Protokół z lustracji w XX Wydziale Gospodarczym Krajowego

Sprawozdanie
z lustracji przeprowadzonej w dniach 13 – 15 czerwca 2016 r.
przez wizytatora do spraw cywilnych i gospodarczych Sadu
Okręgowego w Łodzi – Ryszarda Badio w XX Wydziale
Gospodarczym Krajowego Rejestru Sądowego, Sądu Rejonowego
dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w zakresie prawidłowości i
kompletności ujawniania danych w KRS w odniesieniu do
oddziałów przedsiębiorców zagranicznych, w szczególności danych
o zagranicznych przedsiębiorcach i rejestrach, w których są
zarejestrowani (kierunek związany z przygotowaniem do automatycznej wymiany
informacji miedzy europejskimi rejestrami w zakresie oddziałów spółek, wynikającej z
przyszłym wdrożeniem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/17/UE z dnia 13
czerwca 2012 r., zmieniającej dyrektywę Rady 89/666/EWG i dyrektywę Parlamentu
Europejskiego i Rady 2005/56/WE i 2009/101/WE w zakresie integracji rejestrów
handlowych i spółek – Dz.U.L. 156 z 16.06.2012 r. – i potrzebą poprawnego ujawniania w
KRS powyższych danych).
uwagi wstępne
Korzystając z możliwości stworzonych przez rynek wewnętrzny,
przedsiębiorstwa w coraz większym stopniu rozszerzają swoją działalność
poza granice krajowe. Ponadnarodowe grupy kapitałowe, jak również liczne
procesy restrukturyzacyjne, takie jak łączenie i podział, obejmują spółki z
różnych państw członkowskich. W konsekwencji występuje rosnące
zapotrzebowanie na dostęp do informacji o spółkach w kontekście
transgranicznym.
W jedenastej dyrektywie Rady 89/666/EWG z dnia 21 grudnia 1989 r.
dotyczącej wymogów ujawniania informacji odnośnie do oddziałów
utworzonych w państwie członkowskim przez niektóre rodzaje spółek
podlegające prawu innego państwa określono wykaz dokumentów i danych
szczegółowych, które spółki muszą ujawnić w rejestrze swojego oddziału.
Rejestry nie są jednak zobowiązane na mocy prawa do wymiany danych
dotyczących zagranicznych oddziałów. Powoduje to brak pewności prawa dla
osób trzecich, gdyż mimo wykreślenia spółki z rejestru jej oddział może
kontynuować działalność.
Działania takie jak transgraniczne łączenie spółek spowodowały
konieczność bieżącej współpracy pomiędzy rejestrami przedsiębiorstw.
W dyrektywie 2005/56/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26
października 2005 r. w sprawie transgranicznego łączenia się spółek
kapitałowych nałożono na rejestry obowiązek transgranicznej współpracy.
Brak jest jednak ustalonych kanałów komunikacji, które mogłyby
przyspieszyć procedury, pomóc w przezwyciężeniu problemów językowych i
zwiększyć pewność prawa.
W dyrektywie 2009/101/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
16 września 2009 r. w sprawie koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w
państwach członkowskich od spółek w rozumieniu art. 54 akapit drugi
Traktatu, w celu uzyskania ich równoważności, dla zapewnienia ochrony
interesów zarówno wspólników, jak i osób trzecich zapewniono między
innymi, aby dokumenty i informacje przechowywane w rejestrze były
dostępne w wersji papierowej lub w formie elektronicznej. Obywatele i
przedsiębiorstwa muszą jednak nadal przeszukiwać rejestry w każdym
państwie z osobna, w szczególności ze względu na to, że obecna dobrowolna
współpraca pomiędzy rejestrami okazała się niewystarczająca.
Poprawa w zakresie transgranicznego dostępu do informacji o spółkach
i ich oddziałach utworzonych w innych państwach członkowskich może
nastąpić jedynie pod warunkiem, że wszystkie państwa członkowskie
zaangażują się w umożliwianie komunikacji elektronicznej między rejestrami
i przekazywanie indywidualnym użytkownikom w całej Unii informacji o
takiej samej treści, w zestandaryzowanej formie i za pomocą technologii
interoperacyjnych. Tę interoperacyjność rejestrów powinny zapewnić rejestry
państw członkowskich dostarczając usługi, które powinny stanowić interfejsy
dla europejskiej centralnej platformy.
W ramach dyrektywy 2012/17/UE portal będzie, z użyciem platformy,
obsługiwał wnoszone przez indywidualnych użytkowników zapytania
dotyczące gromadzonych w rejestrach krajowych informacji na temat spółek i
ich oddziałów utworzonych w innych państwach członkowskich. Umożliwi to
przedstawianie wyników wyszukiwania na portalu, w tym oznaczeń
wyjaśniających we wszystkich językach urzędowych Unii, wymieniających
przekazywane informacje.
Celem dyrektywy jest umożliwienie stworzenia klarownego powiązania
pomiędzy rejestrem danej spółki a rejestrami jej oddziałów utworzonych w
innych państwach członkowskich, polegającego na wymianie informacji o
wszczęciu i zakończeniu wszelkich postępowań likwidacyjnych lub
upadłościowych oraz o wykreśleniu spółki z rejestru, jeżeli wiąże się to z
konsekwencjami prawnymi w państwie członkowskim rejestru, w którym
wpisana jest spółka. Państwa członkowskie powinny mieć możliwość
określenia procedur, które będą miały zastosowanie do oddziałów
zarejestrowanych na ich terytorium; powinny one przynajmniej zapewnić,
aby oddziały spółek rozwiązanych były wykreślane z rejestru bez
nieuzasadnionej zwłoki.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/17/UE, której
założenia przedstawiono powyżej przewiduje zatem wprowadzenie
zintegrowanego systemu rejestrów (zwanego BRIS) składającego się rejestrów
spółek państw członkowskich UE, centralnej platformy, przy pomocy której
rejestry mają się komunikować na poziomie informatycznym oraz portalu,
będącego europejskim elektronicznym punktem dostępu.
Zintegrowany system rejestrów obejmie spółki: z ograniczoną
odpowiedzialnością, komandytowo – akcyjne oraz akcyjne. Będzie on
realizował dwie funkcje tj.
a) udostępnianie wnioskodawcom za pomocą portalu dokumentów i
informacji o spółkach, zawartych w rejestrach krajowych państw
członkowskich na podstawie art. 2 dyrektywy 2009/101/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 września 2009 r. w sprawie
koordynacji gwarancji, jakie są wymagane w państwach członkowskich
od spółek w rozumieniu art. 48 akapit drugi Traktatu w celu uzyskania
ich równoważności, dla zapewnienia ochrony interesów zarówno
wspólników jak i osób trzecich,
b) usprawnienie przepływu informacji dotyczących likwidacji, upadłości
oraz transgranicznego połączenia spółek pomiędzy rejestrem spółki, a
rejestrem oddziału spółki, mającego siedzibę w innym państwie
członkowskim poprzez wykorzystanie centralnej platformy.
Implementacja dyrektywy następuje w kilku etapach, a jej kalendarz
jest w znacznej części uzależniony od daty przyjęcia przez Komisję
Europejską szeregu aktów wykonawczych. Od daty zakończenia tego procesu
państwa członkowskie będą miały dwa lata na wdrożenie niezbędnych
przepisów krajowych.
Prawidłowe wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2012/17/UE, w zakresie realizacji celów, o których mowa powyżej wymaga w
pierwszej kolejności zapewnienia by dane zamieszone w KRS w odniesieniu
do oddziału zagranicznego spółki mającej siedzibę w innym państwie
członkowskim (tj. nazwa spółki, oznaczenie jej formy prawnej, nazwa jej
rejestru, numer w tym rejestrze) ściśle odpowiadały danym zamieszczonym w
rejestrze spółki macierzystej. Wynika to z faktu, że zintegrowany system
rejestrów przewiduje stworzenie informatycznych automatycznych powiązań
pomiędzy rejestrem oddziału, a rejestrem jego spółki macierzystej w celu
przekazywania zgodnie z art. 5a Dyrektywy informacji o wszczęciu i
zakończeniu postępowań likwidacyjnych i upadłościowych oraz o
wykreśleniu spółki z rejestru. Jeśli ww. dane zamieszczone w rejestrze
oddziału zagranicznego nie będą odpowiadały danym w rejestrze jego spółki
macierzystej, system nie zidentyfikuje powiązania między spółką macierzystą
i oddziałem i nie będzie mógł automatycznie przekazać wymaganych
informacji do właściwego rejestru.
Przedstawione powyżej założenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego
i Rady 2012/17/UE powodują aby jeszcze przed jej wdrożeniem rejestr w
sposób poprawny i kompletny ujawniał dane oddziałów przedsiębiorców
zagranicznych.
Przedsiębiorcą zagranicznym jest osoba wykonująca działalność
gospodarczą za granicą. Dla wykonywania działalności na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą na zasadzie
wzajemności tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa z siedzibą na terenie
RP.
Przedsiębiorca zagraniczny tworząc oddział może wykonywać
działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności
przedsiębiorcy zagranicznego, a rozpoczęte działanie w ramach oddziału
następuje po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
Zgłoszenie oddziału przedsiębiorcy zagranicznego następuje na
formularzu wniosku rejestrowego KRS – W10, do którego należy załączyć
urzędowe formularze konieczne do zgłoszenia odpowiedniej formy prawnej
przedsiębiorcy. Będą to w każdym przypadku druki: KRS-WK z danymi osób
uprawnionych do zarejestrowania przedsiębiorcy zagranicznego (także osób
wchodzących w skład organu nadzoru, jeśli taki jest przewidziany) oraz KRS
– WM opisujący przedmiot działalności oddziału. Oprócz obligatoryjnych
informacji wynikających z przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym
przedsiębiorca zagraniczny jest obowiązany podać imię i nazwisko oraz adres
na terytorium Polski osoby upoważnionej do reprezentowania przedsiębiorcy
zagranicznego (na formularzu KRS – WJ), dołączyć poświadczony notarialnie
wzór podpisu tej osoby, złożyć odpis aktu założycielskiego, umowy lub
statutu, na podstawie którego działa przedsiębiorca zagraniczny, oraz
uwierzytelnione tłumaczenie na język polski tego dokumentu. Jeżeli
przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział istnieje lub wykonuje
działalność na podstawie wpisu do rejestru, do akt rejestrowych oddziału
należy złożyć odpis tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na
język polski.
Zgodnie z art. 38 pkt 14 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w
przypadku oddziałów przedsiębiorców zagranicznych działających na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w dziale 1 rejestru zamieszcza się
następujące dane:
a) oznaczenie przedsiębiorcy zagranicznego wraz określeniem jego formy
organizacyjno prawnej,
b) siedzibę i adres przedsiębiorcy zagranicznego,
c)
jeżeli przedsiębiorca zagraniczny istnieje lub wykonuje działalność na
podstawie wpisu do rejestru – rejestr, w którym wpisany jest
zagraniczny przedsiębiorca, wraz z numerem wpisu do rejestru oraz
określeniem organu prowadzącego rejestr i przechowującego akta,
d) jeżeli przedsiębiorca zagraniczny nie podlega prawu jednego z państw
członkowskich
Unii
Europejskiej
lub
państw
członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o
Europejskim Obszarze Gospodarczym – określenie prawa państwa
właściwego dla przedsiębiorcy.
( ….. )
wnioski końcowe
Rejestrowanie oddziałów przedsiębiorców zagranicznych przez w XX
Wydziale Gospodarczym Krajowego Rejestru Sądowego Sądu Rejonowego dla
Łodzi – Śródmieścia w Łodzi przebiega w sposób prawidłowy. Ujawniane w
KRS dane są kompletne, zgodne z dyspozycją art. 38 pkt 14 ustawy o
Krajowym Rejestrze Sądowym. W szczególności zawierają oznaczenie
przedsiębiorcy zagranicznego, formę prawną jego działalności, rejestr, w
którym wpisany jest zagraniczny przedsiębiorca, wraz z numerem wpisu do
rejestru oraz określeniem organu prowadzącego rejestr i przechowującego
akta. Są to zatem dane niezbędne do prawidłowego wdrożenia dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/17/UE.
Jedyna nieprawidłowość ujawniona w rejestrze KRS 182046, opisana
wyżej pod numerem 16, została usunięta w trakcie czynności lustracyjnych,
dlatego nie widzę potrzeby wydawania badanemu Wydziałowi żadnych
zaleceń pokontrolnych.
Łódź, dnia 21 czerwca 2016 r.
wizytator do spraw
cywilnych i gospodarczych
Sądu Okręgowego w Łodzi
Ryszard Badio