VIII PAŃSTWOWA INSPEKCJA SANITARNA

VIII
PAŃSTWOWA INSPEKCJA
SANITARNA
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
VIII
Państwowa Inspekcja Sanitarna
Na terenie województwa lubelskiego w 2005 r. nadzorem objęto 15 755 obiektów,
w tym 14 562 obiekty żywnościowo-żywieniowe, 18 wytwórni przedmiotów użytku
i kosmetyków, 103 miejsca obrotu przedmiotami użytku oraz 1 072 środki transportu
artykułów spożywczych. Liczba ocenionych obiektów jest niższa od liczby objętych
nadzorem ze względu na to, że nie wszystkie obiekty prowadziły działalność przez cały rok
lub zostały uruchomione pod koniec roku.
Tab. 76. Stan sanitarny wybranych obiektów żywieniowo - żywnościowych
w województwie lubelskim w 2005 r.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Rodzaj obiektów
Wytwórnie lodów
Automaty do lodów
Wytwórnie tłuszczów
roślinnych
Piekarnie
Ciastkarnie
Przetwórnie owocowowarzywne
Browary
Wytwórnie napojów
bezalkoholowych
Zakłady garmażeryjne
Zakłady przemysłu
zbożowo- młynarskiego
Wytwórnie makaronów
Wytwórnie wyrobów
cukierniczych
Wytwórnie
koncentratów
spożywczych
Wytwórnie octu
Wytwórnie majonezu
i musztardy
Wytwórnie używek
Wytwórnie środków
dietetycznych
Wytwórnie substancji
dodatkowych
Inne wytwórnie
żywności
Sklepy spożywcze
Kioski spożywcze
Targowiska
Magazyny hurtowe
Inne obiekty obrotu
żywnością
Zakłady żywienia
zbiorowego - otwartego
Liczba objętych
nadzorem
Liczba
ocenionych
Niezgodne z wymaganiami
liczba
%
59
121
59
120
1
0,8
1
1
-
-
441
165
441
165
36
4
8,2
2,4
67
67
-
-
4
4
-
-
36
36
2
5,5
24
23
2
8,7
98
98
24
24,5
20
20
1
5,0
23
23
1
4,3
2
2
-
-
1
1
-
-
1
1
-
-
6
6
-
-
1
1
-
-
2
2
-
-
54
48
1
2,1
7 367
840
66
516
7257
777
66
507
555
130
29
20
7,6
16,7
43,9
3,9
577
379
18
4,7
991
982
34
3,5
- 188 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
Zakłady małej
gastronomii ogółem
Smażalnie
Typu „fast-food”
Pijalnie piwa
Inne
Zakłady żywienia
zbiorowego
zamkniętego ogółem
W tym: stołówki
pracownicze
Bufety przy zakładach
pracy
Stołówki w domach
wczasowych
Bloki żywienia
w szpitalach
Kuchnie mleczne
Bloki żywienia
w sanatoriach
i prewentoriach
Bloki żywienia
w domach opieki
społecznej
Stołówki w żłobkach
I domach małego
dziecka
Stołówki szkolne
Stołówki w bursach
I internatach
Stołówki na koloniach
I obozach
Stołówki
w przedszkolach
Stołówki w domach
dziecka
Stołówki studenckie
Stołówki w zakładach
specjalnych
i wychowawczych
Inne zakłady żywienia
(hufce pracy, punkty
wydania posiłków
profilaktycznych)
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
1583
1562
51
3,3
184
574
774
51
176
571
765
50
6
12
25
8
3,4
2,1
3,3
16,0
1496
1459
45
3,1
32
32
1
3,1
70
70
-
-
45
44
-
-
44
44
2
4,5
13
13
-
-
7
7
-
-
60
60
2
3,3
13
13
1
7,7
565
562
24
4,3
97
97
2
2,1
120
100
2
2,0
290
289
9
3,1
19
19
-
-
8
8
-
-
39
39
-
-
74
65
2
3,1
Jak wynika z powyższego zestawienia, najwyższy odsetek obiektów niezgodnych
z wymaganiami stanowią:
1. Targowiska – 43.9%
2. Zakłady przemysłu zbożowo-młynarskiego – 24,5%
3. Kioski spożywcze – 16,7%
4. Zakłady garmażeryjne – 8,7%
5. Piekarnie – 8,2%
6. Sklepy spożywcze –7,6%
Nie budził większych zastrzeżeń stan sanitarny: wytwórni lodów, kuchni mlecznych,
bloków żywienia w sanatoriach, stołówek studenckich, stołówek w domach dziecka, stołówek
wczasowych, wytwórni tłuszczów roślinnych, wytwórni koncentratów spożywczych,
- 189 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
wytwórni octu, wytwórni majonezu i musztardy, przetwórni owocowo-warzywnych
i wytwórni środków dietetycznych.
Najczęściej stwierdzonymi w kontrolowanych obiektach uchybieniami były:
- brak wdrożenia systemu HACCP,
- brak opracowanych i wdrożonych procedur i instrukcji Dobrej Praktyki Produkcyjnej
i Dobrej Praktyki Higienicznej,
- nieprawidłowa funkcjonalność,
- nieprawidłowy stan techniczny (ściany i podłogi),
- brak bieżącej zimniej i ciepłej wody (dotyczy to głownie sklepów i kiosków
na terenach wiejskich).
W ramach prowadzonego w 2005 r. nadzoru w obiektach żywności, żywienia
i przedmiotów użytku oraz środkach transportu żywności:
- przeprowadzono 26 677 kontroli i rekontroli,
- sporządzono 21 513 protokółów,
- wydano 3 541 decyzji : w tym 90 decyzji zamknięcia obiektów na okres niezbędny
do usunięcia stwierdzonych uchybień (26 sklepów spożywczych, 16 zakładów
żywienia zbiorowego, 10 piekarni, 9 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego,
8 innych obiektów obrotu żywnością, 7 zakładów małej gastronomii, 5 kiosków
spożywczych, 3 ciastkarnie, 2 magazyny hurtowe, 1 wytwórnia napojów
bezalkoholowych, 1 inna wytwórnia żywności, 1 środek transportu (zakaz przewozu),
1 miejsce obrotu przedmiotami użytku),
- nałożono 2 081 mandatów na sumę 27 520,00 zł.,
- nałożono 247 grzywien w celu przymuszenia do wykonania obowiązków na sumę
155 200,00 zł,
- do sądów skierowano 8 wniosków (niewłaściwa jakość zdrowotna środków
spożywczych, rozpoczęcia działalności bez wymaganej zgody),
- wycofano z obrotu środki spożywcze niewłaściwej jakości na sumę 30 753,34 zł.
W ramach prowadzonego nadzoru kontrolowano również jakość zdrowotną środków
spożywczych oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością.
Laboratorium WSSE oraz pracujące w systemie zintegrowanym 4 laboratoria PSSE
zbadały ogółem 5 620 próbek, z czego zakwestionowano 212, t.j. 3,7%, w tym:
- 4 510 próbek środków spożywczych krajowych, zakwestionowano 119, t.j. 2,6%
262 próbki środków spożywczych z importu, zakwestionowano 2 t.j. 0,7%
213 próbek przedmiotów użytku, zakwestionowano 14, t.j. 6,6%
312 próbek sanitarnych (na czystość sprzętu, naczyń i rąk), zakwestionowano
34, t.j. 10,9%,
Głównymi przyczynami kwestionowania środków spożywczych były zanieczyszczenia
mikrobiologiczne – ponadnormatywna zawartość bakterii z grupy coli, zmienione cechy
organoleptyczne.
Najczęściej kwestionowane środki spożywcze, to:
- masło – 14,3% kwestionowanych,
- lody – 12,3% kwestionowanych,
- wyroby cukiernicze – 7,7%,
- przetwory mleczne (bez masła i lodów) – 2,7%.
Państwowa Inspekcja Sanitarna nie prowadzi badań w kierunku BSE.
W 2005 roku pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej na terenie województwa
lubelskiego objęli nadzorem sanitarnym 4 868 obiektów użyteczności publicznej.
Bieżące kontrole sanitarne podczas całego roku prowadzone były w zakładach
fryzjerskich, gabinetach kosmetycznych, gabinetach odnowy biologicznej, na basenach
kąpielowych oraz w domach pomocy społecznej, hotelach i ośrodkach wczasowo –
turystycznych.
- 190 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
Na koniec 2005 roku na terenie woj. lubelskiego wykazano 40 obiektów użyteczności
publicznej ze złym stanem sanitarnym, w tym 33 obiekty pod względem technicznym.
Tab. 77. Stan sanitarny urządzeń i obiektów na terenie województwa lubelskiego w 2005 r.
Lp.
Wyszczególnienie
Obiekty
skontrolowane
Zły stan sanitarny
% złych
1.
Toalety publiczne
90
3
3,33
2.
Baseny kąpielowe
45
3
6,66
3.
Domy pomocy społecznej
92
2
2,17
4.
Zakłady fryzjersko- kosmetyczne
1 341
5
0,37
5.
Zakłady odnowy biologicznej
120
2
1,66
6.
Hotele
93
1
1,07
7.
Hotele pracownicze
20
-
-
8.
Noclegownie
12
-
-
9.
Obiekty wczasowo- turystyczne
228
7
3,07
10.
Dworce autobusowe
26
-
-
11.
Dworce i stacje kolejowe
68
8
11,76
12.
Przystań żeglarska
1
-
-
13.
Drogowe przejścia graniczne
6
-
-
14.
Kolejowe przejścia graniczne
2
-
-
Zasoby wód podziemnych stanowią w województwie lubelskim jedyne źródło
zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia. Największe znaczenie mają poziomy wodonośne
piętra górnokredowego (74%). Pozostałe poziomy wodonośne to piętra czwartorzędowego
(17%) oraz trzeciorzędowego (9%). Lokalnie ujmowane są wody dewońskie i jurajskie.
W 2005 r. ludność zaopatrywana była w wodę z 1018 wodociągów;
w tym 681 wodociągi zbiorowego zaopatrzenia, a 337 to ujęcia własne placówek
oświatowych, służby zdrowia, domów pomocy społecznej. W porównaniu do ubiegłego roku
ogólna liczba wodociągów zbiorowego zaopatrzenia z równoczesnym wyłączaniem ujęć
lokalowych.
W ubiegłym roku powstało 5 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia:
• Wodociąg publiczny w Czełczycach gmina Sawin, powiat chełmski,
• Wodociąg publiczny Niemienice kolonia gmina Krasnystaw powiat krasnostawski,
• Wodociąg Kępa Gostecka, gmina Łaziska powiat opolski,
• Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia w Górach Opolskich, który powstał na bazie
wodociągu lokalnego Szkoły Podstawowej w Górach Opolskich powiat opolski,
• Wodociąg zbiorowego zaopatrzenia Brzeziczki w gmina Piaski powiat świdnicki.
Na terenie województwa lubelskiego mieszka 2182 190 osób, z wody o kontrolowanej
jakości korzysta 1 912 637, co stanowi 87,65% wszystkich mieszkańców województwa.
Woda dobrej jakości dostarczana jest do 1 831666 (95,77%) osób, natomiast z wody
nie spełniającej wymagań rozporządzenia MZ korzysta 80 971 (4,23%) mieszkańców
województwa lubelskiego.
- 191 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
Tab. 78. Zaopatrzenie ludności w wodę z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia
w poszczególnych powiatach w 2005 r.
% osób korzystających
z wody odpowiadającej
wymogom
% osób korzystających
z wody nie spełniającej
wymagań
2 182 190
95,77
4,23
bialski*.
172 154
78,94
-
biłgorajski
104 501
92,43
5,93
chełmski*
142 107
86,7
0,51
hrubieszowski
69 240
30,94
30,88
janowski
48005
73,8
2,27
krasnostawski
76508
88,0
-
100 162
85,99
0,029
90 839
91,91
5,35
lubelski*
494 973
91,25
2,25
łęczyński
57 335
77,32
8,4
łukowski
108 666
87,73
12,44
opolski
63 360
93,97
4,45
parczewski
36 644
79,9
13,05
puławski
117 167
93,95
1,23
radzyński
61 597
85,36
-
rycki
59 859
85,07
4,02
świdnicki
72 282
88,5
1,41
tomaszowski
89 172
80,1
3,18
włodawski
40 430
89,15
4,56
zamojski*
177 189
68,06
-
Powiaty
Województwo
kraśnicki
lubartowski
Ludność
* łącznie z miastem grodzkim powiatu
Ludność zaopatrywania w wodę z wodociągów znajdujących się na terenie czterech
powiatów woj. lubelskiego (bialski, krasnostawski, radzyński, zamojski) korzysta z wody
spełniającej obowiązujące normy.
Miasta województwa lubelskiego zaopatrywane były w wodę przez 140 wodociągów
(wodociągi zbiorowego zaopatrzenia i własne). Z wody o kontrolowanej jakości korzystało
1 006 380 osób, z tego 980 213 osób korzystało z wody spełniającej wymagania,
a 26 167 z wody nie spełniającej wymagań, ze względu na przekroczenia zawartości żelaza
i manganu.
Wsie woj. lubelskiego zaopatrywane były w wodę pochodzącą z 878 wodociągów.
Z wody o kontrolowanej jakości korzystało 906 257, z czego 851 453 korzystało z wody
spełniającej wymagania, a 54 804 osoby korzystały z wody o ponadnormatywnej zawartości
żelaza i manganu. Pięć wodociągów produkowało wodę o podwyższonej zawartości
- 192 -
Informator Statystyczny Ochrony Zdrowia
VIII. Państwowa Inspekcja Sanitarna
azotanów (wodociąg Pulczynów gmina Frampol; wieś Święchów gmina Annopol; wieś
Majdan Brzezicki gmina Piaski; wieś Żurawce gmina Lubycza Królewska; wieś Pukarzów
gmina Łaszczów).
W dalszym ciągu na terenie województwa możemy jednak zaobserwować różnice
w zakresie dostępności mieszkańców do wody kontrolowanej jakości: gmina Nielisz – powiat
zamojski; gmina Wojciechów – powiat lubelski; gmina Wilkołaz – powiat kraśnicki dostęp do
kontrolowanej jakości ma jedynie ok 10-12% ludności. Na terenie gminy Miączyn – powiat
zamojski w wodę pochodzącą z wodociągów zbiorowego zaopatrzenia zaopatrywanych jest
jedynie ok.3% natomiast gmina Bełżec – powiat tomaszowski nie posiada doprowadzeń
wodociągów.
W roku 2005 wykonane zostały prace modernizacyjne na 45 wodociągach
województwa lubelskiego, a 39 wodociągów rozbudowano. Do jednych z najbardziej
rozbudowanych i sukcesywnie modernizowanych wodociągów należy wodociąg zbiorowego
zaopatrzenia ludności MPWiK w Lublinie, gdzie wykonane zostały prace na 4 stacjach
wodociągowych, pompowni, ujęciu osiedlowym oraz studni awaryjnej.
W 2005 roku skontrolowana została jakość wody w 16 studniach publicznych
(9 miasto, 7 wieś). Studnie te stanowią awaryjne źródło wody na terenach gdzie mieszkańcy
zaopatrywani są w wodę z wodociągów. W przypadku nieregularnego eksploatowania studni,
jak to miało miejsce w 9 studniach województwa, dochodzi do korozji urządzeń, a co za tym
idzie, woda dostarczana nie spełnia wymagań. W dwóch studniach stwierdzono wodę
nieprzydatną do spożycia ze względu na wykrycie bakterii z grupy Coli.
Pod nadzorem PIS znajdują się również 3 studnie wykorzystywane jako awaryjne
zaopatrzenie szpitali w wodę, są to:
1. Szpital w Suchowoli – 2 studnie,
2. Szpital w Radecznicy - 1studnia.
- 193 -