pobierz - Małogoszcz
Transkrypt
pobierz - Małogoszcz
- Projekt - PLAN ODNOWY MIEJSCOWO CI BOCHENIEC GMINA MA OGOSZCZ Bocheniec, maj 2008 r. Plan Odnowy Miejscowo ci Bocheniec zosta przygotowany przez pracowników Urz du Miasta i Gminy w Ma ogoszczu: Justyna G ogowska – podinspektor ds. pozyskiwania rodków pomocowych Przemys aw Spurek – podinspektor ds. promocji i rozwoju gminy przy wspó pracy z: Rad So eck miejscowo ci Bocheniec w sk adzie: Marian Dudek - so tys Dudek Janina Korpus Ewa 2 SPIS TRE CI 1. WPROWADZENIE ...............................................................................................................4 2. AKTUALNA SYTUACJA SPO ECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE MIEJSCOWO CI ......................................................................................5 2.1. PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT SO ECTWA ..................................5 2.2. HISTORIA MIEJSCOWO CI I DZIEDZICTWO KULTUROWE ............................6 2.2.1. ZESTAWIENIE WARTO CI KULTUROWYCH MIEJSCOWO CI BOCHENIEC ...........................................................................................6 2.3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW S CYCH UJ CIU STANU RZECZYWISTEGO ..............................................................................................7 2.3.1. RODOWISKO PRZYRODNICZE I ZASOBY NATURALNE ................7 2.3.2. GOSPODARKA ....................................................................................13 2.3.3. ROLNICTWO ........................................................................................13 2.3.4. KULTURA, SPORT I TURYSTYKA ......................................................13 2.3.5. O WIATA I WYCHOWANIE .................................................................15 2.3.6. OCHRONA ZDROWIA .........................................................................16 2.3.7. STRUKTURA DEMOGRAFICZNA I BEZROBOCIE .............................16 2.3.8. KOMUNIKACJA ....................................................................................23 2.3.9. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA .....................................................24 3. ANALIZA SWOT DLA MIEJSCOWO CI ...........................................................................27 3.1. MOCNE I S ABE STRONY ................................................................................27 3.2. SZANSE I ZAGRO ENIA.....................................................................................28 4. PLANOWANE KIERUNKI ROZWOJU ...............................................................................29 5. OPIS PLANOWANYCH DZIA 6. REALIZACJA ZADA .....................................................................................30 WYTYPOWANYCH DO WSPÓ FINANSOWANIA Z DZIA ANIA OSI 3.4 „ODNOWA I ROZWÓJ WSI” ..........................................................33 7. SYSTEM WDRA ANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWO CI .........................................37 8. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY, AKTUALIZACJI I KOMUNIKACJI SPO ECZNEJ .................................................................................................................38 8.1. SYSTEM MONITOROWANIA, OCENY I AKTUALIZACJI PLANU ODNOWY MIEJSCOWO CI ................................................................................................38 8.2. PUBLIC RELATIONS PLANU ODNOWY MIEJSCOWO CI ..............................38 RÓD A ..........................................................................................................................39 3 1. WPROWADZENIE Plan Odnowy Miejscowo ci (POM) Bocheniec jest dokumentem okre laj cym strategie dzia wsi w sferze spo eczno – gospodarczej w perspektywie lat 2008-2015. Bezpo rednim powodem stworzenia POM-u Bocheniec jest mo liwo ubiegania si o fundusze unijne na rzecz rozwoju miejscowo ci w oparciu o Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013, 3 programu dotycz dzia ania 4 Odnowa i rozwój wsi, gdzie Plan Odnowy Miejscowo ci jest dokumentem wymaganym. POM jest wynikiem oddolnej inicjatywy mieszka ców miejscowo ci Bocheniec oraz wspó pracy Rady So eckiej mieszka ców z miejscowymi w adzami samorz dowymi, które widzia y potrzeb perspektywicznego wyznaczenia kluczowych kierunków rozwoju miejscowo ci. Przedk adany Plan Odnowy Miejscowo ci jest zgodny z dokumentami strategicznymi rozwoju kraju, województwa i powiatu, a tak e wpisuje si w Strategi Rozwoju Gminy Ma ogoszcz. Podstaw opracowania POM-u dla miejscowo ci Bocheniec jest Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (w szczególno ci dzia anie Osi 3.4 Odnowa i rozwój wsi), Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Ma ogoszcz 20042006 oraz na kolejny okres programowania Unii Europejskiej 2007–2013, Strategia Rozwoju Gminy Ma ogoszcz, Studium Uwarunkowa i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Ma ogoszcz oraz Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego gminy Ma ogoszcz obejmuj cy po udniowo-wschodni cz gminy Ma ogoszcz. Niniejsze opracowanie zawiera charakterystyk miejscowo ci, pocz wszy od historii, poprzez inwentaryzacj zasobów wsi, czyli analiz sfery spo eczno-gospodarczej s cej identyfikacji problemów miejscowo ci, SWOT – czyli mocne i s abe strony miejscowo ci, planowane kierunki rozwoju, zak adane do realizacji przedsi wzi cia wraz z szacunkowymi kosztami i harmonogramem planowanych dzia . W planie zosta przedstawiony system wdra ania, system monitorowania i oceny realizacji Planu oraz system komunikacji spo ecznej. POM dla miejscowo ci Bocheniec jest ekspertyz prognostyczn - otwart , podlegaj ci ej weryfikacji sytuacji spo eczno-gospodarczej, która w zale no ci od potrzeb i uwarunkowa finansowych b dzie mog a by poddawana aktualizacjom. Zgodnie z okresami programowania przyj tymi w Unii Europejskiej (wieloletni bud et UE 2007-2013), przyjmujemy na potrzeby Planu Odnowy Miejscowo ci lata 2008 – 2015. Dzia ania inwestycyjne zapisane w Planie w tych e latach maj spowodowa wzrost znaczenia i zwi kszenie atrakcyjno ci miejscowo ci Bocheniec na tle ca ej gminy oraz przyczyni si do poprawy jako ci i podniesienia standardu ycia mieszka ców wsi, poprzez zaspokojenie potrzeb spo ecznych i kulturalnych oraz promowanie obszarów wiejskich. 4 2. AKTUALNA SYTUACJA SPO ECZNO-GOSPODARCZA NA OBSZARZE MIEJSCOWO CI. 2.1. PODSTAWOWE INFORMACJE NA TEMAT SO ECTWA. Bocheniec, po ony jest w województwie wi tokrzyskim, w powiecie drzejowskim, w gminie Ma ogoszcz w cis ym s siedztwie so ectw: Karsznice, Mieronice, Zakrucze, Ma ogoszcz (gmina Ma ogoszcz), Bolmin (gmina Ch ciny). Miejscowo malowniczo po ona nad Wiern Rzek u podnó a Góry Czubatki (372m n.p.m), usytuowana jest w odleg ci oko o 4 km od Ma ogoszcza w kierunku po udniowo wschodnim. Wie po ona jest w ci gu drogi wojewódzkiej nr 762 Ma ogoszcz - Ch ciny Kielce. Bocheniec to miejscowo z dominujac funkcj rolnicz o powierzchni 1128ha, któr zamieszkuje 513 osób . Mieszka cami wsi s g ównie: rolnicy, emeryci, renci ci i bezrobotni. Niewielka liczba ludzi pracuje w us ugach oraz w instytucjach i przedsi biorstwach na terenie powiatu j drzejowskiego. W so ectwie dzia aj o rodki wypoczynkowe oraz agrosturystyczne. GMINA MA OGOSZCZ dane Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz – Ewidencja Ludno ci – stan na 31.12.2007 r. 5 2.2. HISTORIA MIEJSCOWO CI I DZIEDZICTWO KULTUROWE Nazwa wsi nawi zuje do osady m ynarskiej z karczm , zapisywana jako Bochnec 1287 r., Bochyniec 1791 r. oraz Bocheniec 1839 r. Nazwa wywodzi si od miejsca, które zosta o nadane bogu poga skiemu w XIII w. podczas „procesu o czary”, ludno wspomnia a o odbywaniu na Górze Boche cu zlotów czarownic (obecnie wzgórze Ptaszyniec). Prace wykopaliskowe datuj o powstaniu osady na IX-X w. Po raz pierwszy nazwa Bochnec pojawia si w dokumencie ksi cia sandomierskiego Leszka Czarnego, dotyczy ona m yna po onego u uj cia ososiny do Bia ej Nidy. W XIII wieku wybudowano most na rzece ososina – obecnie Wierna Rzeka, a przy go ci cu do Ch cin powsta a karczma wjezdna w której pobierano mostowe. Fot. P. Spurek Fot. P. Spurek Góra Czubatka 372 m n.p.m. 2.2.1. Zestawienie warto ci kulturowych miejscowo ci Bocheniec Ochron konserwatorsk na terenie planu zosta y obj te nast puj ce obiekty, znajduj ce si w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków: kapliczka, mur., 1952, Bocheniec Do ki; kapliczka, mur. (kam.), 4 w. XIX w., Bocheniec Nowa Wie ; Dom Nr 59, w . Marian Gajek, drewn.,po XX w., Bocheniec Nowa Wie ; cmentarz wojenny 1914-1915, Bocheniec Nowa Wie , przy drodze do Karsznic; – cmentarz wojenny 1914-1915, Bocheniec Nowa Wie , w dolinie Bia ej Nidy; – – – – 6 Z warto ci historycznych zas uguj na podkre lenie: - cmentarz wojenny 1914-1915, po ony przy drodze Nowa Wie – Karsznice, na którym spoczywa 75 nierzy armii niemieckiej - cmentarz wojenny w lesie sosnowym nad Nid , w rz dzie 5 kwater spoczywa 18 nierzy armii niemieckiej, 3 armii austrow gierskiej, 1 armii rosyjskiej - Dom Nr 59, drewniany – pocz tek XX w. - ma a architektura sakralna – kapliczki i krzy e przydro ne: kapliczka z XVIII i XIX w. - dokumentacja dzia alno ci Ochotniczej Stra y Po arnej w Boche cu (zapisy w ksi gach z pocz tku XX wieku) 2.3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW S RZECZYWISTEGO CYCH UJ CIU STANU Znaczna cz danych odnosz cych si do zasobów miejscowo ci Bocheniec opracowana jest w odniesieniu do ca ej gminy Ma ogoszcz. Niemniej jednak ze wzgl du na fakt, i gmina Ma ogoszcz ma charakter do jednorodny nale y przyj , e informacje charakteryzuj ce odnosz si proporcjonalnie tak e do samego so ectwa Bocheniec. 2.3.1 rodowisko przyrodnicze i zasoby naturalne2. Pod wzgl dem morfologicznym, teren gminy Ma ogoszcz po ony jest w ca ci w granicach podprowincji Wy yny rodkowopolskiej, przy czym pó nocno – wschodnia jej cz stanowi fragment mezoregionu Pasma Przedborsko – Ma ogoskiego, a rodkowa i po udniowa – mezoregionu Niecki W oszczowskiej. Pasmo Przedborsko – Ma ogoskie ma charakter podwójnego grzbietu moniklinalnego osi gaj cego 60 – 100 m wysoko ci wzgl dnej. Ci pasma rozbita jest licznymi obni eniami i prze omowymi dolinkami. Pasmo to biegnie od doliny rzeki nej ku zachodowi, gdzie pó nocno-wschodnia granica gminy przecina skalne grzbiety wzniesie Czubatki, Brodowej i Bolmi skiej. Najwy sze wzniesienie w gminie stanowi Góra Brodowa – 326 m npm.. W miejscu sp ywu Bia ej Nidy i nej, znajduje si najni ej po ony na terenie gminy punkt terenowy – 213,3 m npm. Na terenie gminy istnieje szereg miejsc, gdzie nast pi y zmiany pierwotnej rze by terenu w wyniku urbanizacji i rozwoju przemys u, w szczególno ci wydobywczego (rozlegle wyrobiska i ha dy). Bocheniec, le y w obr bie po udniowo – wschodniej cz ci gminy wchodz cej w sk ad Ch ci sko - Kieleckiego Parku Krajobrazowego. Miejscowo zlokalizowana jest w obszarze funkcjonalnym B2, preferowane jest w studium do rozwoju wielofunkcyjnego, o zró nicowanych warunkach dla rozwoju rolnictwa, z preferowan funkcj turystycznorekreacyjn , kszta towana na bazie projektowanego zbiornika „Ch ciny” i kompleksów le nych3. 2 Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 3 UCHWA A NR 6/50/07 RADY MIEJSKIEJ W MA OGOSZCZU z dnia 27 czerwca 2007r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Ma ogoszcz 7 Podstawowe uwarunkowania wynikaj ce z zasobów i ochrony kulturowego w granicach so ectwa Bocheniec stanowi 4: – – – – – – – – – – – – rodowiska przyrodniczo- lokalizacja ca ego so ectwa w granicach Ch ci sko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego i jego Otuliny – Ch ci sko-Kieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; lokalizacja ca ego so ectwa w granicach G ównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 416 “Ma ogoszcz”; lokalizacja cz ci terenu w granicach doliny Wiernej Rzeki i doliny Bia ej Nidy, stanowi cej tereny zagro one okresowym zalewaniem przez wody powodziowe (Q 1%); wyst powanie zwartych terenów le nych, w tym o walorach wodochronnych i glebochronnych; lokalizacja licznych studni wierconych i uj cia wody “Bocheniec-Karsznice” wraz ze strefami ochronnymi: bezpo redni i po redni wewn trzn i zewn trzn ; lokalizacja cz ci so ectwa w granicach minimalnych, dopuszczalnych odleg ci od zagra aj cego wybuchem Magazynu Materia ów Wybuchowych ”Explo Erg” w Mieronicach; wyst powanie w granicach so ectwa cz ci terenu udokumentowanego z a surowców mineralnych - krzemieni “Bocheniec”; wyst powanie w granicach so ectwa terenu kopaliny – torfy: obszar “Rembieszyce-Rudki”, pole E, F, G, I; wyst powanie terenów zmeliorowanych; projektowane obj cie cz ci terenu ochron rezerwatow “Wzgórza Boche skie”; lokalizacja pomnika przyrody nieo ywionej nr 750 – wychodnia skalna; wyst powanie obiektów obj tych ochron konserwatorsk ; Budowa geologiczna i geomorfologiczna5 Obszar gminy Ma ogoszcz po ony jest w po udniowo – wschodnim obrze eniu mezozoicznej os ony trzonu paleozoicznego Gór wi tokrzyskich. ówn rol w budowie obszaru odgrywaj kompleksy ska w glanowych wieku górnojurajskiego i górnokredowego. Mniejsz rol odgrywaj ska y krzemionkowe dolnej kredy. Ska y starsze wyst puj bezpo rednio na powierzchni lub pod nadk adem utworów czwartorz du o zró nicowanej mi szo ci od kilku do ponad 30 m. W obrazie geologicznym starszego pod a skalnego wyró nia si kilka jednostek fa dowych: fragment skrzyd a antykliny Bolmina, fragment skrzyd a antykliny Mieczyna, synklin Ma ogoszczy oraz antyklin Boche ca. Jura na obszarze gminy reprezentowana jest przez jej górne ogniwo. Osady te wykszta cone s w postaci wapieni. Wyst puj one bezpo rednio na powierzchni lub pod cienkim zazwyczaj nadk adem zwietrzeliny. Kreda reprezentowana jest przez ska y krzemionkowe wykszta cone w postaci piaskowców i piasków zaliczanych do jej dolnego ogniwa. Kreda górna reprezentowana jest przez opoki, gezy oraz margle buduj ce równiny w glanowe – pokryte zwietrzelin pylasto – gliniast o mi szo ci 1-2,5 m. Czwartorz d, najm odsze osady reprezentowane przez plejstocen i holocen, zalegaj nieci pokryw w formie p atów na ca ym obszarze gminy. Plejstocen tworz osady lodowcowe i wodnolodowcowe, deluwialne, peryglacjalne i rzeczne. Osady lodowcowe i wodnolodowcowe wykszta cone s w postaci glin zwa owych plastycznych i twardoplastycznych oraz piasków z g adzikami w stanie rednio4 UCHWA A NR 6/50/07 RADY MIEJSKIEJ W MA OGOSZCZU z dnia 27 czerwca 2007r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Ma ogoszcz 5 Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 8 zag szczonym i zag szczonym. Powy sze grunty nadaj si do bezpo redniego posadowienia budynków. Utwory deluwialne reprezentowane s przez mu ki zastoiskowe maj ce w ciwo ci wodoch onne. Osady rzeczne i peryglacjalne wykszta cone w postaci piasków ze wirem i wk adkami mu ków w stanie redniozag szczonym i zag szczonym – charakteryzuj ce si odpowiedni no no ci i s korzystne dla budownictwa, szczególnie ma o zawodnione. Miejscami na zboczach stoków i wzgórz i u ich podnó a wyst puj gliniasto-rumoszowo-piaszczyste osady deluwialne. S to grunty nieskon-solidowane, o bardzo zró nicowanych parametrach no no ci, niekorzystne dla budownictwa. Holocen reprezentowany jest przez grunty eoliczne (piaski), aluwialne rzeczne (piaski, mu ki) oraz grunty bagienne w postaci torfów i namu ów torfiastych, silnie nawodnionych. Piaszczyste osady eoliczne (miejscami w wydmach) s gruntami lu nymi i nieprzydatnymi dla budownictwa. Osady rzeczne (aluwia) wyst puj w obr bie dna dolin rzecznych jako lu ne i redniozag szczone, przemyte piaski od grubych do drobnych. W stropie piasków wyst puj torfy i namu y torfiaste oraz mady. Powy sze utwory stanowi grup gruntów abono nych, nieprzydatnych do bezpo redniego posadowienia budynków. W obszarach powsta ych w wyniku dzia alno ci gospodarczej cz owieka, niwelacji, przekopywania i nadsypywania, wyst puj nasypy mineralno – gruzowe o zró nicowanych asno ciach fizyczno – mechanicznych, wymagaj ce ka dorazowo bada w celu okre lenia ich przydatno ci dla budownictwa. Hydrografia i hydrogeologia6 Obszar gminy pod wzgl dem hydrograficznym po ony jest w dorzeczu Nidy – lewobrze nego dop ywu Wis y. Odwadniany jest w cz ci pó nocno – wschodniej przez rzek ososin – Wiern Rzek , na pozosta ym obszarze przez Bia Nid i jej lewobrze ny dop yw – Lipnic . Rzeka Bia a Nida, b ca dop ywem rzeki Nidy, ma charakter wy ynny o deszczowo – niegowo – gruntowym re imie zasilania i koncentracji odp ywów w okresach wiosennych wezbra roztopowych i letnich deszczowych. Wed ug stacji wodowskazowej w Mniszku (Pz=217,95 m nad poziomu zera normalnego NN), redni wieloletni stan wody w rzece wynosi 182 cm. Najwi kszy stan – 366 cm – zanotowano w 1962 r., a najni szy wynosi 135 cm. Rocznie ze zlewni rz. Bia ej Nidy odp ywa rednio 110 mln m3 wody. Zachodni rejon gminy odwadniany jest przez lewobrze ny dop yw Bia ej Nidy – rzek Lipnic wraz z jej bocznymi dop ywami. W obr bie ww. zlewni niekorzystna sytuacja hydrograficzna wód powierzchniowych jest pog biana naturalnym krasowym ich drena em. Na obszarze gminy obserwuje si regionalny kryzys wody, pot gowany odwadniaj cym wp ywem górnictwa skalnego i wieloletnimi niedoborami opadów atmosferycznych. Budowa zbiorników ma ej retencji zapobiega pog bianiu si tego zjawiska. Dla potrzeb przemys owych Lafarge Cement Polska S.A. Cementownia Ma ogoszcz wybudowany zosta zbiornik „Ma ogoszcz” na Wiernej Rzece, o powierzchni 24 ha i pojemno ci 0,4 mln m3. Rol retencyjn spe niaj równie stawy rybne w okolicy Lasochowa. Najwi kszym zamierzeniem hydrotechnicznym jest du y zbiornik wodny na Bia ej Nidzie „Ch ciny – Brzegi”. Projektowany zbiornik o powierzchni 2 550 ha ma gromadzi ok. 120 mln m3 wody. Obecnie, wg oceny fizjografów, budowa tego zbiornika w wielko ci maksymalnej, ze wzgl du na koszt inwestycji i przeciwwskazania ekologiczne, wydaje si by ma o realna. Wody podziemne wyst puj ce na terenie gminy Ma ogoszcz mo na podzieli na ytkie wody czwartorz dowe i wg bne wody mezozoiczne. Wody czwartorz dowe zalegaj g ównie w dnach dolin rzecznych, gdzie utrzymuj si w piaszczystych utworach plejstocenu i holocenu. Wyst puj one na g boko ci od 1 do 3,5 m p.p.t. Zwierciad o tych wód ma charakter swobodny. Na obszarze wy ynnym wody te 6 Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 9 zwi zane s g ównie z bezodp ywowymi zag bieniami terenu, gdzie gromadz si w piaskach pod cielonych glinami. Mog one pojawia si miejscowo ju 1 – 2 m p.p.t. jak i na g boko ci od 2 od kilkunastu m p.p.t. Wody te maj charakter g ównie wód zawieszonych i nie maj gospodarczego znaczenia przy zaopatrywaniu ludno ci i przemys u w wod . Wg bne wody mezozoiczne gromadz si w ska ach w glanowych górnojurajskich i dolnokredowych. Teren opracowania po ony jest w granicach G ównego Zbiornika Wód Podziemnych (GZWP) nr 416 „Ma ogoszcz”, GZWP nr 409 „Niecka Miechowska SE” i GZWP nr 408 „Niecka Miechowska NW”. G ównym celem ochrony wód podziemnych jest zahamowanie procesów ich zanieczyszczania, a w miar mo liwo ci przywrócenie i zachowanie ich naturalnej jako ci dla obecnych i przysz ych u ytkowników oraz zachowanie naturalnej funkcji tych wód w ekosystemie. Warunki glebowe7 Gmina Ma ogoszcz zalicza si do grupy gmin województwa o rednio – s abych warunkach przyrodniczo – glebowych. wi tokrzyskiego Najcenniejsze rolniczo grunty koncentruj si w po udniowej cz ci gminy, tworz c zwarty uk ad pasmowo-p atowy, obejmuj cy wsie: Z otniki, Wygnanów, arczyce Du e i Ma e, Lasochów, Ludwinów oraz wschodni cz Koz owa. S to r dziny brunatne wykszta cone ze ska kredowych o odczynie oboj tnym lub lekko zasadowym. Grunty te w zale no ci od ukszta towania terenu i warunków wodnych zaliczone zosta y do kompleksów nr 2 lub 3 o najwy szej w gminie przydatno ci rolniczej. Stanowi one wy cznie grunty orne. Drugim co do znaczenia obszarem koncentracji gruntów o wy szej przydatno ci rolniczej jest usytuowane równolegle do omawianego pasma r dzin brunatnych, przebiegaj ce w centralnej cz ci gminy przez wsie: Karsznice, Wola Tesserowa, Bocheniec, Mieronice oraz po udniow cz Ma ogoszcza i Le nicy. Gleby te utworzone s z twardych wapieni górnojurajskich z du ilo ci cz ci szkieletowych w warstwie górnej. Charakteryzuj si relatywnie ni sz przydatno ci rolnicz i zalicza si je do kompleksu 3-go, rzadziej 2-go. S trudniejsze w uprawie mechanicznej. Pozosta y obszar gruntów ornych zajmuj w znacznej cz ci gleby brunatne, wy ugowane i kwa ne, wytworzone z piasków lu nych lub s abogliniastych. Zalicza si je w wi kszo ci do kompleksów o niskiej lub bardzo niskiej przydatno ci rolniczej, podatnych na przesuszanie. Gleby te w wi kszych masywach wyst puj w zachodniej cz ci gminy, a ponadto we wsiach: Mniszek, Nowa Wie , Rembieszyce, w pó nocnej cz ci Ma ogoszcza i Boche ca oraz w po udniowej cz ci wsi Wygnanów. Pozosta e typy gleb mineralnych jak bielicowe i pseudobielicowe oraz czarne ziemie, zajmuj niewielki obszar gruntów w kompleksach 4, 5, 6, 7 i 9 i nie odgrywaj wi kszej roli gospodarczej. ytki zielone skupiaj si w dolinach g ównych rzek: nej, Lipnicy i Bia ej Nidy oraz ich dop ywów i zalicza si je do kompleksów 2z i 3z, o redniej i niskiej przydatno ci rolniczej. Wi ksz cz k i pastwisk, w tym du e masywy glebowe we wsiach Z otniki, arczyce Ma e, Mniszek, Koz ów, Bocheniec i Ma ogoszcz stanowi grunty organiczne jak: torfy niskie, mursze i murszowate, lokalnie w dolinie Lipnicy i nej wyst puj równie najcenniejsze – mady. U ytkom zielonym, zw aszcza w po udniowej i wschodniej cz ci gminy towarzysz gleby okresowo nadmiernie uwilgotnione, stanowi ce kompleksy nr 9 i nr 8, cz z nich stanowi gleby organiczne. Wszystkie gleby podlegaj w ró nym stopniu procesom erozyjnym spowodowanym ró nymi czynnikami. Dzia ania przeciwerozyjne, fitomelioracyjne i specjalne zabiegi techniczne s niezb dne w celu ograniczenia i zatrzymania degradacji gleb. 7 Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 10 W odniesieniu do so ectwa Bocheniec klasyfikacja gruntów przedstawia si nast puj co: Wykres Klasyfikacja gruntów w so ectwie Bocheniec w [ha] (pow. ca kowita 1128 ha) Nieu ytki 1,29 Grunty pod wodami 9,13 Grunty zabudowane i zurbanizowane 32,9 535,09 Grunty le ne 549,94 ytki rolne 0 100 200 300 400 500 600 Szata ro linna8 Lasy na terenie gminy zajmuj ok. 27,1 % powierzchni ogólnej i skupiaj si w pó nocnej i zachodniej cz ci gminy. Najwi ksze obszarowo i zwarte kompleksy le ne wyst puj w pó nocnej cz ci gminy, koncentruj c si na zboczach grzbietów górskich i pagórków jurajskich wokó miejscowo ci Ma ogoszcz (od strony pó nocnej, zachodniej i wschodniej) przechodz c na tereny gmin s siaduj cych. Lasy te charakteryzuj si wyst powaniem najcenniejszych pod wzgl dem przyrodniczym i gospodarczym typów siedliskowych, jak: las mieszany wie y i bór mieszany wie y. Siedliska te cechuj si dwupi trowym i wielogatunkowym drzewostanem, posiadaj bardzo korzystne warunki bioklimatyczne i wzgl dnie najwy sz zdrowotno . Z uwagi na du zdolno regeneracji s najbardziej przydatne dla rekreacji i wypoczynku. W lokalnych obni eniach terenu towarzyszy im cenny gospodarczo, i spe niaj cy funkcje wodochronne, ale ma o korzystny bioklimat dla celów rekreacji. Wyst puj tu liczne gatunki rzadkich i chronionych ro lin naczyniowych. Ze wzgl du na du e walory geobotaniczne, teren ten proponowany jest do obj cia ochron rezerwatow . Wysokie walory geobotaniczne reprezentuj równie lasy gr dowe, bory mieszane i wietliste d browy, jakie zachowa y si w rezerwacie „Milechowy” w obr bie Wzgórz 8 dane Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz – Referat Budownictwa i Inwestycji – EWOPIS – stan na 31.12.2007 r. Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 11 Bolmi skich, wzniesienia Czubatka oraz wzgórz na pó noc od cementowni i na zachód od Ma ogoszczy. Wyst puje tutaj du e bogactwo ro lin chronionych. Cz tych terenów przewiduje si do obj cia ochron rezerwatow . Warto florystyczn stanowi te zbiorowiska ro linno ci muraw kserotermicznych, zgrupowanych na wychodniach górnojurajskich wapieni. W obr bie tych zbiorowisk wyst puje du a ilo ro lin chronionych. Na uwag zas uguj te zbiorowiska i zespo y wodne, bagienne i torfowiskowe przewidywane do ochrony w formie u ytków ekologicznych. W obr bie tych zbiorowisk wyst puj stanowiska ptaków zagro onych wygini ciem i obj tych ochron gatunkow . Mniejsze kompleksy lasu mieszanego i boru mieszanego wyst puj równie wzd rzeki Lipnicy we wsiach: Koz ów, Wi nicz, arczyce Ma e oraz w zachodniej cz ci Mieronic. Kolejnym pod wzgl dem roli gospodarczej przydatno ci rekreacyjnej siedliskiem, na obszarze gminy, jest bór wie y, wyst puj cy w najwi kszych masywach we wsiach: Kopaniny (na pó noc od linii kolejowej Kielce – Cz stochowa), w miejscowo ci Ma ogoszcz (wokó bocznicy kolejowej cementowni i na wschód od ososiny), w Boche cu (dolina ososiny) oraz w mniejszych kompleksach w Ludwinowie i Mniszku. Siedlisko to posiada redni warto gospodarcz oraz ograniczon przydatno do celów rekreacyjnych. Pozosta e typy siedlisk le nych na terenie gminy to: bór suchy, bór wilgotny, bór mieszany wilgotny. S to siedliska suche lub nadmiernie wilgotne o niekorzystnym bioklimacie, nie nadaj si do celów rekreacyjnych. Najcenniejszym zespo em le nym o naturalnym charakterze s bagienne lasy li ciaste, gi olszynowe i olsy porastaj ce podmok i zatorfion dolin zwan Wilcz Haci . Klimat9 Obszar gminy Ma ogoszcz, w tym so ectwa Bocheniec - po ony jest w klimatycznej krainie Gór wi tokrzyskich, w obr bie tzw. Ma ogoskiego Regionu Klimatycznego. Klimat Gór wi tokrzyskich to klimat charakterystyczny dla obszarów wy ynnych, o podwy szonych opadach i d szym czasie zalegania pokrywy nie nej, ni szych temperaturach powietrza i wi kszej pr dko ci wiatrów. Na terenie gminy Ma ogoszcz wyró niono nast puj ce topoklimaty – uzale nione od rze by terenu na którym wyst puj : równiny i wierzchowiny – topoklimat umiarkowany, wietrzny; (dobre warunki solarne, termiczne, wilgotno ciowe, przewietrzania, ma a cz stotliwo mgie ); zbocza nas onecznione (ekspozycja po udniowa) – ciep y; (bardzo dobre warunki solarne, termiczne, przewietrzania, krótki okres zalegania pokrywy niegowej, ma a cz stotliwo wyst powania mgie ); zbocza zacienione (ekspozycja pó nocna) – topoklimat ch odny; (najs absze warunki solarne, przeci tne warunki termiczne i wilgotno ciowe, dobre warunki wietrzne, d sze zaleganie pokrywy niegowej); doliny, kotliny, tereny podmok e – topoklimat wilgotny, zastoiskowy (przymrozkowy); (gorsze warunki solarne, niekorzystne warunki termiczne i wilgotno ciowe, du a cz stotliwo mgie , s aba wentylacja, przygruntowe przymrozki, utrudnione warunki rozprzestrzeniania zanieczyszcze , wyst powanie niekorzystnego zjawiska inwersji termicznej); lasy i zadrzewienia – topoklimat umiarkowany, wilgotny (os abienie promieniowania onecznego, du a zaciszno , wyrównany profil termiczny, podwy szona wilgotno , bakteriostatyczne oddzia ywanie olejków eterycznych). Teren gminy charakteryzuje si i bioklimatycznymi. 9 korzystnymi naturalnymi warunkami topoklimatycznymi tam e 12 2.3.2 Gospodarka Podstawowym problemem warunkuj cym rozwój gospodarczy gminy Ma ogoszcz, w tym wsi Bocheniec jest powstrzymanie spadku liczby miejsc pracy, jaki dokona si w latach 90 – tych (transformacja ustrojowa) m.in. w wyniku upadku pa stwowych „przedsi biorstw” – Rolniczej Spó dzielni w Lasochowie i Gminnej Spó dzielni „Samopomoc Ch opska” w Ma ogoszczu. ówne sektory gospodarki (poza rolnictwem), w których wyst puje zatrudnienie na obszarze wsi to: lokalny handel (sklepy spo ywczo-przemys owe), firmy us ugowobudowlane oraz firmy przewozowo - transportowe, turystyka w oparciu o o rodki wczasowo – wypoczynkowe „WIERNA” i „Ptaszyniec” wraz z gastronomi i us ugami kateringowymi oraz gospodarstwa agroturystyczne. 2.3.3 Rolnictwo 10 W opracowanej przez IGPiK w Warszawie „Strategii rozwoju województwa kieleckiego” miasto i gmina Ma ogoszcz zosta y zaliczone do po udniowego obszaru rolniczego, w obr bie którego (w tej cz ci regionu) dominuj funkcje przemys owe z rolnictwem, le nictwem i turystyk , za funkcja rolnicza znajduje si pod wp ywem procesów urbanizacyjnych. W strukturze produkcji rolniczej wsi Bocheniec przewa a produkcja ro linna. ównym kierunkiem zagospodarowania obszarów wiejskich, wynikaj cym z ww. „Strategii rozwoju ...”, powinien by rozwój wielofunkcyjny z przewag funkcji pozarolniczych. Do najwa niejszych ogranicze rozwoju zalicza si rozdrobnienie rolnictwa charakteryzuj cego si dzia aniem w odosobnieniu (poza obszarem szerszej informacji) bez mo liwo ci wej cia na wi ksze rynki zbytu. Jako niezb dny warunek poprawy sytuacji w rolnictwie uznaje si rozwój lokalnych grup marketingowych, zwi zków bran owych i zespo ów rolniczych inicjuj cych ma przedsi biorczo . W wietle analizy uwarunkowa rozwoju funkcji rolniczej, za g ówne problemy przestrzenne w tym dziale gospodarki uznaje si : niedostosowanie zagospodarowania obszarów wiejskich do wymogów gospodarki rynkowej i przewidywanych przekszta ce w strukturze zabudowy, utrzymuj ce si dysproporcje pomi dzy produkcj a zagospodarowaniem surowców rolniczych, nieracjonalna gospodarka gruntami, w tym zw aszcza gruntami komunalnymi, niedostateczne przeciwdzia anie dalszemu rozproszeniu zabudowy drobno – towarowej i o charakterze nierolniczym, ma o skuteczna ochrona najcenniejszych rolniczo obszarów gleb dla potrzeb towarowej produkcji rolnej, niedobór pozarolniczych czynników aktywizacji na terenach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (zalesienia, zagospodarowanie turystyczne, rozwój przedsi biorczo ci, ma a retencja itp.), brak decyzji o realizacji zbiornika „Ch ciny” powoduj cy „zamro enie” znacznego area u terenów rolnych, nie ad przestrzenny i z y stan sanitarny znacznej cz ci zabudowy rolniczej, stwarzaj cy ograniczenie zagospodarowania, zw aszcza na terenach atrakcyjnych krajobrazowo i turystycznie. 2.3.4 Kultura, sport i turystyka Funkcje obs ugi ludno ci w zakresie kultury pe ni Dom Kultury w Ma ogoszczu we wspó pracy z tutejszym Urz dem Miasta i Gminy oraz Towarzystwem Przyjació Ma ogoszcza, a tak e Gminna Biblioteka Publiczna wraz z 3 z filiami na terenie gminy, 10 Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 13 wietlice rodowiskowe, Domy Ludowe i stra nice OSP (m.in. w Boche cu). Bocheniec warto zaliczy do interesuj cych miejscowo ci, chocia by ze wzgl du na znacz ce walory krajobrazowo-przyrodnicze oraz zabytki o warto ci historycznej. Okoliczne lasy, ki, czysta rzeka Wierna mog stanowi walory rekreacyjno-wypoczynkowe. dkowanie, grzybobranie, polowanie s ofertami dla ludzi pragn cych sp dza czas aktywnie na onie przyrody. W lasach wyst puj okazy ro lin i kwiatów rzadko spotykanych gatunków. Miejscowo coraz cz ciej odwiedzana przez turystów, którzy to z kolei zwracaj szczególn uwag na lokalizacje oraz malownicze po enie wsi, gdzie zauwa a si z roku na rok charakterystyczny wzrost w rozwoju turystyki oraz agroturystyki. Przybywaj cy tu liczni tury ci maj do dyspozycji komfortow baz wypoczynkow w o rodkach nad Wiern Rzek : rodek wczasowy „Wierna” posiada kort tenisowy, boiska do pi ki siatkowej, r cznej, basen z podgrzewan wod , miejsce do grilowania, do ta ca, zaciszne altanki i ponad 200 miejsc noclegowych, rodek wypoczynkowy „Ptaszyniec” to kolejne 150 miejsc noclegowych, k pielisko, pla a, miejsce do grilowania, posiada 10 koni, jest mo liwo nauki jazdy i organizacji obozów, rodek Uniwersytetu Warszawskiego – wi tokrzyska Stacja Naukowa posiada 250miejsc noclegowych W zakresie sportu, szczególnie w sezonie letnim wykorzystywane jest boisko sportowe szko y, na którym odbywaj si mecze “dzikich” dru yn. Poni ej przedstawiono wykaz wa niejszych cyklicznych imprez kulturalnych i sportowych odbywaj cych si na terenie gminy Ma ogoszcz (rok 2008) Lp. Organizator Miejscowo Impreza 1 Dom Kultury Ma ogoszcz Wielka Orkiestra wi tecznej Pomocy – stycze 2 UMiG Ma ogoszcz MKS „WIERNA” Ma ogoszcz Gminny Amatorski Turniej Halowej Pi ki No nej o Puchar Burmistrza Miasta i Gminy Ma ogoszcz - stycze /luty Ma ogoszcz Miss Regionu J drzejów-W oszczowa w ramach Miss Polonia – luty/marzec Ogólnopolskie Konfrontacje Zespo ów Tanecznych – kwiecie 3 Dom Kultury 4 Dom Kultury Ma ogoszcz 5 Dom Kultury Ma ogoszcz 6 Dom Kultury Ma ogoszcz Eliminacje Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki „Wygraj sukces” – kwiecie Wojewódzki Przegl d Dzieci cych i odzie owych Zespo ów Teatralnych – kwiecie 14 7 Dom Kultury Ma ogoszcz Prezentacje Szkolnych Zespo ów Artystycznych – maj 8 Dom Kultury UMiG Ma ogoszcz Ma ogoszcz Dni Ma ogoszcza – impreza plenerowa – czerwiec 9 Rada So ecka Bocheniec Boche ska Noc wi toja ska – impreza plenerowa – czerwiec 10 Dom Kultury Ma ogoszcz Przegl d Piosenki Dzieci cej „Przedszkolne piewanie” – czerwiec 11 Dom Kultury MKS „WIERNA” 12 Dom Kultury Ma ogoszcz Przegl d Zespo ów Folklorystycznych – sierpie 13 Dom Kultury Ma ogoszcz Plener malarski – wrzesie 14 Dom Kultury Ma ogoszcz „Ma a Miss” miasta i gminy Ma ogoszcz – pa dziernik 15 Dom Kultury UMiG Ma ogoszcz TPM Ma ogoszcza Ma ogoszcz Europejskie Dni Dziedzictwa - pa dziernik boiska gminne Pi karski Turniej Dzikich Dru yn – lipiec/sierpie 16 Dom Kultury Ma ogoszcz Ogólnopolski Festiwal Piosenki Dzieci cej „Nad Wiern Rzek ” – listopad 17 Dom Kultury UMiG Ma ogoszcz Ma ogoszcz Turniej Pi ki Siatkowej o Puchar Burmistrza Miasta i Gminy Ma ogoszcz - grudzie 18 Dom Kultury Ma ogoszcz Przegl d Kol d i Pastora ek – grudzie 2.3.5 O wiata i wychowanie Ogólnokrajowa reforma systemu szkolnictwa przyczyni a si do zmian na terenie miasta i gminy Ma ogoszcz zarówno w organizacji jaki i w zasadach obs ugi gminy w zakresie us ug o wiaty i wychowania. Aktualnie na terenie gminy funkcjonuj : - 4 przedszkola (Ma ogoszcz, Z otniki, arczyce Du e i Koz ów), 15 - 7 szkó podstawowych (Ma ogoszcz, Z otniki, arczyce Du e, Koz ów, Rembieszyce, Le nica oraz Bocheniec – obecnie w fazie likwidacji), - 2 publiczne gimnazja (Ma ogoszcz, Z otniki), - 1 liceum ogólnokszta ce (Ma ogoszcz) Szko a Podstawowa w Boche cu, oprócz funkcji edukacyjno-wychowawczej pe ni tak e rol wiejskiego centrum kultury i o wiaty. Tutaj bowiem odbywaj si rodowiskowe imprezy kulturalne przeznaczone nie tylko dla m odzie y szkolnej, ale i ca ej spo eczno ci lokalnej. Z braku wiejskiego o rodka o charakterze us ugowym w zakresie kultury, edukacji spo ecznej, wypoczynku i rekreacji z konieczno ci te funkcje spe nia budynek szko y. Obecnie z przyczyn ekonomicznych szko a podstawowa w Boche cu jest w fazie likwidacji, dlatego te mieszka cy miejscowo ci szukaj mo liwo ci rodków finansowych) na przekszta cenie budynku szko y w Wiejski O rodek Kultury i Rekreacji. Konieczne jest miejsce spotka towarzyskich, dla potrzeb wsi, m.in. na organizacj uroczysto ci kulturowych, wiejskich, o wiatowych, szkole , zebra wiejskich, uroczysto ci rodzinnych oraz bazy rekreacyjnej, np. sali ze sprz tem do wicze usprawniaj cych i relaksuj cych. 2.3.6 Ochrona zdrowia11 Na terenie gminy dzia aj dwa o rodki zdrowia: gminny w Ma ogoszczu i wiejski w Z otnikach. Zgodnie z normami urbanistycznymi, aktualnie nieobowi zuj cymi, s cymi jedynie w celach porównawczych, jeden o rodek zdrowia powinien obs ok. 4000 mieszka ców, a przychodnia specjalistyczna ok. 8000 mieszka ców. W my l tego na terenie gminy powinny dzia trzy o rodki zdrowia. Istniej cy jednak podzia na rejony obs ugi zdrowotnej przy istniej cym uk adzie powi za komunikacyjnych i liczbie ludno ci w poszczególnych rejonach nie wymusza lokalizacji nowego o rodka zdrowia. Popraw stanu obs ugi w tym zakresie nale y uzyska poprzez uzupe nienie istniej cych o rodków zdrowia o dodatkowe specjalizacje m.in. okulistyczn i rehabilitacyjn . Od 2002 r. na terenie miasta Ma ogoszcz dzia aj 2 apteki oraz 1 punkt apteczny w Z otnikach. 2.3.7 Struktura demograficzna i bezrobocie Gmina Ma ogoszcz nale y do jednostek administracyjnych o wysokiej liczbie ludno ci przypadaj cej na 1 km² – 82 osoby. Na dzie 31 grudnia 2007 roku w gminie Ma ogoszcz mieszka o 12 014 osób, w tym 5 997 kobiet i 6 017 m czyzn (wed ug danych ewidencji ludno ci). Kobiety stanowi y 49,92% ogó u ludno ci gminy. Wska nik feminizacji, tj. liczba kobiet przypadaj ca na 100 m czyzn, równy jest 99,7 i okre li nale y go jako bardzo bliski prawid owemu. Poprawna struktura p ci wymaga, aby liczbie 100 m czyzn odpowiada a liczba kobiet z przedzia u od 100 do 105. Struktura ludno ci wed ug ekonomicznych grup wieku w gminie Ma ogoszcz ogó em przedstawia si nast puj co: Liczba ludno ci w wieku przedprodukcyjnym wynosi 2 685 osób (22,35% mieszka ców) W wieku produkcyjnym (18-60 lat) - 7 581 osób (63,10%) Osoby starsze - pow. 61 lat – 1 748 osób (14,55%) 11 Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 16 Ludno w Gminie Ma ogoszcz - 12 014 osób 15% w wieku przedprodukcyjnym 22% w wieku produkcyjnym osoby starsze 63% redni wska nik wzrostu liczby mieszka ców kszta tuje si w poszczególnych latach na poziomie 132-135 osób. Ludno gminy nale y do relatywnie m odych, a proporcje pomi dzy ekonomicznymi grupami wieku (przedprodukcyjny, produkcyjny, poprodukcyjny) s korzystne. Osoby w wieku poni ej 18 roku ycia stanowi ponad jedn pi mieszka ców. Na ka osob poni ej 18 roku ycia przypada 2,82 osoby w wieku produkcyjnym. Na ka osob powy ej 61 lat przypada 4,34 osoby w wieku produkcyjnym. Szczegó owe dane dotycz ce czterech ostatnich lat prezentuje poni sza tabela: Struktura wiekowa ludno ci Gminy Ma ogoszcz w latach 2004-2007 2004 2005 kobiety czy ni 2006 kobiety czy ni 2007 kobiety czy ni kobiety czy ni Dzieci i M odzie 0 – 17 lat 1410 1454 1382 1402 1355 1387 1320 1365 Wiek produkcyjny 18 - 60 3505 3749 3570 3822 3618 3874 3664 3917 Osoby starsze Powy ej 61 lat 894 601 926 645 966 682 1013 735 5809 5804 5878 5869 5939 5943 5997 6017 razem 11 613 11 747 dane Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz – Ewidencja Ludno ci – stan na 31.12.2007 r. 17 11 882 12 014 Badaj c struktur ludno ci gminy Ma ogoszcz mo na zauwa , e systematycznie obni a si liczba ludno ci w wieku przedprodukcyjnym (od 2004 roku o 179 osób),a liczba osób w wieku poprodukcyjnym zwi ksza (od 2004 roku o 253 osoby). Wzros a liczba mieszka ców w wieku produkcyjnym (o 327osób). Taki stan rzeczy zwi zany jest z obni eniem tempa wzrostu liczby urodze . Nale y zwróci uwag , e pomimo zauwa alnego od kilku lat zjawiska „ubywania” mieszka ców gmina Ma ogoszcz stanowi jeden z wyj tków. Tutaj mieszka ców stale przybywa. W ostatnich 4 latach liczba mieszka ców zwi kszy a si o 401 osób. Saldo urodze i zgonów na terenie Gminy Ma ogoszcz w latach 2002 2007 2004 2005 2006 2007 Urodzenia 134 135 134 131 Zgony 106 105 108 104 liczbowo 28 30 26 27 na 1000 mieszka ców 2,41 2,55 2,19 2,25 Przyrost naturalny Ruch naturalny ludno ci w gminie Ma ogoszcz 160 140 Urodzenia 120 100 Zgony 80 60 Przyrost naturalny - liczbowo 40 20 0 2004 2005 2006 2007 Pomimo optymistycznych danych dotycz cych przyrostu naturalnego, niekorzystnie przedstawia si zjawisko migracji. dane Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz – Ewidencja Ludno ci – stan na 31.12.2007 r. tam e 18 Ruchy migracyjne ludno ci Gminy Ma ogoszcz w latach 2004-2007 Nap yw ludno ci 129 76 79 89 2004 2005 2006 2007 Odp yw ludno ci 118 123 138 136 Zauwa alnie od kilku lat wi cej osób wyje a z gminy Ma ogoszcz, ni si tu osiedla. W ci gu ostatnich czterech lat teren gminy opu ci o cznie 515 osób, osiedli o si tu na pobyt sta y tylko 373 osoby. Zjawisko to jest wyrazem szybkiego przystosowania si ludno ci do nowych warunków ekonomicznych, za co odpowiedzialne s : zmiany strukturalne kulturowe (d enie kobiet do samorealizacji, zmiana pozycji kobiet na rynku pracy konsumpcjonizm). Analiza struktury demograficznej w ca ej gminie Ma ogoszcz odzwierciedla tak e sytuacj w miejscowo ci Bocheniec. Poni ej przedstawiono dane demograficzne dotycz ce tej miejscowo ci. Miejscowo Bocheniec zamieszkuje 513 osób (dane ewidencji ludno ci UMiG Ma ogoszcz na dzie 31.12.2007 r.) Struktura wiekowa ludno ci miejscowo ci Bocheniec w latach 2004-2007 2004 kobiety 2005 czy ni kobiety 2006 czy ni kobiety 2007 czy ni kobiety czy ni Dzieci i M odzie 0 – 17 lat 76 71 71 65 67 62 62 57 Wiek produkcyjny 18 - 60 134 146 140 151 147 154 152 159 Osoby starsze powy ej 61 lat 47 30 47 32 47 33 48 35 257 247 258 248 261 249 262 251 Razem 504 506 510 513 Na dzie 31 grudnia 2007 roku w miejscowo ci mieszka o 262 kobiety i 251 czyzn (wed ug danych ewidencji ludno ci). Kobiety stanowi y 51,07% ogó u ludno ci miejscowo ci. Wska nik feminizacji, tj. liczba kobiet przypadaj ca na 100 m czyzn, równy jest 104 i okre li go nale y jako prawid owy. Poprawna struktura p ci wymaga, aby liczbie czyzn odpowiada liczba kobiet z przedzia u 100 – 105. Wska niki ni sze lub wy sze dane Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz – Ewidencja Ludno ci – stan na 31.12.2007 r. tam e 19 wska nika feminizacji mog w przysz ci niekorzystnie wp ywa na biologiczn reprodukcj ludno ci. Liczba ludno ci w wieku produkcyjnym stanowi 60,62% ogó u ludno ci Boche ca. Osoby starsze (pow. 61 lat) stanowi 16,18% ogó u ludno ci miejscowo ci. Osoby m ode (0-17 lat) to 23,20%. W latach poprzednich ten udzia mia podobne warto ci. Tak jak w ca ej gminie Ma ogoszcz, w miejscowo ci Bocheniec mieszka ców tak e przybywa. W ostatnich 4 lat liczba mieszka ców zwi kszy a si o 9 osób. Nie jest to skutkiem zwi kszonej ilo ci urodze , a g ównie dodatniego salda migracji. rednio nie zmieni y si znacznie proporcje m czyzn i kobiet na ogó mieszka ców. Saldo urodze i zgonów na terenie miejscowo ci Bocheniec w latach 2004-2007 Urodzenia Zgony Przyrost naturalny liczbowo na 1000 mieszka ców 2004 6 8 -2 -3,97 2005 2 4 -2 -3,95 2006 4 5 -1 -1,96 2007 3 2 1 1,95 Przeciwnie do ca ej gminy Ma ogoszcz przedstawia si w Boche cu zjawisko migracji. W ci gu trzech z czterech badanych lat wi cej osób si tu osiedla o na pobyt sta y, ni opuszcza o miejscowo . Ruchy migracyjne ludno ci miejscowo ci Bocheniec w latach 2004-2007 2004 2005 2006 2007 Nap yw ludno ci 8 9 4 4 Odp yw ludno ci 3 3 6 1 Na przestrzeni czterech ostatnich lat w miejscowo ci Bocheniec osiedli o si 25osób, natomiast 13 opu ci o teren miejscowo ci. BEZROBOCIE Zgodnie z danymi statystycznymi przedstawionymi przez Powiatowy Urz d Pracy w J drzejowie stopa bezrobocia w gminie Ma ogoszcz wynosi 8,53%* (na dzie 31.12.2007) w stosunku do stopy bezrobocia w grudniu 2007 r. w powiecie j drzejowskim (12,3%), województwie wi tokrzyskim (15,1%), czy na terenie ca ego kraju (11,4%)12 nie ma znacznych rozmiarów. Zarejestrowanych jako osoby bezrobotne jest 647 osób, w tym 454 kobiety i 193 m czyzn. 55 osób to bezrobotni z prawem do zasi ku. 471 bezrobotnych to ludzie z przedzia u wiekowego 18-44 lat, a 357 osób pozostaje bez pracy przez okres szy ni 12 miesi ce. Na przestrzeni 4 ostatnich lat bezrobocie w gminie Ma ogoszcz przedstawia si nast puj co: dane Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz – Ewidencja Ludno ci – stan na 31.12.2007 r. tam e * Wska nik wyra ony stosunkiem ilo ci osób bezrobotnych zarejestrowanych w PUP J drzejów do ilo ci osób w wieku produkcyjnym (kobiety, m czy ni w wieku 18-60 lat) zamieszka ych na terenie gminy Ma ogoszcz 12 http://www.wup.kielce.pl 20 Bezrobotni zarejestrowani w gminie Ma ogoszcz w latach 2004-2007 lata Ilo bezrobotnych osób w tym kobiety 2004 2005 2006 2007 1043 1073 805 647 637 697 537 454 Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urz dzie Pracy w J drzejowie od 4 badanych lat ulega rokrocznie obni eniu. W porównaniu do roku 2004 liczba zarejestrowanych bezrobotnych zmniejszy a si o 396 osób. Bezrobotni zarejestrowani w Gminie Ma ogoszcz wg przedzia u wiekowego Przedzia wiekowy 2006 r. % 2007 % 18-24 176 21,86 116 17,93 25-34 262 32,55 231 35,70 35-44 172 21,37 124 19,17 45-54 162 20,12 134 20,71 55-59 32 3,98 36 5,56 60-64 1 0,12 6 0,93 razem 805 100 647 100 Statystycznie najliczniejsz grup osób pozostaj cych bez pracy s z przedzia u 25-44 lata (stanowi oni 35,7% ogó u zarejestrowanych bezrobotnych). ludzie Bezrobotni zarejestrowani w Gminie Ma ogoszcz wg wykszta cenia Wykszta cenie 2006 % 2007 % wy sze 72 8,94 62 9,58 Policealne i rednie zawodowe 198 24,60 153 23,65 rednie ogólnokszta 73 9,07 60 9,27 Zasadnicze zawodowe 279 34,66 219 33,85 Gimnazjalne i poni ej 183 22,73 153 23,65 razem 805 100 647 100 ce dane Powiatowy Urz d Pracy w J drzejowie – stan na 31.12.2007 r. tam e tam e 21 Bior c pod uwag kwalifikacje zawodowe osób bezrobotnych mo na zauwa , e w analizowanym okresie najliczniejsz grup stanowi osoby z wykszta ceniem zasadniczym zawodowym (33,85%) Podobnie warto ci w strukturze bezrobotnych maj osoby z wykszta ceniem policealnym i rednim zawodowym, a tak e gimnazjalnym i poni ej. Najmniej jest bezrobotnych z wykszta ceniem wy szym i rednim ogólnokszta cym. Bezrobotni zarejestrowani w Gminie Ma ogoszcz wg sta u pracy Staz pracy 2006 % 2007 % do 1 roku 90 11,18 84 12,98 1-5 175 21,74 152 23,49 5-10 111 13,79 92 14,22 10-20 125 15,53 101 15,61 20-30 73 9,07 59 9,12 30 lat i wi cej 7 0,87 6 0,93 bez sta u 224 27,82 153 23,65 razem 805 100 647 100 Analizuj c bezrobotnych pod wzgl dem posiadanego sta u pracy mo na zauwa , najliczniejsz grup osób s ci, którzy nie posiadaj adnego sta u pracy lub te ich sta pracy mie ci si w przedziale 1-5 lat sta u. Najmniej bezrobocie dotyczy ludzi o sta u pracy powy ej 30 lat, a tak e ju powy ej 20 lat sta u pracy. Bezrobotni zarejestrowani w Gminie Ma ogoszcz wg czasu pozostawania bez pracy w miesi cach Czas pozostawania bez pracy w miesi cach 2006 % 2007 % do 1 48 5,97 69 10,66 1-3 80 9,94 91 14,06 3-6 74 9,19 66 10,20 6-12 72 8,94 64 9,89 12-24 135 16,77 67 10,37 powy ej 24 396 49,19 290 44,82 razem 805 100 647 100 Najliczniejsz grup stanowi osoby trwale bezrobotne – pozostaj ce bez pracy powy ej 24 miesi cy (stanowi oni blisko po ow zarejestrowanych osób bezrobotnych). dane Powiatowy Urz d Pracy w J drzejowie – stan na 31.12.2007 r. tam e 22 2.3.8 Komunikacja13 Sie drogowa Gmina Ma ogoszcz po ona jest poza bezpo rednim wp ywem najwa niejszych dróg mi dzyregionalnych prowadz cych ruch tranzytowy: nr 7. Gda sk-Warszawa-KrakówChy ne (Budapeszt), nr 74 (Piotrków) Sulejów-Kielce-Kra nik (Lublin), nr 78 ( sk) Siewierz-J drzejów. Gmina stanowi w ze dróg wojewódzkich posiadaj cy znaczenie lokalne. W sk ad w a wchodz dwie drogi wojewódzkie: - nr 728 (Warszawa) Grójec-Ko skie- opuszno-Ma ogoszcz-J drzejów, cz ca o rodki powiatowe (Grójec, Ko skie, J drzejów) i gminne ( opuszno, Radoszyce, Ma ogoszcz), nie maj ca wi kszego znaczenia tranzytowego, stanowi ca najkrótsze po czenie poprzez drog nr 74 z centralnym w em drogowym w Polsce, - nr 762 Kielce-Ma ogoszcz cz ca Ma ogoszcz i Oks z o rodkiem wojewódzkim, stanowi ca najdogodniejsze po czenie obszaru gminy z tras tranzytow o znaczeniu mi dzynarodowym (E-77). ze uzupe niaj wybrane drogi powiatowe cz ce obszar gminny z o rodkiem powiatowym (W oszczowa) i gminnymi; Krasocinem, Piekoszowem, Oks . Obszar gminny obs ugiwany jest g ównie przez drogi wojewódzkie oraz sieci dróg powiatowych cz cych poszczególne wsie z Ma ogoszczem. Drogi gminne maj jedynie znaczenie pomocnicze obs uguj c powi zania lokalne – mi dzywiejskie oraz bezpo rednio tereny budowlane. Do sieci dróg gminnych zaliczono 18 dróg na obszarze wiejskim i 8 ulic w Ma ogoszczu o cznej d ugo ci 37,3 km w tym o nawierzchni bitumicznej - 25,2 km, uczniowej – 5,4 km i gruntowej – 9,1 km. Do dróg dróg gminnych nie posiadaj cych nawierzchni utwardzonej nale y odcinek Ma ogoszcz–Kuby–Do y (6,9 km), Z otniki–Kanice (1,9 km) i Zarczyce Du e – Wygnanów (1,3 km). Droga Ma ogoszcz-Kuby-Do y stanowi a niegdy tras drogi pa stwowej cz cej Ch ciny z Cz stochow i Koniecpolem (poprzez Ma ogoszcz i Secemin) jako najkrótsze po czenie Kielc, Cz stochowy i Opola. Po czenia tego w latach 70-tych zaniechano a lokalne wykorzystanie trasy drogi nie ma uzasadnienia poniewa nie obs ugiwa aby ona przyleg ych terenów – zast pi j mo e krótki odcinek cz cy arczyce Du e z Ma ogoszczem. Po analizie po cze wewn trznych mo na stwierdzi e do kategorii dróg gminnych kwalifikuj si nast puj ce drogi: otniki – Mniszek, - Koz ów – Lipno, - Karsznice – Rembieszyce, - Le nica – Zakrucze, arczyce Du e – Ma ogoszcz, - Kopaniny – Zakrucze, - Sabianów – Le nica, - Góry Lasochowskie – Wi nicz, - Mieronice – Bocheniec. W pó nocnej cz ci gminy przebiega z odga zieniem do Cementowni „Ma ogoszcz”. 13 linia kolejowa Kielce-Cz stochowa Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 23 2.3.9 Infrastruktura techniczna Gospodarka wodna i ciekowa14 Ludno gminy Ma ogoszcz zaopatrywana jest w wod z czterech w asnych uj pracuj cych dla potrzeb wodoci gów „Koz ów”, „Ma ogoszcz”, „Mieronice” i „Bocheniec – Karsznice”, z uj cia zak adowego pracuj cego dla potrzeb Cementowni i przyleg ych terenów oraz z wody czerpanej spoza terenu gminy – z Gnie dzisk. Na terenie gminy Ma ogoszcz pracuje jedna zbiorcza oczyszczalnia cieków komunalnych w miejscowo ci Zakrucze oraz dwie lokalne oczyszczalnie w Z otnikach i Rembieszycach. Na terenie gminy pracuj tak e dwie lokalne oczyszczalnie cieków obs uguj ce szko y: Szko Podstawow w Z otnikach – za pomoc oczyszczalni biologicznej typu „Nebraska M7” o przepustowo ci 5,5 m3/d, Szko Podstawow w Rembieszycach – za pomoc oczyszczalni biologicznej typu ORMr o przepustowo ci 5,0 m3/d. – – Ze wzgl du na ma nowych u ytkowników. przepustowo nie przewiduje si do cza do tej oczyszczalni Zgodnie ze stanem na koniec grudnia 2007 r. na terenie gminy wykonane zosta o 115,73 km sieci wodoci gowej i 1 897 przy cza wodoci gowe oraz 8,48 km zbiorczej sieci kanalizacyjnej . Wie Bocheniec jest w ca ci zwodoci gowana oraz skanalizowana. Stopie zwodoci gowania i skanalizowania gminy i miasta Ma ogoszcz wg stanu na 31.12.2007 r. Wyszczególnienie Stopie Pod czonych Stopie Pod czonych Ogó em do wodoci gu zwodoci gowania do kanalizacji skanalizowania [ szt. ] [ szt. ] [%] [ szt. ] [%] Gmina Ma ogoszcz Liczba 1972 gospodarstw *) w tym: 1342 - gospodarstw rolnych pow. 1 ha Miasto Ma ogoszcz Liczba gospodarstw *) w tym: - gospodarstw rolnych pow. 1 ha *) – 14 1897 96,19 119 6,03 (Bocheniec) 1336 99,55 71 5,29 (Bocheniec) 551 551 100 530 96,2 293 293 100 280 95,6 cznie indywidualne gospodarstwa rolne, dzia ki rolne, budynki zbiorowego zamieszkania (bez podawania gospodarstw domowych w budynkach), inne gospodarstwa rolne (np. gospodarstwa sektora publicznego), gospodarstwa na teren których doprowadzona jest woda. Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. dane Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz – Referat Budownictwa i Inwestycji - stan na 31.12.2007 r. tam e 24 Gospodarka odpadami15 Na terenie gminy powstaj odpady dwojakiego rodzaju. Najwi ksz ilo spo ród wszystkich wytwarzanych odpadów stanowi te pochodz ce z dzia alno ci przemys owej. Z ogólnej masy wytwarzanych odpadów przez Cementownie „Ma ogoszcz S.A.” najwi cej wykorzystuje si gospodarczo lub unieszkodliwia. Bardzo ma y procent gromadzi si czasowo albo sk aduje. Nale y przy tym nadmieni , e sk adowaniu podlegaj wy cznie nie segregowane odpady, podobne do komunalnych. W pe ni wykorzystywane gospodarczo s odpady z betonu, pochodz ce z rozbiórek i remontów. Prawie w ca ci wykorzystuje si te omy metaliczne i stopy metali. Spo ród wytwarzanych opadów niebezpiecznych wykorzystuje si odpady olejowe, baterie i akumulatory o owiowe oraz lampy fluorescencyjne. Nie wytwarza si natomiast odpadów niebezpiecznych podlegaj cych sk adowaniu. Drugim rodzajem odpadów wytwarzanych na terenie gminy s odpady komunalne powstaj ce w wyniku dzia alno ci bytowo – gospodarczej cz owieka i charakteryzuj ce si bardzo zró nicowanym sk adem. W zwi zku z tym ich szkodliwo dla rodowiska przyrodniczego mo e by równie du a, jak odpadów pochodz cych z dzia alno ci przemys owej. Zawarte w tych odpadach substancje organiczne pochodzenia naturalnego w po czeniu z innymi substancjami stanowi zagro enie wynikaj ce z niekontrolowanych procesów odbywaj cych si w warunkach beztlenowych i samoczynnie w nich przebiegaj cych. ównymi odpadami wytwarzanymi na terenie wsi Bocheniec s odpady komunalne, powstaj ce w wyniku dzia alno ci bytowo-gospodarczej, charakteryzuj ce si zró nicowanym sk adem. Odpady komunalne z terenu gminy, s sk adowane do przystosowanych pojemników stalowych i docelowo wywo one na wysypisko mieci w miejscowo ci Promnik. Jest to zgodne z Uchwa Rady Miasta Ma ogoszcz Nr 5/58/03 z dnia 11.07.2003 r. o wywozie odpadów na sk adowisko w Promniku i o rekultywacji dotychczasowego wysypiska w Mieronicach. Zaopatrzenie w gaz16 Aktualnie gmina Ma ogoszcz nie jest zgazyfikowana. W ramach gazyfikacji województwa kieleckiego przewiduje si doprowadzenie do gminy Ma ogoszcz gazu wysokiego ci nienia z odga zienia Busko Zdrój – W oszczowa. Gazyfikacja gminy Ma ogoszcz przewidywana jest w III etapie realizacji gazoci gu wysokopr nego, cznie z gminami: Nag owice, Oksa, Krasocin i W oszczowa, oraz po rozwi zaniu problemu doprowadzenia gazoci gu do Kielc. Obecnie, w ramach zwi zku Mi dzygminnego „Nida”, do którego nale gminy gazyfikowane przy budowie gazoci gu Busko – W oszczowa zosta wykonany program przebiegu gazoci gu wysokiego ci nienia, wraz z podej ciem do stacji redukcyjno – pomiarowej w arczycach Ma ych. W projekcie uwzgl dniono zu ycie gazu na: - cele gospodarstw domowych: grzanie posi ków, grzanie wody u ytkowej, ogrzewanie 90 % mieszka , - opalanie kot owni centralnego ogrzewania w budownictwie wielorodzinnym. Sie telekomunikacyjna17 W gminie Ma ogoszcz pracuj trzy automatyczne centrale telefoniczne: w mie cie Ma ogoszcz, 15 Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. tam e 17 tam e 16 25 w otnikach, w Koz owie Centrale te w czone s do ogólnopolskiej sieci telefonicznej za pomoc automatycznej centrali telefonicznej w J drzejowie. Po czenia mi dzy centralami na terenie gminy a J drzejowem wykonane s za pomoc kabli wiat owodowych Sie abonencka wykonana jest w wi kszo ci za pomoc izolowanych kabli, podwieszonych na erdziach lub sporadycznie, za pomoc go ych przewodów – torów. Teren ca ej gminy znajduje si w zasi gu operatorów telefonii cyfrowej. Bazowe stacje tej telefonii znajduj si : w Ma ogoszczu na kominach Cementowni (przeka niki ERY, IDEI, PLUS GSM), w Koz owie na maszcie (przeka nik PLUS GSM), w Mniszku na maszcie (przeka nik IDEI), ul. Konarskiego w Ma ogoszczu (przeka nik ERY). 26 3. ANALIZA SWOT DLA MIEJSCOWO CI Analiza SWOT jest efektywn metod oceny strategicznej badanego podmiotu. Sk ada si ona z analizy miejscowo ci (synteza jej mocnych i s abych stron), oraz analizy jej otoczenia (szanse i zagro enia). Nazwa SWOT jest akronimem stworzonym ze skrótów angielskich poj : Strenghts (mocne strony), Weaknesses (s abe strony), Opportunities (szanse) i Threats (zagro enia). Dokonanie prawid owej identyfikacji uwarunkowa oraz analiza poszczególnych sfer przestrzenno – spo eczno – gospodarczych, które wp ywaj lub mog wp yn na funkcjonowanie miejscowo ci Bocheniec pozwoli o na sformu owanie celów i zada oraz okre lenie kierunków rozwojowych wsi dla podniesienia poziomu i jako ci ycia mieszka ców. Poni ej wnioski z przeprowadzonej analizy: 3.1. Mocne i s abe strony Mocne strony korzystne po enie geograficzne (blisko miast: Ma ogoszcz – 4 km, J drzejów – 23 km, Kielce – 29 km) niewykorzystane zasoby si y roboczej tendencja spadkowa bezrobocia (gmina) ogólny dost p do sieci internetowej (us uga neostrada TP) korzystny uk ad sieci infrastruktury transportowej mo liwo uczestnictwa w cyklu imprez przestrzeni kulturalno - sportowej korzystne warunki turystyczno – rekreacyjne (malownicze po enie) lokalizacja obiektów i miejsc zabytkowych czyste rodowisko przyrodnicze abe strony niska wiadomo spo eczna obecnych przemian dotycz cych obecno ci Polski w Unii Europejskiej (m.in. w zakresie absorpcji funduszy unijnych) y stan infrastruktury technicznej i drogowej wyst powanie zjawiska bezrobocia pog biaj ce si ubo enie i starzenie si spo ecze stwa brak punktu wsparcia gospodarczego oraz inkubatorów przedsi biorczo ci brak uzbrojonych terenów pod mieszkalnictwo jednorodzinne brak powierzchniowo du ych, uzbrojonych terenów pod inwestycje gospodarcze brak odpowiednich programów aktywizacji zawodowej wskazuj cych na perspektywy pracy dla m odzie y ma o skuteczna promocja walorów przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego wsi abo rozwini ta dzia alno pozarolnicza 27 3.2 Szanse i zagro enia Szanse cz onkostwo Polski w Unii Europejskiej oraz zwi zana z tym mo liwo aplikowania i wykorzystania funduszy strukturalnych UE na inwestycje w miejscowo ci promocja zewn trzna wsi w celu wykorzystania jej walorów przyrodniczych, np. rozwoju turystyki i agroturystyki (wzrost znaczenia dzia ekologicznych) pozyskiwanie inwestorów tworz cych miejsca pracy zatrzymanie wykszta conych ludzi we wsi, poprzez umo liwienie im rozwoju asnej ma ej przedsi biorczo ci zaanga owanie spo eczno ci lokalnej w prace na rzecz rozwoju wsi Zagro enia niedocenianie w asnych mo liwo ci zawodowych – brak wsparcia z zewn trz w zakresie organizacji miejsc pracy brak akceptacji spo ecznej dla koniecznych zmian w sferze spo ecznej i gospodarczej wzrastaj ca liczba rodzin charakteryzuj cych si bezradno ci w sprawach opieku czo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego z powodu bezrobocia, niskich kwalifikacji zawodowych, braku umiej tno ci wychowawczych (rozwój patologicznych zjawisk spo ecznych) rosn ca liczba osób korzystaj cych z pomocy spo ecznej z powodu niepe nosprawno ci i d ugotrwa ej choroby 28 4. PLANOWANE KIERUNKI ROZWOJU Zapewnienie dynamicznego rozwoju miejscowo ci Bocheniec oraz stworzenie jak najlepszych warunków ycia mieszka com – to priorytetowe za enie i cel przyj ty przy wyznaczaniu kierunków rozwoju wsi. W oparciu o przyj ty cel priorytetowy, maj c na uwadze wnioski z analizy SWOT oraz za enia: - g ównym ród em zarobkowania mieszka ców Boche ca jest rolnictwo, a inwestycje tu planowane maj zmieni w cz ci ten stan i doprowadzi do dywersyfikacji profilu prowadzonej dzia alno ci zarobkowej (gospodarczej), co ma wp yn na zwi kszenie dochodów mieszka ców wsi, - wykorzystanie korzystnego, malowniczego po enia miejscowo ci - po onej nad zakolami Wiernej Rzeki, u podnó a Góry Czubatki wraz z le nym otoczeniem miejscowo ci, - zachowanie stanu istniej cego i dokonywanie inwestycji rozwojowych, zadania zwi zane z infrastruktur techniczn , przyj to kierunki rozwoju so ectwa Bocheniec jak poni ej: Planowane kierunki rozwoju: wykorzystanie zaanga owania si mieszka ców w prace spo eczne zwi zane z rozwojem miejscowo ci, pobudzenie inicjatyw oddolnych oraz zwi kszenie poczucia to samo ci mieszka ców z wsi , rozwój funkcji turystycznej, stwarzaj cej dobre warunki do odpoczynku i b cym baz „wypadow ” dla turystyki gminnej i ponadgminnej (priorytet - rozwój agroturystyki), - rozbudowa stanu infrastruktury technicznej i turystycznej podnosz ca atrakcyjno miejscowo ci - dzia ania promocyjne s ce przyci gni ciu do Boche ca turystów, - rozwijanie dzia alno ci kulturalnej i rekreacyjno-sportowej m.in. przez utworzenie wiejskiego o rodka kultury i rekreacji - poprawa estetyki miejscowo ci Rozwój w zaplanowanych kierunkach zostanie osi gni ty poprzez wykonanie inwestycji z zakresu: - poprawa infrastruktury technicznej - poprawa wizerunku wsi wyra aj ca si modernizacj infrastruktury spo ecznorekreacyjno-sportowej, 29 5. OPIS PLANOWANYCH DZIA W rozdziale przedstawione zosta y zg oszone przez Rad So eck zadania inwestycyjne planowane do realizacji w latach 2008-2015. Lista przedstawionych zada jest otwarta i nie chronologiczna, mo e ulega modyfikacja i uzupe nieniem w tym e czasookresie. Do realizacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) w latach 2007-2013, b kwalifikowa si zadania, dla których warto dofinansowania nie b dzie mniejsza ni 25.000 z otych. Szczegó owy opis poszczególnych inwestycji oraz kosztorysy przygotowane bezpo rednio przed przyst pieniem do ich realizacji. prac b Tabela Planowane dzia ania do realizacji w latach 2008-2015 Lp. Nazwa zadania Forma prawna/w asno Szacunkowy koszt Harmonogram ród o realizacji finansowania 600 000,00 z Gmina Ma ogoszcz, PROW 2007-2013 Przekszta cenie cz ci budynku by ej Szko y Podstawowej w Wiejski 1. rodek Kultury i Rekreacji wraz z zagospodarowaniem terenu wokó budynku Gmina Ma ogoszcz Zagospodarowanie terenu nad 2. Wiern Rzek dla organizacji imprez cyklicznych Gmina Ma ogoszcz 100 000,00 z 2009-2011 Gmina Ma ogoszcz 100 000,00 z 2008-2015 3. Modernizacja Stra nicy Ochotniczej Stra y Po arnej 2009-2015 Gmina Ma ogoszcz, PROW 2007-2013 Gmina Ma ogoszcz, PROW 2007-2013 Opis zada : 1. Przekszta cenie cz ci budynku by ej Szko y Podstawowej w Wiejski O rodek Kultury i Rekreacji wraz z zagospodarowaniem terenu wokó budynku Fot. P. Spurek Fot. J. G ogowska 30 Zakres prac w ramach zadania obejmowa b dzie: Przekszta cenie pomieszcze obecnej szko y obejmowa b dzie: a) przebudow wn trza z przeznaczeniem na: - sal widowiskowo – ekspozycyjn , przygotowana na spotkania towarzyskie, a tak e zebrania wiejskie, szkolenia, ekspozycje itp., - sal komputerow , bibliotek wiejsk , - sal wicze rekreacyjno – sportowych (si owni /fitness), - sal /garderob dla potrzeb zespo u folklorystycznego „Bochenianki” - zaplecze higieniczno – magazynowe: sanitariaty, szatnia, magazyn. b) wykonanie prac zwi zanych z przebudow budynku m.in.: - wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnej, - docieplenie i wymiana stolarki okiennej, Zagospodarowanie terenu wokó szko y: - uporz dkowanie terenu i renowacja ogrodzenia, - wyznaczenie cz ci placu na boisko do pi ki siatkowej oraz tenisa ziemnego, - wygospodarowanie cz ci placu na parking dla samochodów osobowych. Realizacja tego zadania umo liwi: - zaspokojenie potrzeb spo ecznych, kulturowych, rekreacyjnych, sportowych, daj cych mo liwo ci integracji mi dzypokoleniowej, rozwój to samo ci spo eczno ci wiejskiej oraz promocja w asnej miejscowo ci, podniesienie estetyki i funkcjonalno ci wsi, pog bienie aktywno ci rodowiska lokalnego, poczucia wspó tworzenia i wspó odpowiedzialno ci. 2. Zagospodarowanie terenu nad Wiern Rzek dla organizacji imprez cyklicznych Fot. A. Pasieka Fot. A. Pasieka Fot. P. Spurek Zakres prac w ramach zadania: - uporz dkowanie terenu wokó rzeki przy mo cie, - budowa muszli koncertowej, - budowa mini „mola” na rzece, 31 - - urz dzenie miejsca dla spotka wiejskich i organizowanych imprez wiejskich/gminnych, a w tym m.in.: monta aweczek, monta stolików wraz z zadaszeniem, doprowadzenie energii elektrycznej oraz o wietlenie terenu Realizacja tego zadania umo liwi: - podniesienie estetyki i funkcjonalno ci wsi, zaspokojenie potrzeb rekreacyjnych daj cych mo liwo integracji mi dzypokoleniowej, wzrost atrakcyjno ci turystycznej wsi, pog bienie aktywno ci rodowiska lokalnego, poczucia wspó tworzenia i wspó odpowiedzialno ci 3. Modernizacja Stra nicy Ochotniczej Stra y Po arnej Fot. A. Pasieka Fot. A. Pasieka Fot. J. G ogowska Wykonanie prac zwi zanych z przebudow budynku m.in.: - wykonanie instalacji wodno-kanalizacyjnej, - docieplenie i wymiana stolarki okiennej, - powi kszenie gara u, - dobudowa zaplecza socjalnego, - wymiana bramy gara owej Prace remontowe maj na celu popraw stanu technicznego, podniesienia bezpiecze stwa (odpadaj ce elementy tynku) oraz wzbogacenia walorów estetycznych zabytku. Realizacja tego zadania umo liwi: - podniesienie estetyki i funkcjonalno ci wsi (poprawa stanu technicznego stra nicy) poprawa bezpiecze stwa, pog bienie aktywno ci rodowiska lokalnego, poczucia wspó tworzenia i wspó odpowiedzialno ci 32 6. REALIZACJA ZADA WYTYPOWANYCH DO WSPÓ FINANSOWANIA Z DZIA ANIA OSI 3.4 „ODNOWA I ROZWÓJ WSI” Przedsi wzi cia uj te w niniejszym Planie Odnowy Miejscowo ci Bocheniec s zgodne z podstawowymi za eniami zawartymi w strategicznych dokumentach dotycz cych rozwoju Polski, województwa i gminy, w szczególno ci z dokumentami: Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia, Krajowy Plan Strategiczny, Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013. Planuje si , i zadania b realizowane ze rodków w asnych Gminy Ma ogoszcz oraz ze róde zewn trznych. Finansowanie zewn trzne opiera si b dzie przede wszystkim o Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, O Priorytetowa 3, dzia anie 4 „Odnowa i rozwój wsi” (komponent regionalny) oraz poprzez aplikacj w ramach LGD „Ziemia J drzejowska – GRYF” w ramach Osi 4 Leader realizuj cej zadania dla dzia Osi 3 (w tym „Odnowa i rozwój wsi”), a tak e inne dost pne ród a finansowe (Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Fundusz Ko cielny, a tak e po yczki, kredyty i darowizny). Celem realizacji projektów b dzie stworzenie warunków dla rozwoju spo ecznoekonomicznego obszarów wiejskich i aktywizacji ludno ci wiejskiej. Inwestycje umo liwi rozwój to samo ci spo eczno ci wiejskiej, zachowanie dziedzictwa kulturowego i specyfiki obszarów wiejskich oraz wp yn na wzrost atrakcyjno ci turystycznej i inwestycyjnej obszarów wiejskich. Zaplanowane w Planie Odnowy Miejscowo ci Boche ca projekty maj na celu popraw jako ci ycia mieszka ców wsi. Przyczyni si do tego inwestycje w obiekty pe ni ce funkcje publiczne, spo eczno-kulturalne i rekreacyjne, zagospodarowanie terenów zielonych wsi, przebudowa publicznej infrastruktury zwi zanej z rozwojem funkcji turystycznych i spo eczno-kulturalnych miejscowo ci. Poni ej przedstawione zosta o zestawienie, wykazuj ce zgodno poszczególnych zada z PROW Lp. 1 Zadanie planowane do realizacji Zgodno z zakresem dzia PROW priorytetowa 3 dzia anie 4 Odnowa i Rozwój wsi Przekszta cenie cz ci budynku by ej Szko y Podstawowej w Wiejski O rodek Kultury i Rekreacji wraz z zagospodarowaniem terenu wokó budynku Budowa, przebudowa, remont lub wyposa enie budynków pe ni cych funkcje rekreacyjne, sportowe i spo ecznokulturalne, w tym wietlic i domów kultury, z wy czeniem szkó , przedszkoli i obków Budowa, przebudowa lub remont obiektów sportowych, cie ek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, przeznaczonych do u ytku publicznego Kszta towanie obszaru przestrzeni publicznej Rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i rozwoju Wsi z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegó owych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach dzia ania „Odnowa i rozwój wsi” obj tego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, Dziennik Ustaw z 2008 r. Nr 38 poz. 220 33 Urz dzenie i porz dkowanie terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku 2 3 Zagospodarowanie terenu nad Wiern Rzek dla organizacji imprez cyklicznych Kszta towanie obszaru przestrzeni publicznej Zagospodarowanie zbiorników i cieków wodnych w celu wykorzystania ich do rekreacji lub w celu poprawy estetyki miejscowo ci Budowa, przebudowa, remont lub wyposa enie budynków pe ni cych funkcje rekreacyjne, sportowe i spo ecznokulturalne, w tym wietlic i domów kultury, z wy czeniem szkó , przedszkoli i obków Modernizacja Stra nicy Ochotniczej Stra y Po arnej Zgodnie z kryteriami dost pu przyj tymi w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013, pomoc finansowa mo e by przyznawana na operacj spe niaj wymagania okre lone w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, zwanym dalej „Programem”, zapewniaj osi gni cie i zachowanie celów dzia ania „Odnowa i rozwój wsi” obj tego Programem: 1) niefinansowan z udzia em innych rodków publicznych, z wy czeniem przypadku wspó finansowania: a) z krajowych rodków publicznych b cych w dyspozycji ministra w ciwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w ramach Programu Operacyjnego Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, b) z Funduszu Ko cielnego, c) ze rodków w asnych jednostek samorz du terytorialnego, zgodnie z ustaw z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z pó n. zm. 3)); 2) realizowan w miejscowo ci nale cej do: a) gminy wiejskiej lub b) gminy miejsko-wiejskiej, z wy czeniem miast licz cych powy ej 5 000 mieszka ców, lub c) gminy miejskiej, z wy czeniem miejscowo ci licz cych powy ej 5 000 mieszka ców. Pomoc jest przyznawana, je eli: 1) operacja b dzie realizowana w jednym albo dwóch etapach; 2) z enie wniosku o p atno po redni , b refundacj kosztów kwalifikowalnych przyznawan po zrealizowaniu pierwszego etapu operacji, nast pi w terminie 24 miesi cy od dnia zawarcia umowy – w przypadku gdy etap ten nie jest etapem ko cowym; 3) zako czenie realizacji operacji i z enie wniosku o p atno ostateczn , b refundacj kosztów kwalifikowalnych przyznawan po zrealizowaniu ca ej operacji, nast pi w terminie: a) 36 miesi cy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w dwóch etapach, b) 24 miesi cy od dnia zawarcia umowy – w przypadku operacji realizowanych w jednym etapie - nie pó niej jednak ni do dnia 30 czerwca 2015 r.; 4) p atno ostateczna b dzie obejmowa nie mniej ni 25% cznej planowanej kwoty pomocy. 34 Pomoc jest przyznawana w formie refundacji cz ci, zwi zanych z realizacj operacji, kosztów: 1) budowy, przebudowy, remontu lub wyposa ania budynków pe ni cych funkcje rekreacyjne, sportowe i spo eczno kulturalne, w tym wietlic i domów kultury, z wy czeniem szkó , przedszkoli i obków; 2) budowy, przebudowy, remontu lub wyposa ania obiektów ma ej architektury; 3) budowy, przebudowy lub remontu obiektów sportowych, cie ek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, przeznaczonych do u ytku publicznego; 4) zakupu towarów s cych przedsi wzi ciom zwi zanym z kultywowaniem tradycji spo eczno ci lokalnych lub tradycyjnych zawodów; 5) zwi zanych z kszta towaniem obszarów o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszka ców, sprzyjaj cych nawi zywaniu kontaktów spo ecznych, ze wzgl du na ich po enie oraz cechy funkcjonalno - przestrzenne, w szczególno ci poprzez odnawianie lub budow placów parkingowych, chodników lub o wietlenia ulicznego; 6) urz dzania i porz dkowania terenów zielonych, parków lub innych miejsc wypoczynku; 7) budowy, przebudowy lub remontu infrastruktury turystycznej; 8) zagospodarowania zbiorników i cieków wodnych w celu wykorzystania ich do rekreacji lub w celu poprawy estetyki miejscowo ci; 9) rewitalizacji budynków wpisanych do rejestru zabytków lub obj tych wojewódzk ewidencj zabytków, u ytkowanych na cele publiczne oraz obiektów ma ej architektury, odnawiania lub konserwacji lokalnych pomników historycznych i miejsc pami ci; 10) zakupu i odnawiania obiektów charakterystycznych dla danego regionu lub tradycji budownictwa wiejskiego i ich adaptacji na cele publiczne; 11) budowy, przebudowy, remontu lub wyposa ania obiektów budowlanych przeznaczonych na cele promocji lokalnych produktów i us ug, w tym pawilonów, punktów wystawowych, sal ekspozycyjnych lub witryn; 12) odnawiania elewacji zewn trznych i dachów w budynkach architektury sakralnej wpisanych do rejestru zabytków lub obj tych wojewódzk ewidencj zabytków i cmentarzy wpisanych do rejestru zabytków; 13) wyburzenia i rozbiórki zdewastowanych obiektów budowlanych w celu uporz dkowania terenu w miejscowo ci, je eli niemo liwe jest ich odnowienie i dalsze u ytkowanie – w zakresie koniecznym do realizacji operacji wymienionych w pkt 1-12; 14) zakupu materia u siewnego lub nasadzeniowego ro lin wieloletnich; 15) zakupu sprz tu, materia ów i us ug, s cych realizacji operacji; 16) ogólnych, które s bezpo rednio zwi zane z przygotowaniem i realizacj operacji. 2. Koszty, o których mowa w ust. 1, uznaje si za koszty kwalifikowalne, je eli: 1) zosta y poniesione: a) w formie rozliczenia bezgotówkowego, b) po dniu z enia wniosku o przyznanie pomocy, a w przypadku kosztów stanowi cych koszty ogólne, nie wcze niej ni dnia 1 stycznia 2007 r.; 2) dostawy, roboty budowlane i us ugi, zwi zane z realizacj operacji, zosta y nabyte w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, a post powanie o udzielenie zamówienia publicznego zosta o wszcz te po dniu z enia wniosku o przyznanie pomocy. 3. W przypadku przyznania pomocy, do kosztów kwalifikowalnych zalicza si równie koszty kwalifikowalne poniesione przez wnioskodawc przed dniem zawarcia umowy. 4. Refundacji podlegaj koszty kwalifikowalne poniesione przez beneficjenta, w wysoko ci nieprzekraczaj cej 75% tych kosztów, z tym e dla jednej miejscowo ci – nie wi cej ni 500 000 z w okresie realizacji Programu. 35 5. Wysoko pomocy nie mo e by wy sza ni 500 000 z , tak e w przypadku operacji realizowanej w wi cej ni jednej miejscowo ci, z tym e kwot t dzieli si proporcjonalnie do kosztów realizacji w ka dej z tych miejscowo ci. 6. Wysoko pomocy przyznanej na realizacj jednej operacji nie mo e by ni sza ni 25 000 z , wed ug kalkulacji kosztów okre lonych we wniosku o przyznanie pomocy18 18 ROZPORZ DZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 14 lutego 2008 r. w sprawie szczegó owych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach dzia ania „Odnowa i rozwój wsi” obj tego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 36 7. SYSTEM WDRA ANIA PLANU ODNOWY MIEJSCOWO CI Plan Odnowy Miejscowo ci Bocheniec b dzie realizowany podobnie jak inne dokumenty strategiczne gminy Ma ogoszcz w oparciu o system wdra ania pomocy strukturalnej Unii Europejskiej w ramach PROW 2007-2013. Instytucj odpowiedzialn za wdra anie programu b dzie Gmina Ma ogoszcz, do której zada b dzie nale : a) opracowywanie i sk adanie wniosków o dofinansowanie planowanych inwestycji, b) realizacj dzia przewidzianych w programie w zakresie przygotowywania: - dokumentacji przetargowej i przetargów, - analiz, kosztorysów i studiów wykonalno ci, - dokumentacji bie cej, - nadzór nad wykonawc pod k tem terminowo ci i jako ci wykonywania zleconych inwestycji, c) informacj o wspó finansowaniu inwestycji z funduszy Unii Europejskiej. Projekty zg oszone do POM – u Bocheniec b realizowane i wdra ane w okre lonej hierarchii zada , zale nie od postanowie Rady Miejskiej w Ma ogoszczu. m.in. zwi zane jest to z uregulowaniami bud etowymi (zachowaniem p ynno ci finansowej gminy) oraz terminami narzucanymi przez Instytucje steruj ce i zarz dzaj ce PROW itd. Ka dy projekt umieszczony w POM b dzie realizowany w oparciu harmonogram zadaniowo-czasowy. Zako czone projekty b zostan przekazane do monitorowania ich efektywno ci i skutków przez okres minimum 5 lat od chwili przekazania inwestycji do ytkowania. Jednostk bezpo rednio odpowiadaj za wdra anie Planu Odnowy Miejscowo ci Bocheniec – zada , w których wnioskodawc b dzie gmina - jest Burmistrz Miasta i Gminy Ma ogoszczu. 37 8. SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY, AKTUALIZACJI I KOMUNIKACJI SPO ECZNEJ 8.1. System monitorowania, oceny i aktualizacji Kluczowe znaczenie w monitorowaniu i stymulowaniu realizacji Planu Odnowy Miejscowo ci Bocheniec posiada Burmistrz Miasta i Gminy. Do monitorowania, oceny realizacji programu i jego aktualizacji s b dzie system wspó pracy pomi dzy podmiotami programu oraz osi gane wska niki produktów, rezultatów i oddzia ywania. Plan Odnowy Miejscowo ci jest ekspertyz prognostyczn , podlegaj ci ej weryfikacji sytuacji spo eczno-gospodarczej. Musz zatem istnie mechanizmy jego modyfikacji oraz optymalizacji wobec potencjalnych zmian zarówno w otoczeniu prawnym, gospodarczym, jak i spo ecznym, tak w wymiarze ogólnokrajowym, regionalnym i lokalnym, spowodowanym czynnikami zewn trznymi, jak i wewn trznymi. W szczególno ci niniejszy Program mo e zosta zmieniony b uzupe niony na wniosek Rady So eckiej, Rady Miejskiej lub Burmistrza Miasta i Gminy Ma ogoszcz. Przes ankami zmiany niniejszego programu mog by wnioski lub sugestie funkcjonuj cych w so ectwie podmiotów gospodarczych, organizacji spo ecznych lub poszczególnych mieszka ców albo ich grup. Zmiana dzia i priorytetów, o których mowa w niniejszym programie, jak równie ich uszczegó owienie i uzupe nienie, mo e nast pi w trakcie realizacji programu, w szczególno ci po przyj ciu uchwa y bud etowej na kolejny rok bud etowy, okre laj cej zadania inwestycyjne lub innych programów, w szczególno ci Wieloletniego Planu Inwestycyjnego lub uchwa intencyjnych. 8.2. Public Relations Plan Odnowy Miejscowo ci Promocj dzia realizowanych w ramach Planu Odnowy Miejscowo ci Bocheniec dzie prowadzi Urz d Miasta i Gminy Ma ogoszcz. Zasadniczym celem komunikacji spo ecznej jest uzyskanie udzia u spo eczno ci lokalnej w procesie tworzenia Planu Odnowy Miejscowo ci. Komunikacja spo eczna przyczyni si do: - dost pu do informacji na temat celów i problemów miejscowo ci, - pobudzenia ich do wyra ania w asnych opinii (wnioski zg aszane do Rady So eckiej), Do realizacji celów promocyjnych b s nast puj ce dzia ania: - umieszczenie na stronach internetowych Urz du Miasta i Gminy Ma ogoszcz informacji na temat Planu Odnowy Miejscowo ci Bocheniec, - wspó praca z lokalnymi mediami (prasa) – upowszechnienie informacji o Programie dzie si odbywa poprzez organizowanie spotka informacyjnych, konferencji prasowych, umieszczanie informacji w prasie itp., - tablice informacyjne informuj ce o finansowaniu projektu ze rodków Unii Europejskiej umieszczone w miejscu prowadzenia inwestycji infrastrukturalnej, - publikacje zwi zane z realizacj POM-u, - inicjowanie dodatkowych dzia promocyjnych o zasi gu lokalnym, wykorzystanie nowoczesnych technologii, takich jak Internet, poczta elektroniczna, elektroniczna archiwizacja dokumentów, w celu usprawnienia komunikacji pomi dzy podmiotami uczestnicz cymi w realizacji Programu, tj.: beneficjentami projektów/mieszka cami gminy, rodowiskiem przedsi biorców, organizacjami pozarz dowymi, partnerami spo ecznymi. 38 ród a: 1. Cz. Hadamik, D. Kalina, E. Traczy ski „Dzieje i zabytki ma ych ojczyzn. Miasto i Gmina Ma ogoszcz ”P.W. UNIMAR W oszczowa, Kielce 2006 2. E. Kosik „Za rzek ososin . XXV lat Cementowni Ma ogoszcz”, PPU Ekspres Druk II, Kielce 1999. 3. Folder promocyjny „Z przesz ci w przysz ”, UMiG Ma ogoszcz, lipiec 2006 4. Gminny Program Ochrony rodowiska na lata 2004-2011, Ma ogoszcz 2004, 5. J. Wi niewski „Historyczny opis ko cio ów, miast, zabytków i pami tek w j drzejowskiem”, Wydawnictwo JEDNO , Kielce 2000. 6. Miejscowy Plan Zagospodarowania Miasta Ma ogoszcz, 7. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013, 8. Niekorzystne tendencje demograficzne w powiecie j drzejowskim, Ubywa nas, Gazeta J drzejowska nr 6(465), 7 lutego 2007, 9. Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2011. Zwi zek mi dzygminny „Ekologia”, J drzejów 2004, 10. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu J drzejowskiego na lata 2004 – 2013, 11. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Ma ogoszcz, Kielecka Grupa Inwestycyjna sp. z o.o, Kielce 2004 12. Prognoza demograficzna na lata 2003-2030, G ówny Urz d Statystyczny, Warszawa 2004, 13. Projekt za do planu zaopatrzenia w ciep o, energi elektryczna i paliwa gazowe Miasta i Gminy Ma ogoszcz, Kielce 2002, 14. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013, 15. S ownik geograficzno-krajoznawczy Polski, PWN, Warszawa 1998, 16. Strategia Rozwoju Kraju 2007-2015, 17. Strategii Rozwoju Województwa wi tokrzyskiego do roku 2020, 18. Strategia Rozwoju Miasta i Gminy Ma ogoszcz, Ma ogoszcz - Kielce 2000 r. 19. Studium uwarunkowa i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Ma ogoszcz, Kielce 2005. 20. UCHWA A NR 6/50/07 RADY MIEJSKIEJ W MA OGOSZCZU z dnia 27 czerwca 2007r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Ma ogoszcz. 21. Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (z pó niejszymi zmianami z dnia 26 stycznia 2006). ród a internetowe: 1. www.funduszestrukturalne.gov.pl 2. www.malogoszcz.pl 3. www.minrol.gov.pl 4. www.pupjedrzejow.neostrada.pl 5. www.sbrr.pl 6. www.stat.gov.pl 39