Szkolny Program Profilaktyczny

Szkolny Program
Profilaktyczny
„Szkoła Nasza i Wasza”
- zatwierdzony do realizacji w latach 2014 - 2017
LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
im. WINCENTEGO POLA W CZERSKU
Czersk, 2014
SPIS TREŚCI
1. Wstęp
2. Założenia Szkolnego Programu Profilaktyki
3. Podstawa programowa a program profilaktyczny
4. Cele programu profilaktycznego
5. Diagnoza problemów
6. Główne zagrożenia, które towarzyszą naszej
7. Formy realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki
8. Realizacja Szkolnego Programu Profilaktyki opierać się będzie o współpracę
z instytucjami.
9. Zalecenia do Szkolnego Programu Profilaktycznego
10. Przewidywane osiągnięcia
11. Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki
Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia młodzieży demoralizacją
WSTĘP
Liceum Ogólnokształcące w Czersku kolejny raz wychodzi z inicjatywą i
podejmuję próbę stworzenia efektywnego programu profilaktycznego dla swego
środowiska szkolnego. Opracowanie takiego dokumentu wymaga znajomości
społeczności szkolnej oraz jej problemów. Program został zbudowany na
podstawie wcześniejszych doświadczeń oraz na aktualnej diagnozie.
Czas nauki w liceum przypada na okres dorastania człowieka, to czas
poszukiwania,
eksperymentowania,
buntowania
się
przeciwko
regułom,
nakazom. To w tym czasie młodzi ludzie - już nie dzieci, ale też nie jeszcze
dorośli szukają swojego miejsca, tożsamości. Młodzież jest podatna na
zachowania ryzykowne, do grupy już znanych problemów jak, palenie
papierosów, spożywanie alkoholu czy wagary dołączają nowe. Do tej grupy
zaliczamy m.in.: zażywanie narkotyków, środków przyspieszających wzrost
tkanki mięśniowej (tzw. sterydy, odżywki), trudności z radzeniem sobie ze
stresem, problemami (próby samobójcze, ucieczki z domu), depresje czy
siecioholizm. Grupa problemów z roku na rok zwiększa się i dołączają do niej
inne, nowe. Z tego powodu program profilaktyczny nie może być dokumentem
zamkniętym i bez aktualizacji. Ten program wymaga systematycznego
opracowywania. Nasze liceum opracowuje go na jeden cykl edukacyjny, tj. na 3
lata. Po tym czasie następuje ewaluacja i opracowanie nowego dokumentu.
Szkoła obok domu rodzinnego oraz grupy rówieśniczej, jest jednym z
najsilniej oddziałujących środowisk na rozwój młodej osoby. Zadaniem
współczesnej szkoły jest zarówno nauczanie jak też wychowanie, a więc
kształtowanie rozwoju całej osoby. W tym celu powstał szkolny program
profilaktyczny (SPP), który opisuje wszelkie działania szkoły o charakterze
profilaktycznym, z koncentracją na te, które stanowią największy problem
młodzieży.
ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
a) Szkolny
Program
Profilaktyczny
został
opracowany
na
potrzeby
Liceum
Ogólnokształcącego w Czersku po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego.
b) Analiza ankiet wskazała, że SPP powinien obejmować w szczególności działania i
środki
stosowane
w
celu
zapobiegania:
zażywaniu środków zmieniających
świadomość, nagminnemu opuszczaniu zajęć – wagarom oraz agresji i przemocy głownie
psychicznej.
c) W
SPP
przedstawiono
zachowaniom
także
problemowym
działania
jak
mające
na
celu zapobieganie
takim
niskie poczucie wartości, brak umiejętności
odmawiania.
d) Działania realizowane w ramach
SPP dotyczą także osób odpowiedzialnych za
młodzież tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli.
e) Osobą kierującą realizacją SPP jest nauczyciel – koordynator do spraw profilaktyki
powołany przez dyrektora szkoły.
f) Poszczególne elementy programu (np.: proponowany przez autora sposób realizacji)
mogą ulegać modyfikacji.
PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Program profilaktyczny liceum w Czersku uwzględnia:
- profilaktykę agresji i przemocy w szkole,
- edukację włączającą uczniów niepełnosprawnych,
zgodnie z zaleceniami Ministerstwa Edukacji Narodowej na rok 2014/15.
Program uwzględnia również:
Rozporządzenie MEN i Sportu z 26.02.2002r. w sprawie podstawy programowej
wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół (Dz.U. Nr 51/2002r., poz.458)
Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez:
1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły
z punktu widzenia dydaktycznego.
2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie
treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez
wszystkich nauczycieli.
3. Program profilaktyczny dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz
potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści
i działania o charakterze profilaktycznym
skierowane do uczniów, nauczycieli i
rodziców.
Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program
profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem
zarówno całej szkoły, jak każdego nauczyciela.
Rozporządzenie MEN i Sportu z 31.01.2002r. zmieniająca rozporządzenie w sprawie
ramowych statutów
publicznego
przedszkola oraz
publicznych
szkół (Dz.U. Nr
10/220r., poz.96)
-
Ust. 2 otrzymuje brzmienie:
Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w ust. 1
pkt.1, uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i
Samorządu Uczniowskiego.
CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
Podstawowym celem SPP jest przeciwdziałanie różnym zagrożeniom występującym w
środowisku szkolnym Liceum Ogólnokształcącego w Czersku.
Cele szczegółowe:
1. Cele informacyjne:
- wyposażenie uczniów w wszechstronną wiedzą z zakresu profilaktyki uzależnień,
- systematyczne dokształcanie nauczycieli w tematyce profilaktycznej,
- Prowadzenie działalności informacyjnej wśród rodziców, o skutkach zachowań
ryzykownych oraz możliwościach przeciwdziałania niepokojącym zjawiskom,
- Wspomaganie profilaktycznej pracy szkoły przez różne instytucje i placówki.
2. Cele edukacyjne:
- Uczenie młodych ludzi podejmowania roztropnych i odpowiedzialnych decyzji,
- Nabycie przez uczniów ważnych umiejętności psychologicznych oraz społecznych, np.
radzenie sobie ze stresem, nawiązywanie kontaktów interpersonalnych czy rozwiązywanie
konfliktów.
3. Cele alternatyw:
- Organizowanie zajęć pomocnych w zaspakajaniu ważnych potrzeb psychicznych: koła
sportowe, teatralne, historyczne, matematyczne, językowe, turystyczne, itp.
DIAGNOZA PROBLEMÓW
W celu diagnozy problemów każdego roku są przeprowadzane badania ankietowe pod
kątem zagrożeń wśród młodzieży z liceum. Ankietyzacja stanowi integralną część warsztatów
profilaktycznych prowadzonych przez terapeutę uzależnień z Agencji Usług Profilaktycznych
„Siloe” ze Starogardu Gdańskiego. Dzięki systematycznym, zenetrznym badaniom mamy
możliwość monitorowania zachowań ryzykownych wśród naszej młodzieży. SPP oparto
również na informacjach uzyskanych od nauczycieli i innych pracowników szkoły. W
programie wykorzystano także wiedzę dyrektora i pedagoga szkolnego, którzy najczęściej
stykają się z trudnościami i problemami uczniów. Poza tym wykorzystano informacje
pozyskane od rodziców, którzy w razie trudności wychowawczych zgłaszali się do szkoły.
GŁÓWNE
ZAGROŻENIA,
KTÓRE
TOWARZYSZĄ
NASZEJ
MŁODZIEŻY:
1. Problemy
związane
z
szeroko
rozumianym
korzystaniem
ze
środków
psychoaktywnych: papierosy, alkohol, narkotyki.
2. Częste opuszczanie zajęć – wagary.
3. Stosowanie przemocy i agresji, głównie psychicznej.
FORMY REALIZACJI SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI:
1.
Spotkanie z terapeutami ds. uzależnień z Ośrodka Profilaktyki
i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Czersku,
2.
Prowadzenie warsztatów dla uczniów na temat uzależnień,
3.
Przeprowadzenie wywiadówek profilaktycznych dla rodziców,
4.
Organizowanie na terenie szkoły akcji profilaktycznych, np.: „Dzień bez przemocy”,
5.
Udział rady pedagogicznej w specjalistycznych szkoleniach z zakresu zagrożeń
występujących wśród młodzieży,
6.
Promowanie przez nauczycieli zdrowego stylu życia, psychicznego i fizycznego,
7.
Organizowanie zajęć pro zdrowotnych,
8.
Prowadzenie zajęć związanych z seksualnością człowieka,
9.
Sprawowanie opieki i udzielenie pomocy młodzieży zagrożonej patologią,
10. Monitorowanie obserwacji uczniów i podejmowanie działań w stosunku do uczniów
nadmiernie opuszczających zajęcia – wagary,
11. Organizowanie zajęć i wyposażenie młodzieży w umiejętności sprawnej komunikacji
interpersonalnej oraz podwyższających samoocenę,
12. Kształtowanie
umiejętności
właściwego
spędzania
czasu
wolnego
poprzez
organizowanie zajęć poza lekcyjnych,
13. Realizacja zadań przez wychowawców zgodnie z programem wychowawczym klas.
Treści SPP w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych
przedmiotach. Można je realizować podczas szkolnych imprez, zajęć pozalekcyjnych,
wycieczkach i zajęciach terenowych. Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do
realizacji celu, przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, „burze
mózgów”.
REALIZACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI OPIERAĆ
SIĘ BĘDZIE O WSPÓŁPRACY Z:
1. Ośrodkiem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
w Czersku
2. Gminnymi Ośrodkami Pomocy Społecznej
3. Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną w Chojnicach
4. Poradnią Promocji Zdrowia w Chojnicach
5. Poradnia Zdrowia Psychicznego w Chojnicach
6. Stacją Sanitarno – Epidemiologiczną w Chojnicach
7. Policją w Czersku i Chojnicach
8. Starostwem Powiatowym w Chojnicach
9. Sądem Rejonowym w Chojnicach
10. innymi placówkami niezbędnymi do prawidłowej realizacji programu
ZALECENIA DO SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
1. Systematyczne informowanie rodziców lub przedstawicieli rodziców o wynikach
ankiet przeprowadzonych wśród uczniów,
2. Przynajmniej raz w roku szkolnym informowanie nauczycieli o wynikach
przeprowadzonych badań wśród uczniów,
3. Obowiązkowe przedstawienie wychowawcom klas pierwszych wyników ankiet
diagnostycznych,
4. Po uzyskaniu analizy z badań konstruowanie przez wychowawców porady
profilaktycznej pod kątem diagnozowanych problemów,
5. Uwzględnienie w działaniach profilaktycznych pomysłów uczniów nawet jeżeli one
nie były wcześniej planowane,
6. Program uwzględnia główne zagrożenia (o największym nasileniu), które zostały
zdiagnozowane wśród naszej młodzieży, to jednak nie oznacza, że inne problemy
mają być pominięte. Działania profilaktyczne mają skupić się na wszystkich
dostrzeganych przez nauczycieli obszarach problemu, nawet jeżeli wystąpi tylko
jeden przypadek w klasie, czy w szkole. Decyzja realizacji działań w obrębie
rozpoznanego problemu, nieobjętego programem podejmuje nauczyciel, który
zaobserwował sytuację niepokojącą,
7. Działania zapisane w ramach SPP są obligatoryjne dla wszystkich nauczycieli,
szczególnie wychowawców klas,
8. SPP jest dokumentem otwartym i może zostać zmodyfikowany lub uzupełniony.
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
W wyniku działań profilaktycznych uczeń potrafi:
-
Radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia,
-
Nie jest obojętny na przemoc czy agresję,
-
Być asertywnym,
-
Zna konsekwencje zażywania narkotyków, palenia, picia i wpływu używek na
własne zdrowie,
-
Prowadzi zdrowy styl życia,
-
Ocenić swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie.
-
Utrzymanie (przynajmniej) na tym samym poziomie problemu związanego z wagarami,
-
Zna konsekwencje nagminnego opuszczania zajęć szkolnych.
EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
Ocenie poddawane są następujące elementy:
-
Realizacja programów profilaktycznych
-
Realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP
-
Realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas
-
Pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas
-
Występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych
-
Występowanie
czynników
chroniących: więź
z
rodzicami,
opieka
dorosłych,
zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość poznawcza,
praktyki religijne, zakorzenienie w tradycji społeczności i szacunek dla jej norm,
konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety.
Oceny
efektów
realizacji
SPP,
obok
bieżącego
monitorowania
oraz
samooceny
przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń
Rady Pedagogicznej – podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku
szkolnego.
Podstawa
do
formułowania
ocen
będą
narzędzia
stosowane
w
ramach
wewnątrzszkolnego mierzenia jakości pracy szkoły, czyli sprawozdania, analizy, dane
statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie,
wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań,
programy, scenariusze.
Szkolny Program Profilaktyczny został opracowany na trzy lata (cały cykl
edukacyjny), czyli na lata 2014/2015, 2015/2016, 2016/2017. Pod koniec (marzec – czerwiec
2017 r.) nastąpi jego ewaluacja podsumowująca wszystkie działania i ich skuteczność. Oprócz
ewaluacji końcowej, po każdym działaniu w ramach programu zostanie opracowany
dokument na temat zainteresowania tematem oraz skuteczności zajęć wśród uczniów. Takie
formy mają na celu wyłonienie tylko skutecznych metod pracy profilaktycznej i
wyeliminowanie mniej efektywnych. Szkolny Program Profilaktyczny zostanie uznany za
skuteczny wtedy, kiedy zostaną osiągnięte opisane powyżej spodziewane efekty. Pod uwagę
zostaną także wzięte oceny szczegółowych działań. Niewielka nawet poprawa priorytetowych
(wyłonionych na podstawie ankiet) będzie oznaczać, że program jest skuteczny. W razie
konieczności program może zostać zmodyfikowany, jest on dokumentem otwartym.
Szkolny Program Profilaktyczny zatwierdzony został do realizacji przez Radę
Pedagogiczną Liceum Ogólnokształcącego im. W. Pola w Czersku w dniu ……………
……………………………………….
Szkolny Program Profilaktyczny zaakceptowany został przez Radę Rodziców w
dniu………………. .
………………………………………
Szkolny Program Profilaktyczny został zatwierdzony przez Samorząd Uczniowski w
dniu..…............ .
…………………………………………..
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY
CZYNNIKI RYZYKA
CELE
- Nacisk kolegów.
- Zwiększenie poczucia własnej
wartości i poszanowanie tożsamości
- Uległość wobec grupy. własnej i rówieśników.
PRZEMOC, AGRESJA
- Niskie poczucie
własnej wartości.
- Obojętność uczniów
wobec agresji i
przemocy.
- Zwiększenie świadomości, że uczeń
może skutecznie poradzić sobie w
sytuacji przemocy, agresji.
-Rozwijanie umiejętności radzenia
sobie z własną i cudzą agresją.
-Zwiększenie umiejętność radzenia
sobie z emocjami, stresem i
zagrożeniem.
ZADANIA
-Rozwijać umiejętności
radzenia sobie w sytuacji
przemocy.
FORMY REALIZACJI
- Zajęcia na godzinach
wychowawczych na temat
radzenia sobie w sytuacji agresji i
przemocy.
- Dostarczyć uczniom wiedzę
na temat sposobów radzenia
- Przygotowanie imprezy pod
sobie z emocjami, stresem i
hasłem: „Dzień szkoły bez
zagrożeniem.
przemocy”.
REALIZATOR
Wychowawcy
Wychowawcy
/Pedagog
szkolny
- Informować rodziców o
sytuacjach przemocy i agresji
w szkole.
- Udział w zajęciach
wychowawczych funkcjonariuszy
policji i straży miejskiej.
Pedagog
szkolny
- Integrować uczniów w
klasach.
- Prowadzenie wywiadówek
profilaktycznych dla rodziców.
Dyrektor
Wychowawcy
Pedagog
szkolny
- Zwiększyć samoocenę u
uczniów.
- Wprowadzić kontrakty dla
- Objęcie kontraktem uczniów
uczniów stosujących przemoc i jego przestrzeganie.
i agresję.
Dyrektor
Wychowawcy
Pedagog,
szkolny
NARKOMANIA, ALKOHOL, HIV, AIDS
CZYNNIKI RYZYKA
CELE
Używki warunek dobrej Zapobieganie uzależnieniom.
zabawy.
Zmniejszenie motywacji do picia,
Brak umiejętności
palenia, „brania”.
zachowań asertywnych.
Zapobiegania ryzykownym
Łatwość dostępu do
zachowaniom.
środków
psychoaktywnych.
Opóźnienie inicjacji seksualnej.
Ryzykowne zachowania
powodujące zagrożenia
wirusem HIV.
Wczesna inicjacja
seksualna.
ZADANIA
Dostarczyć uczniom i
rodzicom wiedzę na temat
konsekwencji „brania”, picia,
palenia.
Wzmacniać w uczniach
umiejętność odmawiania.
Utrudniać młodzieży dostęp
do środków
psychoaktywnych.
Dostarczyć wiedzę o HIV i
AIDS.
Wprowadzić kontrakty dla
uczniów eksperymentujących
z używkami.
FORMY REALIZACJI
REALIZATOR
Lekcje na godzinach
Wychowawcy
wychowawczych o uzależnieniach Pedagog,
Psycholog
i asertywności.
szkolny
Udział uczniów w profesjonalnych Pedagog
szkolny
spektaklach profilaktycznych.
Nie dopuszczać do przebywania na Społeczność
szkolna
terenie szkoły osób obcych.
Zajęcia warsztatowe z udziałem
specjalistów - terapeutów
profilaktyki uzależnień.
Specjaliści z
zakresu
uzależnień
Konkursy profilaktyczne, np.
wiedzy o HIV i AIDS.
Nauczyciele
Pedagog szko.
Fun. policji,
straży miej.
Udział w zajęciach
wychowawczych funkcjonariuszy
policji i straży miejskiej.
Prowadzenie wywiadówek
profilaktycznych dla rodziców.
Wychowawcy
Pedagog,
Psycholog
szkolny
Objęcie kontraktem uczniów
mających problem z używkami i
jego przestrzeganie.
Dyrektor,
Wychowawca
Pedagog
szkolny
CZYNNIKI RYZYKA
CELE
Okienka w palnie zajęć. Zminimalizowanie okienek w planie.
Lenistwo.
Osiąganie lepszych wyników w nauce.
Niska samoocena
uczniów.
Zwiększenie motywacji do nauki.
ZADANIA
Upowszechnić aktywizujące
metody nauczania.
NAGMINNE OPUSZCZANIE ZAJĘĆ SZKOLNYCH - WAGARY
Aktywizować uczniów.
Eliminowanie nieciekawych lekcji.
Brak celów życiowych.
Prowadzić kółka
zainteresowań, umożliwić
zdobycie nowych
umiejętności wg potrzeb
młodzieży.
Nieciekawe lekcje.
Zwiększenie samooceny wśród
uczniów.
Strach przed oceną
niedostateczną.
Kształtowanie zachowań asertywnych. Prezentować osiągnięcia
uczniów.
Brak zachowań
asertywnych.
Pobudzanie do zaplanowania przez
uczniów przyszłości edukacyjno zawodowej.
Wprowadzić kontrakty dla
uczniów nagminnie
opuszczających zajęcia.
FORMY REALIZACJI
REALIZATOR
Zorganizować dla chętnych
nauczycieli formę doskonalenia
zawodowego na temat metod
aktywizujących w nauczaniu.
Dyrektor
Stosowanie metod
aktywizujących.
N-le przedm.
Informacja w holu szkoły o
zajęciach pozalekcyjnych.
N-le przedm.
Nagradzanie uczniów za
rzeczywiste osiągnięcia i
umiejętności.
N-le przedm.
Wprowadzić elementy motywacji
w systemie oceniania (np. „+” za
aktywność).
N-le przedm.
Nagradzanie za wyniki w nauce
nie tylko na koniec roku
szkolnego.
N-le przedm.
Wychowawcy
Monitorowanie absencji uczniów.
Interweniować w sytuacji braku
poprawy frekwencji ucznia w
stosownych instytucjach, np.:
urzędy gmin czy sądy.
Dyrektor
Wicedyrektor
Wychowawcy
Pedagog
Ograniczyć rozmiary absencji.
System Przeciwdziałania Zjawisku Demoralizacji
w Liceum Ogólnokształcącym
im. W. Pola w Czersku
Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach
zagrożenia młodzieży demoralizacją
Czersk, 2014
l. W przypadku uzyskania informacji, że uczeń, który nie ukończył 18 lat:
•
uprawia nierząd bądź przejawia inne zachowania świadczące o
demoralizacji (używanie alkoholu lub innych środków odurzających; naruszanie
praw współżycia społecznego: arogancja, wulgarność, przemoc emocjonalna;
popełnienie czynu zabronionego; systematyczne uchylanie się od obowiązku
szkolnego lub obowiązku nauki; włóczęgostwo; udział w działalności grup
przestępczych - art. 4 § 1 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich)
należy podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel przekazuje uzyskaną informację dyrektorowi oraz pedagogowi
szkolnemu.
2. Wychowawca wzywa do szkoły rodziców (prawnych opiekunów) ucznia i informuje
ich o problemach wynikających z zachowania ucznia. Wychowawca wraz z
pedagogiem szkolnym w obecności ucznia i rodziców przeprowadza rozmowę. W
przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego
postępowania, rodziców zaś do szczególnego nadzoru nad dzieckiem. W toku
interwencji profilaktycznej może zaproponować rodzicom skierowanie dziecka do
specjalistycznej placówki i jego udział w programie terapeutycznym.
3. Wychowawca z pedagogiem sporządzają notatkę z przeprowadzonych czynności
i umieszczają w dokumentacji pedagoga.
4. Jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal
z wiarygodnych źródeł napływają informacje o przejawach demoralizacji dziecka,
pedagog szkolny pisemnie powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub
policję (specjalistę ds. nieletnich).
5. Podobnie, gdy szkoła wykorzystała wszystkie dostępne środki oddziaływań
wychowawczych (rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania z pedagogiem,
psychologiem itp.), a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów, szkoła
powiadamia sąd rodzinny lub policję. Dalszy tok postępowania leży w kompetencji
tych instytucji.
II. Jeśli nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń będący pod
wpływem alkoholu lub narkotyków, powinien podjąć następujące kroki:
1. Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy (pedagoga) oraz
dyrekcję, którzy podejmują następujące kroki:
2. Odizolowanie ucznia od reszty klasy, ale ze względów bezpieczeństwa nie
pozostawiać go samego; stworzyć warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie
ani zdrowie.
3. Wezwanie lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości lub odurzenia, ewentualnie
udzielenia pomocy medycznej.
4. Zawiadomienie o tym fakcie rodziców/opiekunów, których trzeba zobowiązać do
niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice/opiekunowie odmówią
odebrania dziecka, o pozostaniu ucznia w szkole czy przewiezieniu do placówki
służby zdrowia albo przekazaniu go funkcjonariuszom policji decyduje lekarz, po
ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w porozumieniu z dyrektorem
szkoły/placówki.
5. Dyrektor szkoły zawiadamia najbliższą jednostkę policji, gdy rodzice ucznia
będącego pod wpływem alkoholu odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny
bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia albo zagraża życiu lub zdrowiu
innych osób. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości (stężenie we krwi
powyżej 0,5%o alkoholu lub w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w
1 dm3) policja ma prawo przewieźć ucznia do izby wytrzeźwień albo do policyjnych
pomieszczeń dla osób zatrzymanych - na czas niezbędny do wytrzeźwienia
(maksymalnie do 24 godzin). Jeśli uczeń nie ukończył 18 lat, o fakcie tym
zawiadamia się jego rodziców/opiekunów oraz sąd rodzinny,
6. Jeżeli powtarzają się wypadki, w których uczeń (przed ukończeniem 18 lat) znajduje
się pod wpływem alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły, dyrektor placówki ma
obowiązek powiadomienia o tym policji (specjalisty ds. nieletnich) lub sądu
rodzinnego.
7. Z przeprowadzonych działań sporządza się notatkę służbową, którą podpisują osoby
uczestniczące w podjętych czynnościach.
III. Jeśli na terenie szkoły zostanie znaleziona substancja wyglądem przypominająca
narkotyk, powinno się podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel zachowując środki ostrożności, zabezpiecza substancję przed dostępem
do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu
policji, próbuje, (jeśli to możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo
znaleziona substancja należy.
2. Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu dyrektora szkoły. Dyrektor niezwłocznie
zawiadamia policję.
3. Po przyjeździe policji przekazuje zabezpieczoną substancję i informacje dotyczące
szczegółów zdarzenia.
4. Z przeprowadzonych działań sporządza się notatkę służbową, którą podpisują osoby
uczestniczące w podjętych czynnościach.
IV. Gdy zachodzi podejrzenie, że uczeń ma przy sobie substancję przypominającą
narkotyk, powinno się podjąć następujące kroki:
1. Nauczyciel w obecności innej osoby
(wychowawcy, pedagoga, dyrektora itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał tę
substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży)
ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie, co do ich związku
z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać
czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia - jest to czynność zastrzeżona
wyłącznie dla policji.
2. O swoich spostrzeżeniach powiadamia dyrektora szkoły oraz rodziców/opiekunów
ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa.
3. Gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i
okazania zawartości teczki, dyrektor szkoły wzywa policję, która przeszukuje odzież
i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do
ekspertyzy.
4. Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim
zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją jednostce policji.
Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancję. Całe
zdarzenie dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze
swoimi spostrzeżeniami.
5. Z przeprowadzonych działań sporządza się notatkę służbową, którą podpisują osoby
uczestniczące w podjętych czynnościach.
V. W przypadku uzyskania informacji o popełnieniu na terenie szkoły czynu karalnego
ściganego z urzędu należy:
1. Zabezpieczyć miejsce popełnienia czynu (nie dopuścić w to miejsce osób
postronnych i ewentualnie ustalić świadków zdarzenia).
2. Zawiadomić dyrektora szkoły oraz policję lub sąd rodzinny (obowiązek ten
spoczywa na kierownictwie szkoły).
3. Wykonać ewentualne czynności zalecone przez przyjmującego zgłoszenie policjanta.
4. Odnotować godzinę zgłoszenia, sprawdzić w dostępny sposób wiarygodność
informacji.
5. W rozmowie z pokrzywdzonym ustalić liczbę sprawców i ich dane personalne.
6. W przypadku zaistnienia zdarzenia, o ile jest to konieczne i możliwe, zatrzymać do
czasu przybycia policji ofiarę przestępstwa i jego sprawcę/ów/.
7. Nie nagłaśniać zdarzenia.
Postępowanie nauczyciela wobec osoby, która stała się ofiarą czynu karalnego:
1. Udzielenie pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienia jej udzielenia
poprzez wezwanie lekarza w przypadku, kiedy ofiara doznała obrażeń.
2. Niezwłoczne powiadomienie dyrektora szkoły.
3. Powiadomienie rodziców ucznia.
4. Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność
profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i
ewentualnych świadków zdarzenia.
“Instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swoją działalnością
dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu karalnego ściganego z urzędu, są
obowiązane niezwłocznie zawiadomić sąd rodzinny lub policję oraz przedsięwziąć czynności
nie cierpiące zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu” (art.
4 § 3 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich)
Kategorie przestępstw z Kodeksu karnego ścigane z urzędu:
1. Udział w bójce lub pobiciu.
2. Doprowadzenie małoletniego poniżej 15 lat do obcowania płciowego lub poddania się
innej czynności seksualnej.
3. Znęcanie się.
4. Wywieranie wpływu na świadka w celu skłonienia do cofnięcia skarg lub wpłynięcia
na złożone zeznania.
5. Podrabianie dokumentów.
6. Kradzież.
7. Kradzież z włamaniem.
8. Rozbój.
9. Przywłaszczenie.
10. Oszustwo.
PROCEDURA POSTĘPOWANIA W PRZYPADKU ZNALEZIENIA NA TERENIE
SZKOŁY MATERIAŁÓW WYBUCHOWYCH, BRONI I INNYCH
NIEBEZPIECZNYCH SUBSTANCJI:
1. Uniemożliwienie dostępu osób postronnych do tych środków.
2. Powiadomienie dyrekcji szkoły, która przeprowadza ewakuację i powiadamia
odpowiednie służby.
3. W przypadku nieobecności dyrekcji szkoły, nauczyciel - organizator zajęć podejmuje
procedury leżące w gestii dyrekcji.
Podstawy prawne stosowanych procedur:
1) Ustawa z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (DzU
82.35.228 z późn. zm. - tekst jednolity DzU 02.11.109 z późn, zm.) oraz przepisy
wykonawcze do tej ustawy.
2) Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi (DzU 82.35.230 z późn. zm.).
3) Ustawa z 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (DzU 03.24.198),
4) Ustawa z 6 kwietnia 1990 r. o Policji (DzU 90.30.179 z późn. zm.).
5) Zarządzenie nr 15/97 komendanta głównego Policji z 16 czerwca 1997 r. w sprawie
form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i
przestępczości nieletnich.
6) Ustawa z 7 września 1997 o systemie oświaty (DzU 96.67.329 w późn. zm).
7) Rozporządzenie ministra edukacji narodowej i sportu z 31 stycznia 2003 r. w
sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród
dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (DzU 03.26.226).