OKLADKA12_2013_OK2 druk

PRACE NAUKOWO - BADAWCZE
Badania odpor ności
na zużycie papier u banknotowego
Tes tin g of ban kn ote paper wear- an d- t ea r
T. J . K Y R Y C H O K , P. O . K Y R Y C H O K , S . F. H A V E N K O , V. M . N E S T E R E N K O
Wiele prac badawczych poświęcono problemowi zwiększenia
odporności na zużycie papierów banknotowych (1, 2). Banknoty
nie tylko muszą posiadać wysoki stopień zabezpieczenia, ale także
w czasie eksploatacji (obiegu) zachowywać na odpowiednim
poziomie cały szereg właściwości optycznych, wytrzymałościowych i chemicznych. Ta odporność na zużycie w dużym stopniu
zależy od cech zadrukowywanego podłoża. Papier banknotowy
musi zapewnić stabilność obrazu drukowanego, ale przede
wszystkim musi posiadać odpowiednią trwałość. Z tego punktu
widzenia pożądany jest bardzo wysoki stopień zaklejenia papieru,
który z jednej strony zapewni odpowiednią porowatość podłoża,
a z drugiej – nie utrudni penetracji farby w głąb jego struktury
(zabezpieczy odpowiednią przyczepność nadruku do podłoża).
W związku z tym, stopień oraz sposób zaklejenia jest wybierany
ze względu na dwa przeciwstawne czynniki – zwartość struktury
i przyczepność farby; wymagana jest również odporność na
zanieczyszczenia (3).
Celem niniejszej pracy było zbadanie stopnia zużycia papierów
banknotowych oraz określenie właściwości podłoża na to zużycie
najbardziej odpornego.
Słowa kluczowe: papier banknotowy, zużycie, parametry jakościowe, sumaryczny wskaźnik jakości
Many research works are dedicated to increased banknote paper
resistance to wear-and-tear (1, 2). Banknotes have to be characterized by high level of protection and they have to maintain certain
optical, strength and chemical properties during their circulation.
These properties significantly depend on the characteristics of
a printed substrate. Banknote paper has to ensure adequate
reproduction stability of printing image and - first of all - stability
of banknote production. As regards stability, very high degree
of paper sizing is required to reduce substrate porosity. another
important requirement is adequate level of ink penetration into
paper structure guaranteeing good print adherence to the substrate. For this reason, sizing degree and method are selected
taking into consideration two opposite factors – ink adherence
and contamination resistance (3).
The aim of this work was to test banknote paper wear-and-tear
and determine the most resistant substrate.
Keywords: banknote paper, tear and wear, quality parameters,
summary quality index
PRZEGLĄD PAPIERNICZY · 69 · CRUDZIEŃ 2013
Metodyka badań
Do badań wybrano trzy rodzaje papierów o wymiarach odpowiadających wymiarom banknotów hrywny ukraińskiej o nominale
10 hrywien (124 x 66 mm):
• papier, który jest obecnie używany w produkcji hrywny i który
posiada wtopioną w strukturę papieru nitkę zabezpieczającą
(papier obiegowy),
• papier eksperymentalny 1, posiadający obróbkę przeciwzabrudzeniową oraz nitkę zabezpieczającą wtopioną w strukturę
papieru,
• papier eksperymentalny 2 z obróbką przeciwzabrudzeniową
i dodatkową obróbką przeciwbakteryjną oraz nitką zabezpieczającą wtopioną w strukturę papieru.
Analiza właściwości papierów, które zostały użyte w badaniach
(tabela 1), wykazuje, że próbki eksperymentalne wykazują znacznie mniejszą wsiąkliwość powierzchniową i wyższe: odporność
na naderwanie, wodotrwałość, liczbę podwójnych zgięć.
Próbki eksperymentalne poddawano procesowi sztucznego
zużycia za pomocą symulatora zużycia – urządzenia ze zautomatyzowanym systemem sterowania mechanizmem obrotowym
(pojemnik o wymiarach 280 x 220 x 220 mm z pokrywą, zaciskami
i uszczelkami), które może wykonywać ruch obrotowy z określoną
częstotliwością, zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek
zegara.
Podczas symulacji zużycia wykorzystano szklane kulki dwóch
frakcji – o średnicy 2 mm (waga 1 kg) i 3,3-3,8 mm (waga 1 kg),
które powodują mechaniczne uszkodzenia.
W celu usztywnienia banknotów podczas symulowanego
zużycia wykorzystano paski sztywności, zamocowane do próbek
za pomocą zacisków z ftoroplastu.
Dr doc. T.J. Kyrychok, prof. dr hab. P.O. Kyrychok, mgr V.M. Nesterenko
– Narodowy Techniczny Uniwersytet Ukrainy „Kijowski Politechniczny
Instytut”; prof. dr hab. S.F. Havenko, Politechnika Łódzka, IPiP
653