(18) I stopień. Wprowadzenie do pedagogiki opiekuńczej

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim
2.
Wprowadzenie do pedagogiki opiekuńczej
Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim
4.
Introduction to Protective Pedagogy
Jednostka prowadząca przedmiot
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki,
Zakład Pedagogiki Społecznej
Kod przedmiotu / modułu
5.
Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
6.
Obowiązkowy
Kierunek studiów
7.
Pedagogika
Poziom studiów (I lub II stopień)
8.
I stopień
Rok studiów
9.
I rok
Semestr (zimowy lub letni)
10.
Semestr letni
Forma zajęć i liczba godzin
11.
Ćwiczenia - 15 godzin
Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
3.
12.
13.
14.
dr Beata Maj, dr Krystyna Dziubacka
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych
dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Brak wymagań
Cele przedmiotu:
C-1 zapoznanie z podstawowymi pojęciami pedagogiki opiekuńczej oraz z miejscem pedagogiki
opiekuńczej w systemie nauk pedagogicznych;
C-2 zapoznanie z zagadnieniem opieki, ze szczególnym uwzględnieniem opieki rodzinnej i
instytucjonalnej;
C-3 analiza uwarunkowań działalności opiekuńczo –wychowawczej w rodzinie i instytucji;
C-4 omówienie wybranych przykładów sytuacji opiekuńczo –wychowawczych w rodzinie i
instytucjach opieki
C-5 wprowadzenie w problematykę samotności i sieroctwa dziecka w rodzinie i instytucji opiekuńczej
C-6 ukształtowanie umiejętności interpersonalnych ważnych w opiece i pomaganiu
C-7 wypracowanie gotowości do udzielenia opieki i wsparcia osobom potrzebującym
C-8 uwrażliwienie na problem samotności dziecka i sieroctwa
Zakładane efekty kształcenia:
Symbole kierunkowych
efektów kształcenia:
EK_01 Zna elementarną terminologię używaną w pedagogice opiekuńczej i K_W01
rozumie jej źródła oraz zastosowania w obrębie pokrewnych dyscyplin
naukowych
EK_02 Ma elementarną wiedzę o miejscu pedagogiki opiekuńczej w systemie K_W02
nauk oraz o jej przedmiotowych powiązaniach z innymi dyscyplinami
naukowymi
EK_03 Ma podstawową, uporządkowaną wiedzę o różnych środowiskach K_W10
wychowawczych (rodzina, pozarodzinne środowisko instytucjonalne),
ich specyfice i procesach w nich zachodzących, z punktu widzenia
zadań opiekuńczych
EK_04 Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu K_U02
pedagogiki opiekuńczej w celu analizowania i interpretowania
określonego rodzaju sytuacji opiekuńczych i pomocowych a także
motywów i wzorów zachowań uczestników tych sytuacji
EK_05 Potrafi ocenić przydatność typowych metod, procedur i dobrych K_U10
praktyk do realizacji zadań opiekuńczych
EK_06 Potrafi wykorzystać podstawową wiedzę z zakresu pedagogiki K_U10
opiekuńczej do opisu i analizy procesów zachodzących w instytucjach
i organizacjach o profilu opiekuńczym oraz zjawisk zachodzących w
procesie kierowania pracą innych
EK_07 Analizuje, diagnozuje konkretne sytuacje problemowe związane z K_U17
działalnością opiekuńczą oraz proponuje ich rozwiązania
EK_08 Dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane K_K05
z pracą opiekuna, poszukuje optymalnych rozwiązań w obszarze
opieki, postępuje zgodnie z zasadami etyki
EK_09 Jest przygotowany do aktywnego uczestnictwa w grupach, K_K07
organizacjach i instytucjach realizujących działania opiekuńcze i
zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i niebędącymi
specjalistami w dziedzinie opieki
15.
Treści programowe:
Podstawowe pojęcia pedagogiki opiekuńczej. Miejsce pedagogiki opiekuńczej w systemie nauk
pedagogicznych. Pojęcie „opieki” w ujęciu wybranych teoretyków i praktyków . Odniesienie opieki do
działalności jej towarzyszących, jak pomoc, wsparcie, terapia. Znaczenie pozytywnych relacji opiekun
–podopieczny w procesie opieki. Analiza umiejętności interpersonalnych ważnych w opiece i
pomaganiu oraz wyznaczników osobowej gotowości do pomagania. Uwarunkowania działalności
opiekuńczo-wychowawczej w rodzinie. Analiza wybranych przykładów sytuacji opiekuńczowychowawczych w środowisku domowym. Wprowadzenie w problematykę samotności człowieka i
odniesienie jej do samotności dziecka. Symptomy samotności dziecka w rodzinie i instytucjach
opiekuńczych. Problematyka sieroctwa dziecięcego, jego rodzaje i uwarunkowania. Wprowadzenie w
zagadnienie dysfunkcyjności rodziny. Analiza wybranych problemów opieki i wychowania.
16.
Zalecana literatura (podręczniki)
Dąbrowski Z., Pedagogika opiekuńcza w zarysie, cz.1 i 2, Olsztyn 2006.
Faber A., Mazlish E., Wyzwoleni rodzice, wyzwolone dzieci. Twoja droga do szczęśliwej rodziny,
Poznań 1994.
Hajduk E., Hajduk B., Pomoc i opieka - różne postacie, Kraków 2001.
Kelm A., Węzłowe problemy pedagogiki opiekuńczej, Warszawa 2000.
Pawłowska R., Jundziłł E., Pedagogika człowieka samotnego, Gdańsk 2000.
Sowa J., Pstrąg D., (red.), Pedagogika opiekuńcza wobec współczesnej orientacji filozoficznej i
praktyki pedagogicznej, Rzeszów 1999.
17.
18.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu,
sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
1. Praca kontrolna
– ocena nabytej przez studenta wiedzy – EK_01
- umiejętność analizy, interpretacji oraz wnioskowania – EK_02,
Kryteria oceny:
- ocena bardzo dobra – student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu wprowadzenia do pedagogiki
opiekuńczej, wnikliwie analizuje, interpretuje i wnioskuje na podstawie wskazanych problemów
społecznych;
- ocena dobra – student ma wystarczającą wiedzę z zakresu wprowadzenia do pedagogiki
opiekuńczej, która pozwala mu na dobrym poziomie analizować, interpretować i wnioskować na
podstawie wskazanych problemów społecznych;
- ocena dostateczna – student opanował zdecydowanie podstawowy zakres wiedzy z wprowadzenia
do pedagogiki opiekuńczej, poprawnie analizuje problemy związane z opieką, interpretuje i wnioskuje;
- ocena niedostateczna – student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu
wprowadzenia do pedagogiki opiekuńczej, by poprawnie analizować, interpretować i wnioskować na
podstawie wskazanych problemów rzutujących na procesy towarzyszące edukacji formalnej.
2. Ćwiczenia:
– ocena nabytej przez studenta wiedzy z zakresu przedmiotu socjologii edukacji – EK_01, EK_02;
- analizuje, diagnozuje konkretne sytuacje problemowe związane z działalnością opiekuńczą oraz
proponuje ich rozwiązania – EK_07;
- dostrzega i formułuje problemy moralne i dylematy etyczne związane z pracą opiekuna, poszukuje
optymalnych rozwiązań w obszarze opieki, postępuje zgodnie z zasadami etyki – EK_08;
- posiada umiejętność aktywnego uczestnictwa w grupach, organizacjach i instytucjach realizujących
działania opiekuńcze i zdolny do porozumiewania się z osobami będącymi i niebędącymi specjalistami
w dziedzinie opieki – EK_09.
Kryteria oceny:
- ocena bardzo dobra – student ma ugruntowaną wiedzę z zakresu wprowadzenia do pedagogiki
opiekuńczej, opanował umiejętność rozróżniania instytucjonalnych form opieki; w sposób zasadny
dobiera i wykorzystuje formy i metody pracy grupowej i indywidualnej z podopiecznym; dokonuje
właściwego oglądu w indywidualną sytuację wychowanka;
- ocena dobra – student ma wystarczającą wiedzę z zakresu wprowadzenia do pedagogiki
opiekuńczej, opanował na dobrym poziomie umiejętność rozróżniania instytucjonalnych form opieki; w
sposób właściwy dobiera i wykorzystuje formy i metody pracy grupowej i indywidualnej z
podopiecznym; potrafi dokonać oglądu w indywidualną sytuację wychowanka;
- ocena dostateczna - student ma podstawową wiedzę z zakresu wprowadzenia do pedagogiki
opiekuńczej, opanował na dostatecznym poziomie umiejętność rozróżniania instytucjonalnych form
opieki; w sposób poprawny dobiera i wykorzystuje formy i metody pracy grupowej i indywidualnej z
podopiecznym; dokonuje właściwego oglądu w indywidualną sytuację wychowanka;
- ocena niedostateczna - student legitymuje się brakiem wystarczającej wiedzy z zakresu
wprowadzenia do pedagogiki opiekuńczej, by poprawnie rozróżniać formy opieki instytucjonalnej; nie
radzi sobie z doborem i wykorzystaniem form i metod pracy grupowej i indywidualnej z podopiecznym;
nie potrafi dokonać właściwego oglądu w indywidualną sytuację wychowanka, nie ma świadomości
popełnianych przez siebie błędów.
Ocena pracy studenta z wykorzystaniem następujących form weryfikacji osiągnięć:
- diagnoza środowiskowa – pedagogiczno-socjologiczna analiza sytuacji wychowanka w kontekście
proponowanej formy opieki;
- monograficzna prezentacja wybranej placówki opiekuńczej
- kolokwium semestralne.
Język wykładowy
19.
polski
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta:
dyskusja, referat, prezentacja multimedialna, metoda
sytuacyjna, drama
Godziny zajęć (wg planu studiów) z nauczycielem:
- ćwiczenia
Praca własna studenta:
- przygotowanie do zajęć
- czytanie wskazanej literatury
- przygotowanie do kolokwium semestralnego
Suma godzin
Liczba punktów ECTS
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie aktywności
15
15
15
15
15
60
2