Materiały konferencyjne - Warszawski Uniwersytet Medyczny

Komitet organizacyjny
Prof. dr hab. Marek Naruszewicz
Prof. dr hab. Dorota Maciejewska
Prof. dr hab. Piotr Wroczyński
Dr hab. Agnieszka Pietrosiuk
Dr n. farm. Teresa Żołek
Mgr Katarzyna Stańczyk
1
85 - lecie Wydziału Farmaceutycznego
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Początki akademickiego kształcenia farmaceutów w Warszawie ściśle
związane są z Józefem Celińskim. Na przełomie sierpnia i września 1809 r
grupa inicjatywna w składzie: lekarze - Hiacynt August Dziarkowski, August
Ferdynand Wolf, Józef Czekierski, Franciszek Antoni Brandt, Ludwik Cassius
i farmaceuta – Józef Jan Celiński, wystąpiła do prezesa Izby Edukacyjnej
Publicznej, Stanisława Kostki Potockiego z memoriałem wskazującym na brak
w kraju. Polskich lekarzy i aptekarzy. Na wspólnych zebraniach
przedstawicieli Izby oraz autorów memoriału omówiono sprawy organizacyjne
przyszłego Wydziału i 17 października 1809 roku Izba Edukacji Publicznej
powołała do życia Wydział Akademicko-Lekarski.
W 1809 roku Józef Celiński otrzymał nominację na profesora farmacji,
stwarzając tym samym podstawy do zorganizowania Kursu ChemicznoFarmaceutycznego na Wydziale Akademicko-Lekarskim. Nauczanie farmacji
realizowane w ramach kursu trwało dwa lata i obejmowało historię
naturalną, chemię i farmację.
Dwuletnie nauczanie farmacji trwało do 1920 roku. Z chwilą utworzenia
Oddziału Farmaceutycznego przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu
Warszawskiego w 1920 roku zaczęto nauczać farmację na trzyletnich
studiach. 29 stycznia 1926 roku dekretem Ministra Wyznań Religijnych i
Oświecenia Publicznego powołany został Wydział Farmaceutyczny przy
Uniwersytecie Warszawskim.
01 lutego 1926 roku na pierwszym zebraniu grona profesorskiego nowo
utworzonego Wydziału, powołała na stanowisko dziekana prof. Władysława
Mazurkiewicza, prodziekanem został prof. Bronisław Koskowski. Rada
Wydziału Farmaceutycznego składała się z przedstawicieli pięciu katedr
Wydziału i zaproszonych na jeden rok profesorów z innych Wydziałów
Uniwersytetu Warszawskiego.
1930 – 1939 wprowadzenie czteroletnich studiów magisterskich. W
1932 pierwsza habilitacja na Wydziale Farmaceutycznym, którą uzyskał dr
Antoni Ossowski.
W 1950 roku powstanie Akademii Medycznej w Warszawie. Nauka
farmacji trwała 4 lata.
W 1957 roku wprowadzono pięcioletnie studia magisterskie.
W 2001 roku utworzenie Oddziału Analityki Medycznej, aktualnie
Oddział Medycyny Laboratoryjnej.
W 2004 roku Wydział Farmaceutyczny uzyskał akredytację na
prowadzenie specjalizacji z farmacji aptecznej.
W 2009 roku Wydział Farmaceutyczny uzyskał akredytację na
prowadzenie specjalizacji z farmacji szpitalnej.
Aktualna liczba osób wchodzących w skład Rady Wydziału
Farmaceutycznego - 44 osoby, uprawnionych do nadawania stopni dr i dr
hab. oraz tytułu naukowego profesora – 32 osoby.
Prof. dr hab. Edmund Sieradzki
Zakład Farmacji Stosowanej WUM
2
PROGRAM
900 Otwarcie obrad
Dziekan Wydziału Farmaceutycznego - prof. dr hab. Marek Naruszewicz
905 Wystąpienie JM Rektora WUM
prof. dr hab. Marek Krawczyk
910 Historia Nauczania Farmacji
prof. dr hab. Edmund Sieradzki
SESJA I
Obradom przewodniczy: prof. dr hab. Dorota Maciejewska
925 Zakład Farmakodynamiki (S1)
- prof. dr hab. Helena Makulska-Nowak
935 Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej (S2)
- prof. dr hab. Stefan Tyski
945 Zakład Fizjologii i Patofizjologii Człowieka (S3)
- prof. dr hab. Paweł Szulczyk
955 Zakład Farmakoekonomiki (S4)
- prof. dr hab. Tomasz Hermanowski
1005 Zakład Farmacji Stosowanej (S5)
- prof. dr hab. Edmund Sieradzki
1015 Zakład Chemii Fizycznej (S6)
- prof. dr hab. Iwona Wawer
1025 Studium Kształcenia Podyplomowego Wydziału
Farmaceutycznego (S7)
- prof. dr hab. Helena Makulska-Nowak
1035 Przerwa na kawę
3
SESJA II
Obradom przewodniczy: dr hab. Agnieszka Pietrosiuk
1105 Zakład Badania Środowiska (S8)
- prof. dr hab. Józef Sawicki
1115 Zakład Bioanalizy i Analizy Leków (S9)
- prof. dr hab. Piotr Wroczyński
1125 Zakład Opieki Farmaceutycznej (S10)
- dr hab. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
1135 Katedra Farmakognozji i Molekularnych Podstaw Fitoterapii
(S11)
- prof. dr hab. Marek Naruszewicz
1145 Katedra i Zakład Toksykologii (S12)
- prof. dr hab. Mirosław Szutowski
1155 Katedra i Zakład Technologii Leków i Biotechnologii
Farmaceutycznej (S13)
- prof. dr hab. Franciszek Herold
1205 Katedra i Zakład Chemii Organicznej (S14)
- prof. dr hab. Dorota Maciejewska
1215 Katedra i Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej (S15)
- prof. dr hab. Wacław Kołodziejski
1225 Przerwa na kawę
SESJA III
Obradom przewodniczy: prof. dr hab. Piotr Wroczyński
1300 Katedra i Zakład Chemii Leków (S16)
- prof. dr hab. Aleksander Mazurek
4
1310 Katedra i Zakład Bromatologii (S17)
- prof. dr hab. Andrzej Tokarz
1320 Katedra i Zakład Biologii i Botaniki Farmaceutycznej (S18)
- prof. dr hab. Olga Olszowska
1330 Katedra i Zakład Biochemii i Chemii Klinicznej (S19)
- prof. dr hab. Dariusz Sitkiewicz
1345 Targeted toxins and saponins – a powerful cooperation (W1)
- prof. dr hab. Matthias F. Melzig
Freie Universität Berlin, Institute of Pharmacy, Berlin, Germany
1430 Zakończenie obrad - prof. dr hab. Marek Naruszewicz
5
ABSTRAKTY
6
(W1)
Targeted toxins and saponins – a powerful cooperation
Matthias F. Melzig,
Freie Universität Berlin, Institute of Pharmacy,
Königin-Luise-Str. 2+4,
14195 Berlin,Germany
Saponins from Gypsophila species are known to enhance the
cytotoxicity of targeted toxins. In general targeted toxins consist of two
components: a toxin moiety with enzymatic activity and a ligand moiety,
which mediates specific binding to cancer cells. It was shown that saponins
from Gypsophila paniculata L. and Gypsophila arostii L. enhanced the
toxicity of a targeted toxin, composed of the N-glycosidase saporin from
Saponaria officinalis L. and human epidermal growth factor up to 2,500 000
fold in primary cancer cells. Meanwhile the efficiency of the combined
application of saponins and targeted toxins was shown in a mouse tumour
model. Compared to the single application of the targeted toxin (SE), the
combination with saponins leads to a tremendous reduction (at least 50-fold)
of the SE dosage. By this dose reduction side effects were only moderate.
This represents an enormous step forward in the targeted anti-tumour
therapy with recombinant fusion toxins. However, in all these studies a
mixture of saponins was used. For the further successful development of a
combinatorial anti-cancer therapy with targeted toxins and saponins pure
saponins are mandatory. This study was intended to isolate pure saponins
from Gypsophila species in order to scrutinize the toxicity enhancing
properties of isolated Gypsophila saponins on targeted toxins. One of the five
isolated saponins showed strong, two moderate and two no cytotoxicity
enhancing properties. On the basis of these results we determined the
structural prerequisites for the saponin-mediated toxicity enhancement of
targeted toxins.
7
(S1)
Zakład Farmakodynamiki
prof. dr hab. Helena Makulska-Nowak
Badania naukowe będą obejmowały 5 następujących zagadnień:
1. Poszukiwanie
nowych,
aktywnych
biologicznie
związków
o
potencjalnych właściwościach antynocyceptywnych.
2. Optymalizacja zwalczania bólu: ostrego, zapalnego i neuropatycznego
z wykorzystaniem zwierzęcych modeli doświadczalnych.
3. Badania nad patomechanizmem wybranych chorób psychicznych i
neurologicznych oraz ocena potencjalnej aktywności terapeutycznej
nowo zsyntezowanych związków oddziaływujących na ośrodkowy układ
nerwowy z zastosowaniem standaryzowanych behawioralnych modeli
zwierzęcych.
4. Opracowanie metody kwantyfikacji efektów tremorogennych i
tremorolitycznych
w
oparciu
o
analizę
widmową
sygnału
akcelerometrycznego drżenia kończyn górnych.
Modelowanie procesów ADME w sposób zgodny z teorią praw bilansu z
praktyczną aplikacją w badaniach przedklinicznych leku. Opracowanie
softwaru.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 7,554
(S2)
Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej
prof. dr hab. Stefan Tyski
Badania naukowe prowadzone w Zakładzie ulegną rozwojowi i
rozszerzeniu dzięki możliwościom, jakie powstaną po oddaniu do użytku
budynku CEPT i jego wyposażeniu. Zakład Mikrobiologii Farmaceutycznej
otrzyma pomieszczenia na ostatnim piętrze budynku CEPT. Zaplanowano
zakup aparatury i odpowiedniego wyposażenia, umożliwiających prowadzenie
działalności naukowej w następujących obszarach:
* badania mikrobiologiczne aktywności przeciwdrobnoustrojowej nowych,
zsyntetyzowanych związków chemicznych, pochodnych antybiotyków i
innych związków naturalnych oraz preparatów pochodzenia roślinneg,
* badania udziału ruchomych elementów genetycznych w szerzeniu się
lekooporności wśród szczepów pałeczek Gram-ujemnych,
*
badania
mechanizmów
oporności
Gram-ujemnych
pałeczek
niefermentujących na antybiotyki i środki dezynfekcyjne, zwłaszcza
oporności wynikającej z mechanizmu efflux oraz obecności enzymów typu
ESßL i karbapenemaz,
* badania dynamiki i mechanizmów tworzenia biofilmu bakteryjnego oraz
znaczenia tej struktury w rozwoju zakażeń u ludzi, a także obecności biofilmu
na powierzchniach wyrobów medycznych i urządzeń stosowanych w produkcji
farmaceutycznej,
8
* badania wrażliwości bakterii w populacjach biofilmu i planktonu na
wybrane antybiotyki, chemioterapeutyki oraz środki antyseptyczne i
dezynfekcyjne,
* badania mechanizmów chorobotwórczości gronkowców. Większość badań
prowadzona będzie przez studentów studiów doktoranckich.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 18,531
(S3)
Zakład Fizjologii i Patofizjologii Człowieka
prof. dr hab. Paweł Szulczyk
Plany naukowe. Choroby neuropsychiatryczne są kosztowne w leczeniu,
przewlekłe, w większości wypadków nieuleczalne oraz ich leczenia ma w
znacznym stopniu charakter objawowy. Koszty leczenia tych chorób w Unii
Europejskiej wyniosły 798 miliardów Euro w roku 2010 (Cost of disorders of
the brain in Europe 2010, European Neuropsychopharmacology 21, 2011,
718-779).
W latach 2012-2014 w Zakładzie Fizjologii i Patofizjologii Człowieka będą
prowadzone badania nad wyjaśnieniem niektórych aspektów podłoża
neurobiologicznego chorób neuropsychiatrycznych w ramach finansowania
przez NCN i CEPT.
Zakłada się że podstawowe schorzenia neuropsychiatryczne zależą od
zaburzeń przekaźnictwa synaptycznego w obszarze kory przedczołowej.
Zaburzenia dotyczą przekaźnictwa adrenergicznego (zespół stresu
pourazowego, zespół nadaktywności psychoruchowej), przekaźnictwa
dopaminergicznego (schizofrenia, uzależnienia, zespół nadaktywności
psychoruchowej),
przekaźnictwa
serotoninergicznego
(depresja),
przekaźnictwa cholinergicznego (naturalne starzenie się organizmu, otępienie
starcze, schizofrenia).
Wszystkie powyższe przekaźniki aktywują receptory metabotropowe i za ich
pośrednictwem kaskadę wtórnych przekaźników cytoplazmatycznych, które
regulują różne aspekty funkcjonowania neuronów. Prace prowadzone w
Zakładzie
będą
dotyczyły
głównie
kontroli
przez
wymienione
neuroprzekaźniki białek błonowych – kanałów jonowych przeciekowych i
potencjału błonowego neuronów piramidowych kory przedczołowej.
Plany rozwoju zaplecza aparaturowego. W celu realizacji tych celów w
Zakładzie zostaną wybudowane na początku 2012 roku trzy nowe pracownie
finansowane przez NCN i CEPT: pracownia mikroskopii konfokalnej,
pracownia immunocytochemii i pracownia badania elektrofizjolocznego
neuronów w skrawkach.
Plany rozwoju zaplecza dydaktycznego. Zakład będzie zabiegał o uzyskanie
funduszów na wyposażenie dydaktyczne wspomagające nauczanie fizjologii i
patofizjologii człowieka.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 0
9
(S4)
Zakład Farmakoekonomiki
prof. dr hab. Tomasz Hermanowski
Zakład Farmakoekonomiki zajął pierwsze miejsce w ostatnim rankingu
Zakładów Wydziału Farmaceutycznego. Na to osiągnięcie złożył się szereg
przedsięwzięć oraz osiągnięć pracowników oraz studentów Zakładu. W 2011
roku głównym elementem działalności Zakładu był Projekt InterQuality,
finansowany ze środków 7-ego Programu Ramowego Unii Europejskiej i
kierowany przez prof. dr hab. Tomasza Hermanowskiego. Warszawski
Uniwersytet Medyczny po raz pierwszy w swojej historii jest koordynatorem
projektu finansowanego ze środków 7-ego Programu Ramowego Unii
Europejskiej. W roku 2011 zostało opublikowane
w czasopismach
recenzowanych 12 prac naukowych pracowników Zakładu o sumarycznym
IF równym 4.742. Efektem prac Zakładu było także 10 doniesień
konferencyjnych z opublikowanymi abstraktami, w tym 8 prezentacji
plakatowych na Kongresie ISPOR w Madrycie. Ważnym elementem
działalności
naukowej
Zakładu
jest
Studenckie
Koło
Naukowe
Farmakoekonomiki zrzeszające studentów zainteresowanych tą dziedziną
oraz odnoszących sukcesy na arenie krajowej i międzynarodowej.
Kierunkami prac badawczych Zakładu Farmakoekonomiki w przyszłości
będą m.in. metody ekonomicznej oceny programów ochrony zdrowia,
wspomaganie racjonalnego stosowania nowych leków w europejskich
systemach opieki zdrowotnej oraz analiza wpływu systemu finansowania
świadczeń medycznych i leków na jakość, efektywność i równość dostępu do
opieki zdrowotnej. Ważne jest także wprowadzenie do programu nauczania
na
wszystkich
kierunkach
kształcenia
medycznego
przedmiotu
farmakoekonomika
oraz
popularyzacja
wiedzy
na
temat
farmakoekonomicznych aspektów zdrowia publicznego.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 4,742
(S5)
Zakład Farmacji Stosowanej
prof. dr hab. Edmund Sieradzki
W rozwoju form leków przyszłości można wyróżnić kilka kierunków:
- rozwój leków biologicznych,
- rozwój układów transportujących substancje czynne,
- rozwój pozanaczyniowych docelowych form leków o kontrolowanym
uwalnianiu
substancji
czynnych
uwzględniając
wymagania
farmakokinetyczne,
- optymalizację już istniejących z uwzględnieniem nowych dróg aplikacji.
Stosowanie
leków
biologicznych
jest
wstępem
do
medycyny
spersonalizowanej, którą można zdefiniować jako leczenie odpowiednim
lekiem odpowiedniej osoby. Badania genomu człowieka oraz osiągnięcia
10
epigenetyki
i
nauk
pokrewnych
pomogły
zidentyfikować
szereg
molekularnych biomarkerów wskazujących na ryzyko zachorowania albo
podatnością na leczenie danym lekiem. Prawie wszystkie substancje
lecznicze oddziaływujące na organizm docierają nie tylko do biofazy
odpowiedzialnej za działanie leku, lecz także rozmieszczają się w zależności
od swoich właściwości, w większych lub mniejszych obszarach ciała. Z tych
względów idealnym transporterem powinny być związki zdolne do
rozpoznania celu – np. narządu, komórek. Jedną z możliwości prowadzących
do osiągnięcia tego celu jest tworzenie proleku polimerycznego, w którym
substancja czynna związana jest w sposób kowalencyjny z odpowiednią
makrocząsteczką np. rekombinowane białko, glikoproteiny, monoklonalne
przeciwciała. Inną możliwością dostarczania substancji leczniczej jest jej
wbudowanie w układ tworzony przez nośnik koloidalny np. liposomy,
nanocząstki, mikroemulsje. Oprócz substancji leczniczych udało się
wprowadzić do układu koloidalnego małe magnesy o średnicy ok. 10nm.
Docelowe formy leków charakteryzujące się pulsacyjnym uwalnianiem
substancji czynnej będą odgrywały coraz większą rolę. W przypadku wielu
obrazów chorobowych udało się stwierdzić, że wykazują one rytm
okołodobowy. Postępy w dziedzinie mikroelektroniki otwierają nowe
możliwości. Prowadzone są prace nad programowalnymi i samosterującymi
systemami, umożliwiającymi aplikację insuliny w leczeniu cukrzycy. Ponadto
należy oczekiwać postępów w dziedzinie rozwoju implantów umożliwiających
długotrwałe działanie leków typu depot, zwłaszcza hormonów.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 0,30
(S6)
Zakład Chemii Fizycznej
prof. dr hab. Iwona Wawer
W związku z aktualnymi tendencjami w naukach farmaceutycznych,
zapotrzebowaniem dydaktycznym oraz rozwojem kadry naukowej planujemy
przekształcić Zakład Chemii Fizycznej w Katedrę i Zakład Chemii Fizycznej i
Bioinformatyki. Zamierzamy kontynuować i rozwijać:
(1) badania strukturalne związków naturalnych izolowanych z roślin
metodą NMR w roztworze i fazie stałej,
(2) badania antyoksydantów i stresu oksydacyjnego z zastosowaniem
EPR oraz testów ORAC, TEAC i FRAP,
(3)
bioinformatykę
(techniki
informatyczne
wspomagające
komputerowo projektowanie leków, dokowanie do receptorów, modelowanie
molekularne.
Celem prac jest stworzenie nowych leków roślinnych lub/i suplementów
diety o silnych własnościach antyoksydacyjnych i optymalnym składzie
związków polifenolowych. Zakład Chemii Fizycznej ma duże doświadczenie w
badaniu związków o potencjalnych właściwościach antyoksydacyjnych oraz
ich mieszanin występujących w surowcach naturalnych. Niestety
spektrometry NMR i EPR mają już ponad 10 lat intensywnej eksploatacji i
11
muszą być wymienione. Zakup spektrometru NMR 600 MHz umożliwi
badania złożonych mieszanin (płyny ustrojowe, ekstrakty roślinne) i prace z
metabolomiki.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 29,4
(S7)
Studium Kształcenia Podyplomowego Wydziału
Farmaceutycznego
prof. dr hab. Helena Makulska-Nowak
Studium Kształcenia Podyplomowego Wydziału Farmaceutycznego
zostało utworzone zarządzeniem Rektora Akademii Medycznej w Warszawie z
dnia 30. grudnia 2004 roku.
Studium realizuje szkolenie ciągłe farmaceutów oraz szkolenie
specjalizacyjne z dziedziny farmacji aptecznej i farmacji szpitalnej, na
podstawie przedmiotowych Certyfikatów Akredytacyjnych wydanych przez
Ministra Zdrowia.
W latach 2005-2011 zrealizowano 347 kursów ciągłego szkolenia
farmaceutów z 37 tematów zatwierdzonych przez Dyrektora CMKP. W
kursach łącznie uczestniczyło 17312 farmaceutów – średnio 49 osób (w roku
2011 w 29 kursach uczestniczyło 915 osób).
Szkolenie specjalizacyjne w latach 2005-2011 rozpoczęło 387 osób, w
tym z farmacji aptecznej 343 osoby, z farmacji szpitalnej – 44 osoby.
W latach 2005-2011, po zdaniu egzaminu państwowego, tytuł
specjalisty uzyskało 115 osób, w tym 106 osób w dziedzinie Farmacja
Apteczna oraz 9 – w dziedzinie Farmacja Szpitalna (w roku 2011 – 16
farmaceutów).
Od marca 2008 roku prowadzimy także platformę e-learning. Aktualnie
dostępnych jest 6 kursów ciągłego szkolenia, które ukończyło 318
farmaceutów.
(S8)
Zakład Badania Środowiska
Dr hab. Grzegorz Nałęcz-Jawecki
W ciągu ostatnich 10 lat w Zakładzie Badania Środowiska
wprowadzonych zostało kilkanaście testów oceny toksyczności i
genotoksyczności wykorzystujących mikroorganizmy, bezkręgowce i rośliny.
Uczestniczyliśmy w badaniach interlaboratoryjnych mających na celu
wprowadzenie części testów do norm ISO. Posiadany przez nas zestaw testów
umożliwia kontynuowanie badań nad lekami w środowisku, ale także
pozwala na podjęcie tematu nowych zagrożeń środowiskowych związanych z
rozwojem nanotechnologii. Nanocząstki wprowadzone do środowiska
wodnego mogą nie tylko działać toksycznie na organizmy żywe, ale także,
12
mając silne właściwości katalityczne, mogą prowadzić do powstawania
toksycznych i genotoksycznych produktów degradacji materii organicznej.
Założeniem przyszłych badań ekotoksykologicznych w naszym Zakładzie
będzie poznanie tych efektów występujących zarówno w ciemności, jak i pod
wpływem promieniowania UV. Realizację tych badań będzie umożliwiał
zakupiony w tym miesiącu symulator światła słonecznego (aparat do analiz
starzeniowych pod wpływem światła).
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 7,805
(S9)
Zakład Bioanalizy i Analizy Leków
prof. dr hab. Piotr Wroczyński
W roku 2011 Zakład Bioanalizy i Analizy Leków realizował następujące
projekty badawcze - badanie mechanizmów działania i skuteczności
terapeutycznej preparatu Selol – Grant MNISW, FW27/3A69/11, badania
substancji czynnych i zanieczyszczeń w lekach z różnych grup
terapeutycznych – Statut FW27/N/11, technologia otrzymywania i badanie
własności nowych nanomateriałów kompozytowych dla potrzeb medycznych
– Grant z IF PAN NN202166440, porównanie aktywności SPO, ślinowej ALDH
i stężenia UA w ślinie pacjentek z nadciśnieniem ciążowym lub cukrzycą
ciężarnych
oraz
zdrowych
pacjentek
w
ciąży
–
Mini
Grant
FW27/NM1/11/11. Powyższe tematy badawcze realizowane były w ramach
dobrze ostatnio wyposażonej pracowni biochemicznej, pracowni analizy
ilościowej, która w najbliższej przyszłości otrzyma dodatkowo aparat HPLC –
MS/MS i pracowni spektrometrii atomowej. Możliwość prowadzenia w
Zakładzie badań ilościowych w oparciu o spektrometrię mas umożliwi w
najbliższej przyszłości nie tylko kontynuowanie obecnych tematów
badawczych, ale również podjęcie nowych projektów - analizy pozostałości
leków i ich metabolitów w wodach powierzchniowych we współpracy z
Zakładem Badania Środowiska, Katedrą i Zakładem Chemii Leków oraz
Zakładem Mikrobiologii Farmaceutycznej, analizy metabolitów SELOL’u we
krwi, narządach oraz guzach nowotworowych zwierząt laboratoryjnych, czy
analizy różnych związków chemicznych we krwi ofiar pożarów we współpracy
z uniwersytetem UCLAN w Wielkiej Brytanii.
W ramach współpracy naukowej i dydaktycznej (ćwiczenia i prace
magisterskie) planujemy z Narodowym Instytutem Leku badania związków
miejscowo znieczulających, badanie składu czy zawartości nowych
narkotyków syntetycznych, jak również określenie profilu ekspresji genów
kodujących białka wybranych enzymów o charakterze anty- i
prooksydacyjnym po podaniu Selolu.
Ważnym elementem planowanej naszej aktywności jest współpraca
zarówno z innymi Zakładami Wydziału Farmaceutycznego, jak i
międzynarodowa, w zakresie badań eksperymentalnych i dydaktyki
(wymiana studencka) z UCLAN w UK, temat: Tworzenie i walidacja metod
analitycznych związanych z toksykologią pożarów jak również z University of
13
Brasilia, z prof. Fizyki Paulo Cesar de Morais, temat: Maghemitowe
nanocząstki magnetyczne z SELOLEM.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 9,620
(S10)
Zakład Opieki Farmaceutycznej
dr hab. Małgorzata Kozłowska-Wojciechowska
Opieka farmaceutyczna, podobnie jak opieka lekarska stanowi
nieodłączny element szeroko rozumianej opieki medycznej. Nowoczesne
podejście do zawodu farmaceuty wymaga w procesie dydaktycznym
przygotowywania studentów do pełnienia usług farmaceutycznych, takich
jak
terapeutyczne
monitorowanie
stosowanych
leków,
wskazanie
dawkowania na podstawie parametrów farmakokinetycznych, znajomości
działań niepożądanych i interakcji leków w sposób, który przyczyni się do
optymalizacji farmakoterapii i zwiększenia bezpieczeństwa stosowanych
leków. Studenci muszą zostać przekonani, że zawód farmaceuty należący do
grupy zawodów zaufania publicznego, ma również do spełnienia misję
społeczną. Pacjenci z ufnością oczekuje pomocy nie tylko ze strony lekarzy,
ale również farmaceutów, którzy nie rzadko stanowią pierwszy kontakt w
systemie opieki zdrowotnej. Nieustanne poszerzanie liczby leków z grupy
OTC dostępnych bez recepty oraz wzrost zainteresowania pacjentów
samoleczeniem wymaga poszerzenie programów dydaktycznych o treści
dotyczące medycznych aspektów schorzeń, szczególnie w odniesieniu do
diagnozowania i farmakoterapii pospolitych schorzeń objętych praktyką
samoleczenia z zastosowaniem leków dostępnych bez recepty. Uwzględnienie
medycyny klinicznej w kształceniu farmaceutów, znajomość patogenezy
objawów chorobowych, z którymi najczęściej styka się farmaceuta pracujący
w aptece (ból, duszność, omdlenia, zaburzenia snu, świąd skóry, wysypki,
zaburzenia funkcji przewodu pokarmowego, zmiana masy ciała) staje się
niezbędne w wypełnianiu zadań w zakresie opieki farmaceutycznej,
sprawowanej dla bezpośredniej korzyści pacjenta. Z tego względu niezbędne
jest stworzenie na terenie Zakładu apteki wirtualnej, w której studenci będą
mogli doskonalić zdobyte umiejętności oraz nabierać wprawy prawidłowego
kontaktu z pacjentem, czy rozmowy z lekarzem prowadzącym danego
chorego. W przyszłości planowane są zajęcia w oddziałach szpitalnych, w
których studenci będą mogli nauczyć się powagi odpowiedzialności za
chorego. Prowadzone badania z zakresu czynników kształtujących trudne
relacje na linii farmaceuta – lekarz w naszym kraju powinny pozwolić łatwiej
nawiązać właściwą współpracę dla dobra wszystkich chorych.
Zakład opublikował w roku 2011 prace o łącznym IF = 8,514
14
(S11)
Katedra Farmakognozji i Molekularnych Podstaw
Fitoterapii
prof. dr hab. Marek Naruszewicz
Ekstrakty roślinne są źródłem wielu związków farmakologicznie
czynnych, z których niektóre jak paklitaksel i diosmina znalazły
zastosowanie we współczesnym lecznictwie. Prowadzone są prace dotyczące
poszukiwania związków o potencjalnym działaniu kardioprotekcyjnym w celu
dalszych badań farmakologicznych i klinicznych. Niniejsze badania
wymagają dokładnej oceny jakościowej ekstraktów roślinnych wytypowanych
do wstępnych badań biologicznych, izolacji związków czynnych i
potwierdzenia ich struktury. Na dalszych etapach oceniana jest, na różnych
modelach komórkowych, aktywność jednorodnych związków oraz ich
ewentualny mechanizm działania. Dalsze badania farmakologiczne i
docelowe kliniczne jednorodnych związków lub ekstraktów roślinnych o
dobrze
scharakteryzowanym
składzie
jakościowo/ilościowym
mają
przyczynić się do powstania w przyszłości nowych preparatów. Przykładem
tego rodzaju postępowania są nasze badania nad wyciągiem z wiesiołka
wykonane wspólnie z Katedrą Kardiologii, które wykazały obniżenie w
warunkach ex vivo wytwarzanie reaktywnych form tlenu przez neutrofile
pobrane od osób po przebytym zawale serca [1]. Badamy również wpływ
oleaceiny na funkcje neutrofili w szczególności na wydzielanie
mieloperoksydazy [2]. Co może skutkować opracowaniem preparatu
zapobiegającemu ostrym incydentom wieńcowym.
[1] Kiss AK, Kapłon-Cieślicka A, Filipiak KJ, Opolski G, Naruszewicz M. Ex vivo effects of an
Oenothera paradoxa extract on the reactive oxygen species generation and neutral
endopeptidase activity in neutrophils from patients after acute myocardial infarction.
Phytotherapy Research, 2011, (IF 1,878), doi: 10.1002/ptr.3585
[2] Czerwińska M, Kiss AK, Naruszewicz M. A comparison of antioxidant activity of
oleuropein and its dialdehydic form oleacein. Food Chemistry,131, 953-960, 2012 (IF
3,458)
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 25,167
(S12)
Katedra i Zakład Toksykologii
prof. dr hab. Mirosław Szutowski
Toksykologia jako interdyscyplinarna dziedzina wiedzy oferuje wiele
możliwości prowadzenia atrakcyjnych, innowacyjnych i nowoczesnych badań
naukowych.
Wśród tematów mających największe szanse na realizację w nadchodzących
latach należy wymienić:
15
1. Włosy jako materiał diagnostyczny, zarówno w ekspozycji na różnego
typu ksenobiotyki jak i w stanach chorobowych.
2. Mechanizmy działania toksycznego nanoksenobiotyków i ich losy w
ustroju.
3. Ocena ryzyka narażenia i zarządzanie ryzykiem innowacyjnych
nano(bio)materiałów.
4. Badania podstawowe i aplikacyjne nowych generacji nanomateriałów
hybrydowych typu „nano(bio)materiałów” w molekularnej diagnostyce
tomograficznej i w molekularnej terapii celowanej.
Zastosowanie
technik
obrazowania
magnetyczno-rezonansowego
w
charakterystyce objawów działania toksycznego.
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 0
(S13)
Katedra i Zakład Technologii Leków i Biotechnologii
Farmaceutycznej
prof. dr hab. Franciszek Herold
W Katedrze prowadzone są badania naukowe w dwóch kierunkach. Na
pierwszy kierunek badań składają się poszukiwania w różnych grupach
chemicznych na drodze syntezy nowych ligandów receptorów 5-HT1A, 5-HT2A,
SERT. Badania dotyczą poszukiwania nowych generacji antydepresantów z
grupy SSRI + oraz III generacji antypsychotyków opartych na agonizmie
receptorów 5-HT1A oraz antagonizmie receptorów 5-HT2A i D2. Rola
receptorów 5-HT1A w tej grupie potencjalnych leków ma na celu polepszenie
czynników kognitywnych i intelektualnych.
Kolejnym kierunkiem badań, które rozwijają się niezwykle dynamicznie
są badania nad nowymi potencjalnymi lekami przeciwepileptycznymi,
prowadzone we współpracy z Epilepsy Branch, National Institutes of Health,
National Institute of Neurological Disorders and Stroke (NIH/NINDS),
Bethesda, USA. Badania związane są z poszukiwaniem nowych chiralnych
leków w tej grupie farmakologicznej.
Drugim kierunkiem są badania naukowe związane z problematyką
biotechnologiczną i dotyczą następujących zagadnień:
1. poszukiwania na drodze biosyntezy nowych metabolitów analogów
Letinanu o aktywności immunomodulacyjnej;
2. badania wpływu stresu chemicznego na biosyntezę polifenoli oraz
3. badania nad optymalizacją procesu biosyntezy leków o działaniu
immunosupresyjnym z grupy inhibitorów kalcyneuryny
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 13,680
16
(S14)
Katedra i Zakład Chemii Organicznej
prof. dr hab. Dorota Maciejewska
Od stuleci nauki chemiczne i farmaceutyczne są ze sobą związane,
zarówno osobami badaczy, jak i warsztatem naukowym. Dlatego też w
nadchodzących latach chemia organiczna na Wydziale Farmaceutycznym
WUM będzie wykorzystywać osiągnięcia klasycznej chemii organicznej i
fizycznej w badaniach nad substancjami o znaczeniu farmaceutycznomedycznym. Będziemy realizować projekty związane z syntezą nowych
substancji
przeciwnowotworowych,
przeciwgrzybiczych
i
przeciwdrobnoustrojowych w grupie pochodnych bisindoli, bisamidyn,
kumaryn i benzofuranów. Równolegle będą rozwijać się prace nad nowymi
materiałami polimerowymi do analiz farmaceutycznych oparte o technikę
molekularnego drukowania. Wykorzystując własne zaplecze jak i we
współpracy z innymi jednostkami, zanalizujemy właściwości nowych
struktur, a oryginalne wyniki zostaną opatentowane. Wszystkie prace
badawcze będą wspierane symulacją komputerową umożliwiającą tworzenie
modeli teoretycznych ułatwiających projektowanie układów i substancji.
Katedra i Zakład Chemii Organicznej będzie miejscem dynamicznej pracy
naukowej i dydaktycznej, sprzyjającym rozwojowi pracowników i studentów.
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 14,208
(S15)
Katedra i Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej
prof. dr hab. Wacław Kołodziejski
Rok 2011 był okresem wytężonej działalności naukowej w naszej
Katedrze. Przyniósł 19 opublikowanych prac naukowych (∑ IF=26.8) a 4
artykuły są jeszcze w druku (∑ IF=5.8). Tradycyjnie, badania dotyczyły 3
głównych obszarów tematycznych: (1) analizy i struktury chemicznej
materiałów nieorganicznych, tkanek i związków biologicznie czynnych, (2)
chemii apatytów syntetycznych i biologicznych oraz (3) syntezy, właściwości i
zastosowań biodegradowalnych, syntetycznych biomateriałów polimerowych,
w tym projektowania i wytwarzania systemów terapeutycznych z
kontrolowanym uwalnianiem substancji czynnych. Nowością w Katedrze jest
postępująca i naturalna integracja badań w wymienionych wyżej
dziedzinach, polegająca na podejmowaniu współpracy przez osoby zajmujące
się różnymi zagadnieniami i składanie przez nie wspólnych wniosków
grantowych. Wydaje się, że ta pozytywna tendencja będzie w przyszłości
kontynuowana i doprowadzi do rozwoju wspólnej tematyki dotyczącej
projektowania, wytwarzania oraz badań analitycznych, strukturalnych i
aplikacyjnych różnych biomedycznych materiałów kompozytowych. Liczymy
na współpracę z innymi jednostkami Wydziału.
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 26,8
17
(S16)
Katedra i Zakład Chemii Leków
prof. dr hab. Aleksander Mazurek
W najbliższych latach badania Katedry i Zakładu Chemii Leków będą
koncentrowały się wokół realizacji projektów badawczych z następujących
dziedzin: syntezy i analizy leków, modelowania molekularnego oraz terapii
monitorowanej.
SYNTEZA – dwa zespoły będą pracowały nad otrzymaniem potencjalnych
antagonistów receptorów dla aminokwasów pobudzających (EAA) o działaniu
przeciwdrgawkowym oraz potencjalnych inhibitorów reniny, które mogą
zostać wykorzystane w terapii nadciśnienia tętniczego. Prace związane będą z
realizacją dwóch grantów.
ANALIZA – opracowane zostaną metody oznaczania Duloksetyny oraz nowo
otrzymanych, w ramach prac syntetycznych, leków. Ponadto zbadana
zostanie stabilność i aktywność tych substancji.
MODELOWANIE MOLEKULARNE – opracowany w Katedrze nowy algorytm
kategoryzacji substancji farmakologicznie czynnych do systemu klasyfikacji
BCS zostanie wykorzystany do zweryfikowania prawidłowości przewidywania
właściwości hydro- i lipofilowych związków. Kontynuowane będą prace nad
molekularnymi determinantami wpływającymi na biodostępność leków. Poza
tym trwać będą badania nad fulerenami. Prace będą prowadzone we
współpracy z Narodowym Instytutem Leków w Warszawie.
TERAPIA MONITOROWANA – kontynuowane będą badania dotyczące
monitorowania stężenia leków antyretrowirusowych i immunosupresyjnych
w miejscu ich działania. Prace nad rolą biomarkerów w terapii
immunosupresyjnej będą dotyczyły pomiaru aktywności specyficznego
enzymu podczas leczenia pochodnymi kwasu mykofenolowego. Pozwoli to na
powiązanie efektu oddziaływania organizmu na lek z wpływem danej
substancji aktywnej biologicznie na organizm ludzki. Wszystkie badania
będą prowadzone we współpracy z Instytutem Transplantologii WUM,
wybranymi ośrodkami transplantacyjnymi i klinikami w Poznaniu i
Wrocławiu oraz Wojewódzkim Szpitalem Zakaźnym, Centrum Diagnostyki i
Terapii AIDS w Warszawie.
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 9,660
(S17)
Katedra i Zakład Bromatologii
prof. dr hab. Andrzej Tokarz
Profil badawczy Katedry Bromatologii stanowi konsekwencję dziedziny
naukowej jaką ona reprezentuje i statutowego obowiązku jej rozwijania. Jest
też kontynuacją prowadzonych i systematycznie pogłębianych badań. Ma to
również kluczowe znaczenie ze względów dydaktycznych odnoszących się do
odpowiedniego przygotowania absolwentów do obowiązków zawodowych. A
18
zatem rozwijane są badania odnoszące się do doskonalenia warsztatu
analitycznego w zakresie technik umożliwiających dokonywanie oceny
wartości zdrowotnej żywności i jej bezpieczeństwa. Kolejnym kierunkiem
działań jest poszukiwanie występowania w żywności związków o wyraźnie
pozytywnym, ochronnym oddziaływaniu na organizmy ludzi. Chodzi zatem o
pogłębianie wiedzy odnośnie prozdrowotnego znaczenia diety. Poszukiwanie
markerów wczesnych stanów patologicznych to kolejny temat badawczy. Do
tych celów wykorzystywany jest model indukowania nowotworów u
szczurów.
A więc odnoszą się one do poszukiwania korelacji pomiędzy stanem
nowotworowym a oznaczanymi ilościowo różnego rodzaju związkami
powstającymi w organizmie w wyniku procesu patologicznego. Aktualnie
zgodnie z występującymi trendami w nauce światowej rozwijane są badania z
wykorzystaniem analityki genetycznej. Wkrótce w związku z rozwojem
nanotechnologii nastąpi większe zainteresowanie tym problemem.
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 3,187
(S18)
Katedra i Zakład Biologii i Botaniki Farmaceutycznej
prof. dr hab. Olga Olszowska
Badania biotechnologiczne dotyczą kultur in vitro komórek i tkanek
oraz niezmienionych genetycznie i transformowanych organów roślin z
różnych grup systematycznych, obcych florze polskiej bądź podlegających
ochronie gatunkowej. W kulturach roślin z rodziny Boraginaceae badana jest
kinetyka
wytwarzania
pochodnych
naftochinonu
o
działaniu
przeciwnowotworowym, w tym również nowych związków nie występujących
w roślinach rosnących w gruncie. Celem badania aktywności UDPglukozylotransferazy w kulturach korzeniowych Rhodiola kirilowii
(Crassulaceae) jest zwiększenie wydajności procesu biotransformacji
związków fenolowych. W transformowanych kulturach Taxus x media
badana jest zależność między ekspresją genów kodujących enzymy szlaku
biosyntezy taksanów, a zawartością tych związków w kulturach. Prowadzone
będą kultury in vitro grzybów endofitycznych z występującego w Polsce
widłaka Huperzia selago charakteryzującego się wysoką zawartością
hupercyny A - inhibitora acetylocholinoesterazy. Kontynuowane będą
doświadczenia zmierzające do uzyskania gametofitów z zarodników
H. selago. Rozszerzenie tematyki badań prowadzonych w Katedrze będzie
realizowane przez wprowadzenie różnych technik molekularnych do
biotechnologii roślin leczniczych.
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 3,911
19
(S19)
Katedra i Zakład Biochemii i Chemii Klinicznej
prof. dr hab. Dariusz Sitkiewicz
Rok 2011 był pierwszym rokiem działalności naukowej i dydaktycznej
po znaczącej restrukturyzacji Katedry Biochemii i Chemii Klinicznej. Mimo
powstania w Katedrze czterech Zakładów udało się zachować współdziałanie
wszystkich zespołów tak na niwie dydaktyki jak i w realizacji programów
badawczych. Stwarza to unikalną możliwość rozwoju naukowego, bowiem
tylko współpraca zapewnia istotny postęp i rozwój kadry. Wyrazem tej
współpracy są wspólne badania zespołów Zakładu Laboratoryjnej
Diagnostyki Medycznej i Zakładu Biologii Molekularnej w realizacji grantu
NCN „Mikro-RNA jako biomarker uszkodzenia mięśnia sercowego”. W
ostatnim konkursie finansowanie uzyskał temat: „Retrospektywna ocena
rozwoju wewnątrzmacicznego płodu przy pomocy parametrów laboratoryjnych
oznaczanych w smółce płodów i noworodków”, który będzie realizowany
przez Zakład Laboratoryjnej Diagnostyki Medycznej i Centralny Szpital
kliniczny MSWiA po kierunkiem Pani dr hab. Barbary Lisowskiej-Myjak.
Szansę rozwoju upatrujemy także we współpracy z innymi ośrodkami
naukowymi. Z naszej inicjatywy powstała sieć naukowa naszej Katedry z
Zakładem Genetyki Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. Obecnie finalizujemy
umowę z Zakładem Biochemii i Medycyny Doświadczalnej Centrum Zdrowia
Dziecka. W ramach współpracy z tymi ośrodkami będziemy realizować
tematy zmierzające do poznania mechanizmów plejotropowego działania
statyn, a także badań nad nowymi lekami regulującymi syntezę cholesterolu.
Inna, niezwykle ważna perspektywa warunkująca rozwój, związana jest
z powstaniem CEPT, w którym swoje siedziby znajdą Zakłady
Farmakogenomiki i Biologii Molekularnej. Otworzy to nowe możliwości
badawcze dotyczące terapii genowej a także genetycznych uwarunkowań
farmakoterapii.
Katedra opublikowała w roku 2011 prace o łącznym IF = 18,795
20