PGO Borzęcin-
Transkrypt
PGO Borzęcin-
` Załącznik Nr 2 do Uchwały Nr…………… Rady Gminy Borzęcin z dnia………………… GMINA BORZĘCIN PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 PROJEKT BORZĘCIN , GRUDZIEŃ 2009R. PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 SPIS TREŚCI I. WSTĘP ................................................................................................................................... 5 1.1. Podstawa formalna opracowania..................................................................................... 5 1.2. Podstawa prawna opracowania ....................................................................................... 5 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY......................................................................................... 7 Pozostali uŜytkownicy korzystają ze studni wierconych i kopanych. ..................................... 10 3. ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI ............................................................ 11 3.1. Rodzaj i ilość odpadów komunalnych ......................................................................... 11 Rodzaj odpadów ........................................................................................................... 11 3.2. Gospodarowanie wytworzonymi odpadami komunalnymi........................................ 15 3.2.1. Ilość zebranych odpadów komunalnych ............................................................. 15 3.2.2. Istniejące systemy zbierania odpadów ............................................................... 16 3.2.3. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom..................... 17 unieszkodliwiania i odzysku ......................................................................................... 17 3.3. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa ............................................................. 18 instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów ......................................................... 18 3.4. Inne odpady .................................................................................................................. 18 3.4.1. Odpady pestycydowe .......................................................................................... 18 3.4.2. Odpady medyczne.............................................................................................. 19 3.4.3 .Odpady weterynaryjne........................................................................................ 19 3.4.4. Wyeksploatowane pojazdy i ich części ............................................................... 19 3.4.5. ZuŜyte opony....................................................................................................... 20 3.4.6. Oleje odpadowe .................................................................................................. 21 3.4.7. Akumulatory i baterie ......................................................................................... 21 3.4.8. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne.................................................... 22 3.4.9. Azbest.................................................................................................................. 22 3.5. Podsumowanie .............................................................................................................. 22 4. PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI................. 24 4.1. Prognozowane zmiany poszczególnych strumieni odpadów ...................................... 24 komunalnych ........................................................................................................................ 24 4.1.1. Odpady biodegradowalne .................................................................................. 25 4.1.2 .Odpady wielkogabarytowe ................................................................................. 26 4.1.3. Odpady budowlane............................................................................................. 26 4.1.4. Odpady niebezpieczne ........................................................................................ 27 4.2. Odpady opakowaniowe ................................................................................................. 27 4.3. Odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków ............................................................. 28 4.4. Prognozowane zmiany poszczególnych strumieni innych odpadów .......................... 28 4.4.1. Odpady medyczne.............................................................................................. 28 4.4.2. Wyeksploatowane pojazdy................................................................................. 28 4.4.3. ZuŜyte opony....................................................................................................... 28 4.4.4. Oleje odpadowe .................................................................................................. 28 4.4.5. Baterie i akumulatory ......................................................................................... 29 4.4.6. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne.................................................... 29 4.4.7. Azbest.................................................................................................................. 29 4.5. Podsumowanie .............................................................................................................. 29 2 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 5. CELE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI Z PODANIEM TERMINÓW ICH OSIĄGANIA................................................................................................................... 30 5.1. Cele szczegółowe do 2010 roku :................................................................................. 30 5.2. Cele szczegółowe do 2014 roku :.................................................................................. 30 5.3. Kierunki w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi ............................................ 32 5.3.1. ZałoŜenia ............................................................................................................ 32 5.3.2. Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów.................................................... 33 5.3.3. Zalecane metody zbiórki poszczególnych frakcji odpadów................................ 33 6. HARMONOGRAM I KOSZTY IMPLEMENTACJI ORAZ ............................................ 38 MOśLIWOŚCI FINANSOWANIA PGO .............................................................................. 38 6.1. Harmonogram i koszty PGO ......................................................................................... 38 7. SPOSOBY FINANSOWANIA, W TYM INSTRUMENTY FINANSOWE..................... 44 SŁUśĄCE REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW ....................................................... 44 8. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI.............................................. 45 ZAMIERZONYCH CELÓW................................................................................................. 45 9. EDUKACJA EKOLOGICZNA ........................................................................................... 47 10. STRESZCZENIE ............................................................................................................... 49 SPIS SKRÓTÓW .................................................................................................................... 54 SPIS TABEL Tabela 1 Tabela 2 Tabela 3 Tabela 4 Tabela 5 Tabela 6 Tabela 7 Tabela 8 Tabela 9 Tabela 10 Tabela 11 Tabela 12 Tabela 13 Tabela 14 Tabela 15 Tabela 16 Tabela 17 Liczba mieszkańców i gospodarstw domowych w Gminie Borzęcin w latach 2007– 2008 Szacunkowa masa poszczególnych strumieni odpadów w odpadach komunalnych wytworzonych w Gminie Borzęcin w roku 2008. Skład morfologiczny oraz ilość wytworzonych w roku 2008 odpadów biodegradowalnych Skład morfologiczny oraz masa wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w roku 2008 Udział poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Ilość poszczególnych strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów budowlanych i poremontowych Ilość poszczególnych strumieni wchodzących w skład odpadów opakowaniowych Ilości odpadów komunalnych zebranych w latach 2007 - 2008 Ilość odpadów zebranych selektywnie oraz wyselekcjonowanych przez firmy wywozowe w latach 2007-2008 Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresie odbierania odpadów komunalnych stałych na terenie Gminy Borzęcin Ilości i rodzaje odpadów komunalnych poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania z terenu Gminy Borzęcin w latach 2007-2008 Prognozowane zmiany poszczególnych strumieni odpadów komunalnych Prognozowana liczba mieszkańców do roku 2015 Prognozowana ilość wytworzonych odpadów komunalnych w latach 2008 – 2015 (Mg/rok) Prognozowana ilość odpadów biodegradowalnych w latach 2008 – 2015 Prognoza ilości poszczególnych składników odpadów wielkogabarytowych Prognoza ilości poszczególnych składników odpadów budowlanych 3 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 18 Tabela 19 Tabela 20 Tabela 21 Tabela 22 Tabela 23 Tabela 24 Tabela 25 Tabela 26 Tabela 27 Prognoza ilości poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych Prognozowana ilość odpadów opakowaniowych w latach 2009 – 2015 Prognozy zmian poszczególnych strumieni odpadów w latach 2009-2015 Planowany recykling odpadów ulegających biodegradacji (Mg/rok) Zakładana masa odzyskanych odpadów opakowaniowych (Mg/rok) Planowany recykling odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych (Mg/rok) Ilość pozostałych odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania (Mg/rok ) Harmonogram działań Gminy Borzęcin w latach 2009– 2012 w zakresie ochrony środowiska Koszty implementacji PGO w latach 2009 – 2012 Wskaźniki monitorowania PGO 4 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 I. WSTĘP Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin na lata 2009-2014 jest dokumentem, który aktualizuje Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2015 przyjęty do realizacji uchwałą Rady Gminy Borzęcin z dnia 31 marca 2005r. Nr XXIX/155/05. 1.1. Podstawa formalna opracowania Podstawą opracowania Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin 2009-2014 jest umowa z dnia 2 listopada 2009r. zawarta pomiędzy Gminą Borzęcin reprezentowaną przez Wójta Gminy Borzęcin Pana mgr. Janusza Kwaśniaka a Firmą KLIM-EKO Adam Klimkiewicz 33-100 Tarnów ul. Bitwy pod Studziankami 1/63. 1.2. Podstawa prawna opracowania Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin na lata 2009-2014 powstaje jako realizacja ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz.U.z 2007, Nr 39 poz.251 ze zm.), która w rozdziale 3, art. 14 – 16 wprowadza obowiązek aktualizacji opracowywanych i zatwierdzonych planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym nie rzadziej niŜ co 4 lata. 1.3. Cel i zakres opracowania Projekt PGO na lata 2009-2014 powstał w celu uaktualnienia celów i zadań w zakresie poprawy obecnie funkcjonującego systemu gospodarki odpadami w gminie, realizacja których skutkować będzie uszczelnieniem systemu odbioru odpadów komunalnych od mieszkańców gminy, rozszerzeniem selektywnego zbierania odpadów surowcowych oraz niebezpiecznych, zmniejszeniem masy składowanych odpadów na składowiskach. Są to działania bezpośrednio wpływające na poprawę stanu środowiska w gminie. Zakres gminnych planów gospodarki odpadami został określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 oraz rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 46, poz. 333). Na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458 oraz z 2006 r. Nr 63, poz. 441), zakres aktualizacji niniejszego planu obejmuje gospodarkę odpadami komunalnymi powstającymi na obszarze danej gminy oraz przywoŜonych na jej obszar z uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, odpadów opakowaniowych oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych zgodnie z nowelizacją rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 46, poz. 333). 5 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Zgodnie ze znowelizowanym rozporządzeniem w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami niniejszy dokument ujęto w następujące rozdziały: 1. Wstęp zawierający podstawę formalną i prawną opracowania, 2. Charakterystykę gminy, 3. Analizę stanu gospodarki odpadami, 4. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, 5. Cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania, 6. Harmonogram i koszty implementacji oraz moŜliwości finansowania PGO, 7. Sposoby finansowania w tym instrumenty finansowe słuŜące realizacji załoŜonych celów, 8. Sposób monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów, 10. Edukację ekologiczną, 11. Streszczenie w języku niespecjalistycznym. Według art. 15 ust.2 ustawy o odpadach załoŜenia do aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin na lata 2009-2014 oparto na Planie Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 przyjętego do realizacji uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego Nr XI/133/07 z dnia 24.09.2007r. Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227), w art. 46 pkt 2 wprowadza obowiązek przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko m.in. dla projektu planu gospodarki odpadami. Odpowiedzialność za wykonanie prognozy oddziaływania na środowisko spoczywa zgodnie z art. 51 ust.1 ustawy z dnia 3 października 2008 (Dz. U. Nr 199 poz. 1227) na organie opracowującym projekt dokumentu. 6 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY PołoŜenie Gmina Borzęcin połoŜona jest w północno-wschodniej części powiatu brzeskiego na powierzchni ok. 103 km2 nad rzeką Uszwicą. Od północy i północnego wschodu graniczy z gminą Szczurowa, od strony południowo-zachodniej z gminą Brzesko, od południa z gminą Dębno i Wojnicz, a od wschodu z gminami powiatu tarnowskiego: Wierzchosławicami i Radłowem. W skład gminy wchodzi 5 miejscowości wiejskich: Borzęcin, Bielcza, Przyborów, Łęki i Waryś, którą zamieszkiwało na koniec 2008r. 8 317 osób. Demografia Sytuację gminy w duŜym stopniu determinuje specyficzne połoŜenie geograficzne i wynikające z niego zaleŜności przekładające się m.in. na kwestię rozwoju gospodarczego, komunikacji, zjawisk demograficznych i społecznych, a takŜe ekologii. W tabeli 1 zestawiono liczbę mieszkańców w gminie w latach 2007-2008. Tabela 1 Liczba mieszkańców i gospodarstw domowych w Gminie Borzęcin w latach 2007– 2008 Rok 2007 2008 Liczba gospodarstw domowych 3305 3319 Liczba mieszkańców 8400 8317 Źródło: dane gminne W gminie Borzęcin w roku 2008 zmniejszyła się liczba gospodarstw domowych o 12 w stosunku do roku 2007, zmniejszyła się równieŜ liczba mieszkańców o ok. 1,0 %, t.j. o 83 osoby. 7 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Działalność gospodarcza i pozarolnicza Sytuacja społeczno-gospodarcza na terenie Gminy Borzęcin podlega ustawicznym przemianom z głównym ukierunkowaniem na rozwój małych przedsiębiorstw prywatnych w branŜy usług i małej produkcji nieprzemysłowej, przy czym ich liczba w poszczególnych latach ulegała wahaniom. Do największych zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie Gminy Borzęcin naleŜą: Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „Dam-Dam” w Łękach Przedsiębiorstwo Produkcji Nasiennej „Centrala Nasienna” Sp. z o.o. w Borzęcinie Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „Bielczanka” w Bielczy. Ubojnia Zwierząt Gospodarskich Józef Maklas i Zdzisław Kudła w Borzęcinie, Ferind Firma J. Krajewski z Krakowa działająca w Borzęcinie, TRANS-TED FHUP Tadeusz Klisiewicz w Borzęcinie, Sworjan – Skład Budowlany i Opalowy –Transport HDS w Borzęcinie, oraz firmy wydobywcze : SUPER KRUSZ Sp. z o.o. Waryś 313A, SPD Ikara – Centrum European Agghregates „S.A.” Spółka Komandytowo-Akcyjna 90—350 Łodź ul. Tymienieckiego 30A, Cemex Polska - świrownia Jagniówka Sp. z o.o. Aleje Jerozolimskie Warszawa, Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe Franciszek Hebda Przyborów 390/2. W strukturze pozostałych podmiotów zdecydowanie dominują firmy budowlane, handel i naprawy. W 2007 roku na terenie gminy funkcjonowało 328 podmiotów gospodarczych w roku 2008 336. Dominowały podmioty z sektora prywatnego, które stanowiły około 93% ogólnej liczby podmiotów. Według danych Urzędu Gminy w roku 2007 funkcjonowało 29 z sektora handlu i gastronomi a w roku 2008 - 32 z sektora handlu i gastronomi. Uwarunkowania przyrodnicze Gmina Borzęcin połoŜona jest w północno-wschodniej części województwa małopolskiego. Cały obszar gminy połoŜony jest w makroregionie Kotlina Sandomierska, w dwóch mezoregionach Wojnicko -Radłowskim i Szczepanowsko - Buczeskim rozdzielonych doliną Uszwicy oraz w mikroregionach Równinie Radłowskiej, Wysoczyźnie Szczepanowskiej i Równinie Buczeskiej. Według podziału Polski na mezoregiony fizyczno-geograficzne w makroregionie Kotlina Sandomierska w rejonie gminy Borzęcin wydzielone zostały mezoregiony Nizina Nadwiślańska i Podgórze Bocheńskie, przy czym prawie cały obszar gminy połoŜony jest na Pogórzu Bocheńskim. W granicach gminy Borzęcin prawną ochroną objęto: obszary chronionego krajobrazu, lasy ochronne, pomniki przyrody, udokumentowane złoŜa kopalin i wód podziemnych. Tereny chronionego krajobrazu obejmują ok. 70% powierzchni gminy. Ochroną objęte są róŜne typy ekosystemów w tym najstarsze i najcenniejsze ekologicznie drzewostany. Radłowsko-Wierzchosławicki Obszar Chronionego Krajobrazu (RWOCHK) wyznaczony Rozporządzeniem Wojewody Małopolskiego z dnia 27.12. 2005r. .( Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126, poz. 799 z 14.03. 2006r.) na terenie administrowanym przez Nadleśnictwo Dąbrowa Tarnowska w obrębach: Waryś i Wierzchosławice. Obszary tworzą jeden duŜy kompleks leśny ze śródleśnymi łąkami, bagnami, moczarami i stawami. 8 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Głównym gatunkiem jest sosna zwyczajna z udziałem dęba szypułkowego, w mniejszości drzewa liściaste oraz modrzew, świerk pospolity. *Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu (BOCHK) wyznaczony Rozporządzeniem Wojewody Małopolskiego z dnia 27.12. 2005r.( Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126, poz. 795. z 14.03. 2006r.). Obejmuje zachodnie kompleksy leśne „Łachmaniec”, „Podszumin” i „Szumin” naleŜące do obrębu Waryś Nadleśnictwa Dąbrowa Tarnowska. Lasy zajmują ok. 30% powierzchni obszaru, w pozostałej przestrzeni dominują zbiorowiska nieleśne. Teren BOCHK jest stosunkowo mało przekształcony , co sprzyja utrzymaniu bioróŜnorodności tego środowiska. W lasach dominującym gatunkiem jest sosna zwyczajna i dąb szypułkowy, pozostałe gatunki to brzoza brodawkowata, olsza czarna, grab zwyczajny, modrzew, jesion wyniosły i dąb bezszypułkowy. Lasy w gminie Borzęcin tworzą kilka zwartych płatów rozmieszczonych na obrzeŜach wschodniej i zachodniej granicy gminy, będąc ostoją wielu gatunków roślin i zwierząt. Zachowały się tutaj lasy o stosunkowo duŜym stopniu naturalności. Na ich terenie występują cenne dla bioróŜnorodności siedliska takie jak: bagna, moczary, małe torfowiska, i oczka wodne. Wielkość powierzchni lasów i gruntów leśnych w poszczególnych miejscowościach wynoszą odpowiednio: Klimat Klimat gminy Borzęcin uzaleŜniony od czynników przyrodniczych wykazuje cechy charakterystyczne dla podgórskich nizin i kotlin. Klimat zachodniej części Kotliny Sandomierskiej zaliczany jest do najcieplejszych terenów w Polsce. Charakteryzuje się najdłuŜszym okresem wegetacyjnym, słabym przewietrzaniem dolin rzecznych, największą ilością cisz, przewagą wiatrów niewentylacyjnych i wysokim usłonecznieniem. Ilość dni z ciszami stanowi 43% dni w roku. W cyrkulacji powietrza przewaŜają wiatry zachodnie i północno-zachodnie. Stan środowiska naturalnego Gminę Borzęcin charakteryzują dość korzystne warunki decydujące o stanie jakości powietrza atmosferycznego i jego potencjalnym zagroŜeniu. Na terenie gminy nie funkcjonują podmioty, które oddziaływałyby w sposób szczególnie szkodliwy na powietrze atmosferyczne. Gmina oddalona jest równieŜ od terenów silnie uprzemysłowionych o duŜym zanieczyszczeniu powietrza Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza jest tutaj emisja niska, emisja komunikacyjna oraz rolnictwo. Na podstawie analizy pomiarów i wyliczeń zanieczyszczeń powietrza zawartych w rocznej ocenie jakości środowiska w roku 2007 strefy bocheńsko-brzeskiej oszacowano, Ŝe na terenie gminy Borzęcin brak przekroczeń zanieczyszczeń w analizowanych wskaźnikach. Region hydrograficzny Kotliny Sandomierskiej posiada dobrze rozwinięty system wód podziemnych a sieć rzeczną tworzą dopływające z gór rzeki karpackie i cieki mające swe źródła na obszarze Kotliny. Sieć rzeczna w tym rejonie ulegała zmianom w wyniku ruchów tektonicznych, wezbrań i powodzi a takŜe w wyniku zmian antropogenicznych związanych z melioracją uŜytków rolnych, regulacją rzek oraz budową oraz modernizacją wałów przeciwpowodziowych. Zasoby wód podziemnych na obszarze gminy Borzęcin, uwarunkowane zróŜnicowaniem budowy geologicznej zlokalizowane są w poziomach wodonośnych czwartorzędowych i trzeciorzędowych. Zasadniczym poziomem wodonośnym jest poziom czwartorzędowy. 9 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Warstwę wodonośną poziomu czwartorzędowego budują piaski, Ŝwiry, otoczaki i pospuły o łącznej miąŜszości od 5-20m. Warstwa izolacyjna glin pylastych z domieszką humusu wykazuje nieciągłość tworząc okna hydrogeologiczne i w tych obszarach odsłania warstwy wodonośne, które naraŜone są na zanieczyszczenia. Zasoby warstwy wodonośnej uzaleŜnione są od opadów atmosferycznych (głównie poza obszarem gminy od strony południowej z Wysoczyzny Wojnickiej, Szczepanowskiej i Pogórza Wiśnickiego), dopływu podziemnego z sąsiednich obszarów a takŜe od poziomu wód w ciekach powierzchniowych, stawach i basenach po eksploatacji kruszywa naturalnego. Przez gminę Borzęcin przepływają rzeki Gróbka, Uszwica oraz potok Kisielina wraz z dopływami będącymi dopływami Wisły. Punkty pomiarowe jakości wód Uszwicy i Gróbki zlokalizowane są poza terenem gminy. Jakość Uszwicy w punkcie pomiarowym w Woli Przemykowskiej w roku 2007 określono klasą IV, jakości wód Gróbki i Kisieliny w roku 2007 nie badano. Infrastruktura techniczno - inŜynieryjna Gminy Podstawowy układ drogowy w gminie Borzęcin tworzą drogi wojewódzkie Nr 964 i 768 oraz drogi powiatowe Nr 107, 108, 109, 137, 138, 139, 140 łączące gminę Borzęcin z sąsiednimi gminami i powiatami. Drogi powiatowe administrowane są przez Zarząd Dróg Powiatowych w Brzesku. Drogi gminne będące w zarządzie Gminy Borzęcin pełnią głównie role komunikacyjną w obrębie gminy oraz miejscowościami gmin sąsiednich. Gęstość dróg w gminie kształtuje się na poziomie 39,2 km/100km2 dróg powiatowych i 57,7 km / 100km2 dróg gminnych. Gmina nie posiada gminnej komunikacji zbiorowej. Obsługę świadczą : PKS oraz prywatni przewoźnicy. Organizacja transportu zbiorowego na terenie gminy w pełni zabezpiecza potrzeby mieszkańców w tym zakresie. Gospodarka wodno-ściekowa Według stanu na 31.12.2007r. długość wodociągu w gminie wyniosła 26,3 km, a ilość przyłączy 409. Zwodociągowanie gminy na koniec 2007r. wyniosło ok. 22,5%. Dane te nie obejmują długości wodociągów zagrodowych. Po wykonaniu 811 m łącznika do sieci wodociągowej gminy Szczurowa wykonano w Borzęcinie Dolnym 90 przyłączy. Na koniec 2008r. ilość przyłączy wyniosła 499. Pozostali uŜytkownicy korzystają ze studni wierconych i kopanych. Ścieki sanitarne z gospodarstw domowych w większości odprowadzane są do bezodpływowych zbiorników wybieralnych, często nieszczelnych. Część gospodarstw domowych dysponująca instalacją wodociągową posiada indywidualne urządzenia do podczyszczania ścieków przed ich wprowadzaniem do odbiorników. Są to przewaŜnie osadniki gnilne. Docelowo cały obszar Gminy Borzęcin zostanie skanalizowany. Wytworzone przez podmioty gospodarcze w gminie ścieki przemysłowe nie podlegają indywidualnemu oczyszczaniu, gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i wywoŜone do oczyszczania do oczyszczalni w Szczurowej lub Sterkowcu na podstawie zawartej umowy. świrownie zgodnie z posiadanymi pozwoleniami wodnoprawnymi korzystają z wody powierzchniowej własnych wyrobisk do płukania kruszywa, która krąŜy w obiegu zamkniętym. Powstające ścieki ( pulpa) po oczyszczeniu z zawiesiny opadającej zawracane są do obiegu . 10 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 3. ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI 3.1. Rodzaj i ilość odpadów komunalnych Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. Źródłami powstawania odpadów komunalnych są: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury (handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo). Z danych statystycznych przeprowadzonych dla potrzeb KPGO wynika, Ŝe około 2/3 odpadów komunalnych generują gospodarstwa domowe, 1/3 tych odpadów powstaje w obiektach infrastruktury. Skład morfologiczny wytworzonych odpadów związany jest ze specyfiką obszaru, na którym są wytwarzane. W Gminie Borzęcin w roku 2008 wytworzono 2584,0 Mg odpadów komunalnych. Szacunkowe masy poszczególnych strumieni wytworzonych odpadów komunalnych według stanu na 31.12.2008r przedstawiono w tabeli 2. Tabela 2 Szacunkowa masa poszczególnych strumieni odpadów w odpadach komunalnych wytworzonych w Gminie Borzęcin w roku 2008. Rodzaj odpadów 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. Odpady organiczne roślinne Odpady organiczne zwierzęce Odpady organiczne inne Odpady zielone Papier i tektura [nieopakowaniowe] Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne [nieopakowaniowe] Opakowania z tworzyw sztucznych Tekstylia Szkło [nieopakowaniowe] Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Łącznie Prognozowane* Mg/rok 2007 168 11 22 41 102 148 17 188 61 45 10 179 41 15 4 115 292 170 574 25 2228 2008 170,9 11,2 22,4 41,7 103,7 150,5 17,3 191,2 62,0 45,8 10,2 182,0 41,7 15,3 4,1 117,0 297,0 172,9 583,8 25,4 2265,9 Rzeczywiste Mg/rok 2007 167,5 11,0 21,9 40,9 101,7 147,6 16,9 187,4 60,8 44,9 10,0 178,5 40,9 15,0 4,0 114,7 291,1 169,5 572,3 24,9 2220,5 2008 165,0 10,8 21,6 40,3 100,2 145,4 16,6 184,6 59,9 44,2 9,9 175,8 40,3 14,8 3,9 113,0 286,7 167,0 563,7 24,5 2231,2 *Strumienie odpadów komunalnych prognozowanych wg. KPGO 2004-2015 Rys. 1. Skład morfologiczny odpadów komunalnych zmieszanych na 2008r. 11 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 600 500 400 300 200 100 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Odpady biodegreadowalne Do odpadów biodegradowalnych naleŜą: Odpady zielone (z ogrodów i parków), Odpady ulegające biodegradacji wchodzące w strumień zmieszanych odpadów komunalnych, Odpady z targowisk (część ulegająca biodegradacji), Papier i tektura, OdzieŜ i tekstylia (z materiałów naturalnych). Skład morfologiczny odpadów biodegradowalnych oraz ich ilość wytworzonych w roku 2008 przedstawiono w tabeli 3. Tabela 3 Skład morfologiczny oraz ilość wytworzonych w roku 2008 odpadów biodegradowalnych Strumień odpadu Rok Odpady organiczne roślinne Odpady organiczne zwierzęce Odpady organiczne inne Odpady zielone Papier i tektura (nieopakowaniowe) Opakowania z papieru i tektury Łącznie Mg/rok 2008 165,0 10,8 21,6 40,3 100,2 145,4 483,3 Odpady biodegradowalne z terenu gminy są zbierane oddzielnie w sposób marginalny. Szacuje się, Ŝe ok. 75% odpadów ulegających biodegradacji na terenach wiejskich jest zagospodarowana we własnym zakresie. W strumieniu odpadów zmieszanych komunalnych zebrane odpady biodegradowalne pochodzą głównie z obiektów infrastruktury. 12 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Odpady wielkogabarytowe W Polsce mieszkaniec wytwarza w ciągu roku średnio ok. 20 kg odpadów wielkogabarytowych. Wielkość wytworzonego strumienia tych odpadów na terenie gminy w 2008 roku wyniosła 167 Mg. W tabeli 4 przedstawiono przeciętny skład morfologiczny oraz ilość wytworzonych odpadów wielkogabarytowych. Tabela 4 Skład morfologiczny oraz masa wytworzonych odpadów wielkogabarytowych w roku 2008 Strumień odpadu Drewno Metale Inne [balastowe, materace, plastik itp.] Łącznie Mg/rok % 100,2 50,1 16,7 167,0 60 30 10 100 Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Do odpadów niebezpiecznych w grupie odpadów komunalnych według rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 21 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów - Załącznik do rozporządzenia (Dz.U.Nr 112, poz.1206) zostały zaliczone następujące rodzaje odpadów: 20 01 13* - rozpuszczalniki 20 01 14* - kwasy 20 01 15* - alkalia 20 01 17* - odczynniki fotograficzne 20 01 19* - środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (pestycydy, herbicydy, insektycydy itp. środki) 20 01 21* - lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 20 01 23* - urządzenia zawierające freony, 20 01 26* - oleje i tłuszcze inne niŜ wymienione w 20 01 25, 20 01 27* - farby, tusze, farby drukarskie, kleje lepiszcza i Ŝywice zawierające substancje niebezpieczne, 20 01 29* - detergenty zawierające substancje niebezpieczne, 20 01 31* - leki cytotoksyczne i cytostatyczne, 20 01 33* - baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 01, 16 06 02 lub 06 06 02 lub 16 06 03 oraz nie sortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie 20 01 35* -zuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, 20 01 37*-drewno zawierające substancje niebezpieczne. Do wyliczenia ilości tego rodzaju odpadów przyjęto na podstawie danych literaturowych średni wskaźniki powstawania odpadów niebezpiecznych na poziomie 2 kg/M/rok. Oszacowano, Ŝe na terenie gminy w 2008 roku powstało ok. 24,5 Mg odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady te nie są wydzielane ze strumienia odpadów komunalnych i wraz z nimi trafiają na składowisko odpadów lub na dzikie wysypiska odpadów. Udział poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych przedstawiono w tabeli 5. Istotnym elementem Planów Gospodarki Odpadami jest zbiórka i utylizacja względnie unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych występujących w strumieniu odpadów komunalnych. 13 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 5 Udział poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Mg/rok % Aerozole [opakowania] Akumulatory Baterie Farby i lakiery Farmaceutyki Rozpuszczalniki Świetlówki ZuŜyte oleje Strumień odpadu 0,98 6,37 1,47 5,88 1,47 4,41 0,24 0,49 4 26 6 24 6 18 1 2 Inne [w tym inne substancje chemiczne np.kwasy i zasady,pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne] Łącznie 3,19 24,5 13 100 Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU Odpady budowlane Odpady budowlane wchodzące w strumień odpadów komunalnych to odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych. Przyjęto, Ŝe mieszkaniec gminy wytwarza średnio ok. 67 kg na rok odpadów budowlanych i poremontowych. Oszacowana ilość wytworzonych odpadów w 2008 roku wyniosła ok. 563,7 Mg. W tabeli 6 przedstawiono ilości poszczególnych strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów budowlanych i poremontowych. Tabela 6 Ilość poszczególnych strumieni odpadów wchodzących w skład odpadów budowlanych i poremontowych Strumień odpadu Mg/rok % Cegła Beton Tworzywa sztuczne Bitumiczna powierzchnia dróg Drewno 225,5 112,7 5,6 45,1 39,5 40 20 1 8 7 Metale Piasek Inne 28,2 84,6 22,5 563,7 5 15 4 100 Łącznie Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU Odpady opakowaniowe Szacunkowe ilości powstających na terenie gminy odpadów opakowaniowych obliczono na podstawie wskaźników opracowanych przez Centralny Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Opakowań w Warszawie. Stanowią one ok. 19 % całkowitego strumienia odpadów komunalnych. W tabeli 7 oszacowano ilość poszczególnych strumieni wchodzących w skład odpadów opakowaniowych. 14 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 7 Ilość poszczególnych strumieni wchodzących w skład odpadów opakowaniowych Strumień odpadu Rok Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szkła Opakowania metalowe Opakowania z drewna Suma Mg/rok 2007 59,9 145,4 175,8 18,7 16,6 416,4 Źródło: KPGO na podstawie danych opracowanych przez IETU Odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków W latach 2007-2008 nie eksploatowano oczyszczalni ścieków komunalnych na terenie gminy Borzęcin. Dzikie wysypiska odpadów W miejscowościach Gminy Borzęcin dzikie wysypiska odpadów powstające w lasach lub na terenie gruntów Agencji Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa corocznie są likwidowane. Niektóre z nich w krótkim czasie są odtwarzane. Rozwiązanie problemu moŜliwe jest poprzez dalszą poprawę systemu odbioru odpadów, jak równieŜ kontroli jego przestrzegania. 3.2. Gospodarowanie wytworzonymi odpadami komunalnymi 3.2.1. Ilość zebranych odpadów komunalnych Ilości odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy w latach 2007-2008, w oparciu o dane o gospodarce odpadami na terenie gminy uzyskane od firm świadczących usługi wywozu odpadów przedstawiono w tabeli 8. Tabela 8 Ilości odpadów komunalnych zebranych z terenu gminy w latach 2007 - 2008 Rodzaj odpadu 20 02 01 Odpady biodegradowalne 20 03 01 Odpady komunalne zmieszane 20 03 07 Odpady wielkogabarytowe Razem Ilość odpadów zebranych [Mg] 2007 2008 112 111 449 469 2,5 12,5 563,5 592,5 Uzyskane poziomy zbierania odpadów biodegradowalnych obliczono według załoŜenia, Ŝe na składowisku składowane są tylko odpady biodegradowalne pochodzące z obiektów infrastruktury tj. ok. 25% ilości wytworzonej. Pozostałe kompostowane są w gospodarstwach domowych. 15 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w latach 2005-2007 przedstawiono w tabeli 9. Tabela 9 Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w latach 20072008 Wyszczególnienie opakowań 2007 2008 Z papieru tworzyw sztucznych szkła metali 4,0 9,6 15,0 2,2 9,4 16,2 Razem 28,6 27,8 Odpady z budowy, remontu i demontaŜu powstają zarówno w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym oraz w drogownictwie w duŜym rozproszeniu, co powoduje trudności z oszacowaniem ich ilości. Odpady budowlane powstają zarówno na etapie budowy jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. Odpady budowlano- remontowe z gospodarstw domowych typu gruz, beton, prawie w całości zagospodarowywane są we własnym zakresie na potrzeby utwardzania dróg dojazdowych do posesji oraz dróg dojazdowych do pól. Natomiast odpady z budowy i remontów prowadzonych przez firmy budowlane stanowią odpad tych firm, które winny być zagospodarowywane zgodnie z ustawą o odpadach. Z przedstawionych danych wynika, Ŝe z terenu Gminy Borzęcin zebrano: - w roku 2007 25,37 % wytworzonych odpadów. - w roku 2008 26,55 % wytworzonych odpadów. 3.2.2. Istniejące systemy zbierania odpadów Wymogi dotyczące zbiórki i wywozu odpadów komunalnych z terenu Gminy Borzęcin uregulowane są Uchwałą Nr X/74/07 Rady Gminy z dnia 28 września 2007r. sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku w Gminie Borzęcin. Zgodnie z w/w regulaminem właściciele lub zarządcy nieruchomości są zobowiązani do zawarcia umowy z podmiotem uprawnionym na odbiór odpadów komunalnych oraz wyposaŜenie nieruchomości w pojemniki lub worki na odpady. Na terenie Gminy Borzęcin zbieranie odpadów odbywa się do pojemników o pojemności 120 l lub worków o poj. 120l. Zbieranie zmieszanych odpadów komunalnych odbywa się sprzętem specjalistycznym ze zmniejszeniem 2-3 krotnym objętości zebranych odpadów. Największy udział w świadczonych usługach w zakresie wywozu nieczystości stałych w roku 2007 i 2008 posiadała firma Conteko Sp. z o.o. z Radłowa, który wynosił ok. 60%. W analizowanym okresie usługi wywozu nieczystości stałych realizowało 4 firmy wywozowe. W tabeli 10 wyszczególniono firmy, które uzyskały zezwolenie Wójta Gminy Borzęcin na odbieranie stałych odpadów komunalnych. 16 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 10 Wykaz uprawnionych podmiotów w zakresie odbierania odpadów komunalnych stałych na terenie Gminy Borzęcin Nazwa przedsiębiorstwa Adres Conteko Sp. z o.o. Dec. UG.7616/01/2006 z dn. 11.12. 2006r. 33-130 Radłów ul. Brzeska 1 FPH E-KOM-BUD R. Pachuta – R. Skowronek s.c. Dec.7616/3/2004 z dn. 12.07.2004r. 32-700 Bochnia ul. Popka 14 Brzeskie Zakłady Komunalne Sp. z o.o. Dec. UG.7616/2/2004 z dn. 12.07.2004r. 32-800 Brzesko ul. Słowackiego 1 „TRANS-FORMERS” Sp. z o.o Dec. UG.7616/4/2004 z d. 15.07.2004r. 33-100 Tarnów Ul. Krakowska 46 Ilość podpisanych umów cywilno-prawnych na wywóz nieczystości stałych w roku 2007 wyniosła 1607 a w roku 2008 – 1581. Firmy wywozowe dostarczają pojemniki na odpady zmieszane nieodpłatnie. Analizując informacje zawarte w powyŜszej tabeli naleŜy stwierdzić, Ŝe liczba zawartych umów w roku 2008 była niŜsza o 27 umów niŜ liczba umów w 2007. Porównując liczbę umów z liczbą zamieszkałych budynków i funkcjonujących podmiotów gospodarczych uzyskujemy wskaźnik stopnia objęcia Gminy Borzęcin zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych. Wskaźnik ten latach 2007-2008 wyniósł ok. 60 -59%. Od roku 2006 wprowadzono w gminie system segregacji „ u źródła” w gospodarstwach domowych. Przedsiębiorcy odbierający odpady zmieszane przyjmują wyselekcjonowane przez wytwórców do worków surowce wtórne: szkło, tworzywa sztuczne, makulaturę oraz złom. 3.2.3. Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania i odzysku W tabeli 11 przedstawiono rodzaj i ilość odpadów komunalnych poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania i odzysku. Tabela 11 Ilości i rodzaje odpadów komunalnych poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania w instalacjach z terenu Gminy Borzęcin w latach 20072008 2007 Kod odpadu 20 02 01 20 03 01 20 03 07 20 01 36 Składowanie Mg Odzysk Mg 112 551 2,5 2008 Oznaczenie procesu odzysku R-3 Składowanie Mg Odzysk Mg 111 Oznaczenie procesu odzysku R-3 13 R-14 580 20 17 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Na terenie Gminy Borzęcin nie prowadzi się Ŝadnych procesów unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Zmieszane odpady komunalne oraz odpady wielkogabarytowe unieszkodliwiane są poprzez ich składowanie (proces D-5) na składowiskach w Brzeszczu powiat Olkuski oraz na składowisku Zakładów Azotowych S.A. administrowanym przez Ratownictwo Chemiczne Sp. z o.o. Masa zdeponowanych na składowiskach odpadów komunalnych, pochodzących z terenu Gminy Borzęcin wzrosła w okresie ostatnich dwóch lat o około 6,9 %. W liczbach bezwzględnych wyraŜa się on wartością 29 Mg. Nadal więc podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów z terenu Gminy Borzęcin jest ich składowanie na składowiskach odpadów. Wzrost ilości zbieranych odpadów jest głównie wynikiem objęcia zorganizowanym odbiorem coraz większej liczby gospodarstw domowych i jednostek gospodarczych. Uprawnione podmioty w zakresie wywozu nieczystości stałych z terenu Gminy Borzęcin na mocy art. 9a ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach przekazują Wójtowi informację w ustawowym terminie w zakresie masy poszczególnych rodzajów odpadów zebranych z terenu gminy oraz sposób zagospodarowania poszczególnych rodzajów odebranych odpadów komunalnych. 3.3. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów Na terenie gminy Borzęcin brak instalacji do unieszkodliwiania i odzysku odpadów komunalnych. W miejscowości Bielcza znajduje się zrekultywowane gminne składowisko odpadów komunalnych, które zostało zamknięte w roku 2005 decyzją Starosty Powiatu Brzeskiego z dnia 10.06.2002r. znak: OS.MC.7644-9/04/02. 3.4. Inne odpady 3.4.1. Odpady pestycydowe W związku z rolniczym charakterem gminy, problem mogą stanowić odpady pestycydowe. Odpady te pochodzą z przeterminowanych preparatów, które zostały wycofane z obrotu i zdeponowane w mogilnikach lub magazynach środków ochrony roślin, bieŜącej produkcji, dystrybucji i stosowania w rolnictwie. ZagroŜeniem dla środowiska ze strony odpadów pestycydowych jest moŜliwość rozszczelnienia się miejsc ich deponowania, w wyniku czego substancje te mogą przedostać się do gleby, wód powierzchniowych i podziemnych. Na terenie Gminy Borzęcin nie zinwentaryzowano mogilników, które stanowiłyby zagroŜenia dla środowiska. Na podstawie bieŜącej podaŜy rynkowej środków ochrony roślin i ich wysokich cen szacuje się, Ŝe obecnie przeterminowaniu ulegają niewielkie ich ilości. Powstają natomiast odpady opakowaniowe, które zgodnie z ustawą o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z dnia 11 maja 2001 roku (Dz. U. Nr 63, poz.638) powinny trafić do producenta lub importera. Z informacji BranŜowej Organizacji Odzysku przy ZA S.A. w Tarnowie wynika, Ŝe organizacja ta przejęła obowiązki zbiórki z rynku opakowań nawozów sztucznych od dystrybutorów. 18 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 3.4.2. Odpady medyczne Odpady medyczne na terenie gminy Borzęcin powstają w ośrodku zdrowia Samodzielnego Publicznego Zespołu Opieki Zdrowotnej oraz aptece. Zgodnie z danymi WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) wśród odpadów, powstających w placówkach słuŜby zdrowia ok.: 75 % - 90 % stanowią odpady nie stanowiące zagroŜenia dla Ŝycia i zdrowia ludzi (odpady komunalne, komunalnopodobne), 10 % - 25 % odpady specyficzne dla działalności tych placówek, tzn. odpady infekcyjne i specjalne (szczątki ludzkie i zwierzęce), chemiczne, radioaktywne itp. Odpady medyczne zostały ujęte w polskim katalogu odpadów w grupie 18 z podziałem na inne niŜ niebezpieczne i niebezpieczne. Do odpadów niebezpiecznych zakwalifikowano: - grupa 18 01 02 - części ciała i organy, - grupa 18 01 03 - odpady zawierające Ŝywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo, Ŝe wywołują choroby u ludzi i zwierząt, - grupa 18 01 06 – chemikalia zawierające substancje niebezpieczne, - grupa 18 01 08 – leki cytotoksyczne i cytostatyczne. Na terenie Gminy Borzęcin w roku 2008 wytworzono 0,117 Mg odpadów infekcyjnych, które są odbierane przez Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego w Tarnowie, jednostkę posiadającą stosowne zezwolenie na transport odpadów niebezpiecznych. Odpady infekcyjne unieszkodliwiane były przez spalanie w Spalarni Odpadów w Jedliczu. Gospodarka odpadami w placówkach słuŜby zdrowia odbywa się zgodnie z instrukcją opracowaną na podstawie wytycznych Inspekcji Sanitarnej. Na terenie Gminy Borzęcin funkcjonują dwie apteki. W roku 2008 powstało 0,005 Mg przeterminowanych leków (kod 18 01 07), które odbierała Małopolską Kolumnę Transportu Sanitarnego Sp. z o.o. lub zwracane były do dystrybutorów leków. 3.4.3 .Odpady weterynaryjne Odpady weterynaryjne na terenie gminy powstają w związku z funkcjonowaniem gabinetu świadczących usługi weterynaryjne. W katalogu odpadów zostały one zakwalifikowane do grupy 18 02. Wśród odpadów, powstających w placówkach weterynaryjnych moŜna, podobnie jak w przypadku odpadów medycznych, wyróŜnić odpady o charakterze komunalnym, nie stanowiące zagroŜenia dla zdrowia i Ŝycia ludzi, odpady infekcyjne i specjalne, naleŜące do niebezpiecznych i w tym kontekście wymagające stosownego postępowania z nimi. Odwołując się do treści Powiatowego Planu Gospodarki, skład morfologiczny odpadów weterynaryjnych jest następujący: - tkanka zwierzęca - 39 % - sprzęt jednorazowy - 17 % - środki opatrunkowe - 21 % - opatrunki gipsowe - 3 % Według danych uzyskanych w lecznicy zwierząt w Borzęcinie w roku 2008 wytworzono ok. 0,045 Mg odpadów infekcyjnych. 3.4.4. Wyeksploatowane pojazdy i ich części Wycofane z eksploatacji samochody stanowią duŜe zagroŜenie dla środowiska, z uwagi na zawartość substancji niebezpiecznych takich jak: metale cięŜkie, oleje, płyny chłodnicze, akumulatory. Większość elementów z wyeksploatowanych pojazdów ma wartość surowcową. 19 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Materiały przeznaczone do recyklingu stanowią około 85% masy wraku samochodowego. NaleŜą do nich przede wszystkim: złom stalowy, zuŜyte opony i guma, oleje i niezuŜyte resztki paliwa, szkło, płyny hamulcowe i chłodnicze Materiały nie nadające się do recyklingu stanowią pozostałe około 15% masy całego wraku samochodowego. MoŜna do nich zaliczyć np. pianki poliuretanowe, zanieczyszczona guma, masy tłumiące hałas, niektóre rodzaje tworzyw (np. izolacje kabli elektrycznych). W rolnictwie eksploatowane są stare ciągniki i maszyny rolnicze. Średni wiek uŜytkowanych ciągników wynosi kilkanaście lat. Zbiórka zuŜytych maszyn rolniczych i ich zespołów, czy płynów eksploatacyjnych nie jest realizowana. Wynika to z duŜego rozproszenia gospodarstw w terenie oraz braku organizacji zbiórki tych produktów. Ze względu na koszty transportu i małe ilości produktów nadających się do recyklingu, ich zagospodarowanie na wsi nie jest opłacalne. Zasadne jest jedynie zbieranie złomu metalowego. MoŜliwe jest wykorzystanie wyeksploatowanych ciągników i maszyn rolniczych na części zamienne po ich weryfikacji i ewentualnej regeneracji. Brak danych odnośnie ilości powstających tego typu odpadów na terenie gminy. Na podstawie WPGO 2010 przyjęto, Ŝe ilość złomowanych samochodów wynosi ok. 6 % zarejestrowanych samochodów. Według danych Starostwa Powiatowego w Brzesku ilość zarejestrowanych samochodów w Gminie Borzęcin według stanu na 31.12.2007r. wyniosła 1259 jednostek. W strukturze wiekowej parku samochodowego dominują pojazdy stare, prawie połowa jeŜdŜących pojazdów jest w wieku około 10 lat lub starsze. Oznacza to, Ŝe w najbliŜszych się naleŜy wzrostu liczby pojazdów wycofywanych latach spodziewać z eksploatacji i przeznaczonych do złomowania. Według szacunku w Polsce wycofuje się z eksploatacji około 2 – 2,5% rocznie, ale na złom trafia tylko około 1 - 1,5% (przy załoŜeniu maksymalnego wskaźnika 1,5% - 19 złomowanych samochodów rocznie). Przy średniej masie samochodu wynoszącej 940 kg powstało w Gminie Borzęcin ok. 17,860 Mg masy wyeksploatowanych samochodów rocznie. Unieszkodliwianie wraków samochodowych winno następować w stacjach demontaŜu pojazdów wycofanych z eksploatacji. Na terenie powiatu brzeskiego prawnie funkcjonują cztery stacje demontaŜu samochodów. 3.4.5. ZuŜyte opony ZuŜyte opony, stanowią powaŜny problem ekologiczny ze względu na ich trwałość. Na podstawie badań Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Przemysłu Oponiarskiego zuŜyte opony stanowią ok. 70 % odpadów gumowych. Od 1. VII. 2003 istnieje zakaz składowania na składowiskach odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętne całych opon, a od 1.VII.2006r. dla części opon. Na mocy ustawy z dnia 11 maja 2001r. o obowiązkach producentów niektórych wyrobów oraz opłacie produktowej i depozytowej (Dz.U.Nr 63,poz. 639, z późn. zm.) został nałoŜony na producentów i importerów opon wprowadzanych na rynek obowiązek odzysku zuŜytych opon. Obowiązki wynikające z w/w ustawy oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2001r. w sprawie opłat produktowych stymulują do lepszej gospodarki zuŜytymi oponami. W kraju istnieją moŜliwości techniczne do realizacji poszczególnych kierunków odzysku zuŜytych opon (np. zakłady rozdrabniające gumę i wytwarzające regranulat, cementownie przystosowane do spalania zuŜytych opon). NajbliŜej zlokalizowaną instalacją do spalania opon to Cementownia „GoraŜdŜe” w województwie kieleckim. Brak danych odnośnie ilości powstających opon na terenie Gminy Borzęcin. 20 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 3.4.6. Oleje odpadowe Oleje odpadowe, a w tym oleje smarowe lub przemysłowe, w szczególności zuŜyte oleje silników spalinowych i oleje przekładniowe, a takŜe oleje hydrauliczne zgodnie z katalogiem odpadów stanowią odpad z grupy 13. W przemyśle oleje odpadowe powstają w trakcie wymiany: - olejów stosowanych w przekładniach maszyn i instalacji przemysłowych, - olejów z hydraulicznych układów do przenoszenia energii, - olejów w systemach smarowania obiegowego (oleje maszynowe), - olejów transformatorowych. Oleje odpadowe zbierane są poprzez stacje obsługi samochodów. Niedozwolonym aczkolwiek często stosowanym sposobem ich utylizacji jest spalanie w piecach często nie przystosowanych do tego celu. Odpady olejowe poddawane są procesowi odzysku lub unieszkodliwiania w istniejących na terenie kraju instalacjach: - w Rafinerii Nafty Jedlicze, - w Rafinerii Jasło S.A., Rafinerii Nafty Glimar S.A, - Rafinerii Trzebinia S.A. – metodą rerafinacji lub krakingu termicznego, - w Południowych Zakładach Rafineryjnych Naftopol S.A., Oddział Kędzierzyn – Koźle, - w firmie MERCAR Sp. z o.o. w Poznaniu – metodą krakingu termicznego, - w Przedsiębiorstwie Kruszyw Lekkich „Keramzyt” w Mszczonowie – jako dodatek spulchniający glinę przy produkcji kruszyw w miejsce tradycyjnie stosowanego oleju napędowego lub ropy naftowej. Brak danych odnośnie ilości powstających opon na terenie gminy Borzęcin. 3.4.7. Akumulatory i baterie Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) odpadowe baterie i akumulatory zostały sklasyfikowane jako podgrupa 16 06. ZuŜyte akumulatory są nabywane od ich uŜytkowników poprzez sieć skupu (sklepy motoryzacyjne, stacje paliw, stacje obsługi, bazy transportowe, zakłady mechaniczne). Baterie i akumulatory ołowiowe stanowią 90% całkowitej masy odpadów z tej podgrupy i wytwarzane są głównie w transporcie. Wytwórcami odpadowych akumulatorów są podmioty gospodarcze oraz indywidualni uŜytkownicy samochodów. Pozostałe 10% akumulatorów ołowiowych stanowią źródła zasilania awaryjnego instalacji elektrycznej i sygnalizacyjnej urządzeń w energetyce, telekomunikacji, górnictwie oraz źródła zasilania wózków akumulatorowych, transportowych, podnośników itp. Celem gospodarki odpadami w tej grupie jest odzysk 100% akumulatorów kwasowych oraz pełna realizacja poziomu odzysku i recyklingu pozostałych, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku (Dz.U.07.109.752). Obowiązek ww. rozporządzenia został nałoŜony na podmioty wprowadzające je na rynek, a egzekwowany przy zastosowaniu opłaty produktowej. Przerób odpadów akumulatorowych przeprowadzany jest poza terenem województwa małopolskiego, a mianowicie w przedsiębiorstwie „Orzeł Biały” S.A. w Bytomiu oraz w zakładzie „Baterpol” Sp. z o.o. w Świętochłowicach. Obie firmy posiadają sieć zbierania zuŜytych akumulatorów oraz pośredniczą w wyposaŜeniu odbiorców w kwasoodporne pojemniki do transportu akumulatorów. Brak danych odnośnie ilości wytwarzanych odpadów baterii i akumulatorów na terenie gminy. 21 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 3.4.8. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne generalnie pochodzą z dwóch źródeł: gospodarstw domowych oraz innych uŜytkowników – przemysł, instytucje, biura, szpitale, handel, inni. Na podstawie danych zawartych w pracy pt. „Krajowy system zbiórki i utylizacji wycofywanych z eksploatacji urządzeń elektrycznych i elektronicznych” (IMBiGS, 2002) w zakresie szacunków ilości powstającego w gospodarstwach domowych zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, przyjmując 2 kg/M/rok obliczono, Ŝe w Gminie Borzęcin wytworzono w postaci złomu z zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego w roku 2008 ok. 16,63 Mg tego typu odpadu. ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny z sektora komunalnego jest zbierany przez jednostki handlowe na zasadzie wymiany na nowe oraz przez przedsiębiorców odbierających odpady komunalne od właścicieli nieruchomości. Od roku 2008 rozpoczęto zbieranie zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego z gmin powiatu brzeskiego przez organizacje odzysku. W roku 2008 wywieziono z terenu gminy 23 Mg zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Odbiorcą odpadów była firma MEGA SERWICE RECYKLING Sp. z o.o. Bielsko-Biała ul. Piekarska 86. NajbliŜej gminy Borzęcin przetwarzaniem sprzętu elektrycznego i elektronicznego zajmują się uprawnione podmioty w Tarnowie: - Spółdzielnia Pracy AGRO-FILM w Warszawie Zakład Nr 2 w Tarnowie ul. Fabryczna 72, - Przedsiębiorstwo InŜynieryjne „TARCHEM” Sp. z o.o. ul. Chemiczna 178 w Tarnowie – Mościcach. Proekologiczne podejście do zagospodarowania w/w zuŜytych urządzeń nakazuje przedłuŜanie okresu ich uŜytkowania. 3.4.9. Azbest Odpady azbestowe powstają podczas prowadzenia prac demontaŜowych wyrobów, gdzie ich uŜyto. Źródłem azbestu na terenie Gminy Borzęcin są pokrycia dachowe w większości budynków inwentarskich. Regulacje odnoszące się do wyrobów azbestowych obejmują wszystkie etapy, tj. począwszy od ich demontaŜu, poprzez pakowanie, monitoring, przemieszczanie i transport, skończywszy na bezpiecznym składowaniu. W roku 2007 został opracowany „Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Borzęcin wraz z inwentaryzacją wbudowanych wyrobów zawierających azbest. W materiałach edukacyjnych Gminy Borzęcin znalazły się informacje dotyczące szkodliwości wyrobów zawierających azbest a zwłaszcza pyłu azbestowego powstającego przy demontaŜu tych wyrobów. Ze środków GFOŚiGW staraniem Gminy usunięto łącznie w latach 20072008. - 71,25 Mg odpadów zawierających azbest. Odpady azbestowe z pokryć dachowych Gminy Borzęcin usuwane przez ich właścicieli unieszkodliwiane były poprzez składowanie na składowisku odpadów „Za Białą” w Tarnowie. 3.5. Podsumowanie Analiza aktualnego stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Gminy Borzęcin pozwala na sformułowanie następujących wniosków: 22 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 w 2007 roku zebrano z terenu Gminy i wywieziono poza teren Gminy do unieszkodliwienia lub odzysku 25,37% wszystkich wytworzonych odpadów, natomiast w roku 2008 - 26,55 % wszystkich wytworzonych odpadów, duŜa róŜnica pomiędzy ilością zebranych odpadów i wytworzonych odpadów wynika z tego, Ŝe znaczna cześć wytworzonych odpadów (biodegradowalnych) jest poddawana kompostowaniu, odpady budowlane inne niŜ niebezpieczne wykorzystywane są do utwardzania dróg, wyrównywania terenu itp. Znaczna część odpadów powstających w gospodarstwach domowych nie jest przekazywana firmom wywozowym. Często odpady te są spalane w domowych piecach i kotłowniach, co jest działaniem niepoŜądanym, wzrosła ilość odpadów surowcowych i odpadów opakowaniowych odzyskanych ze strumienia odpadów komunalnych zebranych w Gminie, dzięki wprowadzeniu selektywnej zbiórki odpadów metodą „u źródła”. Jest to system, który został zaakceptowany w gminie, rozpoczęto w roku 2008 selektywną zbiórkę zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zebrano łącznie 23 Mg zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego , z czego 10 Mg to odpady niebezpieczne ( świetlówki, zuŜyte telewizory), nadal podstawową metodą unieszkodliwiania odpadów komunalnych zebranych przez firmy wywozowe jest składowanie, edukacja ekologiczna w zakresie gospodarki odpadowej wymaga intensyfikacji, Gmina Borzęcin będzie kontynuować w zbiórkę odpadów azbestowych zgodnie z opracowanym „Programem usuwania odpadów zawierających azbest” równieŜ ze środków zewnętrznych. Cechą charakterystyczną dla gospodarki odpadami na terenach wiejskich jest znacząca część odpadów zagospodarowywana w gospodarstwach domowych poprzez: kompostowanie odpadów organicznych i wykorzystywanie ich jako nawóz, mineralnych do utwardzania dróg, odzysk energetyczny odpadów typu makulatura w celu ogrzewania pomieszczeń. W celu rozwiązania występujących problemów w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie Gminy Borzęcin naleŜy sukcesywnie wdraŜać zaproponowane w niniejszym planie rozwiązania. 23 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 4. PROGNOZOWANE ZMIANY W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI 4.1. Prognozowane zmiany poszczególnych strumieni odpadów komunalnych Na ilość odpadów komunalnych wytwarzanych w skali gminy wpływa liczba mieszkańców oraz zmiany jednostkowych wskaźników emisji odpadów, których trendy zmian wynikają głównie z przesłanek rozwoju gospodarczo – społecznego. Do obliczeń prognozy ilości odpadów komunalnych, jako podstawę przyjęto ilość odpadów wytworzonych w roku 2008 – 2392 Mg . Według WPGO 2010 w latach 2008 – 2015 prognozuje się : wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w tym ulegających biodegradacji, niebezpiecznych ogółem, zuŜytych baterii i akumulatorów, odpadów medycznych i weterynaryjnych, zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zuŜytych opon, odpadów budowlanych, opakowaniowych i komunalnych osadów ściekowych, spadek ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych z rolnictwa i przetwórstwa Ŝywności, z przemysłu skórzanego, z produkcji chemii nieorganicznej, olejów odpadowych oraz odpadów innych niŜ niebezpieczne w sektorze wydobywczym. Prognozę zmian wskaźników emisji odpadów wykonano w oparciu o wytyczne zawarte w Wojewódzkim Planie Gospodarki odpadami 2010. Tabela 12 przedstawia procentowe roczne zmiany wskaźnika emisji odpadów w określonych przedziałach czasowych dla obszarów wiejskich ( i celem porównania dla obszarów miejskich). Tabela 12 Prognozowane zmiany poszczególnych strumieni odpadów komunalnych Nazwa strumienia Odpady organiczne roślinne Odpady organiczne zwierzęce Odpady organiczne inne Odpady zielone Papier i tektura (nieopakowaniowe) Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) Opakowania z tworzyw sztucznych Tekstylia Szkło (nieopakowaniowe) Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla obszarów wiejskich w latach 2006-2010 2011-2015 0,00 0,00 - 1,00 - 1,00 2,00 1,00 2,00 1,00 1,00 0,00 Procentowe zmiany wskaźnika emisji odpadów dla obszarów miejskich w latach 2006-2010 2011-2015 0,00 0,00 - 1,00 - 1,00 2,00 1,00 2,00 1,00 1,00 0,00 1,00 1,00 0,00 0,00 0,00 - 2,00 1,00 1,00 0,00 0,00 0,00 - 2,00 0,00 - 2,00 0,00 - 2,00 1,00 2,00 2,00 0,00 0,00 0,00 1,00 - 3,00 0,00 5,92 0,00 1,00 1,00 1,00 0,00 0,00 0,00 1,00 - 3,00 0,00 6,58 0,00 1,00 2,00 2,00 0,00 0,00 0,00 1,00 - 3,00 0,00 5,92 0,00 1,00 1,00 1,00 0,00 0,00 0,00 1,00 - 3,00 0,00 6,58 0,00 24 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 13 Tabela 14 Prognozowana liczba mieszkańców do roku 2015 Rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 osoby 8317 8329 8341 8362 8382 8403 8428 8446 Prognozowana ilość wytworzonych odpadów komunalnych w latach 2008 – 2015 (Mg/rok) Rok Mg/rok Tabela 15 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2231,2 2262,2 2298,9 2334,2 2377,9 2421,8 2469,9 2516,0 Prognozy zmian poszczególnych strumieni odpadów w latach 2008- 2015 Rodzaj odpadów Rok Odpady organiczne roślinne Odpady organiczne zwierzęce Odpady organiczne inne Odpady zielone Papier i tektura [nieopakowaniowe] Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne [nieopakowaniowe] Opakowania z tworzyw sztucznych Tekstylia Szkło [nieopakowaniowe] Opakowania ze szkła Metale Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Odpady mineralne Drobna frakcja popiołowa Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne ŁĄCZNIE Mg/rok 2008 165,0 10,8 21,6 40,3 100,2 145,4 16,6 2009 165,0 10,8 22,6 42,2 102,1 149,2 16,7 2010 165,2 10,8 22,6 42,3 102,3 149,5 16,7 2011 165,3 11,8 22,6 43,3 103,3 149,5 16,7 2012 165,3 11,8 23,6 43,3 103,3 150,5 16,7 184,6 185,6 182,9 181,0 177,1 59,9 44,2 9,9 175,8 40,3 14,8 3,9 113,0 286,7 167,0 563,7 24,5 2231,2 59,9 45,2 9,8 183,6 40,3 14,7 3,9 115,9 271,0 166,9 632,3 24,5 2262,2 59,0 45,2 9,8 184,9 40,3 14,7 3,9 117,0 262,5 167,2 677,5 24,6 2298,9 58,0 45,2 9,8 188,9 40,3 14,8 3,9 118,0 254,8 167,2 715,1 24,6 2334,2 57,1 46,2 9,8 190,9 40,3 14,8 3,9 120,0 247,9 167,2 763,4 24,6 2377,9 2013 165,3 11,8 23,6 44,3 103,3 150,6 16,7 2014 165,4 11,8 23,6 44,3 103,4 150,7 16,7 2015 165,4 11,8 23,6 44,3 103,4 150,7 16,7 174,2 56,1 46,3 9,8 193,9 40,3 14,8 3,9 121,0 241,1 167,3 812,8 24,6 2421,8 170,4 55,1 47,3 10,8 196,0 40,4 14,8 3,9 122,1 233,4 167,4 867,6 24,6 2469,9 167,4 54,2 47,3 10,8 196,9 40,4 14,8 3,9 123,1 225,5 167,4 923,7 24,6 2516,0 4.1.1. Odpady biodegradowalne Z polskiego prawa wynika konieczność zmniejszenia ilości składowanych odpadów ulegających biodegradacji. Jako wielkość bazową przyjęto ilość wytwarzanych odpadów ulegających biodegradacji w 1995r. Prognozowana ilość odpadów biodegradowalnych jaka będzie wytworzona w Gminie Borzęcin w latach 2008 – 2015 przedstawiono w tabeli 16. Tabela 16 Prognozowana ilość odpadów biodegradowalnych w latach 2008 – 2015 25 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Strumień odpadów Rok Odpady organiczne roślinne Odpady organiczne zwierzęce Odpady organiczne inne Odpady zielone Papier i tektura [nieopakowaniowe] Opakowania z papieru i tektury Łącznie Mg/rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 165,0 165,0 165,2 165,3 165,3 165,3 165,4 165,4 10,8 10,8 10,8 11,8 11,8 11,8 11,8 11,8 21,6 40,3 22,6 42,2 22,6 42,3 22,6 43,3 23,6 43,3 23,6 44,3 23,6 44,3 23,6 44,3 100,2 102,1 102,3 103,3 103,3 103,3 103,4 103,4 145,4 483,3 149,2 491,9 149,5 492,7 149,5 495,8 150,5 497,8 150,6 498,9 150,7 499,2 150,7 499,2 4.1.2 .Odpady wielkogabarytowe Prognozowaną ilość odpadów wielkogabarytowych wytworzonych w latach 2008 – 2015 na terenie Gminy Borzęcin przedstawiono w tabeli 17. Tabela 17 Prognoza ilości poszczególnych składników odpadów wielkogabarytowych Strumień odpadów Mg/rok 2008 Rok Drewno Metale Inne ( balastowe) Łącznie 100,2 50,1 16,7 167,0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 100,14 100,32 100,32 100,32 100,38 100,44 100,44 50,07 50,16 50,16 50,16 50,19 50,22 50,22 16,69 16,72 16,72 16,72 16,73 16,74 16,74 166,9 167,2 167,2 167,2 167,3 167,4 167,4 4.1.3. Odpady budowlane W tabeli 18 przedstawiono prognozę ilości poszczególnych składników odpadów budowlanych wytworzonych w latach 2008 – 2015. Tabela 18 Prognoza ilości poszczególnych składników odpadów budowlanych Strumień odpadów Rok Cegła Beton Tworzywa sztuczne Bitumiczna pow. dróg Drewno Metale Piasek Inne Łącznie Mg/rok 2008 225,48 112,7 5,6 45,1 39,5 28,2 84,6 22,5 563,7 2009 252,92 126,5 6,3 50,6 44,3 31,6 94,8 25,3 632,3 2010 271 135,5 6,8 54,2 47,4 33,9 101,6 27,1 677,5 2011 286,04 143,0 7,2 57,2 50,1 35,8 107,3 28,6 715,1 2012 305,36 152,7 7,6 61,1 53,4 38,2 114,5 30,5 763,4 2013 325,12 162,6 8,1 65,0 56,9 40,6 121,9 32,5 812,8 2014 347,04 173,5 8,7 69,4 60,7 43,4 130,1 34,7 867,6 2015 369,48 184,7 9,2 73,9 64,7 46,2 138,6 36,9 923,7 26 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 4.1.4. Odpady niebezpieczne W tabeli 19 przedstawiono prognozę ilości poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych w latach 2008 – 2015. Tabela 19 Prognoza ilości poszczególnych składników odpadów niebezpiecznych Strumień odpadów Rok Akumulatory Aerozole Baterie Farby i lakiery Farmaceutyki Rozpuszczalniki Świetlówki ZuŜyte oleje Inne (w tym inne subst. chem. np.kwasy i zasady, pestycydy, chem. produkty laboratoryjne) Łącznie Mg/rok 2008 6,37 0,98 1,5 6,13 1,5 4,41 0,25 0,5 2009 6,37 0,98 1,5 6,13 1,5 4,41 0,25 0,5 2010 6,40 0,98 1,5 6,15 1,5 4,43 0,25 0,5 2011 6,40 0,98 1,5 6,15 1,5 4,43 0,25 0,5 2012 6,40 0,98 1,5 6,15 1,5 4,43 0,25 0,5 2013 6,40 0,98 1,5 6,15 1,5 4,43 0,25 0,5 2014 6,40 0,98 1,5 6,15 1,5 4,43 0,25 0,5 2015 6,40 0,98 1,5 6,15 1,5 4,43 0,25 0,5 3,19 24,5 3,19 24,5 3,20 24,6 3,20 24,6 3,20 24,6 3,20 24,6 3,20 24,6 3,20 24,6 Z w/w obliczeń wynika, Ŝe wzrost masy wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych w latach 2008 - 2015 nie będzie wielki. Ilości prognozowanych mas odpadów niebezpiecznych naleŜy traktować szacunkowo. 4.2. Odpady opakowaniowe W tabeli 20 przedstawiono prognozę ilości poszczególnych składników odpadów opakowaniowych wytwarzanych w latach 2008 – 2015. Tabela 20 Prognozowana ilość odpadów opakowaniowych w latach 2008 – 2015 Strumień odpadów Rok Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania ze szkła Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Łącznie Mg/rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 145,4 149,2 149,5 149,5 150,5 150,6 150,7 150,7 16,6 16,7 16,7 16,7 16,7 16,7 16,7 16,7 59,9 59,9 59,0 58,0 57,1 56,1 55,1 54,2 175,8 183,6 184,9 188,9 190,9 193,9 196,0 196,9 14,8 14,7 14,7 14,8 14,8 14,8 14,8 14,8 3,9 3,9 3,9 3,9 3,9 3,9 3,9 3,9 416,4 428 428,7 431,8 433,9 436 437,2 437,2 27 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 4.3. Odpady z komunalnych oczyszczalni ścieków W niniejszym planie nie odniesiono się do zagadnienia osadów ściekowych. Wieloletni plan inwestycyjny gminy do roku 2011 nie przewiduje budowy tego obiektu ani teŜ systemu kanalizacyjnego. Prawdopodobnie inwestycje w zakresie kanalizacji gminy rozpoczną się około roku 2012 – 2013. Zgodnie z posiadaną koncepcją, oczyszczalnia ścieków w Jagniówce moŜe zostać uruchomiona pod warunkiem doprowadzenia 30% projektowanej ilości ścieków z gminy. Zatem zagadnienia dotyczące osadów ściekowych zostaną przedstawione przy kolejnej aktualizacji PGO tj. w roku 2012. 4.4. Prognozowane zmiany poszczególnych strumieni innych odpadów 4.4.1. Odpady medyczne W słuŜbie zdrowia ocenia się, Ŝe ilość odpadów komunalnych wzrastać będzie o ok. 3% rocznie, pozostałych infekcyjnych o 1% rocznie. Ilość odpadów weterynaryjnych wzrastać będzie o ok. 10% rocznie. Dla Gminy Borzęcin ilości odpadów infekcyjnych medycznych będą następujące: w 2010 roku – ok. 0,119 Mg w 2015 roku – ok. 0,125 Mg Ilość odpadów weterynaryjnych prognozuje się odpowiednio: w 2010 roku – ok. 0,054 Mg w 2015 roku – ok. 0,081 Mg 4.4.2. Wyeksploatowane pojazdy W KPGO załoŜono 5% roczny wzrost ilości złomowanych samochodów. Przyjmując dla Gminy Borzęcin maksymalny roczny przyrost na poziomie 5%, w 2010 roku – ok. 20,539 Mg, w 2015 roku – ok. 25,674 Mg. 4.4.3. ZuŜyte opony W perspektywie lat 2008 - 2015 przewidywany jest ciągły wzrost ilości wycofanych z eksploatacji opon i szacuje się, Ŝe w skali roku przyrost ten będzie wynosił około 3-5% rocznie. W związku z planowanym wzrostem odzysku odpadów gumowych oraz planowanym wzrostem wycofywanych odpadów gumowych ilość nieprzetworzonych opon koniecznych do zagospodarowania na terenie Gminy Borzęcin równieŜ będzie wzrastać. Przyjmuje się maksymalny roczny przyrost tego odpadu na terenie gminy na poziomie 5%. Na producentów i importerów opon nałoŜono obowiązek odzysku zuŜytych opon (ustawa o obowiązkach producentów oraz opłacie produktowej i depozytowej), a stopień odzysku tych odpadów w latach 2008-2015 powinien wynosić 75%, poziom recyklingu 15%. 4.4.4. Oleje odpadowe Prognoza ilości olejów hydraulicznych, smarowych i przemysłowe wiąŜe się m.in. z ilością złomowanych samochodów, która w skali kraju wykazała nieprzerwany wzrost ilości. ZałoŜono roczny 5 % wzrost tych odpadów. 28 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 4.4.5. Baterie i akumulatory Ilość zuŜytych akumulatorów moŜna powiązać z obserwowanym wzrostem uŜytkowanych samochodów, gdyŜ 90% ilości zuŜytych akumulatorów powstaje w transporcie, zarówno podmiotów gospodarczych jak i indywidualnych uŜytkowników. Na poziomie Gminy Borzęcin trudno jest przeprowadzić wiarygodną, indywidualną prognozę wzrostu tego typu odpadów. 4.4.6. ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne W wyniku szybkiego postępu technologicznego w ostatnich latach ilość złomowanych urządzeń elektrycznych i elektronicznych wyraźnie wzrasta. Dotyczy to głównie wyeksploatowanego sprzętu komputerowego, ale takŜe sprzętów gospodarstwa domowego, urządzeń radiowych i telewizyjnych, wyposaŜenia biur itp. Dynamika wzrostu odpadów elektrycznych i elektronicznych jest znacznie wyŜsza niŜ innych rodzajów odpadów. Na podstawie badań w krajach Unii Europejskiej zakłada się, Ŝe ilość tych odpadów wzrasta o 3÷5% w skali roku. Charakterystyka jakościowa (skład materiałowy) tych odpadów będzie ulegała zmianie min. na skutek ograniczania stosowania substancji niebezpiecznych. Zakładając za KPGO 5 % maksymalny wzrost tych odpadów dla Gminy Borzęcin prognozowana ilość tych odpadów wyniesie: w 2010 roku – ok. 21,034 Mg, w 2015 roku – ok. 26,292 Mg. 4.4.7. Azbest W związku z koniecznością usunięcia materiałów zawierających azbest z dziedziny komunalnej i gospodarczej naleŜy w bliŜszej i dalszej perspektywie liczyć się ze wzrostem tego typu odpadów. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, przyjęty przez Radę Ministrów dnia 14 maja 2002 roku zakłada, oczyszczenie do 2032 roku terytorium Polski z azbestu i usunięcie stosowanych od wielu lat wyrobów azbestowych. Jedyną metodą unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest jest ich składowanie. Odpady zawierające azbest pochodzą w większości z rozbiórek i remontów. Są to przede wszystkim pokrycia dachowe, elewacyjne oraz rury ciśnieniowe (wodociągowe). Według sporządzonej inwentaryzacji na terenie Gminy Borzęcin w roku 2007r. znajdowało się 3 214,288 Mg materiałów budowlanych zawierających azbest. Wobec usunięcia 26 Mg wyrobów w roku 2008 i 74,5 Mg w roku 2009, aktualnie na terenie gminy wbudowane jest 3113,8 Mg wyrobów zawierających azbest. Aktualnie istnieje moŜliwość dofinansowania usuwania odpadów zawierających azbest ze środków przeznaczonych na modernizację sektora rolnego oraz Starostwa Powiatowego w Brzesku. 4.5. Podsumowanie Prognozy zmian poszczególnych strumieni odpadów w latach 2008-2015 przedstawiono w tabeli 19. W zakresie rozwiązań organizacyjnych i techniczno - technologicznych przewiduje się, Ŝe będzie następować: rozwój selektywnego zbierania odpadów komunalnych, przyspieszenie działań w zakresie realizacji ponadgminnych i gminnych systemów odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. 29 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 5. CELE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI Z PODANIEM TERMINÓW ICH OSIĄGANIA Cele szczegółowe w zakresie gospodarki odpadami zostały przyjęte za WPGO województwie małopolskim : Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz wprowadzenie zgodnego z normami europejskimi systemu ich odzysku i unieszkodliwiania 5.1. Cele szczegółowe do 2010 roku : 1. Objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych, 2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie więcej niŜ 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995), 3. Osiągnięcie w roku 2011 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: opakowania z papieru i tektury: 54%, opakowania ze szkła: 49%, opakowania z tworzyw sztucznych: 18%, opakowania metalowe: 45%, opakowania z drewna: 15%, odpady wielkogabarytowe: 50%, odpady budowlane: 50%, odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 50%. 5.2. Cele szczegółowe do 2014 roku : 1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niŜ 85% wszystkich odpadów komunalnych. 2. Skierowanie w roku 2014 na składowiska nie więcej niŜ 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 3. Osiągnięcie w roku 2015 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: opakowania z papieru i tektury: 60%, opakowania ze szkła: 60%, opakowania z tworzyw sztucznych: 22,5%, opakowania metalowe: 50%, opakowania z drewna: 20%, odpady wielkogabarytowe: 54%, odpady budowlane: 60% odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 54%. Bilans odpadów W niniejszym Planie załoŜono poziomy odzysku odpadów zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami 2010. Tabela 20 przedstawia kalkulację dotyczącą planowanego recyklingu odpadów ulegających biodegradacji. Jako odpady ulegające biodegradacji traktowane są: 30 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 1. odpady zielone, 2. odpady z opakowań papierowych, 3. papier nieopakowaniowy, 4. domowe odpady organiczne. Obliczenia dotyczące planowanego recyklingu odpadów ulegających biodegradacji dokonano w odniesieniu do ilości odpadów wytworzonych w 1995 roku, w którym wytworzono 406,7Mg , (47 kg. na jednego mieszkańca ), Do składowania odpadów ulegających biodegradacji dopuszczonych zostanie w roku 2010 ok. 305,0 Mg a w roku 2014 ok. 203,3 Mg. Tabela 21 Planowany recykling odpadów ulegających biodegradacji (Mg/rok) Wyszczególnienie / Rok Ilość odpadów ulegających biodegradacji wytworzonych w roku Dopuszczalna ilość składowania odpadów ulegających biodegradacji Ilość unieszkodliwionych odpadów opakowaniowych Ilość unieszkodliwionych odpadów zielonych Dodatkowy konieczny odzysk i unieszkodliwianie [ poza składowaniem ] odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. 2010 2014 492,7 499,2 305,0 203,3 80,7 90,4 42,3 44,3 64,7 161,2 Jak wynika z tabeli 21 poza działaniami przedstawionymi powyŜej, dotyczącymi odpadów zielonych i opakowań pozostaje pewna ilość odpadów, która dla terenów wiejskich jest zagospodarowywana poprzez indywidualne kompostowanie. Zakładaną masę koniecznych do pozyskania poszczególnych rodzajów odpadów zamieszczono poniŜej ( 22, 23). Tabela 22 Zakładana masa odzyskanych odpadów opakowaniowych (Mg/rok) Wyszczególnienie / Rok Opakowania z papieru i tektury Opakowania wielomateriałowe Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania ze szkła Opakowania z blachy stalowej Opakowania z aluminium Suma Tabela 22 2010 80,7 2,5 2014 90,4 3,3 9,4 12,4 90,2 6,6 1,8 191,2 117,6 7,4 1,9 233 Planowany recykling odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych (Mg/rok) Wyszczególnienie /rok Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne 2010 83,6 338,7 12,3 2014 90,4 520,6 13,3 31 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 23 Ilość pozostałych odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania (Mg/rok ) Rok 2010 2014 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych Ilość odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania Ilość odpadów do składowania w% 2298,9 2469,9 1566,1 1407,1 68,1 56,9 Wykonane obliczenia wykazały, Ŝe przy osiągnięciu zakładanych progów odzysku odpadów, moŜliwe jest ograniczenie ilości pozostałych odpadów komunalnych do składowania w roku 2010 – do ok. 68,1 %, natomiast w roku 2014 do ok. 56,9 % całkowitej masy wytwarzanych odpadów komunalnych, przy załoŜeniu, Ŝe odpady biodegradowalne choćby w niewielkim stopniu są zagospodarowywane w gospodarstwach domowych. PoniewaŜ problem odpadów biodegradowalnych na terenach wiejskich jest rozwiązany poprzez kompostowanie we własnych kompostowniach lub skarmiane ilości odpadów przeznaczonych do składowania ulegną pomniejszeniu. 5.3. Kierunki w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi 5.3.1. ZałoŜenia Przy opracowywaniu planu działań w sferze gospodarki odpadami komunalnymi kierowano się następującymi przesłankami w ślad za WPGO 2010 : 1. Podstawą gospodarki odpadami komunalnymi powinien stać się regionalny zakład zagospodarowania odpadów (ZZO), obsługujący obszar Tarnów-Brzesko-Dąbrowa Tarnowska, który winien zapewniać co najmniej następujący zakres usług: sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie, kompostowanie odpadów zielonych, mechaniczno-biologiczne lub termiczne przekształcanie odpadów resztkowych i pozostałości z sortowni, zakład demontaŜu odpadów wielkogabarytowych, punkty zbierania odpadów niebezpiecznych lub zbiorcze punkty gromadzenia odpadów w których oprócz odpadów niebezpiecznych zbierane byłyby odpady zielone, wielkogabarytowe, gruz budowlany, surowce wtórne, składowanie przetworzonych odpadów resztkowych. 2. Zebrane selektywnie odpady komunalne (surowce wtórne) poddawane będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku (materiałów lub energii), 3. Preferowane będzie kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie, 4. Zarówno system zbierania opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru odpadów niebezpiecznych od mieszkańców będzie uzupełnieniem systemów postępowania z odpadami niebezpiecznymi i opakowaniowymi wynikających z: Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U.z 2001r. Nr 63 poz. 638 z późn. zmianami), Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U.2001.63.639z późn. zmianami). 32 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 5.3.2. Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów jest priorytetem w polityce gospodarki odpadami. W celu zachęty mieszkańców do redukowania ilości produkowanych odpadów stosować naleŜy następujące działania: 1. Edukacja społeczna: w systemie nauczania, począwszy od zajęć w przedszkolach, szkołach podstawowych, gimnazjach i wyŜszych, za pomocą środków masowego przekazu zwyczajowo przyjętych za pomocą rozpowszechnianych ulotek, akcji plakatowej itp. Działania powinny mieć charakter informacyjno – edukacyjny. Poza przekazywaniem treści edukacyjnych (np. jak zmniejszyć ilość odpadów) naleŜy informować np. o ilości zebranych odpadów niebezpiecznych, miejscach i sposobach zbierania selektywnego odpadów, terminów odbioru, oznakowań umieszczanych na opakowaniach. W ramach prowadzonej edukacji naleŜy np. zachęcać mieszkańców do kupowania towarów w opakowaniach wielokrotnego uŜytku oraz w opakowaniach ulegających biodegradacji, rezygnacji z przedmiotów jednorazowego uŜytku, wykorzystywania mniej toksycznych produktów (np. farb i lakierów - wodnych) itp. 2. Kompostowanie przydomowe frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji. Odpady, których wytworzenia nie udało się zapobiec, naleŜy w maksymalnym stopniu poddać procesom odzysku poprzez m.in. rozbudowę systemu selektywnej zbiórki odpadów. 5.3.3. Zalecane metody zbiórki poszczególnych frakcji odpadów Gromadzenie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwsze i bardzo waŜne ogniwo systemu ich usuwania i unieszkodliwiania. Usuwanie odpadów z mieszkań oraz sposób ich przechowywania na terenie nieruchomości mają znaczący wpływ na czystość i stan sanitarny, a tym samym na poziom bytowania mieszkańców. Gromadzenie odpadów powinno stanowić etap krótkotrwały i przejściowy. Zbiórka odpadów zmieszanych odbywać się moŜe następującymi metodami: Zbiórka odpadów zmieszanych Zasady gromadzenia i usuwania odpadów określono w Regulaminie utrzymania porządku i czystości na terenie Gminy Borzęcin przyjętym uchwałą Nr X/74/07 z dnia 28 września 2007r. Rady Gminy w Borzęcinie. W Gminie Borzęcin odpady gromadzi się „ u źródła” tj. w gospodarstwach domowych oraz jednostkach organizacyjnych w zbiornikach przenośnych oraz w workach foliowych i ten sposób nie ulegnie zmianie. Zgromadzone w taki sposób odpady komunalne odbierane są przez uprawnionych przedsiębiorców. W rejonach zabudowy jednorodzinnej, system zbiórki zmieszanych odpadów komunalnych, oparty o pojemniki 110l, 240l i 1100l, wymusza konieczność ustalania tras przejazdu, umoŜliwiających dojazd do kaŜdego gospodarstwa domowego. NiezaleŜnie od rodzaju pojemników do zbiórki odpadów zmieszanych, zbiórka odpadów komunalnych z gospodarstw domowych odbywa się według opracowanego harmonogramu z częstotliwością nie rzadziej niŜ raz na miesiąc. 33 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Właściciele nieruchomości prowadzący działalność gospodarczą lub działalność uŜyteczności publicznej obowiązani są do pozbywania się nie segregowanych odpadów komunalnych z terenu nieruchomości co najmniej 4 razy w miesiącu. Zasady zbiórki odpadów zmieszanych w perspektywie roku 2014 nie ulegną znaczącej zmianie. Zbiórka odpadów wyselekcjonowanych Zbieranie selektywne "u źródła": Jest to najskuteczniejsza, a zarazem najtrudniejsza forma selektywnej zbiórki odpadów tj. indywidualna zbiórka na kaŜdej posesji. Zaletą tej formy jest otrzymanie czystych, jednorodnych odpadów, natomiast wadą - duŜa liczba zbiorników lub worków foliowych i rozbudowany system transportu. Selekcja "u źródła" jest formą elastyczną, umoŜliwiającą stopniowe dochodzenie do coraz bardziej precyzyjnego selekcjonowania. Zakłada się, Ŝe selektywna zbiórka odpadów „u źródła” będzie doskonalona z uwagi na niŜsze koszty wywozu odpadów oraz coraz wyŜszą świadomość mieszkańców związaną z gospodarką odpadami. Zgodnie z wytyczonymi celami w zakresie odzysku i recyklingu wymagane jest prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania następujących frakcji odpadów komunalnych: odpady zielone z gminnych terenów zielonych, papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne i metale, zuŜyte baterie i akumulatory, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, przeterminowane leki, chemikalia (farby, rozpuszczalniki, itd.), meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlano-remontowe. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie, stanowiąc tzw. odpady resztkowe. Zbiórka bioodpadów Odpady biodegradowalne na terenie Gminy Borzęcin będą zbierane wraz z odpadami zmieszanymi tylko z obiektów infrastruktury. Pozostałe zagospodarowywane będą we własnym zakresie w kompostowniach indywidualnych lub kompostowniach wspólnych dla kilku gospodarstw domowych. Zbiórka odpadów wielkogabarytowych Odpady wielkogabarytowe to odpady z gospodarstw domowych, które ze względu na duŜe rozmiary (nie mieszczą się do standardowych pojemników na odpady) wymagają odrębnego traktowania. Według Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami zbiórkę odpadów zaleca się prowadzić w sposób następujący: Okresowy odbiór bezpośrednio od ich właścicieli oraz stworzenie warunków do zamówienia takiej usługi indywidualnie, jako „usługa na telefon”, Dostarczanie odpadów wielkogabarytowych przez ich właścicieli własnym transportem – do zbiorczych punktów selektywnego gromadzenia (centra recyklingu), 34 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 funkcjonujących na terenie kaŜdej gminy członkowskiej lub bezpośrednio do Zakładu Zagospodarowania Odpadów, Bezpośredni odbiór przez producenta (dotyczy przede wszystkim zbierania sprzętu elektronicznego i sprzętów gospodarstwa domowego). System ten polega na odbiorze sprzętu AGD i urządzeń elektronicznych przez producenta, gdzie podlega on demontaŜowi i odzyskuje się niezbędne surowce wtórne. Zbieranie zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego przejęły równieŜ w imieniu gmin organizacje odzysku tych odpadów. Taka forma pozyskiwania odpadów wielkogabarytowych upraszcza system zbierania odpadów i ich usuwania. Odpady te nie zasilają ogólnego strumienia odpadów komunalnych. Zebrane na terenie Gminy Borzęcin odpady wielkogabarytowe docelowo będą trafiać do Punktu DemontaŜu Odpadów Wielkogabarytowych, na terenie Zakładu Zagospodarowania Odpadów, gdzie podlegać będą rozbiórce. Po demontaŜu część uzyskanych materiałów stanowiących surowiec wtórny będzie dołączana do danej frakcji, natomiast pozostała część (balast) będzie kierowana na składowisko odpadów. Części stanowiące odpady niebezpieczne (np. urządzenia chłodnicze) kierowane będą do unieszkodliwienia w zakładach specjalistycznych. Zbiórka odpadów budowlanych Powinna odbywać się na podobnych zasadach co odpadów wielkogabarytowych. Zbierane odpady budowlane np. stare (wymieniane) okna, drzwi, drewniane elementy stropów itp. byłyby gromadzone selektywnie bezpośrednio u wytwórcy (właściciela obiektu) i przewoŜone do (PDOW) Punktu DemontaŜu Odpadów Wielkogabarytowych działającego przy ZZO. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami przewiduje, Ŝe odzyskiem i zagospodarowaniem odpadów budowlanych zajmować się będą specjalne zakłady. Zakłady te wyposaŜone będą w linie do przekształcania gruzu budowlanego (kruszarki, przesiewacze wibracyjne itp.) i doczyszczanie dowiezionych odpadów budowlanych. Zakłady te będą skoncentrowane w pobliŜu silnie zurbanizowanych obszarów. Otrzymany materiał będzie wykorzystany do celów budowlanych oraz do rekultywacji składowisk. Zaleca się, aby juŜ na placu budowy składować w oddzielnych miejscach (pojemnikach) wstępnie posegregowane odpady budowlane. Pozwoli to na selektywne wywoŜenie ich do Zakładu Zagospodarowania Odpadów lub na składowisko. Zbiórka odpadów niebezpiecznych Przy zbieraniu odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych WPGO zaleca stosowanie następujących systemów organizacyjnych: Zbieranie okresowe – regularny odbiór odpadów przez specjalny pojazd (Mobilny Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych). Odpady zbiera się w gospodarstwach domowych w specjalnych pojemnikach, a następnie średnio cztery razy w roku specjalnie przystosowany pojazd, objeŜdŜa w określone dni wyznaczony obszar i zbiera odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych, dostarczone przez mieszkańców. Docelowo pojazd taki obsługiwać będzie wszystkie gminy obszaru Tarnów-Brzesko-Dąbrowa Tarnowska, Metoda donoszenia w systemie uzupełniającym w placówkach handlowych - zbieranie poprzez sieć handlową, np. apteki, sklepy fotograficzne, sklepy z farbami itp. Gminy obszaru Tarnów-Brzesko-Dąbrowa Tarnowska zawierają umowy z róŜnymi placówkami handlowymi w zakresie przyjmowania i przechowywania róŜnych 35 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 rodzajów odpadów niebezpiecznych. Specjalny pojazd zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne w miarę potrzeb, na zasadzie „usługa na telefon”. Na podstawie monitoringu funkcjonowania systemu, w przypadku stwierdzenia, Ŝe odpady niebezpieczne wrzucane są do odpadów zmieszanych, naleŜy dokonać modyfikacji systemu i wyposaŜyć gospodarstwa domowe w zabudowie jednorodzinnej w dodatkowy pojemnik lub worek foliowy. Z uwagi na specyfikę zbieranych odpadów zbiórka powinna być prowadzona przez specjalistyczne firmy posiadające wymagane prawem zezwolenia oraz odpowiedni sprzęt wywozowy. Warunkiem niezbędnym wdroŜenia w/w systemu jest edukacja ekologiczna w zakresie prawidłowych metod postępowania z odpadami niebezpiecznymi i zagroŜeń wynikających z niekontrolowanego przedostawania się odpadów niebezpiecznych do środowiska. Strategie i instrumenty słuŜące promowaniu zbierania selektywnego W celu zachęcenia mieszkańców do zbierania selektywnego i zwiększenia jej efektywności wykorzystywane będą następujące moŜliwości: 1. Obowiązki określone prawem wynikające z obowiązku nałoŜonego na gminę przez zapisy cytowanej ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach oraz ustawy z dnia 13 września 1996r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U.1996.132.622 z późn. zm.). 2. Wykorzystywanie przepisów lokalnych. Prawo lokalne moŜe być wykorzystane do efektywnego wprowadzania selektywnego zbierania, poprzez zalecenia dotyczące gospodarstw domowych i innych wytwórców odpadów obejmujące sposób zbierania, typy pojemników oraz częstotliwość ich wystawiania do zbierania (zgodnie z ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). „Regulamin utrzymania czystości i porządku w Gminie Borzęcin” przyjęty do realizacji Uchwałą Nr X/74/07 Rady Gminy z dnia 28 września 2007r. szczegółowo reguluje te zagadnienia. 3. Instrumenty finansowe, np. gospodarstwa odzyskujące część odpadów oszczędzają na wydatkach związanych ze zbieraniem odpadów nie segregowanych (mniejszy pojemnik lub rzadszy odbiór). Inną zachętą finansową moŜe być obniŜenie opłaty za usuwanie odpadów dla gospodarstw prowadzących kompostowanie odpadów we własnym zakresie. 4. Edukacja społeczna. Prowadzenie kampanii edukacyjno – informacyjnych stanowi zasadniczą część wdraŜania planów gospodarki odpadami. Jej celem jest zachęcanie „producentów” odpadów do ograniczania ilości wytwarzanych odpadów, a następnie do ich segregacji „u źródła”. 5.3.4. Odzysk i zagospodarowanie Jednostką organizacyjną odpowiedzialną za całość zadań związanych z gospodarką odpadami będzie Zakład Zagospodarowania Odpadów Tarnów (ZZO) podmiot mający charakter spółki prawa handlowego utworzony przez Komunalny Związek Gmin powiatów Tarnów-Brzesko (bez gminy Szczurowa) - Dąbrowa Tarnowska, który obsługiwałby obszar zamieszkały przez 444 tys. mieszkańców. Będzie jednym z ośmiu tego typu zakładów przewidzianych do utworzenia na terenie województwa małopolskiego. WaŜnym elementem systemu gospodarki odpadami jest zorganizowanie przerobu i unieszkodliwienia odpadów zebranych w systemie selektywnej zbiórki. Dokończeniem systemu selektywnej zbiórki odpadów jest ich właściwe zagospodarowanie. Infrastruktura 36 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 zabezpieczająca te potrzeby musi posiadać charakter zakładu produkcyjnego, z wszystkimi konsekwencjami z tego wynikającymi: zapewniona dostawa surowców – w tym przypadku będą to selektywnie dostarczane grupy odpadów; określona technologia przerobu dostosowana do wymogów odbiorcy; wyposaŜenie w urządzenia właściwe dla technologii; zapewniony zbyt lub sposób zagospodarowania produktów zakładu odzysku (dostosowanie do wymogów rynku). ZZO poza w/w zadaniami powinien zarządzać następującymi elementami: Zakład Recyklingu – prowadzący przetworzenie selektywnie zebranych surowców wtórnych, Kompostownia – prowadząca przetwarzanie odpadów organicznych, Punkt DemontaŜu Odpadów Wielkogabarytowych – prowadzący demontaŜ odpadów wielkogabarytowych, Punkt Zbiórki Opadów Budowlanych – prowadzący zbiórkę i czasowe przetrzymywanie selektywnie zebranych odpadów budowlanych, Punkt Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych – prowadzący zbiórkę i czasowe przetrzymanie selektywnie zebranych odpadów niebezpiecznych, Składowisko Odpadów Komunalnych – miejsce deponowania pozostałych odpadów zmieszanych. Poszczególne wymienione powyŜej elementy składowe Zakładu Zagospodarowania Odpadów powinny zaspokajać potrzeby całego Związku Komunalnego Gmin i być tworzone w sposób etapowy wraz z rozwojem systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie gmin objętym związkiem komunalnym. Powinny one być wyposaŜone w niezbędne technologie i wyposaŜenie techniczne zapewniające ich właściwe funkcjonowanie. Wskazane jest ich zlokalizowanie w jednym miejscu, co ułatwi przepływ odpadów, obniŜając jednocześnie koszty funkcjonowania. Ostatnim elementem składowym Zakładu Zagospodarowania Odpadów będzie Składowisko Odpadów Komunalnych. Według Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami w latach 2007-2018 w ramach realizacji ZZO dla obszaru Tarnów-Brzesko-Dąbrowa Tarnowska przewiduje się składowanie odpadów na bazie składowisk w Tarnowie oraz Szarwarku. Odpady niebezpieczne wytwarzane w grupie odpadów komunalnych z Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych ZZO przekazywane będą do odbiorców zajmujących się ich unieszkodliwieniem. Realizacja zadań w zakresie odzysku i zagospodarowania odpadów ulegających biodegradacji polegać będzie przede wszystkim na popularyzacji kompostowania odpadów organicznych przez mieszkańców we własnym zakresie. Zakłada się, Ŝe co najmniej 70% domowych odpadów organicznych będzie zagospodarowywana we własnym zakresie. Pozostałe odpady biodegradowalne powinny być zbierane selektywnie i zagospodarowane w ramach regionalnego ZZO w procesie kompostowania. Gospodarka odpadami medycznymi w ośrodkach Gminnego Zespołu Opieki Zdrowotnej opierać się będzie tak jak dotychczas o selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych i przekazywanie ich uprawnionym odbiorcom do unieszkodliwiania. Gospodarka odpadami weterynaryjnymi opierać się będzie tak jak dotychczas o selektywne zbieranie odpadów niebezpiecznych i przekazywanie ich uprawnionym odbiorcom do unieszkodliwiania. Istotny będzie tutaj nadzór Powiatowego Lekarza Weterynarii i wytyczne 37 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Brzesku obowiązujące w placówkach znajdujących się w jego nadzorze. W WPGO 2010 załoŜono w perspektywie roku 2014 zintensyfikowanie unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest. Zakłada się, Ŝe działania te znajdą odzwierciedlenie w unieszkodliwianiu tego odpadu powstałego na terenie Gminy Borzęcin sukcesywnie do zainteresowania mieszkańców. 6. HARMONOGRAM I KOSZTY IMPLEMENTACJI ORAZ MOśLIWOŚCI FINANSOWANIA PGO 6.1. Harmonogram i koszty PGO Inwestycje przewidziane do realizacji w obszarze Tarnów obejmującym gminy powiatu tarnowskiego, brzeskiego i dąbrowskiego w latach 2007-2018 w ramach realizacji ZZO zawarto w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami tabela 6-3 : Planowane inwestycje w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi (w niniejszym programie tabela 24). Gminy zrzeszone w Związku Komunalnym ponosić będą pewien wkład finansowy, natomiast znaczne koszty ponoszone będą przez zarządzającego w tym przypadku ZZO z wykorzystaniem w przewaŜającej części środków pomocowych UE i funduszy ekologicznych. W oparciu o szacunkową wycenę działań inwestycyjnych i pozainwestycyjnych zawartych w tabeli 25 przygotowano zestawienie kosztów związanych z implementacją PGO dla Gminy Borzęcin w latach 2009– 2012. Łączny koszt zadań dla okresu krótkoterminowego oszacowano na poziomie 212,700 tys. PLN. Zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami 2010 w ramach ZZO Tarnów nie przewidziano realizacji Ŝadnych obiektów gospodarki odpadami na terenie gminy Borzęcin. Tabela 25 przedstawia implementację kosztów PGO dla Gminy Borzęcin w latach 2009-2012. 38 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 24 Inwestycje przewidziane w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami w latach 2007-2018 w ramach realizacji ZZO w Tarnowie Lp. Nazwa i lokalizacja zadania Jednostka odpowiedzialna Szacunkowe koszty [zł] ogółem w latach 2007-2010 w latach 2011-2018 Źródła finansowania (% kwoty) Okres realizacji Planowane zdolności przerobowe 41. Budowa stacji segregacji zmieszanych surowców wtórnych zbieranych “u źródła” Gmina Miejska Tarnów 30 000 000 30 000 000 - - Środki: 20% własne, 80% zewnętrzne 2009-2011 100 000 Mg/rok 42. Sortownia odpadów zmieszanych, pryzma energetyczna, produkcja paliwa alternatywnego 43. Uruchomienie linii segregacji odpadów zmieszanych Gmina Brzesko 40 000 000 1 000 000 39 000 000 25% fundusze własne, 75% fundusze pomocowe 2010-2015 40 000 Mg/rok Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie 160 000 160 000 - - fundusze własne 20%, GZGK 30%, środki zewnętrzne 50% 2007-2009 8 Mg/dobę 44. Budowa Gminnego Centrum Recyklingu w Niedomicach obejmującego m.in. sortownię odpadów zbieranych selektywnie, instalację odzysku szkła, makulatury i tworzyw sztucznych Gmina śabno 8 000 000 8 000 000 - 70% Fundusz Norweski, 30% środki gminne 45. Budowa sortowni odpadów zbieranych selektywnie, stacji demontaŜu odpadów wielkogabarytowych i ZSEE Gmina Dębno 400 000 400 000 - - środki własne 100 000 zł, środki zewnętrzne 300 000 zł 2007-2010 sortownia 350 Mg/rok dem.wlkg. 116 Mg/rok dem. ZSEE 20 Mg/rok 46. Rozbudowa kompostowni Gmina Miejska Tarnów 5 000 000 5 000 000 - Środki: 20% własne, 80% zewnętrzne 2007-2008 100 000 Mg/rok 8 200 Mg/rok 2007-2010 39 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 48. Budowa sektora VI Składowisko Odpadów Komunalnych w TarnowieKrzyŜu Gmina Miejska Tarnów 4 000 000 - 4 000 000 49. Rekultywacja sektora IV Składowisko Odpadów Komunalnych w Tarnowie-KrzyŜu Gmina Miejska Tarnów 50. Rekultywacja sektora V Składowisko Odpadów Komunalnych w Tarnowie-KrzyŜu Środki: 20% własne, 80% zewnętrzne 2011-2012 2 000 000 100 000 1 900 000 Gmina Miejska Tarnów 2 500 000 - 51. Wykonanie rekultywacji kwatery na składowisku odpadów komunalnych w Borku zgodnie z instrukcją eksploatacji składowiska Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej w Rzezawie 1 500 000 52. Rekultywacja części gminnego składowiska odpadów komunalnych Gmina Dębno 1 200 000 53. Organizacja punktów odbioru odpadów niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych wraz z instalacją odzysku ZSEE Gmina Miejska Tarnów 54. Budowa Wiejskiego Punktu Gromadzenia Odpadów wraz z Gminnym Punktem Gromadzenia Odpadów Niebezpiecznych Urząd Gminy Wietrzychowice 100 000 Mg/rok Środki: 20% własne, 80% zewnętrzne 2010-2011 - 2 500 000 2 500 000 - 2 500 000 Środki: 20% własne, 80% zewnętrzne 2013-2014 - 1 500 000 fundusze własne 25%, fundusze pomocowe 75% 2010 - 600 000 600 000 b.d. 2007-2010 2011-2018 0,26 ha 0,26 ha 1 000 000 1 000 000 - Środki: 20% własne, 80% zewnętrzne 2007-2009 1 000 Mg/rok 100 000 100 000 10% budŜet gminy, 90% fundusze ekologiczne i pomocowe 2010 150 Mg/rok 40 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 25 Harmonogram działań Gminy Borzęcin w latach 2009– 2012 w zakresie gospodarki odpadami Opis przedsięwzięcia Jednostki realizujące Lata realizacji Koszty w tys. zł w latach 2009 Opracowanie sprawozdania z wykonania Planu Gospodarki Odpadami 2010 2011 2012 Działania pozainwestycyjne Wójt Gminy Borzęcin 2009 2011 BudŜet gminy 3,000 Aktualizacja gminnego planu gospodarki odpadami na lata 2012-2015 Wójt Gminy Borzęcin 2009 2012 Prowadzenie kampanii edukacyjno-informacyjnej w zakresie zapobieganiu powstawania odpadów oraz właściwego postępowania z poszczególnymi rodzajami odpadów Prowadzenie akcji informacyjnych w zakresie moŜliwości finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest , adresów firm mogących dokonywać demontaŜu tych wyrobów oraz zagroŜenia zdrowia związanego z samodzielnym prowadzeniem tych prac Wspieranie finansowe edukacji ekologicznej w placówkach oświatowych Kontynuacja i rozwój selektywnego zbierania odpadów Wójt Gminy Borzęcin Zadanie ciągłe 3,700 BudŜet gminy 5,000 7,000 BudŜet gminy b.k.d. Wójt Gminy Borzęcin Zadanie ciągłe Wójt Gminy Borzęcin Zadanie ciągłe Zadanie ciągłe BudŜet gminy b.k.d. Wójt Gminy Borzęcin , Przedsiębiorcy zbierający odpady BudŜet gminy 1,0 b.k.d. Rozbudowa systemu zbiórki odpadów opakowaniowych z gospodarstw domowych Potencjalne źródła finansowania Wójt Gminy Borzęcin przy współpracy z organizacjami odzysku oraz producentami opakowań Zadanie ciągłe b.k.d. 1,0 1,5 1,5 BudŜet gminy, Środki przedsiębiorców zbierających odpady BudŜet gminy, Środki przedsiębiorców Odbierających odpady 41 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Kontynuowanie systemu zbierania zuŜytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego pochodzącego z gospodarstw domowych Organizacja punktów zbiórki odpadów wielkogabarytowych/ wdroŜenie zbiórki tych odpadów od mieszkańców Usuwanie odpadów z miejsc na ten cel nie przeznaczonych tzw. „dzikich wysypisk odpadów” Zwiększenie kontroli i egzekwowania obowiązków wynikających z obowiązującego Regulaminu utrzymania czystości na terenie gminy Borzęcin poprzez m.in. kontrolowanie przez gminę zawierania umów przez właścicieli nieruchomości na odbiór odpadów komunalnych, prowadzące do objęcia 100% mieszkańców gminy zorganizowana zbiórka odpadów, kontrolowanie przez gminę sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty działające na jej terenie w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, a takŜe kontrolowania ustaleń zawartych w zezwoleniach w zakresie metod oraz miejsc prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadów, doskonalenie systemów ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz unieszkodliwianych odpadów komunalnych. Prowadzenie monitoringu zamkniętego wysypiska odpadów komunalnych w Bielczy zgodnie z decyzją starosty powiatu brzeskiego o zamknięciu wysypiska Łącznie działania pozainwestycyjne Aktualizacja oraz realizacja programu „Usuwania odpadów zawierających azbest z terenu Gminy Borzęcin” Wójt Gminy Borzęcin Organizacje odzysku Przedsiębiorcy posiadający zezwolenie na zbieranie odpadów niebezpiecznych Wójt Gminy Borzęcin Wójt Gminy Borzęcin Zadanie ciągle Środki finansowe Organizacji Odzysku b.k.d. 2009-2012 5,0 6,0 6,0 7,0 4,5 5,0 5,0 4,0 2009-2012 Wójt Gminy Borzęcin Zadanie ciągłe Wójt Gminy Borzęcin Według decyzji BudŜet gminy GFOŚiGW WFOŚiGW, GFOŚIGW BudŜet gminy, Środki pomocowe b.k.d. 97,700 Zadania inwestycyjne Wójt Gminy Borzęcin Gmina Borzęcin, BudŜet gminy 6,000 24,5000 25,000 8,000 20,000 25,000 8,500 24,700 9,000 28,500 30, 000 BudŜet gminy, BudŜet Marszałka Województwa 35,000 Środki Starosty 42 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 2009-2012 Współpraca w zakresie tworzenia zakładu zagospodarowania odpadów (zzo) dla obszaru Tarnów wyposaŜonego w infrastrukturę do odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów poza składowaniem, ze szczególnym uwzględnieniem metod termicznych i biologicznych oraz wystarczającą pojemność składowisk odpadów Działania inwestycyjne Wójt Gminy Borzęcin ŁĄCZNIE 212,700 115,000 2009-2012 Brzeskiego,, Środki unijne, BudŜet gminy, BudŜet Marszałka Województwa Małopolskiego, Środki unijne b.d. 25,000 25,000 30,000 35,000 49,500 45,000 54,700 63,500 43 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Tabela 26 Koszty implementacji PGO w latach 2009 – 2012 Rok 2009 Łącznie tys. PLN 49,500 2010 45,000 2011 54,700 2012 63,500 2009-2012 212,700 7. SPOSOBY FINANSOWANIA, W TYM INSTRUMENTY FINANSOWE SŁUśĄCE REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW Koszty inwestycyjne Podstawowym źródłem środków na inwestycje w dziedzinie ochrony środowiska w warunkach polskich są: dotacje z Narodowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska, poŜyczki z funduszy celowych, kredyty preferencyjne, środki Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2010, środki Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Koszty eksploatacyjne Podstawowym źródłem przychodów są opłaty za wywóz odpadów i opłaty za ich przyjęcie do składowania bądź unieszkodliwienia. Uzupełniającymi źródłami przychodów mogą być wpływy z tytułu sprzedaŜy: surowców wtórnych. Koszty związane z tytułu sprzedaŜy: kompostu, energii ze spalania odpadów, energii z przetwarzania biogazu ze składowiska nie dotyczą Gminy Borzęcin, gdyŜ na terenie gminy nie ma takich instalacji. Coraz częściej za przychody uwaŜa się równieŜ uniknięte koszty transportu, składowania lub przerobu odpadów w efekcie działań związanych z minimalizacją i unikaniem powstawania odpadów (akcje edukacyjne). Prawidłowo przyjęta i stosowana cena usuwania i składowania odpadów powinna uwzględniać: pokrycie całości kosztów związanych z bieŜącą, technologiczną i organizacyjną eksploatacją obiektów gospodarki odpadami, pokrycie kosztów finansowych inwestycji jako zwrot zobowiązań zaciągniętych przy realizacji inwestycji (spłata odsetek, rat kapitałowych, wykup obligacji), rozsądny zysk przedsiębiorstw realizujących usługi. Koszty segregacji (odzysku) surowców wtórnych ze strumienia odpadów komunalnych mogą być: 44 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 dofinansowane z budŜetu gminy, dodatkowym elementem wkalkulowanym w opłaty za przyjęcie odpadów na składowisko lub ich unieszkodliwienie. Obecnie opłaty za zbieranie i wywóz odpadów są w całości przedmiotem umów zawieranych między właścicielem nieruchomości a firmą prywatną wywoŜącą odpady. 8. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW Podstawą właściwego systemu oceny realizacji Planu jest dobry system sprawozdawczości, oparty na wskaźnikach stanu środowiska i zmiany presji na środowisko, a takŜe na wskaźnikach świadomości społecznej. W tabeli 27 zaproponowano istotne wskaźniki monitorowania Planu w sektorze komunalnym Tabela 27 Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Wskaźniki monitorowania Planu Gospodarki Odpadami Wskaźnik charakteryzujący gospodarkę Stan wyjściowy Stan na odpadami – sektor komunalny rok 2008 31.12.2010r. A. Wskaźniki stanu gospodarki odpadami i zmiany presji na środowisko 2231,2 2299 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych [Mg/rok] 592,5 2299 Ilość zebranych odpadów komunalnych [Mg/rok] 32,4 100 Ilość odpadów objętych zorganizowaną zbiórką [%] 268 276 Ilość wytworzonych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok [kg/M/rok] 71,2 276 Ilość zebranych odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok [kg/M/rok] 27,11 68,1 Udział odpadów z sektora komunalnego składowanych na składowiskach [%] Rzeczywiste Dopuszczalne Udział odpadów komunalnych ulegających 25 75 biodegradacji składowanych na Rzeczywiste składowiskach w [%] (w stosunku do roku 25 1995) Ilość zebranych od mieszkańców odpadów ulegających biodegradacji [Mg] Ilość wytworzonych odpadów 416,4 432,7 opakowaniowych [Mg] w tym: tworzywa sztuczne 59,9 59,0 papier i tektura 145,4 149,5 szkło 184,9 175,8 opakowania z metalu 18,7 18,6 opakowania z aluminium 3,9 3,9 opakowania wielomateriałowe 16,6 16,7 Udział odzyskiwanych surowców wtórnych w całkowitym strumieniu zebranych 6,67 43,6 odpadów komunalnych i komunalnopodobnych [%] 27,8 188,7 Ilość odzyskiwanych surowców wtórnych [Mg] w tym: tworzywa sztuczne 9,4 9,4 Szkło 16,2 90,2 Stan na 31.12.2012r. 2378 2378 100 284 284 73,7 Dopuszczalne 62,5 Rzeczywiste 25 437,8 57,1 150,5 190,0 18,7 3,9 16,7 47,8 209,3 10,9 103,9 45 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 12 13 14 15 16 17 18 19 20 1 Metale Papier i tektura Ilość odzyskanych odpadów [Mg]: Wielkogabarytowych Budowlanych Niebezpiecznych Czynne składowiska odpadów innych niŜ niebezpieczne i obojętnych [szt./ha] Składowiska nieczynne [szt./ha] w tym:zrekultywowane- do rekultywacji Obiekty gospodarki odpadami komunalnymi: Ilość powstających osadów ściekowych Mg Sposób postępowania z osadami ściekowymi: Wykorzystane Kompostowane Przekształcone termicznie składowane po odwodnieniu inne nagromadzone na terenie oczyszczalniwykorzystane z nagromadzonych do 1.01.2000 Ilość odpadów powstających w placówkach medycznych [M/rok]: odpady o charakterze komunalnym odpady infekcyjne i specjalne Ilość odpadów powstających w placówkach weterynaryjnych [M/rok]: odpady o charakterze komunalnym odpady infekcyjne i specjalne 2,2 8,4 80,7 8,9 85,6 - - 1 1 1 - - - b.d. 0,117 0,119 0,121 0,045 0,054 0,065 12,5 10 - 26 Ilość usuniętych odpadów zawierających azbest [MG] B. Wskaźniki świadomości społecznej Udział społeczeństwa w działaniach na rzecz Udział w akcji Udział w akcji poprawy gospodarki odpadami wg oceny „Sprzątanie „Sprzątanie świata” jakościowej świata”, „Dzień Ziemi” 2 3 Ilość i jakość interwencji (wniosków) zgłaszanych przez mieszkańców (np. dzikie wysypiska) Liczba, jakość i skuteczność kampanii edukacyjno-informacyjnych Udział w akcji „Sprzątanie świata” b.d. b.d. Ilość zaleŜna od dostępnych środków finansowych Ilość zaleŜna od dostępnych środków finansowych 5 2 Brak specjalistycznych badań socjologicznych w omawianym temacie 46 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 9. EDUKACJA EKOLOGICZNA Jednym z waŜniejszych warunków realizacji Programu jest wysoka świadomość społeczeństwa, które powinno brać aktywny udział w strategii zagospodarowania odpadów. Dlatego teŜ naleŜy prowadzić odpowiednie działania, których celem jest zmiana dotychczasowego postępowania mieszkańców w sferze konsumpcji i postępowania z odpadami. Ze względu na zróŜnicowany poziom wiedzy społeczeństwa na temat gospodarki odpadami prowadzenie programu edukacyjno-informacyjnego powinno być przeprowadzane na róŜnych poziomach zaawansowania wiedzy oraz dla poszczególnych grup wiekowych. Edukacja jest typowym procesem kształcenia, który nie powinien ograniczać się do środowiska szkolnego, lecz powinien obejmować szerszy krąg mieszkańców z róŜnych środowisk. W programach edukacyjnych naleŜy zwrócić uwagę, Ŝe dbałość o czyste środowisko zaleŜy przede wszystkim od mieszkańców. Celem edukacji jest wykształcenie wśród wszystkich grup społecznych odpowiedzialnych i świadomych zachowań w zakresie racjonalnej gospodarki odpadami, poprzez: a) realizację polityki edukacyjnej i informacyjnej na temat selektywnej zbiórki odpadów i wprowadzanie we własnym domu, b) świadome dokonywanie zakupów, c) przekonywanie do kupowania rzeczy trwałych, d) wybieranie towarów bezodpadowych oraz posiadających opakowanie łatwo ulegające całkowitej degradacji lub nadające się do utylizacji, e) rozpowszechnienie wiedzy, dotyczącej moŜliwości powtórnego wykorzystania odpadów (recykling) oraz wynikających z tego korzyści ekonomicznych, f) wskazywanie konkretnych działań poprawiających efektywność gospodarki odpadami. Realizacja edukacyjnego programu gospodarki odpadami powinna być finansowana ze środków powiatowych i gminnych funduszy zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 1502 z późn. zm.) art. 406 – 408. Zadania edukacji ekologicznej Istnieją róŜne metody i formy podnoszenia świadomości społecznej, wśród których moŜna wyróŜnić: kampanię „fali nośnej”, kampanie tematyczne, akcje podejmowane w ramach edukacji ekologicznej. Kampania „fali nośnej” dotyczy problemu środowiska jako całości, nie zaś tylko jednego jego aspektu. Jest przewidziana do popierania „przyjaznych środowisku” wartości i wymogów wśród społeczeństwa. MoŜna ją stosować dla szerokiej opinii publicznej. Kampanie tematyczne mogą przekazywać wiedzę dotyczącą pewnych aspektów problemów środowiskowych lub zachęcania do bardziej świadomych zachowań. 47 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Bazując na płaszczyźnie stworzonej w czasie powyŜszych kampanii, moŜna podejmować akcje dotyczące np. selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych pochodzących z gospodarstw domowych. Kampanie powinny być kierowane do poszczególnych grup wiekowych i społecznych: dzieci, dorośli, osoby odpowiedzialne za decyzje polityczne dotyczące gospodarki odpadami, kadra techniczna biorąca udział w realizacji programu gospodarki odpadami. Prawidłowe i efektywne przeprowadzenie procesu edukacji, w celu uzyskania optymalnych osiągnięć, wymaga stosowania róŜnych form przekazu, które mogą być udostępniane w formie drukowanej jak : ulotki, broszury, publikacje w prasie i wydawnictwach periodycznych, plakaty, broszury, wydawnictwa oraz materiały kształceniowe dla nauczycieli , filmy, wystawy, wywiady dla radia i telewizji, Imprezy promocyjne, konferencje prasowe, imprezy specjalne (festiwale, akcje); warsztaty, seminaria, konferencje. Dostępne programy edukacyjne dotyczące problematyki odpadów to m. in.: EkoKon, wyd. CEMG w Łodzi, „Sortowanie na ekranie”, wyd. ABRYS Technika Sp. z o.o. Expolorer’s Club US EPA (www. epa.gov/region5/kids/index.htm), a w nim „Klub Odkrywców”, który jest specjalną, edukacyjną stroną internetową EPA, przeznaczoną dla dzieci w wieku od 5 do 12 lat, dotyczy grupy problemów ekologicznych: woda, powietrze, odpady i recykling, znajdują się tam równieŜ interaktywne gry, animacje i quizy związane z daną tematyką. Szkoły są dobrymi partnerami w programach informacyjnych, poniewaŜ nastawione są na szerzenie oświaty, a poza tym skupiają społeczność lokalną. Dyrektorzy szkół i nauczyciele często pełnią rolę liderów lokalnej społeczności i ich autorytet moŜe być waŜny, szczególnie przy poruszaniu kwestii potrzebnych lecz niepopularnych. W realizacji edukacji ekologicznej na terenie gminy powinno się korzystać z pomocy organizacji i instytucji, zajmujących się edukacją ekologiczną. Władze samorządowe powinny mieć dokładną listę instytucji pozarządowych działających na terenie powiatu. Gdy działania powiatu będą zbieŜne z interesami tych organizacji, aktywnie pomogą one w kształtowaniu i realizacji programu informacyjnego. 48 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 10. STRESZCZENIE Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin na lata 2009-2014 jest dokumentem, który aktualizuje Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin na lata 2004-2015 przyjęty do realizacji uchwałą Rady Gminy Borzęcin z dnia 31 marca 2005r. Nr XXIX/155/05. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin powstaje jako realizacja ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jednolity Dz.U. z 2007, Nr 39 poz. 251 ze zm.), która w rozdziale 3, art. 14 – 16 wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim, powiatowym i gminnym oraz aktualizacji tych planów nie rzadziej niŜ co 4 lata. Charakterystyka gminy W skład gminy wchodzi 5 miejscowości wiejskich: Borzęcin, Bielcza, Przyborów, Łęki i Waryś, którą zamieszkiwało na koniec 2008r. 8 317 osób. Na terenie gminy na koniec 2008r. zlokalizowanych było 3319 gospodarstw domowych. W 2008 roku na terenie gminy funkcjonowało 336 podmiotów gospodarczych. Dominowały podmioty z sektora prywatnego, które stanowiły około 93% ogólnej liczby podmiotów. Gmina Borzęcin połoŜona jest w północno-wschodniej części województwa małopolskiego. Cały obszar gminy połoŜony jest w makroregionie Kotlina Sandomierska, w dwóch mezoregionach Wojnicko -Radłowskim i Szczepanowsko - Buczeskim rozdzielonych doliną Uszwicy oraz w mikroregionach Równinie Radłowskiej, Wysoczyźnie Szczepanowskiej i Równinie Buczeskiej. Tereny chronionego krajobrazu obejmują ok. 70% powierzchni gminy. Ochroną objęte są róŜne typy ekosystemów w tym najstarsze i najcenniejsze ekologicznie drzewostany takie jak: *Radłowsko-Wierzchosławicki Obszar Chronionego Krajobrazu (RWOCHK) wyznaczony Rozporządzeniem Wojewody Małopolskiego z dnia 27.12. 2005r. .( Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126, poz. 799 z 14.03. 2006r.) na terenie administrowanym przez Nadleśnictwo Dąbrowa Tarnowska w obrębach: Waryś i Wierzchosławice. *Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu (BOCHK) wyznaczony Rozporządzeniem Wojewody Małopolskiego z dnia 27.12. 2005r.( Dz. Urz. Woj. Małop. Nr 126, poz. 795. z 14.03. 2006r.). Lasy w gminie Borzęcin tworzą kilka zwartych płatów rozmieszczonych na obrzeŜach wschodniej i zachodniej granicy gminy, będąc ostoją wielu gatunków roślin i zwierząt. Zachowały się tutaj lasy o stosunkowo duŜym stopniu naturalności. Na ich terenie występują cenne dla bioróŜnorodności siedliska takie jak: bagna, moczary, małe torfowiska, i oczka wodne. Wielkość powierzchni lasów i gruntów leśnych w poszczególnych miejscowościach wynoszą odpowiednio: Gminę Borzęcin charakteryzują dość korzystne warunki decydujące o stanie jakości powietrza atmosferycznego i jego potencjalnym zagroŜeniu. Na terenie gminy nie funkcjonują podmioty, które oddziaływałyby w sposób szczególnie szkodliwy na powietrze atmosferyczne. Gmina oddalona jest równieŜ od terenów silnie uprzemysłowionych o duŜym zanieczyszczeniu powietrza Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza jest tutaj emisja niska, emisja komunikacyjna oraz rolnictwo. 49 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 Przez gminę Borzęcin przepływają rzeki Gróbka, Uszwica oraz potok Kisielina wraz z dopływami będącymi dopływami Wisły. Punkty pomiarowe jakości wód Uszwicy i Gróbki zlokalizowane są poza terenem gminy. Podstawowy układ drogowy w gminie Borzęcin tworzą drogi wojewódzkie Nr 964 i 768 oraz drogi powiatowe Nr 107, 108, 109, 137, 138, 139, 140 łączące gminę Borzęcin z sąsiednimi gminami i powiatami. Według stanu na 31.12.2007r. długość wodociągu w gminie wyniosła 26,3 km, a ilość przyłączy 409. Zwodociągowanie gminy na koniec 2007r. wyniosło ok. 22,5%. Na koniec 2008r. ilość przyłączy wyniosła 499. Pozostali uŜytkownicy korzystają ze studni kopanych lub wierconych. Ścieki sanitarne z gospodarstw domowych w większości odprowadzane są do bezodpływowych zbiorników wybieralnych, często nieszczelnych. Część gospodarstw domowych dysponująca instalacją wodociągową posiada indywidualne urządzenia do podczyszczania ścieków przed ich wprowadzaniem do odbiorników. Są to przewaŜnie osadniki gnilne. Docelowo cały obszar Gminy Borzęcin zostanie skanalizowany. Wytworzone przez podmioty gospodarcze w gminie ścieki przemysłowe nie podlegają indywidualnemu oczyszczaniu, gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i wywoŜone do oczyszczania do oczyszczalni w Szczurowej lub Sterkowcu na podstawie zawartej umowy. Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w gminie Źródłami powstawania odpadów komunalnych są: gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury (handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo). Z danych statystycznych przeprowadzonych dla potrzeb KPGO wynika, Ŝe około 2/3 odpadów komunalnych generują gospodarstwa domowe, 1/3 tych odpadów powstaje w obiektach infrastruktury. W Gminie Borzęcin w roku 2008 wytworzono 2231,2 Mg odpadów komunalnych. W strumieniu odpadów komunalnych znajdują się odpady biodegradowalne, odpady wielkogabarytowe, odpady niebezpieczne, odpady budowlane, odpady opakowaniowe. W latach 2007-2008 stopień objęcia Gminy Borzęcin zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych wyniósł ok. 60 -59%. W latach 2007-2008 usługi wywozu nieczystości stałych realizowało 4 firmy wywozowe. Zebrane odpady komunalne składowane były na składowiskach odpadów poza terenem gminy administrowanych przez : Agencję Komunalną Sp. z o.o. ul. Kościelna 7 32-620 Brzeszcze oraz Jednostkę Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. 33-101 Tarnów ul. Kwiatkowskiego 8. W w/w okresie na terenie gminy odbywała się selektywna zbiórka odpadów w gospodarstwach domowych do foliowych worków tzw. „u źródła”. Selekcjonowano takie odpady jak: papier, szkło, tworzywa sztuczne, w większości to odpady opakowaniowe w ilości 27,8 Mg , które zostały skierowane do odzysku. Masa wyselekcjonowanych odpadów - zuŜytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych w ilości 23 Mg została zebrana terenu gminy przez organizacje odzysku. W omawianym okresie usuwano dzikie wysypisko śmieci w lasach i na gruntach Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Do innych odpadów wytwarzanych na terenie gminy naleŜą: odpady pestycydowe, odpady medyczne i weterynaryjne, wyeksploatowane pojazdy i ich części, zuŜyte opony, oleje odpadowe, akumulatory i baterie. Brak danych odnośnie ilości powstających tego typu odpadów na terenie gminy. 50 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 W większości odpady te są zbierane poprzez dystrybutorów lub jednostki specjalistyczne od ich wytwórców celem zagospodarowania lub wykorzystania. Odpady azbestowe powstają podczas prowadzenia prac demontaŜowych wyrobów, gdzie ich uŜyto. Źródłem azbestu na terenie Gminy Borzęcin są pokrycia dachowe w szczególności budynków inwentarskich. W roku 2007 opracowano „Program Usuwania Odpadów Zawierających Azbest z terenu gminy Borzęcin” wraz z pełną ich inwentaryzacją. Gmina ubiegać się będzie o środki z funduszy pomocowych na dofinansowanie wymiany pokryć dachowych wykonanych z azbestu. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami Prognozowana ilość wytworzonych odpadów komunalnych w latach 2008 – 2015 (Mg/rok) przedstawiono poniŜej. Rok Mg/rok 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2231,2 2262,2 2298,9 2334,2 2377,9 2421,8 2469,9 2516,0 Cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania Cele zostały przyjęte za WPGO w województwie małopolskim : Cele szczegółowe do 2010 roku : 1. Objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych, 2. Skierowanie w roku 2010 na składowiska nie więcej niŜ 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995), 3. Osiągnięcie w roku 2011 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: opakowania z papieru i tektury: 54%, opakowania ze szkła: 49%, opakowania z tworzyw sztucznych: 18%, opakowania metalowe: 45%, opakowania wielomateriałowe: 15%, odpady wielkogabarytowe: 50%, odpady budowlane: 50%, odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 50%. Cele szczegółowe do 2014 roku : 1. Deponowanie na składowiskach nie więcej niŜ 85% wszystkich odpadów komunalnych. 2. Skierowanie w roku 2014 na składowiska nie więcej niŜ 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji (w stosunku do roku 1995). 3. Osiągnięcie w roku 2015 zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów: opakowania z papieru i tektury: 60%, opakowania ze szkła: 60%, opakowania z tworzyw sztucznych: 22,5%, opakowania metalowe: 50%, opakowania wielomateriałowe: 20%, odpady wielkogabarytowe: 54%, 51 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 odpady budowlane: odpady niebezpieczne (z grupy odpadów komunalnych): 60% 54%. Kierunki w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi 1. Jednostką organizacyjną odpowiedzialną za całość zadań związanych z gospodarką odpadami będzie Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZZO) Tarnów, podmiot mający charakter spółki prawa handlowego utworzony przez Komunalny Związek Gmin powiatów Tarnów, Brzesko (bez gminy Szczurowa), Dąbrowa Tarnowska który obsługiwałby obszar zamieszkały przez 444 tys. mieszkańców. Będzie jednym z ośmiu tego typu zakładów przewidzianych do utworzenia na terenie województwa małopolskie i powinien zapewniać co najmniej następujący zakres usług: sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie, kompostowanie odpadów zielonych, mechaniczno-biologiczne lub termiczne przekształcanie odpadów resztkowych i pozostałości z sortowni, zakład demontaŜu odpadów wielkogabarytowych, punkty zbierania odpadów niebezpiecznych lub zbiorcze punkty gromadzenia odpadów w których oprócz odpadów niebezpiecznych zbierane byłyby odpady zielone, wielkogabarytowe, gruz budowlany, surowce wtórne. składowanie przetworzonych odpadów resztkowych. 2. Zebrane selektywnie odpady komunalne (surowce wtórne) poddawane będą w pierwszej kolejności procesowi odzysku (materiałów lub energii), 3. Preferowane będzie kompostowanie odpadów organicznych we własnym zakresie, 4. Zarówno system zbierania opakowaniowych surowców wtórnych jak i system odbioru odpadów niebezpiecznych od mieszkańców będzie uzupełnieniem systemów postępowania z odpadami opakowaniowymi i niebezpiecznymi, wynikających z: Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U.z 2001r. Nr 63 poz. 638 z późn. zmianami), ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U.2001.63.639z późn. zmianami). Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów zgodnie z ustawą o odpadach będzie priorytetem w polityce gospodarki odpadami. Zalecane metody zbiórki poszczególnych frakcji odpadów Zasady gromadzenia odpadów określono w Regulaminie utrzymania porządku i czystości na terenie Gminy Borzęcin. W Gminie Borzęcin odpady gromadzi się „ u źródła” tj. w gospodarstwach domowych oraz jednostkach organizacyjnych w zbiornikach przenośnych oraz w workach foliowych i ten sposób nie ulegnie zmianie. Zgromadzone w taki sposób odpady komunalne odbierane są przez uprawnionych przedsiębiorców. Zbieranie selektywne "u źródła": Kontynuowana będzie selektywna zbiórka odpadów „u źródła” . Zbierane będą selektywnie: odpady zielone z ogrodów i parków, papier i tektura (w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.), odpady opakowaniowe ze szkła w podziale na szkło bezbarwne i kolorowe, tworzywa sztuczne i metale, 52 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 zuŜyte baterie i akumulatory, zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, przeterminowane leki, chemikalia (farby, rozpuszczalniki, itd.), meble i inne odpady wielkogabarytowe, odpady budowlano-remontowe. Pozostałe frakcje odpadów komunalnych mogą być zbierane łącznie, stanowiąc tzw. odpady resztkowe. Łączny koszt zadań w zakresie gospodarki odpadami w latach 2009-2012 oszacowano na poziomie 212,7tys. PLN. Koszt ten nie obejmuje udziału Gminy Borzęcin w partycypacji w kosztach budowy Zakładu Zagospodarowania Odpadów. WdroŜenie Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Borzęcin spowoduje poprawę stanu środowiska i efektywności systemu gospodarki odpadami . Podsumowując, realizacja planu gospodarki odpadami spowoduje poprawę stanu środowiska w Gminie Borzęcin i pośrednio Powiecie Brzeskim, a wykonanie go z naleŜytą starannością ograniczy zagroŜenia w zakresie usuwania i zagospodarowania odpadów. Jednym z waŜniejszych warunków realizacji Programu jest wysoka świadomość społeczeństwa, które powinno brać aktywny udział w strategii zagospodarowania odpadów. Dlatego teŜ naleŜy prowadzić odpowiednie działania, których celem jest zmiana dotychczasowego postępowania mieszkańców w sferze konsumpcji i postępowania z odpadami. W programach edukacyjnych naleŜy zwrócić uwagę, Ŝe dbałość o czyste środowisko zaleŜy przede wszystkim od mieszkańców. 53 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 SPIS SKRÓTÓW b.d. b.k.d. dop. GFOŚ GUS IETU NFOŚiGW n.o. PGO PDOWUS WFOŚ WPGO ZZO- brak danych brak kosztów dodatkowych dopuszczalne Gminny Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Główny Urząd Statystyczny Instytut Ekologii Terenów Zurbanizowanych Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nie określono Plan Gospodarki Odpadami Punkt DemontaŜu Odpadów Wielkogabarytowych Urząd Statystyczny Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami Zakład Zagospodarowania Odpadów 54 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY BORZĘCIN - AKTUALIZACJA NA LATA 2009-2014 55