2 rok - Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Transkrypt

Karta modułu/przedmiotu
Informacje ogólne o module/przedmiocie
2. Poziom kształcenia: jednolite studia magisterskie
1. Kierunek studiów: Farmacja
3. Forma studiów: stacjonarne i niestacjonarne
4. Rok: II
5. Semestr: IV
6. Nazwa modułu/przedmiotu: DIAGNOSTYKA KLINICZNA W PIGUŁCE
7. Status modułu/przedmiotu: Fakultatywny
8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot:
Katedra i Zakład Chemii Klinicznej i Diagnostyki Laboratoryjnej
ul. Jedności 8, 41-200 Sosnowiec
32/364 11 50 ,
[email protected], www. chemklin.edu.pl
9. Prowadzący moduł/przedmiot (imię, nazwisko, adres e-mail):
Prof. dr hab. Krystyna Olczyk [email protected]
10. Cel kształcenia:
Zapoznanie studentów z wynikami diagnostycznych badań laboratoryjnych jako wskaźnikami stanu
zdrowia pacjenta, czynników środowiskowych oraz farmakologicznych. Za cel przedmiotu przyjęto
ponadto nabycie przez studentów zdolności interpretacji wyników oraz rozumienia algorytmów
postępowania diagnostycznego, co sprzyjać ma pełniejszemu wypełnianiu zadań farmaceuty w zakresie
opieki farmaceutycznej, sprawowanej dla bezpośredniej korzyści pacjenta.
11. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji:
Znajomość budowy i funkcji narządów oraz układów organizmu wraz z mechanizmami regulacyjnymi,
zapewniającymi homeostazę ustrojową
12. Efekty kształcenia
Odniesienie
Numer
do efektów
Efekty kształcenia
efektu
kształcenia
Student, który zaliczył moduł/przedmiot:
kształcenia
dla
programu
01
Wskazuje zależności pomiędzy nieprawidłowościami morfologicznymi a
A.W5
funkcją zmienionych tkanek, narządów i układów, objawami
A.W6
klinicznymi, strategią diagnostyczną i farmakologiczną
A.W12
A.W13
E.W23
A.U7
A.U8
A.U11
A.U12
B.U3
B.U16
02
03
Zna teoretyczne i praktyczne aspekty metodyki ilościowego
i jakościowego oznaczania stężeń węglowodanów, lipidów, białek
i metabolitów tych związków oraz parametrów równowagi kwasowozasadowej i wodno-elektrolitowej w płynach ustrojowych oraz
znaczenie uzyskanych wyników badań dla rozpoznania, diagnostyki
różnicowej, monitorowania przebiegu schorzeń i oceny efektów leczenia
w różnych stanach klinicznych
Zna kliniczne aspekty zaburzeń hematopoezy i hemostazy, manualne i
automatyczne metody ich laboratoryjnej oceny oraz znaczenie
uzyskanych wyników dla rozpoznania lub wykluczenia patologii oraz
monitorowania zastosowanego leczenia
A.W12
A.U7
A.U8
A.U9
A.U10
B.U3
E.U49
A.W12
A.W13
A.U7
A.U8
A.U9
A.U10
A.U11
B.U3
13. Formy zajęć w odniesieniu do efektów kształcenia
Forma zajęć dydaktycznych
Numer efektu
ćwiczenia
ćwiczenia
kształcenia
wykład
seminarium
laboratoryjne praktyczne
01
x
02
x
03
x
14. Treści programowe
inne
14.1. Forma zajęć: Seminaria
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
Podstawy diagnostyki hematologicznej – parametry morfologii krwi,
ocena stanu czynnościowego płytek krwi, interpretacja wyników badań
uzyskanych z różnych analizatorów hematologicznych. Oznaczanie
hematokrytu – znaczenie diagnostyczne i interpretacja otrzymanych
wyników.
Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki lipidowej, interpretacja
wyników badań panelu lipidowego osocza krwi w wybranych sytuacjach
klinicznych. Ocena stężenia cholesterolu całkowitego w surowicy krwi –
znaczenie diagnostyczne i interpretacja otrzymanych wyników.
Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń stężenia białek osocza krwi –
interpretacja wyników badań profilu białkowego w wybranych
sytuacjach klinicznych. Ocena stężenia białka całkowitego w surowicy
krwi – znaczenie diagnostyczne i interpretacja otrzymanych wyników.
Enzymatyczna aktywność osocza krwi – interpretacja wyników badań
enzymów jako wskaźników uszkodzeń tkankowych, w wybranych
sytuacjach klinicznych. Ocena aktywności ALT, ASP w surowicy krwi –
znaczenie diagnostyczne i interpretacja otrzymanych wyników.
Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki azotowej - interpretacja
wyników badań kreatyniny, kwasu moczowego i mocznika we krwi, w
wybranych sytuacjach klinicznych. Ocena stężenia BUN w surowicy krwi
– znaczenie diagnostyczne i interpretacja otrzymanych wyników.
Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń gospodarki węglowodanowej,
interpretacja wyników oznaczeń glikemii. Ocena stężenia glukozy w
surowicy krwi – znaczenie diagnostyczne i interpretacja otrzymanych
wyników.
Ocena parametrów fizycznych i chemicznych moczu – znaczenie
diagnostyczne i interpretacja wyników w wybranych sytuacjach
klinicznych. Oznaczanie barwy, przejrzystości, odczynu (pH), gęstości
względnej oraz obecności azotynów, białka, ciał ketonowych,
barwników żółciowych, glukozy, elementów morfotycznych krwi w
próbkach moczu – znaczenie diagnostyczne i interpretacja otrzymanych
wyników.
e-learning
Liczba
godzin
5
4
4
4
4
4
5
Łącznie
30
Łączna liczba godzin z przedmiotu
30
15. Metody kształcenia
15.1.Seminaria
Prezentacja multimedialna, analiza przypadków, pokazy, dyskusja
16. Sposoby weryfikacji efektów kształcenia i sposoby oceny
Numer efektu
Sposoby weryfikacji
Warunki zaliczenia
kształcenia
01
60% poprawnych odpowiedzi
Sprawdzian pisemny (z pytaniami testowymi)
w teście
02
w teście
03
w teście
17. Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności
Przeciętna liczba godzin na zrealizowanie aktywności
Godziny kontaktowe
udział w seminariach
30
z nauczycielem
łącznie
30
akademickim:
przygotowanie do seminarium
15
Samodzielna praca
Przygotowanie do sprawdzianów testowych
15
studenta
łącznie
30
Łącznie
60
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu
2
18. Sumaryczne wskaźniki charakteryzujące przedmiot
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje na zajęciach wymagających
1
bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich
Liczba punktów ECTS, którą student uzyskuje w ramach zajęć o charakterze
1
praktycznym
19. Literatura
19.1. Podstawowa
1. Dembińska-Kieć A., Nastalski JW. (red.): Diagnostyka laboratoryjna z elementami biochemii klinicznej.
Wyd. Med. Urban & Partner, 2010.
2. Price PC., Christenson RH: Medycyna laboratoryjna oparta na dowodach naukowych. MedPharm,
2011.
3. Kokot F. (red.) Diagnostyka różnicowa objawów chorobowych. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005.
19.2. Uzupełniająca
1. Caquet R.: 250 badań laboratoryjnych. Kiedy zlecać. Jak interpretować. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 2007.
2. Wallach J. Interpretacja badań laboratoryjnych. MedPharm, 2011.
20. Inne przydatne informacje o module/przedmiocie
20.1. Liczebność grup
20 osób
20.2. Materiały do zajęć
Zeszyt ćwiczeniowy, instrukcje metodyczne, fartuch ochronny
20.3. Miejsce odbywania się zajęć
Sala ćwiczeń lub seminaryjna Katedry i Zakładu Chemii Klinicznej
i Diagnostyki Laboratoryjnej
20.4. Miejsce i godzina konsultacji
Katedra i Zakład Chemii Klinicznej i Diagnostyki Laboratoryjnej
Wydziały Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny
Laboratoryjnej
20.5. Inne
21. Formy oceny – szczegóły
Efekt
Na ocenę 2
Efekt 01
Nie zna zależności
pomiędzy
zaburzeniami
struktury i funkcji
tkanek a objawami
klinicznymi, strategią
diagnostyczną i
farmakologiczną
Efekt 02
Nie ma
podstawowej wiedzy
z zakresu
otrzymywania i
Na ocenę 3
Zna podstawowe
zależności pomiędzy
zaburzeniami
struktury i funkcji
tkanek a objawami
diagnostyczną i
farmakologiczną
Na ocenę 4
Potrafi wyjaśnić
zaburzeniami
struktury i funkcji
tkanek a objawami
diagnostyczną i
farmakologiczną
Posiada
podstawową wiedzę
z zakresu
otrzymywania i
Posiada pogłębioną
wiedzę z zakresu
otrzymywania i
interpretacji
Na ocenę 5
Potrafi wyjaśnić
zależności oraz
dokonać krytycznej
analizy pomiędzy
zaburzeniami
struktury i funkcji
tkanek a objawami
diagnostyczną i
farmakologiczną
Posiada
ugruntowaną wiedzę
i przejawia
umiejętność
interpretacji
wyników
podstawowych
badań
laboratoryjnych
interpretacji badań
laboratoryjnych w
wybranych
jednostkach
chorobowych
wyników badań
laboratoryjnych
pozwalającą na
rozpoznanie,
monitorowania
przebiegu schorzeń i
oceny efektów
leczenia w różnych
stanach klinicznych
krytycznej analizy z
zakresu
otrzymywania i
interpretacji
wyników badań
laboratoryjnych,
pozwalającą na
rozpoznanie,
monitorowania
oceny efektów
stanach klinicznych
Efekt 03
Nie ma
Posiada
Posiada pogłębioną Posiada
podstawowej wiedzy podstawową wiedzę wiedzę z zakresu
ugruntowaną wiedzę
z zakresu
z zakresu
otrzymywania i
i przejawia
otrzymywania i
otrzymywania i
interpretacji
umiejętność
interpretacji
interpretacji
wyników
krytycznej analizy z
wyników
podstawowych
hematologicznych
zakresu
hematologicznych
badań
badań
otrzymywania i
badań
hematologicznych
laboratoryjnych
interpretacji
laboratoryjnych
pozwalającą na
wyników
rozpoznanie,
hematologicznych
monitorowania
badań
przebiegu schorzeń i laboratoryjnych,
oceny efektów
pozwalającą na
rozpoznanie,
stanach klinicznych
monitorowania
oceny efektów
stanach klinicznych
* ocena celująca – wiedza i umiejętności wykraczają poza wymagania określone dla oceny 5 „bardzo
dobry”
1. Kierunek studiów: farmacja
4. Rok: II
5. Semestr: IV
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Genetyka medyczna
7. Status modułu/przedmiotu: fakultatywny
Katedra i Zakład Genetyki Medycznej, 41-200 Sosnowiec, Jedności 8 (kampus B), tel. 32 364 12 45,
[email protected], http://genomika.slam.katowice.pl
Prof. dr hab. n. med. Jan Kowalski, [email protected]
Celem kształcenia w ramach fakultetu Genetyka medyczna jest wykształcenie farmaceutów z podstaw
indywidualizacji leczenia jako wyniku zróżnicowanej reakcji na lek w odpowiedzi na zmienność
genetyczną, obciążenie chorobami genetycznie uwarunkowanymi i określonymi predyspozycjami
genetycznymi. W ramach fakultetu student zapozna się z podstawami genetyki medycznej i
farmakogenetyki oraz ich znaczeniem w praktyce klinicznej.
Zapozna się z algorytmami postępowania klinicznego w przypadku rozpoznania aberracji liczby i struktury
chromosomów człowieka. Pozna podstawowe techniki stosowane w diagnostyce cytogenetycznej i
genetyce molekularnej. Pozyska wiedzę na temat roli diagnostyki genetycznej i poradnictwa
genetycznego w aspekcie badań prenatalnych i postnatalnych, diagnostyki nowotworów, wykrywania
niepłodności partnerskiej, wykrywania chorób inwazyjnych i infekcyjnych, badania wrodzonych błędów
metabolizmu oraz chorób psychicznych.
Znajomość zagadnień objętych programem nauczania przedmiotu „Biologia i genetyka” z I roku kierunku
farmacji.
Odniesienie
Odniesienie
Numer
do efektów
Efekty kształcenia
do efektów
efektu
kształcenia
kształcenia
kształcenia
dla
dla obszaru
programu
01
Student zna podstawowe zasady analizy kariotypu w
A.W2.
oparciu o znajomość Polskich standardów
A.K3.
cytogenetycznych oraz potrafi uzasadnić celowość
prowadzenia badań cytogenetycznych metodami
klasycznymi.
02
Zna zasady i aplikacje technik cytogenetyki i genetyki
A.W2.
molekularnej oparte na metodach FISH i PCR.
A.W3.
A.W17.
A.U3.
A.U12.
A.U14.
03
Student zdobył wiedzę na temat algorytmów
A.W2.
postępowania klinicznego w przypadku rozpoznania
A.W3.
zespołów aberracyjnych u człowieka. Student zna
A.U3.
najczęstsze objawy kliniczne i mechanizmy powstawania
A.U12.
zespołów chromosomowych u człowieka.
A.K3.
Zna zasady zapisu kariotypu zgodnie z nomenklaturą ISCN
dla wszystkich technik rutynowo stosowanych w
diagnostyce cytogenetycznej. Zna zasady zapisu mutacji
genowych i zmian polimorficznych w genomie człowieka.
04
Zna wskazania do diagnostyki prenatalnej i
przedurodzeniowej oraz genetycznej diagnostyki
niepłodności partnerskiej. Potrafi powiązać działanie leku z
efektem teratogennym jaki może on wywołać. Zna
podstawy genetycznej diagnostyki i monitorowania
leczenia niepłodności partnerskiej.
A.W2.
A.W3.
A.U3.
A.U12.
A.K1.
A.K2.
05
Zna podstawy genetyczne powstawania nowotworów.
Potrafi wymienić metody diagnostyki genetycznej w
wykrywaniu i monitorowaniu przebiegu leczenia choroby
nowotworowej.
06
Zna i potrafi opisać genetyczne metody weryfikacji
genetycznie uwarunkowanych wrodzonych błędów
metabolizmu. Zna genetyczne przyczyny lekooporności.
Zna genetyczne podstawy chorób psychicznych.
A.W2.
A.W15.
A.U2.
A.U3.
A.U12.
A.K1.
A.K2.
A.W3.
A.W12.
A.W17.
A.U2.
A.U3.
A.U12.
A.K2.
Numer efektu
ćwiczenia
ćwiczenia
kształcenia
wykład
seminarium
01
X
02
X
03
X
04
X
05
X
06
X
inne
S1
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
S9
S10
S11
S12
S13
S14
S15
Polskie standardy w cytogenetyce i genetyce molekularnej.
Wskazania do badania profilu farmakogenetycznego chorego.
Zasady analizy kariotypu człowieka technikami cytogenetyki klasycznej.
Zasady i aplikacje technik cytogenetyki molekularnej i genetyki
molekularnej oparte o PCR.
Zespoły spowodowane zaburzeniami liczbowymi i strukturalnymi
chromosomów człowieka. „Aberracje” bez konsekwencji fenotypowych
Zasady i symbole stosowane w zapisie aberracji liczbowych i
strukturalnych chromosomów człowieka.
Zasady i symbole stosowane w zapisie polimorfizmów genetycznych i
mutacji genowych człowieka.
Polimorfizmy markerów, genów i receptorów wpływających na
farmakodynamikę leków.
Rola genetyki w monitorowaniu przebiegu ciąży człowieka.
Leki a teratogeneza w genetyce klinicznej.
Genetyczne podłoże niepłodności partnerskiej.
Genetyka nowotworów a leczenie.
Genetyczne podłoże wrodzonych błędów metabolizmu.
Genetyczne podłoże lekooporności w leczeniu chorób inwazyjnych i
infekcyjnych.
Genetyczne podłoże chorób OUN. Zastosowanie farmakogenetyki w
psychiatrii.
e-learning
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Łącznie
30
30
Prelekcja wstępna, dyskusja, wyjaśnianie i objaśnianie zagadnień
15.1. Seminarium
niezrozumiałych dla studenta w procesie samokształcenia, metody
aktywizujące: metody problemowe, gry dydaktyczne, elementy pokazowe.
Przyswajanie wiedzy podanej w trakcie seminariów, praca z podręcznikiem
15.2. Samokształcenie
oraz z wykorzystaniem internetowych genetycznych i literaturowych baz
studenta
danych, wykonanie zadanych prac problemowych.
Numer efektu
Sposoby weryfikacji
Warunki zaliczenia
kształcenia
01
Udział w dyskusji. Prawidłowa
Aktywny udział w dyskusji.
odpowiedź na 50% zadanych
pytań ustnych.
02
pytań ustnych.
03
Prawidłowa odpowiedź na 50%
zadań pisemnych z zapisu
kariotypu i mutacji genowych
człowieka.
04
pytań ustnych.
05
pytań ustnych.
06
pytań ustnych.
Forma aktywności
30
Godziny kontaktowe
z nauczycielem
udział w konsultacjach
15
akademickim:
łącznie
45
przygotowanie do seminariów
15
Samodzielna praca
przygotowanie do zaliczenia przedmiotu
10
studenta
łącznie
25
Łącznie
70
2
1
praktycznym
19. Literatura
19.1. Podstawowa
1. Bal J. Biologia Molekularna w medycynie. Elementy genetyki klinicznej. PWN 2006.
2. E. Tobias, M. Connor, M. Ferguson-Smith. “Genetyka medyczna”. Wydawnictwo Lekarskie
PZWL, 2013
3. Drewa G. Ferenc T. Genetyka medyczna. Podręcznik dla studentów. Elsevier Urban & Partner,
Wrocław 2011, wyd.1.
4. Korf B. Genetyka człowieka. Rozwiązywanie problemów medycznych. PWN 2003
5. Jorde L.B., Carey J.C. i in. Genetyka medyczna. Wyd. Czelej, Lublin 2002, wyd.1.
6. Srebniak M. i Tomaszewska A. Badania cytogenetyczne w praktyce klinicznej. PZWL 2008.
1. Kurpisz M. Molekularne podstawy rozrodczości człowieka i innych ssaków. Termedia
Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2002.
2. Radwan J. Niepłodność i rozród wspomagany. Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2005.
3. Passarge E. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. PZWL 2004.
4. Bradley J.R., Johnson D.R., Pober B.R. Genetyka medyczna. Wyd. Lekarskie PZWL 2011.
5. Ciechanowicz A., Kokot F. Genetyka molekularna w chorobach wewnętrznych. Wyd. Lekarskie
PZWL 2009.
6. Shaffer LG, Slovak ML, Campbell LJ, eds (2009) ISCN 2009: An International System for Human
Cytogenetic Nomenclature. Basel, S. Karger.
7. Wybrane artykuły naukowe polsko- lub angielskojęzyczne wskazywane na bieżąco przez
prowadzących.
20 osób
Pokaz multimedialny, pokaz filmowy, bazy internetowe,
podręczniki, ideogramy, zadania problemowe
Sala seminaryjna w Katedrze i Zakładzie Genetyki Medycznej, 41200 Sosnowiec, Jedności 8 (kampus B)
Katedra i Zakład Genetyki Medycznej, 41-200 Sosnowiec,
Jedności 8 (kampus B), 1 godzina raz w tygodniu (termin
dostosowany do planu studentów)
20.5. Inne
Efekt
Na ocenę 2
Efekt 01
Student nie posiada
dostatecznej wiedzy
z zakresu
klasycznych technik
cytogenetycznych,
nie zna
obowiązujących
standardów
cytogenetycznych.
Efekt 02
Student nie potrafi
wymienić technik
genetyki
molekularnej
opartych na
metodzie PCR, nie
potrafi krótko
scharakteryzować
zasady techniki
MLPA oraz jej typów
i zastosowań. Brak
dostatecznej
znajomości technik
cytogenetyki
molekularnej.
Na ocenę 3
Student wykazuje
się dostateczną
wiedzą z zakresu
technik hodowli
materiału i barwień
chromosomów
stosowanych w
klasycznym badaniu
cytogenetycznym,
zna najważniejsze
standardy
obowiązujące w
diagnostyce
cytogenetycznej.
Student potrafi
wymienić
podstawowe
techniki oparte o
PCR. Zna metodę
MLPA pod kątem
zasady metody, jej
zastosowań i
ograniczeń. Student
posiada
podstawową wiedzę
na temat metod
cytogenetyki
molekularnej i ich
zastosowania.
Efekt 03
Student nie zna
podstaw
dotyczących typów
aberracji
chromosomowych
człowieka, nie zna
mechanizmów ich
powstawania oraz
nie potrafi opisać
fenotypów
klinicznych
Student potrafi
wymienić
podstawowe typy
aberracji
chromosomowych,
podać mechanizmy
ich powstawania
oraz przykłady
zespołów
klinicznych nimi
spowodowanych.
Na ocenę 4
Student wykazuje
się dobrą wiedzą z
zakresu technik
hodowli materiału i
barwień
chromosomów
stosowanych w
klasycznym badaniu
cytogenetycznym,
zna większość
standardów
obowiązujących w
diagnostyce
cytogenetycznej.
Student zna
podstawowe
techniki oparte o
PCR. Zna metodę
MLPA oraz jej typy
(RT-MLPA, MSMLPA) pod kątem
zasady metody, jej
zastosowań i
ograniczeń. Potrafi
opisać sposoby
syntezy sond
połówkowych dla
metody MLPA.
Student posiada
dobrą wiedzę na
temat metod
cytogenetyki
molekularnej –
potrafi podać
wskazania do
wykonania
niniejszych badań,
potrafi
zaproponować w
konkretnych
przypadkach rodzaj
sond stosowanych
w technikach
opartych o FISH.
Student zna
wszystkie typy
aberracji liczbowych
i strukturalnych
chromosomów
człowieka i potrafi
opisać mechanizmy
ich powstawania.
Student potrafi
połączyć dany
zespół cech
Na ocenę 5
Student wykazuje się
bardzo dobrą wiedzą z
zakresu technik
hodowli materiału i
barwień
chromosomów
stosowanych w
klasycznym badaniu
cytogenetycznym, zna
standardy
obowiązujące w
diagnostyce
cytogenetycznej.
Student biegle potrafi
zaproponować
konkretną technikę
opartą na metodzie
PCR w odniesieniu do
konkretnego
przypadku w
diagnostyce
genetycznej. Zna
szczegóły zasad,
zastosowania i
ograniczenia
wszystkich typów
metod MLPA. Potrafi
opisać sposoby syntezy
sond połówkowych dla
wszystkich metod
MLPA. Student
wykazuje się dużą
wiedzę na temat
technik cytogenetyki
molekularnej. Potrafi
zaproponować
technikę badania
genetycznego w
odniesieniu do
konkretnych
problemów
badawczych.
Student zna wszystkie
możliwe typy aberracji
liczbowych i
strukturalnych
chromosomów
człowieka, potrafi
opisać wszystkie
możliwe mechanizmy
ich powstawania. Zna
fenotypy kliniczne i
metody diagnostyki
Efekt 04
powodowanych
aberracjami
chromosomów u
człowieka. Student
nie zna podstaw
teoretycznych
umożliwiających
właściwą
interpretację oraz
poprawne
wykonanie zapisu
kariotypu, mutacji
genowych oraz
zmian
polimorficznych w
genomie.
Zna definicje
mozaikowatości i
chimeryzmu. Zna
podstawowe
algorytmy
postępowania
klinicznego w
przypadku
rozpoznania
zespołów
aberracyjnych u
człowieka. Student
potrafi zapisać
kariotyp
prawidłowy, zna
podstawowe
symbole i zasady
zapisu wszystkich
aberracji liczbowych
i ważniejszych
aberracji
strukturalnych
chromosomów oraz
mutacji genowych.
klinicznych z
aberracjami, które
są jego przyczyną.
Potrafi zastosować
algorytmy
postępowania
klinicznego w
przypadku
rozpoznania
zespołów
aberracyjnych u
człowieka. Student
zna większość
symboli używanych
w zapisie kariotypu
po barwieniu GTG
oraz po
zastosowaniu
technik
molekularnych,
potrafi zapisywać
kariotyp na
podstawie opisu,
dobrze interpretuje
większość zapisów,
potrafi wskazać
większość błędów w
zapisie.
Student nie posiada
podstawowej
wiedzy na temat
wskazań i zasad
diagnostyki
prenatalnej.
Studenta nie zna
podstawowych
zagadnień
dotyczących
podłoża
genetycznego
niepłodności
partnerskiej oraz
genetycznych i
cytogenetycznych
badań
postnatalnych.
Student potrafi
wymienić rodzaje
badań prenatalnych
i zna podstawowe
wskazania do ich
wykonania oraz
najważniejsze
techniki diagnostyki
genetycznej
stosowane w
diagnostyce
prenatalnej. Potrafi
wymienić
podstawowe testy
przesiewowe i
diagnostyczne
stosowane w
inwazyjnej i
nieinwazyjnej
genetycznej
diagnostyce
prenatalnej. Student
zna podstawowe
wskazania do
wykonania
Student potrafi
wymienić rodzaje
badań prenatalnych
i zna wskazania do
ich wykonania oraz
genetycznej
stosowane w
diagnostyce
prenatalnej. Biegle
posługuje się
markerami
oznaczanymi w
testach
przesiewowych i
diagnostycznych
stosowanych w
inwazyjnej i
nieinwazyjnej
genetycznej
diagnostyce
prenatalnej. Zna
algorytmy
wykrywania wad
rozwojowych OUN
genetycznej
najczęstszych zespołów
aberracyjnych. Student
dodatkowo zna inne
niż wynikające z
aberracji
chromosomowych
przyczyny zespołów
takich jak zespół
Pradera-Williego, czy
Angelmana. Potrafi
zastosować i zależnie
od przebiegu
klinicznego
modyfikować
algorytmy
postępowania
diagnostycznego w
przypadku rozpoznania
zespołów
aberracyjnych u
człowieka. Student
bezbłędnie (lub z
niewielkimi błędami)
dokonuje zapisów
kariotypu i mutacji
genowych, słownych
opisów zapisu
kariotypu i mutacji
genowych oraz potrafi
wyszczególnić błędy w
zapisie.
Student potrafi
wymienić rodzaje
badań prenatalnych i
zna wskazania do ich
wykonania oraz
genetycznej stosowane
w diagnostyce
prenatalnej. Stosuje
podejście
kontyngentowe w
testach przesiewowych
i diagnostycznych
stosowanych w
inwazyjnej i
nieinwazyjnej
genetycznej
diagnostyce
prenatalnej. Zna
algorytmy wykrywania
wad wrodzonych i
rozwojowych płodu.
Zna podstawy
zagadnień związanych
z teratogennym
genetycznych i
cytogenetycznych
badań
postnatalnych oraz
najważniejsze
techniki
wykorzystywane w
tych badaniach.
Efekt 05
Student wykazuje
niewystarczającą
wiedzę z zakresu
podłoża
molekularnego i
cytogenetyki
nowotworów.
Student potrafi
omówić
podstawowe
procesy związane z
nowotworzeniem i
określić ich podłoże
genetyczne oraz
wymienić
najważniejsze
aberracje
chromosomowe
charakteryzujące
omawiane typy
nowotworów, jak
również uzasadnić
celowość
prowadzenia badań
genetycznych i
cytogenetycznych u
pacjentów ze
zdiagnozowaną
chorobą
nowotworową.
Efekt 06
Nie umie podać
genetycznej
przyczyny
wrodzonych chorób
metabolizmu. Nie
zna zasad
stosowania metod
genetycznych w
identyfikacji
patogenów. Nie
potrafi omówić
genetycznej teorii
Umie dokonać
podziału
wrodzonych chorób
metabolizmu oraz
potrafi podać ich
genetyczną
przyczynę. Potrafi
omówić budowę i
podać znaczenie
sekwencji genomów
wykorzystywanych
w identyfikacji
płodu. Zna
podstawy zagadnień
związanych z
teratogennym
działaniem leków.
Student dobrze zna
podłoże genetyczne
męskiej i żeńskiej
niepłodności,
potrafi powiązać
mutacje
określonych genów
z zaburzeniami
gospodarki
hormonalnej oraz
wskazać geny ze
szlaku determinacji
płci męskiej i
żeńskiej i określić
ich wpływ na
płodność.
Student potrafi
określić związek
wybranych mutacji
punktowych i
aberracji
chromosomowych
występujących w
przypadku
nowotworów z
podstawowymi
procesami
komórkowymi i
podać
konsekwencje
niniejszych zmian w
odniesieniu do
chorego.
działaniem leków oraz
potrafi powiązać
zaburzenia rozwojowe
w fenotypie z efektem
teratogennym
substancji
farmakologicznej.
Student bardzo dobrze
zna podłoże
genetyczne męskiej i
żeńskiej niepłodności,
potrafi powiązać
mutacje określonych
genów z zaburzeniami
gospodarki
hormonalnej oraz
wskazać geny ze szlaku
determinacji płci
męskiej i żeńskiej i
określić ich wpływ na
płodność.
Student potrafi określić
wpływ wybranych
mutacji genowych i
aberracji
chromosomowych na
ryzyko wznowy, czas
remisji i skuteczność
terapii
przeciwnowotworowej.
Potrafi zaproponować
przynajmniej dwie
techniki służące
wykryciu mutacji
punktowych w genach
związanych z procesem
nowotworzenia, które
mogą mieć wpływ na
wynik leczenia.
Zna różnicę w
zastosowaniu
poszczególnych
technik
molekularnych
stosowanych w
diagnostyce
genetycznej chorób
metabolicznych. Zna
objawy fenotypowe
i mechanizmy
patogenezy
Potrafi samodzielnie
zaproponować
najlepszą technikę
molekularną do
równoczesnego
oznaczania kilku
patogenów. Zna
dokładnie mechanizmy
lekooporności
patogenów. Biegle zna
objawy fenotypowe
rzadziej występujących
powstawania
chorób
psychicznych.
patogenów. Student
umie wymienić typy
technik
molekularnych
stosowanych do
identyfikacji
patogenów jak i
chorób
metabolicznych oraz
podać ich zalety i
wady. Student
potrafi omówić
podstawy
genetycznej teorii
powstawania
chorób
psychicznych.
wybranych
przykładów
wrodzonych chorób
metabolizmu.
Wymienia
mechanizmy
lekooporności
patogenów. Student
potrafi omówić
genetyczną teorię
powstawania
chorób
psychicznych.
wrodzonych chorób
metabolizmu. Potrafi
podać przykłady
leczenia wrodzonych
chorób metabolizmu z
wykorzystaniem metod
genetycznych. Student
potrafi omówić
genetyczną teorię
powstawania chorób
psychicznych oraz
podać konkretne
przykłady
polimorfizmów w
genach wpływających
na występowanie
schizofrenii i depresji.
dobry”
4. Rok: II
5. Semestr: III
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Podstawy hodowli komórkowych
Zakład Biologii Komórki , 41-200 Sosnowiec, ul.Jedności 8 IIIp, tel 32 364 12 10
dr hab.n.med.Małgorzata Latocha, [email protected]
Zapoznanie studentów z zasadami zakładania i prowadzenia hodowli komórkowych, tkankowych,
organotypowych, technikami stosowanymi w badaniach in vitro oraz możliwościami wykorzystania tego
modelu badawczego w: medycynie, przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym, spożywczym,
rolnictwie; ocena wartości diagnostycznej badań w układzie in vitro, ich walorów poznawczych;
zapoznanie studentów z najnowszymi metodami terapeutycznymi wykorzystującymi hodowle
pozaustrojowe.
Podstawy wiedzy z biologii i genetyki
Odniesienie
Numer
do efektów
Efekty kształcenia
efektu
kształcenia
kształcenia
dla
programu
01
C.W15.
Posiada wiedzę dotyczącą podstawowych procedur prowadzenia
C.W17.
hodowli komórkowych i możliwościami ich wykorzystania w ocenie
C.W20.
działania ksenobiotyku (w tym leku) oraz innych zastosowań hodowli
C.W21.
pozaustrojowych.
D.U21.
F.W2.
02
Posiada wiedzę dotyczącą najczęściej wykonywanych testów na
komórkach w hodowlach in vitro i ich interpretacji z uwzględnieniem
D.U21.
F.W2.
rozbieżności wyników uzyskiwanych w układzie badawczym in vitro i in
F.U1.
vivo.
03
F.W2.
F.U1.
Potrafi zaplanować doświadczenie w układzie in vitro
Numer efektu
ćwiczenia
ćwiczenia
kształcenia
wykład
seminarium
01
x
02
x
03
x
14.1. Forma zajęć: Wykłady
Łącznie
Badania w układzie in vitro – podstawy, pojęcia; organizacja i
S1
wyposażenie pracowni hodowli in vitro;
inne
e-learning
Liczba
godzin
2
S2
S3
S4
S5
S6
S7
S8
S9
S10
S11
S12
S13
S14
S15
Zasady zakładania i prowadzenia hodowli komórkowych i tkankowych
oraz techniki stosowane w badaniach na hodowlach komórkowych;
Hodowle komórkowe, tkankowe, organotypowe; pierwotne i ustalone wyprowadzanie i zakładanie nowych linii komórkowych; komercyjne
linie bankowe dobór i sposoby pozyskiwania komórek do rodzaju
planowanych badań; warunki hodowli;
Podstawowe testy wykonywane na komórkach w hodowlach-wartość
diagnostyczna
Charakterystyka hodowli - czas podwojenia hodowli, przeżywalność,
wrażliwość; komórki prawidłowe i nowotworowe w hodowlach in vitro
oraz wpływ składników pożywki i światła na wzrost i różnicowanie
komórek.
Kultury adhezyjne (jedno i wielowarstwowe) i hodowle w zawiesinie,
hodowle przestrzenne (3D).
Cykl życiowy i starzenie się komórek w warunkach in vitro - możliwości
regulacji poszczególnych etapów za pomocą czynników zewnętrznych;
synchronizacja hodowli; śmierć komórek w hodowlach - droga
apoptotyczna i nekrotyczna.
Hodowle in vitro w toksykologii – ocena skuteczności działania leku na
różnych hodowlach.
Hodowle in vitro w immunologii.
Hodowle komórek wybranych narządów.
Badania z zakresu rozrodu kontrolowanego. Ocena in vitro gamet.
Mechanizmy regulacyjne rozrodu u samic i samców. Badania z
wykorzystaniem sztucznego unasiennienia. Wpływ czynników
środowiskowych na produkcję nasienia. Metody oceny zdolności
zapładniających nasienia oraz powszechnego wykorzystania w hodowli
metody podziału plemników z odpowiednim chromosomem płciowym.
Nowoczesne metody biochemicznej i fluorescencyjnej oceny
właściwości biologicznych plemników. Rozwiązania technologiczne
dotyczące separacji plemników z chromosomem X i Y. Konserwacja
nasienia. Zapłodnienie in vitro.
Hodowle komórek macierzystych; najnowsze kierunki badań na
hodowlach komórkowych;
Hodowle komórkowe i nanotechnologia.
Dobór systemu hodowli w zależności od skali produkcji - tzw. "fabryki
komórkowe";
Problemy dotyczące interpretacji wyników uzyskanych w badaniach in
vitro.
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Łącznie
30
14.3. Forma zajęć: Ćwiczenia
Łącznie
30
15.1. Wykład
Prelekcja wstępna, dyskusja, wyjaśnianie i objaśnianie zagadnień
15.2. Seminaria
niezrozumiałych dla studenta w procesie samokształcenia
15.3. Ćwiczenia
Numer efektu
Sposoby weryfikacji
Warunki zaliczenia
kształcenia
-dyskusja-max. 40%p możliwych
do uzyskania w ciągu semestru,
01
Udział w dyskusji, ocena z kolokwium
-kolokwium 60% (zdany powyżej
45% poprawnych odpowiedzi)
02
03
Forma aktywności
udział w wykładach
Godziny kontaktowe
udział w ćwiczeniach
z nauczycielem
obecność na egzaminie
akademickim:
konsultacje
łącznie
przygotowanie do wykładów
przygotowanie do kolokwium
Samodzielna praca
studenta
30
15
45
10
5
łącznie
15
Łącznie
60
2
1
praktycznym
19. Literatura
19.1. Podstawowa
1.Stokłosowa S.: Hodowla komórek i tkanek. PWN 2004,
2.Małolepszy S.:Biotechnologia roślin PWN 2004
1.Kawiak J.: Podstawy cytofizjologii PWN 1995.
2.Krzanowska H.: Molekularne mechanizmy rozwoju zarodkowego PWN 2002
3.Literatura dostępna w bibliotece lub drogą internetową literatura (publikacje) na temat hodowli in
vitro
20 osób w grupie seminaryjnej
Pokaz multimedialny,
wg planu podanego przez Dziekanat
Zakład Biologii Komórki, Wydziału 41-200 Sosnowiec, ul.Jedności
8 (p.303-305) 1 godzina raz w tygodniu (termin dostosowany do
planu studentów).
20.5. Inne
Efekt
Na ocenę 2
Efekt 01 Brak elementarnej
wiedzy i na temat
prowadzenia
hodowli
komórkowych
Efekt 02
Brak wiedzy z
zakresu hodowli
komórkowych
omawianych na
zajęciach
Na ocenę 3
Posiada
elementarną
wiedzę dotyczącą
podstawowych
procedur
prowadzenia
hodowli
komórkowych i
możliwościami ich
wykorzystania.
Na ocenę 4
Wiedza na temat
podstawowych
procedur
prowadzenia
hodowli
komórkowych
omawianych na
zajęciach i
możliwościami ich
wykorzystania.
Udział w dyskusji
Na ocenę 5
Ugruntowana
wiedza na temat
podstawowych
procedur
prowadzenia
hodowli
komórkowych i
możliwościami ich
wykorzystania.
Duża aktywność
studenta na
zajęciach
Posiada wiedzę
dotyczącą
najczęściej
wykonywanych
testów na
komórkach w
hodowlach in vitro
i ich interpretacji z
uwzględnieniem
rozbieżności
wyników
uzyskiwanych w
układzie
badawczym in
vitro i in vivo.
Wiedza na temat
najczęściej
wykonywanych
testów i zasady
działania tych testów
(omawianych na
zajęciach) na
komórkach w
hodowlach in vitro i
ich interpretacji z
uwzględnieniem
rozbieżności
wyników
uzyskiwanych w
układzie badawczym
in vitro i in vivo.
Udział w dyskusji
Ugruntowana
wiedza na temat
najczęściej
wykonywanych
testów i zasady
działania tych testów
(omawianych na
zajęciach) na
komórkach w
hodowlach in vitro i
ich interpretacji z
uwzględnieniem
rozbieżności
wyników
uzyskiwanych w
układzie badawczym
in vitro i in vivo.
Duża aktywność
studenta na
zajęciach
Efekt 03
Brak wiedzy
dotyczącej hodowli
komórkowych
pozwalającej
zaplanować
doświadczenie
Umiejętność
zaplanowania
doświadczenia w
układzie in vitro
Umiejętność
zaplanowania
doświadczenia w
układzie in vitro z
możliwymi testami
pozwalającymi na
uzyskanie
określonych
informacji
dotyczących
testowanej
substancji
Udział w dyskusji
Umiejętność
zaplanowania
doświadczenia w
układzie in vitro z
możliwymi testami
pozwalającymi na
uzyskanie
określonych
informacji
dotyczących
testowanej
substancji lub
komórek
Duża aktywność
studenta na
zajęciach
dobry”
4. Rok: II
5. Semestr: IV
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Profilaktyka i leczenie chorób pasożytniczych człowieka
8. Jednostka realizująca moduł/przedmiot: Zakład Parazytologii, Sosnowiec, Jedności 8, tel. 323641190,
[email protected], http://zaklad-parazytologii.sum.edu.pl/
Prof. dr hab. Krzysztof Solarz, [email protected]
10. Cel kształcenia: Zapoznanie z najważniejszymi gatunkami pasożytów i parazytozami człowieka, z
uwzględnieniem ich cech diagnostycznych, biologii, cyklu życiowego, miejsca lokalizacji i dróg
rozprzestrzeniania, oraz znaczenia medycznego (wywoływanej choroby, charakterystycznych objawów).
Omówienie epidemiologii ważnych parazytoz (źródeł, dróg i wrót inwazji pasożytniczych, a w przypadku
stawonogów - ich roli w transmisji chorób zakaźnych i inwazyjnych) w Polsce i na świecie oraz profilaktyki,
w tym immunoprofilaktyki i leczenia chorób inwazyjnych i infekcyjnych człowieka. Przekazanie wiedzy w
zakresie kliniki i leczenia chorób powodowanych przez pierwotniaki (malaria, trypanosomozy, amebozy i
inne tropikalne parazytozy powodowane przez pierwotniaki), leczenia inwazji robaków płaskich i obłych,
profilaktyki i leczenia chorób transmisyjnych, a także wiedzy na temat epidemiologii i globalnego
znaczenia zwalczania chorób inwazyjnych i infekcyjnych, w tym chorób tropikalnych zawlekanych do
Polski.
Znajomość anatomii, patofizjologii człowieka, procesów metabolicznych, podstaw biologii i genetyki,
ponadto wiedza z zakresu chemii organicznej, analitycznej i biofizyki, immunologii i higieny z
epidemiologią jest bardzo pomocna w zrozumieniu zarówno objawów klinicznych (patofizjologia,
anatomia) jak też diagnostyki i leczenia chorób pasożytniczych człowieka (genetyka, chemia analityczna i
organiczna, immunologia i biofizyka); pomocna jest też znajomość łaciny i historii farmacji.
Numer
efektu
kształcenia
01
02
Efekty kształcenia
Rozpoznaje najważniejsze pasożyty i parazytozy człowieka, poznaje
sposoby profilaktyki, leczenia oraz prawidłowego pobierania materiału
do badań diagnostycznych, jego transportu, przechowywania,
wykonywania najbardziej przydatnych badań laboratoryjnych i
uzyskiwania wiarygodnych wyników, prawidłowego prowadzenia
dokumentacji i kontroli jakości badań diagnostycznych.
Zdobywa umiejętności i kompetencje w zakresie badań laboratoryjnych,
z uwzględnieniem profilaktyki, leczenia i diagnostyki chorób
powodowanych przez pierwotniaki (malaria, trypanosomozy, amebozy i
inne tropikalne parazytozy), robaki płaskie i obłe. Poznaje medyczne i
epidemiologiczne znaczenie stawonogów w tropikach, głównie ich rolę
w transmisji czynników chorobotwórczych.
03
Ocenia globalne znaczenie najważniejszych obecnie chorób
pasożytniczych człowieka, z uwzględnieniem chorób tropikalnych
zawlekanych do Polski, jak też epidemiologii, profilaktyki i leczenia
chorób powodowanych przez te pasożyty, bądź przenoszone przez nie
patogeny w Polsce i na świecie.
Odniesienie
do efektów
kształcenia
dla
programu
A.W1.
A.W14.
A.W20.
A.U14.
A.U16.
A.U17.
A.U1.
Numer efektu
kształcenia
wykład
seminarium
01
02
03
ćwiczenia
ćwiczenia
inne
X
X
X
14.1. Forma zajęć: Seminarium
S1
S2
S3
S4
S5
e-learning
Malaria, trypanosomozy, amebozy i inne parazytozy powodowane przez
pierwotniaki (Protozoa).
Tropikalne inwazje robaków płaskich (Cestoda, Trematoda).
Tropikalne inwazje robaków obłych (Nematoda).
Medyczne i epidemiologiczne znaczenie stawonogów; rola stawonogów
w transmisji inwazji i infekcji patogenów.
Choroby tropikalne zawlekane do Polski; pacjent powracajacy z
tropików i wyjeżdżający do tropików; szczepienia; medycyna podróży.
Badania nad nowymi lekami, szczepionkami, środki i programy
profilaktyczne w parazytologii.
Epidemiologia chorób pasożytniczych w Polsce i na świecie.
Tropikalne inwazje pasożytnicze a zdrowie międynarodowe.
Liczba
godzin
6
6
6
6
6
Łącznie
30
30
Metody problemowe: prezentacja problemowa, metody aktywizujące
15.1. Seminarium
Metody eksponujące: film, pokaz, elektroniczne podręczniki
Numer efektu
Sposoby weryfikacji
Warunki zaliczenia
kształcenia
01
Sprawdzian pisemny testowy
65%
02
Sprawdzian pisemny opisowy
65% poprawnego opisu tematu
03
Sprawdzian pisemny testowy
65%
Forma aktywności
10x3h = 30h
Godziny kontaktowe
z nauczycielem
konsultacje
4h
akademickim:
łącznie
34h
10x2h=20h
Samodzielna praca
studenta
łącznie
20h
Łącznie
54h
2
1
0
praktycznym
19. Literatura
19.1. Podstawowa
1. Buczek A., Solarz K. Diagnostyka chorób pasożytniczych. Wyd. KOLIBER, Lublin, 2007.
2. Buczek A., Solarz K. Diagnostyka i leczenie chorób pasożytniczych. Wyd. KOLIBER, Lublin, 2007.
3. Deryło A (red.): Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Wyd. Nauk. PWN SA, Warszawa,
2002.
4. Kadłubowski R., Kurnatowska A. (red.): Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL, Warszawa, 1999.
5. Buczek A. Choroby pasożytnicze. Epidemiologia. Diagnostyka. Objawy. Wyd. Drukarnia LIBER,
Lublin, 2003 lub Wyd. Koliber Drukarnia AKAPIT, Lublin, 2005 i kolejne.
6. Olszański R, (red.): Problemy zdrowotne w tropiku. Zakład Medycyny Morskiej i Tropikalnej
Wojskowego Instytutu Medycznego, InfoDruk Firma Poligraficzna, Gdynia 2009.
7. Mach B. Zarys kliniki chorób zakaźnych i tropikalnych, AM, Kraków 1988.
8. Olszański R., Morawiec B., Dąbrowiecki Z., Korzeniewski K. Zarys medycyny tropikalnej,
Wojskowy Instytut Medyczny, Gdynia 2007.
9. Neumeister B., Besenthal I., Liebich H. Diagnostyka laboratoryjna. Urban & Partner Wrocław,
2001.
10. Dziubek Z. (red.): Choroby zakaźne i pasożytnicze. PZWL, Warszawa, 1996 i kolejne wydania.
11. Solarz K., Szilman P. (red.) 2011. Parazytologia i akaroentomologia lekarska. Podręcznik do
ćwiczeń i seminariów. Tom I. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice, 2011.
12. Solarz K., Szilman P. (red.) 2011. Parazytologia i akaroentomologia lekarska. Podręcznik do
ćwiczeń i seminariów. Tom II. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, Katowice, 2011.
13. Pawłowski Z. S., Stefaniak J. (red.): Parazytologia kliniczna w ujęciu wielodyscyplinarnym.
Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
1. Żółtowski Z. (red.): Arachno-entomologia lekarska. PZWL, Warszawa 1976.
2. Piotrowski F.: Zarys entomologii parazytologicznej. PWN, Warszawa 1990.
3. Dziubek Z., Żarnowska-Prymek: Choroby pasożytnicze człowieka. PZWL, Warszawa 1999.
4. Łęcka I. Woda a choroby tropikalne: wpływ inwestycji wodnych na rozwój chorób
pasożytniczych człowieka. Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 1999.
5. Combes C. Ekologia i ewolucja pasożytnictwa. Długotrwałe wzajemne oddziaływania. Wyd.
Nauk. PWN SA, Warszawa 1999.
6. Dymowska Z. (red.): Zarys parazytologii lekarskiej dla techników analityki medycznej. PZWL,
Warszawa 1985.
7. Dutkiewicz J., Jabłoński L.: Biologiczne szkodliwości zawodowe. PZWL, Warszawa 1989.
8. Skotarczak B. (red.): Biologia molekularna patogenów przenoszonych przez kleszcze. PZWL,
Warszawa 2006.
20 osób
Tablica ogłoszeń, strona internetowa Zakładu Parazytologii
Sala ćwiczeniowa Zakładu Parazytologii
Zakład Parazytologii: godz. 13.00-15.00
20.5. Inne
Efekt
Na ocenę 2
Efekt 01
nie rozpoznaje
najczęściej
spotykanych
pasożytów człowieka
na podstawie ich
budowy i cykli
życiowych oraz
objawów
chorobowych;
Na ocenę 3
Na ocenę 4
rozpoznaje niewielką
liczbę najczęściej
spotykanych
na podstawie ich
budowy i cykli
życiowych oraz
objawów
chorobowych;
rozpoznaje
najczęściej
spotykane pasożyty
człowieka na
podstawie ich
budowy i cykli
życiowych oraz
objawów
chorobowych;
Na ocenę 5
rozpoznaje
większość
najczęściej
spotykanych
na podstawie ich
budowy i cykli
życiowych oraz
objawów
chorobowych;
Efekt 02
nie potrafi
wykorzystać wiedzy
na temat
funkcjonowania
układu pasożyt żywiciel dla
prawidłowej terapii
chorób wywołanych
przez pasożyty
potrafi na poziomie
podstawowym
wykorzystać wiedzę
na temat
funkcjonowania
chorób wywołanych
przez pasożyty
potrafi wykorzystać
wiedzę na temat
funkcjonowania
chorób wywołanych
przez pasożyty
w pełni wykorzystuje
wiedzę na temat
funkcjonowania
chorób wywołanych
przez pasożyty
nie umie powiązać
obrazów uszkodzeń
tkankowych i
narządowych z
objawami
klinicznymi choroby,
wywiadem i
wynikami badań
diagnostycznych
powiązuje w
niewielkim stopniu
obrazy uszkodzeń
tkankowych i
narządowych z
objawami
wywiadem i
wynikami badań
diagnostycznych
powiązuje na
poziomie
podstawowym
obrazy uszkodzeń
tkankowych i
narządowych z
objawami
wywiadem i
wynikami badań
diagnostycznych
wyczerpująco
powiązuje obrazy
uszkodzeń
tkankowych i
narządowych z
objawami
wywiadem i
wynikami badań
diagnostycznych
Efekt 03
dobry”
4. Rok: II
5. Semestr: IV
6. Nazwa modułu/przedmiotu: Surowice i szczepionki
Katedra i Zakład Mikrobiologii i Wirusologii, Sosnowiec, ul. Jagiellońska 4, Tel. (32)3641621,
[email protected]
dr hab. n. med. Tomasz Wąsik Prof. SUM, [email protected]
Przedstawienie różnych rodzajów szczepionek, sposobów ich opracowania, od projektu badawczego
poprzez proces biotechnologiczny po rynek farmaceutyczny oraz ich szczególnej roli na światowym rynku
farmaceutycznym i aktualnych problemów związanych z rozwojem wakcyno logii. Zapoznanie ze
sposobami pozyskiwania i znaczeniem surowic diagnostycznych i odpornościowych
Podstawy biochemii, immunologii, biologii mikroorganizmów
Numer
efektu
kształcenia
01
02
03
04
05
Efekty kształcenia
zna i rozumie szczególną rolę surowic i szczepionek na światowym rynku
farmaceutycznym oraz aktualną sytuację epidemiologiczną i
problematykę w zakresie leczenia chorób zakaźnych, zna działania
niepożądane szczepionek i aktualne kontrowersje związane ze
szczepieniami ochronnymi, prawidłowo je interpretuje
zna i rozumie historię rozwoju wakcynologii, rodzaje i budowę
szczepionek przeciwbakteryjnych i przeciwwirusowych, nowe kierunki
rozwoju wakcynologii oraz aktualny kalendarz szczepień
obowiązkowych i dodatkowych
zna i rozumie procesy biotechnologiczne wytwarzania szczepionek
przeciwbakteryjnych i przeciwwirusowych oraz surowic
odpornościowych i diagnostycznych
zna i rozumie rolę adiuwantów jako substancji pomocniczych oraz
działania niepożądane związane z ich stosowaniem
zna zasady opracowania, produkcji, kontroli i dopuszczenia szczepionek
na rynek farmaceutyczny
Numer efektu
ćwiczenia
ćwiczenia
kształcenia
wykład
seminarium
01
X
02
X
03
X
04
X
05
X
inne
Odniesienie
do efektów
kształcenia
dla
programu
A.W6
A.W14
A.W29
A.W27
C.W9
C.W31
E.W45
A.W27
C.W15
C.W27
C.W.29
E.W10
E.W28
E.W.29
e-learning
S1
S2
S3
S4
S5
Podstawy prawne, program szczepień, zasady dystrybucji szczepionek
Aktualny kalendarz szczepień obowiązkowych i dodatkowych.
Sczepienia dla podróżujących za granicę.
Immunologiczne podstawy wakcynologii – cz. I
Immunologiczne podstawy wakcynologii – cz. II
Nowe kierunki rozwoju wakcynologii oraz szczepionki nowej generacji:
podjednostkowe, DNA, jadalne
Szczepionki przeciwko odrze, śwince, różyczce
Szczepionki przeciwko HIV, HBV i HAV
Szczepionki przeciwko HPV
Szczepionki przeciwko grypie
Szczepionki przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi
Szczepionki przeciwko gruźlicy, cholerze i durowi brzusznemu
Szczepionki przeciw pneumokokom i meningokokom
Reakcje niepożądane i odczyn poszczepienne, ruchy antyszczepionkowe
Surowice odpornościowe i diagnostyczne
Kolokwium zaliczeniowe
Liczba
godzin
2
2
2
2
2
S6
2
S7
2
S8
2
S9
S10
2
S11
2
S12
2
S13
2
S14
2
S15
2
Łącznie
30
30
Wykład konwersatoryjny, pokaz z użyciem komputera, dyskusja, klasyczna
15.1. Seminaria
metoda problemowa
Numer efektu
Sposoby weryfikacji
Warunki zaliczenia
kształcenia
01
Sprawdzian pisemny opisowy z pytaniami
02
03
…
0n
Forma aktywności
0
30
Godziny kontaktowe
0
z nauczycielem
obecność na egzaminie
0
akademickim:
konsultacje
2
łącznie
32
30
przygotowanie do ćwiczeń
0
Samodzielna praca
przygotowanie do kolokwiów z ćwiczeń
0
studenta
przygotowanie do egzaminu ustnego
0
łącznie
30
Łącznie
62
2
1
0
praktycznym
19. Literatura
19.1. Podstawowa
1. "Wakcynologia praktyczna" - Dorota Mrożek - Budzyn, alfa-medica press, 2012, ISBN 978-83-7522082-7
2. "Wakcynologia" pod. red. Wiesław Magdzik, Danuta Naruszewicz - Lesiuk, Andrzej Zieliński. alfamedica press, 2007, ISBN 83-88778-26-9
1. DZIENNIK URZĘDOWY MINISTRA ZDROWIA dnia 31 października 2014 r. Poz. 72 - KOMUNIKAT
GŁÓWNEGO INSPEKTORA SANITARNEGO z dnia 30 października 2014 r. w sprawie Programu Szczepień
Ochronnych na rok 2015
2. USTAWA z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
Dz. U. Nr 234, poz. 1570 - OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 19 kwietnia 2013 r. Poz. 947 w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zapobieganiu oraz
zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi
20 osób
podręczniki, zeszyt
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, 41-200
Sosnowiec, ul. Jagiellońska 4
Katedra i Zakład Mikrobiologii i Wirusologii Wydziału
Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej
Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, 41-200
Sosnowiec, ul. Jagiellońska 4
20.5. Inne
Efekt
Na ocenę 2
Efekt
Nie spełnia
01-05
wymagań na ocenę
dostateczną
Na ocenę 3
Odpowiedź
zawierająca część
wymaganych
informacji 60 -74%)
Na ocenę 4
Odpowiedź zwięzła,
zawierająca
większość 75 – 89%)
wymaganych
informacji
Na ocenę 5
Odpowiedź
samodzielna, pełna,
swobodna i spójna,
zawierająca
wszystkie (90 –
100%) wymagane
informacje
dobry”
4. Rok: II
5. Semestr: III
6. Nazwa modułu/przedmiotu:
ZWIERZĘTA LABORATORYJNE ORAZ PROCEDURY DOŚWIADCZALNE
7. Status modułu/przedmiotu: fakultet
Zakład Higieny, Bioanalizy i Badania Środowiska 41-200 Sosnowiec ul. Ostrogórska 30
Tel/fax 32 269 9825 e-mail: [email protected]
dr hab. n. med. Jerzy Stojko
e-mail: [email protected]
Zapoznanie studentów z ogólnymi i szczegółowymi aspektami w zakresie fizjologii i anatomii zwierząt
laboratoryjnych jako modelu doświadczalnego. Podstawy i uwarunkowania etyczno-prawne doświadczeń
na zwierzętach. Ocena i kategoryzacja inwazyjności badań na żywych zwierzętach kręgowych.
Wprowadzenie podstawowych technik biomedycznych jako przygotowanie do samodzielnego
prowadzenia podstawowych procedur eksperymentalnych.
Wiedza w zakresie biologii ogólnej, zoologii oraz podstawy fizjologii człowieka i zwierząt.
Odniesienie do
Numer
Efekty kształcenia
efektów
efektu
kształcenia dla
kształcenia
programu
01
Ma poszerzoną wiedzę z zakresu biologicznych, zoologicznych i
A.W2.
hodowlanych podstaw funkcjonowania organizmu człowieka i
A.W4.
organizmów zwierzęcych w warunkach zdrowia i choroby.
02
Posiada uporządkowaną i poszerzoną znajomość funkcjonowania
A.W5.
organizmów na poziomie narządów i układów. Rozumie związki
A.U8.
pomiędzy budową i funkcją narządów i układów oraz związki
przyczynowo - skutkowe i adaptacyjne na poziomie biochemicznym,
komórkowym i narządowym.
03
Wykazuje znajomość anatomii i fizjologii układów organizmu zwierząt A.U1.
kręgowych i organizmu człowieka. Potrafi wyjaśnić etyczno-prawne
A.U4.
uwarunkowania badań eksperymentalnych na zwierzętach
A.K1.
laboratoryjnych.
04
Rozumie i opisuje mechanizmy rozwoju zaburzeń czynnościowych;
A.U7.
wykazuje znajomość i zrozumienie możliwości badań in vivo na
zwierzętach laboratoryjnych w zakresie patofizjologii doświadczalnej
oraz wykorzystanie materiału biologicznego w badaniach
biomedycznych.
05
Zna zależności pomiędzy nieprawidłowościami biochemicznymi,
A.U8
fizjologicznymi i morfologicznymi a funkcją zmienionych tkanek,
narządów i układów i objawami klinicznymi w warunkach badania
eksperymentalnego na modelu zwierzęcym.
Numer efektu
ćwiczenia
ćwiczenia
kształcenia
wykład
seminarium
inne
e-learning
01
X
02
X
03
X
04
05
14.1. Forma zajęć: Wykłady
X
X
Liczba
godzin
W1
Łącznie
Etyczne aspekty doświadczeń na zwierzętach laboratoryjnych.
S1
Podstawowe regulacje prawne w konwencji ochrony zwierząt
3
wykorzystywanych w procedurach doświadczalnych i naukowych.
Definicje pojęć hodowlanych oraz genetycznych organizmów
S2
wykorzystywanych do testów biomedycznych. Wybrane zagadnienia
4
hodowli zwierząt laboratoryjnych.
Anatomiczne, fizjologiczne i hodowlane parametry wybranych
S3
gatunków zwierząt laboratoryjnych (mysz, szczur, królik, świnka
5
morska, chomik).
S4
Skala inwazyjności badań na żywych kręgowcach.
2
S5
Praktyczne aspekty anatomii topograficznej zwierząt laboratoryjnych.
5
Podstawowe zabiegi lekarsko-weterynaryjne mające zastosowanie w
S6
3
badaniach eksperymentalnych.
S7
Zasady monitorowania stanu zdrowia zwierząt laboratoryjnych
3
Przegląd podstawowych procedur wykorzystywanych w badaniach
S8
5
eksperymentalnych na zwierzętach.
Łącznie
30
14.3. Forma zajęć: …
C1
Łącznie
30
15.1. Wykład
Wykład informacyjny i problemowy, konwersatoria, ekspozycja, pokaz
15.2. Seminaria
praktyczny, prezentacja multimedialna
15.3. …
Numer efektu
Sposoby weryfikacji
Warunki zaliczenia
kształcenia
01
Min 65% poprawnych
Sprawdzian pisemny – pytania otwarte / testowe
odpowiedzi
02
Min 65% poprawnych
odpowiedzi
03
Min 65% poprawnych
odpowiedzi
04
Min65% poprawnych
odpowiedzi; poprawne
Obserwacja i ocena aktywności na zajęciach
wykonanie zadania
przedmiotowego
05
Min 65% poprawnych
odpowiedzi
Forma aktywności
Godziny kontaktowe
30x1h=30h
z nauczycielem
akademickim:
obecność na kolokwium pisemnym
1h
Samodzielna praca
studenta
konsultacje
łącznie
przygotowanie do seminarium
przygotowanie do kolokwium
Przygotowanie do zaliczenia pisemnego z przedmiotu
łącznie
3h
34
6h
10h
10h
26
60
2
Łącznie
1
0
praktycznym
19. Literatura
19.1. Podstawowa
1. Brylińska J., Kwiatkowska J.: Zwierzęta laboratoryjne – metody hodowli i doświadczeń. Uniwersitas Kraków 1996.
2. Opracowania ICLAS oraz Europejskiej Konwencji w sprawie ochrony zwierząt kręgowych
wykorzystywanych dla celów doświadczalnych i innych celów naukowych.
1. Aktualne publikacje pod patronatem Laboratory Animals.
2. Aktualizacje i statystyki dotyczące zwierząt laboratoryjnych PAN.
Grupa seminaryjna 20 osób, grupa ćwiczeniowe 10 osób
Prezentacje poglądowe i konwersatoryjne, materiał biologiczny
do zajęć praktycznych
Zakład Higieny, Bioanalizy i Badania Środowiska
Zakład Higieny, Bioanalizy i Badania Środowiska
20.5. Inne
Efekt
Na ocenę 2
Na ocenę 3
Na ocenę 4
Na ocenę 5
Niewystarczająca wiedza z
Elementarna wiedza na
Wiedza na temat
Pełna wiedza na temat
Efekt 01
zakresu biologicznych i
zoologicznych podstaw
funkcjonowania organizmów
zwierzęcych. Weryfikacja
wiedzy na podstawie
pisemnego sprawdzianu
(testy wyboru, testy
uzupełnień, pytania otwarte)
poniżej 65% pracy pisemnej.
Efekt 02
Efekt 03
Niewystarczająca wiedza z
zakresu funkcjonowania
organizmów na poziomie
narządów i układów oraz
wpływu czynników
środowiskowych na
organizmy zwierzęce.
Weryfikacja wiedzy na
podstawie pisemnego
sprawdzianu (testy wyboru,
testy uzupełnień, pytania
otwarte) poniżej 65% pracy
pisemnej.
Brak elementarnej
znajomości podstaw dobrej
praktyki laboratoryjnej w
procedurach
eksperymentalnych na
zwierzętach kręgowych. Brak
wiedzy na temat prawnych i
etycznych uwarunkowań
temat biologicznych i
wiedzy na podstawie
w zakresie 65% - 79% pracy
pisemnej.
Elementarna wiedza z
zakresu funkcjonowania
organizmów na poziomie
narządów i układów oraz
wpływu czynników
środowiskowych na
organizmy zwierzęce.
podstawie pisemnego
otwarte) w zakresie 65% 79% pracy pisemnej.
Elementarna znajomość
podstaw dobrej praktyki
laboratoryjnej w
procedurach
zwierzętach kręgowych. Zna
etyczno-prawne
uwarunkowania badań
biologicznych i
wiedzy na podstawie
pisemnej
Wiedza na temat
na poziomie narządów i
układów oraz wpływu
czynników środowiskowych
na organizmy zwierzęce.
podstawie pisemnego
otwarte) w zakresie 80% 94% pracy pisemnej
biologicznych i
wiedzy na podstawie
pisemnej
na poziomie narządów i
układów oraz wpływu
czynników środowiskowych
na organizmy zwierzęce.
podstawie pisemnego
Dobra znajomość podstaw
dobrej praktyki
laboratoryjnej w
procedurach
zwierzętach kręgowych.
Dobra znajomość etycznoprawnych uwarunkowań
Pełna znajomość podstaw
dobrej praktyki
laboratoryjnej w
procedurach
zwierzętach kręgowych
Bardzo dobra znajomość
etyczno-prawnych
badań eksperymentalnych
na zwierzętach. Brak udziału
w dyskusji lub
nieumiejętność prawidłowej
argumentacji. Weryfikacja
wiedzy na podstawie
Efekt 04
Brak umiejętności oceny i
kategoryzacji stopnia
inwazyjności badań in vivo i
procedur biomedycznych
oraz wykorzystania
materiału biologicznego w
badaniach biomedycznych.
Brak udziału w dyskusji lub
nieumiejętność prawidłowej
wiedzy na podstawie
Efekt 05
Niewystarczająca wiedza na
temat zależności pomiędzy
nieprawidłowościami
fizjologicznymi,
morfologicznymi a funkcją
zmienionych tkanek,
narządów i układów i
objawami klinicznymi w
warunkach badania
eksperymentalnego na
modelu zwierzęcym.
podstawie pisemnego
otwarte) poniżej 65% pracy
pisemnej.
zwierzętach. Mała
aktywność w dyskusji i mała
umiejętność prawidłowej
wiedzy na podstawie
pisemnej
Elementarna umiejętność
oceny i kategoryzacji stopnia
oraz wykorzystania
Mała aktywność w dyskusji i
mała umiejętność
prawidłowej argumentacji.
podstawie pisemnego
Elementarna wiedza na
temat zależności pomiędzy
fizjologicznymi,
zmienionych tkanek,
warunkach badania
modelu zwierzęcym.
podstawie pisemnego
badań eksperymentalnych
na zwierzętach. Średnia
aktywność w dyskusji i
wiedzy na podstawie
pisemnej
Umiejętność oceny i
oraz wykorzystania
Średnia aktywność w
dyskusji i umiejętność
podstawie pisemnego
Wiedza na temat zależności
pomiędzy
fizjologicznymi,
zmienionych tkanek,
warunkach badania
modelu zwierzęcym.
podstawie pisemnego
uwarunkowań badań
zwierzętach. Aktywność w
dyskusji i duża umiejętność
podstawie pisemnego
Pełna znajomość oceny i
oraz wykorzystania
Duża aktywność w dyskusji i
wiedzy na podstawie
pisemnej.
fizjologicznymi,
zmienionych tkanek,
warunkach badania
modelu zwierzęcym.
podstawie pisemnego
dobry”

2 rok - Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Transkrypt

Podobne dokumenty

Umiejętności Społeczne

Arkusz oceny osiągnięcia kompetencji wynikających z sylabusa

Sylabus przedmiotu - Syjon

M2 - SJO PW

PRAKTYKA PEDAGOGICZNA W SP 2 TYGODNIE

Kołozeszyt A5 Student blok - 3 przedmioty 100k kr

031 Nazwa przedmiotu Inżynieria genetyczna ECTS 5

Bioinformatyczna analiza danych

Srednia ocen do styp.rektora-zmiana Uczelni

FIISNmk11