docrynek pracy - Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie
download 
Reklamacja Transkrypt
rynek pracy - Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie
POWIATOWY URZĄD PRACY CHRZANÓW RYNEK PRACY W POWIECIE CHRZANOWSKIM W 2006 ROKU Chrzanów, styczeń 2007 I. Ogólna sytuacja na rynku pracy 1. Warunki społeczno – gospodarcze powiatu chrzanowskiego Powiat chrzanowski jest jednym z 22 powiatów województwa małopolskiego. Obszar o powierzchni około 371 km² zamieszkiwało w 2004 r. 128,6 mieszkańców. Gęstość zaludnienia jest tu jedną z najwyŜszych w regionie – tys. ponad 371 os/km². W skład powiatu wchodzi 5 gmin, w tym 4 miejskie (Chrzanów, Trzebinia, LibiąŜ, Alwernia) oraz 1 wiejska (Babice). W strukturze mieszkańców powiatu według płci przewaŜają kobiety - w 2004 r. stanowiły one 51% całej populacji. Zmiany w liczbie mieszkańców powiatu chrzanowskiego w latach 2002-2004 przedstawia tabela 1. Tabela 1. Ludność w powiecie chrzanowskim w tys. (stan na 31 XII) 2002 2003 Dynamika w% 2004 Dynamika w% 129,0 128,7 99,7 128,6 99,9 w tym kobiety 66,3 66,1 99,7 66,2 100,1 Ludność na 1 km² 348 347 99,7 347 100,0 Wyszczególnienie Ludność Istotne znaczenie w aspekcie rynku pracy ma podział ludności według wieku. W powiecie chrzanowskim na koniec 2003 r. struktura ta przestawiała się następująco: w tys. osób ⇒ w wieku przedprodukcyjnym 25,4 ⇒ w wieku produkcyjnym 82,4 ⇒ w wieku poprodukcyjnym 20,9 W powiecie chrzanowskim pod koniec 2004 r. funkcjonowały 10684 podmioty gospodarcze, co stanowi niecałe 4% wszystkich podmiotów województwa małopolskiego. Wśród firm działających na terenie powiatu dominującą grupą były podmioty prowadzone przez osoby fizyczne (78%). Spółki prawa handlowego stanowiły 4% ogólnej liczby podmiotów, spółki cywilne 9%, a spółdzielnie, fundacje i stowarzyszenia mniej niŜ 2%. AŜ 96% firm naleŜało do sektora prywatnego. Charakterystyczna dla powiatu jest koncentracja ponad połowy podmiotów gospodarczych na terenie dwóch gmin: Chrzanów (4,7 tys. jednostek) i Trzebinia (2,9 tys. jednostek). Dla powiatu chrzanowskiego charakterystyczny jest takŜe wysoki udział podmiotów zajmujących się handlem i naprawami wśród ogólnej liczby podmiotów. Podobna sytuacja występuje w całym województwie małopolskim. 2 Strukturę podmiotów gospodarczych działających na terenie powiatu chrzanowskiego na koniec 2004 r. przedstawia wykres 1. Wykres 1. Struktura podmiotów gospodarczych w powiecie chrzanowskim transport, gospodarka magazynowa i łączność 8% hotele i restauracje 3% obsługa rolnictwo, nieruchomości, łowiectwo i firm i nauka leśnictwo 14% 1% pozostałe 15% przetwórstwo przemysłowe 10% budownictwo 12% handel i naprawy 37% 2. Poziom bezrobocia Jak oceniają specjaliści, perspektywy dla polskiego rynku pracy w roku 2007 są optymistyczne. Świadczy o tym wyŜsze tempo wzrostu zatrudnienia oraz wyraźny wzrost liczby ofert pracy. Jest to widoczne nie tylko w powiatowych urzędach pracy, ale takŜe w prasie i Internecie. Z badań przeprowadzonych przez Biuro Inwestycji i Cykli Ekonomicznych (BIEC), prywatną instytucję zajmującą się analizami makroekonomicznymi wynika, Ŝe takŜe firmy optymistycznie patrzą na obecne i przyszłe zatrudnienie. Na pozytywne tendencje na rynku pracy wskazują równieŜ dane Głównego Urzędu Statystycznego. Znacznie mniej pracowników niŜ w roku 2005 jest zwalnianych z przyczyn leŜących po stronie firm. Częściej pracownicy zwalniają się sami w poszukiwaniu lepszych zarobków. Z danych BIEC wynika ponadto, Ŝe coraz mniej absolwentów szkół i uczelni rejestruje się jako bezrobotni. Przedsiębiorcy są bardziej skłonni przyjmować na etaty ludzi młodych, bez doświadczenia. Są gotowi szkolić ich od podstaw1. Dalsza poprawa sytuacji na krajowym rynku pracy w roku 2007 będzie moŜliwa dzięki szybkiemu wzrostowi polskiej gospodarki. Według ekonomistów w roku 2007 PKB wzrośnie o 6%, a krajowe firmy zwiększą nakłady na inwestycje aŜ o 21%. Większe inwestycje, będące konsekwencją wyŜszej konsumpcji, muszą zaowocować znaczną poprawą na rynku pracy2. Jak podaje Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, na koniec grudnia bez pracy pozostawało 2,31 mln Polaków, miesiąc wcześniej o 24 tys. mniej. Grudniowy wzrost 1 2 „BIEC-rynek pracy-optymizm”; http://www.aii.pl „Niezwykłe tempo wzrostu polskiej gospodarki”; Rzeczpospolita nr 16 z 19.01.2007 r. 3 bezrobocia spowodowany był ponownym rejestrowaniem się w urzędach pracy osób zatrudnionych do prac sezonowych (m. in. w budownictwie) i tych, które poprzednio były objęte aktywnymi formami przeciwdziałania bezrobociu. Mimo grudniowego wzrostu ubiegły rok przyniósł znaczną poprawę sytuacji na rynku pracy. Od stycznia 2006 r. liczba bezrobotnych zmniejszyła się o ponad 462 tys. osób. Wskaźnik bezrobocia, który w grudniu 2005 r. wynosił 17,6%, spadł o 2,7 punktu procentowego do poziomu 14,9%. To najniŜszy notowany w grudniu wskaźnik bezrobocia od 1999 r. TakŜe najnowsze dane Eurostatu dotyczące bezrobocia (liczy on wskaźnik nieco inaczej) potwierdzają poprawiającą się sytuację. Polska ma wprawdzie wciąŜ najwyŜsze bezrobocie wśród 27 krajów UE, ale nie odbiega ono od średniej unijnej aŜ tak znacznie jak wcześniej. W grudniu 2005 r. wskaźnik bezrobocia w Polsce (17,1%) był dwukrotnie wyŜszy niŜ średnia dla UE. Z najnowszych danych unijnego biura statystycznego wynika, Ŝe w listopadzie 2006 r. bezrobocie w całej UE wyniosło 7,7%, a w Polsce 13,6%. Dwucyfrowy poziom bezrobocia poza Polską jest wyłącznie na Słowacji (12,3%). W pozostałych krajach Unii wskaźnik ten waha się od 8,7% (Grecja) do 3,3% i 3,6%, odpowiednio w Danii i Holandii. W krajach UE odczuwalna jest więc poprawa sytuacji na rynku pracy związana z oŜywieniem światowej gospodarki. Średni wskaźnik bezrobocia zmalał tam w ostatnim roku z 8,6% do 7,7%. Najszybciej bezrobocie malało w Estonii, Danii, Słowacji i Polsce. Jedynie w trzech krajach UE (Wielka Brytania, Luksemburg i Węgry) nastąpił wzrost bezrobocia3. Znacząca poprawa na rynku pracy zauwaŜalna jest równieŜ w powiecie chrzanowskim. Według danych w grudniu 2006 r. w PUP w Chrzanowie zarejestrowanych było 6758 bezrobotnych, mniej niŜ przed rokiem o ponad 2 tys. osób (o 23%). Największą grupę bezrobotnych stanowili mieszkańcy gminy Chrzanów (2860 osoby, tj. 42%). Strukturę bezrobotnych mieszkańców powiatu chrzanowskiego z podziałem na gminy przedstawia tabela 2. 3 „W grudniu przybyło 24 tysiące bezrobotnych”; Gazeta Prawna nr 5 z 08.01.2007 r. 4 Tabela 2. Bezrobotni według miejsca zamieszkania w grudniu 2006 r. bezrobotni ogółem udział w bezrobotnych ogółem kobiety z prawem do zasiłku Chrzanów 2860 42% 1806 124 Trzebinia 1662 25% 1041 71 LibiąŜ 1124 17% 800 44 Babice 461 7% 371 29 Alwernia 651 9% 310 24 Powiat 6758 100% 4328 292 gmina 3. Stopa bezrobocia Syntetycznym miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia. Stopa bezrobocia jest to wyraŜony w procentach stosunek liczby osób pozostających bez pracy do liczby cywilnej ludności aktywnej zawodowo. Z reguły kształtuje się ona identycznie jak liczba bezrobotnych – wzrosty obserwowane są w miesiącach zimowych, spadki na wiosnę oraz miesiącach letnich. Od grudnia 2005 r. stopa bezrobocia w powiecie spadła aŜ o 3,2 punktu procentowego. Spadek – choć nieco niŜszy - zanotowano takŜe w województwie małopolskim (2,4%) oraz w kraju (1,4%). Nadal jednak stopa bezrobocia w powiecie przewyŜsza i średnią wojewódzką (o 4,8%), jak i krajową (o 1,3%). Zmiany stopy bezrobocia w poszczególnych miesiącach 2006 r. przedstawia tabela 3. Tabela 3. Stopa bezrobocia w 2005 r. Miesiąc Powiat chrzanowski Małopolska Kraj w% 2005 2006 grudzień 19,4 13,8 17,6 styczeń 19,8 14,1 18,0 luty 19,7 14,1 18,0 marzec 19,2 13,9 17,8 kwiecień 18,7 13,4 17,2 maj 18,1 12,7 16,5 czerwiec 17,4 12,3 16,0 lipiec 16,8 12,0 15,7 sierpień 16,2 11,9 15,5 wrzesień 16,6 11,6 15,2 październik 16,1 11,3 14,9 listopad 16,2 11,3 14,8 grudzień 16,2 11,4 14,9 5 Pomimo niewielkiego wzrostu stopy bezrobocia w powiecie chrzanowskim w styczniu, wrześniu i listopadzie w pozostałych miesiącach moŜna zaobserwować systematyczny spadek. 4. Bilans bezrobocia Stan bezrobotnych zaleŜy od dwóch czynników: napływu, czyli liczby osób rejestrujących się jako bezrobotne w danym okresie, oraz odpływu, czyli liczby osób trącących status bezrobotnego w tym samym okresie. Jeśli napływ przewyŜsza odpływ, stan bezrobotnych wzrasta. W 2006 r. w PUP w Chrzanowie zarejestrowano łącznie 9018 bezrobotnych, w tym 4743 kobiety (ponad połowa ogólnego napływu). Wśród bezrobotnych nowo zarejestrowanych 1741 osób rejestrowało się po raz pierwszy, a po raz kolejny 7277 osób. Tak jak w latach ubiegłych najwyŜszy napływ wystąpił w styczniu (983 osoby). W 2005 r. zarejestrowało się ogółem 9598 osób bezrobotnych tj. o 580 osób (10%) mniej niŜ w roku 2006. Kształtowanie się liczby osób rejestrujących się jako bezrobotne w poszczególnych miesiącach 2005 i 2006 r. przedstawia wykres 2. Wykres 2. Napływ bezrobotnych w latach 2005-2006 osoby 1100 1000 900 2005 2006 800 700 600 500 I II III Napływ bezrobotnych IV V VI VII VIII IX podlega na przestrzeni X XI XII miesiące roku zmiennym tendencjom. Z reguły najwięcej rejestracji występuje w miesiącach rozpoczynających i kończących rok. Takie tendencje w kształtowaniu się płynności bezrobocia wynikają przede wszystkim z sezonowości gospodarki i pojawiają się rok rocznie. Jednak analizując napływ bezrobotnych w miesiącu grudniu na przestrzeni kilku ostatnich latach moŜna zauwaŜyć, Ŝe w roku 2006 PUP zarejestrował znacznie mniej osób. Dla przykładu w 2006 r. napływ bezrobotnych był aŜ o 1/3 mniejszy niŜ rok wcześniej. MoŜna zatem wnioskować, Ŝe dzięki stabilizacji sytuacji na rynku pracy, tendencja w kształtowaniu się płynności i poziomu bezrobocia powoli ulega zmianom na lepsze. 6 Od początku roku z ewidencji bezrobotnych wyłączono ogółem 11068 osób (przy 9018 osobach zarejestrowanych w tym czasie). Nigdy jeszcze odpływ bezrobotnych nie przekroczył poziomu 11 tys. Głównymi przyczynami odpływu bezrobotnych w 2006 r. były: osoby a) podjęcia pracy 4692 - w tym: pracy niesubsydiowanej - prac interwencyjnych 69 - robót publicznych 20 - otrzymania dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej - podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia 4424 143 36 bezrobotnego b) nie potwierdzenie gotowości do pracy 3690 W 2006 r. w porównaniu do roku 2004 wystąpił: a) wzrost ogólnego odpływu o 6% (w 2005 r. status bezrobotnego utraciło 10421 osób), b) wzrost podjęć pracy ogółem o 4% (w 2005 r. pracę podjęło 4531 osób), c) spadek wyłączeń z tytułu nie potwierdzenia gotowości do podjęcia zatrudnienia o 5% (w 2005 r. status z powodu utraciło 3873 osoby). Ilość wyrejestrowań w poszczególnych miesiącach wiąŜe się ściśle z porą roku. Zgodnie z coroczną tendencją najkorzystniej wypadają miesiące wiosenne i letnie, gdzie liczba osób wyłączonych z ewidencji jest najwyŜsza. Najmniej wyłączeń przypada na miesiące zimowe (styczeń i luty), co jest spowodowane brakiem nowych inwestycji i tzw. martwym sezonem w rolnictwie, budownictwie czy gastronomii. Kształtowanie się liczby osób tracących status bezrobotnego w poszczególnych miesiącach 2005 i 2006 r. przedstawia wykres 3. Wykres 3. Odpływ bezrobotnych w latach 2005-2006 1200 osoby 1100 1000 2005 900 2006 800 700 600 500 I II III IV V VI VII 7 VIII IX X XI XII miesiące II. Struktura bezrobocia w powiecie chrzanowskim 1. Bezrobotni według wieku Od kilku lat struktura zarejestrowanych mieszkańców powiatu chrzanowskiego nie ulegała większym zmianom. Jednak w roku 2006 w stosunku do roku 2005 istotnie zmieniła się liczba bezrobotnej młodzieŜy. Widoczne jest to na wykresie 4. Wykres 4. Struktura bezrobotnych według wieku % 35 30 25 20 2005 15 2006 10 5 0 18-24 25-34 35-44 45-54 55-59 lata W porównaniu do końca roku 2005 wzrósł wyraźnie udział osób w wieku 45-54 lat w ogólnej liczbie bezrobotnych (o 3 punkty procentowe). Osoby w wieku 60 lat i więcej zarówno w roku 2005, jak i w roku 2006 stanowiły niecały 1% bezrobotnych ogółem. Znacznie zmniejszył się natomiast udział osób w wieku 18-24 lat (o 4 punkty procentowe). Spowodowane jest to m.in.: - wzrostem liczby młodzieŜy objętej subsydiowanymi programami rynku pracy, - wzrostem ilości usług poradnictwa zawodowego skierowanych młodych, - wzrostem liczby młodzieŜy uczestniczącej w szkoleniach. Zmiany w strukturze wiekowej bezrobotnych przedstawia tabela 4. Tabela 4. Zmiany w strukturze bezrobotnych według wieku Kategorie wiekowe Stan liczbowy w osobach grudzień 2005 Udział w bezrobotnych ogółem grudzień 2006 grudzień 2005 Zmiana grudzień 2006 18-24 lata 2463 1627 28% 24% 25-34 lata 2641 1979 30% 29% -1% 35-44 lata 1682 1329 19% 20% +1% 45-54 lata 1763 1549 20% 23% +3% 235 242 3% 4% +1% 24 32 0% 0% 0% 55-59 lat 60-64 lata 8 -4% do osób 2. Bezrobotni według poziomu wykształcenia Istotne zmiany nie zaszły równieŜ w strukturze bezrobotnych z terenu powiatu chrzanowskiego ze względu na poziom wykształcenia. Widoczne jest to na wykresie 5. Wykres 5. Struktura bezrobotnych według wykształcenia 35 % 30 25 20 2005 15 2006 10 5 0 gimnazjalne i poniŜej zasadnicze zawodowe średnie ogólne policelane i średnie zawodowe wyŜsze Nieznaczny, bo 2-procentowy spadek dotyczy osób z wykształceniem zasadniczym zawodowym; nieco mniejsze, bo 1-procentowe wzrosty widoczne są w grupie osób z wykształceniem wyŜszym oraz policealnym i średnim zawodowym. Nadal wśród bezrobotnych dominują osoby z niskimi kwalifikacjami (wykształcenie zasadnicze zawodowe i niŜsze). Biorąc pod uwagę dane bezwzględne największe zmiany wystąpiły wśród bezrobotnych z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Stan osobowy tej grupy zarejestrowanych spadł na przestrzeni roku z poziomu 2746 osób do poziomu 1954 osób (o 29%). Przedsiębiorcy niejednokrotnie podkreślają, Ŝe na krajowym rynku pracy powoli zaczyna brakować osób z kwalifikacjami umoŜliwiającymi podjęcie zatrudnienia na stanowiskach produkcyjnych. Społeczeństwo podnosi poziom wykształcenia i coraz trudniej jest pozyskać dobrych fachowców do typowo robotniczych czynności. Dlatego PUP w Chrzanowie podejmuje zakrojone na szeroką skalę (najwyŜszą w całej Małopolsce) działania aktywizujące w formie szkoleń, by dostosować kwalifikacje osób bezrobotnych do wymagań pracodawców. Zmiany w strukturze bezrobotnych według wykształcenia przedstawia tabela 5. 9 Tabela 5. Zmiany w strukturze bezrobotnych według wykształcenia wykształcenie Udział w bezrobotnych ogółem Stan liczbowy w osobach Zmiana grudzień 2005 grudzień 2006 grudzień 2005 grudzień 2006 605 536 7% 8% +1% policealne i średnie zawodowe 2145 1650 24% 25% +1% średnie ogólne 1017 838 12% 12% 0% zasadnicze zawodowe 2746 1954 31% 29% -2% gimnazjalne i poniŜej 2295 1780 26% 26% 0% ogółem 8808 6758 100% 100% - wyŜsze Wśród ogólnej liczby bezrobotnych z wyŜszym wykształceniem kobiety stanowiły aŜ 76%. DuŜa róŜnica w ilości osób pomiędzy kobietami a męŜczyznami wystąpiła równieŜ wśród osób z wykształceniem średnim ogólnym oraz policealnym i średnim zawodowym. Widoczne jest to na wykresie 6. Wykres 6. Struktura bezrobotnych w podziale na wykształcenie i płeć w grudniu 2006 r. 15% 44% 30% 24% 46% męŜczyźni kobiety 85% 70% 56% 54% gimnazjalne i poniŜej zasadnicze zawodowe średnie ogólne policealne i średnie zawodowe 76% wyŜsze 3. Bezrobotni według staŜu pracy StaŜ pracy odgrywa istotną rolę w poszukiwaniu nowego zatrudnienia. Pracodawcy coraz częściej określając wymagania w stosunku do kandydatów do zatrudnienia podają przynajmniej roczne doświadczenie zawodowe. Osób, które juŜ pracowały nie trzeba bowiem przyuczać do zawodu od podstaw. Strukturę bezrobotnych według staŜu pracy przedstawia wykres 7. 10 Wykres 7. Struktura bezrobotnych według staŜu pracy % 30 25 20 15 2005 2006 10 5 0 do 1 roku 1-5 lat 5-10 lat 10-20 lat 20-30 lat 30 lat i bez staŜu wiecej Na koniec 2006 r. struktura bezrobotnych mieszkańców powiatu chrzanowskiego z uwzględnieniem staŜu pracy w porównaniu do roku 2005 nie uległa istotnym zmianom. Spośród ogółu bezrobotnych największą grupę stanowią osoby nie posiadające staŜu pracy. Najmniej liczna grupa to osoby ze staŜem 30 lat i więcej. Na uwagę zasługuje równieŜ fakt, Ŝe wśród osób bez doświadczenia zawodowego aŜ 74% stanowią kobiety. Zmiany w strukturze bezrobotnych według staŜu pracy przedstawia tabela 7. Tabela 6. Zmiany w strukturze bezrobotnych według staŜu pracy StaŜ pracy Udział w bezrobotnych ogółem Stan liczbowy w osobach Zmiana grudzień 2005 grudzień 2006 grudzień 2005 grudzień 2006 875 631 10% 9% -1% 1-5 lat 1487 1147 17% 17% 0% 5-10 lat 1176 907 14% 14% 0% 10-20 lat 1577 1241 18% 19% +1% 20-30 lat 917 755 10% 11% +1% 30 lat i więcej 115 90 1% 1% 0% bez staŜu 2661 1987 30% 29% -1% ogółem 8808 6758 100% 100% - do 1 roku 5. Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Czas pozostawania bez pracy obejmuje aktualny okres pozostawania bez pracy, (od momentu ostatniego zarejestrowania się bezrobotnego w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie) obliczony w pełnych miesiącach. 11 Zmiany w strukturze bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy przedstawia wykres 8 oraz tabela Wykres 8. Struktura osób bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy w miesiącach % 35 30 25 2005 20 2006 15 10 5 0 do 1 1 do 3 3 do 6 6 do 12 12 do 24 powyŜej 24 miesiąca Tabela 7. Zmiany w strukturze bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy Osoby pozostające bez pracy Udział w bezrobotnych ogółem Stan liczbowy w osobach grudzień 2005 do 1 miesiąca grudzień 2006 grudzień 2005 Zmiana grudzień 2006 609 469 7% 7% 0% 1-3 miesięcy 1192 959 14% 14% 0% 3-6 miesięcy 1278 973 14% 14% 0% 6-12 miesięcy 1393 1067 16% 16% 0% 12-24 miesięcy 1582 1140 18% 17% -1% powyŜej 24 miesięcy 2754 2150 31% 32% +1% ogółem 8808 6758 100% 100% - W 2006 r. w porównaniu do roku poprzedniego zmniejszyła się ilościowo kaŜda z kategorii bezrobotnych pozostających bez pracy, przy jednoczesnych niewielkich zmianach w strukturze. Zarówno w roku 2005, jak i 2006 dominującą grupę stanowiły osoby zarejestrowane przez okres powyŜej 24 miesięcy. W roku 2005 bezrobotni ci, w liczbie 2754 osób stanowili 31% ogółu, a w roku 2006 w liczbie 2150 osób stanowili 32%. Tak wysoki udział osób długotrwale 12 bezrobotnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych wskazuje na konieczność kontynuacji rozpoczętych w roku 2006 działań zmierzających do aktywizacji zawodowej tej grupy bezrobotnych. Najmniej bezrobotnych (469 osób) pozostawało bez zatrudnienia w okresie do 1 miesiąca. Strukturę bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w podziale na płeć przedstawia wykres 9. Wykres 9. Struktura osób bezrobotnych w podziale na czas pozostawania bez pracy (w miesiącach) i płeć w 2006 r. 35 % 30 25 kobiety męŜczyźni 20 15 10 5 0 do 1 1 do 3 3 do 6 6 do 12 12 do 24 powyŜej 24 Bezrobocie długotrwałe (powyŜej 12 miesięcy) częściej dotyka kobiety (widoczne jest to w tabeli 8). Jak wynika z danych statystycznych na koniec 2006 r. prawie co trzecia kobieta pozostaje bez zatrudnienia powyŜej 2 lat. DłuŜy okres „bycia na bezrobociu” pociąga za sobą wiele niekorzystnych zmian. Osoby długotrwale bezrobotne są mniej podatne na róŜne formy aktywizacji. Pozostawanie bez pracy uznają najczęściej za stan normalny i potrzeba duŜo wysiłku, tak ze strony publicznych słuŜb zatrudnienia, jak i ich samych, by ten stan zmienić. 13 Tabela 8. Struktura bezrobotnych w podziale na okres pozostawania bez pracy i pleć w 2006 r. Okres pozostawania bez pracy w miesiącach Stan liczbowy w osobach męŜczyźni Udział w ogółem kobiety męŜczyźni kobiety do 1 225 244 9% 5% 1-3 456 503 19% 12% 3-6 371 602 15% 14% 6-12 380 687 16% 16% 12-24 355 785 15% 18% powyŜej 24 643 1507 26% 35% 2430 4328 100% 100% ogółem 6. Udział kobiet wśród ogółu bezrobotnych Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie dominują kobiety. Co więcej, ich udział w bezrobotnych ogółem z roku na rok wzrasta (widoczne jest to w tabeli 9). Tabela 9. Zmiany w strukturze bezrobotnych według płci płeć Udział w bezrobotnych ogółem Stan liczbowy w osobach Zmiana grudzień 2005 grudzień 2006 grudzień 2005 grudzień 2006 kobiety 5175 4328 59% 64% +5% męŜczyźni 3633 2430 41% 36% -5% Ze względu na poziom wykształcenia wśród kobiet dominują osoby, które ukończyły szkołę policealna i średnią zawodową (1155 osób, tj. 27% ogółu), nie posiadające doświadczenia zawodowego (1472 osoby, tj. 34% ogółu) oraz w przedziale wiekowym 25-34 lat (1370 osób, tj. 32% ogółu). 4. Bezrobotni z prawem do zasiłku Według danych na koniec grudnia 2006 r. bezrobotni posiadający prawo do zasiłku w liczbie 567 osób stanowili zaledwie 8% ogółu zarejestrowanych (rok wcześniej 834 osoby, tj. 9% ogółu). Wśród osób z prawem do zasiłku nieco ponad połowę (51%) stanowią kobiety (przedstawia to wykres 10.). 14 Wykres 10. Bezrobotni z prawem i bez prawa do zasiłku grudzień 2005 grudzień 2006 8% 9% 91% 92% z prawem bez prawa Spadek stanu osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych, tak bezwzględny, jak i procentowy, wynika przede wszystkim z trudności, jakie bezrobotni napotykają, by uzyskać okres zatrudnienia uprawniający ich do nabycia prawa do tego typu świadczeń. W świetle ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, osoba ubiegająca się o prawo do zasiłku musi udokumentować w ostatnich 18 miesiącach poprzedzających datę rejestracji przynajmniej roczny okres zatrudnienia, w trakcie którego pracodawca odprowadzał składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy od co najmniej minimalnego wynagrodzenia. A jak analiza rynku pracy dowodzi pracodawcy najczęściej zawierają z bezrobotnymi umowy na czas określony i to krótszy niŜ 12 miesięcy. III. Zwolnienia z przyczyn nie dotyczących pracowników W roku 2006 informację o planowanych zwolnieniach pracowników zgłosiły do Powiatowego Urzędu Pracy 2 zakłady na łączną liczbę 46 osób. a) Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. reprezentujące sektor prywatny podjęło decyzję o zmniejszeniu stan zatrudnienia o 31 osób w wyniku zwolnień grupowych. Spośród przewidzianych do zwolnienia 5 osób posiadało wykształcenie wyŜsze, 10 osób policealne i średnie zawodowe, 12 osób zasadnicze zawodowe a 4 osoby wykształcenie podstawowe i niŜsze. Według wieku wśród przewidzianych do zwolnienia dominowały osoby pomiędzy 31 a 45 rokiem Ŝycia (18 osób). W marcu 2006 r. zostało zawarte porozumienie pomiędzy pracodawcą (Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej sp. z o.o.) a organizacjami związkowymi działającymi przy zakładzie pracy. W porozumieniu ustalono warunki zwolnień pracowników oraz termin wręczania wypowiedzeń. Przyczyną zwolnień stały się przeprowadzone w spółce zmiany organizacyjne polegające na wprowadzeniu nowego schematu organizacyjnego, który ogranicza liczbę etatów proporcjonalnie do 15 liczby nowoutworzonych działów. Celem zmniejszenia zatrudnienia stały się efekty ekonomiczne, poprawa struktury zatrudnienia m.in. poprzez likwidację zbędnych etatów oraz stworzenie moŜliwości wykonywania przez część pracowników dodatkowej pracy. Pracodawca w zawartym dokumencie zobowiązał się do wypłaty odpraw pienięŜnych w wysokości przewidzianej w porozumieniu w sprawie Gwarancji Pracowniczych, Socjalnych i Związkowych. b) Magnes-2 Sp. z o.o. reprezentujący sektor prywatny przewidziało zwolnienia 15 osób. Spośród przewidzianych do zwolnienia 2 osoby posiadały wykształcenie policealne i średnie zawodowe, 4 osoby średnie ogólne, 4 osoby zasadnicze zawodowe a 5 osób wykształcenie podstawowe i niŜsze. Według wieku wśród przewidzianych do zwolnienia dominowały osoby pomiędzy 45 a 54 rokiem Ŝycia (10 osób). W porównaniu z rokiem 2005 nastąpił znaczący spadek liczby osób objętych zwolnieniami grupowymi na terenie powiatu chrzanowskiego z 121 osób do 46 osób. Spadek ten spowodowany jest widoczną poprawą kondycji firm działających na terenie powiatu. Ponadto na rynku pracy wzrasta liczba osób podnoszących kwalifikacje zawodowe, czego powodem jest lepsza mobilność tych osób na rynku pracy. Dla przykładu spośród 31 osób objętych zwolnieniem grupowym z Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w Chrzanowie na dzień 24.01.07 zarejestrowanych jest 14 osób, pozostałe z nich za pośrednictwem Urzędu Pracy bądź bezpośrednio po zwolnieniu znalazły zatrudnienie. Podobnie ukształtowała się sytuacja z drugim zakładem Magnes 2 Sp. z o.o. z siedziba w Trzebini, który po przeprowadzeniu zwolnienia grupowego 15 pracowników ponownie zatrudnił wszystkie osoby na okres dwóch miesięcy. Jak wynika z informacji Powiatowego Urzędu Pracy na dzień 24.01.07 nikt ze zwolnionych nie trafił do rejestru osób bezrobotnych. W listopadzie 2006 r. do Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie w związku z realizacją projektu „Fokus- skoncentrowany na celu” finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego (ZPORR 2004-2006) działanie 2.4 Reorientacja zawodowa osób zagroŜonych procesami restrukturyzacyjnymi wpłynęła informacja o organizacji bezpłatnego szkolenia dla osób bezrobotnych. Osoby te muszą znajdować się w grupie bezrobotnych, którzy w przeciągu ostatnich 3 miesięcy utracili pracę, pracowników przemysłów lekkich, chemicznych, cukrowniczych, a takŜe pracowników sektora ochrony zdrowia, pracowników w okresie wypowiedzenia stosunku pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników. Efektem szkolenia jest umoŜliwienie tym osobom rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej oraz zaznajomienie się z warunkami obowiązującymi na krajowym rynku gospodarczym. Powiatowy Urząd Pracy 16 poinformował osoby spełniające wymagane kryteria. O zakwalifikowaniu poszczególnych osób Urząd Pracy zostanie poinformowany po zakończeniu ich rekrutacji. We wrześniu 2006 r. do Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie wpłynęło zawiadomienie o zamiarze grupowego zwolnienia pracowników firmy „Grevita- Konfex” sp. z o.o. w Trzebini. Zwolnienie miało nastąpić w okresie do końca października 2006 r. jednocześnie dla wszystkich grup pracowników. Przyczyną zwolnienia jest trudna sytuacja finansowa Spółki, brak środków na wypłatę wynagrodzeń, brak kontraktów, niska wydajność załogi, brak mobilizacji podniesienia wydajności pracy, nieopłacalność produkcji oraz wysokie koszty utrzymania zakładu. NiezaleŜny Samorządny Związek Zawodowy w piśmie połowy października 2006 r. poinformował PUP o chęci zawarcia porozumienia z pracodawcą. Zwrócił się z prośbą o współpracę pracodawcy z NSZZ „Solidarność” w zakresie obligowanym przez prawo oraz dobre zwyczaje i interes firmy oraz jej pracowników. Jak wynika z informacji do zawarcia w/w porozumienia nie doszło ze względu na fakt, iŜ od czerwca 2006 r. Prezes Firmy nie pojawia się w zakładzie pracy. Wydział Pośrednictwa Pracy pozostaje w kontakcie z osobami pracującymi w zakładzie, w którym nadal trwa produkcja. Nie ma jednak osób bezpośrednio odpowiedzialnych za los zakładu. IV. Pośrednictwo pracy 1. Podjęcia pracy W 2006 r. w powiecie chrzanowskim podjęło pracę ogółem (wraz z umowami staŜowymi, przygotowaniem zawodowym, pracami społecznie - uŜytecznymi oraz dofinansowaniem na podjęcie działalności gospodarczej) 5599 osób, co oznacza 7% wzrost w stosunku do roku 2005. Nastąpił równieŜ wzrost podjęć pracy za pośrednictwem PUP o 2%. Zestawienie ogólne podjęć w latach 2005 / 2006 przedstawia tabela 10. 17 Tabela 10 Zestawienie ogólne podjęć pracy w latach 2005 - 2006 wyszczególnienie 2005 2006 1 3 4 Wzrost / spadek podjęć pracy w 2006 w odniesieniu do 2005 6 podjęcia ogółem 5228 5599 7% podjęcia PUP 1679 1718 2% - niesubsydia PUP 690 538 -22% - subsydia PUP 989 1180 19% 3549 3881 9% - podjęcia bez PUP Warto zaznaczyć, Ŝe do wzrostu podjęć pracy za pośrednictwem PUP przyczyniła się większa ilość podjęć pracy subsydiowanej (wzrost o 19%). Związane jest to zapewne z pozyskaniem przez PUP środków unijnych na realizację programów finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Równocześnie odnotowano spadek podjęć pracy niesubsydiowanej za pośrednictwem PUP (22%). Niewątpliwie wpływ na ten fakt ma przewaga osób długotrwale bezrobotnych (4324 osoby) do ogółu osób zarejestrowanych (6758 osoby) – stan na koniec grudnia 2006 r. Praca z tego rodzaju klientem jest bardzo trudna, gdyŜ są to osoby często bez odpowiednich kwalifikacji oraz bez motywacji do podjęcia pracy. Analizując podjęcia pracy za pośrednictwem PUP ze względu na posiadane wykształcenie moŜna zauwaŜyć, iŜ w przypadku subsydiowanych ofert najliczniejsza grupę stanowią osoby z wykształceniem policealnym, natomiast w przypadku ofert niesubsydiowanych osoby z wykształceniem zawodowym. Wynika to z faktu, Ŝe pracodawcy poszukują pracowników w konkretnych zawodach i z określonymi kwalifikacjami. Biorąc pod uwagę okres zarejestrowania, zarówno w przypadku podjęć subsydiowanych i niesubsydiowanych, najliczniejszą grupę stanowią osoby pozostające bez pracy do 6-ciu miesięcy. Potwierdza to pewną prawidłowość, Ŝe osoby najkrócej pozostające bez pracy, wykazują najwyŜszą aktywność w jej uzyskaniu. Ponadto moŜna zauwaŜyć, iŜ osoby do 25 roku Ŝycia najczęściej podejmują pracę subsydiowaną, ze względu na najpopularniejszą formę, jaką jest umowa staŜowa. Szczegółowe dane przedstawia tabela 11. 18 S WyŜsze 293 NS Σ 67 360 Polic. 317 133 450 Średnie 193 55 248 Zawod. 215 202 417 Podst. 162 81 243 Σ 1180 538 1718 do 6 6 - 12 ilość S NS Σ 374 240 614 293 12 241 24 pow. 272 24 Σ Ilość 1180 wiek wykształcenie ilość okres zarejestr. (m ce) Tabela 11. Podjęcia pracy za pośrednictwem PUP w 2006 r. z podziałem na wykształcenie, wiek oraz okres zarejestrowania do 25 S NS Σ 607 142 749 179 485 175 382 42 102 538 1718 25 306 34 35 207 49 pow. 60 50 111 404 98 339 89 361 538 1718 Σ 1180 W związku ze wzrostem podjęć pracy subsydiowanej w 2006 r. naleŜy przyjrzeć się poszczególnym jej formom (tabela 12). Tabela 12. Podjęcia pracy subsydiowanej w 2006 roku z podziałem na poszczególne formy wyszczególnienie prace interwencyjne (bez programów wojewódzkich) roboty publiczne 2005 2006 Wzrost / spadek podjęć pracy subsydiowanej w 2006 roku w odniesieniu do 2005 roku 115 69 -40% 53 8 -85% umowy staŜowe 429 466 9% przygotowanie zawodowe (bez programów wojewódzkich) 262 293 11% jednorazowe środki na podjęcie działalności gosp. 60 143 138% doposaŜenie 28 42 50% 0 133 - 42 26 -38% (bez programów wojewódzkich) prace społecznie uŜyteczne Programy wojewódzkie Σ Σ prace interwencyjne 19 0 - roboty publiczne 17 12 -29% przygotowanie zawodowe 6 14 133% 989 1180 19% ZauwaŜyć moŜna znaczny wzrost wśród osób, które rozpoczynają własną działalność gospodarczą. Dotacje na tę formę zatrudnienia z Urzędu Pracy wzrosły aŜ o 138% w stosunku do roku ubiegłego. Wzrasta równieŜ ilość doposaŜeń dla pracodawców do stanowisk pracy - o 50% w stosunku do 2005 r. W 2006 r. wprowadzono równieŜ nową formę zatrudnienia w postaci prac społecznie-uŜytecznych - 133 podjęcia. 19 Struktura podjęć pracy za pośrednictwem PUP uległa zmianom. Widoczne jest to na wykresie 11. Wykres 11. Struktura podjęć pracy za pośrednictwem PUP w 2005 r. oraz 2006 r. 68,68% 58,97% 41,03% 31,32% niesubsydia PUP subsydia PUP niesubsydia PUP 2005 r. subsydia PUP 2006 r. W roku 2005 podjęcia pracy subsydiowanej stanowiły 58,97%, natomiast w roku 2005 68,68% ogółu podjęć za pośrednictwem PUP. Porównując poszczególne miesiące lat 2005 i 2006 w wartościach bezwzględnych zauwaŜyć moŜna nieznaczny wzrost podjęć pracy w wybranych miesiącach 2006 roku – kwiecień, maj, czerwiec, lipiec, wrzesień i październik. Wykres 12. Podjęcia pracy ogółem (za pośrednictwem PUP) w poszczególnych miesiącach lat 2005 – 2006 PODJĘCIA PRACY OGÓŁEM ZA POŚREDNICTWEM PUP (SUBSYDIA + NIESUBSYDIA) 300 247 LICZBA PODJĘĆ PRACY 250 221 207 194 200 171 188 150 174 190 156 120 147 102 100 163 93 119 121 100 117 115 113 102 88 80 67 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 MIESIĄC 2006 2005 Analizując poszczególne miesiące roku 2005 oraz 2006 moŜna zauwaŜyć tendencję podjęć pracy w naszym powiecie. Nieznaczny wzrost podjęć pracy za pośrednictwem PUP moŜna zauwaŜyć w II i III kwartale. Kwartał I i IV wskazuje na niŜszy poziom badanych 20 podjęć w porównaniu do 2005 roku. Średnia miesięczna podjęć pracy w roku 2006 wynosiła 143 (w 2005 roku 140). 2. Oferty pracy W roku 2006 do Powiatowego Urzędu Pracy wpłynęły informacje o 2933 miejscach pracy, co w porównaniu do roku 2005 (2558 miejsc pracy) oznacza wzrost o 17%. Wykres 13. Miejsca pracy zgłoszone w latach 2003 – 2006. 3500 2933 3000 2558 2500 1909 2000 1520 1500 1000 500 0 2003 2004 2005 2006 miejsca pracy Średnia miesięczna rejestrowanych miejsc pracy w roku 2006 wynosiła 244 miejsca (213 w roku 2005). Wykres 14. Miejsca pracy zgłoszone w poszczególnych miesiącach w latach 2005 - 2006 OFERTY PRACY 500 430 450 LICZBA OFERT PRACY 400 348 351 350 300 305 289 262 287 274 246 293 250 195 222 248 200 206 219 210 170 150 136 175 161 174 92 148 100 50 50 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 MIESIĄC 2006 Największy wzrost rejestrowanych ofert 2005 pracy przypada na II i III kwartał, w szczególności na miesiące: maj (80% wzrost), czerwiec (146% wzrost), sierpień (80% wzrost), wrzesień (wzrost 18%). 21 Tabela 13. przedstawia zgłoszone w 2006 r. oferty pracy z podziałem na poszczególne formy subsydiowane i niesubsydiowane. Tabela 13. Zgłoszone oferty pracy w 2006 r. z podziałem na poszczególne formy wyszczególnienie 2006 SUBSYDIA 1116 umowy staŜowe 517 przygotowanie zawodowe 388 prace interwencyjne 84 roboty publiczne 38 prace społecznie uŜyteczne 46 doposaŜenie 43 NIESUBSYDIA 1817 praca stała 180 czas określony 1489 umowa zlecenie 123 umowa o dzieło 22 umowa aktywizacyjna 3 2933 Σ Na podstawie tabeli 13. zauwaŜyć moŜna, Ŝe znaczną część ofert subsydiowanych stanowią umowy staŜowe i przygotowanie zawodowe (81%). Największą część ofert niesubsydiowanych stanowi natomiast praca na czas określony (82%). Wśród ofert pracy zgłoszonych do PUP w 2006 r. dominują następujące zawody: - sprzedawca: 10,84%, - pracownik biurowy; 9,07%, - robotnik gospodarczy: 5,76%, - mechanik maszyn i urządzeń: 4,57%, - krawiec: 3,99%. W 2006 r. najwięcej, bo aŜ 1397 zgłoszeń wolnych miejsc pracy wpłynęło z terenu Chrzanowa, co stanowi 47% ogółu zgłoszeń w badanym okresie. Najmniej ofert zgłosiły zakłady z terenu Babic - 86 ofert (3%). 22 Wykres 15. Miejsca pracy zgłoszone w 2006 r. z podziałem na gminy 11% 3% 6% Chrzanów Trzebinia 47% 10% LibiąŜ Alw ernia Babice inne 23% d) Współpraca z pracodawcami W 2006 r. w wyniku wizyt podjął współpracę z 314 nowymi zakładami pracy, co w porównaniu do 2005 roku stanowi 4% wzrost. Wykres 16. Liczba pozyskanych nowych zakładów pracy w latach 2002 - 2006 350 302 300 314 256 250 200 150 161 132 100 2002 2003 2004 2005 2006 licza nowych zakładów pracy Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na nawiązanie współpracy z następującymi inwestorami działającymi na terenie naszego powiatu: 1. Pelheat Sp. z o.o. - produkcja brykietów na terenie Trzebini, 2. LIDL Polska - na terenie Trzebini i Chrzanowa, 3. Adriano Damianie - szycie odzieŜy (płaszcze, garnitury) na terenie Trzebini, 4. Blachprofil 2 Sp. j. - produkcja pokryć dachowych na terenie Alwerni, 5. DANPOL J&J Sp. z o.o. - szycie odzieŜy na terenie Trzebini, 6. P.P.H. Adamex - szycie wózków dziecięcych na terenie LibiąŜa, 7. P.P.H.U. Maestro s.c. - produkcja wyrobów cukierniczych na terenie Alwerni. Warto wskazać równieŜ zakłady, które w 2006 r. zgłosiły co najmniej 30 wolnych miejsc pracy. 23 Tabela 14. Wykaz pracodawców, którzy zgłosili ponad 10 wolnych miejsc pracy w 2006 r. l.p. 1. nazwa zakładu pracy ADRIANNO DAMIANII EKSPORT-IMPORT O/TRZEBINIA nazwa zawodu ilość zgłoszonych miejsc pracy krawiec prasowaczka kierowca wózków robotnik gospodarczy kierowca sam. cięŜarowego kierowca samochodu osobowego hostessa rozbieracz-wykrawacz inŜynier elektromonter portier pracownik biurowy robotnik pomocniczy w przem.przetw. 70 100 2. ZAKŁAD PRZETWÓRSTWA MIĘSNEGO „UNI-MIĘS” SP. Z O.O. W CHRZANOWIE 3. VALEO AUTOSYSTEM SP. Z O.O. O/CHRZANÓW mechanik maszyn księgowy 61 4. LIDL POLSKA O/TRZEBINIA, CHRZANÓW sprzedawca 60 THERMOPLAST SP. Z O.O. W LIBIĄśU 44 elektromonter monter/składacz okien mechanik maszyn technik mechanik pracownik biurowy magazynier robotnik gospodarczy prezes operator maszyn i urządzeń do obróbki plast. inŜynier technologii chemicznej specjalista ds. marketingu i handlu technik elektronik mechanik maszyn 40 rejestratorka medyczna specjalista ds. rachunkowości robotnik gospodarczy pomoc laboratoryjna połoŜna kierowca samochodu cięŜarowego technik fizjoterapii dietetyk salowa sprzątaczka pracownik biurowy ratownik medyczny konserwator części technik elektrokardiolog biolog masaŜysta pielęgniarka 34 operator maszyn i urządzeń do obróbki plastiku 34 5. 6. PELHEAT SP. Z O.O. O/TRZEBINIA 7. SZPITAL POWIATOWY W CHRZANOWIE 8. ADECCO POLAND SP. Z O.O. W KRAKOWIE 24 9. FMBIL „BUMAR FABLOK” S.A. W CHRZANOWIE inŜynier spawalnik frezer spawacz operator suwnic tokarz specjalista ds. marketingu i handlu inspektor budowlany planista produkcyjny pracownik biurowy 33 W 2006 r. pośrednicy złoŜyli 286 wizyt u pracodawców pozyskując 407 wolnych miejsc pracy (średnio 1,5 miejsca pracy na wizytę). Oferty pozyskane stanowią 14% ogółu ofert pracy. Pośrednicy pracy nawiązali kontakt z 314 nowymi zakładami pracy, co stanowi wzrost 4% w porównaniu do 2005 r. (302 zakłady). Zorganizowano równieŜ 48 spotkań z pracodawcami, w których uczestniczyły 1033 osoby. e) Osoby niepełnosprawne W 2006 r. do PUP w Chrzanowie wpłynęło 67 wolnych miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Zatrudnienie znalazło 30 osób. Zakłady, które zgłosiły oferty dla osób z orzeczonym stopniem niepełnosprawności oferty z uwzględnieniem stanowisk pracy przedstawia tabela nr 7. Tabela 15. Zakłady zatrudniające niepełnosprawnych z wyszczególnieniem stanowisk pracy lp zakład stanowisko liczba podjęć 1 Miejski Zespół Administracyjny w LibiąŜu pracownik biurowy 1 2 Seciurity w Sosnowcu pracownik ochrony mienia i osób 3 3 PHS Chrzanów sprzątaczka 2 4 Nalmat w Trzebini grafik komputerowy mechanik maszyn i urządzeń przemysł., magazynier 1 5 Nadwiślański Zakład Ochrony Mienia o/LibiąŜ dozorca 3 6 Era w Chrzanowie sprzątaczka 2 7 Trawipol o/ Trzebinia portier 8 Uni-Mięs w Chrzanowie robotnik gospodarczy, portier 5 9 OPS Chrzanów pracownik socjalny 1 10 Work Service o/Katowice robotnik pomoc. w przem. przetw. 2 f) Targi pracy W roku 2006 PUP w Chrzanowie uczestniczył w 2 giełdach pracy: a) Targi Przedsiębiorczości i Pracy - czerwiec 2006 - Chrzanów b) Targi Pracy w Domu Kultury „Sokół” - październik 2006 - Trzebinia 25 10 Tabela 16. Giełdy pracy w roku 2006 wyszczególnienie I giełda II giełda Suma 60 9 69 785 543 1328 2000 350 2350 Ilość pracodawców Ilość miejsc Ilość uczestników W czerwcu 2006 r. odbyły się Targi Przedsiębiorczości i Pracy Małopolski Zachodniej. Organizatorami imprezy byli Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie oraz Starostwa Powiatowe z Olkusza i Oświęcimia, Agencja Rozwoju Małopolski Zachodniej oraz Zrzeszenie Przedsiębiorców Ziemi Chrzanowskiej Impreza miała na celu integrację trzech powiatów chrzanowskiego, olkuskiego i oświęcimskiego w zakresie promocji przedsiębiorców Małopolski Zachodniej, produktów przemysłowych, rękodzielniczych oraz potraw regionalnych, jak równieŜ przedstawienia ofert dla osób poszukujących pracy. W ramach Targów został ogłoszony konkurs na Produkt Lokalny. Specjalnie powołana Kapituła oceniła zgłoszone produkty w dwóch kategoriach: produkt przemysłowy i rękodzielniczy, hodowla oraz lokalny przysmak. W targach uczestniczyło równieŜ 60-ciu przedsiębiorców. Uczestnikami były równieŜ Agencje Pracy Tymczasowej: Worker oraz Manpower, które dysponowały 50-cioma ofertami pracy. Ogółem z wolnego rynku pracy przedstawiono 471 ofert pracy (Chrzanów - 182, Olkusz – 137, Oświęcim 152). Najczęściej powtarzającymi się ofertami były: kierowca C+E, robotnik budowlany, zbrojarz, cieśla, betoniarz, mechanik samochodowy. Warto zaznaczyć, iŜ PUP Chrzanów przedstawiał równieŜ oferty pracy subsydiowanej – 84 oferty (w tym 54 oferty umów staŜowych oraz 30 ofert przygotowania zawodowego). Bezpośrednio po Targach pracę podjęły 22 osoby. DuŜym zainteresowaniem cieszyło się równieŜ stanowisko EURES z ofertami pracy za granicą: 99 ofert EURES oraz 81 ofert z Prywatnych Agencji Pośrednictwa Pracy. Najczęściej powtarzającymi się ofertami pracy za granicą były: kucharz, kelner, barman, opiekunka AU PAIR, kierowca C, E, D, ratownik wodny. W sumie na Targach przedstawiono 785 wolnych miejsc pracy w kraju i za granicą. Targi cieszyły się bardzo duŜym zainteresowaniem mieszkańców powiatu chrzanowskiego, którzy mimo niesprzyjającej pogody licznie przybyli na Plac Tysiąclecia. Istotą Targów było przede wszystkim: - inicjatywa integrującą przedsiębiorców i bezrobotnych Małopolski Zachodniej, - promocja lokalnej przedsiębiorczości, - impulsem rozwojowym dla przedsiębiorców powiatu chrzanowskiego, olkuskiego i oświęcimskiego, - uświadomienie moŜliwości inwestycyjnych, - promocja zatrudnienia i aktywizacja zawodowa - wypromowanie produktów lokalnych jako narzędzia rozwoju turystyki, 26 - rozpropagowanie informacji o moŜliwościach inwestycyjnych i walorach turystycznych powiatów Małopolski Zachodniej, a w szczególności powiatu chrzanowskiego, - promocja powiatów chrzanowskiego, olkuskiego oraz oświęcimskiego i ich poszczególnych gmin. Tabela 17. MoŜliwości i efekty Targów Przedsiębiorczości i Pracy Małopolski Zachodniej PRZEDSIĘBIORCY 1. wykreowanie swojej marki na BEZROBOTNI 1. ponadlokalnym rynku moŜliwość bezpośredniego kontaktu z potencjalnym pracodawcą 2. okazja do wymiany doświadczeń 2. szansa na znalezienie zatrudnienia 3. poszerzenie rynków zbytu 3. perspektywa skorzystania ze specjalnej 4. reklama swoich produktów i usług 5. bezpośredni kontakt z bezrobotnym – oferty urzędu pracy 4. moŜliwość doboru kandydata do pracy 6. perspektywa skorzystania z ofert moŜliwość uzyskania niezbędnych informacji z zakresu działalności ZUS i US 5. dostęp do ofert pracy za granicą – EURES banków i instytucji wspierających 6. kącik porad prawnych biznes 7. rozpoznanie rynku pracy moŜliwość budowania partnerstw W październiku 2006 r. odbyły się Targi Pracy w Domu Kultury „Sokół” w Trzebini. Organizatorami Targów, zainicjowanych przez Komisję Ochrony Zdrowia, Rodziny, Pomocy Społecznej i Przeciwdziałaniu Bezrobociu Rady Miasta Trzebini, byli Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie oraz Urząd Miasta w Trzebini. W przygotowanie Targów zaangaŜowany był równieŜ Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Trzebini. W targach uczestniczyło 9 pracodawców. Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie przedstawił oferty pracy, które obejmowały 134 wolne miejsca pracy. Do najczęściej powtarzających się stanowisk pracy naleŜały: kierowca, krawiec, szwacz, sprzedawca, kelner, operator maszyn. Zaprezentowano równieŜ stanowisko EURES z ofertami pracy za granicą – 69 wolnych miejsc pracy. Uczestnikami Targów byli ponadto: Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu i Jaworznie, które przedstawiły łącznie około 300 wolnych miejsc pracy oraz Agencje Pracy, które dysponowały około 40 ofertami pracy. Ogółem na Targach przedstawiono 543 wolnych miejsc pracy w kraju i za granicą, w tym 203 oferty przygotował PUP Chrzanów. W wyniku targów pracę podjęły 24 osoby. Targi cieszyły się duŜym zainteresowaniem. Stoiska z ofertami pracy szacunkowo odwiedziło około 300 bezrobotnych i poszukujących pracy. Warto zaznaczyć, Ŝe uczestnicy Targów mieli równieŜ moŜliwość uzyskania informacji na temat szkoleń, 27 zakładania działalności gospodarczej oraz innych usług Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie. g) Eures Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej zapewnia Polakom prawo do podejmowania legalnej pracy w innych państwach członkowskich. Na razie jednak Polacy mogą bez ograniczeń pracować w tzw. nowych państwach członkowskich (z wyjątkiem Malty) oraz w trzech krajach tzw. „starej Unii“ (Wielka Brytania, Szwecja i Irlandia). W pozostałych krajach obowiązują tzw. zwane okresy przejściowe, czyli ograniczenia w dostępie do rynku pracy. Zostaną one zniesione z dniem 1 maja 2009 r.; w wyjątkowych przypadkach – w razie wystąpienia powaŜnych zakłóceń na rynku pracy danego państwa lub groźby ich wystąpienia – ograniczenia mogą zostać utrzymane jeszcze do 30 kwietnia 2011 r. Warto podkreślić, iŜ od maja 2006 r. swoje rynki pracy dla Polaków otworzyła Hiszpania, Portugalia, Finlandia i Grecja. Ograniczenia do swoich rynków pracy złagodziły równieŜ Włochy i Francja (dla pewnych grup zawodowych). MoŜna juŜ zauwaŜyć wzrost wpływających ofert pracy, z tych właśnie krajów. Są to jednak oferty w przewaŜającej części dla męŜczyzn, tj.: mechanik, elektryk, blacharz, lakiernik, spawacz. Najczęściej spotykane oferty to: • opiekun osób starszych i niepełnosprawnych, • kierowca C + E • spawacz • elektryk • oferty z branŜy budowlanej: murarz, elektryk, spawacz, mechanik • oferty z branŜy hotelarskiej i gastronomicznej: kucharz, pomoc kuchenna, personel pomocniczy do sprzątania, szef kuchni, kelner. Powiatowy Asystent EURES realizuje zadania od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Raz w tygodniu przesyłane są aktualne oferty pracy do mediów, instytucji, tj.: Krakowska", "Dziennik "Dziennik Oświęcimskiej", Polski Kraków", Zachodni" Trzebińskie Firma Katowice, Centrum radio Informacji, Wydawnicza "CCM "Przełom", Oświęcim", Gminne Centrum "Gazeta "Głos Ziemi Informacji w Chrzanowie, Gminne Centrum Informacji w Alwerni, Punkt Pomocy KoleŜeńskiej w Jaworznie, OPS Chrzanów, OPS LibiąŜ. Od 2006 r. asystent EURES współpracuje równieŜ z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Trzebini, z OHP w Trzebini a takŜe z Centrum Wsparcia KOLPING z Poręba śegoty. Podstawowym ograniczeniem dla osób chcących wyjechać za granicę jest brak znajomości językowych, zwłaszcza języka angielskiego i hiszpańskiego (coraz częściej 28 w ofertach do Dani czy Finlandii pojawia się wymóg chęci do nauki języków z tych właśnie krajów). Jeśli osoba posiada znajomość języka to jest to najczęściej język rosyjski lub niemiecki. KaŜda osoba zainteresowana wyjazdem do pracy za granicę (nie musi być osobą zarejestrowaną) moŜe załoŜyć w PUP "Kartę osoby zainteresowanej wyjazdem do pracy za granicę", zawierającą szczegółowe informacje na temat kwalifikacji osoby zainteresowanej. KaŜda aplikacja wprowadzana jest w bazę EURES. Na podstawie tych kart dokonywane są dobory do ofert pracy w sieci EURES udostępnianych przez WUP w Krakowie. Wykres 17. Karty osób zainteresowanych wyjazdem do pracy za granicę w sieci EURES w 2006 r. z podziałem na płeć 31 70 kobiety męŜczyźni Warto zaznaczyć, iŜ w 2005 r. załoŜonych zostało 161 kart, a w 2006 r. 101. Kandydaci, którzy załoŜyli "Kartę osoby zainteresowanej wyjazdem do pracy za granicę" posiadający adres mailowy otrzymują na bieŜąco wszystkie oferty z sieci EURES wpływające do PUP oraz informacje na temat targów pracy. Po dokonaniu doboru, kierując się kwalifikacjami i umiejętnościami wskazanymi w karcie osobowej oferty wysyłane są do osób równieŜ pocztą tradycyjną. PUP w Chrzanowie otrzymuje równieŜ oferty pracy sezonowej za granicą z WUP w Krakowie. Oferty te wywieszane są na tablicy ogłoszeń PUP. Doboru na te oferty dokonuje WUP, chyba Ŝe istnieje wskazanie, Ŝe doboru mogą dokonywać równieŜ powiatowe urzędy pracy. PUP w Chrzanowie dokonywał doboru na ofertę pracy dla bezrobotnych kobiet do zbioru truskawek w Hiszpanii (wysłano na rozmowę kwalifikacyjną 8 bezrobotnych kobiet). Do PUP wpływają równieŜ oferty pracy za granicą z Prywatnych Agencji Pracy udostępniane bezrobotnym, jednak Urząd nie ponosi odpowiedzialności za tego typu oferty. Sprawdzane jest czy dane pośrednictwo posiada certyfikat z ministerstwa umoŜliwiający prowadzenie takiej firmie działalność zgodnie z prawem. 29 V. Koordynacja zabezpieczenia społecznego Wraz z nasilającymi się wyjazdami za granicę wzrosło zainteresowanie transferem zasiłku dla bezrobotnych. Powiatowy Urząd Pracy jako instytucja właściwa jest zobligowana do udzielenia pełnej informacji osobie bezrobotnej w sprawie transferu zasiłku, jak równieŜ w sprawie nabycia prawa do zasiłku po pracy za granicą. Zaobserwowano, Ŝe osoby bezrobotne po zapoznaniu się z procedurą postępowania z formularzem E-303 najczęściej rezygnują z transferu zasiłku. Formalności związane z wyjazdem i kompleksowym załatwieniem sprawy są dość skomplikowane. Na podjęcie powyŜszej decyzji wpływa równieŜ fakt, Ŝe zasiłek pobierany w kraju jest przeliczany na walutę kraju poszukiwania pracy i wypłacany w tej samej wysokości. Bezrobotni porównując wysokość polskiego zasiłku z kosztami utrzymania w krajach członkowskich stwierdzają, Ŝe bilans jest dla nich niekorzystny. Ponadto, jak podaje Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, obywatele polscy napotykają trudności przy realizacji przysługujących im praw. Niektóre kraje, m.in. Niemcy, odmawiają rejestracji tych osób. Tylko przez trzy miesiące osoba bezrobotna moŜe dostawać polski zasiłek za granicą. Maksymalnie tyle czasu mają teŜ bezrobotni na poszukiwanie pracy w danym kraju Unii Europejskiej. Jeszcze przed upływem tego terminu, o ile nie znajdą zatrudnienia, muszą stawić się w polskim urzędzie pracy. Jest to na pewno jeden z powodów, dla których tak niewielu bezrobotnych z prawem do zasiłku decyduje się na wyjazd za pracą do Unii. W Powiatowym Urzędzie Pracy w roku 2006 r. skutecznie przeprowadzono transfer zasiłku 1 osoby bezrobotnej . Większość zgłaszających się osób po otrzymaniu formularza E-303 nie dokonuje rejestracji w kraju poszukiwania pracy. Z pewnością jest to związane z koniecznością zachowania właściwych terminów, bezrobotny ma 7 dni na dokonanie rejestracji w kraju poszukiwania pracy licząc od dnia wyjazdu z Polski celem złoŜenia odpowiednich części formularza E-303. W przypadku braku informacji o osobie wyjeŜdŜającej w celu poszukiwania pracy Urząd jest zobligowany do pozbawienia tej osoby statusu bezrobotnego, gdyŜ nie podlega ona przepisom o koordynacji zabezpieczenia społecznego. Dodatkowym zadaniem z zakresu koordynacji zabezpieczenia społecznego jest realizacja decyzji Marszałka Województwa w zakresie przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych po pracy za granicą na podstawie formularza E-301. Osoba rejestrująca się w PUP posiadająca formularz E-301 otrzymuje stosowny wniosek wraz z załącznikami oraz pouczeniem o konieczności złoŜenia wskazanych dokumentów u Marszałka Województwa. Posiadanie formularza E-301 jest bardzo istotne po powrocie do kraju z zagranicy, gdyŜ znacznie skraca procedurę przyznania prawa do zasiłku. Aby usprawnić całą procedurę w roku 2006 wprowadzono 30 dodatkowe oświadczenia dla osób bezrobotnych zgłaszających zamiar wyjazdu za granicę. Osoba bezrobotna składając oświadczenie jest w pełni świadoma o ciąŜących na niej obowiązkach . Kolejnym zadaniem z zakresu koordynacji zabezpieczenia społecznego jest uzupełnienie zasiłku po pracy w obrębie Europejskiego Obszaru Gospodarczego. VI. Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu Łączna kwota środków finansowych z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego przeznaczona na realizację w 2006 r. aktywnych form przeciwdziałaniu bezrobociu to 6.167.066,05 zł. Kwota ta jest wyŜsza o 1.308.966,05 zł czyli ok. 21% niŜ w roku 2005 (4.858.100,00 zł). Wysokość przyznanych środków według źródeł pochodzenia przedstawia się następująco: ⇒ Algorytm .................................................................................. 3.219.600,00 Środki pozyskane przez PUP, tj: ⇒ Programy wojewódzkie „Bezpieczny Wał” i „Konserwator” .......... 46.400,00 ⇒ Programy ze środków Rezerwy Ministra ..................................... 926.100,00 ⇒ Programy z Europejskiego Funduszu Społecznego .................. 1.157.400,00 (Instytucja WdraŜająca – Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie) ⇒ Programy z Europejskiego Funduszu Społecznego ... ............... 817.566,05 (Instytucja WdraŜająca – Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie) 31 Tabela 18. Limity środków finansowych na realizację programów rynku pracy w 2006 r. Limity środków finansowych w 2006 r. FORMA Roboty publiczne 49.622,00 Prace interwencyjne 110.557,00 Umowy staŜowe 1.056.911,00 Przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 337.159,00 Prace społecznie uŜyteczne 71.368,00 Koszty przejazdu 11.000,00 Szkolenia 386.200,00 Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla osoby bezrobotnej („dotacja”) 1.185.323,21 Refundacja kosztów doposaŜenia i wyposaŜenia stanowiska pracy dla pracodawcy 462.000,00 Wkład własny z Funduszu Pracy na programy współfinansowane z EFS 521.959,79 RAZEM Fundusz Pracy (FP) 4.192.100,00 Europejski Fundusz Społeczny (EFS) projekty: Szansa I BIS, Szansa II BIS, Nowa Szansa, Kolejna Szansa (IW – WUP Kraków) 1.157.400,00 Europejski Fundusz Społeczny (EFS) projekty: Bumerang – program readaptacji zawodowej, Jestem Kobietą , Profesjonalny Urzędnik (IW – MPIPS Warszawa) 817.566,05 Razem FP i EFS 6.167.066,05 Wykres 18. Środki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w latach 2005-2006 5000 4500 tys. zł 4000 3500 3000 4.107 2500 2000 1500 1000 500 0 4.192,1 2005 2006 1.975 751 EFS FP 32 W 2006 r. limit środków Funduszu Pracy był o 85 tys. zł wyŜszy w porównaniu do limitu w roku 2005 r. DuŜo wyŜszy wzrost widoczny jest natomiast w limicie środków EFS (o 1.224 tys. zł). W ramach środków Funduszu Pracy oraz Europejskiego Funduszu Społecznego realizowane były w 2006 r. następujące programy: – prace interwencyjne, – roboty publiczne, – jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej - „dotacja”, – refundacja kosztów doposaŜenia i wyposaŜenia stanowiska pracy dla pracodawcy, – staŜ, – przygotowanie zawodowe, – prace społecznie uŜyteczne, – szkolenia (opisane szczegółowo w rozdziale V przy okazji innych form aktywizacji). W 2006 r. na aktywne programy rynku pracy skierowano łącznie 2123 osoby, co stanowi ponad 30% ogółu zarejestrowanych w PUP na koniec grudnia 2006 r. W szczególności: – w ramach robót publicznych zatrudniono 20 osób, – do prac interwencyjnych skierowano 69 bezrobotnych, – dotację na podjęcie działalności gospodarczej przyznano 143 bezrobotnym, – w ramach refundacji kosztów wyposaŜenia lub doposaŜenia miejsca pracy zatrudniono 42 bezrobotnych, – do odbycia staŜu skierowano 466 osób bezrobotnych, – do odbycia przygotowania zawodowego skierowano 307 osób bezrobotnych, – prace społecznie uŜyteczne podjęły 133 osoby bezrobotne, – na szkolenia skierowano 943 osoby bezrobotne i poszukujące pracy. Do prac interwencyjnych najwięcej osób zostało skierowanych z gminy Chrzanów i Trzebinia (po 26 osób), pozostałe osoby zamieszkiwały gminę LibiąŜ, Alwernia i Babice (łącznie 17 osób). Z kolei do pracy w ramach robót publicznych najwięcej osób zostało skierowanych z gminy Babice (9 osób) i Alwernia (7 osób), pozostałe osoby to mieszkańcy gmin Chrzanów, Trzebinia i LibiąŜ (łącznie 7 osób). Najwięcej dotacji na podjęcie działalności gospodarczej zostało udzielonych bezrobotnym z gminy Chrzanów (53 osoby) i Trzebinia (31 osób), a następnie z gminy LibiaŜ (23 osoby), Alwernia (21 osób), Babice (15 osób). 33 Najwięcej bezrobotnych zostało skierowanych do pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia (wyposaŜenia lub doposaŜenia miejsca pracy) z gminy Chrzanów (14 osób), Trzebinia (13 osób), LibiąŜ (6 osób), Alwernia(5 osób) i Babic (4 osoby). W 2006 r. staŜ rozpoczęło 466 osób bezrobotnych. Program ten cieszy się największym zainteresowaniem wśród młodzieŜy oraz pracodawców. Nabywanie praktycznych umiejętności do wykonywania pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą w 2006 r. w ramach niniejszego programu odbywało się przez okres 5 miesięcy. Grupa osób bezrobotnych skierowanych na staŜ stanowiła około 7% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych na koniec grudnia 2006 r. i jest o 37 osób wyŜsza w porównaniu do liczby osób skierowanych do odbycia staŜu w 2005 r. W 2006 r. przygotowanie zawodowe w miejscu pracy pozwalające na zdobycie nowych kwalifikacji lub umiejętności zawodowych rozpoczęło 307 osób bezrobotnych, z czego największą grupę stanowiły osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym i podstawowym. W 2005 r. do odbycia przygotowania zawodowego skierowano 268 osób, czyli o 39 osób mniej niŜ w 2006 r. Tabela 19. Uczestnicy aktywnych form przeciwdziałaniu bezrobociu w 2005 i 2006 r. z wyłączeniem szkoleń zawodowych (programy finansowane ze środków Funduszu Pracy i EFS) 2005 forma Wzrost /spadek 2006 w osobach staŜ 429 466 +37 przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 268 307 +39 prace interwencyjne 134 69 -65 prace społecznie uŜyteczne ---- 133 nowa forma roboty publiczne 70 20 -50 „dotacje” 60 143 +83 doposaŜenie lub wyposaŜenie stanowiska pracy 28 42 +14 989 1180 +191 razem PUP w Chrzanowie przeznaczył na wypłatę 143 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej kwotę 1.459.429,00 zł, z czego: - z Funduszu Pracy wypłacono 1.184.429,00 zł dla 118 osób (w tym 10 „dotacji” udzielono w 2005 r. a wyłączenie osób nastąpiło w 2006 r.) - ze środków EFS wypłacono 275.000,00 zł dla 25 osób. Wśród bezrobotnych rozpoczynających własną działalność gospodarczą dominującą grupę stanowiły osoby w przedziale wiekowym 25-34 lata (61 osób) oraz do 25 roku Ŝycia (47 osób). Najchętniej po jednorazowe środki sięgały policealnym, średnim zawodowym i zasadniczym zawodowym. 34 osoby z wykształceniem Coraz większe zainteresowanie tą formą wsparcia zauwaŜono wśród osób bezrobotnych zamieszkujących tereny wiejskie. W 2006 r. była to liczba 45 osób. Najszybciej aktywizowały się poprzez tę formę osoby zarejestrowane przez okres: – do 6 miesięcy (50 osób), – 6-12 miesięcy (37 osób), – 12-24 miesięcy (27 osób), – powyŜej 24 miesięcy (29 osób). Działalność gospodarczą bezrobotni otwierali głównie w dziedzinach usług budowlanych, mechaniki pojazdowej, usług kosmetycznych, usług krawieckich oraz usług wodno kanalizacyjnych. Równie chętnie uruchamiana była działalność w zakresie produkcji, a takŜe handlu. W 2006 r. na refundację kosztów doposaŜenia lub wyposaŜenia stanowiska pracy dla osób bezrobotnych przez zakłady pracy przeznaczono z Funduszu Pracy łącznie kwotę 462.000,00 zł Pozwoliło to na utworzenie 42 nowych miejsc pracy tj. o 14 miejsc więcej w porównaniu do roku 2005 (28 osób). Nowo powstałe miejsca pracy zostały utworzone przez 37 firm z terenu powiatu chrzanowskiego. Tabela 20. Uczestnicy programów rynku pracy według źródła finansowania (z wyłączeniem szkoleń) Europejski Fundusz Społeczny Fundusz Pracy Forma razem w osobach staŜ 349 117 466 przygotowanie zawodowe 119 188 307 63 6 69 133 - 133 20 - 20 118 25 143 42 - 42 844 336 1180 prace interwencyjne prace społeczno-uŜyteczne roboty publiczne dotacje doposaŜenie stanowiska pracy Razem ⇒ Prace społecznie uŜyteczne Zgodnie z definicją ustawową prace społecznie uŜyteczne oznaczają prace wykonywane przez bezrobotnego bez prawa do zasiłku na skutek skierowania przez urząd pracy, organizowane przez gminę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, charytatywną organizacjach na rzecz lub instytucjach społeczności statutowo lokalnej. Urząd zajmujących pracy moŜe się pomocą skierować do wykonywania tych prac tylko bezrobotnego bez prawa do zasiłku, który korzysta ponadto ze świadczeń pomocy społecznej. Prace nie mogą przekraczać tygodniowo 10 godzin i odbywać się mogą jedynie w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby bezrobotnej. 35 Wykonywanie tych prac odbywa się na podstawie zawartego porozumienia pomiędzy urzędem pracy a gminą. Bezrobotny otrzymuje świadczenie za wykonanie prac społecznie w wysokości 6 zł za godzinę. Urząd Pracy na wniosek gminy dokonuje refundacji w wysokości 60% świadczenia wypłaconego osobom bezrobotnym. W 2006 r. PUP w Chrzanowie zawarł 5 porozumień w sprawie organizacji prac społecznie uŜytecznych z gminami powiatu chrzanowskiego tj: Trzebinia, LibiąŜ, Babice, Alwernia i Chrzanów. Na ich realizację zabezpieczono środki finansowe w wysokości 80.064,00 zł dla 80 osób. Częste rezygnacje z udziału w programie skierowanych osób bezrobotnych i dokonywane w związku z tym podmiany osobowe spowodowały powstanie wolnych środków finansowych. Wysokość limitu uległa zmniejszeniu o 8.969,00 zł tj. do wysokości 71.68,00 zł a liczba osób skierowanych do prac (w wyniku podmian) zwiększyła się o 53 osoby. Okres realizacji programu prac społecznie uŜytecznych przebiegał od kwietnia do listopada 2006 r. Dla poszczególnych gmin wykonanie osobowe przedstawiało się następująco: • Gmina Trzebinia • Gmina LibiąŜ • Gmina Babice 18 osób • Gmina Alwernia 15 osób • Gmina Chrzanów 19 osób. ⇒ 75 osób 6 osoby Programy wojewódzkie realizowane przez PUP w 2006 r. W ramach dwóch programów wojewódzkich tj. „Konserwator” i „Bezpieczny Wał I i II edycja” PUP w Chrzanowie otrzymał środki finansowe w wysokości 46.400 zł., o blisko 83 i „Bezpieczny tys. mniej Wał” niŜ pozwoliła w roku na 2005. zatrudnienie Realizacja 15 programów osób. W 2005 „Konserwator” r. programy „Konserwator” i „Bezpieczny Wał” realizowano w ramach programu prac interwencyjnych ½ etatu i robót publicznych, a w 2006 r. w ramach przygotowania zawodowego w miejscu pracy i robót publicznych. W 2005 r. PUP realizował dodatkowo program „Drogowiec” jako program wojewódzki, natomiast w 2006 r. jego realizacja odbyła się ze środków Funduszu Pracy przyznanych algorytmem na aktywne programy rynku pracy. 36 a) Program wojewódzki „Bezpieczny Wał I i II edycja” Program ten przewiduje pracę przy utrzymaniu wałów przeciwpowodziowych, ich naprawę i bieŜącą konserwację. PoniewaŜ wysokość przyznanych środków dla Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie (WUP) nie pozwalała na realizację programu w zakładanej wysokości, otrzymaną kwotę środków finansowych z rezerwy Ministra podzielono wg opracowanych kryteriów Małopolskiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Krakowie. Zakładały one m.in. ujęcie w programie tych gmin, które w 2005 r. wykonały przynajmniej 70% przewidzianego zakresu robót. WUP przeznaczył zatem na realizację działań związanych z programem „Bezpieczny Wał” dla powiatu chrzanowskiego w gminie Alwernia kwotę 13.200,00 zł a w gminie Babice 24.800,00 zł. W ramach otrzymanych środków zatrudnienie uzyskało łącznie 12 osób. Program realizowano od 03.07.2006 r. do 02.11.2006 r.: - na zasadzie robót publicznych w Urzędzie Miejskim w Alwerni (3 osoby), - na zasadzie robót publicznych w Urzędzie Gminy Babice (9 osób). Rezygnacje osób bezrobotnych z przystąpienia do programu, a takŜe w trakcie jego realizacji spowodowały powstanie oszczędności w środkach finansowych w wysokości 7.901,00 zł. PUP, za zgodą Wojewódzkiego Urzędu Pracy przesunął wolną kwotę środków finansowych na aktywizację bezrobotnych w ramach innych programów rynku pracy. b) Program wojewódzki „Konserwator” Program dotyczył czasowego zatrudnienia osób długotrwale bezrobotnych przy pracach związanych z zachowaniem i rewitalizacją substancji zabytkowej oraz ochroną krajobrazu kulturowego na terenie województwa małopolskiego. W ramach ogłoszonego konkursu przez Wojewódzki Urząd Pracy w Krakowie (WUP) został wyłoniony organizator tego programu na terenie powiatu chrzanowskiego tj.: Muzeum w Chrzanowie. Prace w Muzeum w Chrzanowie obejmowały konserwację oraz naprawę eksponatów, jak równieŜ ochronę mienia Skansenu w Lipowcu. W ramach przygotowania zawodowego skierowano 3 osoby bezrobotne na stanowisko młodszego renowatora. Pula środków finansowych przeznaczona na realizację programu wyniosła 8.400,00 zł i była niŜsza od kwoty przyznanej w 2005 r. o 24.000,00 zł. Okres realizacji programu przebiegał od 04.07.2006 r. do 30.11.2006 r. Podczas realizacji programu „Konserwator” w programie, co spowodowało w 2006 r. 2 osoby zrezygnowały z udziału powstanie oszczędności w środkach finansowych w wysokości 4.325,00 zł. PUP za zgodą Wojewódzkiego Urzędu Pracy przesunął wolne środki finansowe na aktywizację osób bezrobotnych w ramach innych programów rynku pracy. 37 Program powiatowy „Drogowiec” realizowany przez PUP w 2006 r. ⇒ Program miał na celu czasowe zatrudnienie osób długotrwale bezrobotnych dysponujących najniŜszymi kwalifikacjami zawodowymi przy pracach mających na celu poprawę bezpieczeństwa na drogach powiatowych i gminnych województwa małopolskiego. Na realizację tego programu zabezpieczono środki finansowe z Funduszu Pracy przyznane algorytmem na 2006 r. w wysokości 31.880,00 zł. Organizatorem programu były Powiatowy Zarząd Dróg w Chrzanowie i Zarząd Dróg Wojewódzkich w Krakowie Obwód Drogowy Babice. Łącznie skierowano 11 osób (zgodnie z planem) w ramach programu przygotowania zawodowego w miejscu pracy na okres 4 miesięcy. Prace rozpoczęto w czerwcu a zakończono w listopadzie 2006 r. W 2005 r. kwota środków przyznana przez WUP dla powiatu chrzanowskiego na realizację programu „Drogowiec” wynosiła 31.500,00 zł. Dzięki tym środkom szansę zdobycia doświadczenia zawodowego znalazło łącznie 10 osób. Programy w ramach rezerwy Ministra ⇒ W 2006 r. PUP w Chrzanowie kilkakrotnie występował o dodatkowe środki z rezerwy Ministra Gospodarki i Pracy w łącznej kwocie 926.100,00 zł. Środki te przeznaczono na programy szkoleń, jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej przez bezrobotnego („dotacje”), doposaŜenia lub wyposaŜenia stanowiska pracy oraz staŜy. Tabela 21. Programy rynku pracy realizowane z pozyskanych środków ministerialnych Programy (poszczególne formy – instrumenty) Kwota pozyskana z rezerwy Ministra Faktyczna liczba osób objęta programem Faktyczna efektywność w % 130.000,00 zł 58 45% 47.100,00 zł 47 96% jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej 595.000,00 zł 54 100% doposaŜenie lub wyposaŜenie stanowiska pracy 154.000,00 zł 13 100% razem 926.100,00 zł 172 staŜ szkolenia „ABC własnej firmy” V. Inne formy aktywizacji bezrobotnych 1. Stypendia na kontynuację nauki Ze względu na zaostrzenie kryteriów dotyczących nabycia prawa do stypendium z tytułu kontynuacji nauki w 2006 r. nastąpił spadek ilości przyznanych świadczeń. Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym osoba ubiegająca się o stypendium powinna być zarówno bezrobotnym do 25 roku Ŝycia, jak równieŜ bezrobotnym bez kwalifikacji 38 zawodowych. Większość osób zgłaszających się do rejestracji to osoby, które ukończyły licea profilowane lub technika, a tym samym nie spełniają warunków koniecznych do nabycia prawa do stypendium. Istotnym utrudnieniem jest takŜe kryterium dochodowe, które od 01 października 2006 r. wynosi 351 zł. W 2006 r. wnioski złoŜyło 13 osób, z czego 2 wnioski dotyczyły kontynuacji stypendium. Po rozpatrzeniu wniosków i przeprowadzeniu postępowań wyjaśniających wydano 3 decyzje orzekające o przyznaniu prawa do stypendium z tytułu kontynuacji nauki oraz 2 decyzje w sprawie kontynuacji wypłaty stypendium. W pozostałych przypadkach wydano decyzje orzekających o odmowie przyznania stypendium. Dla porównania w 2005 roku wpłynęło 19 wniosków o przyznanie stypendium z tytułu kontynuacji nauki . 2. Szkolenia zawodowe W roku 2006 na szkolenia osób bezrobotnych zostały przyznane środki finansowe z Funduszu Pracy w wysokości 386.200,00 zł. Dodatkowo na organizację szkoleń Urząd pozyskał środki Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Łącznie na realizację szkoleń w roku 2006 PUP dysponował kwotą 1.146.602,16 zł (11% więcej niŜ przed rokiem). Tabela 22. Źródła finansowania szkoleń w latach 2005-2006 2005 2006 Fundusz Pracy 603.297,00 zł 386.200,00 zł Europejski Fundusz Społeczny 387.624,66 zł 725.402,16 zł 37.000,00 zł 35.000,00 zł 1.027.921,66 zł 1.146.602,16 zł Wyszczególnienie Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych RAZEM Struktura pozyskanych środków EFS w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich, Priorytet 1 Aktywna polityka rynku oraz integracji zawodowej i społeczne przedstawia się następująco: a) działanie 1.2 Perspektywy dla młodzieŜy: - projekt Nowa Szansa - projekt Szansa I – BIS 113.951,56 zł 86.097,80 zł b) działanie 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia: - projekt Kolejna Szansa 179.017,59 zł 39 - projekt Szansa II – BIS 54.400,60 zł c) działanie 1.5. Aktywna polityka rynku pracy poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka: - projekt BUMERANG - program readaptacji zawodowej 244.508,50 zł d) działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet - projekt Jestem kobietą 47.426,11 zł W 2006 r. 943 osoby bezrobotne oraz poszukujące pracy zostały skierowane na szkolenia organizowane przez Powiatowy Urząd Pracy, z czego: - 324 osoby skierowano na szkolenia ze środków Funduszu Pracy, - 567 osób skierowano na szkolenia w ramach EFS - 23 osoby skierowano niepełnosprawnych z na szkolenia Państwowego w ramach Funduszu aktywizacji Rehabilitacji osób Osób Niepełnosprawnych - 16 osób uczestniczyło w szkoleniach organizowanych przez Małopolską Agencję Rozwoju Regionalnego z Krakowa, - 9 osób uczestniczyło w szkoleniach organizowanych przez OHP w Trzebini, - 4 osoby brały udział w szkoleniu Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych w ramach projektu ECDL – Szansą kobiety na rynku pracy realizowanego przez Krakowskie Centrum Zarządzania i Administracji. Spośród 943 osób przeszkolonych w 2006 r. zatrudnienie podjęło 376 osób (40% ogółu skierowanych), w tym 130 kobiet. Osoby bezrobotne oraz poszukujące pracy były kierowane na szkolenia w następujących kierunkach: - ABC własnej działalności gospodarczej, czyli pierwsze kroki w biznesie: 76 osób - Brukarz: 12 osób, - Florystyka: 3 osoby, - Fryzjer: 14 osób , - Gastronomia: kucharz, kelner, barman: 20 osób, - Główny księgowy: 2 osoby, - Jazda konna: 1 osoba, - Język angielski dla kierowców: 77 osób, - Język niemiecki: 1 osoba, - Malarz – tapeciarz: 24 osoby, - MasaŜ klasyczny, leczniczy, sportowy: 4 osoby, - MontaŜysta okien: 10 osób, - Monter wod – kan – gaz – co: 17 osób, 40 - Obsługa komputera: 70 osób, - Obsługa programu Płatnik: 36 osób, - Obsługa stacji paliw LPG: 2 osoby, - Obsługa wózka widłowego: 37 osób, - Operator koparko – ładowarki: 41 osób, - Palacz CO: 4 osoby, - Pomocnik maszynisty: 4 osoby, - Pomoc stomatologiczna: 1 osoba, - Pracownik ochrony osób i mienia: 36 osób, - Pracownik przetwórstwa mięsnego: 20 osób, - Pracownik terenów zieleni: 1 osoba, - Prawo jazdy kat. C: 33 osoby, - Prawo jazdy kat. D: 3 osoby, - Prawo jazdy kat. E: 17 osób, - Przewóz materiałów niebezpiecznych: 33 osoby, - Spawacz: 51 osób, - Specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych: 36 osób, - Specjalista ds. public relations: 18 osób, - Specjalista finansowo-księgowy: 41 osób, - Sprzedawca medyczny: 1 osoba, - Sprzedawca: 95 osób, - Stolarz meblowy: 10 osób, - Stylistka paznokci: 1 osoba, - Szwacz maszynowy o specjalności wózki dziecięce: 10 osób, - Świadectwo kwalifikacji: 34 osoby, - Uprawnienia SEP do 1 kV: 31 osób, - Zbrojarz – betoniarz – cieśla: 15 osób. Kierunki szkoleń grupowych zostały ustalone na podstawie obserwacji trendów na rynku pracy, analiz ofert pracy oraz wymagań stawianych przez potencjalnych pracodawców. Mając na uwadze coraz większą moŜliwość podjęcia pracy za granicą, zostały zrealizowane szkolenia językowe takie jak: język angielski dla opiekunek i gospodyń domowych, język angielski dla kierowców. NaleŜy nadmienić, iŜ kursy językowe cieszyły się duŜym zainteresowaniem osób bezrobotnych pragnących podjąć pracę poza granicami kraju. Największą efektywnością liczoną podjęciami pracy charakteryzują się następujące kierunki szkoleń: • ABC własnej działalności, czyli pierwsze kroki w biznesie – 93% • Obsługa koparko – ładowarki – 73% 41 • Główny księgowy – 100% • Obsługa wózka widłowego – 32% • Palacz CO – 75% • Prawo jazdy kat. C – 54% • Prawo jazdy kat. D – 66% • Prawo jazdy E – 59% • Przewóz materiałów niebezpiecznych – 73% • Spawacz – 55% • Specjalista ds. pozyskiwania środków UE – 39% • Świadectwo kwalifikacji – 70% • Uprawnienia SEP – 42%. Jedną z form przeciwdziałania bezrobociu jest organizacja szkoleń w ramach umów dwustronnych, które po zakończonym szkoleniu gwarantują zatrudnienie. Ta forma cieszy się bardzo duŜym zainteresowaniem zarówno wśród osób bezrobotnych, jak i pracodawców. W 2006 r. na szkolenia w tej formie zostało skierowanych 187 osób bezrobotnych, a pracę po ukończonym szkoleniu podjęły 102 osoby (55% skierowanych). W 2006 r. na realizację szkoleń dla osób niepełnosprawnych pozyskano środki w wysokości 35.000 zł. Dzięki tym środkom 22 osoby niepełnosprawne zmieniły swoje kwalifikacje zawodowe. Tabela 23. Szkolenia osób niepełnosprawnych wyszczególnienie 2005 2006 Dynamika pozyskane środki 37.000,00 zł 35.000,00 zł 95% wykorzystane środki 36.650,00 zł 29.428,70 zł 80% osoby niepełnosprawne skierowane na szkolenia 49 22 47% osoby skierowane na szkolenia posiadające renty szkoleniowe 12 9 75% W 2006 r. na szkolenia osób niepełnosprawnych wydatkowano kwotę 29.428,70 zł, co stanowi ponad 84% pozyskanych środków. Mniejsze niŜ w roku 2005 wykorzystanie środków PFRON spowodowane jest tym, Ŝe w roku 2006 z Funduszu mogły być realizowane szkolenia tylko i wyłącznie osób niepełnosprawnych posiadających status poszukującego pracy. W roku 2005 ze środków PFRON szkolone były oprócz osób poszukujących pracy równieŜ osoby bezrobotne z orzeczonym stopniem niepełnosprawności. Kierunki szkoleń zostały ustalone pracodawców reprezentujących konsultacjach osób na zakłady niepełnosprawnych podstawie pracy z ofert chronionej doradcą pracy oraz zawodowym zgłaszanych przez po wcześniejszych – psychologiem. Przykładowe kierunki szkoleń to m.in.: prawo jazdy kategorii C, grafika komputerowa, 42 masaŜ leczniczy, obsługa programu Auto – Cad, prawo jazdy kategorii E. Mniejsza w porównaniu do roku poprzedniego liczba osób przeszkolonych wynika z faktu, Ŝe w roku 2006 realizowane były szkolenia bardziej specjalistyczne i kompleksowe, a tym samym bardziej kosztowne. 3. Doradztwo zawodowe W 2006 r. poradnictwem zawodowym w formie indywidualnej i grupowej objęto 1101 osób. Z doradztwa indywidualnego skorzystały 394 osoby, a w ramach poradnictwa grupowego zorganizowano 59 grup warsztatowych, w których łącznie uczestniczyło 707 osób. Z usług informacji zawodowej skorzystało w roku 2006 2348 osób. Łącznie doradcy zawodowi udzielili w 2006 r. wsparcia 3449 osobom. Tabela 23. Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej w latach 2005 - 2006 Wyszczególnienie 2005 2006 279 394 722 707 1001 1101 384 326 354 402 48 61 430 420 1979 1928 2409 2348 PORADNICTWO ZAWODOWE a) poradnictwo indywidualne b) poradnictwo grupowe ŁĄCZNIE w tym: - młodzieŜ do 25 lat - bezrobotni powyŜej 12 miesięcy - niepełnosprawni (bezrobotni i poszukujący pracy) INFORMACJA ZAWODOWA a) indywidualna b) grupowe spotkania informacyjne ŁĄCZNIE W roku 2006 w porównaniu do roku poprzedniego nastąpił wyraźny wzrost liczby porad indywidualnych (o41%). Ma to bezpośredni związek z objęciem poradnictwem indywidualnym osób ubiegających się o szkolenia w ramach umów dwustronnych. Porady te mają na celu określenie predyspozycji zawodowych klienta i słuszności wybranego przez niego oraz pracodawcę kierunku szkolenia zawodowego. Podczas porad indywidualnych doradca zawodowy - psycholog moŜe stosować i analizować testy psychologiczne (inteligencji, osobowości i zainteresowań zawodowych), które są pomocne w wyborze zawodu czy konieczności przekwalifikowania. 43 Grupowe poradnictwo zawodowe w roku 2006 zostało utrzymane na podobnym, wysokim poziomie z roku 2005. Znaczny wzrost w strukturze świadczonych usług doradczych widać w grupie osób długotrwale bezrobotnych (o 27%) oraz osób niepełnosprawnych (o 14%). Wynika to z faktu, Ŝe w roku 2006 poradnictwo zawodowe ukierunkowane było w szczególności na aktywizację zawodową tych grup bezrobotnych. W roku 2006 poradnictwem zawodowym zainteresowane były głównie kobiety, osoby pozostające bez pracy do 6 miesięcy oraz zarejestrowane prze okres powyŜej 12 miesięcy. Ze względu na poziom kwalifikacji z usług doradztwa zawodowego korzystały głównie osoby z wykształceniem zawodowym oraz policealnym i średnim zawodowym. Wykres 19. Struktura osób bezrobotnych korzystających z doradztwa zawodowego według płci osoby 700 600 600 kobiety 500 501 męŜczyźni 400 300 200 100 Wykres 20. Bezrobotni korzystających z doradztwa zawodowego według okresu zarejestrowania 500 400 osoby do 6 miesięcy 447 402 300 od 6 do 12 miesięcy powyŜej 12 miesięcy 200 190 100 0 44 Wykres 21. Bezrobotni korzystający z doradztwa zawodowego według wykształcenia 400 300 wyŜsze 332 policealne i średnie zawodowe 200 średnie ogólnokształcące 326 100 zasadnicze zawodowe 156 129 gimnazjalne i poniŜej 96 0 Usługi informacji zawodowej w roku 2006 zostały utrzymane na poziomie podobnym do roku poprzedniego (2348 osób). Rok 2006 zakończył się prawie dwukrotnym wzrostem efektywności poradnictwa zawodowego. Udział osób podejmujących zatrudnienie w ogólnej korzystających z usług poradnictwa wzrósł z 22% w roku 2005 do 47%, zaś udział osób rozpoczynających szkolenie zawodowe z 39% do 65%. Tabela 24. Efekty poradnictwa zawodowego w latach 2005-2006 Efektywność poradnictwa zawodowego 2005 2006 osoby % ogółu osoby % ogółu podjęcia pracy 219 22% 503 47% szkolenie zawodowe 395 39% 698 65% Efektywność informacji zawodowej indywidualnej wyniosła w 2006 r. 48%, a grupowej 30%. W ramach poradnictwa zawodowego Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie realizował w 2006 r. następujące zadania: 1) Działania skierowane do uczestników projektów unijnych W związku z realizacją przez PUP projektów w ramach pozyskanych środków Europejskiego Funduszu Społecznego, doradcy zawodowi opracowali tematykę warsztatów, dostosowując ją do potrzeb i oczekiwań określonej grupy bezrobotnych. O moŜliwości udziału w projektach bezrobotni mogli dowiedzieć się m. in. dzięki organizowanym przez Wydział Poradnictwa Zawodowego i Szkoleń to aktywizujące spotkaniom informacyjnym. - „Bądź reŜyserem swojego Ŝycia” warsztaty dla osób uczestniczących w programie „Szansa II-Bis” w ramach działania 1.3 SPO RZL Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia. Nacisk połoŜony jest na 45 zwiększenie aktywności bezrobotnych, na odkrycie i określenie predyspozycji zawodowych. - „Kandydat Idealny” to warsztaty aktywizujące dla osób uczestniczących w programie „Szansa I-Bis” w ramach działania 1.2 SPO RZL Perspektywy dla młodzieŜy. Głównym celem warsztatów jest zapoznanie młodzieŜy z sytuacją na lokalnym rynku pracy oraz z oczekiwaniami pracodawców. - „Zainwestuj w siebie” to zajęcia dla osób uczestniczących w programie „Kolejna Szansa” w ramach działania 1.3 SPO RZL Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia. Celem zajęć jest przedstawienie uczestnikom zasad panujących na rynku pracy, określanie predyspozycji zawodowych, a takŜe przedstawianie moŜliwych ścieŜek kariery w danym zawodzie oraz moŜliwości podnoszenia kwalifikacji. - „Pierwszy krok – pierwsza praca” to warsztaty aktywizujące dla osób uczestniczących w programie „Nowa Szansa” w ramach działania 1.2 SPO RZL Perspektywy dla młodzieŜy. Głównym ich celem jest przygotowanie młodych ludzi do wejścia na rynek pracy, przygotowanie do rozmowy z pracodawcą, a takŜe zapoznanie ich z zawodami przyszłości na lokalnym i ogólnokrajowym rynku pracy. - „Powrót na rynek pracy” to zajęcia warsztatowe dla uczestników programu „Bumerang – program readaptacji zawodowej” realizowanego w ramach działania 1.5 SPO RZL Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka. Głównym celem warsztatów jest zwiększenie motywacji osób długotrwale bezrobotnych i uświadomienie im, jak waŜne miejsce w Ŝyciu człowieka stanowi praca. - „Wygraj z bezrobociem – jak zacząć od nowa?” to zajęcia warsztatowe dla uczestników programu „Jestem kobietą” realizowanego w ramach działania 1.6 SPO RZL Integracja i reintegracja zawodowa kobiet. Celem zajęć jest ułatwienie kobietom powrotu na rynek pracy poprzez zapoznanie ich ze sposobami szukania pracy oraz przygotowanie do rozmowy z pracodawcą. 2) Działania skierowane do osób niepełnosprawnych W mediach wiele uwagi poświęca się tematyce osób niepełnosprawnych i podejmowaniu przez nich zatrudnienia. Z całą pewnością jest to rzecz niezmiernie waŜna. Aby jednak osoby niepełnosprawne były pełnosprawne w pracy konieczne jest przygotowanie ich do wejścia, często po długiej przerwie, na rynek pracy – otwarty lub chroniony. Konieczne jest podniesienie motywacji tychŜe osób i uświadomienie im, jakie miejsce w Ŝyciu człowieka zajmuje praca. Doradcy zawodowi, podnosząc swoje kwalifikacje z zakresu tematyki dotyczącej osób niepełnosprawnych, opracowali program 46 mający pomóc w znalezieniu zatrudnienia dostosowanego do ograniczeń zdrowotnych poszczególnych osób. W 2006 r. niepełnosprawnych PUP realizował zarejestrowanych program w PUP „Mam w plan” skierowany Chrzanowie ze do statusem osób osoby poszukującej pracy. Uczestnicy programu zostali objęci poradnictwem indywidualnym i grupowym. W trakcie zajęć starali się stworzyć swój Indywidualny Plan Działania, zawierający cele zawodowe oraz działania, jakie podejmą przy ich realizacji. Osoby, które podczas spotkania z doradcą zawodowym ustaliły kierunek przekwalifikowania zawodowego oraz uzyskały zgodę lekarza, skierowane zostały na szkolenia finansowane z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Dla niepełnosprawnych, zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy, organizowane były takŜe spotkania informacyjne. Miały one na celu przedstawienie oferty usług Urzędu, rozpoznanie potrzeb szkoleniowych, sprecyzowanie ograniczeń zdrowotnych, a takŜe określenie zainteresowań zawodowych osób niepełnosprawnych. Informacje te ułatwiają późniejszy dobór na oferty szkoleniowe oraz oferty pracy. Rozpoznanie potrzeb szkoleniowych osób niepełnosprawnych przeprowadzono poprzez zorganizowanie badań ankietowych na terenie Urzędu. W ramach aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych Urząd nawiązał współpracę z Centrum Integracja w Krakowie. Współpraca polegała na przedstawieniu niepełnosprawnych z terenu powiatu chrzanowskiego moŜliwości uczestnictwa w dwóch projektach: - „Damy sobie radę – małopolskim programie integracji zawodowej osób niepełnosprawnych” finansowanym ze Europejskiego Funduszu Społecznego, - „Sprawni niepełnosprawni – aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych” współfinansowanym ze środków PHARE. W trakcie spotkania 47 osób zadeklarowało udział w ww. projektach, spośród których 7 osób podjęło zatrudnienie (stanowiska: pomoc kuchenna, sprzedawca, dozorca, stróŜ, operator produkcji, młodszy opiekun osób starszych, pracownik ochrony), 15 osób otrzymało w zaproszenie 5-dniowych na warsztatach spotkanie z pracodawcą, psychologicznych oraz w część osób rozmowach uczestniczyła indywidualnych z doradcą zawodowym. 3) Działania skierowane do osób zwalnianych grupowo Zwolnienia grupowe, które miały miejsce w roku 2005 w Zakładach Wapienniczych w Płazie, stały się impulsem do opracowania przez doradców zawodowych programu „Outplacement dla pracowników zwalnianych grupowo”. Głównym celem programu było osłabienie negatywnych konsekwencji wynikających ze zwolnienia. DuŜy nacisk połoŜono na przygotowanie do aktywnego wejścia na rynek pracy, ze względu na to, Ŝe uczestnicy 47 w większości przepracowali w tym zakładzie kilkanaście lat i więcej. Uczestników programu objęto wsparciem w formie porad indywidualnych i grupowych a osoby zainteresowane przekwalifikowaniem bądź podniesieniem kwalifikacji zawodowych skierowano na szkolenie. 4) Działania skierowane do młodzieŜy Oprócz warsztatów dla młodzieŜy realizowanych w ramach projektów unijnych, Powiatowy Urząd Pracy, w ramach współpracy ze szkołami podnadgimnazjalnymi z terenu powiatu, organizuje zajęcia dotyczące rynku pracy, zawodów przyszłości, a takŜe usług Urzędu skierowanych do osób młodych. Dzięki temu absolwenci szkół rejestrujący się jako bezrobotni są bardziej świadomi swoich uprawnień i obowiązków wynikających z posiadanego statusu. To z kolei umoŜliwia szybsze i bardziej trafne dopasowanie usługi do konkretnej osoby i jej problemu. PUP współpracuje Wychowawczym. równieŜ Podopieczni ze Specjalnym Ośrodka mają Ośrodkiem moŜliwość Szkolno skorzystania z – usług oferowanych przez Urząd, w tym przede wszystkim w ramach realizowanego programu Junior, który Współpraca skierowany z Ośrodkiem jest do polega bezrobotnych takŜe na niepełnosprawnych opiniowaniu absolwentów. nowych kierunków kształcenia. W roku 2006 zaopiniowano kierunek: pracownik pomocniczy obsługi hotelowej. W celu ułatwienia dostępu do informacji dotyczących ryku pracy oraz przyszłościowych kierunków kształcenia Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie wymienia materiały szkoleniowe z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną. Dzięki temu większa liczba młodzieŜy ma moŜliwość, po zapoznaniu się z tymi informacjami, wybrać taki kierunek dalszej edukacji, który ułatwi jej znalezienie odpowiedniego zatrudnienia w przyszłości. Doradcy zawodowi w ramach współpracy z Ośrodkami Pomocy Społecznej organizowali spotkania dotyczące oferty PUP oraz określania predyspozycji zawodowych. Zajęcia przeprowadzone były w ramach Klubu Liderów MłodzieŜowych. W związku z realizacją programu „Twoja wiedza – Twój sukces” finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie nawiązał współpracę z Ochotniczym Hufcem Pracy w Trzebini. PUP informował zarejestrowane młode osoby o moŜliwości uczestnictwa w programie oraz organizował spotkania informacyjne Wojewódzkiemu Hufcowi z przedstawicielami Pracy analizę OHP. rynku Doradcy pracy w zawodowi powiecie przekazali chrzanowskim uwzględniającą zawody nadwyŜkowe i deficytowe w 2005 r. Przedstawiciele Wydziału Poradnictwa Zawodowego i Szkoleń uczestniczyli takŜe w debacie oświatowej organizowanej przez Starostwo Powiatowe w Chrzanowie, na temat kierunków rozwoju kształcenia i wychowania w szkołach ponadgimnazjalnych 48 powiatu chrzanowskiego na lata 2006 – 2010. Przebadane zostały takŜe losy absolwentów Zespołu Szkół Mechaniczno – Elektrycznych z 2006 r. 5) Działania skierowane do kobiet Oprócz warsztatów realizowanych w ramach projektów finansowanych ze środków unijnych, Powiatowy Urząd Pracy stara się nawiązywać współpracę z instytucjami i organizacjami, które mogą ułatwić kobietom odnalezienie się na rynku pracy, a w konsekwencji zatrudnienie. Współpracując z Małopolską Agencją Rozwoju Regionalnego doradcy zawodowi przeprowadzili dobór kandydatek do projektu ”System wsparcia kobiet na małopolskim rynku pracy” realizowanego w ramach działania 1.6 EFS SPO RZL. Kobiety, które pracowały w słuŜbie zdrowia i utraciły pracę w skutek redukcji zatrudnienia placówek medycznych, zostały poinformowane o moŜliwości skorzystania z bezpłatnych szkoleń organizowanych przez firmę Tradiss z Katowic. 6) Autorskie warsztaty i programy opracowane przez doradców zawodowych Oprócz programów warsztatowych opracowanych dla konkretnych grup bezrobotnych np. dla młodzieŜy czy długotrwale bezrobotnych, doradcy zawodowi opracowali takŜe zainteresowani, tematykę którzy warsztatów, uwaŜają, Ŝe brak z których im pewnej mogą korzystać umiejętności, wszyscy niezbędnej w stosowanych procesach rekrutacji. a) Poradnictwo grupowe w formie warsztatowej: - „Jestem aktywny i dlatego znajdę pracę” - metody, techniki poszukiwania pracy, analiza lokalnego rynku pracy, - „Sztuka prowadzenia rozmowy z pracodawcą” - profesjonalne przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej, - „Stres w Ŝyciu osoby bezrobotnej” warsztaty mające na celu zwiększenie umiejętności radzenia sobie ze stresem w Ŝyciu codziennym oraz w kontakcie z pracodawcą, - „Postawa asertywna w Ŝyciu codziennym oraz w kontakcie z pracodawcą” – poszerzenie wiedzy na temat asertywności, roli jaką pełni podczas rozmowy kwalifikacyjnej i w Ŝyciu codziennym, b) Autorskie programy doradcze: - „Program współpracy międzywydziałowej” – nawiązanie ścisłej współpracy Poradnictwa Zawodowego i Szkoleń z Pośrednictwem Pracy oraz Wydziałem Ewidencji Świadczeń i Informacji. Celem programu było doprecyzowanie informacji 49 dotyczących kwalifikacji, umiejętności oraz oczekiwań w stosunku do przyszłej pracy osób biorących udział w programie. W pierwszej kolejności poradnictwem zostały objęte osoby posiadające lub pragnące załoŜyć kartę osoby aktywnie poszukującej pracy oraz osoby długotrwale bezrobotne, nie wykazujące aktywności w poszukiwaniu zatrudnienia; - „Poznaj samego siebie” – program skierowano do osób, które pomimo Ŝe wykazują duŜą aktywność w poszukiwaniu zatrudnienia, nadal pozostają w rejestrze PUP. Uczestnicy, dzięki zastosowaniu róŜnego rodzaju metod, kwestionariuszy i testów psychologicznych, mieli moŜliwość poznania siebie, swoich predyspozycji i umiejętności zawodowych. - Spotkania informacyjne „Co? Gdzie? Jak?” – to spotkania dla osób rejestrujących się po raz pierwszy jako osoby bezrobotne, ukierunkowane na przedstawienie usług Urzędu. 7) Dodatkowa działalność doradców zawodowych W ramach rozwijania oraz doskonalenia informacji i poradnictwa zawodowego PUP realizuje następujące działania we współpracy z organami zatrudnienia, organizacjami pozarządowymi, instytucjami i partnerami społecznymi: - współpraca z Gminnymi Centrami Informacji (Alwernia, Trzebinia, Chrzanów) w zakresie prowadzenia zajęć aktywizacyjnych dla osób bezrobotnych z danego terenu. Uczestnicy mieli moŜliwość skorzystania w miejscu zamieszkania z usług poradnictwa zawodowego oraz informacji zawodowej, jak równieŜ z internetu w celu poszukiwania ofert pracy, - uzupełnienie ankiety dotyczącej wstępnej oceny skutków regulacji do ustawy o rzemiośle dla potrzeb Ministerstwa Gospodarki – Departament Regulacji Gospodarczych, - współpraca z firmą Mikroserwis z Krakowa w zakresie organizowania spotkań dla osób zainteresowanych udziałem w Programie Au Pair, - udział w badaniach oceniających nową wersję programu „Doradca prowadzonych przez Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i 2000” Polityki Społecznej, - przygotowanie informacji na temat stosowanych metod poradnictwa zawodowego w ramach działania 1.2 oraz 1.3 SPO RZL dla Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Krakowie, - udział w targach pracy, na których promowane są usługi Urzędu. 50 5. Klub pracy Klub pracy jest miejscem, w którym osoby bezrobotne i poszukujące pracy mogą uzyskać kompleksową pomoc w znalezieniu zatrudnienia poprzez zajęcia aktywizujące. Zajęcia prowadzone są w formie zajęć grupowych. Uczestnikiem klubu pracy moŜe być kaŜda osoba zarejestrowana w PUP, jednak szczególną uwagę zwraca się na osoby długotrwale bezrobotne, które przez wiele lat nie pracowały i chcą powrócić na rynek oraz na absolwentów, którzy dopiero wkraczają na rynek pracy. Zajęcie są równieŜ skierowane do osób, którzy stracili pracę w stosunkowo nieodległym czasie i nie mogą sobie tą sytuacją poradzić. Cechą wspólną uczestników zajęć jest z jednej strony nieumiejętność poruszania się po rynku pracy, a z drugiej aktywność, ambicja oraz przedsiębiorczość. W 2006 r. przeprowadzono w ramach zajęć aktywizacyjnych 41 grup warsztatowych. Tematyka zajęć dotyczyła głównie sposobów poszukiwania pracy, sporządzania dokumentów aplikacyjnych, przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej. Często takŜe przedstawiano usługi Urzędu oraz aktualne programy skierowane do osób bezrobotnych i oferty szkoleniowe. Zajęcie odbywały się z częstotliwością 2 – 3 grup miesięcznie. W zajęciach wzięły łącznie udział 284 osoby. Uczestnikami zajęć były najczęściej kobiety (202 osoby, co stanowi 71% ogółu), osoby w wieku 18 – 24 lat (87 osób, tj. 31%). Ze względu na wykształcenie wśród uczestników zajęć dominowały osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym (79 osób, tj. 28%) oraz policealnym i średnim zawodowym (71 osób, tj. 25% ogółu). Osoby, które chciały nabyć nowe umiejętności w poszukiwaniu pracy najczęściej nie posiadały doświadczenia zawodowego (145 osób, co stanowi 51% ogółu). W 2006 r. przeprowadzono równieŜ w ramach klubu pracy szkolenie z zakresu umiejętności poszukiwania pracy. Szkolenie dla trzech grup przeprowadzono w cyklu 3 tygodniowego szkolenia. Łącznie skorzystało z tej formy pomocy 21 osób (mała liczebność grup spowodowana jest przede wszystkim wysokimi kosztami dojazdu na zajęcia, które odbywają się z częstotliwością 3 – 4 dni w tygodniu). W grupach dominowały kobiety, w tym najczęściej w przedziale wiekowym 25 – 34 lat. Ze względu na kwalifikacje duŜą grupę stanowiły osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym oraz zasadniczym zawodowym. Osoby, które wzięły udział w szkoleniu najczęściej pozostawały bez pracy dłuŜej niŜ 12 miesięcy. W ramach klubu pracy realizowano w 2006 r. następujące programy: - „Wolontariat drogą do zatrudnienia” - jego celem jest aktywizacja bezrobotnych poprzez pokazanie innego sposobu zdobycia doświadczenia zawodowego. Grupę stanowiły osoby, które same wyraziły chęć uczestniczenia w programie. Uczestnicy podczas zajęć zapoznali się z korzyściami płynącymi z wolontariatu (poznali takŜe 51 prawa i obowiązki wolontariusza) oraz zostali wyposaŜeni w umiejętności z wiązane z aktywnym poszukiwaniem pracy. - „Wspólny cel” - lider klubu pracy kontynuował program w ramach współpracy z Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Chrzanowie oraz z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Alwerni. Zostały przeprowadzone warsztaty aktywizujące, podczas których uczestnikom przedstawiono usługi Urzędu, informacje o aktualnych ofertach szkoleniowych i oferty pracy, a takŜe sposoby poszukiwania pracy, przygotowanie dokumentów aplikacyjnych oraz przygotowanie się do rozmowy z pracodawcą. - „Własna Firma” – program skierowany był do osób, które są zainteresowane otwarciem własnej działalności gospodarczej. W ramach zajęć uczestnicy zapoznali się z etapami rejestracji działalności oraz instytucjami wspierającymi przedsiębiorczość, a takŜe poznali zasady tworzenia biznes planu. Ponadto: - W ramach otwartego klubu pracy udostępniano prasę, literaturę i inne materiały związane z poszukiwaniem pracy oraz udzielano pomocy m.in. w przygotowaniu dokumentów aplikacyjnych, analizowaniu ofert pracy zamieszczonych w prasie, przygotowaniu się do rozmowy kwalifikacyjnej pod kątem danego stanowiska pracy z wykorzystaniem charakterystyki zawodu zamieszczonej w teczkach zawodowych, - Opracowano na potrzeby promocji przedsiębiorczości poradnik „Własna Firma”. Poradnik przeznaczony jest dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą i ma na celu zapoznanie ich z wymogami rejestracyjnymi działalności gospodarczej. Podręcznik ma być „przewodnikiem”, który wskaŜe niezbędne etapy rejestracji, będzie „ściągawką” przy pisaniu biznes planu, wspierające przedsiębiorczość, ale takŜe zapozna z wskaŜe instytucje zaletami i wadami prowadzenia działalności gospodarczej. - Opracowano raport zawodów deficytowych i nadwyŜkowych za rok 2005 oraz raport za okres styczeń – czerwiec 2006 r. - Zgodnie z zaleceniami metodycznymi Departamentu Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej przygotowano w szkołach ponadgimnazjalnych oraz kursów, zajęć sondaŜowych zakładach pracy. Ankiety skierowane do szkół zostały uzupełnione o dodatkowe praktyk, ankiety do badań związanych pytania z zakresu organizowanych tematyką z rynkiem pracy oraz zainteresowania współpracą z PUP. Ankiety skierowane do zakładów pracy zostały wzbogacone o pytania, dzięki którym Urząd uzyska informację m.in. o: zmianach w poziomie pracowników, zatrudniania, preferencjach i oczekiwaniach przy doborze oczekiwanej tematyce szkoleń osób starających się o pracę oraz sposobach rekrutacji. 52 - Opracowano i przeprowadzono badanie ankietowe dotyczące kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych, ich potrzeb szkoleniowych, a takŜe oczekiwań wobec przyszłego zatrudnienia. Uzupełnieniem ankiet była analiza zgłaszanych ofert której pracy, na podstawie moŜliwe było poznanie oczekiwań kwalifikacyjnych pracodawców względem przyszłych pracowników. Celem badań było lepsze dostosowanie tematyki szkoleń do potrzeb i oczekiwań klientów oraz potencjalnych pracodawców. Tabela 25. Uczestnicy i efektywność zajęć klubu pracy wyszczególnienie 2005 2006 296 305 270 284 25 21 Kobiety 246 222 Długotrwale bezrobotni 139 103 4 2 72 87 6 22 155 103 Podjęcia pracy 80 106 Szkolenia zawodowe 78 35 Uczestnicy ogółem w tym: Zajęcia aktywizacyjne Szkolenie Niepełnosprawni Osoby zamieszkałe na wsi Osoby powyŜej 50 roku Ŝycia MłodzieŜ do 25 roku Ŝycia Efektywność klubu pracy Jak wynika z wyŜej zamieszczonego zestawienia szczególny nacisk połoŜono na aktywizację kobiet, osób długotrwale bezrobotnych oraz młodzieŜy do 25 roku Ŝycia. Kobiety, stanowiące w roku 2006 73% ogółu uczestników zajęć w klubie pracy, są grupą, która chętnie nawiązuje współpracę. Kobiety częściej niŜ męŜczyźni chcą zdobywać nowe umiejętności, gdyŜ częściej niŜ męŜczyźni dostrzegają wagę ustawicznego uczenie się i częściej pragną szybkiego powrotu do pracy. Kobiety dostrzegają korzyści z udziału w warsztatach – dzięki nim nie tylko zdobywają wiedzę, ale takŜe mają moŜliwość nawiązania kontaktów międzyludzkich. Osoby do 25 roku Ŝycia, stanowiące w roku 2006 34% ogółu uczestników zajęć w klubie pracy, zainteresowane są głównie tematyką autoprezentacji oraz jak najlepszym przygotowaniem się do rozmowy z pracodawcą. Powodem ich uczestnictwa jest równieŜ często wykorzystanie zdobytych umiejętności głównie w celu kandydowania na staŜ. Osoby długotrwale pozostające bez pracy (34% ogółu uczestników) są najczęściej 53 zainteresowane aktywnymi formami poszukiwania pracy oraz nabyciem umiejętności sporządzania dokumentów aplikacyjnych. VII. Działania w ramach Społecznego pozyskanych środków Europejskiego Funduszu Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie wspiera bezrobotnych na rynku pracy ze środków otrzymywanych na ten cel z budŜetu państwa. Jednocześnie PUP pozyskuje dodatkowe środki m.in. z Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS), które przeznaczane są na aktywizację osób bezrobotnych powiatu chrzanowskiego oraz ich integrację zawodową i społeczną. W 2006 r. PUP w Chrzanowie realizował następujące programy w ramach pozyskanych środków EFS: a) Projekt „SZANSA I – BIS” Działanie 1.2 SPO RZL Projekt, realizowany w okresie maj 2005 r. - czerwiec 2006 r., skierowany był do bezrobotnej młodzieŜy w przedziale wiekowym 18 – 25 lat pozostającej bez pracy do 24 miesięcy oraz absolwentów wszystkich typów szkół, którzy są bezrobotni w świetle polskiego prawa. Wsparciem w ramach projektu objęto 485 osób, w tym 122 osoby długotrwale bezrobotne, 240 absolwentów i 170 osób z terenów wiejskich. Tabela 26. Szczegółowy wykaz udzielonego wsparcia rodzaj wsparcia osoby pośrednictwo pracy 302 poradnictwo zawodowe 281 staŜ 107 prace interwencyjne 25 szkolenia 195 jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 1 W ramach projektu zorganizowano następujące szkolenia: „Opiekunka do dziecka i osób starszych z językiem angielskim” ”Obsługa wózka widłowego” „Europejskie komputerowe prawo jazdy” „Specjalista ds. transportu i logistyki europejskiej z językiem angielskim” „Malarz-tapeciarz” „Pracownik ochrony osób i mienia I stopnia” 54 „Operator sprzętu cięŜkiego – koparko-ładowarki” „Profesjonalny sprzedawca” „Specjalista ds. promocji i public relations” „Spawacz MAG i TIG” „Specjalista ds. pozyskiwania środków unijnych” „Język angielski dla opiekunek i gospodyń domowych” „ABC własnej firmy czyli pierwsze kroki w biznesie wraz z podstawami komputerowej obsługi własnej firmy” Udzielono równieŜ 1 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w branŜy Usług w zakresie obróbki kamienia. Wartość projektu ogółem to 818.212,08 zł, w tym 525.147,57 zł to środki EFS. b) Projekt „SZANSA II – BIS” Działanie 1.3 SPO RZL Projekt, realizowany od maja 2005 r. do końca czerwca 2006 r., skierowany był w szczególności osób bezrobotnych powyŜej 25 roku Ŝycia pozostających bez pracy do 24 miesięcy, z wyłączeniem bezrobotnych absolwentów. Wartość projektu ogółem to 537.514,96 zł, w tym środki EFS w wysokości 344.415,51 zł. Wsparciem w ramach projektu objęto 401 osób, w tym 284 osoby długotrwale bezrobotne i 130 osób z terenów wiejskich. Tabela27: Szczegółowy wykaz udzielonego wsparcia rodzaj wsparcia osoby pośrednictwo pracy 202 poradnictwo zawodowe 276 Przygotowanie zawodowe 70 prace interwencyjne 14 szkolenia 214 1 jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej W ramach projektu zorganizowano następujące szkolenia: - „Język angielski dla opiekunek i gospodyń domowych” - „Sprzedawca-Handlowiec”, ”Przewóz materiałów niebezpiecznych + uprawnienia na cysterny” - „Operator sprzętu cięŜkiego – koparko-ładowarki” - „ABC własnej firmy czyli pierwsze komputerowej obsługi własnej firmy” - "Obsługa programu Płatnik" 55 kroki w biznesie wraz z podstawami - "Florystyka z obsługą kasy fiskalnej" - "Spawacz w osłonie CO2" - "Komputerowa obsługa magazynu" - "Profesjonalna obsługa komputera" - "Magazynier" - "Operator sprzętu cięŜkiego-koparko-ładowarki" - "Obsługa kasy fiskalnej z podstawowymi zagadnieniami BHP". Udzielono równieŜ 1 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w branŜy Krawiectwo. c) Projekt „BUMERANG Działanie 1.5 Promocja – Program aktywnej Readaptacji polityki Zawodowej społecznej poprzez i Społecznej” wsparcie grup szczególnego ryzyka Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich Celem projektu, realizowanego od stycznia do końca grudnia 2006 r., była poprawa sytuacji długotrwale bezrobotnych i zagroŜonych wykluczeniem społecznym na lokalnym rynku pracy. Objęto więc wsparciem osoby, które: - miały niskie kwalifikacje lub ich brak, - miały niska samoocenę, - wykazywały brak motywacji do działania, - były przyzwyczajone do bycia bezrobotnym. Adresatem projektu były 134 osoby – bezrobotni pozostający w ewidencji PUP powyŜej 24 miesięcy, w tym 70 kobiet i 64 męŜczyzn. Całkowita wartość 426.951,90 zł. W ramach projektu zrealizowano następujące formy wsparcia: - przygotowanie zawodowe w miejscu pracy, - prace interwencyjne, - szkolenia, - poradnictwo zawodowe, - pośrednictwo pracy. Kierunki szkoleń, określone zgodnie z potrzebami pracodawców, to: - fryzjerstwo z elementami wizaŜu i autoprezentacji: 12 osób, - gastronomia /kucharz, kelner, barman/: 18 osób, - monter okien: 10 osób, - monter instalacji wod-kan-gaz-co: 16 osób, - brukarz: 11 osób, - nowoczesne techniki sprzedaŜy: 20 osób, - płatnik z elementami prawa pracy: 20 osób, - technolog robót wykończeniowych: 12 osób, 56 projektu to - zbrojarz-betoniarz-cieśla: 15 osób. KaŜdy uczestnik projektu na początku wsparcia uczestniczył w grupowych warsztatach motywacyjnych pt. „Powrót na rynek pracy”, które były wzbogacone o następujące moduły: sposoby poszukiwania pracy, motywacja a efektywność, tworzenie indywidualnego planu działań, sporządzanie dokumentów aplikacyjnych, przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej. Po szkoleniach osoby były kierowane do odbycia przygotowania zawodowego u lokalnych pracodawców oraz na prace interwencyjne. Rysunek 1. Kompleksowość wsparcia uczestników projektu KO M PLEKSO W O SC W SPARCIA WARSZTATY M O TYWACYJNE: sposoby poszukiw ania pracy m otywacja a efektywnosc poszuk iwania pracy tworz enie indyw idualnego planu dz ialan sporzadzanie dokumentów aplik acyjnych przygotow anie do roz mowy kw alifik acyjnej STOSOW ANE M ETODY I TECHNIKI • w yklady • dyskusja w grupie • cw iczenia • film edukac yjny SZKO LENIA: 9 grup szkoleniowych zgodnie z oczekiwaniam i pracodawców PRZYGO TO WANIE ZAWO DO WE PRACE INTERWENCYJNE ZATRUDNIEN IE Wszystkie osoby zakończyły udział w projekcie a około 10% z nich podjęło zatrudnienie. Tabela 28. Szczegółowy wykaz udzielonego wsparcia forma wsparcia osoby przygotowanie zawodowe 44 prace interwencyjne 2 szkolenia 130 poradnictwo zawodowe 134 pośrednictwo pracy 67 57 d) Projekt „JESTEM KOBIETĄ” Działanie 1.6 Integracja i reintegracja zawodowa kobiet Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich Projekt realizowany jest od 2 stycznia 2006 r. i potrwa do 28 lutego 2007 r. wsparciem w ramach projektu objęto 48 kobiet pozostających bez pracy powyŜej 12 miesięcy, w tym: - 7 pielęgniarek bez prawa do wykonywania zawodu, - 20 kobiet z predyspozycjami do pracy w przetwórstwie mięsnym, - 15 kobiet z wykształceniem handlowym, - 6 kobiet chcących rozpocząć własną działalność gospodarczą. Całkowita wartość projektu to 275.687,14 zł, w tym 187.312,75 zł to środki dofinansowywane w ramach EFS. Przez cały okres trwania projektu realizowano następujące formy wsparcia: - pośrednictwo pracy dla 40 kobiet, - poradnictwo zawodowe w formie 2-dniowych warsztatów „Wygraj z bezrobociem – jak zacząć od nowa?” dla 42 kobiet, - Szkolenia na potrzeby lokalnych pracodawców dla 35 kobiet, - Przygotowania zawodowe w miejscu pracy dla 25 kobiet, - Prace interwencyjne dla 3 kobiet, - Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej dla 6 kobiet. Dla kaŜdej uczestniczki projektu PUP przewidział odpowiednią ścieŜkę rozwoju. Udział w projekcie zaczynał się od uczestnictwa w warsztatach poradnictwa zawodowego „Wygraj z bezrobociem – jak zacząć od nowa?”. Wszystkie uczestniczki projektu przeszły warsztaty, które miały na celu zmotywowanie do aktywnego poruszania się po rynku pracy, poznanie metod szukania pracy, zbilansowanie swoich słabych i mocnych stron. Po intensywnych warsztatach i konsultacjach z doradcą zawodowym: - 7 kobiet rozpoczęło przygotowanie zawodowe w Szpitalu Powiatowym w Chrzanowie, - 20 kobiet najpierw skierowano na szkolenia: „Pracownik przetwórstwa mięsnego” a później rozpoczęło przygotowanie zawodowe w Zakładach Mięsnych „Unimięs” w Chrzanowie, - 15 kobiet podjęło szkolenie „Profesjonalny sprzedawca”, zawierające wiele elementów: począwszy od znajomości obsługi kasy fiskalnej poprzez komputerowy system obsługi sprzedaŜy SUBIEKT czy komputerową obsługę magazynu; 3 kobiety po szkoleniu „Profesjonalny sprzedawca” rozpoczęły pracę w zawodzie sprzedawcy, - 6 kobiet, które zgłosiły do Urzędu chęć prowadzenia własnej firmy otrzymało jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej. 58 Rysunek 2. Kompleksowość wsparcia uczestników projektu KOMPLEKSOWOSC WSPARCIA WARSZTATY MOTYWACYJNE: bilans wlasnych slabych i mocnych stron podniesienie poczucia wlasnej wartosci poznanie sposobów szukania pracy sporzadzanie dokumentów aplikacyjnych umiejetnosci werbalne i niewerbalne w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej STOSOWANE METODY I TECHNIKI • wyklad • burza mózgów • prezentacje multimedialne • odgrywanie ról SZKOLENIA: 2 grupy szkoleniowe: - Przetwórstwo miesne - Profesjonalny sprzedawca PIELEGNIARKI PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE PRACE INTERWENCYJNE ZATRUDNIENIE Tabela 29. Szczegółowy wykaz udzielonego wsparcia forma wsparcia osoby przygotowanie zawodowe 25 prace interwencyjne 3 szkolenia 35 Jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 6 W grudniu 2006 r. na zlecenie PUP w Chrzanowie firmę „InfoAudit” sp. z o. o. z Warszawy przeprowadziła audyt zewnętrzny projektów „Jestem kobietą” oraz „Bumerang- program readaptacji zawodowej”. Na podstawie przeprowadzonego audytu w ramach projektu sformułowano następujące opinie: - mechanizmy zarządzania i kontroli są zgodne z umową o dofinansowanie projektu „Jestem kobietą” oraz „Bumerang- program readaptacji zawodowej”; - dokumentacja dot. projektu jest kompletna, rzetelna i odpowiednio zabezpieczona; 59 - rachunkowość prowadzona zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości; - wydatki przedstawione przez Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie zostały poniesione zgodnie z prawem oraz zasadami projektu; - zrealizowane usługi zostały prawidłowo zweryfikowane pod względem zgodności z postanowieniami umów zawieranych z wykonawcami; - sprawozdawczość finansowa projektu jest rzetelna i prawidłowa nie stwierdzono naruszenia przepisów prawa. e) Projekt „NOWA SZANSA” Działanie 1.2 Perspektywy dla młodzieŜy Projekt realizowany jest od kwietnia 2006 r. do marca 2008 r. Zakłada wsparcie 500 osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w przedziale wiekowym 18 – 25 lat pozostających bez pracy do 24 miesięcy oraz bezrobotnych absolwentów wszystkich typów szkół, którzy są bezrobotni w świetle polskiego prawa. Celem projektu jest udzielenie wielostronnego wsparcia młodzieŜy na rynku pracy, prowadzącego do wzrostu ich zatrudnienia oraz podniesienia statusu zawodowego i społecznego. Do końca 2006 r. wsparciem w ramach projektu objęto 303 osoby, w tym 83 osoby długotrwale bezrobotne, 98 absolwentów i 105 osób z terenów wiejskich. Tabela 30. Szczegółowy wykaz udzielonego wsparcia forma wsparcia pośrednictwo pracy osoby 219 poradnictwo zawodowe 93 staŜ 116 szkolenia 85 jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 9 W ramach projektu zorganizowano następujące szkolenia: - ”Malarz-tapeciarz”, - „Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych ECDL”, - „Agent ochrony osób i mienia II stopnia”, - „Obsługa wózka widłowego”, - „Uprawnienia SEP”, - „ABC własnej firmy czyli pierwsze kroki w biznesie wraz z podstawami komputerowej obsługi własnej firmy”, - „Specjalista finansowo-księgowy”. Udzielono równieŜ 9 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w następujących branŜach: 60 - handel, - usługi budowlane, - usługi automatyzacji w zakładach, - usługi kosmetyczne, - usługi CO-WOD-KAN-GAZ, - usługi wulkanizacyjne, - zdrowa Ŝywność. Wartość projektu ogółem to kwota 1.628.767,19 zł, w tym kwota 1.181 957,58 zł to dofinansowanie z EFS. f) Projekt „KOLEJNA SZANSA” Działanie 1.3 Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia Projekt realizowany jest od kwietnia 2006 r. do marca 2008 r. Zakłada wsparcie osób bezrobotnych powyŜej 25 roku Ŝycia pozostających bez pracy do 24 miesięcy z wyłączeniem bezrobotnych absolwentów. Celem projektu jest ograniczenie zjawiska długotrwałego bezrobocia oraz niwelowanie jego negatywnych skutków. Aby zapobiec wykluczeniu społecznemu osób długotrwale bezrobotnych konieczne jest zastosowanie kompleksowych działań, mających na celu ustalenie ich predyspozycji, obszarów koniecznego przekwalifikowania oraz zaktualizowania kwalifikacji. Do końca 2006 r. wsparciem w ramach projektu objęto 457 osób, w tym 321 osób długotrwale bezrobotne i 148 osób z terenów wiejskich. Tabela 31. Szczegółowy wykaz udzielonego wsparcia forma wsparcia osoby pośrednictwo pracy 283 poradnictwo zawodowe 184 przygotowanie zawodowe 110 szkolenia 179 jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 8 W ramach projektu zorganizowano następujące szkolenia: - „Europejski Certyfikat Umiejętności Komputerowych ECDL”, - „Agent ochrony osób i mienia II stopnia”, - „Obsługa wózka widłowego”, - „Uprawnienia SEP”, - „Szwaczka”, - „Stolarz meblowy”, 61 - „Język angielski dla kierowców”, - „ABC własnej firmy czyli pierwsze kroki w biznesie wraz z podstawami komputerowej obsługi własnej firmy”, - ”Specjalista finansowo-księgowy”, - "Profesjonalna obsługa komputera", - "Obsługa kasy fiskalnej z minimum sanitarnym". Udzielono równieŜ 8 dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w następujących branŜach: - usługi w zakresie zarządzania i bankowości, - produkcja mebli, - obsługa windykacji naleŜności i porady prawne, - produkcja i sprzedaŜ artykułów odzieŜowych, - turystyka medyczna, - produkcja wyrobów dekoracyjnych, - mechanika pojazdowa, - ubezpieczenia. Wartość projektu ogółem to kwota 1.602.898,35 zł, w tym kwota 1.181.957,58 zł to dofinansowanie z EFS. g) Projekt „Profesjonalny urzędnik” Działanie 1.1 Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich W ramach projektu wsparciem objęto 50 pracowników PUP Chrzanów, którzy podnoszą swoje kwalifikacje poprzez następujące szkolenia - język angielski w róŜnych stopniach znajomości - profesjonalna obsługa komputera - pakiet urzędnika – psychologiczne i prawne aspekty pracy w urzędzie Dodatkowo 20 pracowników PUP zostanie przeszkolonych jako Doradca Przedsiębiorcy. Po ukończeniu szkolenia pracownicy będą udzielać informacji zarówno dla osób, które pragną rozpocząć działalność gospodarczą, jak równieŜ dla podmiotów juŜ działalność prowadzących. Konsultacje będą prowadzone w formie indywidualnych spotkań, jak równieŜ konsultacji on- line. Całkowita wartość projektu to 468.016,00 zł i jest w całości dofinansowana z EFS. Okres realizacji projektu to 15.03.2006 – 31.08.2007 r. 62 VII. Działania realizowane we współpracy z innymi instytucjami i partnerami rynku pracy Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie wspiera równieŜ inicjatywy innych instytucji i organizacji zajmujących się aktywizacją lokalnego rynku pracy. Współpraca odbywa się na zasadzie budowania partnerstw i dotyczy pozyskiwania środków pozabudŜetowych do realizacji opracowywanych projektów z zakresu przeciwdziałania bezrobociu i rozwoju lokalnego. 1. Działania PUP w zakresie rozwoju i wsparcia przedsiębiorczości Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie jest na terenie powiatu jest jedną z najaktywniejszych instytucji wspomagających „małą przedsiębiorczość”. W roku 2006 PUP podjął w ramach promocji sektora MSP następujące działania: a) Organizacja imprez promujących przedsiębiorczość, w tym Targi Przedsiębiorczości i Pracy Małopolski Zachodniej w Chrzanowie. b) Organizacja Giełd Pracy (m.in. w Trzebini), podczas których szczególny nacisk kładziony jest na rozwój „małej przedsiębiorczości”. c) Organizacja seminariów i szkoleń min. w ramach ogólnopolskich i regionalnych projektów ⇒ Beneficjenci: przedsiębiorcy/pracodawcy z powiatu chrzanowskiego. ⇒ Współpraca min. z: - MISTiA – Kraków - Zrzeszenie Przedsiębiorców Ziemi Chrzanowskiej - Agencja Rozwoju Małopolski Zachodniej - Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego d) Organizacja konferencji w dniu 22 września 2006 podsumowującej czerwcowe Targi Przedsiębiorczości i Pracy. Była to okazja do omówienia korzyści, jakie regionowi oraz promocji przedsiębiorczości przynoszą imprezy tego typu. Zgromadzeni na konferencji podsumowującej I-sze Targi Przedsiębiorczości i Pracy Małopolski Zachodniej mieli okazję poznać wyniki oraz pierwsze zauwaŜalne długookresowe korzyści, jakie z imprezy wyniknęły. W przedstawionej i omawianej sytuacji społecznej regionu tych trzech powiatów – czyli Małopolski Zachodniej – zasadniczym problemem uznano bezrobocie. Najlepszym sposobem walki z tym zjawiskiem, zgodnie stwierdzono, jest rozwój gospodarki lokalnej min. poprzez promowanie działających na jej terenie podmiotów gospodarczych. To zasadniczy wniosek i motor kolejnych działań podejmowanych min. przez PUP Chrzanów. 63 e) PUP Chrzanów jest w trakcie realizacji projektu z zakresu działania 1.1 pod nazwą „Profesjonalny Urzędnik”, w którym jeden z modułów szkoleniowych jest poświęcony przygotowaniu dwudziestu pracowników do pracy z przedsiębiorcami. Zaowocować ma to lepszą i kompleksową obsługą przedsiębiorców i pracodawców. f) W ostatnich latach udzielono 157 dotacji w formie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Na ta formę działalności Urzędu pozyskano środki odpowiednio z EFS oraz rezerwy ministra. g) w 2006 r. PUP czterokrotnie ubiegał się o dodatkowe środki z Rezerwy Ministra Pracy Polityki Społecznej na realizację zadań z zakresu aktywizacji osób bezrobotnych, w tym na rozwój przedsiębiorczości W 2006 roku. Dzięki pozyskanym środkom w wysokości 926,1 tys. zł utworzono 28 nowych miejsc pracy. 2. Partnerstwa a) Zagraniczne staŜe zawodowe w ramach Programu Leonardo da Vinci W 2006 r. wraz z fundacją Internationaler Bund Polska PUP współpracował przy realizacji projektu staŜy zawodowych dla polskich uczestników w Niemczech. Celem projektu staŜy zawodowych w ramach Programu Leonardo da Vinci jest podniesienie kompetencji zawodowych oraz językowych, zwiększenie mobilności, a tym samym szans na integrację na rodzimym rynku pracy oraz w krajach UE. Beneficjenci projektu uczestniczyli przed rozpoczęciem staŜy w przygotowaniu pedagogiczno-kulturowo-językowym, po zakończeniu staŜy otrzymali Certyfikaty Europass, dzięki którym nowo zdobyte kwalifikacje potwierdzone zostały w formie dokumentu uznawanego w krajach UE. Beneficjentami projektu były osoby bezrobotne w 3 grupach zawodowych : • zawody mechaniczne – cel staŜu: nabycie kompetencji w zakresie tokarstwa • zawody administracyjne- cel staŜu: zdobycie i zautomatyzowania umiejętności wykonywania prac biurowych, prowadzenia korespondencji oraz rozmów telefonicznych w j. niemieckim • zawody związane z opieką i pracą socjalną- cel staŜu: zdobycie praktyki w pracy bezpośrednio z osobami powierzanymi opiece, ale takŜe zapoznanie się z przepisami prawnymi, na których opiera się praca instytucji, pozyskiwaniem i wykorzystywaniem funduszy UE, instytucjami świadczącymi pomoc oraz pracami biurowymi. StaŜ w niemieckich firmach i placówkach pozwolił na zdobycie przez bezrobotnych beneficjentów kwalifikacji odpowiadających zapotrzebowaniu rynku pracy. 64 Realizacja projektu odbywać się bedzie równieŜ w roku 2007 we współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy w Oświęcimiu. StaŜ poprzedzony będzie kursem języka niemieckiego. b) Matryca Kurcmana- nowy instrument rynku pracy Projekt „Matryca Kurcmana – nowy instrument rynku pracy” jest pilotaŜowym i innowacyjnym przedsięwzięciem w skali Polski. Realizowany jest w ramach działania 1.1 SPO RZL i jest współfinansowany ze środków EFS. Projekt przewiduje opracowanie Matrycy Kurcmana (w formie informatycznego narzędzia) składającej się z dwóch elementów: – narzędzia psychometrycznego do pomiaru motywacji bezrobotnych z narzędziem do oceny kwalifikacji; – Mapy Instrumentów Instytucji Rynku Pracy (dostępnych w skali powiatu). Korzyści dla bezrobotnych z uczestnictwa w projekcie to: • efektywniejsze konkretnych kojarzenie ofert, o bezrobotnych których juŜ było z pracodawcami, by wiadomo, Ŝe kierowanie będą nimi zainteresowani; • lepszy dobór uczestników szkoleń; • objęcie pomocą osób faktycznie zmotywowanych, które rzeczywiście chcą podjąć pracę; • wyłonienie osób rejestrujących się dla zasiłków i długotrwale bezrobotnych (tzw. „odsiew”) i zmniejszenie dla nich liczby wezwań; • racjonalizacja alokacji środków – „Przy dokonanej segmentacji łatwiej jest podzielić limit środków z FP na poszczególne aktywne formy”. Korzyści dla pracowników PUP to: • usprawnienie organizacji pracy; • kierowanie zdiagnozowanych osób od razu do odpowiedniego działu, bez przechodzenia przez inne; • określenie faktycznego stanu bezrobocia; • szybszy czas realizacji ofert; • lepsze dopasowanie ofert urzędu do bezrobotnych; • ułatwienie pracy doradcom zawodowym, pośrednikom pracy; • ułatwienie przygotowania analiz zawodów deficytowych i nadwyŜkowych. c) Partnerstwa w zakresie aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych Powiatowy Urząd napotykają osoby Pracy w Chrzanowie, niepełnosprawne na dostrzegając rynku pracy, wagę problemów, nawiązał jakie współpracę ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji z Krakowa. Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji jest organizacją, która prowadzi kampanie mające na celu zmianę wizerunku osób niepełnosprawnych prezentowanych jako 65 niezaradnych i wymagających szczególnej pomocy. Kampania walczy z myśleniem, Ŝe osoby takie są mniej przydatne w pracy i muszą być utrzymywane przez państwo. Zachęca takŜe prywatnych przedsiębiorców do przełamywania lęków przed zatrudnianiem osób niepełnosprawnych. Ideę kampanii wyraŜa myśl: "Pomimo niepełnosprawności jestem sprawnym i pełnowartościowym pracownikiem". W lutym 2006 r. Powiatowy Urząd Pracy wspólnie ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji zorganizował w Chrzanowie dla spotkanie osób informacyjne niepełnosprawnych w z Starostwie powiatu Powiatowym chrzanowskiego, zarejestrowanych w ewidencji PUP jako bezrobotni lub poszukujący pracy. Przedstawiciele Stowarzyszenia przedstawili osobom niepełnosprawnym propozycję przystąpienia do dwóch projektów, które Stowarzyszenie aktualnie realizuje. ⇒ Projekt „SPRAWNI niepełnosprawnych” NIEPEŁNOSPRAWNI – jest dla przewidziany aktywizacja osób zawodowa z lekkim osób stopniem niepełnosprawności. W ramach projektu oferowane jest pośrednictwo pracy, doradztwo zawodowe (w tym przygotowanie do rozmowy z pracodawcą, badanie predyspozycji zawodowych, dobór odpowiednich szkoleń), konsultacje prawnika oraz szkolenia zawodowe. ⇒ Projekt „DAMY SOBIE RADĘ – małopolski program integracji zawodowej osób niepełnosprawnych” zapewnia wsparcie osobom z umiarkowanym i znacznym stopniem niepełnosprawności w postaci badania umiejętności i predyspozycji zawodowych, przygotowanie do spotkań z pracodawcą, porad prawnika, psychologa, warsztatów przygotowujących do podjęcia pracy oraz oferty pracy. Z zaproszenia skorzystało 110 osób na 171 powiadomionych. Zainteresowanie udziałem w projektach było bardzo duŜe. W trakcie spotkania 47 osób zadeklarowało udział w ww. projektach, spośród których 7 osób podjęło zatrudnienie (stanowiska: pomoc kuchenna, sprzedawca, dozorca, stróŜ, operator produkcji, młodszy opiekun osób starszych, pracownik ochrony), 15 osób otrzymało zaproszenie na spotkanie z pracodawcą, część osób uczestniczyła w 5-dniowych warsztatach psychologicznych oraz w rozmowach indywidualnych z doradcą zawodowym. d) PUP w Chrzanowie prowadzi współpracę z Małopolską Agencją Rozwoju Regionalnego w Krakowie - realizatorem projektu „System wsparcia kobiet na małopolskim rynku pracy” w ramach działania 1.6 SPO RZL współfinansowanego ze środków EFS. Doradcy zawodowi PUP prowadzili dobór na szkolenia, czego efektem był udział 16 kobiet w szkoleniu –„Obsługa programu Płatnik”. 66 e) PUP prowadzi stałą współpracę z Fundacją Rodziny Kolpinga w zakresie informowania o rodzaju prowadzonej przez nich działalności, formach wsparcia skierowanych do osób bezrobotnych. f) Projekt parasolowy – wzmocnienie efektywności funkcjonowania małopolskich instytucji rynku pracy. Projekt realizowany w ramach działania 1.1 SPO RZL. Głównym celem projektu jest wzmocnienie efektywności funkcjonowania instytucji rynku pracy poprzez popularyzację najlepszych praktyk projektowych i zarządczych w zakresie przedsięwzięć finansowanych w ramach EFS. Realizacja projektu obejmuje powołanie do Ŝycia trzech grup rozwojowych: walka z bezrobociem, kształcenie ustawiczne i rozwój regionalny. Grupy te staną się płaszczyzną wsparcia i wymiany dobrych praktyk. Zakłada się, iŜ w projekcie pomocą objęte zostaną instytucje uprawnione do wnioskowania o środki EFS (w tym PUP w Chrzanowie) poprzez zorganizowanie cyklicznych spotkań tematycznych, szkolenia, usługi doradcze ekspertów oraz organizację wizyt studyjnych. g) Projekt „Twoja wiedza – Twój sukces” realizowany przez Małopolską Komendę OHP w ramach działania 1.5 SPO RZL współfinansowany ze środków EFS. Projekt skierowany jest do młodzieŜy w wieku 18-24 posiadające wykształcenie na poziomie gimnazjalnym, które z powodu osiągnięcia pełnoletności nie moŜe zawrzeć umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego i nie moŜe zdobyć zawodu. Priorytetowo traktowane będą osoby z rodzin i środowisk dotkniętych ubóstwem i długotrwałym bezrobociem, mającej róŜnorodne problemy. Młodym ludziom zostały zaproponowane następujące formy wsparcia: - konsultacje indywidualne z psychologiem, - trening psychologiczmo- integracyjny, - trening terapeutyczny- profilaktyka uzaleŜnień, - zajęcia informatyczne, - szkolenia językowe, - zajęcia z przedsiębiorczości, - zajęcia z prawnikiem, - zajęcia z Liderem Klubu Pracy- doradcą zawodowym, - kursy zawodowe. W projekcie uczestniczyło 9 osób zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie. h) „Małopolskie partnerstwo na rzecz kształcenia i poradnictwa ustawicznego pomiędzy instytucjami działającymi w obszarze edukacji, szkoleń, zatrudnienia”. W sierpniu 2006 r. Urząd podpisał deklarację uczestnictwa w tym projekcie. Dzięki temu Urząd będzie miał wpływ na kształtowanie polityki edukacyjnej w regionie. 67 VIII. Działalność punktów konsultacyjnych i informacyjnych a) Punkty konsultacyjne w Alwerni i Babicach PUP w Chrzanowie kontynuował w roku 2006 obsługę punktów konsultacyjnych w Alwerni i w Babicach. W chwili obecnej w Punkcie Konsultacyjnym w Alwerni znajdują się 432 akta osób zarejestrowanych, natomiast w Punkcie Konsultacyjnym w Babicach 192 akta, co stanowi ogółem liczbę 624 osób. Z uwagi na spadek ogólnej liczby bezrobotnych w porównaniu do roku 2005 spadła równieŜ liczba osób zgłaszających się do punktów Konsultacyjnych. Dla porównania na koniec grudnia 2005 r. liczba ta wynosiła 783 osoby. Pomimo, iŜ nastąpił nieznaczny spadek liczby osób obsługiwanych w punktach bezrobotni są zadowoleni z takiej formy usług świadczonych przez Urząd. Pozytywnym jest równieŜ fakt, iŜ utworzenie punktów znacznie zmniejszył natłok osób załatwiających sprawy w siedzibie PUP w Chrzanowie. Mniejsza ilość osób bezrobotnych zgłaszających się do Punktów Konsultacyjnych pozwala na indywidualne podejście do kaŜdej strony oraz kompleksowe załatwienie sprawy. b) Punkt informacyjny w LibiąŜu W 2006 r. w Punkcie Informacyjnym w LibiąŜu udzielono prawie 900 porad. Tabela przedstawia porównawcze zestawienie ilości porad w latach 2005 – 2006. Tabela 32. Porady w Punkcie Informacyjnym w LibiąŜu w 2005 i 2006 r. ilość udzielanych porad miesiąc 2005 2006 I 83 74 II 100 102 III 114 105 IV 102 90 V 101 102 VI 108 95 VII 104 55 VIII 111 73 IX 64 32 X 125 87 XI 52 40 XII 57 22 625 877 razem 68 Z roku na rok zauwaŜalny jest wzrost zainteresowania usługami Punktu Informacyjnego. W 2006 r. udzielono aŜ 252 więcej informacji niŜ w roku 2005. Najwięcej informacji udzielono pomiędzy lutym a czerwcem 2006 r. W ciągu całego roku 2006 Punkt Konsultacyjny odwiedziło 247 osób, w tym większość stanowiły kobiety (163 osoby). Tabela przedstawia poziom wykształcenia osób korzystających z usług Punktu Konsultacyjnego. Tabela 33. Poziom wykształcenia osób korzystających z usług Punktu Konsultacyjnego wykształcenie liczba osób średnie 96 zawodowe 64 podstawowe 48 wyŜsze 29 pomaturalne 8 gimnazjalne 2 razem Wśród osób korzystających 247 z Punktu Konsultacyjnego przewaŜały osoby z wykształceniem średnim, zawodowym i podstawowym, najmniej osób z wykształceniem gimnazjalnym, pomaturalnym i wyŜszym. Informacje udzielane w Punkcie Konsultacyjnym w szczególności dotyczyły: - ofert pracy, zarówno otwartych jak i zamkniętych, - staŜy, przygotowań zawodowych, - szkoleń i kursów udzielanych przez Urząd Pracy, - jak zarejestrować się w Urzędzie Pracy, - kto ma prawo do zasiłku, - jak długo bezrobotny moŜe pobierać zasiłek, - jaka jest wysokość zasiłku. Z Punktu Konsultacyjnego korzystały w większości osoby, które w ustawie o promocji i instytucjach rynku pracy naleŜą do osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Bardzo często nie posiadają kwalifikacji zawodowych poszukiwanych przez pracowników na lokalnym rynku pracy. Dlatego poszukują wsparcia ze strony PUP w Chrzanowie w postaci bezpłatnych szkoleń, staŜy, przygotowań zawodowych i prac interwencyjnych. Kobiety często poszukują pracy tylko w powiecie chrzanowskim. Ze względu na brak kwalifikacji zawodowych lub utraty zdolności do wykonywania pracy w dotychczasowym zawodzie zainteresowane są szkoleniami z zakresu profesjonalnej 69 obsługi komputera, programami informatycznymi wykorzystywanymi w sklepach, magazynach, księgowości i kadrach, zainteresowane kursami obsługi kasy fiskalnej. PrzewaŜająca liczba męŜczyzn zainteresowana jest kursami na wózek widłowy oraz uprawnieniami kierowcy samochodu cięŜarowego. W Punkcie Informacyjnym istnieje moŜliwość przeglądania internetowej bazy danych o ofertach pracy i drukowania dokumentów aplikacyjnych. MoŜna teŜ uzyskać pomoc w redagowaniu i przygotowaniu dokumentów aplikacyjnych, zakładaniu poczty elektronicznej i wysyłaniu dokumentów tą drogą oraz nauczania zasad korzystania z tej formy komunikowania się. IX. Działalność Powiatowej Rady Zatrudnienia w Chrzanowie Powiatowa Rada Zatrudnienia w Chrzanowie jest organem opiniodawczo – doradczym Starosty Chrzanowskiego w sprawach polityki lokalnego rynku pracy. Działa na podstawie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. nr 99 poz. 1001 art. 21-23 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 6 października 2004 r. w sprawie rad zatrudnienia (Dz. U. z 2004 r. nr 224 poz. 2281) W skład Powiatowej Rady Zatrudnienia wchodzą Chrzanowskiego zawodowych, spośród organizacji działających na pracodawców, osoby powoływane przez Starostę terenie izb powiatu rolniczych, organizacji jednostek związków samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych zajmujących się statutowo problematyką rynku pracy. Kadencja Rady trwa 4 lata. Do zadań Powiatowej Rady Zatrudnienia naleŜy: ⇒ inspirowanie przedsięwzięć zmierzających do pełnego i produktywnego zatrudnienia w powiecie; ⇒ ocena racjonalności gospodarki środkami Funduszu Pracy; ⇒ opiniowanie kryteriów podziału środków Funduszu Pracy dla samorządów powiatowych danego województwa na finansowanie programów dotyczących promocji zatrudnienia opiniowanie i finansowanie opracowanych przez innych wojewódzkie fakultatywnych urzędy pracy zadań oraz propozycji przeznaczenia środków Funduszu Pracy będących w dyspozycji samorządu województwa i sprawozdań z ich wykorzystania; ⇒ składanie wniosków i wydawanie opinii w sprawach dotyczących kierunków kształcenia, szkolenia zawodowego oraz zatrudnienia w powiecie; ⇒ ocenianie okresowych sprawozdań z działalności wojewódzkich urzędów pracy oraz przedstawianie Naczelnej Radzie Zatrudnienia okresowych sprawozdań i wniosków w sprawach zatrudnienia; 70 ⇒ delegowanie przedstawicieli do komisji konkursowej w liczbie równej co najmniej połowie składu komisji dokonującej wyboru kandydata na stanowisko dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy; ⇒ opiniowanie wniosków o odwołanie lub wnioskowanie o odwołanie dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy; ⇒ delegowanie przedstawiciela do Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia. W 2006 r. odbyły się 4 posiedzenia Powiatowej Rady Zatrudnienia w Chrzanowie, na których podjęto następujące uchwały i opinie: 1) na posiedzeniu w dniu 16 stycznia br.: a) Uchwała nr 1/I/2006 w sprawie regulaminu Klubu Pracy Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie na rok 2006, b) Uchwała nr 2/I/2006 w sprawie harmonogramu działań Klubu Pracy Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie na rok 2006, c) Uchwała nr 3/I/2006 w sprawie kierunków szkoleń na I kwartał 2006 r. dla osób bezrobotnych finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach programu Bumerang – Program readaptacji zawodowej Działanie 1.5. SPO RZL, d) Uchwała nr 4/I/2006 w sprawie kierunków szkoleń na I kwartał 2006 r. dla osób bezrobotnych finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach programu Jestem kobietą Działanie 1.6. SPO RZL, e) Uchwała nr 5/I/2006 w sprawie kierunków szkoleń na I kwartał 2006 r. dla osób bezrobotnych finansowanych ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Działania 1.2. oraz Działania 1.3. SPO RZL, 2) na posiedzeniu w dniu 13 marca br.: a) Uchwała nr 6/III/2006 w sprawie zaopiniowania sprawozdania z działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie, b) Uchwała nr 7/III/2006 w sprawie oceny racjonalności gospodarowania środkami Funduszu Pracy w 2005 r., c) Uchwała nr 8/III/2006 w sprawie zaopiniowania kierunków szkoleń na 2006 r., d) Uchwała nr 9/III/2006 w sprawie podziału środków Funduszu Pracy na 2006 r. na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu, e) Uchwała nr 10/III/2006 w sprawie wydatkowania środków Funduszu Pracy w zakresie zadań fakultatywnych w 2006 r. f) Uchwała nr 11/III/2006 w sprawie zasad kierowania osób bezrobotnych i refundacji prac interwencyjnych, g) Uchwała nr 12/III/2006 w sprawie zasad kierowania osób bezrobotnych i refundacji robót publicznych, 71 h) Uchwała nr 13/III/2006 w sprawie kryteriów przyznawania zwrotu kosztów przejazdu dla osób kierowanych na staŜ lub przygotowanie zawodowe, i) Uchwała nr 14/III/2006 w sprawie kryteriów przyznawania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, j) Uchwała nr 15/III/2006 w sprawie kryteriów refundacji ze środków Funduszu Pracy kosztów wyposaŜenia lub doposaŜenia stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych, k) Uchwała nr 16/III/2006 w sprawie wniosku Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w Chrzanowie w sprawie nowego kierunku kształcenia – pracownik pomocniczy obsługi hotelowej. 3) na posiedzeniu w dniu 26 września br.: a) Uchwała nr 17/IX/2006 w sprawie sprawozdania z działalności Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie za I półrocze 2006 r., b) Uchwała nr 18/IX/2006 w sprawie planu wydatków środków Funduszu Pracy w zakresie zadań fakultatywnych w 2006 r., c) Uchwała nr 19/IX/2006 w sprawie przesunięć środków Funduszu Pracy na aktywne programy przeciwdziałania bezrobociu realizowane do końca 2006 r., d) Uchwała nr 20/IX/2006 w sprawie udzielenia upowaŜnienia Dyrektorowi Powiatowego Urzędu Pracy w Chrzanowie, e) Uchwała nr 21/IX/2006 w sprawie kierunków szkoleń finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w IV kwartale 2006 r., f) Uchwała nr 22/IX/2006 w sprawie Aneksu nr 1/2006 do kryteriów przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej przez bezrobotnych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie w 2006 r. 4. na posiedzeniu w dniu 21 grudnia br. Powiatowa Rada Zatrudnienia po wysłuchaniu wyjaśnień pracownika PUP zaopiniowała 2 propozycje odstąpienia od Ŝądania zwrotu nienaleŜnie pobranego świadczenia, w tym 1 wniosek pozytywnie i 1 negatywnie. IX. Wydatki ze środków finansowych Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie w 2006 r. wydatkował środki w wysokości 16.417,2 tys. zł. W odniesieniu do 2005 r. łączna kwota wydatków zwiększyła się o 7% (1.162,9 tys. zł). 72 Tabela 34. Wydatki ze środków budŜetowych i Funduszu Pracy w 2005 i 2006 roku. 2005 Wyszczególnienie 2006 Dynamika w% w tys. zł Wydatki ogółem 15.254,3 16.417,2 107 1.127,7 1.245,2 110 Ochrona zdrowia Środki budŜetowe 1.227,9 2.645,3 215 12.898,7 12.526,7 97 zasiłki dla bezrobotnych 7.690,7 6.370,7 82 programy przeciwdziałania bezrobociu 4.729,3 5.310,7 112 478,7 845,3 176 w tym: Środki Funduszu Pracy pozostałe wydatki Wzrost wydatków na ochronę zdrowia spowodowany jest zwiększeniem podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób bez prawa do zasiłku, jak równieŜ wzrostem wysokości sumy składki. Środki budŜetowe w 2006 r. zostały zwiększone o projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego, tj.: • Działanie 1.1 „Profesjonalny Urzędnik” 282,6 tys. zł, • Działanie 1.5 „Bumerang” 297,5 tys. zł , • Działanie 1.6 „Jestem kobietą” 172,5 tys. zł Ogółem: 752,6 tys. zł Wzrost wydatków budŜetowych spowodowany jest równieŜ zwiększonymi wydatkami rzeczowymi przeznaczonymi na prace remontowo-adaptacyjne pod nową siedzibę Urzędu. Wydatki Funduszu Pracy w 2006 r. uległy zmniejszeniu w stosunku do 2005 r. o 3% (tj. 372,0 tys. zł ) W porównaniu z rokiem 2005 wypłacono mniej zasiłków dla osób bezrobotnych o kwotę 1.320,0 tys., zł tj. o 18%. Natomiast wydatki dotyczące programów na rzecz promocji zatrudnienia zwiększyły się ogółem o 581,4 tys. zł, tj. 12%. Związane jest to z pozyskaniem większych środków na ten cel. Pozostałe wydatki fakultatywne i inne nielimitowane uległy zwiększeniu o 76%. Spowodowane jest komputerowego w to wymianą sieci teleinformatycznej oraz wymianą sprzętu PUP. Zakupiono równieŜ wyposaŜenie, sprzęt komputerowy i sprzęt audiowizualny do sali informacji zawodowej, klubu pracy i poradnictwa zawodowego. 73 X. Zatrudnienie w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie 1. Struktura zatrudnienia w urzędzie Według stanu na koniec grudnia 2006 r. w PUP w Chrzanowie zatrudnionych było 58 osób, w tym 50 kobiet. Osoby niepełnosprawne w liczbie 4 osób stanowiły 7% ogółu zatrudnionych. Załoga Urzędu jest stosunkowo młoda – osoby w wieku do 34 lat stanowiły aŜ 60% wszystkich pracujących. Tabela 35. Struktura wykształcenia pracowników PUP 2005 Wykształcenie 2006 osoby % ogółu osoby % ogółu wyŜsze 32 55 36 62 policealne i średnie zawodowe 19 33 15 26 średnie ogólnokształcące 6 10 5 9 zasadnicze zawodowe i poniŜej 1 2 2 3 58 100 58 100 Ogółem W roku 2006 w porównaniu do roku 2005 o 4 osoby wzrosła liczba pracowników legitymujących się ukończeniem uczelni wyŜszej. Świadczy to tym, Ŝe pracownicy dostrzegają potrzebę ustawicznego kształcenia i chętnie podejmują naukę na studiach wyŜszych, by podnieść swoje kwalifikacje. 2. Szkolenia pracowników Powiatowy Urząd Pracy w zawodowego pracowników. Polityka Chrzanowie przykłada szkoleniowa duŜą traktowana wagę jest do rozwoju jako działalność priorytetowa w polityce kadrowej Urzędu. Rozwój zawodowy pracowników gwarantuje bowiem profesjonalną realizację zadań Urzędu, a kursy i szkolenia podnoszą kwalifikacje zawodowe i wiedzę ogólną na wszystkich stanowiskach pracy. W 2006 r. w szkoleniach uczestniczyło 69 osób zatrudnionych w PUP. Koszty poniesione z tego tytułu zamknęły się kwotą 36.213 zł i były finansowane z Funduszu Pracy oraz środków unijnych. Tematyka kursów była dostosowana do potrzeb szkoleniowych poszczególnych Wydziałów PUP i dotyczyła głównie: - prawa zamówień publicznych, - pozyskiwania, wydatkowania i rozliczania funduszy Unii Europejskiej, - stosowania ustawy o finansach publicznych. 74 Ponadto w ramach projektu Profesjonalny Urzędnik realizowanego z pozyskanych środków Europejskiego Funduszu Społecznego 50 pracowników doskonali znajomość języka angielskiego oraz obsługi programów komputerowych, a 20 pracowników uczestniczy w module doradcy przedsiębiorcy. 3. WyposaŜenie techniczne Zadania, jakie nałoŜyła na urzędy pracy, w tym na PUP w Chrzanowie, ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wymusiła konieczność wymiany zuŜytego i zakupu niezbędnego sprzętu komputerowego. Na koniec 2006 r. stanowiska pracy w PUP w Chrzanowie wyposaŜone w następujący sprzęt komputerowy i audiowizualny: w szt. a) komputery ogółem 85 w tym pracujące w sieci 25 b) kamery video 2 c) magnetowidy 3 d) odbiorniki TV 3. Nowoczesny i przede wszystkim prawidłowo funkcjonujący sprzęt jest warunkiem koniecznym skutecznej realizacji zadań i umoŜliwia wzrost jakości świadczonych usług. XI. Podsumowanie Rok 2006 przyniósł znaczną poprawę sytuacji na chrzanowskim rynku pracy. NajwaŜniejsze zmiany to: a) spadek stanu bezrobotnych W grudniu 2006 r. stan zarejestrowanych w PUP w Chrzanowie (6758 osób) w odniesieniu do sytuacji sprzed roku zmniejszył się o 23%. b) spadek stopy bezrobocia Stopa bezrobocia w powiecie chrzanowskim ukształtowała się w grudniu 2006 r. na poziomie 16,2% ludności aktywnej zawodowo i w porównaniu do analogicznego okresu w 2005 r. zmniejszyła się o 3,2 punktu procentowego. c) wzrost liczby ofert pracy i liczby podejmujących zatrudnienie WyŜsza niŜ przed rokiem była liczba oferowanych przez zakłady miejsc pracy. W dyspozycji PUP w 2006 r. pozostawały 2933 propozycje zatrudnienia, 17% więcej niŜ w roku 2005. W konsekwencji wzrosła liczba podejmujących zatrudnienie. W 2006 r. na skutek podjęcia pracy, staŜu, przygotowania zawodowego, prac 75 społecznie uŜytecznych czy samozatrudnienia status bezrobotnego utraciło 5599 osób, więcej niŜ przed rokiem o 7%. Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie, obok zadań nałoŜonych przez ustawę o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w zakresie aktywizacji lokalnego rynku pracy, realizował w 2006 r. działania wychodzące poza wachlarz standardowych usług. Działania te finansowane były z pozyskanych przez Urząd środków zewnętrznych. Z dniem akcesji do struktur unijnych przed Polską otworzyła się moŜliwość pozyskiwania dodatkowych środków na realizację zadań polityki rynku pracy z funduszy strukturalnych, głównie Europejskiego Funduszu Społecznego. Obserwując tendencje na lokalnym rynku pracy, a przede wszystkim wzrost zapotrzebowania na szeroko rozumiane usługi aktywizacyjne, PUP w Chrzanowie postanowił takŜe skorzystać z tej moŜliwości. Począwszy od maja 2004 r. opracowywał projekty współfinansowane ze środków EFS, dzięki którym znacznie większa liczba bezrobotnych mogła skorzystać z moŜliwości uczestnictwa w programach rynku pracy. W 2006 r. PUP w Chrzanowie realizował 7 takich programów: „Szansa I – Bis”, „Szansa II – Bis”, „Nowa Szansa”, „Kolejna Szansa”, „Bumerang – Program Readaptacji Zawodowej”, „Jestem Kobietą” oraz „Profesjonalny Urzędnik”. Europejski Fundusz Społeczny to nie jedyne źródło finansowania realizowanych przez PUP działań. W 2006 r., w wyniku pozyskania środków z puli przeznaczonej na programy wojewódzkie dla Samorządu Województwa Małopolskiego, Urząd realizował program: „Bezpieczny Wał” i „Konserwator”. Dzięki tym programom osoby bezrobotne o najniŜszych kwalifikacjach uzyskały moŜliwość zdobycia doświadczenia zawodowego. Ponadto, dzięki środkom Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych moŜliwość podniesienia kwalifikacji zawodowych za pośrednictwem PUP uzyskali bezrobotni i poszukujący pracy posiadający orzeczony stopień niepełnosprawności lub grupę inwalidzką. Dostrzegając wagę problemu bezrobocia PUP w Chrzanowie zawsze chętnie uczestniczy w opracowywanych przez inne instytucje programach mających na celu aktywizację bezrobotnych. W 2006 r. Urząd prowadził współpracę m.in. z Ośrodkami Pomocy Społecznej, Ochotniczym Hufcem Pracy czy Małopolskim Instytutem Samorządu Terytorialnego i Administracji. Nie ma bowiem znaczenia, kto jest inicjatorem danego przedsięwzięcia - liczy się, Ŝe dzięki jego realizacji osoby potrzebujące pomocy tę pomoc uzyskają. Opracowanie zbiorcze: Ewa Biel 76
