docKomunikat PSE Operator w sprawie wspólnego stanowiska CEPS
download 
Reklamacja Transkrypt
Komunikat PSE Operator w sprawie wspólnego stanowiska CEPS
Komunikat PSE Operator w sprawie wspólnego stanowiska CEPS, MAVIR, PSE Operator i SEPS na temat definicji obszarów rynkowych PSE Operator przygotował wspólnie z operatorami systemu przesyłowego Czech, Węgier i Słowacji raport omawiający zagadnienie definicji obszarów rynkowych jako narzędzie do efektywnego zarządzania procesem alokacji zdolności transgranicznych. W ostatnich latach systemy przesyłowe Czech, Węgier, Polski i Słowacji doświadczają znaczących przepływów nieplanowych, mających negatywny wpływ na bezpieczeństwo pracy krajowych systemów przesyłowych i obniżających zdolności wymiany transgranicznej w regionie. Przepływy nieplanowe wynikają z braku spójności pomiędzy mechanizmami rynkowymi dla handlowej wymiany transgranicznej, a prawami fizyki. Przepływy nieplanowe, nienominowane jako grafiki wymiany handlowej ani nie kontrolowane przez skoordynowany mechanizm alokacji zdolności przesyłowych, mają znaczący wpływ na przepływy w sieci przesyłowej. Przepływy nieplanowe można podzielić na przepływy powodowane przez nieskoordynowaną wymianę transgraniczną pomiędzy dwoma krajami (tzw. nieplanowe przepływy tranzytowe) i przepływy powodowane przez transakcje zawierane w ramach dużych obszarów rynkowych skutkujące przepływami w sąsiednich sieciach przesyłowych (tzw. przepływy karuzelowe â loopflowsâ •). W regionie Europy Środkowo-Wschodniej przepływy nieplanowe są powodowane głównie przez wymianę pomiędzy północą a południem Niemiec, oraz w znacznym stopniu przez nieskoordynowaną wymianę pomiędzy Niemcami i Austrią tworzącymi jeden obszar rynkowy. Mają one negatywny wpływ na funkcjonowanie systemów elektroenergetycznych krajów sąsiednich, pogarszając warunki bezpieczeństwa i obniżając zdolności przesyłowe dostępne dla wymiany handlowej. Raport ČEPS, MAVIR, PSE Operator i SEPS stanowi  odpowiedź na studium przygotowane na zlecenie niemieckiego Regulatora Bundesnetzagentur przez Frontier Economics i Consentec, opublikowane w październiku 2011 (â Relevance of established national bidding areas for European power market integration â an approach to welfare oriented evaluationâ •). Jest próbą ujęcia zagadnienia analizowanego przez Frontier Economics i Consentec w nieco szerszym kontekście, stanowiąc wspólny głos 4 Operatorów w dyskusji nad kwestią obszarów rynkowych, formułując rekomendacje co do działań niezbędnych dla poprawy modelu rynku wymiany transgranicznej w Europie. Raport podkreśla, że zmiana konfiguracji obszarów rynkowych jest niezbędna i powinna zostać przeprowadzona możliwie jak najszybciej, aby poprawić efektywność mechanizmów alokacji zdolności przesyłowych i ograniczyć występowanie sytuacji zagrożenia pracy systemu przesyłowego w regionie Europy Środkowo - Wschodniej. Nieplanowe przepływy na granicach KSE Po dokonaniu pogłębionej analizy problemu przepływów nieplanowych, raport ČEPS, MAVIR, PSE Operator i SEPS konkluduje, że przepływy nieplanowe nie mogą być traktowane jako zjawisko nieuniknione w synchronicznie połączonej sieci przesyłowej. Podstawowym powodem występowania wysokich przepływów nieplanowych jest niewłaściwy model rynku. Implementacja metodologii FBA (Flow-Based Allocation) umożliwiającej skoordynowaną alokację zdolności transgranicznych w oparciu o przepływy, dopiero przy właściwej definicji obszarów rynkowych pozwoli na wyeliminowanie znaczącej części przepływów nieplanowych, i ograniczenie tego zjawiska do poziomu rzeczywiście nieuniknionego w strefowym modelu rynku. Właściwy model rynku energii wprowadzi równe warunki konkurencji w dostępie do zdolności przesyłowych, powodując, że znacząca część przepływów nieplanowych będzie kontrolowana przez mechanizmy rynkowe i podlegać wycenie. Czynnikiem warunkujących skuteczność FBA są właściwie zdefiniowane obszary rynkowe, czyli takie dla których transakcje wewnętrzne mają możliwie mały wpływ na przepływy w sąsiednich obszarach. Implementacja FBA bez zmiany obszarów rynkowych nie będzie stanowić remedium na obserwowane dziś przepływy nieplanowe, ponieważ nie będzie miała wpływu na główną przyczynę ich powstawania, czyli wymianę Niemcy-Austria i niemiecką wymianę północ-południe. W opinii ČEPS, MAVIR, PSE Operator i SEPS, studium opracowane przez Frontier Economics i Consentec niewłaściwie ocenia skuteczność środków związanych ze zmianą modelu rynku (w tym definicję obszarów rynkowych) na ograniczenie przepływów nieplanowych. Zarówno wiedza teoretyczna jak i  praktyczne doświadczenia operatorów w Europie i w Stanach Zjednoczonych jednoznacznie pokazują, że właściwy model rynku energii, wliczając w to definicję obszarów rynkowych, umożliwia kontrolę przepływów w systemie elektroenergetycznym za pomocą mechanizmów rynkowych, powodując lepsze wykorzystanie zasobów sieciowych bez obniżenia bezpieczeństwa pracy systemu. Powyższe powinno być podstawową cechą europejskiego modelu rynku. Autorzy opracowania Frontier/Consentec utrzymują, że wzajemne zależności pomiędzy obszarami rynkowymi w Europie są symetryczne i nieplanowane przepływy (określane w opracowaniu jako przepływy karuzelowe  â â loopflowsâ •) wynikające z transakcji zawieranych wewnątrz wspólnego obszaru niemiecko-austriackiego są równoważone przez nieplanowane przepływy mające swoje źródło w krajach sąsiednich. Taka symetria może być jednak osiągnięta tylko w przypadku symetrycznej sieci, co nie ma miejsca w przypadku połączeń pomiędzy Niemcami, Polską i Republiką Czeską. Ze względu na ukształtowanie granic w regionie, topologię sieci oraz lokalizację jednostek wytwórczych transakcje zawierane wewnątrz Niemiec powodują bardzo znaczące przepływy energii przez obszary Polski, Czech, Słowacji i Węgier. Na skutek tego systemy przesyłowe Polski, Czech, Słowacji i Węgier są nadmiernie obciążone poprzez znaczące nieplanowane przepływy energii, które nie są kontrolowane przez żaden mechanizm rynkowy. Opracowanie Frontier/Consentec Analizując opracowanie Frontier/Consentec można stwierdzić, że nie spełnia ono podstawowych standardów odnośnie obiektywności opinii, przejrzystości źródeł danych oraz jasności formułowanych wniosków. Jest godnym ubolewania fakt, że analizując skutki podziału rynku niemiecko-austriackiego skupiono się wyłącznie na jego wpływie na rynek Niemiecki, omawiając jedynie w sposób bardzo powierzchowny wpływ na rynki krajów sąsiadujących oraz ich systemy przesyłowe, szczególnie w odniesieniu do rejonu Europy Środkowo-Wschodniej. W związku z tym chcielibyśmy zwrócić uwagę na fakt, że opracowanie Frontier/Consentec bagatelizuje wpływ niemieckiego sektora elektroenergetycznego na sąsiednie systemy, szczególnie regionu Europy Środkowo-Wschodniej, zwłaszcza w kontekście przepływów nieplanowanych â tym bardziej, że region Europy Środkowo-Wschodniej (w tym w Niemcy) jest uznany za obszar silnie powiązany, gdzie występują nieplanowane przepływy energii i współzależności między poszczególnymi systemami są wysokie. ČEPS, MAVIR, PSE Operator i SEPS nie zgadzają się z wnioskami przedstawionymi w opracowaniu  Frontier/Consentec. Nasz raport koncentruje się na uzasadnieniu stwierdzenia, że istnieją uzasadnione przesłanki do podziału niemiecko-austriackiego obszaru rynkowego. Aktualny poziom nieplanowanych przepływów nie może zostać przyjęty jako aksjomat. Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji Europejskiej Nr 714/2009*), wymiana handlowa pomiędzy krajami członkowskimi powinna być koordynowana na poziomie regionalnym. Wprowadzenie metody alokacji zdolności przesyłowych flow-based przy zachowaniu aktualnej połączonej strefy niemiecko-austriackiej nie zwalnia Niemiec i Austrii z obowiązku koordynacji wymiany z innymi krajami w rejonie; zaniechanie tego obowiązku w praktyce oznacza naruszenie zasad Regulacji Nr 714/2009. Jednym z poważniejszych uchybień w opracowaniu Frontier/Consentec jest brak przejrzystości wykorzystanych źródeł danych. Dane, do których odwołuje się opracowanie są określone jako â poufneâ •, co uniemożliwia obiektywna ocenę poprawności przeprowadzonych obliczeń i metodyki badawczej, a tym samym przedstawionych wniosków. Odnosząc się do skutku transakcji zwieranych wewnątrz strefy niemieckiej na systemy przesyłowe krajów sąsiednich w opracowaniu przedstawiono dane pokazujące, że efekt ten jest zaniedbywalny. Nie zostało jednak podane żadne wiarygodne źródło tych danych. Bez publikacji wszystkich danych wykorzystanych w opracowaniu Frontier/Consentec, przedstawione w nim wnioski nie mogą zostać zaakceptowane. Wnioski dotyczące poszczególnych rozwiązań rynkowych oraz ich skuteczności przedstawione w opracowaniu Frontier/Consentec również nie mogą zostać uznane za akceptowalne. Jesteśmy przekonani, że poprawna definicja stref rynkowych jest kluczowym elementem rynku, który pozwoli na ekonomicznie efektywne i bezpieczne działanie połączonych systemów elektro-energetycznych oraz poprawną wycenę zdolności przesyłowych. Ponadto w wielu przypadkach mniejsze i właściwie zdefiniowane strefy rynkowe są absolutnie niezbędne w celu zapewnienia bezpieczeństwa systemu oraz efektywności ekonomicznej. Uważamy, że kwestia ta musi być szczegółowo uwzględniona w procesie wdrażania Europejskiego Modelu Docelowego. Zdecydowanie popieramy takie stanowisko i będziemy aktywnie uczestniczyć we wszystkich dyskusjach dotyczących tego problemu. Podsumowując czterej operatorzy systemów przesyłowych z regionu Europy Środkowo-Wschodniej podzielają opinię, że opracowanie Frontier/Consentec nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji. Jednocześnie przedstawiamy szereg zaleceń i sugestii w zakresie tego, co może lub powinno być wykonane w celu znalezienia rozwiązania dogodnego dla wszystkich zainteresowanych stron, przy jednoczesnym zapewnieniu stabilnego i wydajnego systemu oraz realizacji unijnego celu w zakresie jednolitego rynku energii. Problem właściwej definicji obszarów rynkowych w Europie powinien stać się przedmiotem szerszej analizy wykonanej przez niezależny ośrodek. Paragraf 3.1 Wytycznych w Sprawie Zarządzania i Alokacji Dostępnej Zdolności Przesyłowej, który stanowi integralną część prawa Wspólnoty mówi: OSP, którzy biorą udział w alokacji zdolności w ramach połączenia wzajemnego, koordynują i realizują taką alokację przy użyciu wspólnych procedur alokacji. W przypadkach kiedy oczekuje się, że wymiana handlowa między dwoma krajami (OSP) może znacząco wpłynąć na warunki fizycznego przepływu w jakimkolwiek kraju trzecim (u jakiegokolwiek innego OSP), metody zarządzania ograniczeniami są koordynowane w ramach wspólnej procedury zarządzania ograniczeniami i przez wszystkich OSP, na których wpływa taka wymiana. Krajowe organy regulacyjne i OSP zapewniają, aby nie opracowywano jednostronnie żadnej procedury zarządzania ograniczeniami, która miałaby znaczący wpływ na fizyczne przepływy energii elektrycznej w innych sieciach.
