Nazwa przedmiotu: Preparatyka i analiza związków naturalnych

Nazwa przedmiotu: Preparatyka i analiza związków naturalnych
Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Wydział Chemii UG
Kod ECTS
Nazwa kierunku: Chemia
Nazwa specjalności: Ch, ChM, ChK, AiDCh, ChNM
Nazwisko osoby prowadzącej (osób prowadzących):
A. Kołodziejczyk, R. Kasprzykowska, K. Stachowiak, P. Czaplewska, A. Szymańska, E. Jankowska, E.
Wieczerzak (KChM)
Liczba godzin zajęć, w tym: wykładów, ćwiczeń,
Liczba punktów ECTS: 4
konwersatoriów, laboratoriów, seminariów: 60L
Rodzaj studiów (stacjonarne, niestacjonarne, I, II stopnia):
stacjonarne I stopnia
Rok i semestr studiów: II-4, III-5
Status przedmiotu (obligatoryjny/fakultatywny): fakultatywny
Język wykładowy: polski
Metody dydaktyczne: praca w laboratorium, konsultacje
regularne oraz organizowane w indywidualnych przypadkach
Formy i warunki zaliczania przedmiotu:
Przedmiot jest zaliczany na ocenę, na którą
składają się: ocena jakości pracy przy
realizacji wszystkich zadań oraz oceny
sprawozdań. Ćwiczenia są zaliczane pod
warunkiem samodzielnego wykonania
wszystkich zaplanowanych zadań
praktycznych.
Określenie przedmiotów wprowadzających wraz z wymaganiami wstępnymi: chemia organiczna (budowa i
właściwości fizykochemiczne podstawowych klas związków organicznych, podstawy mechanizmów reakcji,
reakcje charakterystyczne dla najwaŜniejszych grup funkcyjnych, technika laboratoryjna w preparatyce
organicznej), podstawy spektroskopii NMR, UV i IR, podstawy chromatografii.
ZałoŜenia i cele przedmiotu (umiejętności i kompetencje): poznanie technik wyodrębniania komponentów
kosmetycznych i farmaceutycznych ze źródeł naturalnych (ekstrakcja ciągła roztworów i substancji stałych z
uŜyciem perkolatorów/aparatu Soxhleta, chromatografia typu "flash”, róŜne techniki destylacji...), umiejętność
wnioskowania o czystości, składzie i ilości izolowanych produktów w oparciu o metody analizy jakościowej i
ilościowej związków organicznych (krystaliczne pochodne, TLC, HPLC, metody spektroskopowe, barwne
reakcje charakterystyczne), poznanie wybranych technik prowadzenia reakcji odwracalnych (np. synteza estrów
zapachowych z zastosowaniem mikrofal, azeotropowego usuwania wody i ciągłej ekstrakcji produktu), poznanie
zasad komponowania mieszanin zapachowych.
Treści programowe: Synteza związków zapachowych i badanie ich właściwości fizykochemicznych; izolacja
związków chemicznych z materiałów naturalnych (np. teobrominy z kakao, eugenolu z goździków); identyfikacja
izolowanych związków metodami chemicznymi i spektroskopowymi; wyodrębnianie i rozdział składników
produków naturalnych metodą chromatografii kolumnowej (np. karotenoidów, składników olejku kminkowego);
analiza ilościowa składu produktów pochodzenia naturalnego metodą HPLC; izolacja i jakościowa analiza
chromatograficzna olejków eterycznych; ilościowe oznaczanie zawartości olejków eterycznych w wybranym
materiale roślinnym (aparat Derynga); sporządzanie kompozycji zapachowych na bazie wyodrębnionych
olejków eterycznych oraz zsyntezowanych substancji zapachowych.
Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej:
1. R. Kasprzykowska, A.S. Kołodziejczyk, K. Stachowiak, E. Jankowska „Preparatyka i analiza związków
naturalnych”, Wydawnictwo UG, w druku.
2. A. Kołodziejczyk, „Naturalne związki organiczne”, PWN, Warszawa 2005.
3. R. Walczyna, J. Sokołowski, G. Kupryszewski, „Analiza związków organicznych”, Wydawnictwo UG,
Gdańsk 1996.
4. A. Vogel, Preparatyka organiczna, WNT, Warszawa 1984
5. H. RóŜański, "Olejki eteryczne i preparaty olejkowe”, http://www.parazyt.gower.pl/oleum2003.htm
6. J. Góra, A. Lis, Najcenniejsze olejki eteryczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2007.