Obciążenie stóp podczas rwania sztangi w

Paulina SZYSZKA, Studia Doktoranckie, AWF Warszawa
Tomasz SACEWICZ, Katedra Nauk Przyrodniczych, Wydział Wychowania Fizycznego
i Sportu, Biała Podlaska
Jarosław SACHARUK, Katedra Teorii i Praktyki Sportu, Wydział Wychowania Fizycznego
i Sportu, Biała Podlaska
Adam CZAPLICKI, Katedra Nauk Przyrodniczych, Wydział Wychowania Fizycznego
i Sportu, Biała Podlaska
OBCIĄŻENIE STÓP PODCZAS RWANIA SZTANGI W ZALEŻNOŚCI
OD ICH USTAWIENIA W POZYCJI STARTOWEJ
LOADING OF THE FEET DURING THE SNATCH AS A RESULT OF
THEIR LOCATION AT THE STARTING POSITION
Słowa kluczowe: rwanie sztangi, rozkład sił, ustawienie stóp
1. WSTĘP
W podnoszeniu ciężarów, podobnie jak w wielu innych konkurencjach, o wyniku
sportowym decyduje wiele czynników, do których zalicza się koordynację ruchową,
sprawność fizyczną oraz odpowiednią technikę wykonywania ruchów [1,2]. Niedostateczne
opanowanie techniki może negatywnie wpłynąć na końcowy rezultat rwania, pomimo że
zawodnik dysponuje odpowiednią siłą [3]. Podejmowanie skutecznych działań treningowych
uzależnione jest od wskazania czynników decydujących o sukcesie sportowym oraz
określenia ich wartości optymalnych. Jednym z takich czynników jest optymalna pozycja
zabrania sztangi zależna od szerokości rozstawienia stóp zawodnika. Azjatycki styl
charakteryzuje bardzo wąskie ustawienie stóp w pozycji zabrania sztangi, natomiast rosyjska
szkoła nakłania do szerokiego ustawienia stóp. Analiza pozycji zabrania została omówiona w
niniejszej pracy w aspekcie dystrybucji sił reakcji podłoża na stopy zawodnika podczas
rwania sztangi.
2. MATERIAŁ I METODY
Badaniami objęto rwanie sztangi 9 zawodniczek w wieku 24 ± 4,1 lata, o wadze 78 ± 25,2
kg i wzroście 165 ± 7,9 cm oraz 10 zawodników (28 ± 2,3 lata, 103 ± 25,0 kg, 177 ± 9,8 cm)
kadry narodowej seniorek i seniorów w podnoszeniu ciężarów. Wśród badanych znajdowały
się 4 osoby szkolone w ramach Akademickiego Centrum Szkolenia Sportowego KS AZSAWF w Białej Podlaskiej. Badani wykonali 3 próby rwania z ustawieniem stóp węższym niż
naturalne oraz 3 powtórzenia z ustawieniem szerszym niż naturalne w pozycji startowej.
Zawodnicy podnosili ciężar odpowiadający 50% rekordu życiowego w rwaniu. W badaniach
wykorzystano wkładki barorezystywne (MediLogic), który umożliwiają pomiar rozkładu sił
nacisku stóp na podłoże.
XII Konferencja Naukowa Majówka Młodych Biomechaników im. prof. Dagmary Tejszerskiej s. 134
3. WYNIKI
W wyniku przeprowadzonych pomiarów zaobserwowano nierównomierne obciążanie
kończyn w wszystkich fazach ruchu, niezależnie od szerokości rozstawienia stóp (Tab 1).
Największe zróżnicowanie rozkładu sił pomiędzy kończyną prawą i lewą zarejestrowano
w fazie przysiadu rwaniowego. Przy wąskim ustawieniu stóp różnica ta osiągnęła poziom
14%, natomiast w przypadku szerokiego ustawieniu 18%.
Tabela 1. Średnie procentowe obciążenie kończyn w poszczególnych fazach rwania.
Sposób rozstawienia stóp
Wąski
Faza rwania
1 (zabranie)
2 (I faza ciągu)
3 (II faza ciągu)
4 (przysiad rwaniowy)
5 (stabilizacja)
Szeroki
Udział % w
Przeciążenia %
Udział % w
Przeciążenia %
całkowitym
w
całkowitym
w
obciążeniu kończyn poszczególnych obciążeniu kończyn poszczególnych
fazach rwania
fazach rwania
Lewa
Prawa
Lewa
Prawa
51%
49%
111%
52%
48%
111%
56%
44%
156%
56%
44%
144%
53%
47%
100%
53%
47%
100%
57%
43%
226%
59%
41%
225%
56%
44%
154%
57%
43%
165%
4. WNIOSKI
Z punktu widzenia metodyki nauczania ćwiczeń w podnoszeniu ciężarów istotne jest
określenie, w jakiej pozycji wyjściowej rozkłady sił są najbardziej symetryczne.
Równomierne rozmieszczanie reakcji podłoża może, bowiem zapobiec kontuzjom w dalszym
etapie kariery zawodniczej. W wyniku przeprowadzonych badań zaobserwowano mniejsze
przeciążenia przy szerokim ustawieniu stóp w pozycji 2 i 4. Jednakże ze względu na symetrię
pracy kończyn dolnych korzystniejsze jest wąskie ustawienie stóp, które odnotowano
w trzech z pięciu faz rwania. Uzyskane wyniki sugerują, zatem prowadzenie dalszych badań
w kierunku poszukiwania optymalnej pozycji startowej.
LITERATURA
[1] Hoover D.L., Carlson K.M., Christensen B.K., Zebas C.J.: Biomechanical analysis of
women weightlifters during the snatch. Journal of Strength & Conditioning Research, 20,
3, 2006, s. 627-633.
[2] Akkus H.: Kinematic analysis of the snatch lift with elite female weightlifters during the
2010 World Championship. Journal of Strength & Conditioning Research, 26, 4, 2012, s.
897-905.
[3] Gourgoulis V., Aggelousis N., Mavromatis G., Garas A.: Three-dimensional kinematic
analysis of the snatch of elite Greek weightlifters. Journal of Sports Sciences, 18, 8, 2000,
s. 643-652.
Badania zawodników objętych programem ACSS przeprowadzono w ramach grantu MNiSW Nr
0045/RS3/2015/53.