Rok akademicki 2012/2013

Rok akademicki 2014/2015
FIZJOLOGICZNE PODSTAWY WAD POSTAWY
WYCHOWANIE FIZYCZNE I GIMNASTYKA KOREKCYJNA
3-letnie studia stacjonarne pierwszego stopnia
III ROK / V SEMESTR
Wykład I. Postawa ciała w rozwoju osobniczym.
Okresy rozwoju ontogenetycznego człowieka. Zmienność postawy ciała w rozwoju
osobniczym. Budowa i rozwój układu kostno-stawowego. Rozwój układu mięśniowego.
Zmiany rozwojowe w układzie nerwowym. Rozwój cech morfologicznych i proporcji
ciała. Zmiany proporcji ciała w rozwoju osobniczym.
Wykład II. Rola układu nerwowego w kontroli postawy ciała.
Klasyfikacja i mechanizm wyzwalania odruchów warunkowych. Poziomy funkcjonalne
układu nerwowego i ich rola w kontroli odruchów warunkowych. Okolice ruchowe i
czuciowe kory mózgowej. Funkcja układu piramidowego i pozapiramidowego.
Uszkodzenia dróg korowo-rdzeniowych. Receptory proprioceptywne i ich rola w
odbieraniu wrażeń czuciowych. Drogi przewodzenie impulsów z proprioreceptorów.
Odruchowa funkcja rdzenia kręgowego. Badanie czucia dotyku i czucia
proprioceptywnego. Mechanizmy odruchowej regulacji napięcia mięśniowego.
Wykład III. Mechanizmy fizjologiczne zarządzające postawą i równowagą ciała.
Podział i funkcje móżdżku. Reprezentacja czuciowa w korze móżdżku. Rola móżdżku w
kontroli równowagi ciała i regulacji napięcia mięśni szkieletowych. Mechanizm
utrzymywania osiowej równowagi kręgosłupa. Kształtowanie nawyku postawy.
Wykład IV. Rola narządów zmysłu w kontroli postawy i równowagi ciała.
Budowa i funkcje zmysłu równowagi. Mechanizm pobudzenia komórek receptorowych
aparatu przedsionkowego i kanałów półkolistych. Drogi przewodzenia impulsacji z
receptorów błędnika. Odruchy z błędnika wywołane przyspieszeniem kątowym, liniowym
lub obrotami głowy i ich wpływ na postawę i równowagę ciała.
Wykład V. Rola układu wzrokowego i słuchowego w kontroli postawy ciała i
orientacji przestrzennej.
Budowa i funkcja zmysłu wzroku. Funkcja układu optycznego oka. Ostrość wzroku,
fotoreceptory siatkówki, przetwarzanie bodźców wzrokowych w siatkówce. Pole
widzenia, widzenie barwne i przestrzenne. Ośrodkowe przetwarzanie wrażeń
wzrokowych. Funkcja zmysłu słuchu. Akustyka, odbieranie i przetwarzanie bodźców
akustycznych. Ocena położenia źródła dźwięku.
Wykład VI. Fizjologiczne podstawy ruchu korekcyjnego. Organizacja anatomicznoczynnościowa mięśni szkieletowych.
Wpływ obciążenia i ruchu na układ kostny i stawowy. Wpływ ruchu i obciążenia na układ
mięśniowy. Charakterystyka mięśni szkieletowych. „Ślizgowa” teoria skurczu. Podział i
charakterystyka skurczów mięśni szkieletowych.
Wykład VII. Rola wzmacniania mięśni w procesie reedukacji posturalnej.
Klasyfikacja i funkcja jednostek ruchowych. Czynniki determinujące wielkość siły
rozwijanej przez mięsień. Szybkość skracania włókien mięśniowych. Zjawisko
transformacji włókien mięśniowych. Zagadnienia zaburzeń przewodnictwa nerwowomięśniowego. Miopatie metaboliczne. Odnerwieni i reinerwacjia w mięśniach
szkieletowych.
Wykład VIII. Aktywność ruchowa w procesie kształtowania prawidłowej postawy
ciała.
Aktywność fizyczna jako czynnik podtrzymujący zdrowie. Reakcje organizmu na wysiłek
o charakterze wytrzymałościowym. Rola układu oddechowego i układu krążenia w
adaptacji do wysiłku fizycznego o różnej intensywności i charakterze pracy mięśni.
Reakcje organizmu na wysiłek o charakterze siłowym. Zmiany adaptacyjne w układzie
oddechowym i krążenia w wysiłkach statycznych. Czynniki wpływające na kształtowanie
siły mięśniowej w powtarzalnych ćwiczeniach statycznych i dynamicznych o
wzrastającym oporze.
Wykład IX. Fizjologiczne podłoże wydolności tlenowej organizmu.
Czynniki kształtujące wydolność tlenową organizmu. Profil wydolności pro zdrowotnej.
Ćwiczenia oporowe w treningu zdrowotnym. Znaczenie systematycznej aktywności
fizycznej w prewencji schorzeń układu krążenia. Ocena wydolności fizycznej – znaczenie
kliniczne spiroergometrycznych testów wysiłkowych.
Wykład X. Fizjologiczne zasady treningu zdrowotnego.
Fizjologiczne zasady treningu fizycznego dzieci, młodzieży i osób dorosłych. Ocena
tolerancji obciążeń w treningu zdrowotnym. Rola ćwiczeń wytrzymałościowych i
oporowych w treningu zdrowotnym. Zasady planowania obciążeń wysiłkowych w
treningu zdrowotnym. Metody oceny poziomu aktywności fizycznej.
Wykład XI. Aktywność ruchowa w
zdrowotnych oraz w profilaktyce otyłości.
realizacji
ukierunkowanych
potrzeb
Rola ćwiczeń fizycznych w kształtowania oraz zachowaniu prawidłowej postawy ciała.
Profilaktyka wad postawy poprzez trening fizyczny. Aktywność ruchowa a utrzymanie
należnej masy ciała. Wydatek energetyczny podczas różnych form aktywności fizycznej.
Fizjologiczne mechanizmy rozwoju otyłości. Zmiany w czynności układu ruchu, krążenia
i oddechowego u osób otyłych. Aktywność fizyczna w przeciwdziałaniu otyłości.
Wykład XII.
zdrowotnym.
Procesy wypoczynku i profilaktyka zmęczenia w treningu
Zmęczenie jako fizjologiczne następstwo wysiłków fizycznych. Zmęczenie ośrodkowe i
obwodowe. Przyczyny powstawania bólu mięśniowego. Podstawy fizjologiczne procesów
wypoczynku. Formy wypoczynku. Optymalizacja procesów wypoczynku w treningu
zdrowotnym.
Wykład XIII. Fizjologia bezczynności ruchowej.
Reakcje organizmu na unieruchomienie. Wpływ zmniejszenia aktywności fizycznej na
wydolność fizyczną. Mechanizmy fizjologiczne reakcji organizmu na unieruchomienie.
Nietolerancja ortostatyczna. Zmiany w gospodarce wodnej i elektrolitowej w warunkach
unieruchomienia. Rola ćwiczeń fizycznych w prewencji zaburzeń wynikających z
długotrwałego unieruchomienia i bezczynności ruchowej.
Wykład XIV. Repetytorium.
Zaliczenie przedmiotu
Piśmiennictwo:
Górski J. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznych. PZWL, Warszawa 2001
Gieremek K. Zmęczenie i regeneracji sił. Odnowa biologiczna. AWF Katowice 2000
Jaskólski A. Podstawy fizjologii wysiłku z zarysem fizjologii człowieka. Wyd. AWF
Wrocław 2002.
Kasperczyk T.: Wady postawy ciała, diagnostyka i leczenie. Kasper s.c. Kraków 1994.
Konturek S. Fizjologia człowieka. Elsevier Urban&Partner, Wrocław, 2007.
Kutzner-Kozińska M.: Proces korygowania wad postawy. AWF Warszawa, 2004. P 1981.
Kozłowski S., Nazar K.: Wprowadzenie do fizjologii klinicznej. PZWL Warszawa 1995.
1999.
Kutzner-Kozińska M.: Dbaj o prawidłową postawę ciała dziecka. WSiP 1995.
Przewęda R.: Rozwój somatyczny i motoryczny. WSiP 1981
Nowotny J., Saulicz E., Niektóre zaburzenia statyki ciała i ich korekcja. AWF Katowice
1990.
Owczarek S., Korekcja wad postawy, pływanie i ćwiczenia w wodzie. WSiP, Warszawa
1999.
Traczyk W.: Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZWL
Warszawa 1989, 2004.
Ślężyński J. (red.), Postawa ciała człowieka i metody jej oceny. AWF Katowice 1992.
Wolański N., Metody kontroli rozwoju fizycznego dzieci i młodzieży. PZWL, Warszawa
1975.