Opis konstrukcji i podstawowe dane techniczne.

ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
Łącze telezabezpieczeniowe.
1. ZASADA DZIAŁANIA.......................................................................................................................................2
2. SCHEMAT FUNKCJONALNY.........................................................................................................................6
3. PARAMETRY......................................................................................................................................................7
Zabezpieczenia :
ZCS 4E od v 3.7
ZCR 4E od v 5.1
Computers & Control Sp.j. Katowice, ul. Porcelanowa 11
1
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
1. Zasada działania.
Łącze telezabezpieczeniowe jest układem pozwalającym na współpracę dwóch zabezpieczeń
pracujących na przeciwległych końcach linii lub działających w ciągu zabezpieczeniowym.
Możliwość współdziałania zabezpieczeń zwiększa wybiórczość wyłączeń, a tym samym
przyczynia się do zwiększenia operatywności sieci elektroenergetycznej. Najczęściej łącze
wykorzystywane jest przez zabezpieczenia odległościowe w zakresie działania stref: 1N i 1W.
Przykład zastosowania przedstawiono schematycznie poniżej.
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
2
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
Przekaźniki Z1 i Z2 zabezpieczają odcinek linii energetycznej z dwóch stron, „patrząc” w
kierunkach przeciwnych. Zasięgi stref 1N i 1W są tak dobrane, aby przekaźniki częściowo
rezerwowały swoje działania. Programując łącze do współpracy w trybie współwyłączania
uzależnionego od pobudzenia: dla zwarć w strefie 1N(Z1) wysłany jest rozkaz wyłączający
do przeciwległego zabezpieczenia - Z2. Odebrany sygnał może spowodować wyłączenie,
jeżeli zabezpieczenie Z2 jest także pobudzone.
Innym przykładem wykorzystania łącza jest tryb przyśpieszenia działania w zakresie strefy
1W. Dla zwarć w 1N wysyłany jest rozkaz wyłączania do przeciwległego zabezpieczenia.
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
3
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
Odebrany sygnał spowoduje bezzwłoczne wyłączenie, jeżeli zwarcie jest “widziane w strefie
1W. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na to, iż takie współdziałanie zabezpieczeń ma
sens tylko w przypadku czasowego stopniowania zabezpieczeń dla stref: 1N i 1W.
Innym przykładem zastosowania jest praca łącza w trybie „blokowania w zakresie 1W”. Dla
zwarć widzianych w kierunku “do tyłu” zabezpieczenie wysyła sygnał rozkazu łącza.
Zabezpieczenie przeciwległe (pobudzone w 1W), doprowadzi do wyłączenia, pod warunkiem,
że nie odbierze sygnału z łącza, blokującego jego działanie w strefie: 1W.
Następnym przykładem jest tryb “warunkowego działania w zakresie 1W”. Ten sposób
działania łącza stosowany jest podczas pracy przekaźników w ciągu zabezpieczeniowym.
Urządzenia nadzorują kolejne odcinki linii „patrząc” w tym samym kierunku. Pierwsze
zabezpieczenie w ciągu rezerwuje następne działaniem w strefie : 1W, 2 i 3. Aby pogodzić
sprzeczność pomiędzy szybkim wyłączeniem stosunkowo bliskich zwarć na końcu 1W
pierwszego zabezpieczenia (jeżeli np. drugie zabezpieczenie jest niesprawne), a
selektywnością wyłączania należy zastosować tryb “warunkowego działania w zakresie 1W”.
Jeżeli pierwsze zabezpieczenie zlokalizuje zwarcie w 1W - wysyła rozkaz łącza. Jeżeli
ŁĄCZE jest sprawne, to zabezpieczenie oczekuje na sygnał przyzwalający na wyłączenie,
brak zezwolenia blokuje wyłączenie w 1W. Sygnał przyzwalający od drugiego zabezpieczenia
generowany jest tylko wtedy, gdy zwarcie nie jest widoczne w kierunku “do przodu”. Jeżeli
łącze jest niesprawne, to wyłączenie następuje wg. “solowych” nastaw dla strefy: 1W.
Układ łącza telezabezpieczeniowego zapewnia pracę w 7 podstawowych trybach :
- współwyłączanie uzależnione od pobudzenia
Dla zwarć w 1N wysłany jest rozkaz wyłączający do przeciwległego zabezpieczenia.
Odebrany sygnał może spowodować wyłączenie, jeżeli zabezpieczenie to jest także
pobudzone.
- przyśpieszenie działania w strefie: 1W
Dla zwarć w 1N wysyłany jest rozkaz wyłączania do przeciwległego zabezpieczenia.
Odebrany sygnał spowoduje bezzwłoczne wyłączenie, jeżeli zwarcie jest widziane
także w strefie 1W.
- zależne działanie w zakresie stref 1W
Dla zwarcia w 1W wysyłany jest rozkaz zezwalający na wyłączenie.
Jeżeli od drugiego końca linii zostanie odebrany podobny sygnał, to zwarcie zostanie
wyłączone natychmiastowo.
- warunkowe działanie w zakresie strefy: 1W
Dla zwarć w 1W wysyłany jest rozkaz łącza. Jeżeli ŁĄCZE jest sprawne, to
zabezpieczenie oczekuje na sygnał przyzwalający na wyłączenie, brak zezwolenia
blokuje wyłączenie w strefie 1W. Jeżeli łącze jest niesprawne, to wyłączenie następuje
wg. “solowych” nastaw jak dla strefy: 1W.
- blokowanie w zakresie stref: 1W
Dla zwarć widzianych w kierunku “do tyłu”, zabezpieczenie wysyła sygnał rozkazu
łącza. Zabezpieczenie przeciwległe, pobudzone w 1W, doprowadzi do wyłączenia pod
warunkiem, że nie odbierze sygnału z łącza, powodującego zablokowanie strefy 1W.
- porównanie kierunków
Dla zwarć w kierunku linii wysyłany jest sygnał do przeciwległego zabezpieczenia.
Odebranie sygnału oraz stwierdzenie zwarcia w kierunku linii pozwala na wyłączenie.
- warunkowe porównanie kierunków
Dla zwarć w kierunku do linii wysyłany jest sygnał łącza. Jeżeli łącze jest sprawne, to
zabezpieczenie oczekuje na sygnał z drugiego zabezpieczenia zezwalający na
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
4
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
bezzwłoczne wyłączenie. Brak tego sygnału przy aktywnym sygnale uszkodzenia
łącza powoduje wyłączenie po czasie około 120 [ms].
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
5
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
2. Schemat funkcjonalny.
Moduł łącza jest elementem funkcjonalnym którego działanie warunkują :
1. funkcje wejściowe: zał/wył łącza, sprawność łącza, zał/wył funkcji echa, wejście odbiorcze
sygnału łącza, ustawienie transmisji modemowej,
2. sygnały wejściowe: odbioru sygnału łącza z modemu ( tylko dla ZCR 4E/RP ),
3. parametry robocze, nastawiane przez użytkownika,
4. sygnały wyjściowe: pobudzenia automatyki SPZ-u oraz sygnał nadawczy łącza.
W wyniku działania zabezpieczenia generowane są:
- funkcje wyjściowe: sygnał nadawany łacza, sygnał potwierdzający sprawność łącza
oraz gotowość łącza.
W przypadku zabezpieczeń: ZCR 4E/RP sygnał nadawczy i sygnał odbiorczy mogą być
przesyłane tym samym kanałem transmisyjnym co i dane modułu różnicowoprądowego. Taki
tryb transmisji sygnałów łącza sterowany jest funkcja wejściową pt. „transmisja modemowa”.
Schemat funkcjonalny Łącza telezabezpieczeniowego przedstawia poniższy rysunek.
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
6
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
3. Parametry.
Poniżej przedstawiono zestawienie i opis parametrów łącza telezabezpieczeniowego.
1. Łącze aktywne:
2. Wejście sterujące aktywnością Łącza:
3. Poziom odblokowania Łącza
4. Strefa 1N skojarzona z SPZ:
5. Strefa 1W skojarzona z SPZ:
6. Tryb współpracy po Łączu:
7. Numer programu SPZ dla Łącza:
8. Czas opóźnienia nadawania sygnału:
9. Czas trwania sygnału nadawania:
10. Czas oczekiwania na sygnał odbierany:
11. Kontrola sprawności łącza:
12. Sygnał "Łącze Sprawne " - wejście:
13. Poziom sygnału dla “łącza sprawnego”:
14. Odbiór sygnału z Łącza:
15. Sygnał "Wejściowy Rozkaz Łącza " - wejście:
16. Poziom aktywny:
17. Funkcja ECHA:
18. Wejście sterujące funkcją ECHA:
19. Poziom załączający funkcję ECHA:
20. Nadawanie sygnału:
21. Sygnał "Wyjściowy Rozkaz Łącza " - wyjście:
22. Typ sygnału nadawanego:
23. Sygnalizacja sprawności łącza:
24. Wyjście sygnalizujące sprawność łącza:
25. Typ sygnału sprawności łącza:
[ Tak, Nie],
[RZKi , ZCSi, SWEi , FXLi],
[ 0 , 1 ],
[ 0 - 6 ],
[ 0 - 6 ],
[ 1 - 7 ],
[ 0 - 6 ],
[ 0.0 - 1.0 ] [s],
[ 0.1 - 1.0 ] [s],
[ 0.1 - 1.0 ] [s],
[ Tak, Nie],
[RZKi , ZCSi, SWEi , FXLi],
[ 0, 1],
[ Tak, Nie],
[RZKi , ZCSi, SWEi , FXLi],
[ 0, 1 ],
[ Tak, Nie ],
[RZKi , ZCSi, SWEi , FXLi],
[ 0, 1],
[ Tak, Nie],
[ PUi, SWEi, LEDi ],
[ _- , _-_ ],
[Tak, Nie],
[ PUi, SWEi, LEDi ],
[ _- , _-_ ],
ad 1, 2, 3.
Parametr 1 uaktywnia działanie Łącza na drodze programowej.
Przy pomocy parametrów: 2 i 3 możemy uwarunkować aktywność Łącza od stanu ( parametr
3) sygnału wejściowego ( parametr 2).
ad 4.
Parametr ten definiuje numer strefy, która będzie traktowana jako: 1N i jej stan (np.
pobudzenie) będzie determinował działanie zabezpieczenia podczas aktywności Łącza.
ad 5.
Parametr definiuje numer strefy, która będzie traktowana jako 1W, a jej stan (np. pobudzenie)
będzie determinował działanie zabezpieczenia.
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
7
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
ad 6.
Wyróżnia się następujące siedem trybów współpracy z łączem ;
1 - współwyłączanie uzależnione od pobudzenia
Dla zwarć w 1N wysłany jest rozkaz wyłączający do przeciwległego zabezpieczenia.
Odebrany sygnał może spowodować wyłączenie, jeżeli zabezpieczenie to jest także
pobudzone.
2 - przyśpieszenie działania w strefie: 1W
Dla zwarć w 1N wysyłany jest rozkaz wyłączania do przeciwległego zabezpieczenia.
Odebrany sygnał spowoduje bezzwłoczne wyłączenie, jeżeli zwarcie jest widziane w
strefie 1W.
3 - zależne działanie w zakresie stref 1W
Dla zwarcia w 1W wysyłany jest rozkaz zezwalający na wyłączenie.
Jeżeli z drugiego końca linii zostanie odebrany podobny sygnał, to zwarcie zostanie
wyłączone natychmiastowo.
4 - warunkowe działanie w zakresie stref: 1W
Dla zwarć w 1W wysyłany jest rozkaz łącza. Jeżeli ŁĄCZE jest sprawne, to
zabezpieczenie oczekuje na sygnał przyzwalający na wyłączenie, brak zezwolenia
blokuje wyłączenie w strefie 1W. Jeżeli łącze jest niesprawne, to wyłączenie następuje
wg. “solowych” nastaw jak dla strefy: 1W.
5 - blokowanie w zakresie stref: 1W
Dla zwarć widzianych w kierunku “do tyłu” zabezpieczenie wysyła sygnał rozkazu
łącza. Zabezpieczenie przeciwległe, pobudzone w 1W, doprowadzi do wyłączenia, pod
warunkiem, że nie odbierze sygnału z łącza, powodującego zablokowanie strefy 1W.
6 - porównanie kierunków
Dla zwarć w kierunku linii wysyłany jest sygnał do przeciwległego zabezpieczenia.
Odebranie sygnału oraz stwierdzenie zwarcia w kierunku linii, pozwala na wyłączenie.
7 - warunkowe porównanie kierunków
Dla zwarć w kierunku do linii wysyłany jest sygnał łącza. Jeżeli łącze jest sprawne, to
zabezpieczenie oczekuje na sygnał z drugiego zabezpieczenia zezwalający na
bezzwłoczne wyłączenie. Brak tego sygnału (przy aktywnym sygnale uszkodzenia
łącza), powoduje wyłączenie po czasie około 120 [ms].
ad 7.
Parametr określa, czy sygnałowi “Wyłącz” będzie towarzyszyło pobudzenie automatyki SPZ
powiązanej z wybranym programem. Wartość '0' oznacza wyłączenie definitywne.
ad 8.
Definicja czasu opóźnienia nadawania sygnału łącza.
ad 9.
Definicja czasu trwania nadawania sygnału łącza.
ad 10.
Definicja czasu oczekiwania na odbiór sygnału z łącza. Po upływie tego czasu odbiór
sygnałów z łącza jest blokowany na czas aż do momentu wyłączenia
ad 11, 12, 13.
Jeżeli wejście jest odblokowane ( parametr 11 = Tak), to urządzenie warunkuje swoje
działanie od stanu (parametr 13) sygnału wejściowego ( parametr 12). Brak sprawności łącza
w tym przypadku powoduje działanie zabezpieczenia w trybie normalnym i nadchodzące
sygnały są ignorowane. Również sygnał wyjściowy jest zablokowany ( nigdy nie jest
wysyłany ). Jeżeli kontrola sprawności Łącza jest zablokowana ( parametr 11 = Nie ) to ZCS
4E przyjmuje fakt, że Łącze jest zawsze sprawne.
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
8
ZCR 4E ZCS 4E
Łącze telezabezpieczeniowe
jj-09-tt
ad 14, 15, 16.
Parametr 14 określa to, czy będzie odbierany sygnał z łącza na wejściu dwustanowym
o numerze zdefiniowanym na wejściu parametr 15. Stan aktywny sygnału łącza określa
parametr 16.
ad 17, 18, 19.
Jeżeli zabezpieczenie przeciwległe nie ma możliwości działania w trybie impedancyjnym np.
z powodu braku napięć fazowych, przesyła odebrany sygnał z powrotem do zabezpieczenia
nadającego. Odbiór 'echa' jest równoważny z odebraniem "normalnego" sygnału. Funkcja
“ECHA” uruchamiana jest ustawieniem parametru 17 na "Tak". Dodatkowo może być
sterowana stanami: niskim lub wysokim ( parametr 19 ) wejścia ( parametr 18 ).
Funkcja jest zaimplementowana w ZCS 4E w wersjach od: 2.0 wzwyż.
ad 20, 21, 22.
Parametr odblokowuje nadawanie sygnału Łącza zgodnie z wybranym trybem ( parametr 6).
Jeżeli dopuszczono nadawanie, koniecznym jest ustawienie parametru 21. Określa on, na
którym wyjściu powinien zostać wyemitowany sygnał nadawania. Poziom aktywny sygnału
nadawanego definiuje parametr 22.
Ze względu na charakter pracy Łącza należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby numer
wyjścia przeznaczonego do nadawania sygnału nie był przypisany już innej funkcji
urządzenia.
ad 23, 24, 25.
Funkcja sygnalizacji sprawności Łącza wykorzystywana jest do monitorowania jego stanu.
Parametr 23 odblokowuje sygnalizację, a sygnał o poziomie zdefiniowanym parametrem 25
emitowany jest na wyjściu podanym w parametrze 24 .
Computers & Control Sp.j. Katowice Al. Korfantego 191E
9