Czyste podłoże w każdej oborze

Strona 12
www.wrp.pl
Marek Gaworski
Katedra Organizacji
i Inżynierii Produkcji
SGGW Warszawa
Nr 07/2009 (59)
Higiena, czystość, dezynfekcja, odkażanie. Zbiór tak istotnych pojęć na trwałe wpisał się w treść słownika zatytułowanego „utrzymanie pomieszczeń dla zwierząt inwentarskich”. W tym słowniku poczesne miejsce należy
się również środkom i metodom przeznaczonym do zachowania nienagannego stanu środowiska, w którym
przebywa bydło, trzoda i inne grupy zwierząt.
Czyste podłoże w każdej oborze
C
zy właściwie wiecie,
na czym stoją i po
czym chodzą wasze
krowy? Czy to rzeczywiście
czysta i bezpieczna posadzka,
czy też gruba warstwa zbyt
rzadko usuwanych odchodów, w której nie trudno o
nowe przypadki infekcji racic
i wynikające stąd problemy z
kończynami generujące wysokie koszty a zarazem straty finansowe w gospodarstwie?
Tak znamienne pytania
usłyszałem na jednym z seminariów dla producentów
rolnych, które poświęcono
problemom racic, kulawizny i innych schorzeń bydła
mlecznego. Do tych pytań
można jeszcze dołączyć inne:
na czym właściwie leży bydło i inne zwierzęta inwentarskie, jakim powietrzem
oddychają i jaki z tego tytułu mogą przeżywać dyskomfort?
Odpowiedzi na te i inne
problemy warto poszukiwać
w higienie pomieszczeń inwentarskich, w których przecież kilka miesięcy, a w przy-
padku niektórych technologii nawet cały rok zwierzęta
pozostają w zamkniętych pomieszczeniach i są narażone
na zagrożenia płynące z kontaktu z otoczeniem. Wbrew
pozorom higieny nie należy
traktować jedynie w kategoriach cyklicznego usuwania
odchodów z pomieszczeń,
okresowego bielenia i dezynfekcji ścian, czy też ograniczania zagrożeń towarzyszących inwazji much w okresie wysokich temperatur. Zachowaniu priorytetowych
zasad higieny i czystości środowiska, w którym przebywają zwierzęta inwentarskie
sprzyja kompleksowe podejście do higienizacji podłoży i
powietrza w oborach, chlewniach i kurnikach. We wspomnianym, kompleksowym
podejściu istotną rolę pełni
wykorzystanie specjalistycznych preparatów, w szerokim zakresie oferowanych
na krajowym rynku środków wspomagających produkcję zwierzęcą w gospodarstwach.
Idea kompleksowej higienizacji
Specjalistyczne preparaty
chemiczne, mineralne lub
biologiczne stanowią doskonałą alternatywę w rozwiązywaniu problemów związanych
z higieną miejsca przebywania
zwierząt inwentarskich. Spełniają bowiem szereg istotnych
funkcji, wśród których wymienia się przede wszystkim
zdolność do ograniczania rozwoju i neutralizowania pasożytów, insektów, bakterii, wirusów i innych chorobotwórczych mikroorganizmów na
podłożach przeznaczonych do
chodzenia i odpoczynku poszczególnych grup i gatunków
zwierząt.
Jeśli odpowiednio dobrane preparaty aplikuje się
w ściółkę pokrywającą stanowiska przeznaczone do odpoczynku, to w efekcie można
znacznie ograniczyć przenoszenie między zwierzętami
chorobotwórczych bakterii
i rozwój infekcji. Najpełniej
uwidacznia się to w pomieszczeniach z krowami mlecznymi utrzymywanymi w sys-
temie wolnostanowiskowym.
Gdy poszczególne stanowiska
legowiskowe są kolejno zajmowane przez różne krowy,
to w przypadku każdej z nich
może dochodzić do kontaktu
celów w pomieszczeniach inwentarskich. Wśród nich
można wymienić kształtowanie prawidłowego mikroklimatu w budynkach inwentarskich w efekcie wychwy-
Na czym właściwie leży bydło i inne zwierzęta inwentarskie, jakim powietrzem oddychają i jaki z tego tytułu mogą
przeżywać dyskomfort?
końcówek strzyków wymienia z podłożem, a tym samym
wnikania do kanałów strzykowych chorobotwórczych
drobnoustrojów. Drobnoustroje takie mogą zaś znaleźć się w ściółce chociażby
w wyniku wypływu mleka ze
strzyków chorych na zapalenie wymienia krów. Dlatego
tak ważna jest w tej sytuacji
systematyczna neutralizacja
drobnoustrojów w ściółce na
stanowiskach legowiskowych,
w czym znaczną pomoc stanowią właściwie dobrane preparaty rozprowadzane na powierzchni przeznaczonej do
odpoczynku zwierząt. Działanie preparatów polega na
utrzymywaniu wysokiego pH
w materiale podłoża i uniemożliwianiu rozwoju drobnoustrojów. Jednym z efektów działania preparatów jest
osuszanie ściółki w miejscach
przebywania zwierząt.
Chorobotwórcze drobnoustroje mogą być również
przenoszone między kończynami, a konkretnie racicami bydła i trzody, co niesie
za sobą szereg zagrożeń dla
stanu zdrowotnego zwierząt.
I w tym przypadku wartościowym orężem w walce z zagrożeniami okazują się specjalistyczne preparaty chemiczne,
mineralne lub biologiczne rozprowadzane na powierzchniach, po których poruszają
się zwierzęta w stadzie.
Poza bezpośrednim oddziaływaniem na stan powierzchni
przeznaczonej do przemieszczania i odpoczynku zwierząt,
oferowane na rynku preparaty są również przystosowane
do spełniania innych ważnych
tywania części uwalnianego
do atmosfery z odchodów
amoniaku i siarkowodoru,
co sprzyja ograniczeniu stężenia tych gazów w zamkniętych pomieszczeniach inwentarskich. Na sprawę stanu warunków mikroklimatycznych
w pomieszczeniach warto w
tym miejscu spojrzeć nie tylko
z punktu widzenia zwierząt,
ale i osób obsługujących stado.
Obniżenie poziomu stężenia
szkodliwych gazów z pewnością służy zmniejszeniu
uciążliwości pracy w oborze,
chlewni i kurniku, co nie pozostaje bez wpływu na samopoczucie pracowników i ich
stan zdrowia.
Specjalistyczne preparaty
mineralne w połączeniu z
obornikiem lub gnojowicą
stanowią o poprawie właściwości nawozów naturalnych
i struktury gleby po ich zastosowaniu.
Oferowane na rynku preparaty do dezynfekcji podłoży
w pomieszczeniach inwentarskich wyróżniają się długim
okresem skutecznego działania, dużymi zdolnościami
osuszania podłoża, przystosowaniem do wykorzystania na różnych podłożach i
w różnych pomieszczeniach
(nie tylko produkcyjnych, ale
i porodówkach, izolatkach i
środkach transportu). Preparaty, na ogół w formie płynnej, proszku lub granulatu cechują się łatwością aplikacji,
a także bezpieczeństwem wynikającym z dostosowania do
wytycznych i dyrektyw UE.
Stosując się do zaleceń dotyczących dawek nie wykazują drażniącego i toksycz-
nego działania, dlatego mogą
być rozprowadzane w obecności zwierząt.
Przykłady oferty rynkowej
Na rynku dostępna jest stosunkowo bogata oferta preparatów do podłoży w pomieszczeniach inwentarskich, o szerokim zakresie działania i wykorzystania.
Jako przykład można podać preparat PRP FIX, stanowiący mieszaninę specjalnie
dobranych, kilkunastu mineralnych składników naturalnych. Celem preparatu jest
pośrednio sterowanie jakością ściółki, obornika i gnojowicy, a poprzez ograniczenia emisji odorów (amoniak,
siarkowodór, metan, merkaptany) poprawa czystości powietrza w budynkach inwentarskich. Ograniczenie emisji tych gazów przekłada się
na możliwość poprawy zdrowotności zwierząt, a tym samym poprawy ekonomicznych wskaźników produkcji. Dzięki znacznemu udziałowi składników mineralnych
preparat może wykazywać
korzystny wpływ na rolniczą
wartość nawozów naturalnych
(zwiększenie zawartości N, P,
K, Mg, Ca i innych) oraz ich
pozytywne, bezpośrednie oddziaływanie na glebę i rośliny
uprawne.
Preparat PRP FIX, dostępny w formie granulowanej wpływa na stabilizację i
stymulację procesów fermentacji ściółki w budynkach inwentarskich, odpadów z produkcji zwierzęcej, a także innych odpadów organicznych,
w tym ścieków i kompostów.
Jego działanie sprzyja procesom przekształcania substancji organicznej zawartej
w tych odpadach w próchnicę. Preparat stosuje się w
oborach, chlewniach, kurnikach, stajniach, a także kanałach ściekowych i gnojowych,
zbiornikach na gnojowicę, na
płytach gnojowych, kompostownikach i w innych miejscach związanych z masą organiczną.
Spośród innych, oferowanych na rynku preparatów do
dezynfekcji masy organicznej,
a także samych zwierząt i najbardziej newralgicznych części ich ciała można wymienić
środki Deltasec i Desical o szerokim zakresie wykorzystania
w produkcji zwierzęcej, spełniające wyrafinowane kryteria
jakości działania i efektów zastosowania. n