Pobierz całość tekstu.

BIZNES RAPORT
FAKTORING
49
23–29 października 2015 r.
Faktoring a sektor MSP
Firmy z sektora MSP nie wymagają tak bardzo sprofilowanej
usługi faktoringowej, jak duże korporacje. Wynika to z faktu,
że skala ich działalności nie jest tak ogromna, brak tu
rozbudowanych działów finansowo-księgowych, znaczenie
mają także koszty. Faktoring dla firm mniejszych powinien
być zatem ustandaryzowany, prosty w swojej obsłudze,
a co za tym idzie umożliwiać klientom pełne wykorzystanie
jego podstawowych funkcji, czyli m.in. finansowania, inkaso
wierzytelności, monitowania kontrahentów oraz przejęcia
ryzyka ich niewypłacalności.
Jarosław Poloczek
Faktorzy dla
małych i średnich przeds i ę b i o r s t w,
ubiegających
się o linie faktoringowe
w większości
przypadków
stosują złago-
dzone kryteria przy podejmowaniu
decyzji. Dla firm z sektora MSP, oferowana jest najczęściej kompleksowa
obsługa faktoringowa, która zakłada
ścisłą relację pomiędzy wszystkimi
stronami usługi: faktorem, faktorantem (klientem) oraz odbiorcą.
Kompleksowa obsługa
W ramach tego rozwiązania, przedsiębiorca może liczyć na rozbudo-
wany zakres obsługi, gdzie faktor
zarządza wierzytelnością od strony
księgowej (element alokacji płatności realizowanych przez odbiorców
dokonywany jest przez faktora), jak
również od strony jakościowej (element monitoringu wierzytelności,
windykacji przedsądowej i sądowej). Rozwiązanie to jest najlepsze dla firm, dla których ważny jest
jak najszerszy outsourcing czynności proceduralnych. Przekazanie zadań związanych z zarządzaniem
wierzytelnościami wyspecjalizowanemu podmiotowi zewnętrznemu,
w tym wypadku faktorowi, ma
uzasadnienie zarówno operacyjne,
jak i kosztowe.
Pozyskanie kapitału obrotowego od
faktora umożliwia przedsiębiorcom
zajęcie się swoim głównym biznesem, a co za tym idzie przeniesienie
na faktora części obowiązków związanych m.in. ze sprawdzaniem wiarygodności nowych kontrahentów,
czy decydowaniem o wysokości limitów finansowania (kupieckich)
przyznawanych na tych odbiorców. Faktor pełni w tym wypadku
niewątpliwie rolę doradczą, wspomagając przedsiębiorstwa w działaniach prewencyjnych.
Wzrost zainteresowania
finansowaniem
krótkoterminowym
Z naszych obserwacji wynika, że
firmy patrzące dotąd na faktoring
z dystansu, dziś są nim coraz bardziej zainteresowane. Widać, że na
rynku pojawia się więcej przedsiębiorstw, które chcą z tej usługi korzystać i postrzegają faktoring jako
ważne narzędzie w zarządzaniu fi-
nansami. Z drugiej strony, wzmożona konkurencja wśród instytucji
finansowych oferujących faktoring
z pewnością zaowocuje w przyszłości tworzeniem nowych rozwiązań
oraz udogodnień dla przedsiębiorstw korzystających z tej usługi.
Przyspieszony rozwój usług faktoringowych w Polsce niewątpliwie wpłynie na istotne poszerzenie
możliwości refinansowania udzielanych kredytów handlowych. To
z kolei spowoduje wzrost sprzedaży
i zysków przedsiębiorstw. Szersze
wykorzystanie faktoringu przełoży się na poprawę płynności finansowej przedsiębiorstw łagodząc
istniejące zatory płatnicze i ograniczając powstawanie nowych.
Autor jest zastępcą dyrektora handlowego
ds. faktoringu w Coface
50 FAKTORING
BIZNES RAPORT
23–29 października 2015 r.
Dywersyfikacja źródeł finansowania
Niewątpliwie jednym z kluczowych czynników związanych
z działalnością przedsiębiorstwa są źródła jego finansowania.
Często jesteśmy pytani przez naszych klientów o argumenty,
korzyści przemawiające za wyborem faktoringu jako źródła
finansowania przedsiębiorstwa. By móc profesjonalnie oraz
obiektywnie przedstawić przedsiębiorcy argumenty, należy
zapoznać się z modelem prowadzonej działalności oraz
poznać oczekiwania przedsiębiorcy związane z rozwojem,
w tym ze sposobami i oczekiwaniami dotyczącymi jego
źródeł finansowania.
Krzysztof Kozok
Do najpopularniejszych usług
finansowania
bieżącego należą bez wątpienia kredyty.
Kredyty są najczęściej stosowanym przez
małe i średnie
przedsiębiorstwa zewnętrznym – obcym źródłem finansowania. Na rynku
są dostępne różne rodzaje kredytów
przeznaczonych na finansowanie bieżącej działalności spółki, do których
należą: kredyty obrotowe, kredyty
w rachunku kredytowym, pożyczki
bieżące i hipoteczne na dowolny
cel. Poza ofertami finansowania bieżącego, przedsiębiorcy mogą korzystać z kredytowania inwestycyjnego.
Podstawowym kryterium, które musi
spełnić przedsiębiorca ubiegający się
o ten produkt, jest pozytywna decyzja kredytowa. Proces kredytowy,
któremu musi poddać się przedsiębiorca ubiegający się o tego rodzaju
finansowanie jest przeprowadzany
przez kredytodawcę. Po wydaniu pozytywnej decyzji kredytowej, przedsiębiorca (wnioskodawca) uzyskuje
informację o warunkach uruchomienia lub pozostawienia do dyspozycji kapitału kredytowego. Kredyt
zazwyczaj jest udostępniany na rachunek i ryzyko kredytobiorcy lub/i
poręczyciela, dlatego kolejnym ważnym kryterium, jakie musi zazwyczaj
spełnić przedsiębiorca, by móc korzystać z kredytowego kapitału obrotowego, jest dokonanie akceptowalnych
dla pożyczkodawcy zabezpieczeń pod
udzielone finansowanie. Kredytodawca korzysta z zabezpieczenia w sytuacjach, kiedy zaistniała przesłanka
zwrotu kapitału, a kredytobiorca nie
dokonuje jego spłaty.
Alternatywa dla kredytu
Poza kredytami, do źródeł finansowania, z których najczęściej korzystają przedsiębiorcy, należy usługa
faktoringu należności. Faktoring jest
usługą wykupu niewymagalnych
i bezspornych wierzytelności. Istnieje
kilka definicji faktoringu i wszystkie
z nich określają funkcję faktoringu
jako źródło finansowania bieżącej
działalności przedsiębiorcy.
Rynek oferuje kilka rodzajów faktoringu jako usługi finansowej. Do nich
między innymi należą:
Faktoring pełny
Faktoring pełny zwany faktoringiem
bez regresu, który polega na dokonaniu cesji wierzytelności na faktora
i prawnym przejęciu ryzyka niewypłacalności dłużnika, co powoduje,
że w przypadku, gdy dłużnik nie jest
w stanie spłacić wierzytelności, faktor nie ma prawa regresu w stosunku
do zbywcy wierzytelności. Przedmiotowe zwolnienie z regresu odbywa się
na mocy klauzuli del credere. Jej zapisy polegają na tym, że faktor godzi
się na ponoszenie względem przedsiębiorcy odpowiedzialności za to, że
dłużnik spełni ciążące na nim świadczenie. Jeżeli zaś dłużnik nie uczyniłby
tego (np. z powodu niewypłacalności), to faktor jest zobowiązany do
spełnienia świadczenia własnym kosztem. Klient korzystając z takiej formy
faktoringu zyskuje gwarancję płynności oraz ceduje ryzyko na faktora. Od
strony mechanizmu określania ryzyka
takiej transakcji ciężar odpowiedzialności za niewypłacalność dłużnika
spoczywa na faktorze, który przy tej
formie faktoringu analizuje głównie
sytuację finansową dłużnika jako zobowiązanego do zapłaty. Faktor może
cedować ryzyko na inny podmiot.
Faktoring niepełny
Faktoring niepełny zwany faktoringiem z regresem do zbywcy, polega
na dokonaniu cesji wierzytelności nie
obejmującej przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika wobec faktora.
Jest to instrument finansowy, którego
mechanizm polega na finansowaniu
przed datą zapadalności wierzytelności gospodarczych, które w dacie za-
padalności powinny być zapłacone
przez dłużnika. Jeżeli w umownym
okresie po dacie zapadalności dłużnik nie wywiąże się ze zobowiązania,
faktor zwraca się o zapłatę (zwrot zaliczki) do faktoranta. Faktorant ponosi odpowiedzialność wobec faktora
i musi o tym pamiętać, wnioskując
o udzielenie faktoringu niepełnego,
bowiem obciążają go skutki niespłacenia kwoty wierzytelności w terminie.
Faktoring mieszany
Faktoring mieszany jest połączeniem
faktoringu pełnego i niepełnego, polega na dokonaniu prawnego podziału ryzyka pomiędzy faktorantem
a faktorem. Na rynku są dostępne
także inne rodzaje usług faktoringu,
do których należą między innymi:
faktoring odwrotny, faktoring zaliczkowy oraz faktoring cichy.
Kredyt a faktoring
Porównując cechy faktoringu do
kredytu obrotowego, traktując te
usługi, jako źródła finansowania
bieżącego przedsiębiorstw, pragnę
zwrócić uwagę przede wszystkim
na aspekt dotyczący doboru bezpiecznych i przewidywalnych źró-
deł finansowania. Być może stosując
obydwa źródła: faktoring oraz kredyt, przedsiębiorca – poprzez dywersyfikację dostaw kapitału
– zyskuje większą przewidywalność
przepływów finansowych na wypadek zatorów płatniczych lub innych czynników mających wpływ
na prowadzenie przedsiębiorstwa.
Kredyt spełnia rolę dostawy kapitału na bieżące potrzeby, a faktoring
pełny na finansowanie dostaw do
odbiorców z jednoczesnym przekazaniem ryzyka ich niewypłacalności
lub nierzetelności na faktora. Administracyjna i prewencyjna strona
faktoringu wspiera dokumentowo
dział finansowy i księgowy przedsiębiorców. Przedsiębiorca, który znalazł się w chwilowej trudnej sytuacji
gospodarczej, posiadając aktywne
i realizowane kontrakty handlowe
z dobrymi odbiorcami, nie musi
obawiać się o wypowiedzenie uzyskanych limitów faktoringowych,
nawet kiedy kredyt obrotowy zostanie zmniejszony lub wypowiedziany.
Zróżnicowane źródła
najlepszym rozwiązaniem
Będąc aktywnym uczestnikiem
rynku gospodarczego, często jestem
zapraszany do udzielania wypowiedzi eksperckich również w temacie
optymalnego modelu finansowania przedsiębiorstwa. Rekomenduję
przedsiębiorcom: czy to małe, czy
średnie, czy duże przedsiębiorstwo
warto dywersyfikować źródła finansowania – zarówno co do dostawców kapitału jak i rodzaju usług.
Taka dywersyfikacja tylko teoretycznie jest bardziej skomplikowana,
a zapewnia bezpieczeństwo dla właścicieli, pracowników oraz samych
przedsiębiorstw.
Autor jest prezesem firmy MENNICA Finance SA
Główne przyczyny rosnących zatorów płatniczych. Z jakimi problemami
spotyka się sektor MSP przy pozyskiwaniu finansowania?
Przedsiębiorcy przede wszystkim powinni, przynajmniej
w podstawowym zakresie, sprawdzać swoich kontrahentów,
aby uniknąć sprzedaży niewypłacalnym lub nierzetelnym
odbiorcom. Postępowanie zgodnie z tą regułą ogranicza
ilość nieterminowych płatności, choć nie gwarantuje, że ich
w ogóle nie będzie.
Grzegorz Pardela
Na początku
warto zauważyć, że
przyczyny zatorów finansowych mają
inne źródło
niż trudność
w pozyskaniu finansowania przez podmioty z tego
sektora. Niemniej, jedno i drugie, czyli zatory płatnicze, a także
utrudniony dostęp do kapitału, to
dwie poważne i stałe bolączki polskich przedsiębiorców.
W zależności od branży w kontekście zatorów finansowych zwykle
mówimy o tzw. łańcuszkach nieszczęścia. Firmy nie płacą w terminie, ponieważ same nie otrzymały
zapłaty od swoich odbiorców. To
główna przyczyna, która jest spowodowana wciąż niewystarczającą
ilością gotówki w obrocie. Inną jest
niewspółmierny cykl rotacji należności w stosunku do zobowiązań.
Dotyczy to wielu firm, które muszą płacić swoim dostawcom, za-
nim jeszcze otrzymają zapłatę od
własnych odbiorców. Te przyczyny
są obiektywnie niezależne, dlatego
zamiast je analizować, wolałbym
wskazać skuteczne i możliwe do
wdrożenia w każdym przedsiębiorstwie metody zapobiegania zatorom
płatniczym. Przedsiębiorcy przede
wszystkim powinni, przynajmniej
w podstawowym zakresie, sprawdzać
swoich kontrahentów, aby uniknąć
sprzedaży niewypłacalnym lub nierzetelnym odbiorcom. Postępowanie
zgodnie z tą regułą ogranicza ilość
nieterminowych płatności, choć nie
gwarantuje, że ich w ogóle nie będzie. Dlatego poleciłbym również zabezpieczenie transakcji umową oraz
dbałość o udokumentowanie sprzedaży. Dobra dokumentacja w postaci umowy sprzedaży i protokołu
odbioru znacznie ułatwi i przyśpie-
szy odzyskanie zaległych płatności na
drodze windykacji.
Jeżeli chodzi o dostęp do kapitału
to zgodnie z różnymi danymi blisko połowa przedsiębiorców nie ma
szans na pozyskanie kredytu obrotowego w banku. Przyczyny to zła lub
brak historii kredytowej, zaległości
publiczno-prawne lub brak zabezpieczeń. Inna sprawa to pewien opór
i nieduża wiedza na temat specyfiki
MSP wśród banków i największych
pozabankowych instytucji finansujących, które specjalizują się w obsłudze dużych klientów korporacyjnych.
Jednocześnie z roku na rok rośnie
akwizycja usługi faktoringu. Polski
faktoring to najszybciej rosnący rynek, zarówno w skali Europy, jak
i świata. Finansowanie faktoringowe
dla części małych i średnich przedsiębiorstw stanowi alternatywę dla kre-
dytu, a dla innych dodatkowe źródło
kapitału. Oferta faktorów wyspecjalizowanych w obsłudze podmiotów
z sektora MSP jest coraz lepsza,
a proponowane rozwiązania często
polegają na kompleksowej obsłudze
całego portfela danego przedsiębiorstwa, zarówno po stronie należności, jak i zobowiązań. Takie właśnie
narzędzia swoim klientom oferuje
np. Pragma Faktoring. Spółka jest
częścią Grupy Kapitałowej Pragma
Inkaso wyspecjalizowanej w obrocie wierzytelnościami i windykacji,
dzięki czemu jest w stanie kompleksowo rozwiązać problemy z płynnością firmy, wdrażając finansowanie
należności niewymagalnych, ale również tych, których termin płatności
już upłynął.
Autor jest dyrektorem handlowym,
członkiem zarządu Pragma Faktoring SA
FAKTORING 51
BIZNES RAPORT
23–29 października 2015 r.
Skutecznie zminimalizować ryzyko
Transakcja faktoringowa przynosi
benefity wszystkim uczestniczącym
w niej podmiotom. Jednak jak każda
usługa oprócz szans, pociąga za
sobą pewne zagrożenia. Ryzyka
te są zróżnicowane w zależności
od wybranego rodzaju faktoringu,
inne dla każdego z podmiotów
uczestniczących w transakcji, co
prezentuje poniższa tabela.
Katarzyna Sokoła
Najmniej obarczony ryzykiem w transakcji
faktoringowej jest płatnik. Jego podstawowym
i w zasadzie jedynym zadaniem jest terminowa
zapłata za przedmiotową
wierzytelność w pełnej kwocie. Bardzo często przed przystąpieniem
do transakcji faktor oczekuje od płatnika faktoringowego potwierdzenia wierzytelności, w którym m.in. zrzeka się
on możliwości potrącenia wierzytelności, które
mu przysługują lub będą przysługiwać w przyszłości z jakiegokolwiek tytułu wobec zbywcy
lub wobec nabywcy tych wierzytelności. W tym
miejscu po stronie płatnika pojawia się pierwsze
ryzyko, ponieważ taka deklaracja pogarsza jego
pozycję ograniczając sposób rozliczenia transakcji. Kolejne ryzyko pojawia się, jeśli płatnik
nie dokona terminowej zapłaty za fakturę. O ile
bowiem pierwotni wierzyciele rzadko obciążają
kontrahentów notami odsetkowymi oraz notami księgowymi o nominale 40 euro tytułem
rekompensaty za koszty odzyskiwania należności (na podstawie art. 10 ust. 1 Ustawy z dnia
8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych – Dz.U. 2013 nr 0 poz. 403),
o tyle faktorzy robią to często. Płatnicy jednak
nie mają powodów do tego, by unikać transakcji
faktoringowych, ponieważ dzięki nim korzystają
z wydłużonych terminów płatności. Podpisując
zgodę na cesję faktoringową czy uznanie długu
powinni natomiast zabezpieczyć sobie pełny
komfort współpracy. Po pierwsze powinni zapewnić sobie realne i bezpieczne terminy płatności, nie ryzykując możliwości naliczania
odsetek i rekompensaty za koszty dochodzenia wierzytelności. Po drugie płatnicy powinni
zagwarantować sobie możliwość dokonywania potrąceń i kompensat np. wprowadzając
do zgody na cesje zapis „Płatnik zastrzega sobie
prawo potrącenia, jednakże suma potrąceń nie
może być wyższa niż x zł”. Taki zapis zabezpiecza zarówno płatnika, jak i faktoranta.
Rodzaje zagrożeń po stronie faktoranta
Ryzyko po stronie faktoranta pojawia się przede
wszystkim w sytuacji korzystania z faktoringu
niepełnego. Niższe koszty korzystania z tego rodzaju usługi wiążą się bowiem z zagrożeniem
pojawiającym się w przypadku, gdy płatnik
faktoringowy nie ureguluje swojego zobowiązania. Wtedy faktor ma prawo wystąpienia z regresem w stosunku do faktoranta. Taka sytuacja
zwykle generuje dodatkowe koszty i pogarsza
płynność finansową w długim okresie. Innym
ryzykiem jest pogorszenie pierwotnej relacji faktorant – płatnik. Ze względu na większą ilość
pracy administracyjnej, czy dodatkowy monitoring terminowej spłaty należności, płatnik
może być „zmęczony” obsługą transakcji faktoringowych. Aby ograniczyć swoje ryzyka faktorant, powinien przede wszystkim upewnić się
co do rzetelności płatniczej swojego kontrahenta
Faktorant
Faktor
Płatnik
faktoringowy
Faktoring
pełny
-
+
+
Faktoring
niepełny
+
+
+
Faktoring
niejawny
+
+
-
Faktoring
odwrotny
+
+
-
Faktoring
mieszany
+
+
+
– przyszłego płatnika faktoringowego. Kolejną
sprawą jest zadbanie o stronę formalną transakcji: zabezpieczenie odpowiednich dokumentów dotyczących transakcji (umowy, zlecenia,
zamówienia, WZ, protokoły), które muszą być
podpisane przez osoby upoważnione do reprezentacji płatnika. Do wykupu faktoringowego
faktorant powinien oddawać jedynie te wierzytelności, które są bezsporne. Kolejnym krokiem podnoszącym bezpieczeństwo faktoranta
jest prawidłowy wybór faktora. Należy sprawdzić, od kiedy faktor świadczy usługi faktoringowe, czy cieszy się dobrą opinią, jakich wymaga
dokumentów, jaki jest mechanizm jego działania w przypadku wystąpienia regresu.
Czym ryzykują faktorzy?
Największym ryzykiem występującym po stronie faktorów, jest brak zapłaty zarówno ze strony
płatnika faktoringowego, jak i faktoranta. Czasami wynika to z nagłego i niespodziewanego
pogorszenia sytuacji finansowej obu stron
transakcji. Jednak niejednokrotnie faktorzy padają ofiarą nadużyć i wyłudzeń np. transakcja,
która jest przedmiotem faktoringu, pomimo że
jest doskonale udokumentowana, w rzeczywistości nie miała miejsca. Nie nastąpiło żadne
zdarzenie gospodarcze, a co za tym idzie faktor „sponsorował” oszustwo. Innym zagrożeniem jest sytuacja, w której kary i potrącenia
naliczone przez płatnika faktorantowi przewyższają wartość wierzytelności objętej faktoringiem. W takiej sytuacji faktor nie otrzymuje
spłaty należności. Kolejnym ryzykiem jest przeoczenie przez faktora umownego zakazu cesji.
Taki zakaz może być wpisany w umowach, zleceniach, zamówieniach, ogólnych warunkach
realizacji robót, czy dostaw towaru zawieranych
pomiędzy faktorantem a płatnikiem. Przeoczenie tego zapisu skutkuje dla faktora tym, że
cesja jest nieważna, a o zapłatę może występować jedynie do faktoranta. Oczywiście faktorzy
mają również wiele sposobów na ograniczenie
swojego ryzyka. Po to właśnie dokładnie ana-
lizują kondycję finansową zarówno faktoranta,
jak i płatnika faktoringowego oraz przeprowadzają wnikliwe wywiady gospodarcze. Faktorzy
muszą być szczególnie ostrożni w stosunku do
podmiotów powiązanych kapitałowo i/lub osobowo, a tego typu powiązania pomiędzy faktorantem a płatnikiem zwykle dyskwalifikują
finansowanie obrotu przez faktoring. Faktorzy muszą także dokładnie analizować zdarzenie gospodarcze, które jest przedmiotem obrotu
faktoringowego. Wielokrotnie oprócz sprawdzenia prawidłowości dokumentów, konieczna jest
również wizyta w firmach będących stronami
Reklama
transakcji. Chociaż usługa faktoringu jest świadczona na polskim rynku od około dwudziestu
lat, to wielu przedsiębiorców nadal ma uprzedzenia, które nie pozwalają im na skorzystanie z tego nowoczesnego źródła finansowania.
Przedstawione w artykule ryzyka tej transakcji nie powinny wydłużyć listy obaw, a jedynie
zaakcentować kwestie, na które warto zwrócić uwagę. Warto bowiem ich dopilnować, aby
w pełni wykorzystać możliwości, jakie daje faktoring do rozwoju biznesu.
Autorka jest dyrektorem ds. sprzedaży i marketingu INDOS SA
52 FAKTORING
BIZNES RAPORT
23–29 października 2015 r.
Główne przyczyny rosnących zatorów płatniczych
Każda działalność gospodarcza obarczona jest ryzykiem.
Nawet jeśli nasza organizacja działa wewnątrz bez zarzutu,
wpływ na jej sytuację finansową mają nasi partnerzy,
podwykonawcy, kontrahenci. Jeśli oni nagminnie
zwlekają z płatnością faktur, może na tym ucierpieć nasza
płynność finansowa. Jak więc do tego nie dopuścić, a jeśli
zatory płatnicze stały się już faktem w naszej biznesowej
rzeczywistości, jak sobie z nimi poradzić?
Sławomir Szarek
Dbanie o płynność finansową warto
rozpocząć od
profilaktyki.
St o s o w a n i e
działań prewencyjnych
pozwala bowiem uchronić
się przed nieuczciwym kontrahentem i zapobiega powstawaniu zaległości wobec pozostałych partnerów
biznesowych. Dostępne narzędzia to
przede wszystkim monitoring płatności, wywiad gospodarczy, a także
działania monitujące i ostrzegające
np. pieczęć prewencyjna.
Sprawdź partnera biznesowego
W działaniach prewencyjnych podejmowanych przez firmy, które
chcą zabezpieczyć się przed podpisaniem umowy z niewypłacalnymi
partnerami, mogą pomóc firmy detektywistyczne. Grupa Casus Finanse
posiada w swoich strukturach licencjonowanych detektywów, którzy
przygotowują na zlecenie kompleksowe raporty dotyczące przyszłego
kontrahenta. W przeciwieństwie do
wywiadowni gospodarczych firmy
detektywistyczne mają uprawnienia do zbierania danych wrażliwych,
mogą ustalać majątek danej firmy,
a także jego pokrycie, powiązania
z innymi podmiotami w Polsce lub
za granicą, a w raporcie detektywistycznym przedstawiają rekomendacje i wskazują ewentualne zagrożenia
wynikające ze współpracy z danym
podmiotem.
Mobilizująca pieczęć
Do działań prewencyjnych zaliczyć
należy także pieczęć prewencyjną.
Umieszcza się ją na fakturach wysyłanych do klientów, a jej treść informuje o tym, że przedsiębiorca
współpracuje z firmą zarządzającą
należnościami i w przypadku braku
terminowej wpłaty, firma ta skontaktuje się z danym klientem w celu
odzyskania należności. Jej czerwony
kolor przykuwa wzrok i sprawia,
że klienci czują się bardziej zobligowani do uregulowania płatności
w terminie.
Gdy na prewencję
jest już za późno
Jeśli jednak okazuje się, że nie mamy
już czasu na działania prewencyjne, bo
nasz kontrahent od dłuższego czasu
nie spłaca swoich zobowiązań, jed-
Ranking główny
spółka
nym ze skutecznych rozwiązań może
być faktoring. W tym przypadku musimy jednak działać bardzo szybko,
gdyż w procesie faktoringu najważniejszy jest moment wystawienia na
sprzedaż tzw. koszyka należności, czyli
przedatowanych faktur. Wycena portfela zależy m.in. od czasu, jaki upłynął od daty wymagalności środków
na koncie oraz od wielkości koszyka.
Faktoringowi nie podlegają jednorazowe zlecenia dotyczące odbiorców
detalicznych, ale w przypadku tego
rozwiązania mamy kilka różnych wariantów usług do wyboru.
Różne oblicza faktoringu
Najmniej korzystna dla przedsiębiorcy opcja to faktoring niepełny.
Polega na przejęciu przez bank lub
firmę faktoringową zaległych wierzytelności jedynie do momentu
ich zapadalności. Oznacza to, że
ryzyko niewypłacalności kontrahenta nie jest na faktora w ogóle
przenoszone, gdyż jeśli nierzetelny
kontrahent nie spłaci swojego zobowiązania, faktor zażąda zwrotu
przekazanych w ramach faktoringu pieniędzy wraz z odsetkami.
Z uwagi na fakt, że faktor nie po-
Najbardziej dynamiczni faktorzy
Obroty po III kwartałach
Obroty po III
2015 narastająco
kwartałach 2014
(PLN, mln)
narastająco (PLN, mln)
dynamika
r/r (proc.)
spółka
Obroty po III kwartałach
Obroty po III
2015 narastająco
kwartałach 2014
(PLN, mln)
narastająco (PLN, mln)
Dynamika
r/r (proc.)
1
ING CF
13 435,21
12 123,98
10,82
1
PKO BP Faktoring
4 278,85
2 127,90
101,08
2
Raiffeisen Polbank
13 041,64
11 860,69
9,96
2
3 198,37
2 086,97
53,25
3
BZ WBK Faktor
12 306,17
10 399,49
18,33
BGŻ BNP Paribas
Faktoring
4
Pekao Faktoring
10 620,84
9 061,04
17,21
3
BPH
1 476,56
1 059,35
39,38
5
Bank Millennium
9 626,60
8 610,58
11,80
4
IFIS Finance
1 303,55
949,61
37,27
6
Coface Poland
8 264,24
7 403,19
11,63
5
Arvato Bertelsmann
695,74
530,21
31,22
7
mFaktoring
7 505,00
6 276,70
19,57
6
1 471,05
1 222,68
20,31
8
PKO BP Faktoring
4 278,85
2 127,90
101,08
Bibby Financial
Services
9
BGŻ BNP Paribas
Faktoring
3 198,37
2 086,97
53,25
7
mFaktoring
7 505,00
6 276,70
19,57
8
BZ WBK Faktor
12 306,17
10 399,49
18,33
10
SEB
2 219,60
2 124,05
4,50
9
Pragma Faktoring
365,70
311,70
17,32
11
HSBC
2 180,80
1 911,00
14,12
10
BPS Faktor
538,84
459,57
17,25
Pekao Faktoring
10 620,84
9 061,04
17,21
12
BOŚ Bank
1 778,24
1 745,35
1,88
11
13
UBI Factor
1 481,32
1 385,07
6,95
12
HSBC
2 180,80
1 911,00
14,12
14
BPH
1 476,56
1 059,35
39,38
13
Bank Millennium
9 626,60
8 610,58
11,80
15
Bibby Financial
Services
1 471,05
1 222,68
20,31
14
Coface Poland
8 264,24
7 403,19
11,63
15
ING CF
13 435,21
12 123,98
10,82
16
IFIS Finance
1 303,55
949,61
37,27
16
Raiffeisen Polbank
13 041,64
11 860,69
9,96
17
Arvato Bertelsmann
695,74
530,21
31,22
17
UBI Factor
1 481,32
1 385,07
6,95
18
BPS Faktor
538,84
459,57
17,25
18
Eurofactor Polska
282,80
267,20
5,84
4,50
19
Pragma Faktoring
365,70
311,70
17,32
19
SEB
2 219,60
2 124,05
20
Eurofactor Polska
282,80
267,20
5,84
20
BOŚ Bank
1 778,24
1 745,35
1,88
21
Faktorzy
129,80
136,13
-4,65
21
Faktorzy
129,80
136,13
-4,65
źródło: Polski Związek Faktorów
źródło: Polski Związek Faktorów
dejmuje ryzyka, koszt faktoringu
niepełnego jest zdecydowanie niższy niż faktoringu pełnego. W przypadku tego drugiego rozwiązania
bank lub firma faktoringowa przejmuje na siebie ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Obowiązek
odzyskania całej należności wraz
z odsetkami leży już po stronie faktora. Rozwiązanie to jest jednak
droższe i wykorzystywane tylko
w przypadku najbardziej nierzetelnych kontrahentów. W przypadku
faktoringu mieszanego faktor łączy
dwa poprzednie rozwiązania – tzn.
przejmuje ryzyko niewypłacalności
kontrahenta, ale tylko do określonej kwoty. Ryzyko powyżej ustalonego limitu leży już po stronie
przedsiębiorcy.
Jeśli zawiodą rozwiązania
pokojowe
Alternatywą dla faktoringu, umożliwiającą odzyskanie zaległych
płatności, jest odzyskiwanie wierzytelności. Na etapie polubownym polega na odzyskaniu kwoty
postawionej w stan wymagalności
w jak najkrótszym czasie. Pomagają w tym wyspecjalizowani negocjatorzy telefoniczni i terenowi.
Gdy podmiot posiadający zobowiązanie dłużne odmawia jednak
współpracy polubownej, sprawę
przejmuje kancelaria prawna, kontynuująca proces odzyskiwania
należności na etapie sądowym i egzekucyjnym. Najlepiej jeśli wchodzi ona w skład grupy zarządzającej
należnościami.
Wybór optymalnego dla nas rozwiązania zależy od tego, z jakimi
zatorami płatniczymi mamy do czynienia. Dlatego przed podjęciem decyzji o najlepszym dla nas środku
zaradczym warto skonsultować się
ze specjalistą z branży zarządzania
wierzytelnościami.
Autor jest prezesem zarządu Casus Finanse SA
FAKTORING 53
BIZNES RAPORT
23–29 października 2015 r.
Kiedy warto wybrać
Elastyczne narzędzie
faktoring? Zakres usług
firm faktoringowych
Faktoring jako jedno z popularnych ostatnio narzędzi finansowania
przedsiębiorców, pomaga w utrzymaniu płynności finansowej firmy.
Funkcjonuje jako usługa dopasowująca się do sytuacji przedsiębiorców,
zarówno w czasach stabilizacji ekonomicznej jak i dekoniunktury.
Mariusz Wiśniewski
Z usługi faktoringu mogą
skorzystać wszyscy ci
przedsiębiorcy, którym
przybywa zaległości płatniczych i nie są w stanie
finansować ich ze środków własnych. Pozwala
on wtedy na zabezpieczenie przed utratą płynności, spowodowaną długimi
terminami płatności od kontrahentów firmy.
Jednak faktoring z powodzeniem może być
wykorzystywany również w okresie koniunktury, kiedy staje się skutecznym narzędziem finansowania dynamicznego wzrostu sprzedaży
przedsiębiorstw. Narzędzie to z jednej strony
pozwala na wydłużanie terminów płatności
dla kontrahentów, z drugiej zaś na szybszy zakup materiałów do produkcji oraz szybszą realizację zamówień.
Faktoring niepełny
kierowany jest do firm,
które mają stałą grupę
sprawdzonych odbiorców
i wymagają jedynie
szybszego spływu gotówki.
Zakres działań faktorów
Faktoring opiera się na wykupieniu wierzytelności firmy przez faktora. Funkcjonuje zarówno w przypadku prowadzenia małego, jak
i dużego biznesu. Oferuje możliwość zamiany
należności na gotówkę. Faktor, osoba reprezentująca klienta w sprawach terminowego
regulowania należności, nabywa od przedsiębiorcy faktury dotyczące wykonanych usług,
udzielając z tego tytułu potrzebnego finansowania. Oznacza to natychmiastowy wpływ
gotówki. Dodatkowo, do obowiązków faktora należy stały monitoring decyzji finansowych kontrahentów klienta. Istotny jest fakt,
że w przypadku faktoringu pełnego faktor bierze na siebie zagrożenie braku spłaty wierzytelności. Tak więc ocena ryzyka handlowego oraz
weryfikacja wypłacalności odbiorców zmniejszają obawy przedsiębiorców, zaś poprawa dyscypliny płatniczej pozwala na ograniczenie
ryzyka związanego z opóźnieniami w płatnościach. Faktoring pomniejsza ryzyko związane
z prowadzoną działalnością handlową i zapewnia płynność finansową przedsiębiorstwa, nie
pogarszając tym samym jego wiarygodności
kredytowej. Decydując o wyborze rodzaju faktoringu musimy wziąć pod uwagę czynniki,
które pozwolą na lesze dopasowanie usługi
do potrzeb konkretnej firmy. Takimi czynnikami będą np. jakość portfela odbiorców czyli
tzw. kultura płatności, liczba oraz lata współpracy z klientem – czyli jak często firma po-
zyskuje nowych klientów. Ważne jest również
na jakich rynkach działa podmiot – czy jest to
handel krajowy czy eksport? Równie istotnym
czynnikiem jest sposób prowadzenia monitoringu i windykacji należności w firmie.
Rodzaje faktoringu
Na polskim rynku funkcjonuje faktoring niepełny (występuje gdy instytucja finansowa nie
przejmuje całkowitego ryzyka transakcji), jak
i pełny (przedsiębiorca zabezpiecza swoje należności przed niewypłacalnością odbiorcy,
a ryzyko to przejmuje faktor). Wybór odpowiedniej opcji będzie uzależniony od oczekiwań i potrzeb przedsiębiorcy.
Faktoring pełny dedykowany jest firmom,
które pozyskały nowych klientów i nie posiadają z nimi wcześniejszej historii współpracy.
Korzystają z niego również firmy, które chcą
zabezpieczyć się przed ewentualnym brakiem
zapłaty za towar lub usługę z istniejącymi klientami, zwiększając tym samym obroty z nimi.
Faktoring pełny może być także stosowany
przez przedsiębiorstwa, które chcą poprawić
wskaźniki finansowe poprzez trwałe wyksięgowanie krótkoterminowych należności handlowych z bilansu, co poprawia jego strukturę.
Natomiast faktoring niepełny kierowany jest
do firm, które mają stałą grupę sprawdzonych odbiorców i wymagają jedynie szybszego
spływu gotówki. Ten rodzaj faktoringu jest
też dedykowany firmom, które chcą wydłużać terminy płatności w zamian za zwiększanie
wolumenu sprzedaży. Dodatkowo, przedsiębiorstwa które chcą dyscyplinować swoich odbiorców przez przekazanie zarządzania swoimi
wierzytelnościami faktorowi, z powodzeniem
mogą korzystać z faktoringu niepełnego.
Drugi rodzaj faktoringu, tzw. faktoring z regresem, kierowany jest do firm, które mają
stałą grupę sprawdzonych odbiorców i wymagają jedynie szybszego spływu gotówki. Ten
rodzaj faktoringu jest też dedykowany firmom, które chcą wydłużać terminy płatności
w zamian za zwiększanie wolumenu sprzedaży.
Na rynku równiez funkcjonuje faktoring
eksportowy z regresm i bez regresu. Róznica
polaga na tym, że finansujemy należnosci pochodzące z obrotu poza granicami Polski.
Pozostałymi rodzajami faktoringu są: cichy
(w którym dłużnik nie jest informowany
o cesji w momencie podpisania umowy faktoringowej przez klienta), faktoring mieszany
(pełny/niepełny), samorządowy (oparty o należności jednostek samorządów terytorialnych). Z kolei faktoring wymagalnościowy
polega na ściąganiu należności od dłużnika
faktoringowego. W tym przypadku może być
finansowany okres prolongaty – od terminu
płatności do terminu faktycznej zapłaty przez
dłużnika (wcześniej ustalonej). Na rynku dostępny jest również faktoring odwrotny, w którym faktor finansuje zobowiązania klienta, nie
zaś należności. Cieszy się on dużym zainteresowaniem wśród przedsiębiorców.
Autor jest dyrektorem sprzedaży
w Eurofactor Polska SA
Z punktu widzenia klienta ryzyko
związane z sięgnięciem po faktoring
wynika przede wszystkim ze źle
wybranej oferty, to znaczy takiej,
która zamiast stać się wsparciem,
jest dla danej firmy raczej
obciążeniem. Potrzeba sięgnięcia
po faktoring nie powinna wynikać
z wcześniej ustalonego schematu,
a raczej z pojawienia się potrzeby
poprawienia płynności finansowej
przedsiębiorstwa.
Paweł Starczak
Podstawowym celem zastosowania faktoringu jest
odblokowanie środków
zamrożonych w fakturach
z odroczonymi terminami
płatności. Sytuacja, w której oczekiwanie na pieniądze za dostarczone towary
czy usługi blokuje rozwój,
a nawet codzienne funkcjonowanie biznesu, nie jest ograniczona ani
do firm o określonej wielkości, ani też do podmiotów działających w takiej czy innej branży.
Można wskazać przykłady firm różnych rozmiarów i o różnym stażu na rynku, dla których faktoring jest dobrym rozwiązaniem.
Możliwości skorzystania z faktoringu
Przykładowo, firma rozpoczynająca działalność
może być zmuszona do zmierzenia się z brakiem środków w obrocie, będącym wynikiem
długich terminów płatności stosowanych w rozliczeniach z odbiorcami. Mimo dobrej jakości
dostarczanych dóbr czy usług z powodu niewielkiego stażu rynkowego ma zamkniętą drogę do
finansowania w postaci kredytu; jeśli jednak posiada odbiorców o dobrej pozycji rynkowej, a jej
należności są rozsądnej jakości, może skorzystać
z faktoringu. Poziom finansowania będzie rósł
wraz ze wzrostem sprzedaży. Ryzykowne jest
w tym wypadku sięganie po ofertę faktoringową zawierającą obostrzenia związane z minimalną liczbą odbiorców lub sztywno ustalonym
limitem finansowania. Przedsiębiorstwa mogące
pochwalić się dłuższym okresem działania także
sięgają po faktoring. Terminy płatności stosowane w rozliczeniach zarówno z dostawcami,
jak i odbiorcami nie są przecież ustalane raz na
zawsze, a zmiany w danej branży mogą wymusić rozważenie skorzystania z faktoringu, tak aby
zachować konkurencyjność i nie przegrać rynkowej rywalizacji.
Wiele rozwiązań faktoringowych
Faktoring może być też dobrym rozwiązaniem dla tych przedsiębiorstw, których kondycja finansowa z różnych przyczyn pozostawia
sporo do życzenia. Brak zysku, zaległości publiczno-prawne, wpis do eweidnecji dłużników
– wszyskie te elementy skutkują utrudnionym
dostępem do finansowania kredytowego, ale nie
zamykają drogi do skorzystania z faktoringu.
Także i tutaj kluczem do dostępności finansowania jest jakość należności, na którą składają się
takie czynniki jak moralność płatnicza odbiorców, ilość reklamacji i zwrotów towaru, a także
wzajemne rozliczenia między klientem a jego
kontrahentami. Poszczególni faktorzy stosują
różne kryteria brzegowe decydując o udzieleniu
finansowania danemu przedsiębiorcy, ale dostęp
do faktoringu nie jest zamknięty nawet dla firm
z potężnymi zaległościami, a nawet zajęciami
komorniczymi. Co więcej, część faktorów stosuje rozwiązania dedykowane takim klientom,
wspierając ich w regulowaniu zaległych zobowiązań i wychodzeniu na prostą. Sięgnięcie po
faktoring może być też spowodowane pozyskaniem nowych kontrahentów lub wejściem na
nowe rynki – rozpoczęciem działalności ekportowej. W tym przypadku oprócz szybkiego
spływu środków z wystawionych faktur, faktoring daje też przedsiębiorcy bezpieczeństwo:
faktoring pełny pozwala zweryfikować sytuację
potencjalnego odbiorcy, a w trakcie współpracy
chroni firmę przed brakiem zapłaty.
Potrzeba poprawienia płynności
Jeśli chodzi o przedmiot działania danego przedsiębiorstwa, polski rynek faktoringu oferuje rozwiązania dla każdego sektora gospodarki. Nawet
podmioty zajmujące się działalnością tradycyjnie postrzeganą jako trudna do wspierania faktoringiem (jak na przykład branża budowlana)
mogą liczyć na finansowanie po spełnieniu podstawowych warunków.
Ze wględu na swoją elastyczność faktoring
może być użytecznym narzędziem niezależnie
od wielkości i branży danego przedsiębiorstwa.
Kluczem jest tu pojawienie się potrzeby poprawienia płynności, a wybór odpowiedniej oferty
i firmy faktoringowej powienien być wynikiem
analizy odnoszącej się do sytuacji danej firmy.
Dobrze dobrana oferta może stać się cennym
narzędziem wspierającym codzienne działanie
firmy – źle wybrane rozwiązanie będzie bezużyteczne lub co gorsza popsuje relacje z kontrahentami, na przykład zbyt wcześnie wszczynając
procedury windykacyjne.
Autor jest dyrektorem Hilton-Baird Financial Solutions Sp. z o.o.
Reklama
Brak środków!?
Nic nie szkodzi.
Użyj faktury!
Faktoring jest prosty.
Naprawdę.
szczegóły na www.pragmafaktoring.pl
infolinia: 801 020 122