w sprawie projektu decyzji Rady upoważniającej do
Transkrypt
w sprawie projektu decyzji Rady upoważniającej do
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009 - 2014 Dokument z posiedzenia A7-0194/2010 10.6.2010 *** ZALECENIE w sprawie projektu decyzji Rady upowaŜniającej do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodów i separacji, (09898/2010 – C7-0145/2010– 2010/0066(NLE)) Komisja Prawna Sprawozdawca: Tadeusz Zwiefka RR\819928PL.doc PL PE442.861v02-00 Zjednoczona w róŜnorodności PL PR_AVCNLE Objaśnienie uŜywanych znaków * *** ***I ***II ***III Procedura konsultacji Procedura zgody Zwykła procedura ustawodawcza (pierwsze czytanie) Zwykła procedura ustawodawcza (drugie czytanie) Zwykła procedura ustawodawcza (trzecie czytanie) (Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej w projekcie aktu.) PE442.861v02-00 PL 2/10 RR\819928PL.doc SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO................ 5 UZASADNIENIE ...................................................................................................................... 8 WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI ....................................................... 10 RR\819928PL.doc 3/10 PE442.861v02-00 PL PE442.861v02-00 PL 4/10 RR\819928PL.doc PROJEKT REZOLUCJI LEGISLACYJNEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie projektu decyzji Rady upowaŜniającej do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodów i separacji (09898/2010 – C7-0145/2010 – 2010/0066(NLE)) (Procedura zgody) Parlament Europejski, – uwzględniając projekt decyzji Rady w sprawie upowaŜnienia do podjęcia wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodów i separacji (09898/2010), – uwzględniając wniosek o wyraŜenie zgody przedstawiony przez Radę na mocy art. 329 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (C7-0145/2010), – uwzględniając art. 74g i art. 81 ust. 1 Regulaminu, – uwzględniając zalecenie Komisji Prawnej (A7–0194/2010), A. mając na uwadze, Ŝe w dniu 17 lipca 2006 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2201/2003 w odniesieniu do jurysdykcji i wprowadzającego zasady dotyczące prawa właściwego w sprawach małŜeńskich („Rzym III”) (COM(2006)0399), B. mając na uwadze, Ŝe ww. wniosek opierał się na art. 61 lit. c) i art. 67 ust. 1 traktatu WE, które wymagały jednogłośnej decyzji w Radzie, C. mając na uwadze, Ŝe w dniu 21 października 2008 r. Parlament w procedurze konsultacji zatwierdził zmieniony wniosek Komisji1, D. mając na uwadze, Ŝe w połowie 2008 r. okazało się jasne, Ŝe niektóre państwa członkowskie borykają się ze specyficznymi trudnościami uniemoŜliwiającymi im zaakceptowanie zaproponowanego rozporządzenia; mając w szczególności na uwadze, Ŝe jedno z państw nie mogło zaakceptować, by jego sądy musiały stosować prawo dotyczące rozwodów obowiązujące w innym państwie, jeŜeli prawo to w opinii tego państwa jest bardziej restrykcyjne niŜ jego własne prawo dotyczące rozwodów, oraz Ŝe państwo to opowiedziało się za dalszym stosowaniem swojego prawa materialnego do wszystkich rozwodów, o które wystąpiono w sądach tego państwa; mając na uwadze, Ŝe w przeciwieństwie do powyŜszego zdecydowana większość państw członkowskich uznała, Ŝe przepisy regulujące prawo właściwe stanowią zasadniczy element zaproponowanego rozporządzenia oraz Ŝe takie przepisy w niektórych przypadkach wymagałyby od sądów zastosowania prawa obcego, E. mając na uwadze, Ŝe na posiedzeniu w dniach 5-6 czerwca 2008 r. Rada stwierdziła, Ŝe „nie ma jednomyślności co do dalszych prac nad zaproponowanym rozporządzeniem i Ŝe wystąpiły trudności nie do pokonania, uniemoŜliwiające osiągnięcie jednomyślności 1 Dz.U. C 15 E z 21.1.2010, s. 128. RR\819928PL.doc 5/10 PE442.861v02-00 PL obecnie i w przewidywalnej przyszłości” oraz Ŝe „cele proponowanego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w rozsądnym terminie przez zastosowanie odpowiednich postanowień traktatów”, F. mając na uwadze, Ŝe zgodnie z art. 20 Traktatu o Unii Europejskiej minimum dziewięć państw członkowskich moŜe nawiązać wzmocnioną współpracę w ramach niewyłącznych kompetencji Unii, przy czym mogą korzystać w tym celu z jej instytucji i wykonywać te kompetencje stosując odpowiednie postanowienia traktatów, z zastrzeŜeniem ograniczeń oraz zgodnie z postanowieniami tego artykułu i art. 326–334 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, G. mając na uwadze, Ŝe dotychczas dwanaście państw członkowskich1 zgłosiło zamiar nawiązania między sobą wzmocnionej współpracy w dziedzinie prawa właściwego w sprawach małŜeńskich, H. mając na uwadze, Ŝe Parlament sprawdził zgodność z art. 20 Traktatu o Unii Europejskiej oraz z art. 326-334 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. I. mając w szczególności na uwadze, Ŝe tę wzmocnioną współpracę moŜna postrzegać jako sprzyjającą celom Unii, chroniącą jej interesy oraz wzmacniającą proces jej integracji w rozumieniu art. 20 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; w świetle wyników obszernych konsultacji z zainteresowanymi podmiotami, przeprowadzonych przez Komisję przy opracowywaniu oceny wpływu w związku z zieloną księgą (COM(2005)0082); w związku z duŜą liczbą małŜeństw „międzynarodowych” oraz około 140 000 rozwodów z elementem międzynarodowym w Unii w 2007 r.; pamiętając, Ŝe dwa spośród krajów zamierzających uczestniczyć we wzmocnionej współpracy – Niemcy i Francja – miały najwyŜszy udział w liczbie nowych rozwodów „międzynarodowych” w owym roku, J. mając na uwadze, Ŝe harmonizacja przepisów kolizyjnych ułatwi wzajemne uznawanie wyroków w dziedzinie wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości w zakresie, w jakim zwiększy wzajemne zaufanie, mając na uwadze, Ŝe obecnie w państwach członkowskich biorących udział we współpracy sądowej w sprawach cywilnych istnieje 26 róŜnych regulacji kolizyjnych dotyczących rozwodu, a nawiązanie wzmocnionej współpracy w tej dziedzinie zmniejszy tę liczbę do 14, przez co poprawi się harmonizacja przepisów prawa prywatnego międzynarodowego i wzmocni się proces integracji, K. mając na uwadze, Ŝe historyczne podłoŜe tej inicjatywy pokazuje wyraźnie, iŜ zaproponowanie rozwaŜanej decyzji jest rozwiązaniem ostatecznym oraz Ŝe cele współpracy nie mogłyby zostać osiągnięte w rozsądnym terminie; mając na uwadze, Ŝe przynajmniej dziewięć państw członkowskich zamierza uczestniczyć w omawianej współpracy; mając w związku z tym na uwadze, Ŝe spełniono wymogi z art. 20 Traktatu o Unii Europejskiej, L. mając na uwadze, Ŝe spełnione są takŜe wymogi art. 326-334 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, 1 Austria, Belgia, Bułgaria, Francja, Niemcy, Włochy, Łotwa, Luksemburg, Węgry, Rumunia, Hiszpania i Słowenia. PE442.861v02-00 PL 6/10 RR\819928PL.doc M. mając w szczególności na uwadze, Ŝe wzmocniona współpraca w tej dziedzinie jest zgodna z traktatami i prawem unijnym, gdyŜ nie naruszy acquis, jako Ŝe jedyne przepisy unijne obowiązujące w tej dziedzinie odnoszą się do jurysdykcji, uznawania i wykonywania orzeczeń, a nie do prawa właściwego; mając na uwadze, Ŝe omawiana współpraca nie doprowadzi do dyskryminacji ze względu na obywatelstwo, sprzecznej z art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, poniewaŜ zaproponowane przepisy kolizyjne znajdą zastosowanie do wszystkich stron postępowań przed sądami uczestniczących w niej państwach członkowskich, niezaleŜnie od obywatelstwa lub miejsca zamieszkania tych stron, N. mając na uwadze, Ŝe wzmocniona współpraca nie zaszkodzi rynkowi wewnętrznemu ani spójności społecznej i terytorialnej oraz nie stworzy barier ani nie będzie przyczyną dyskryminacji w handlu między państwami członkowskimi i nie zakłóci konkurencji; mając na uwadze, Ŝe omawiana współpraca ułatwi za to właściwe funkcjonowanie rynku wewnętrznego, znosząc ewentualne przeszkody dla swobodnego przepływu osób, oraz uprości postępowanie dla stron i prawników w uczestniczących państwach członkowskich, nie powodując przy tym Ŝadnej dyskryminacji wśród obywateli, O. mając na uwadze, Ŝe we wzmocnionej współpracy będą przestrzegane uprawnienia, kompetencje i obowiązki nieuczestniczących w niej państw członkowskich, o ile zachowają one swoje przepisy prawa międzynarodowego prywatnego obowiązujące w tej dziedzinie; mając na uwadze, Ŝe między państwami członkowskimi uczestniczącymi i nieuczestniczącymi nie ma umów międzynarodowych, które zostałyby naruszone przez wzmocnioną współpracę, a omawiana współpraca nie będzie kolidowała z konwencjami haskimi o odpowiedzialności rodzicielskiej i zobowiązaniach alimentacyjnych, P. mając na uwadze, Ŝe art. 328 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przewiduje, Ŝe wzmocniona współpraca musi w kaŜdej chwili być otwarta dla wszystkich państw członkowskich, które chcą w niej uczestniczyć, Q. mając na uwadze, Ŝe art. 333 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej umoŜliwia Radzie (a konkretnie tym członkom Rady, którzy reprezentują państwa członkowskie uczestniczące we wzmocnionej współpracy) przyjęcie decyzji o stanowieniu zgodnie ze zwykłą procedurą prawodawczą, a nie ze specjalną procedurą prawodawczą z art. 81 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w ramach której odbywają się jedynie konsultacje z Parlamentem, 1. wyraŜa zgodę na wniosek dotyczący decyzji Rady; 2. wzywa Radę do przyjęcia decyzji zgodnie z art. 333 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którą jeŜeli zostanie przedstawiony wniosek w sprawie rozporządzenia Rady wdraŜającego wzmocnioną współpracę w dziedzinie prawa właściwego dla rozwodu i separacji, Rada będzie stanowiła w zwykłej procedurze prawodawczej; 3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji. RR\819928PL.doc 7/10 PE442.861v02-00 PL UZASADNIENIE W dniu 17 lipca 2006 r. Komisja przyjęła wniosek dotyczący tzw. rozporządzenia „Rzym III” w oparciu o art. 61 lit. c) i art. 67 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską1. Wniosek miał na celu zmianę przepisów w sprawie jurysdykcji przewidzianych w rozporządzeniu „Bruksela IIa” oraz wprowadzenie wspólnych zasad ustalania prawa właściwego dla transgranicznych spraw rozwodowych. Wniosek wyraźnie nie miał na celu harmonizacji prawa materialnego państw członkowskich regulującego rozwody. Rada musiała podejmować decyzję jednogłośnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim (zgodnie z art. 67 ust. 1 TWE2). W dniu 21.10.08 r. Parlament Europejski zatwierdził zmieniony wniosek Komisji. NaleŜy pamiętać, Ŝe w odniesieniu do środków dotyczących prawa rodzinnego mających skutki transgraniczne odbywają się jedynie konsultacje z Parlamentem, co obowiązuje takŜe po wejściu w Ŝycie traktatu lizbońskiego. W Radzie wniosek natrafił na niemoŜliwe do przezwycięŜenia trudności. Po pierwsze, prawo właściwe dla rozwodów róŜni się w poszczególnych państwach członkowskich. Po drugie, na Malcie nie moŜna przerwać małŜeństwa w drodze rozwodu. Po trzecie, w dyskusji w Radzie podniesiono zastrzeŜenia co do zgodności wniosku z zasadami pomocniczości i proporcjonalności. Wniosek nie otrzymał jednogłośnego poparcia na posiedzeniu Rady ds. wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych w dniu 5 i 6 czerwca 2008 r. i inicjatywa upadła. W lipcu 2008 r. okazało się jasne, Ŝe grupa dziesięciu państw członkowskich po raz pierwszy w historii Unii Europejskiej była gotowa uruchomić mechanizm wzmocnionej współpracy, Ŝeby dokonać postępów z rozporządzeniem „Rzym III”. Artykuł 20 TUE wymaga minimum dziewięciu państw członkowskich do nawiązania wzmocnionej współpracy. Obecnie jest ich dwanaście. W momencie przyjmowania wniosku Komisji było ich dziewięć (Austria, Bułgaria, Francja, Włochy, Luksemburg, Węgry, Rumunia, Hiszpania i Słowenia), gdyŜ Grecja wycofała swój pierwotny wniosek 3 marca 2010 r. Od tego czasu gotowość do wzmocnionej współpracy wyraziły równieŜ: Niemcy, Belgia i Łotwa. Sprawozdawca ocenia, Ŝe jest to wydarzenie historyczne – po raz pierwszy zastosowana zostanie procedura wzmocnionej współpracy – oraz Ŝe jednocześnie naleŜy ubolewać nad tym zwrotem w dziedzinie prawa cywilnego i rodzinnego, w której odnieśliśmy pokaźne sukcesy, przyjmując prawodawstwo dla całej Europy, niezaleŜnie od specjalnej pozycji przyznanej Danii, Irlandii i Wielkiej Brytanii. Sprawozdawca wyraŜa jednak głębokie przekonanie, Ŝe nad powyŜszymi względami zagóruje potrzeba rozwiązania problemów prawnych, z jakimi borykają się obywatele europejscy uczestnicząc w transgranicznym postępowaniu rozwodowym lub separacyjnym. Jesteśmy zobowiązani wobec obywateli do czynienia wszystkiego, co w naszej mocy, Ŝeby zagwarantować, Ŝe ten sam w sobie bolesny epizod ich Ŝycia nie będzie dodatkowo 1 Wniosek dotyczący rozporządzenia Rady zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2201/2003 w odniesieniu do jurysdykcji i wprowadzające zasady dotyczące prawa właściwego w sprawach małŜeńskich (COM(2006)0399). 2 Zobacz teraz art. 81 ust. 3 TFUE. PE442.861v02-00 PL 8/10 RR\819928PL.doc utrudniany w postępowaniu przed sądami, które muszą zmierzyć się z kwestiami prawa właściwego trudnymi do zrozumienia nawet dla wielu prawników. Sprawozdawca wzywa Komisję i państwa członkowskie uczestniczące we wzmocnionej współpracy, Ŝeby wspierały udział w niej jak największej liczby państw członkowskich zgodnie z art. 328 ust. 1 akapit drugi. W tej kluczowej chwili, kiedy po raz pierwszy w historii Unii uruchamia się wzmocnioną współpracę, zasadniczą kwestią jest wyznaczenie jej właściwego kierunku: ku silniejszej i głębszej integracji. NaleŜy koniecznie uniknąć sytuacji, w której wzmocniona współpraca byłaby postrzegana i wykorzystywana jako narzędzie specjalnych ustaleń przeznaczonych tylko dla ograniczonego kręgu krajów. Sprawozdawca pragnie podziękować Evelyne Gebhardt, sprawozdawczyni Komisji Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych, Ŝe zgodziła się zrezygnować ze sporządzenia opinii w tej sprawie, Ŝeby umoŜliwić jak najrychlejsze zakończenie tej procedury. RR\819928PL.doc 9/10 PE442.861v02-00 PL WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI Data przyjęcia 1.6.2010 Wynik głosowania końcowego +: –: 0: Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Raffaele Baldassarre, Luigi Berlinguer, Sebastian Valentin Bodu, Françoise Castex, Christian Engström, Marielle Gallo, Gerald Häfner, Daniel Hannan, Klaus-Heiner Lehne, Antonio Masip Hidalgo, Alajos Mészáros, Evelyn Regner, Francesco Enrico Speroni, Dimitar Stoyanov, Alexandra Thein, Diana Wallis, Rainer Wieland, Cecilia Wikström, Zbigniew Ziobro, Tadeusz Zwiefka Zastępca(y) obecny(i) podczas głosowania końcowego Piotr Borys, Kurt Lechner, Toine Manders, Angelika Niebler Zastępca(y) (art. 187 ust. 2) obecny(i) podczas głosowania końcowego Wojciech Michał Olejniczak, Jutta Steinruck PE442.861v02-00 PL 24 0 0 10/10 RR\819928PL.doc