope.
Ap
o
onorowy patronat nad przedsięwzięciem
przyjmuję jako dar i łaskę. Bóg zapłać!
Dołączam kilka słów moich odczuć i przeżyć
o Janie Pawle II – Papieżu Polaku.
And his life is a hardship of hardships,
And his title is – the people of peoples…
His blood comes from ancient heroes,
And his name is forty and four.
(A. Mickiewicz)
***
***
ni
A życie jego – trud trudów,
A tytuł jego – lud ludów;
[...] krew jego dawne bohatery,
A imię jego czterdzieści i cztery.
(A. Mickiewicz)
W
yd
aw
Znałem Go.
Szedł w górę potoku
szukając starannie
ukrytego źródła.
Człowieku, buty masz mokre,
skarpety przemoknięte.
Zdejmę je,
stopy ucałuję.
Nie broń się.
Jesteś Piotr!
I knew him.
He went up the stream
thoroughly looking
for the hidden spring.
Man, your shoes are wet,
your socks soaked,
I will take them off,
kiss your feet.
Do not protest.
You are Peter!
13
***
Viva il Papa!
Góralu, czy Ci nie żal?
Strzał
Zerwały się niebieskie gołębie.
Cisza
Płacz
Modlitwa
Zabili Go
Viva il Papa!
Highlander, don’t you regret?
A shot
The heavenly pigeons flew up.
Silence
Crying
Prayer
They shot him
Matka Boża w Morskim Oku
zobaczyła zakrwawiony
Pierścień Rybaka.
Wyjęła, otarła, ocaliła,
aby pod dębami
w dolinie Mamre
ogłosić światu,
że Bóg jest Miłosierny.
Mother of God at Morskie Oko Lake
saw the Ring of the Fisherman
blood-stained.
She picked it up, wiped and saved
so that
under the oaks at Mamre
she could tell the world
that God is Mercy.
***
***
***
st
ol
***
Ojcze Święty, teraz przyjdź
pośród świętych wyniesiony,
słowa swoje zamień w czyn,
Bóg niech będzie uwielbiony.
Niech zadrży ziemia,
zabrzmi róg,
bo nic nad Boga
i któż jak Bóg?
Holy Father, now come
raised among saints,
make your words deeds,
God be praised.
Let the Earth tremble,
and the horn sound,
for there is nothing over God
and who could be like God?
ni
Subito Santo!
aw
W
yd
I have looked for you all my life,
now you have come to me.
Thank you!
Let me leave
for my Father’s Home.
The light went out,
our love died.
Subito Santo!
Łowicz, 19/01/2014
14
Ap
o
ct
w
o
Całe życie Was szukałem,
teraz Wy przyszliście do mnie.
Dziękuję!
Pozwólcie mi odejść
do domu Ojca.
Światełko zgasło,
Miłość nam umarła.
ic
um
***
+ Józef Zawitkowski
OD AUTORKI
T
st
ol
he story of Where Are You Headed could have
started much earlier, in June 1979. All night
I could hear the continuous flow of people
heading up Żwirki i Wigury Avenue to the Warszawa
airport. Then the uproar of the crowd erupted as the
car with His Holiness approached. I remember myself
shouting: ‘Bless me.’ John Paul II with generous hand
blessed everyone. A few years later we managed to
get to Rome as a family. We experienced difficulties
on our journey, as did our grandfather Maciej who at
the turn of the century wandered to the Eternal City.
John Paul II blessed both my daughters.
Unexpectedly, in 2009 I set off on my own pilgrimage to the Sanctuary of the Black Madonna of
Jasna Góra in Częstochowa. I came back home with
my feet severely wounded and my heart light, although at the beginning I was afraid to take the risk
of nearly 300 km on foot, in the atmosphere of prayer,
among strangers. That summer I learned that my
great-grandmother Maria had made over 20 pilgrimages to Jasna Góra.
Through years, these experiences gave birth to
a series of reflections on the Stations of the Cross
and the Rosary. Supported and encouraged by my
friends, I had those texts published as audiobooks.
Jan Szyma from Częstochowa kept persuading me to
publish them as a regular book. It became possible
thanks to the artists who let me use their paintings
based on the Stations of the Cross and Rosary.
Cardinal Marian Jaworski told me that it had
been Holy Father’s dream that people prayed Stations of the Cross every day. Following bishop Józef
Zawitkowski’s advice, we decided to dedicate our
work to John Paul II.
Where Are You Headed is the Poles’ acknowledgement for the gift of John Paul II’s presence. It is also
a proof of the unity we will be experiencing on April 27,
2014. For on that day our great compatriot, who by his
prayer, sense of humour, and suffering taught us how
to live, will be stated a saint by Pope Francis.
W
yd
aw
ni
ct
w
o
Ap
o
H
istoria Dokąd zmierzasz mogła rozpocząć się
już w czerwcu 1979 roku. Całą noc słyszałam, jak nieprzebrany ludzki potok wędrował ulicą Żwirki i Wigury w stronę warszawskiego
lotniska. A potem wybuchła wrzawa, bo nadjeżdżał
samochód z Ojcem Świętym. Pamiętam, jak wołałam: „Pobłogosław mnie”. A Jan Paweł II hojnie
rozdawał błogosławieństwa. Kilkanaście lat później
dotarliśmy całą rodziną do Rzymu. Przeżywaliśmy
trudy drogi tak jak pradziadek Maciej, który wędrował do Wiecznego Miasta na przełomie wieków. Jan
Paweł II pobłogosławił moje obydwie córki.
Nieoczekiwanie dla mnie w 2009 roku poszłam
na pielgrzymkę do Częstochowy. Wróciłam do domu
z poranionymi stopami, ale lekkim sercem, choć początkowo bałam się podjętego trudu – prawie trzysta
kilometrów pieszo w atmosferze modlitewnego skupienia wśród nieznanych osób. Tego lata dowiedziałam się, że prababcia Maria ponad dwadzieścia razy
pielgrzymowała na Jasną Górę.
Z tych doświadczeń rodziły się przez lata teksty
kolejnych rozważań stacji Drogi krzyżowej i tajemnic
różańca. Dzięki pomocy przyjaciół zostały wydane
w postaci audiobooków. Jan Szyma z Częstochowy
niejednokrotnie nakłaniał mnie do książkowej publikacji. Jego starania zrealizowały się, gdy artyści malarze udostępnili mi swoje dzieła do tego albumu.
Z rozmów z Kardynałem Marianem Jaworskim
dowiedziałam się, że marzeniem Ojca Świętego było,
aby rozważania Męki Pańskiej towarzyszyły ludziom
codziennie. Po rozmowie z Księdzem Biskupem Józefem Zawitkowskim zdecydowaliśmy się zadedykować
naszą pracę Janowi Pawłowi II.
Album Dokąd zmierzasz jest podziękowaniem
Polaków za dar obecności Jana Pawła II. To także wyraz jedności, którą przeżywać będziemy
27 kwietnia 2014 roku. Tego dnia bowiem nasz
wielki Rodak, który poprzez modlitwę, uśmiech
i cierpienie uczył nas, jak żyć, zostanie ogłoszony
przez papieża Franciszka świętym.
ic
um
FROM THE AUTHOR
15