Odpowiedź na list do Redakcji prof. Marii Respondek

Ginekol Pol. 2011, 82, 311-312
K O M E N T A R Z
Odpowiedź na list do Redakcji
prof. Marii Respondek-Liberskiej do artykułu poglądowego pt.:
„Tachyarytmie u płodów – aktualny stan wiedzy”
Szymkiewicz-Dangel Joanna
Poradnia Perinatologii i Kardiologii Perinatalnej
II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii,
Warszawski Uniwersytet Medyczny, Polska
Bardzo dziękuję Pani Profesor Marii Respondek-Liberskiej za
cenne uzupełnienie naszego artykułu. Uważam za bardzo istotny
fakt, iż „Ginekologia Polska”, po podobnym artykule opublikowanym na łamach tej gazety przez ośrodek łódzki w 1994 roku, po 16
latach drukuje uaktualnione, współczesne poglądy na temat tachyarytmii u płodów.
Przez 16 lat nastąpił ogromny postęp zarówno w diagnostyce,
jak i terapii arytmii u płodów, co starałyśmy się pokazać w naszym
artykule. Jest to praca poglądowa, analizująca aktualne piśmiennictwo na ten temat, poparte własnymi doświadczeniami. Naszym
celem było przejrzyste przedstawienie problemu w celu uczulenia
lekarzy położników na, jak słusznie zauważa prof. RespondekLiberska, stosunkowo rzadką patologię prenatalną, jaką jest tachyarytmia u płodów. W przeciwieństwie do wrodzonych wad serca,
zarówno częstoskurcz, jak i inne rodzaje szybkich rytmów serca,
mogą być skutecznie wyleczone w okresie prenatalnym. Postępowaniem z WYBORU MUSI być leczenie przezłożyskowe, a nie
wcześniejsze rozwiązanie ciąży, co niestety nadal jest często stosowaną praktyką przez lekarzy położników. W naszym artykule rzeczywiście nie dzielimy ośrodków na
typy A, B lub C. Uznałyśmy, że nazwa „ośrodek referencyjny”
będzie w pełni zrozumiała dla kolegów położników. O Ogólnopolskim Rejestrze Patologii Kardiologicznych u Płodów www.orpkp.pl
wspominamy podając referencję nr 3.
Celem artykułu nie była analiza organizacji kardiologii prenatalnej w Polsce, ale diagnostyka i leczenie tachyarytmii u płodów.
Rzeczywiście, od 2004 roku są one rejestrowane w Ogólnopolskim
Rejestrze Patologii Kardiologicznych u Płodów.
Po przeczytaniu komentarza prof. M. Respondek-Liberskiej
sprawdziłam dane z Ogólnopolskiego Rejestru Patologii Kardiologicznych u Płodów. Wykazuje on jednoznacznie, że ośrodek, którym
kieruję ma obecnie największe doświadczenie w leczeniu płodów
z tego rodzaju arytmiami.
Dane na dzień 12.03.2011 z strony www.orpkp.pl są następujące:
W latach 2004-12.03.2011 było 111 płodów z tachyarytmiami wymagającymi leczenia przezłożyskowego, z których 55 (50%)
było leczonych w Poradni Perinatologii i Kardiologii Perinatalnej
II Kliniki Położnictwa i Ginekologii Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego, ul. Karowa 2.
Adres do korespondencji:
Joanna Szymkiewicz-Dangel
Poradnia Perinatologii i Kardiologii Perinatalnej
II Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
00-315 Warszawa, ul. Karowa 2, Polska
tel. +48 22 596 61 67
e-mail: [email protected]
© Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
Dokładne dane przedstawiam w tabeli:
W naszym ośrodku prowadzimy kursy dla lekarzy położników.
Przedstawiamy własne zasady postępowania i wyniki leczenia na
ogólnopolskich oraz międzynarodowych konferencjach. Wydaje mi
się, że dzięki temu jest tak duża liczba płodów z tachyarytmiami
leczonych w ośrodku warszawskim.
W opublikowanym artykule przedstawiłyśmy wszystkie leki
dotychczas stosowane w terapii antyarytmicznej. Stanowi to jedynie podsumowanie tego, co zostało dotychczas opisane w piśmiennictwie. W poglądowym artykule nie podajemy naszego schematu
postępowania, gdyż jest on obecnie w trakcie ostatecznego opracowywania.
W kilku miejscach podkreśliłyśmy, że częstoskurcz może być
napadowy lub stały, co jest szczególnie istotne przy planowaniu
terapii płodu. Nie analizowałyśmy sposobu oceny wydolności płodowego układu krążenia, gdyż nie to było celem naszego opracowania.
Nie mogę zgodzić się ze stanowiskiem prof. Marii Respondek
-Liberskiej, że można zaplanować i prowadzić terapię w oparciu
o pliki graficzne umieszczone na stronie www.orpkp.pl. Po kilku
nieudanych próbach leczenia płodów w szpitalach rejonowych,
również referencyjnych, nie udzielam wskazówek ustnych dotyczących terapii antyarytmicznej. Niezależnie od tego, skąd jest pacjentka uważam, że jest bezpieczniej prowadzić leczenie w ośrodku,
który ma w tym dostatecznie duże doświadczenie. Z tego powodu
przyjmujemy pacjentki do przezłożyskowej terapii zaburzeń rytmu
serca płodów ze wszystkich stron Polski.
Otrzymano: 15.03.2011
Zaakceptowano do druku: 30.03.2011
311
Ginekol Pol. 2011, 82, 311-312
K O M E N T A R Z
Odpowiedź na list do Redakcji. Szymkiewicz-Dangel J.
K O M U N I K A T
Niestety mamy dane z ośrodków neonatologicznych o porodach przedwczesnych noworodków z tachyarytmiami. Ciąże
najczęściej były rozwiązywane na podstawie nieprawidłowych
zapisów KTG u płodów. W wielu krajach na świecie ten sposób postępowania uznany jest za błąd w sztuce lekarskiej. Mam nadzieję,
że artykuły opublikowane w ubiegłym roku w Ginekologii Polskiej
dotyczące interpretacji zapisów KTG u płodów z arytmiami oraz
postępowania w przypadkach stwierdzenia szybkiego rytmu serca
płodów pozwolą na ograniczenie niepotrzebnego przedwczesnego
rozwiązania ciąż i uchronią te noworodki przed odległymi następstwami wcześniactwa.
Cieszę się, że rozwinęła się dyskusja na temat postępowania
w przypadkach tachyarytmii u płodów na łamach „Ginekologii
Polskiej”. Mam nadzieję, że wszyscy czytający te artykuły i dyskusję
zapamiętają, że płód z niewydolnością krążenia ma w pełni
wydolny układ oddechowy w postaci łożyska, a więc wcześniejsze
rozwiązanie ciąży jedynie pogorszy sytuację, gdyż po porodzie do
niewydolności krążenia spowodowanej częstoskurczem na pewno
dołączy się niewydolność oddechowa wymagająca intensywnej
terapii. Musimy pamiętać, że mamy możliwość poprawy opieki
perinatologicznej nad tą, nieliczną stosunkowo grupą chorych
płodów, które przy prawidłowym postępowaniu mogą urodzić się
jako zdrowe, donoszone noworodki.
KONFERENCJA GINEKOLOGÓW
I POŁOŻNIKÓW POLSKICH
KONTROWERSJE
W POŁOŻNICTWIE
I GINEKOLOGII
21-22 MAJA 2011
WISŁA
TEMATY WIODĄCE:
• Niepłodność
• Wybrane zagadnienia z patologii ciąży
• Ultrasonografia
• Forum studio – trudne przypadki w diagnostyce
ultrasonograficznej
Wśród zaproszonych wykładowców:
dr Dorota Bomba, prof. Jacek Brązert, prof. Krzysztof Drews,
prof. Piotr Jędrzejczak, prof. Agata Karowicz-Bilińska,
prof. Błażej Męczekalski, prof. Tomasz Opala,
dr hab. Marek Pietryga, prof. Ryszard Poręba,
prof. Krzysztof Sodowski, prof. Marek Spaczyński,
prof. Robert Spaczyński, prof. Krzysztof Szaflik,
prof. Ewa Wender-Ożegowska, prof. Mirosław Wielgoś
Organizatorzy:
Klinika Położnictwa i Chorób Kobiecych Uniwersytetu Medycznego
im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Sekcja „Cukrzycy, otyłości i innych zaburzeń metabolicznych u kobiety”
Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
Sekcja Ultrasonografii polskiego Towarzystwa Ginekologicznego
Wydawnictwo Forum Sp. z o.o.
Patronat: Polskie Towarzystwo Ginekologiczne
Kierownik naukowy:
prof. dr hab. Jacek Brązert
prof. dr hab. Ewa Wender-Ożegowska
dr hab. Marek Pietryga
Miejsce i termin:
21-22 maja 2011
Hotel STOK, 43-460 Wisła, ul. Jawornik 52a
Szczegółowe informacje oraz możliwość rejestracji na stronie:
www.2011.forum-ginekologii
312
Nr 4/2011