FULL TEXT - Protetyka Stomatologiczna

Transkrypt

ed
.
-
The usage of osseointegrated implants as support for removable dentures in
children and adolescents with severe oligodontia – literature review
Mariusz Cierech, Elżbieta Mierzwińska-Nastalska
dis
tr
ibu
Katedra Protetyki Stomatologicznej IS Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Kierownik: prof. dr hab. E. Mierzwińska-Nastalska
KEY WORDS:
dental implants, treatment of children and adolescents, removable dentures
Streszczenie
Oligodoncja wśród młodocianych, szczególnie w postaci ciężkiej, stanowi trudne zadanie
dla lekarza protetyka. Trudności napotykane
podczas terapii spowodowane są słabą retencją protez ruchomych oraz ciągłymi procesami
wzrostowymi całego układu stomatognatycznego. Zastosowanie implantów u dzieci i młodzieży
jest przeciwwskazane do momentu zakończenia
wzrostu. Wyjątkiem od tej reguły są przypadki
zaawansowanej agenezji zębów, gdzie implanty
wykorzystywane są jako elementy retencyjne dla
protez ruchomych. Celem pracy był przegląd piśmiennictwa i omówienie możliwości rehabilitacji protetycznej u młodocianych z licznymi brakami zawiązków zębów stałych. W przypadku łuku
górnego przeciwwskazane jest sztywne łączenie
implantów umieszczonych bilateralnie, co mogłoby powodować zaburzenia we wzroście poprzecznym szczęki. W przypadku żuchwy najlepszym
miejscem do osadzenia implantów jest jej przedni
odcinek, który w przypadku braku zębów podlega
niewielkim zmianom w czasie wzrostu organizmu.
Należy jednak podkreślić, iż plan leczenia powinien być indywidualnie skonstruowany dla każdego pacjenta, z uwzględnieniem miejscowych
i ogólnych uwarunkowań.
Summary
Oligodontia among adolescents, especially
in its severe form is a great challenge to a
prosthodontist. The difficulties encountered
during the treatment are caused by a poor denture
retention and continuous growth processes of
the stomatognathic system. The use of implants
in children and adolescents is contraindicated
until the craniofacial growth is completed. The
exception to this rule involves the advanced tooth
agenesis, where implants are used as a support for
removable dentures. The aim of this study was to
review and discuss the possibility of using implants
in prosthetic rehabilitation of adolescents with
severe tooth agenesis. In the case of the upper
arch, the rigid connection between bilaterally
positioned implants is contraindicated as it could
lead to disturbances in the transversal growth of
the maxilla. The best place to position implants in
the mandible is its anterior region which, in tooth
agenesis, undergoes slight changes in terms of
the skeletal growth. It should be noted, however,
that the treatment plan requires an individual
approach to each case, taking into account local
and systemic conditions.
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
se
on
ly -
HASŁA INDEKSOWE:
implanty zębowe, leczenie młodocianych, protezy ruchome
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
tio
np
roh
ibit
Zastosowanie wszczepów śródkostnych jako wsparcia dla
protez ruchomych u dzieci i młodzieży z ciężką oligodoncją
– przegląd piśmiennictwa
-
PROTET. STOMATOL., 2013, LXIII, 2, 140-146
www.prot.stomat.net
140
-
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
płytowe. Niestety niskie, niewykształcone w
trzech wymiarach wyrostki zębodołowe szczęki, czy części zębodołowe żuchwy stwarzają
trudności w uzyskaniu zadowalającej retencji i stabilizacji dla protez ruchomych. Ma to
szczególne znaczenie w rehabilitacji pacjentów
z brakami całkowitymi w żuchwie, gdzie zadanie to staje się ekstremalnie trudne lub wręcz
niewykonalne (3).
Doniesienia Sennerby i wsp. (9), dotyczące
zachodzenia zjawiska osteointegracji także w
rozwijającej się kości, dały podstawę do wykorzystania implantów jako wsparcia dla protez
ruchomych u dzieci i młodzieży. Zastosowanie
wszczepów śródkostnych jest przez większość
autorów polecane po zakończeniu wzrostu, dając w ten sposób gwarancję stałości zastosowanego leczenia (2, 10, 11). Implanty wszczepione w rozwijającą się kość nie podążają za
jej wzrostem, upodobniając się tym samym do
zębów będących w stanie ankylozy, co powoduje miejscowe zahamowanie wzrostu (12).
Skutkuje to między innymi infraokluzją korony opartej na implancie (2). Stwierdzono także
niekorzystny wpływ tytanowych wszczepów
na zawiązki zębów stałych. Obserwuje się wtedy utrudnioną erupcję, a także zaburzenia w
kształcie i kolorze przyszłych koron klinicznych (13). W przypadku zastosowania implantów jako wsparcia dla protez typu overdenture,
u pacjentów z ciężką oligodoncją czy anodoncją, powikłania te mają mniejsze znaczenie.
Oligodoncja definiowana jest jako brak sześciu lub większej ilości zawiązków zębów stałych (z wyłączeniem trzecich zębów trzonowych) (14). Możliwy jest także bardziej szczegółowy podział na oligodoncję średnią, przy
braku od 6 do 9 zawiązków lub oligodoncję ciężką, przy braku 10 lub większej ilości
zawiązków zębów stałych (15). Jest to schorzenie rzadkie, a jego częstość występowania szacuje się na 0,1-0,9% populacji (16).
Całkowity brak zawiązków zębów stałych zdarza się bardzo rzadko i nosi nazwę anodocji.
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
Leczenie protetyczne dzieci i młodzieży stanowi trudne zadanie dla lekarza stomatologa.
Ograniczenia spotykane podczas terapii wynikają nie tylko z niewielkiej bazy kostnej,
czy niewykształconych w pełni struktur pola
protetycznego, lecz przede wszystkim z ciągłych procesów wzrostowych zachodzących
w obrębie całego układu stomatognatycznego
(1-4). Sytuacja staje się bardziej skomplikowana, gdy w wyniku zaburzeń rozwojowych
dochodzi do zmniejszenia liczby zawiązków
zębów stałych, szczególnie w postaci ciężkiej
oligodoncji, a w skrajnych przypadkach także
anodoncji. Najczęściej zmiany te mają powiązanie z chorobami genetycznymi takimi jak
dysplazja ektodermalna czy zespół Downa (57). Rehabilitacja protetyczna u tych pacjentów
składa się z dwóch etapów. Pierwszy z nich
przypada na okres dzieciństwa, kiedy to uzupełnienie protetyczne nie powinno ograniczać,
ale pobudzać i ukierunkowywać dalszy wzrost
twarzoczaszki. Bardzo ważne jest zapewnienie prawidłowego funkcjonowania narządu żucia, możliwy komfort użytkowania uzupełnienia przez pacjenta oraz zadowalający efekt estetyczny (4). Niezbędna może okazać się w
tym czasie konsultacja ortodontyczna i wspólny skoordynowany tok leczenia. Drugi etap to
uzupełnienie długoczasowe, które zaprojektowane powinno być po zakończeniu wzrostu
twarzoczaszki.
Agenezja zębów skutkuje zaburzeniami w
obrębie podstawowej funkcji narządu żucia,
czyli przyjmowania i rozdrabniania pokarmów.
Ma to duży wpływ na dostępność składników
odżywczych, a tym samym wzrost i prawidłowy rozwój całego organizmu. Ponadto dochodzi do zmniejszenia ilości bodźców przekazywanych przez ozębną na kość, co prowadzi
do zaburzeń prawidłowego i równomiernego
wzrostu całego układu stomatognatycznego
(8). Uzupełnieniami protetycznymi znajdującymi zastosowanie w rozległych brakach zębowych są częściowe lub całkowite protezy
Th
-
-
-
-
Implantoprotetyka
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2013, LXIII, 2
141
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
pacjentów z zespołem ektodermalnym jest niezwykle trudna i w wielu przypadkach wymaga
skoordynowanych działań lekarzy wielu specjalności.
Celem pracy było przedstawienie na podstawie dostępnego piśmiennictwa możliwości zastosowania wszczepów śródkostnych jako elementów retencyjnych dla protez ruchomych
u dzieci i młodzieży w przypadkach mnogich
braków zawiązków zębowych. Ze względu na
odmienności w budowie jak i rozwoju szczęki
i żuchwy rehabilitacja górnego i dolnego łuku
zostanie omówiona oddzielnie.
Zarówno szczęka jak i żuchwa podlegają dynamicznym zmianom w okresie wzrostu młodego organizmu (3, 22). W przypadku szczęki
duże znaczenie ma komponenta resorpcyjna
zarówno od strony jej przedniej powierzchni,
jak i od strony podniebienia (3). Implanty nie
podążają za zmianami w kości, zachowując
się jak zęby w stanie ankylozy, co może skutkować nieprzewidywalnymi pozornymi przemieszczeniami wszczepów, z ich odsłonięciem
i utratą włącznie (23). Ponadto w przypadku bilateralnego umieszczenia implantów, ze
stałym ich połączeniem (np. za pomocą belki
Doldera), dochodzi do poważnych zaburzeń
wzrostu szczęki na szerokość, co w głównej
mierze odbywa się wzdłuż szwu podniebiennego (3).
W 2002 roku Guckes i wsp. (24) opublikowali wyniki badań, w których pogrążyli 264
implanty u pacjentów w wieku od 8 do 68 lat
(średnia wieku 20,5 roku). Do badania były kwalifikowane tylko osoby z wystarczającą
objętością kości dla utrzymania implantu. Ze
względu na możliwe komplikacje, związane
z wertykalnym wzrostem szczęki, implanty w
górnym łuku były osadzane tylko u pacjentów z
zakończonym wzrostem twarzoczaszki. Wśród
badanych znalazł się pacjent z dysplazją ektodermalną i obustronnym rozszczepem podniebienia. W przednim odcinku szczęki, zostało
umieszczonych łącznie u leczonych pacjentów
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
Dane z piśmiennictwa podają, że w ostatnich
50-ciu latach zanotowano zaledwie 17 przypadków tego schorzenia (17).
Według Vastardis (18) oligodoncja jest jednym z objawów ponad 60-ciu różnych zespołów genetycznych. Szczególnie często występuje w przypadku dysplazji ektodermalnej, charakteryzującej się zaburzeniami w wykształceniu tkanek i narządów pochodzących
z zewnętrznego listka zarodkowego – ektodermy (6). Dysplazja ektodermalna jest niezwykle
rzadkim schorzeniem z częstością występowania ok. 7/100 000 urodzeń (7). Zaburzenia w
obrębie wyrzniętych zębów dotyczą zarówno
ich wielkości (mikrodoncja) oraz anomalii w
ich kształcie (zęby stożkowate, pieńkowate,
taurodontyczne). Skutkuje to zmniejszeniem
ich wartości jako filarów protetycznych, a tym
samym słabą retencją i stabilizacją protez ruchomych. Dysplazja ektodermalna może występować w dwóch postaciach: ahydrotycznej
charakteryzującej się brakiem lub zaburzeniem
czynności gruczołów łojowych i potowych oraz
hydrotycznej, gdzie czynność gruczołów jest
prawidłowa. Postać ahydrotyczna skutkuje zaburzeniami w termoregulacji organizmu i może
powodować niebezpieczne wzrosty temperatury po wysiłku fizycznym czy nawet spożywaniu pokarmów (19). Choroba ta często nie jest
diagnozowana zaraz po urodzeniu, gdyż rzadkie włosy, cienka skóra czy brak zębów są typowe na tym etapie rozwoju organizmu (3). Z
czasem, na podstawie obserwacji, wysnuwa się
podejrzenie, które jest następnie potwierdzane
przez biopsję skóry, czy badanie genetyczne
(20). Niezwykle istotna jest wczesna diagnoza agenezji zębów. W przypadku 8 letniego
dziecka z brakiem chociaż jednego stałego zęba siecznego rekomendowane jest wykonanie
zdjęcia pantomograficznego. Badanie to jest w
stanie zidentyfikować 65% dzieci z brakiem 6
lub większej ilości zawiązków oraz 85% dzieci z brakiem 9 lub większej ilości zawiązków
zębów stałych (21). Rehabilitacja protetyczna
Th
-
M. Cierech, E. Mierzwińska-Nastalska
142
-
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
onplantów wynosił 12 (+/-1) rok. Według opinii autorów głównym wskazaniem do zastosowania onplantów są: znaczna ilość wrodzonych
braków zawiązków zębów stałych i nieadekwatna objętość kości szczęk, która nie stanowi wystarczającego wsparcia dla retencji uzupełnień protetycznych. Przedstawione leczenie
ma charakter tymczasowy, do momentu zakończenia wzrostu i zaprojektowania długoczasowego uzupełnienia protetycznego, jakim może
być także odbudowa stała na implantach (28).
Autorzy (4) podczas przeprowadzanych wizyt
kontrolnych nie stwierdzili pogorszenia stabilności wszczepów czy perforacji do jamy nosowej powodowanej resorpcją kości. Podkreślają
ponadto świetną adaptację do protez przez pacjentów, co zostało także potwierdzone przez
ich opiekunów. Co więcej, jeden z pacjentów
odmówił definitywnego leczenia, ponieważ był
zadowolony z protez wspartych na onplantach.
W przypadku rehabilitacji protetycznej żuchwy większość autorów zwraca uwagę, iż bezpiecznym miejscem dla osadzania implantów
jest jej przedni odcinek, pomiędzy otworami
bródkowymi (3, 4). W okresie intensywnego
wzrostu zmiana wymiarów żuchwy zachodzi
przede wszystkim w jej tylnej części, zarówno
w projekcji przednio-tylnej, poprzecznej, jak
i wertykalnej (23). Wzrost na wysokość jest
szczególnie mocno wyrażony w obecności zębów, które przekazują na kość główne bodźce
wzrostowe (3). Dodatkowo żuchwa ulega anterio lub posteriorotacji, co także ma wpływ
na aspekt wertykalny łuku zębowego (29). W
przednim odcinku żuchwy zmiany te są mniej
dramatyczne. Wzrost na szerokość kończy się
we wczesnym dzieciństwie. Spojenie żuchwy
ulega skostnieniu już w 1 roku życia, a wzrost
w projekcji przednio-tylnej w głównej mierze
odbywa się w jej tylnej części (29). Główna
komponenta wzrostu w przednim odcinku żuchwy przypada na zmianę wymiarów w projekcji wertykalnej. Osadzanie implantów w tym
odcinku, jako oparcia dla protez stałych, może
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
28 wszczepów. Zostały one wykorzystane jako elementy retencyjne dla protez typu overdenture. Przeżycie 24-miesięczne dla implantów umieszczonych w szczęce wynosiło 71%,
natomiast 91% dla implantów osadzonych w
żuchwie. Stwierdzono zarazem, iż implanty w
przednim odcinku łuku górnego są 2,8 krotnie
bardziej narażone na utratę niż te pogrążone w
części zębodołowej żuchwy. Autorzy podkreślają jednak, iż ze względu na znacząco mniejszą łączną liczbę wszczepów poddanych obserwacji w szczęce wyniki badań powinny być
interpretowane z należytą ostrożnością.
Ciekawą koncepcję rehabilitacji protetycznej szczęki zaproponowali Heuberer i wsp. (4).
Jako wsparcie dla ruchomej protezy płytowej
górnej wykorzystali oni wykonane na zamówienie onplanty (OnPlant®, Nobel Biocare), czyli
tytanowe dyski o grubości 3,3 mm i średnicy
7,7 mm. Po raz pierwszy onplanty zostały użyte
przez Blocka i Hoffmana w 1995 roku (25). W
2002 roku Janssens i wsp. (26) opisali możliwości wykorzystania onplantów jako zakotwienia w leczeniu ortodontycznym. Dyskoidalny
kształt wszczepów zapobiegał urazom korzeni
oraz perforacjom do jamy nosowej (27). Plan
leczenia (4) obejmował bilateralne umieszczenie wszczepów w przedniej części podniebienia
twardego. Zabieg był przeprowadzany dwuetapowo, onplanty zostały odsłonięte po 4 miesiącach od pogrążenia. Dla zapewnienia retencji protezy, wszczepy zostały połączone belką
Doldera (Degussa, Wiedeń, Austria) i usytuowaną w płycie protezy matrycą. Belka dzięki
jej podzieleniu i połączeniu z matrycą z zachowaniem pewnej ruchomości umożliwiała dalszy wzrost w okolicy szwu podniebiennego.
Kontrola protezy odbywała się co 6 miesięcy
i według wskazań była ona korygowana lub
wymieniana na nową. Powyższej terapii zostało poddanych czworo dzieci, u których pogrążono 8 onplantów. Średnia ilość brakujących
zawiązków zębów w szczęce wynosiła 10 (+/–
1), a średni wiek w momencie umieszczania
Th
-
-
-
-
Implantoprotetyka
143
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
teleskopowych opartych na implantach. Korony
teleskopowe zapobiegały przesuwaniu się protez ruchomych a dodatkowo poprzez łatwość
oczyszczania ułatwiały pacjentom zachowanie
właściwej higieny jamy ustnej.
Braki w uzębieniu u dzieci z ciężką oligodoncją wpływają nie tylko na zaburzenia w
funkcjonowaniu czy rozwoju układu stomatognatycznego, ale także na psychoemocjonalny rozwój młodego organizmu (33). Hogberg
i wsp. (34) stwierdzili, iż dzieci już w wieku 9
lat zaczynają zdawać sobie sprawę z odmienności pomiędzy nimi a rówieśnikami. Wiek
ten przypada na okres dojrzewania i zawiązywania pierwszych kontaktów społecznych,
gdzie początkowe niepowodzenia mogą skutkować nawet zaburzeniami depresyjnymi (35).
Prawidłowe utrzymanie protez i satysfakcjonujący wygląd estetyczny stają się zatem niezwykle istotne pod względem prawidłowego rozwoju psychoemocjonalnego.
W rehabilitacji rozległej agenezji zębów w
szczęce należy zawsze w pierwszej kolejności
maksymalnie wykorzystać możliwości naturalnej retencji protez. W okresie wzrostu, tylko
w wyjątkowych sytuacjach należy decydować
się na osadzanie implantów, które w żadnym
wypadku nie mogą być sztywno połączone.
Możliwości uzyskania zadowalającej retencji
w żuchwie są natomiast bardzo ograniczone.
Najlepszym miejscem dla osadzenia wszczepów jest przestrzeń pomiędzy otworami bródkowymi, gdzie w przypadku bezzębia wzrost
jest minimalny. Johnson i wsp. (8) zaobserwowali, iż różnice we wzroście przedniego odcinka żuchwy u pacjentów leczonych za pomocą
implantów nie różniły się znacząco od grupy
kontrolnej. Zaobserwowano również, iż anterio lub posteriorotacja żuchwy może wpłynąć
na kątowość implantu, stwarzając konieczność
korekty lub wymiany protezy.
Autorzy podkreślają ponadto, iż każdy przypadek należy traktować indywidualnie, rozważając ilość i rozmieszczenie brakujących
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
skutkować infraokluzją uzupełnienia i nie jest
polecane przez większość klinicystów (1, 2,
24, 30). Baumrind i wsp. (31) stwierdzają, że
wzrost pionowy w tym miejscu zależy od aktywnej oraz pasywnej czynności wyrzynania
się dolnych zębów. W przypadku jednak bezzębnego przedniego odcinka żuchwy wzrost
ten jest minimalny (32). Daje to możliwość
stabilnego osadzania wszczepów jako wsparcia dla protez ruchomych.
W ostatnich latach wielu autorów zajmowało
się umieszczaniem implantów w przednim odcinku szczęk. Guckes i wsp (24) uzyskali 91%
przeżywalność po 24 miesiącach od osadzenia.
Podzielili oni dodatkowo pacjentów na 3 grupy
wiekowe: poniżej 11 lat, 11-18 lat oraz powyżej
18 lat, nie odnotowując istotnych statystycznie
różnic w przeżywalności implantów dla każdej
z tych grup wiekowych.
Kramer i wsp. (3) pogrążyli 2 implanty u
dziecka w wieku 8 lat z dysplazją ektodermalną, z powodu niewystarczającej retencji protezy ruchomej dolnej. Implanty połączyli belką
Doldera uzyskując satysfakcjonujące wyniki
zarówno w sferze funkcjonalnej jak i estetycznej. Pacjent szybko zaadaptował się do uzupełnień, co wyrażane było przez codzienne użytkowanie protez. Zauważono, iż po wymianie
protez zmieniły się nawyki żywieniowe pacjenta, pacjent rozpoczął jedzenie pokarmów mięsnych oraz owoców, pożywienia którego unikał
przed leczeniem. Dzięki zróżnicowanej diecie
ułatwiony został prawidłowy rozwój młodego
organizmu.
Heuberer i wsp. (4) poddali leczeniu troje dzieci z ciężką oligodoncją (średnia wieku
9 (+/-2) lata) za pomocą implantów wszczepionych w odcinku między otworami bródkowymi. Średnia ilość brakujących zawiązków zębów w dolnym łuku wynosiła 12 (+/1). Plan leczenia obejmował wszczepienie od
2 do 4 implantów w zależności od sytuacji klinicznej. Wykonane zostały ruchome uzupełnienia protetyczne wsparte na 2 lub 4 koronach
Th
-
144
-
is c
op
y is
for
pe
tio
np
roh
ibit
rso
na
lu
se
on
ly -
dis
tr
ibu
Piśmiennictwo
1. Bergendal B., Bergendal T., Hallonsten A-L.,
Koch G., Kurol J., Kvint S.: A multidisciplinary approach to oral rehabilitation with osseointegrated implants in children and adolescents with multiple aplasia. Eur. J. Orthod.,
1996, 18, 119-129.
2. Thilander B., Odman J., Lekholm U.:
Orthodontic aspects of the use of oral implants in adolescents: a 10-year follow-up study. Eur. J. Orthod., 2001, 23, 715-731.
3. Kramer F. J., Baethge C., Tschernitschek H.:
Implants in children with ectodermal dysplasia: a case report and literature review. Clin.
Oral Impl. Res., 2007, 18, 140-146.
4. Heuberer S., Dworak G., Zauza K., Watzek
G.: The use of onplants and implants in children with severe oligodontia: a retrospective
evaluation. Clin. Oral Impl. Res., 2012, 23, 7,
827-831.
5. Mestrovic S. R., Raic Z., Papic J. Z.:
Hypodontia in patients with Down syndrome.
Coll. Anthropol., 1998, 22, 69-72.
6. Jakób-Doleżal K., Knychalska-Karwan Z.,
Piątkowska E.: Wrodzona dysplazja ektodermalna. Czas. Stomatol., 2000, LIII, 9, 523530.
7. Itin P.H., Fistarol S.K.: Ectodermal dysplasias. Am. J. Med. Gen., 2004, 131C, 145-151.
8. Johnson E. L., Roberts M. W., Guckes A.
D., Bailey L. J., Phillips, C. L., Wrig J. T.:
Analysis of craniofacial development in children with hypohidrotic ectodermal dysplasia.
Am. J. Med. Gen., 2002, 112, 327-334.
9. Sennerby L., Odman J., Lekholm U., Thilander
B.: Tissue reactions towards titanium implants
inserted in growing jaws. A histological study
in the pig. Clin. Oral Impl. Res., 1993, 4, 2,
65-75.
10.Bergendal B., Koch G., Kvint S., Johansson
U.: Consensus Conference on Oral Implants in
young Patients. The Institute for Postgraduate
Dental Education, Jönköping, Sweden, 1996,
16-27.
11.Bergendal B., Koch G., Kurol J., Wänndahl
G.: Consensus Conference on Ektodermal
Dyspasia with Special reference to dental treatment. The Institute for Postgraduate Dental
Education, Jönköping, Sweden, 1998, 61-69.
12.OpHeji D.G., Opdebeeck H., van Steenberghe
D., Quirinen M.: Age as compromising factor
or implant insertion. Periodontology, 2000,
2003, 33, 172-184.
13.Rossi E., Andreasen J. O.: Maxillary bone
growth and implant positioning in a young
patient: a case report. Int. J. Periodontics
Restorative Dent., 2003, 23,113–119.
14.Schalk Van der Weide V., Prahl-Andersen B.,
Bosman F.: Tooth formation in patients with
oligodontia. Angle Orthod., 1993, 63, 31-37.
15.Ogaard B., Krogstad O.: Craniofacial structure and soft tissue profile in patients with severe hypodontia. Am. J. Orthod. Dentofacial
Orthop., 1995, 108, 472-477.
16.Biedziak B.: Etiologia i występowanie agenezji zębów – przegląd piśmiennictwa. Dent.
Med. Probl., 2004, 41,531-535.
17.Ohno K., Ohmori I.: Anodontia with hypohydrotic ectodermal dysplasia in a young female: a case report. Pediatr. Dent., 2000, 22, 4952.
18.Vastardis H.: The genetics of human tooth
agenesis: New discoveries for understanding
dental anomalies. Am. J. Orthod. Dentofacial
Orthop., 2000, 117, 650-656.
19.Ciechowicz K., Mateńko D., Feder T., Kubani
M., Zadurska M.: Zespołowe leczenie ortodontyczno-chirurgiczno-protetyczne
pa-
ed
.
zawiązków, możliwość wykorzystania zębów
wyrzniętych, objętość kości niezbędną dla osadzenia implantu, a także możliwości współpracy z pacjentem oraz jego opiekunami. Takie
kompleksowe podejście do terapii może spełnić
oczekiwania pacjentów, a także być powodem
satysfakcji całego zespołu specjalistów biorących udział w leczeniu.
Th
-
-
-
-
Implantoprotetyka
145
se
on
ly -
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
ridge augmentation: clinical report. J. Adv.
Prosthodont., 2011, 3, 96-100.
29.Skieller V., Björk A., Linde-Hansen T.:
Prediction of mandibular growth rotation evaluated from a longitudinal implant sample.
Am. J. Orthod., 1984, 42, 400-411.
30.Bergendal B.: When should we extract deciduous teeth and place implants in young individuals with tooth agenesis? J. Oral Rehabil.,
2008, 35, suppl. 1, 55-63.
31.Baumrind S., Beb-Bassat Y., Korn E. L.,
Bravo L. A., Curry S.: Mandibular remodeling
measured on cephalograms. I. Osseus changes relative to superimposition on metallic
implants. Am. J. Orthod. Dentofacial Orthop.,
1992, 102, 134-142.
32.Oesterle L. J.: Implant considerations in the
growing child. In: Orthodontic Applications
of Osseointegrated Implants. Eds.: Higuchi
K., Quintessence Publishing Co., Chicago
1984 133-159.
33.Remiszewski A.: Przyczynek do zagadnienia
występowania dyspla¬zji ektodermalnej u
dzieci. Ped. Pol., 1983, LVIII, 3, 299-305.
34.Hogberg G., Lagerheim B., Sennerstam R.:
The 9-year crisis reflected at a rehabilitation
center, at a health care center and at a child and
adolescent psychiatric center. Lakartidningen,
1986, 83, 2038-2042.
35.Nussbaum B., Carrel R.: The behavior modification of a dentally disabled child. J. Dentistry
in Children, 1976, 43, 255-261.
Zaakceptowano do druku: 13.I.2013 r.
Adres autora: 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59.
© Zarząd Główny PTS 2013.
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
cjentów z zespołem ektodermalnym. Protet.
Stomatol., 2007, LVII, 3, 157-162.
20.Vincent M. C., Biancalana V., Ginisty D.,
Mandel J. L., Calvas P.: Mutational spectrum
of the ED 1 gene in x-linked ectodermal dysplasia. Eur. J. Human Gen., 2001, 9, 355-363.
21.Bergendal B., Norderyd J., Bagesund M.,
Holst A.: Signs and symptoms from ectodermal organs in young Swedish individuals with
oligodontia. Int. J. Paediatr. Dent., 2006, 16,
320-326.
22.Björk A.: Growth of the maxilla in three dimensions as revealed by the implant method.
Br. J. Orthod., 1977, 4, 53-64.
23.Enlow D. H.: Facial Growth. Saunders
Publishers, 3rd edition, Philadelphia 1990.
24.Guckes A. D., Scurria M. S., McCarth, G. R.,
Brahim J. S.: Prospective clinical trial of dental implants in persons with ectodermal dysplasia. J. Prosthet. Dent., 2002, 88, 21-25.
25.Block M. S., Hoffman D. R.: A new device for
absolute anchorage for orthodontics. Am. J.
Orthod. Dentofacial Orthop., 1995, 107, 251258.
26.Janssens F., Swennen G., Dujardin T., Glineur
R., Malevez C.: Use of an onplant as orthodontic anchorage. Am. J. Orthod. Dentofacial
Orthop., 2002, 122, 566-570.
27.Crismani A. G., Bernhart T., Tangl S.,
Bantleon H. P., Watzek G.: Nasal cavity perforation by palatal implants: false positive records on the lateral cephalogram. Int. J. Oral
Maxillofac. Implants, 2005, 20, 267-273.
28.Bayat M., Khobyari M. M., Dalband M.,
Momen-Heravi F.: Full mouth implant rehabilitation of a patient with ectodermal dysplasia after orthognathic surgery, sinus and
Th
-
146

FULL TEXT - Protetyka Stomatologiczna

Transkrypt

Podobne dokumenty

This copy is for personal use only

This copy is for personal use only

This copy is for personal use only

FULL TEXT - Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości

This copy is for personal use only - distribution prohibited.

roczniknaukowy - Stowarzyszenie Idokan Polska

This copy is for personal use only

This copy is for personal use only

This copy is for personal use only