PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z języka polskiego w
Transkrypt
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z języka polskiego w
PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA z języka polskiego w Gimnazjum w Starym Mieście (2016/2017) oprac. Katarzyna Roszak-Markowska I. Informacje ogólne na temat zasad oceniania z języka polskiego w Gimnazjum w Starym Mieście 1. Przedmiotowe Zasady Oceniania opracowano na podstawie następujących dokumentów: a) Ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.), b) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 czerwca 2015 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz.U. 2015 poz. 843) c) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 4, poz. 17, z późn. zm.) d) Programów nauczania języka polskiego: „Świat w słowach i obrazach II” (WSiP), „Słowa na czasie” (Nowa Era). e) WZO Gimnazjum w Starym Mieście. 2. Ocena służy klasyfikowaniu uczniów, ale także pełni rolę informacyjną i motywacyjną, dzięki czemu ma wspierać proces uczenia się młodzieży. 3. Stosuje się ocenianie sumujące (podsumowujące pracę ucznia, czyli określające na ile opanował on dane zagadnienie) oraz elementy oceniania kształtującego (OK), według którego ustalanie kryteriów oceniania – wskazywanie na to, co jest najważniejsze i na co uczniowie powinni zwrócić szczególną uwagę – jest jedną z najważniejszych kwestii podczas złożonego procesu, jakim jest ocenianie. Podstawą oceny kształtującej jest informacja zwrotna uwzględniająca to, co uczeń zrobił dobrze, co i jak powinien poprawić oraz zawierająca wskazówki do dalszej pracy. Ma ona formę komentarza do pracy ucznia. 4. Dokument dotyczy wszystkich klas gimnazjum, z tym że poszczególne umiejętności, sposoby ich oceniania i kryteria wymagań 5. na poszczególne oceny zostały opracowane dla każdego poziomu osobno. Treści przeznaczone dla klas I oznaczono kolorem pomarańczowym, dla klas II – kolorem niebieskim, a dla klas III – żółtym. 6. Kryteria oceniania krótkich i dłuższych form wypowiedzi zostały zestawione na końcu PZO, bez podziału na poszczególne klasy. Dłuższe formy wypowiedzi mogą być oceniane wg kryteriów oceniania holistycznego (zob. str. 63-64). II. Cele kształcenia (wymagania ogólne zawarte w podstawie programowej języka polskiego na III etapie edukacyjnym) 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych nich informacji. 2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. 3. Tworzenie wypowiedzi. III. Treści nauczania – wymagania szczegółowe 1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich informacji a) czytanie i słuchanie, b) samokształcenie i docieranie do informacji, c) świadomość językowa. 2. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń zna teksty literackie i inne teksty kultury wskazane przez nauczyciela a) wstępne rozpoznanie, b) analiza, c) interpretacja, 2 d) wartości i wartościowanie. 3. Tworzenie wypowiedzi a) mówienie i pisanie, b) świadomość językowa. 4. Teksty kultury - teksty poznawane w całości, nie mniej niż 5 pozycji książkowych w roku szkolnym oraz wybrane przez nauczyciela teksty o mniejszej objętości, przy czym nie można pominąć autorów i dzieł: a) J. Kochanowski – wybrane fraszki, Treny (V,VII,VIII), b) A. Fredro Zemsta, c) I. Krasicki – wybrane bajki, d) A. Mickiewicz Dziady cz. II, e) H. Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna (np. Krzyżacy). IV. Kompetencje oceniane na języku polskim w gimnazjum 1. Czytanie różnych tekstów kultury (sprawdzenie stopnia rozumienia czytanego tekstu oraz posługiwanie się terminami z teorii literatury i nauki o języku), 2. Technika głośnego czytania, 3. Tworzenie własnego tekstu (redagowanie określonych form wypowiedzi) – podczas lekcji oraz w ramach pracy domowej i pracy klasowej, 4. Mówienie (np. odpowiedź ustna z zakresu trzech ostatnich lekcji, opowiadanie twórcze i odtwórcze, przemówienie) , 5. Znajomość i przestrzeganie zasad ortografii i interpunkcji (sprawdziany ortograficzne/dyktanda) , 6. Znajomość treści i problematyki lektur szkolnych, 7. Znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku, 8. Recytacja utworów poetyckich lub prozy, 9. Plastyczne konkretyzacje utworów literackich, 10. Wykonanie projektów (wg zasad OK), 11. Realizacja zadań w grupie, 12. Przygotowanie i udział w inscenizacji, 13. Samokształcenie. V. Inne formy aktywności podlegające ocenie: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Udział w konkursach przedmiotowych, Inwencja twórcza (np. własna twórczość literacka, inicjowanie wydarzeń kulturalnych), Przygotowywanie się do zajęć, aktywność na lekcji, Opracowanie zadań dodatkowych, Wystąpienia na forum klasy i szkoły. Pomoc nauczycielowi w przygotowaniu zajęć (np. wystąpienie w roli asystenta nauczyciela), 3 7. Warsztat pracy ucznia: zeszyty przedmiotowe, ćwiczenia, karty pracy i inne – według uznania ucznia (np. segregatory), 8. Aktywny udział w życiu kulturalnym regionu, kraju (na podstawie samodzielnie prowadzonych dziennika lub kroniki). VI. Formy (sposoby) sprawdzania wiedzy i umiejętności uczniów: 1. Testy diagnozujące wiedzę i umiejętności na rozpoczęcie nauki w klasie pierwszej i na zakończenie nauki w klasie pierwszej. 2. Egzaminy próbne. 3. Prace klasowe, czyli kontrolne prace pisemne, obejmujące dowolny zakres treści, przeprowadzane z całą klasą i trwające minimum jedną godzinę lekcyjną, 4. Kartkówki (obejmujące zakres z 3 ostatnich lekcji, niezapowiedziane), 5. Dyktanda, 6. Prace domowe (ustne i pisemne), 7. Wypowiedzi ustne na lekcji, 8. Wypowiedzi pisemne redagowane podczas zajęć, 9. Prezentacje uczniowskie, 10. Samoocena i ocena koleżeńska. VII. Zasady obowiązujące na lekcjach języka polskiego: 1. Uczeń ma obowiązek być przygotowanym na każdą lekcję (powinien mieć zeszyt przedmiotowy, odrobioną pracę domową (również w formie ustnej), ćwiczenia, podręcznik (jeśli nauczyciel poprosi, również karty pracy), przybory do pisania, klej, nożyczki). 2. Uczeń ma prawo 2 razy w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji bez podawania przyczyny. 3. Ponadto uczeń może zgłosić nieprzygotowanie do lekcji z ważnych przyczyn losowych. 4. Nauczyciel jest zobowiązany do przedstawienia uczniom na każdych zajęciach celów ogólnych lekcji (w formie zrozumiałej dla gimnazjalistów) oraz do formułowania celów do poszczególnych etapów zajęć. 5. Nauczyciel ma obowiązek przedstawić uczniom kryteria oceniania, czyli to, co będzie brał pod uwagę przy ocenie pracy gimnazjalisty. 6. Nauczyciel sprawdza pod koniec lekcji, czy uczniowie osiągnęli zamierzony cel. Dokonuje wspólnie z uczniami podsumowania zajęć. 7. Uczeń ma obowiązek przystąpienia do pracy klasowej w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 8. Nauczyciel jest zobowiązany do udzielania uczniowi i rodzicom informacji zwrotnej, zawierającej informację o tym, co uczeń zrobił dobrze, co i jak powinien poprawić oraz wskazówki dla ucznia do dalszej pracy. 9. Informacja zwrotna może mieć formę pisemną lub ustną, z zastrzeżeniem, że prace klasowe i testy diagnozujące muszą zawierać informację zwrotną w formie pisemnej. 10. Prace klasowe powinny być zapowiadane z co najmniej tygodniowym wyprzedzeniem. Nauczyciel przekazuje uczniom zakres materiału. 11. Uczeń, który nie uczestniczył w pisemnym sprawdzeniu wiedzy i umiejętności (lub w którejś z innych obowiązujących procedur oceniania), ma obowiązek poddania się tej formie sprawdzania jego osiągnięć w trybie określonym przez nauczyciela. 12. W sytuacji nieprzystąpienia przez ucznia do ustalonej procedury oceniania nauczyciel ma prawo w trybie dowolnym (np. w formie odpowiedzi ustnej) sprawdzić, czy uczeń opanował dane treści nauczania. 4 13. Uczeń ma prawo do jednokrotnej próby poprawienia każdej oceny z pracy klasowej i kartkówki w trybie uzgodnionym z nauczycielem, jednak w przypadku pracy klasowej nie później niż w ciągu dwóch tygodni od daty jej wystawienia, a w przypadku kartkówki – nie później niż w ciągu tygodnia. 14. Poprawiona ocena odnotowana jest w dzienniku obok poprawianej, oddzielona od niej znakiem /, przy czym nauczyciel uznaje obie. Nie wpisuje się jedynie takiej samej noty. 15. Oceny z prac klasowych wpisywane są do dziennika lekcyjnego kolorem czerwonym. 16. Sprawdzanie i ocenianie prac klasowych nie trwa dłużej niż 14 dni, a kartkówek – 7 dni. 17. W razie stwierdzenia niesamodzielności pracy podczas prac klasowych, kartkówek i innych zadań wykonywanych indywidualnie uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, którą ma prawo poprawić w trybie uzgodnionym z nauczycielem. 18. Nauczyciel w porozumieniu z oddziałem klasowym może przeprowadzić raz w półroczu pracę klasową pisaną w parach lub w grupach. Waga oceny za pracę klasową, o której mowa, jest taka sama jak za pracę pisaną indywidualnie. Ewentualna poprawa oceny odbywa się w tych samych parach/grupach, zgodnie z zapisami w punktach 13. i 14., chyba że ktoś z pary/grupy zdecyduje się na poprawę indywidualną. 19. Praca klasowa pisana w parach/grupach może być oceniana indywidualnie, jeśli uczniowie tak wcześniej zadecydują i będą pisali wspólnie, ale każdy na odrębnej kartce. 20. W trakcie lekcji uczeń ma wyłączony lub wyciszony telefon komórkowy. 21. Praca domowa powinna być wykonana samodzielnie przez ucznia, a forma i treść zadań powinny być dostosowane przez nauczyciela do możliwości każdego gimnazjalisty. 22. Za zadanie domowe opracowane niesamodzielnie lub skopiowane uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną i ma obowiązek przedstawić samodzielnie wykonaną pracę w czasie ustalonym z nauczycielem. 23. Uczeń ma obowiązek uzupełnienia notatek (także zadań domowych) za czas swojej nieobecności w czasie ustalonym z nauczycielem. 24. Uczeń, który przygotowuje się do konkursów przedmiotowych, może być zwolniony z odpytywania, pisania prac klasowych, kartkówek, odrabiania prac domowych itd. na czas uzgodniony z nauczycielem. VIII. Ocenianie bieżące na lekcjach języka polskiego: A) Ocenianie sumujące z el. oceniania kształtującego 1. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i jego rodziców. 2. Punkty uzyskane z prac klasowych i kartkówek przeliczane są na stopnie wg następującej skali: 100% - 95% celujący (cel) 94% - 90% - bardzo dobry (bdb) 89% - 75% dobry (db) 74% - 50% dostateczny (dst) 49% - 35% dopuszczający (dop) 34% - 0% niedostateczny (dnst). 3. Sprawdzone i ocenione pisemne prace kontrolne oraz inna dokumentacja dotycząca oceniania ucznia jest udostępniana uczniowi dzicom na zasadach określonych w WZO. i jego ro- 5 4. Nauczyciel jest zobowiązany dostosować wymagania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia, zgodnie z § 3. Rozp. MEN z dnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. 5. W ocenianiu bieżącym obowiązuje sześciostopniową skalę ocen (od 1 do 6) Nauczyciele stosują następujące oceny wspomagające:1!, 1+, 2-, 2+, 3-, 3+, 4-, 4+, 5-, 5+, 6-. Oceny wspomagające nie wymagają oddzielnych kryteriów oceniania. 6. Oceniając pracę ucznia na lekcji, nauczyciel stawia „plusy” i „minusy”. 10 „+” = ocenie bdb 11 „+” = ocenie cel a) „minusy” = ndst 7. W odniesieniu do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi nauczyciel stosuje formy i sposoby oceniania zgodne z zapisami w karcie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 8. Wszystkie formy aktywności na języku polskim są oceniane przez nauczyciela z wykorzystaniem samooceny ucznia, a w miarę możliwości również oceny koleżeńskiej. B) Ocenianie kształtujące 1. Ocenianie projektów uczniowskich i prac refleksyjnych odbywa się wg zasad oceniania kształtującego. 2. Nauczyciel może oceniać również inne formy aktywności uczniowskiej wg zasad OK, po wcześniejszym uzgodnieniu z uczniem. Tak ocenione wytwory prac mogą zostać odnotowane w dzienniku lekcyjnym z adnotacją „zal.”. IX. Ocenianie klasyfikacyjne (śródroczne i roczne): 1. Podczas ustalania oceny śródrocznej i rocznej uwzględniane są oceny cząstkowe uzyskane przez ucznia z obowiązkowych form sprawdzania wiadomości i umiejętności, z nadobowiązkowych form aktywności, za aktywność na lekcji, zaangażowanie i przygotowanie do zajęć. 2. W przypadku otrzymania przez ucznia oceny ndst na koniec półrocza nauczyciel określa zakres materiału i wyznacza termin zaliczenia. Forma i sposób zaliczenia do uzgodnienia z nauczycielem. 3. Ocena klasyfikacyjna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych, a przy jej wystawianiu nauczyciel bierze pod uwagę, oprócz ocen sumujących, zaangażowanie ucznia, indywidualny postęp oraz formy aktywności oceniane wg zasad OK. 4. Nauczyciel, ustalając ocenę klasyfikacyjną, jest zobowiązany uwzględnić indywidualne potrzeby psychofizyczne i edukacyjne ucznia, ze szczególnym uwzględnieniem gimnazjalistów objętych w szkole pomocą psychologiczno – pedagogiczną. 5. Egzaminy poprawkowe, klasyfikacyjne i sprawdzające odbywają się zgodnie z zasadami zawartymi w WZO. X. Kryteria oceny śródrocznej i rocznej. Wymagania edukacyjne (ogólne) na poszczególne oceny szkolne. Stopień celujący (6) Uczeń: a) opanował zakres wiedzy i umiejętności na poziomie bardzo dobrym oraz: 6 b) poszerza własną lekturę o pozycje spoza kanonu, c) samodzielnie i twórczo redaguje prace pisemne – niemal bezbłędnie pod względem tematycznym, kompozycyjnym, leksykalnym i stylistycznym, d) wyróżnia się kreatywnym myśleniem / podejmuje działania twórcze, e) aktywnie uczestniczy w życiu kulturalnym kraju, lub f) osiąga z n a c z ą c e sukcesy w konkursach pozaszkolnych z zakresu języka polskiego. Stopień bardzo dobry (5) Uczeń: a) opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności na poziomie bardzo dobrym, b) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i korzysta z różnych źródeł informacji, c) jest samodzielny, aktywny i sumienny. Stopień dobry (4) Uczeń: a) opanował treści istotne w strukturze przedmiotu, b) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami w sytuacjach typowych, c) korzysta z różnych źródeł informacji, d) jest sumienny i dość aktywny. Stopień dostateczny (3) Uczeń: a) opanował najważniejsze treści przedmiotowe, b) posiada proste, uniwersalne umiejętności rozwiązywania problemów typowych o średnim stopniu trudności, c) jest dość sumienny i raczej aktywny. Stopień dopuszczający (2) Uczeń: a) opanował treści przedmiotowe na poziomie koniecznym do dalszej edukacji, b) zazwyczaj wykonuje proste, typowe zadania, a także rozwiązuje problemy o niskim stopniu trudności, c) w miarę regularnie odrabia zadane prace, choć niektóre błędnie, d) potrafi uczestniczyć w pracy na lekcji. Stopień niedostateczny (1) Uczeń: a) nie zdobył podstawowych wiadomości i umiejętności niezbędnych do dalszej edukacji, b) nie interesuje się procesem dydaktycznym, c) nie uczestniczy w lekcji, 7 d) e) XI. nie odrabia zadanych prac, lekceważy podstawowe obowiązki szkolne. Warunki i tryb uzyskania wyższej oceny klasyfikacyjnej z języka polskiego: 1. Jeżeli uczeń lub jego rodzice nie zgadzają się z przewidywaną oceną klasyfikacyjną z przedmiotu, z którą zostali zapoznani przez wychowawcę klasy, to zgłaszają swoje zastrzeżenia do dyrektora szkoły. 2. Warunki i tryb uzyskania wyższej oceny klasyfikacyjnej określone są w Wewnątrzszkolnych Zasadach Oceniania. 3. Ocena, o którą wnioskuje uczeń lub rodzice, nie może być podwyższona więcej niż o jeden stopień. XII. Zasady współdziałania w relacjach uczeń – nauczyciel – rodzic 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Nauczyciel informuje ucznia i rodziców o wymaganiach edukacyjnych oraz o sposobach oceniania osiągnięć na początku roku szkolnego. Nauczyciel wspiera ucznia w codziennej pracy i w samodzielnym planowaniu rozwoju, stosując informację zwrotną. Nauczyciel motywuje ucznia do dalszej pracy i nagradza wysiłek ucznia. Rodzice i uczniowie są zobowiązani do zapoznania się z wymaganiami edukacyjnymi oraz ze sposobami oceniania na języku polskim i potwierdzić ten fakt własnoręcznym podpisem. Rodzice i uczniowie uczestniczą w procesie ewaluacji PZO. Sposoby uzyskiwania przez rodziców informacji o osiągnięciach ucznia: a) monitorowanie ocen i adnotacji nauczyciela w zeszycie dziecka, b) indywidualne spotkania z nauczycielem przedmiotu, wychowawcą i pedagogiem szkolnym (zebrania, konsultacje, umówione spotkania), c) za pośrednictwem telefonu szkolnego, SMS-ów od nauczycieli i listów do rodziców (w tym w wersji elektronicznej). Rodzice uzyskują od nauczyciela wskazówki do pracy z dzieckiem oraz informacje o jego zdolnościach i trudnościach. Rodzice oraz uczniowie mają wgląd do wszystkich prac pisemnych przez cały rok szkolny. Prace przechowuje nauczyciel przedmiotu. XIII. Uwagi 1. Wszystkie sprawy sporne, nieujęte w Przedmiotowych Zasadach Oceniania, rozstrzygane będą zgodnie z WZO oraz aktami prawnymi dotyczącymi oceniania w szkołach publicznych dla młodzieży. XIV. PZO z języka polskiego podlega ewaluacji. 1. W ewaluacji uczestniczą nauczyciel, uczniowie i rodzice. 8 XV. Szczegółowe wymagania na poszczególne oceny i sposoby oceniania kompetencji kształconych na lekcjach języka polskiego. KLASA I – Czytanie różnych tekstów kultury (rozumianych jako wszelkie wytwory kultury materialnej i duchowej człowieka, podlegające odczytaniu i interpretacji, zwłaszcza teksty kultury należące do polskiego dziedzictwa kulturowego; w tym źródła historyczne) Ocena dopuszczająca. Uczeń: Ocena dostateczna. Uczeń: – czyta teksty kultury na po- – czyta teksty kultury na poziomie ziomie dosłownym dosłownym, stara się również odczytywać sens ukryty - zna i stara się analizować tek- - zna, analizuje oraz zazwyczaj sty kultury poprawnie interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy – zazwyczaj odróżnia fakty od – zazwyczaj odróżnia fakty od opinii, prawdę historyczną od opinii, prawdę historyczną fikcji od fikcji – dostrzega perswazję, manipu- – dostrzega perswazję, manipulalację, prowokację językową, cję, prowokację językową, wartowartościowanie ściowanie – zna elementy komunikacji – zna elementy komunikacji języjęzykowej, rozpoznaje intencje kowej, rozpoznaje intencje wypowypowiedzi (np. aprobatę, dez- wiedzi (np. aprobatę, dezaprobatę, aprobatę, negację, prośbę) negację, prośbę) – wyszukuje informacje zawarte – wyszukuje informacje zawarte w w różnych tekstach kultury (w różnych tekstach kultury szczególności (w szczególności w tekstach litew tekstach literackich, publicy- rackich, publicystycznych, popustycznych, popularnonauko- larnonaukowych, aktach normawych, aktach normatywnych, tywnych, ilustracjach, mapach, ilustracjach, mapach, tabelach, tabelach, diagramach, wykresach, diagramach, wykresach, schematach) schematach) - dostrzega środki wyrazu ty- - dostrzega środki wyrazu typowe powe dla tekstów literackich, dla tekstów literackich, tekstów tekstów publicystycznych publicystycznych i zazwyczaj poprawnie określa ich funkcje – odnajduje związki przyczy- – odnajduje związki nowo-skutkowe przyczynowo-skutkowe i zazwyczaj poprawnie je interpretuje – dostrzega wybrane konteksty – dostrzega wybrane konteksty niezbędne do interpretacji tek- niezbędne do interpretacji tekstów Ocena dobra. Uczeń: Ocena bardzo dobra. Uczeń: – czyta teksty kultury na poziomie – czyta teksty kultury na poziodosłownym, przenośnym mie dosłownym, i symbolicznym przenośnym i symbolicznym – interpretuje teksty kultury, – interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy uwzględniając intencje nadawcy – odróżnia fakty od opinii, prawdę – odróżnia fakty od opinii, prawhistoryczną od fikcji dę historyczną od fikcji – dostrzega perswazję, manipulację, – dostrzega perswazję, manipulaprowokację językową, wartościowa- cję, prowokację językową, wartonie ściowanie – zna elementy komunikacji języko- – zna elementy komunikacji jęwej, rozpoznaje intencje wypowiedzi zykowej, rozpoznaje intencje (np. aprobatę, dezaprobatę, negację, wypowiedzi (np. aprobatę, dezprośbę) aprobatę, negację, prośbę) – wyszukuje i selekcjonuje infor- – wyszukuje i selekcjonuje inmacje zawarte w różnych tekstach formacje zawarte w różnych tekkultury stach kultury (w szczególności w tekstach lite- (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popu- rackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach larnonaukowych, aktach normanormatywnych, ilustracjach, tywnych, ilustracjach, mapach, mapach, tabelach, diagramach, tabelach, diagramach, wykresach, wykresach, schematach) schematach) – dostrzega środki wyrazu typowe – dostrzega środki wyrazu typodla tekstów literackich, tekstów we dla tekstów literackich, tekpublicystycznych stów publicystycznych i określa ich funkcje i określa ich funkcje – odnajduje i interpretuje – odnajduje i interpretuje związki związki przyczynowo-skutkowe przyczynowo-skutkowe – dostrzega i analizuje konteksty niezbędne – dostrzega i analizuje konteksty niezbędne do 9 stów kultury kultury – dostrzega zależności między – dostrzega zależności między różnymi rodzajami tekstów różnymi rodzajami tekstów kultury kultury (plastyką, muzyką, lite- (plastyką, muzyką, literaturą) raturą) - Technika głośnego czytania – Tworzenie własnego tekstu – dostrzega wartości wpisane w teksty kultury - po uprzednim przygotowaniu czyta w miarę płynnie - stara się nie przekręcać wyrazów - stara się właściwie akcentować wyrazy – dostrzega wartości wpisane w teksty kultury - czyta w miarę płynnie - rzadko przekręca wyrazy - stara się właściwie akcentować i intonować do interpretacji interpretacji tekstów kultury: tekstów kultury: historyczny, biogra- historyczny, biograficzny, ficzny, filozoficzny, religijny, lite- filozoficzny, religijny, racki, plastyczny, muzyczny, regio- literacki, plastyczny, nalny muzyczny, regionalny – zazwyczaj potrafi wyjaśnić – wyjaśnia zależności między zależności między różnymi rodzajami tekstów kulturóżnymi rodzajami tekstów ry (plastyką, muzyką, literaturą) kultury (plastyką, muzyką, literaturą) – dostrzega wartości wpisane w tek- – dostrzega wartości wpisane w sty kultury teksty kultury - czyta płynnie - poprawnie czyta bez przygoto- rzadko przekręca wyrazy wania - zazwyczaj właściwie akcentuje i - samodzielnie przygotowuje intonuje interpretację głosową tekstu – stara się budować wypowiedzi – buduje wypowiedzi zgodne z zasadami organizacji tekstu, poprawne pod względem językowym i stylistyczzgodne z zasadami organizacji nym w następujących formach: tekstu, poprawne pod względem – zaproszenie językowym i stylistycznym – dedykacja w następujących formach: – ogłoszenie – zaproszenie – recenzja (książki, filmu, spektaklu teatralnego) – dedykacja – opowiadanie – ogłoszenie – różne formy notatki (np. wyliczenie, schemat, tabela, mapa myśli, streszczenie) – recenzja (książki, filmu, – opis dzieła sztuki, postaci, przedmiotu, krajobrazu, przeżyć sytuacji, scenografii teatralnej, spektaklu teatralnego) – różne rodzaje charakterystyki postaci. – opowiadanie – różne formy notatki (np. wyliczenie, schemat, tabela, mapa myśli, streszczenie) – opis dzieła sztuki, postaci, przedmiotu, krajobrazu, przeżyć sytuacji, scenografii teatralnej, - charakterystyka postaci, 10 –zna podstawowe kategorie i pojęcia swoiste dla przedmiotów humanistycznych oraz stara się nimi posługiwać – stara się tworzyć teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej – zna i stara się stosować zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, w miarę spójny pod względem logicznym i składniowym – stara się formułować argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze – porównuje i porządkuje informacje zawarte w tekstach kultury – zazwyczaj poprawnie posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych – zazwyczaj poprawnie tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej – zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, zazwyczaj spójny pod względem logicznym i składniowym – stara się dokonywać celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie – dostrzega związki między kulturą rodzimą a innymi kręgami kulturowymi – dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie – dostrzega problemy, stara się podać sposoby ich rozwiązania, stara się wyciągać wnioski – Mówienie - stara się formułować następujące rodzaje wypowiedzi ustnych: –opowiadanie twórcze i – formułuje argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze – analizuje, porównuje i porządkuje informacje zawarte w tekstach kultury – posługuje się kategoriami i poję- – posługuje się kategoriami i ciami pojęciami swoistymi dla przedmiotów humani- swoistymi dla przedmiotów hustycznych manistycznych – tworzy teksty o charakterze infor- – tworzy teksty o charakterze macyjnym lub perswazyjnym, dosto- informacyjnym lub perswazyjsowane do sytuacji komunikacyjnej nym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej – zna i stosuje zasady organizacji – zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, tekstu, tworzy tekst na zadany spójny pod względem logicznym i temat, w całości spójny pod składniowym względem logicznym i składniowym – formułuje i porządkuje argumen- – formułuje, porządkuje i wartoty uzasadniające stanowisko własne ściuje argumenty uzasadniające lub cudze stanowisko własne lub cudze – analizuje, porównuje, – analizuje, porównuje, porządporządkuje i zazwyczaj kuje i syntetyzuje informacje poprawnie syntetyzuje informacje zawarte w tekstach kultury zawarte w tekstach kultury – dokonuje celowych operacji na – dokonuje celowych operacji na tekście: streszcza, rozwija, prze- tekście: streszcza, rozwija, przekształca stylistycznie kształca stylistycznie – stara się wypowiadać na temat – zazwyczaj poprawnie wypowiada – wypowiada się na temat związzwiązków między kulturą rodzimą się na temat ków między kulturą rodzimą a a innymi kręgami kulturowymi związków między kulturą innymi kręgami kulturowymi rodzimą a innymi kręgami kulturowymi – stara się samodzielnie formuło- – formułuje problemy, podaje sposo- – formułuje problemy, podaje wać problemy, podawać sposoby by ich rozwiązania, wyciąga wnioski, sposoby ich rozwiązania, wyciąich rozwiązania; wyciąga wnioski, zazwyczaj wypowiada ga wnioski, wypowiada się na w miarę samodzielnie wypowiada się na temat sytuacji problemowej temat sytuacji problemowej się na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury przedstawionej w tekstach kultuprzedstawionej w tekstach kultury ry - zazwyczaj poprawnie formułuje - formułuje następujące rodzaje - formułuje następujące rodzaje następujące rodzaje wypowiedzi wypowiedzi ustnych: wypowiedzi ustnych: ustnych: – opowiadanie twórcze i – opowiadanie twórcze i – opowiadanie twórcze i odtwórcze odtwórcze 11 odtwórcze - opinia i jej uzasadnienie - głos w dyskusji - przemówienie – stara się dbać o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi odtwórcze - opinia i jej uzasadnienie - głos w dyskusji - przemówienie – dba o spójność, poprawność językową i płynność wypowiedzi – stara się zainteresować sposobem mówienia - opinia i jej uzasadnienie - opinia i jej uzasadnienie - głos w dyskusji - głos w dyskusji - przemówienie – buduje wypowiedź spójną i – dba o spójność, poprawność ję- poprawną językową zykową i płynność wypowiedzi - dba o płynność wypowiedzi – stara się zainteresować sposobem – potrafi zainteresować sposobem mówienia mówienia – stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne – korzysta ze słownika ortograficznego lektur – czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające - poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł - odtwarza, relacjonuje przebieg akcji utworu; - potrafi wyodrębnić bohaterów; - wyszukuje w tekście potrzebne informacje; – wykazuje się znajomością głównych zagadnień zawartych w lekturach – bierze udział w omawianiu utworów – pisze w miarę poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne – korzysta ze słownika ortograficznego – pisze poprawnie pod względem – pisze poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), ortograficznym (w tym dyktanstosując w praktyce poznane zasa- da), stosując w praktyce poznane dy ortograficzne zasady ortograficzne – korzysta ze słownika ortograficz- – sprawnie korzysta ze słownika nego ortograficznego – czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające – wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych w lekturze - potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; - stara się określać przeżycia i uczucia bohaterów literackich; – bierze czynny udział w omawianiu utworów – Znajomość zagadnień z - rozpoznaje i nazywa części zakresu nauki o języku i mowy (odmienne i nieodmienne), przy pomocy nauczyciela określa frazeologii ich formy gramatyczne – zna i wyjaśnia znaczenia wybranych związków frazeolo- – rozpoznaje i nazywa części mowy (odmienne i nieodmienne), określa ich podstawowe formy gramatyczne - wykorzystuje w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z fleksji i frazeologii – czyta lektury obowiązkowe i – czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające uzupełniające – wykazuje się dobrą znajomością – wykazuje się znajomością treści treści i zagadnień zawartych w i zagadnień zawartych w lektulekturach rach - potrafi sformułować problem - uzasadnia w oparciu o tekst i główną myśl utworu; motywy działania, przeżycia i - określa przeżycia i uczucia uczucia bohaterów bohaterów literackich; - potrafi zanalizować i zinterpre– bierze czynny udział w omawianiu tować utwór literacki, utworów - potrafi samodzielnie formułować wnioski - dokonuje samodzielnej, pełnej charakterystyki bohatera literackiego; – bierze czynny udział w omawianiu utworów – rozpoznaje i nazywa części mowy – rozpoznaje i nazywa części (odmienne i nieodmienne), określa ich mowy (odmienne i nieodmienne), formy gramatyczne określa ich formy gramatyczne - wykorzystuje w praktyce wiedzę - wykorzystuje w praktyce wiedotyczącą wybranych zagadnień z dzę dotycząc poznanych zagadfleksji i frazeologii nień z fleksji i frazeologii – Przestrzeganie zasad ortograficznych – Znajomość treści obowiązkowych i uzupełniających 12 gicznych – stara się wykorzystywać w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z fleksji i frazeologii – Recytacja Rysunkowe (plastyczne) konkretyzacje utworów literackich – wyjaśnia znaczenia wybranych związków frazeologicznych – stosuje w wypowiedziach wybrane związki frazeologiczne – wyjaśnia znaczenia poznanych związków frazeologicznych – stosuje w wypowiedziach związki frazeologiczne – wygłasza tekst (wiersz, frag- – wygłasza tekst (wiersz, fragment ment prozy) z pamięci prozy) z pamięci – recytuje w miarę wyraźnie – recytuje wyraźnie i wyraziście - stara się zachowywać zasady kultury żywego słowa – wygłasza tekst (wiersz, fragment – wygłasza tekst (wiersz, fragprozy) z pamięci ment prozy) z pamięci – recytuje wyraźnie i wyraziście – recytuje wyraźnie i wyraziście z zachowaniem zasad kultury żywego z zachowaniem zasad kultury słowa żywego słowa - samodzielnie przygotowuje interpretację głosową tekstu literackiego – tworzy ilustracje do utworów – tworzy ilustracje do utworów, – tworzy ilustracje do utworów, – tworzy oryginalne ilustracje do – stara się dbać o estetykę i odzwierciedlając informacje poda- odzwierciedlając informacje poda- utworów, odzwierciedlając inwykonanych prac plastycznych ne w tekstach ne w tekstach formacje podane w tekstach – stara się stosować różne tech- – dba o estetykę prac plastycznych – dba o estetykę wykonanych prac – dba o estetykę i oryginalność niki plastyczne – stosuje różne techniki plastyczne plastycznych wykonanych prac plastycznych – stosuje różne techniki plastyczne – stosuje umiejętnie różne techniki plastyczne Wykonanie określonych projektów – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – stara się dbać o estetykę projektu – prezentuje wykonany projekt – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – dba o estetykę realizowanego projektu – stosuje różnorodne techniki i technologie – prezentuje wykonany projekt Realizacja zadań w grupie – realizuje w grupie określone zadanie – stara się zaprezentować rezultat pracy – bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji – realizuje w grupie określone zadanie – prezentuje efekt, rezultat pracy grupy – bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmen- Przygotowanie inscenizacji – wyjaśnia znaczenia poznanych związków frazeologicznych – stosuje w wypowiedziach związki frazeologiczne – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – dba o estetykę i oryginalność realizowanego projektu – stosuje różnorodne techniki i technologie – prezentuje wykonany projekt – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – dba o estetykę i oryginalność realizowanego projektu – stosuje różnorodne techniki i technologie – prezentuje w ciekawy sposób wykonany projekt – realizuje w grupie określone za- – realizuje w grupie określone danie zadanie – prezentuje samodzielnie efekt, re- – prezentuje w ciekawy sposób zultat pracy grupy efekt, rezultat pracy grupy – bierze udział w przygotowaniu – bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmen- scenicznych prezentacji (frag- 13 Samokształcenie (fragmentów) poznanych utworów – pomaga w projektowaniu/wykonaniu dekoracji, strojów, rekwizytów - stara się systematycznie odrabiać zadania domowe - wyszukuje potrzebne informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - w miarę sprawnie posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów literackich tów) poznanych utworów – projektuje i wykonuje dekoracje, stroje, rekwizyty – wciela się w rolę, biorąc udział w przedstawieniu - odrabia zadania domowe - samodzielnie wyszukuje informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów literackich - wykonuje notatki na podstawie samodzielnie poznanych treści tów) poznanych utworów mentów) poznanych utworów – projektuje i wykonuje ciekawe – projektuje i wykonuje oryginaldekoracje, stroje, rekwizyty ne dekoracje, stroje, rekwizyty – wciela się w rolę, biorąc udział – umiejętnie wciela się w rolę, w przedstawieniu biorąc udział w przedstawieniu - regularnie odrabia zadania do- - systematycznie odrabia prace mowe domowe, - samodzielnie wyszukuje informacje - samodzielnie wyszukuje informaw różnych cje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła - korzysta z biblioteki jako źródła informacji informacji - posługuje się słownikami: języka - posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów słownikiem terminów literackich literackich - wykonuje notatki na podstawie - wykonuje notatki na podstawie samodzielnie poznanych s a m o d z i e l n i e poznanych treści treści - potrafi poprawnie selekcjonować - potrafi sprawnie selekcjonować i informacje hierarchizować informacje - potrafi przetwarzać zdobyte informacje Sposoby (zasady) oceniania poszczególnych kompetencji w klasie I Umiejętności: Sposób oceniania: – czytanie różnych tekstów kultury – tworzenie własnego tekstu (redagowanie określonych form wypowiedzi) – omawianie, analiza przeczytanego tekstu na lekcji pod kierunkiem nauczyciela (ocena formułowana na podstawie zakresu kształcenia literackiego i kulturowego rozpisanego na poziomy wymagań) – samodzielna praca z tekstem w formie testu, sprawdzianu itp. (zadania punktowane według kryteriów, punkty przeliczane na oceny) Patrz: – kryteria oceny pisemnych form wypowiedzi (ćwiczeń redakcyjnych – domowych i klasowych) 14 – mówienie Patrz: – kryteria oceny wypowiedzi ustnych: – opowiadania twórczego i odtwórczego - przemówienia – przestrzeganie zasad ortograficznych Patrz: – zasady oceniania dyktand – znajomość treści lektur – kartkówki ze znajomości treści lektur – znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku, – omawianie, analiza zagadnień z zakresu nauki o języku na lekcji pod kierunkiem nauczyciela – samodzielna analiza zagadnień z zakresu nauki o języku w formie testu itp. frazeologii Patrz: – recytacja – kryteria oceny recytacji – rysunkowe (plastyczne) konkretyzacje utworów Patrz: – kryteria oceny rysunkowych (plastycznych) konkretyzacji utworów literackich – realizacja określonych projektów – realizacja zadań w grupie – przygotowanie inscenizacji - samokształcenie Patrz: – kryteria oceny realizacji określonych projektów, ocena wg zasad OK Patrz: – kryteria oceny współpracy w grupie w związku z realizacją konkretnych zadań – kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy uczniów w przygotowanie przedstawienia) i podaje przed realizacją konkretnych inscenizacji – kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy i zaangażowanie ucznia we własny rozwój) Wymagania na poszczególne oceny i sposoby oceny kompetencji kształconych w KLASIE II Czytanie różnych tekstów kultury (rozumianych jako wszelkie wytwory kultury materialnej i duchowej człowieka, podlegające odczytaniu i interpretacji, zwłaszcza teksty Ocena dopuszczająca. Uczeń: Ocena dostateczna. Uczeń: Ocena dobra. Uczeń: – czyta teksty kultury na poziomie dosłownym - stara się znaleźć i odczytywać sens ukryty – interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadaw- – czyta teksty kultury na poziomie dosłownym - znajduje i stara się odczytywać znaczenie przenośne i symboliczne – interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy – czyta teksty kultury na poziomie – czyta teksty kultury na poziodosłownym, przenośnym i symbo- mie dosłownym, przenośnym i licznym symbolicznym Ocena bardzo dobra. Uczeń: – interpretuje teksty kultury, – interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy uwzględniając intencje nadawcy 15 kultury należące do polskiego cy dziedzictwa kulturowego, w – zazwyczaj odróżnia fakty od tym źródła historyczne) opinii, prawdę historyczną od fikcji – stara się dostrzegać perswazję, manipulację, wartościowanie – wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) – dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych Tworzenie własnego tekstu – odróżnia fakty od opinii, prawdę – odróżnia fakty od opinii, prawdę – odróżnia fakty od opinii, prawhistoryczną od fikcji historyczną od fikcji dę historyczną od fikcji – zazwyczaj dostrzega perswazję, – dostrzega perswazję, manipulację, – dostrzega perswazję, manipulamanipulację, wartościowanie wartościowanie cję, wartościowanie – bez problemu wyszukuje informacje zawarte w różnych tekstach kultury (w szczególności w tekstach literackich, publicystycznych, popularnonaukowych, aktach normatywnych, ilustracjach, mapach, tabelach, diagramach, wykresach, schematach) – dostrzega środki wyrazu typowe dla tekstów literackich, tekstów publicystycznych i stara się określić ich funkcje – odnajduje i stara się interpre- – odnajduje i interpretuje związki tować związki przyczynowo- przyczynowo-skutkowe skutkowe – dostrzega i analizuje podsta- – dostrzega i stara się analizować wowe konteksty niezbędne do konteksty niezbędne do interpretainterpretacji tekstów kultury cji tekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny – dostrzega zależności między – stara się wyjaśniać zależności różnymi rodzajami tekstów między różnymi rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, lite- kultury (plastyką, muzyką, literaturaturą) rą) – dostrzega wartości wpisane w – dostrzega wartości wpisane w teksty kultury teksty kultury – stara się budować poprawne – buduje wypowiedzi poprawne wypowiedzi w następujących pod względem poprawne pod formach: względem kompozycyjnym, języ plan twórczy wypowie- kowym, stylistycznym i zapisu w następujących formach: dzi – sprawnie wyszukuje informacje – sprawnie wyszukuje informacje zawarte zawarte w różnych tekstach kulw różnych tekstach kultury (w szcze- tury (w szczególności w tekstach gólności w tekstach literackich, pu- literackich, publicystycznych, blicystycznych, popularnonauko- popularnonaukowych, aktach wych, aktach normatywnych, ilustra- normatywnych, ilustracjach, macjach, mapach, tabelach, diagramach, pach, tabelach, diagramach, wywykresach, schematach) kresach, schematach) – dostrzega środki wyrazu typowe dla – dostrzega środki wyrazu typotekstów literackich, tekstów publicy- we dla tekstów literackich, tekstycznych i określa ich funkcje stów publicystycznych i trafnie określa ich funkcje – odnajduje i interpretuje związki – odnajduje i interpretuje związki przyczynowo- skutkowe przyczynowo- skutkowe – dostrzega i analizuje konteksty – dostrzega i trafnie analizuje niezbędne do interpretacji tekstów konteksty niezbędne do interprekultury: historyczny, biograficzny, tacji tekstów kultury: historyczfilozoficzny, religijny, literacki, pla- ny, biograficzny, filozoficzny, styczny, muzyczny, regionalny religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny – wyjaśnia zależności między różny- – wyjaśnia w sposób wyczerpująmi rodzajami tekstów kultury (pla- cy zależności między różnymi styką, muzyką, literaturą) rodzajami tekstów kultury (plastyką, muzyką, literaturą) – dostrzega wartości wpisane w tek- – dostrzega i analizuje wartości sty kultury wpisane w teksty kultury – buduje wypowiedzi poprawne – buduje wypowiedzi poprawne pod względem poprawne pod pod względem poprawne pod względem kompozycyjnym, języ- względem kompozycyjnym, kowym, stylistycznym i zapisu w językowym, stylistycznym i zapinastępujących formach: su w następujących formach: 16 opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad – zna kategorie i pojęcia swoiste dla przedmiotów humanistycznych – stara się tworzyć teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej – zna i stara się stosować zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, w miarę spójny pod względem logicznym i składniowym – stara się formułować argumenty uzasadniające stanowisko własne lub cudze plan twórczy wypowiedzi opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad plan twórczy wypowiedzi opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad plan twórczy wypowiedzi opowiadanie (różne rodzaje narracji) rozprawka (z tezą i hipotezą) sprawozdanie (z książki, filmu, spektaklu teatralnego, wydarzeń) wywiad – w miarę poprawnie posługuje się kategoriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych – tworzy teksty o charakterze informacyjnym lub perswazyjnym, dostosowane do sytuacji komunikacyjnej – zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, zazwyczaj spójny pod względem logicznym i składniowym – posługuje się kategoriami i poję- – sprawnie posługuje się kategociami swoistymi dla przedmiotów riami i pojęciami swoistymi dla humanistycznych przedmiotów humanistycznych – tworzy teksty o charakterze in- – tworzy teksty o charakterze formacyjnym lub perswazyjnym, informacyjnym lub perswazyjdostosowane do sytuacji komuni- nym, dostosowane do sytuacji kacyjnej komunikacyjnej – zna i stosuje zasady organizacji – zna i stosuje zasady organizacji tekstu, tworzy tekst na zadany temat, tekstu, tworzy tekst na zadany spójny pod względem logicznym i temat, w całości spójny pod składniowym względem logicznym i składniowym – formułuje argumenty uzasadnia- – formułuje i porządkuje argumen- – formułuje, porządkuje i wartojące stanowisko własne lub cudze ty uzasadniające stanowisko własne ściuje argumenty uzasadniające – zna rodzaje argumentów i sposób lub cudze stanowisko własne lub cudze prowadzenia argumentacji – rozpoznaje różne rodzaje argu- – rozpoznaje różne rodzaje argu– stara się stosować różne sposoby mentów i sposoby prowadzenia mentów i sposoby prowadzenia prowadzenia argumentacji argumentacji argumentacji – stosuje różne sposoby prowadze- – stosuje różne sposoby prowania argumentacji dzenia argumentacji – porównuje i porządkuje in- – analizuje, porównuje i porządku- – analizuje, porównuje, – analizuje, porównuje, porządformacje zawarte w tekstach je informacje zawarte w tekstach porządkuje i zazwyczaj kuje i syntetyzuje informacje kultury kultury poprawnie syntetyzuje informacje zawarte w tekstach kultury zawarte w tekstach kultury – stara się dokonywać celowych – dokonuje celowych operacji na – dokonuje celowych operacji na – dokonuje celowych operacji na operacji na tekście: streszcza, tekście: streszcza, rozwija, prze- tekście: streszcza, rozwija, prze- tekście: streszcza, rozwija, przerozwija, przekształca styli- kształca stylistycznie kształca stylistycznie kształca stylistycznie 17 Mówienie Przestrzeganie zasad ortograficznych Znajomość treści lektur stycznie – dostrzega związki między – stara się wypowiadać na temat – zazwyczaj poprawnie wypowiada – wypowiada się na temat związkulturą rodzimą a innymi krę- związków między kulturą rodzimą się na temat ków między kulturą rodzimą a gami kulturowymi a innymi kręgami kulturowymi związków między kulturą innymi kręgami kulturowymi rodzimą a innymi kręgami kulturowymi – dostrzega problemy, stara się – stara się samodzielnie formuło- – formułuje problemy, podaje sposo- – formułuje problemy, podaje podać sposoby ich rozwiązania, wać problemy, podawać sposoby by ich rozwiązania, wyciąga wnioski, sposoby ich rozwiązania, wyciąstara się wyciągać wnioski ich rozwiązania; wyciąga wnioski, zazwyczaj wypowiada ga wnioski, wypowiada się na w miarę samodzielnie wypowiada się na temat sytuacji problemowej temat sytuacji problemowej się na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury przedstawionej w tekstach kultuprzedstawionej w tekstach kultury ry - stara się formułować następu- - zazwyczaj poprawnie formułuje - formułuje następujące rodzaje - formułuje następujące rodzaje jące rodzaje wypowiedzi ust- następujące rodzaje wypowiedzi wypowiedzi ustnych: wypowiedzi ustnych: nych: ustnych: - dialog - dialog - dialog - dialog - monolog - monolog - monolog - monolog - głos w różnych rodzajach dyskusji - głos w różnych rodzajach dys- głos w różnych rodzajach - głos w różnych rodzajach dysku- (pertraktacjach, debacie, burzy kusji (pertraktacjach, debacie, dyskusji (pertraktacjach, deba- sji (pertraktacjach, debacie, burzy mózgów, panelu, forum) burzy mózgów, panelu, forum) cie, burzy mózgów, panelu, mózgów, panelu, forum) – opowiadanie twórcze i odtwórcze – buduje wypowiedź spójną i forum) – dba o spójność, poprawność ję- – dba o spójność, poprawność ję- poprawną językową –opowiadanie twórcze i od- zykową i płynność wypowiedzi zykową i płynność wypowiedzi - dba o płynność wypowiedzi twórcze - przemówienie - przemówienie – mówi tak, aby zainteresować - przemówienie – stara się zainteresować sposobem – stara się zainteresować sposobem sposobem mówienia – dba o spójność, poprawność mówienia mówienia językową i płynność wypowiedzi – stara się pisać poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne – korzysta ze słownika ortograficznego – czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające - poprawnie łączy nazwiska autorów i tytuły dzieł – pisze w miarę poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), stosując w praktyce poznane zasady ortograficzne – korzysta ze słownika ortograficznego – pisze poprawnie pod względem – pisze poprawnie pod względem ortograficznym (w tym dyktanda), ortograficznym (w tym dyktanstosując w praktyce poznane zasa- da), stosując w praktyce poznane dy ortograficzne zasady ortograficzne – korzysta ze słownika ortograficzne- – sprawnie korzysta ze słownika go ortograficznego – czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające – wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych w lekturze – czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające – wykazuje się dobrą znajomością treści i zagadnień zawartych w – czyta lektury obowiązkowe i uzupełniające – wykazuje się znajomością treści i zagadnień zawartych 18 - odtwarza, relacjonuje przebieg akcji utworu; - potrafi wyodrębnić bohaterów; - wyszukuje w tekście potrzebne informacje; – wykazuje się znajomością głównych zagadnień zawartych w lekturach – bierze udział w omawianiu utworów - potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; - stara się określać przeżycia i uczucia bohaterów literackich; – bierze czynny udział w omawianiu utworów Znajomość zagadnień z za- - rozpoznaje różne wypowiedzekresu nauki o języku i fraze- nia (równoważnik zdania, zdanie), zdanie pojedyncze i złożone, zdaologii nia oznajmujące, pytające, rozkazujące, zdanie bezpodmiotowe - stara się przekształcać jeden rodzaj wypowiedzenia w inny (np. równoważnik zdania w zdanie pojedyncze) - wskazuje związek zgody, rządu i przynależności, wyrazy poza związkami w zdaniu - rozpoznaje związek główny i poboczne, - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, przydawkę, dopełnienie, okoliczniki oraz określa funkcję przydawki, dopełnienia, okolicznika w zdaniu - stara się stosować prawidłowy szyk wyrazów w zdaniu - rozróżnia zdania współrzędnie i podrzędnie złożone; zna ich rodzaje - rozpoznaje równoważnik zdania (w tym imiesłowowy) i prze- - rozpoznaje różne wypowiedzenia (równoważnik zdania, zdanie), zdanie pojedyncze i złożone, zdania oznajmujące, pytające, rozkazujące, zdanie bezpodmiotowe - przekształca jeden rodzaj wypowiedzenia w inny (np. równoważnik zdania w zdanie pojedyncze) - wskazuje związek zgody, rządu i przynależności, wyrazy poza związkami w zdaniu - rozpoznaje związek główny i poboczne, - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, przydawkę, dopełnienie, okoliczniki oraz określa funkcję przydawki, dopełnienia, okolicznika w zdaniu - zazwyczaj stosuje prawidłowy szyk wyrazów w zdaniu - rozróżnia zdania współrzędnie i podrzędnie złożone; zna ich rodzaje - rozpoznaje równoważnik zdania (w tym imiesłowowy) i przekształca go w zdanie - zazwyczaj poprawnie stosuje zasady interpunkcji w zdaniach pojedynczych lekturach w lekturach - potrafi sformułować problem - uzasadnia w oparciu o tekst moi główną myśl utworu; tywy działania, przeżycia - określa przeżycia i uczucia i uczucia bohaterów bohaterów literackich; - potrafi zanalizować – bierze czynny udział w omawianiu i zinterpretować utwór literacki, utworów - potrafi samodzielnie formułować wnioski - dokonuje samodzielnej, pełnej charakterystyki bohatera literackiego; – bierze czynny udział w omawianiu utworów - zna i tworzy świadomie różne wy- - zna i tworzy niemal bezbłednie powiedzenia (równoważnik zdania, różne wypowiedzenia (równoważzdanie), zdanie pojedyncze i złożone, nik zdania, zdanie), zdanie pojedynzdania oznajmujące, pytające, rozka- cze i złożone, zdania oznajmujące, zujące, zdanie bezpodmiotowe pytające, rozkazujące, zdanie bez- swobodnie przekształca jeden rodzaj podmiotowe wypowiedzenia w inny (np. równo- - swobodnie przekształca jeden ważnik zdania w zdanie pojedyncze) rodzaj wypowiedzenia w inny (np. - wskazuje związek zgody, rządu i równoważnik zdania w zdanie pojeprzynależności, wyrazy poza związ- dyncze) kami w zdaniu - wskazuje związek zgody, rządu i - rozpoznaje związek główny i po- przynależności, wyrazy poza związboczne, kami w zdaniu - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, - rozpoznaje związek główny i poprzydawkę, dopełnienie, okoliczniki boczne, oraz określa funkcję przydawki, do- - zna rodzaje podmiotu i orzeczenia, pełnienia, okolicznika w zdaniu przydawkę, dopełnienie, okoliczniki - stosuje prawidłowy szyk wyrazów w oraz trafnie określa funkcję przyzdaniu dawki, dopełnienia, okolicznika w - rozróżnia zdania współrzędnie i zdaniu podrzędnie złożone; zna ich rodzaje - stosuje prawidłowy szyk wyrazów i tworzy różnego rodzaju wypowie- w zdaniu dzenia złożone - rozróżnia zdania współrzędnie i - rozpoznaje równoważnik zdania (w podrzędnie złożone; zna ich rotym imiesłowowy) i przekształca go w dzaje i tworzy niemal bezbłędnie zdanie różnego rodzaju wypowiedzenia 19 kształca go w zdanie - zna i stara się poprawnie stosować zasady interpunkcji w zdaniach pojedynczych i złożonych - stara się graficznie przedstawić budowę zdań złożonych - potrafi zdania pojedyncze przekształcać w wypowiedzenia złożone - potrafi wskazać wypowiedzenia wielokrotnie złożone - stara się sporządzać wykresy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych - stara się stosować zasady interpunkcji w ww. wypowiedzeniach - stara się wskazać błędy składniowe, w tym dotyczące niewłaściwego użycia imiesłowów - rozpoznaje mowę zależną i niezależną i stara się przekształcać mowę zależną na niezależną i odwrotnie – stara się wykorzystywać w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z zakresu nauki o języku Recytacja Rysunkowe (pla- i złożonych - poprawnie przedstawia graficznie budowę zdań złożonych - wskazuje wypowiedzenia wielokrotnie złożone i nazywa wypowiedzenia składowe - zazwyczaj poprawnie sporządza wykresy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych - zazwyczaj poprawnie stosuje zasady interpunkcji w ww. wypowiedzeniach - umie wskazać błędy składniowe, w tym dotyczące niewłaściwego użycia imiesłowów - rozpoznaje mowę zależną i niezależną i przekształca mowę zależną na niezależną i odwrotnie – zazwyczaj wykorzystuje w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z zakresu nauki o języku - poprawnie używa w tekstach wypowiedzeń z imiesłowowym równoważnikiem zdania - stosuje zasady interpunkcji w zdaniach pojedynczych i złożonych - dobrze przedstawia graficznie budowę zdań złożonych - wskazuje wypowiedzenia wielokrotnie złożone i nazywa wypowiedzenia składowe - sporządza wykresy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych - stosuje zasady interpunkcji w ww. wypowiedzeniach - umie wskazać błędy składniowe, w tym dotyczące niewłaściwego użycia imiesłowów, i potrafi je poprawić - przekształca mowę zależną na niezależną i odwrotnie – wykorzystuje w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z zakresu nauki o języku złożone - rozpoznaje równoważnik zdania (w tym imiesłowowy) i przekształca go w zdanie - bezbłędnie używa w tekstach wypowiedzeń z imiesłowowym równoważnikiem zdania - niemal bezbłędnie stosuje zasady interpunkcji w zdaniach pojedynczych i złożonych - bardzo dobrze przedstawia graficznie budowę zdań złożonych - wskazuje wypowiedzenia wielokrotnie złożone i niemal bezbłędnie nazywa wypowiedzenia składowe - swobodnie sporządza wykresy wypowiedzeń wielokrotnie złożonych - niemal bezbłędnie stosuje zasady interpunkcji w ww. wypowiedzeniach - wskazuje błędy składniowe, w tym dotyczące niewłaściwego użycia imiesłowów, i potrafi je poprawić - przekształca mowę zależną na niezależną i odwrotnie – swobodnie wykorzystuje w praktyce wiedzę dotyczącą wybranych zagadnień z zakresu nauki o języku – wygłasza tekst (wiersz, frag- – wygłasza tekst (wiersz, fragment – wygłasza tekst (wiersz, fragment – wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy) z pamięci prozy) z pamięci prozy) z pamięci ment prozy) z pamięci – recytuje w miarę wyraźnie – recytuje wyraźnie i wyraziście – recytuje wyraźnie i wyraziście – recytuje wyraźnie i wyraziście - stara się zachowywać zasady z zachowaniem zasad kultury żywego z zachowaniem zasad kultury kultury żywego słowa słowa żywego słowa - samodzielnie przygotowuje interpretację głosową tekstu literackiego – tworzy ilustracje do utworów – tworzy ilustracje do utworów, – tworzy ilustracje do utworów, – tworzy oryginalne ilustracje do 20 styczne) konkretyzacje utworów literackich – stara się dbać o estetykę i wykonanych prac plastycznych – stara się stosować różne techniki plastyczne odzwierciedlając informacje podane w tekstach – dba o estetykę prac plastycznych – stosuje różne techniki plastyczne odzwierciedlając informacje podane w tekstach – dba o estetykę wykonanych prac plastycznych – stosuje różne techniki plastyczne Wykonanie określonych projektów – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – stara się dbać o estetykę projektu – prezentuje wykonany projekt – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – dba o estetykę realizowanego projektu – stosuje różnorodne techniki i technologie – prezentuje wykonany projekt – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – dba o estetykę i oryginalność realizowanego projektu – stosuje różnorodne techniki i technologie – prezentuje wykonany projekt Realizacja zadań w grupie – realizuje w grupie określone zadanie – stara się zaprezentować rezultat pracy – bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmentów) poznanych utworów – pomaga w projektowaniu/wykonaniu dekoracji, strojów, rekwizytów - wyszukuje potrzebne informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - w miarę sprawnie posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym – realizuje w grupie określone zadanie – prezentuje efekt, rezultat pracy grupy – bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmentów) poznanych utworów – projektuje i wykonuje dekoracje, stroje, rekwizyty – wciela się w rolę, biorąc udział w przedstawieniu - samodzielnie wyszukuje informacje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła informacji - posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów literackich Przygotowanie inscenizacji Samokształcenie utworów, odzwierciedlając informacje podane w tekstach – dba o estetykę i oryginalność wykonanych prac plastycznych – stosuje umiejętnie różne techniki plastyczne – realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagadnieniem – dba o estetykę i oryginalność realizowanego projektu – stosuje różnorodne techniki i technologie – prezentuje w ciekawy sposób wykonany projekt – realizuje w grupie określone za- – realizuje w grupie określone danie zadanie – prezentuje samodzielnie efekt, re- – prezentuje w ciekawy sposób zultat pracy grupy efekt, rezultat pracy grupy – bierze udział w przygotowaniu – bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmen- scenicznych prezentacji (fragtów) poznanych utworów mentów) poznanych utworów – projektuje i wykonuje ciekawe – projektuje i wykonuje oryginaldekoracje, stroje, rekwizyty ne dekoracje, stroje, rekwizyty – wciela się w rolę, biorąc udział – umiejętnie wciela się w rolę, w przedstawieniu biorąc udział w przedstawieniu - samodzielnie wyszukuje informacje - samodzielnie wyszukuje informaw różnych cje w różnych źródłach, w tym z wykorzystaniem źródłach, w tym z wykorzystaniem najnowszych technologii najnowszych technologii - korzysta z biblioteki jako źródła - korzysta z biblioteki jako źródła informacji informacji - posługuje się słownikami: języka - posługuje się słownikami: języka polskiego, poprawnej polszczyzny, polskiego, poprawnej polszczyzny, frazeologicznym, wyrazów obcych, frazeologicznym, wyrazów obcych, synonimów, antonimów, szkolnym synonimów, antonimów, szkolnym słownikiem terminów słownikiem terminów literackich literackich 21 słownikiem terminów literackich - wykonuje notatki na podstawie - wykonuje notatki na podstawie - wykonuje notatki na podstawie s a m o d z i e l n i e poznanych treści s a m o d z i e l n i e poznanych s a m o d z i e l n i e poznanych treści treści - potrafi poprawnie selekcjonować - potrafi sprawnie selekcjonować i informacje hierarchizować informacje - potrafi przetwarzać zdobyte informacje Sposoby (zasady) oceniania poszczególnych kompetencji w klasie II Umiejętności: Sposób oceniania: – czytanie różnych tekstów kultury – tworzenie własnego tekstu (redagowanie określonych form wypowiedzi) – omawianie, analiza przeczytanego tekstu na lekcji pod kierunkiem nauczyciela (ocena formułowana na podstawie zakresu kształcenia literackiego i kulturowego rozpisanego na poziomy wymagań) – samodzielna praca z tekstem w formie testu, sprawdzianu itp. (zadania punktowane według kryteriów, punkty przeliczane na oceny) Patrz: – kryteria oceny pisemnych form wypowiedzi (ćwiczeń redakcyjnych – domowych i klasowych) – mówienie Patrz: – kryteria oceny wypowiedzi ustnych: • opowiadania twórczego i odtwórczego przemówienia – przestrzeganie zasad ortograficznych Patrz: – zasady oceniania dyktand – znajomość treści lektur – kartkówki ze znajomości treści lektur (zadania punktowane według określonych kryteriów, punkty przeliczane na oceny) – znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku, – omawianie, analiza zagadnień z zakresu nauki o języku na lekcji pod kierunkiem nauczyciela (ocena formułowana na podstawie zakresu kształcenia językowego rozpisanego na poziomy wymagań) frazeologii – samodzielna analiza zagadnień z zakresu nauki o języku w formie testu, sprawdzianu itp. (zadania punktowane według kryteriów, punkty przeliczane na oceny) Patrz: – recytacja – kryteria oceny recytacji 22 – rysunkowe (plastyczne) konkretyzacje utworów Patrz: – kryteria oceny rysunkowych (plastycznych) konkretyzacji utworów literackich – realizacja określonych projektów – realizacja zadań w grupie – przygotowanie inscenizacji - samokształcenie Patrz: – kryteria oceny realizacji określonych projektów, ocena wg zasad OK Patrz: – kryteria oceny współpracy w grupie w związku z realizacją konkretnych zadań – kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy uczniów w przygotowanie przedstawienia) i podaje przed realizacją konkretnych inscenizacji – kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy i zaangażowanie ucznia we własny rozwój) Wymagania na poszczególne oceny i sposoby oceny kompetencji kształconych w KLASIE III Ocena dopuszczająca. Uczeń: – Czytanie różnych tekstów kultury (rozumianych jako wszelkie wytwory kultury materialnej i duchowej człowieka, podlegające odczytaniu i interpretacji, zwłaszcza teksty kultury należące do polskiego dziedzictwa kulturowego; w tym źródła historyczne) Ocena dostateczna. Uczeń: Ocena dobra. Uczeń: Ocena bardzo dobra. Uczeń: – czyta teksty kultury na poziomie – czyta teksty kultury na poziomie – czyta teksty kultury na poziomie – czyta teksty kultury na poziomie dosłownym dosłownym dosłownym, przenośnym i symbodosłownym, przenośnym i symbo- znajduje i stara się odczytać zna-- odczytuje poprawnie znaczenielicznym licznym czenie symboliczne i przenośne przenośne i symboliczne – interpretuje teksty kultury, – interpretuje teksty kultury, – interpretuje teksty kultury, – interpretuje teksty kultury, uwzględniając intencje nadawcy uwzględniając intencje nadawcy uwzględniając intencje nadawcy uwzględniając intencje nadawcy – zazwyczaj odróżnia fakty od opi-– odróżnia fakty od opinii, prawdę– odróżnia fakty od opinii, prawdę – odróżnia fakty od opinii, prawdę nii, prawdę historyczną od fikcji historyczną od fikcji historyczną od fikcji historyczną od fikcji – stara się dostrzegać perswazję,– zazwyczaj dostrzega perswazję,– dostrzega perswazję, manipulację, – dostrzega perswazję, manipulację, manipulację, wartościowanie manipulację, wartościowanie wartościowanie wartościowanie – wyszukuje informacje zawarte w– bez problemu wyszukuje informa-– sprawnie wyszukuje informacje – sprawnie wyszukuje informacje różnych tekstach kultury (w szcze-cje zawarte w różnych tekstachzawarte zawarte w różnych tekstach kultury gólności w tekstach literackich, kultury (w szczególności w tekstachw różnych tekstach kultury (w szcze(w szczególności w tekstach litepublicystycznych, popularnonau-literackich, publicystycznych, popu-gólności w tekstach literackich, publirackich, publicystycznych, popularkowych, aktach normatywnych, larnonaukowych, aktach normatyw-cystycznych, popularnonaukowych, nonaukowych, aktach normatywilustracjach, mapach, tabelach, dia-nych, ilustracjach, mapach, tabe-aktach normatywnych, ilustracjach, nych, ilustracjach, mapach, tabegramach, wykresach, schematach) lach, diagramach, wykresach,mapach, tabelach, diagramach, wylach, diagramach, wykresach, schematach) kresach, schematach) schematach) – dostrzega środki wyrazu typowe – dostrzega środki wyrazu typowe – dostrzega środki wyrazu typowe dla – dostrzega środki wyrazu typowe 23 dla tekstów literackich, tekstówdla tekstów literackich, tekstówtekstów literackich, tekstów publicydla tekstów literackich, tekstów publicystycznych publicystycznych i stara się określićstycznych i określa ich funkcje publicystycznych i trafnie określa ich funkcje ich funkcje – odnajduje i stara się interpretować – odnajduje i interpretuje związki – odnajduje i interpretuje związki – odnajduje i interpretuje związki związki przyczynowo- skutkowe przyczynowo- skutkowe przyczynowo- skutkowe przyczynowo- skutkowe – dostrzega i analizuje podstawowe – dostrzega i stara się analizować– dostrzega i analizuje konteksty nie– dostrzega i trafnie analizuje konkonteksty niezbędne do interpretacji konteksty niezbędne do interpretacjizbędne do interpretacji tekstów kultuteksty niezbędne do interpretacji tekstów kultury tekstów kultury: historyczny, bio-ry: historyczny, biograficzny, filozotekstów kultury: historyczny, biograficzny, filozoficzny, religijny,ficzny, religijny, literacki, plastyczny, graficzny, filozoficzny, religijny, literacki, plastyczny, muzyczny, muzyczny, regionalny literacki, plastyczny, muzyczny, regionalny regionalny – dostrzega zależności między róż-– stara się wyjaśniać zależności– wyjaśnia zależności między różny– wyjaśnia w sposób wyczerpujący nymi rodzajami tekstów kultury między różnymi rodzajami tekstówmi rodzajami tekstów kultury (plastyzależności między różnymi rodza(plastyką, muzyką, literaturą) kultury (plastyką, muzyką, literatu-ką, muzyką, literaturą) jami tekstów kultury (plastyką, rą) muzyką, literaturą) – dostrzega wartości wpisane w – dostrzega wartości wpisane w– dostrzega wartości wpisane w teksty – dostrzega i analizuje wartości teksty kultury teksty kultury kultury wpisane w teksty kultury Tworzenie własnego tekstu – stara się budować wypowiedzi – buduje wypowiedzi poprawne pod– buduje wypowiedzi poprawne pod – buduje wypowiedzi poprawne pod poprawne pod względem języko- względem językowym i stylistycz-względem językowym i stylistycz- względem językowym i stylistyczwym nym w następujących formach: nym w następujących formach: nym w następujących formach: i stylistycznym w następujących podanie podanie podanie formach: życiorys życiorys list prywatny podanie list prywatny list prywatny list oficjalny życiorys list oficjalny list oficjalny wywiad list prywatny wywiad wywiad opis przedmiotu list oficjalny charakterystyka porów charakterystyka porów reportaż nawcza nawcza wywiad charakterystyka porównawcza charakterystyka porów rozprawka rozprawka nawcza list otwarty list otwarty rozprawka rozprawka przemówienie przemówienie list otwarty list otwarty przemówienie 24 – zna kategorie i pojęcia swoiste dla – poprawnie posługuje się katego-– sprawnie posługuje się kategoriami – sprawnie posługuje się kategoprzedmiotów humanistycznych riami i pojęciami swoistymi dla i pojęciami swoistymi dla przedmioriami i pojęciami swoistymi dla przedmiotów humanistycznych tów humanistycznych przedmiotów humanistycznych – stara się tworzyć teksty o charak- – tworzy teksty o charakterze in-– tworzy teksty o charakterze in- – tworzy teksty o charakterze interze informacyjnym lub perswa- formacyjnym lub perswazyjnym, formacyjnym lub perswazyjnym, formacyjnym lub perswazyjnym, zyjnym, dostosowane do sytuacji dostosowane do sytuacji komunika- dostosowane do sytuacji komunika- dostosowane do sytuacji komunikakomunikacyjnej cyjnej cyjnej cyjnej – zna i stara się stosować zasady – zna i stosuje zasady organizacji– zna i stosuje zasady organizacji – zna i stosuje zasady organizacji organizacji tekstu, tworzy tekst na tekstu, tworzy tekst na zadany te-tekstu, tworzy tekst na zadany temat, tekstu, tworzy tekst na zadany tezadany temat, w miarę spójny podmat, zazwyczaj spójny pod wzglę-spójny pod względem logicznym mat, i w całości spójny pod wzglęwzględem logicznym i składnio-dem logicznym i składniowym składniowym dem logicznym i składniowym wym – stara się formułować argumenty – formułuje argumenty uzasadniają-– formułuje i porządkuje argumen- – formułuje, porządkuje i wartouzasadniające stanowisko własne ce stanowisko własne lub cudze ty uzasadniające stanowisko własne ściuje argumenty uzasadniające lub cudze lub cudze stanowisko własne lub cudze – porównuje i porządkuje informa-– analizuje, porównuje i porządkuje– analizuje, porównuje, – analizuje, porównuje, porządkuje cje zawarte w tekstach kultury informacje zawarte w tekstach kul-porządkuje i zazwyczaj i syntetyzuje informacje zawarte w tury poprawnie syntetyzuje informacje tekstach kultury zawarte w tekstach kultury – stara się dokonywać celowych – dokonuje celowych operacji na– dokonuje celowych operacji na tek– dokonuje celowych operacji na operacji na tekście: streszcza, roz-tekście: streszcza, rozwija, prze-ście: streszcza, rozwija, przekształca tekście: streszcza, rozwija, przewija, przekształca stylistycznie kształca stylistycznie stylistycznie kształca stylistycznie – dostrzega związki między kulturą – stara się wypowiadać na temat– zazwyczaj poprawnie wypowiada – wypowiada się na temat związrodzimą a innymi kręgami kulturo-związków między kulturą rodzimą a się na temat ków między kulturą rodzimą a inwymi innymi kręgami kulturowymi związków między kulturą nymi kręgami kulturowymi rodzimą a innymi kręgami kulturowymi – dostrzega problemy, stara się po-– stara się samodzielnie formuło-– formułuje problemy, podaje sposo– formułuje problemy, podaje spodać sposoby ich rozwiązania, stara wać problemy, podawać sposobyby ich rozwiązania, wyciąga wnioski, soby ich rozwiązania, wyciąga się wyciągać wnioski ich rozwiązania; wyciąga wnioski,zazwyczaj wypowiada wnioski, wypowiada się na temat w miarę samodzielnie wypowiadasię na temat sytuacji problemowej sytuacji problemowej przedstawiosię na temat sytuacji problemowej przedstawionej w tekstach kultury nej w tekstach kultury przedstawionej w tekstach kultury Mówienie - stara się formułować następujące - zazwyczaj poprawnie formułuje - formułuje następujące rodzaje - formułuje następujące rodzaje 25 rodzaje wypowiedzi ustnych: następujące rodzaje wypowiedziwypowiedzi ustnych: wypowiedzi ustnych: –opowiadanie twórcze i od- ustnych: – opowiadanie twórcze i – opowiadanie twórcze i twórcze – opowiadanie twórcze i odtwórcze odtwórcze – przemówienie odtwórcze – przemówienie – przemówienie – dba o spójność, poprawność języ– przemówienie – dba o spójność, poprawność języ- – buduje wypowiedź spójną i pokową i płynność wypowiedzi – dba o spójność, poprawność języ- kową i płynność wypowiedzi prawną językową kową i płynność wypowiedzi – stara się zainteresować sposobem - dba o płynność wypowiedzi – stara się zainteresować sposobemmówienia – mówi tak, aby zainteresować spomówienia sobem mówienia Przestrzeganie zasad ortogra- – stara się pisać poprawnie pod – pisze w miarę poprawnie pod – pisze poprawnie pod względem – pisze poprawnie pod względem względem ortograficznym (w tym względem ortograficznym (w tym ortograficznym (w tym dyktanda), ortograficznym (w tym dyktanda), ficznych dyktanda), stosując w praktyce po- dyktanda), stosując w praktyce po-stosując w praktyce poznane zasady stosując w praktyce poznane zasady znane zasady ortograficzne znane zasady ortograficzne ortograficzne ortograficzne – korzysta ze słownika ortograficz-– korzysta ze słownika ortograficz-– korzysta ze słownika ortograficzne– sprawnie korzysta ze słownika nego nego go ortograficznego Znajomość treści lektur – czyta lektury obowiązkowe i uzu- – czyta lektury obowiązkowe i uzu-– czyta lektury obowiązkowe i uzu- – czyta lektury obowiązkowe pełniające pełniające pełniające i uzupełniające - poprawnie łączy nazwiska autorów– wykazuje się znajomością treści i – wykazuje się dobrą znajomością – wykazuje się znajomością treści i i tytuły dzieł zagadnień zawartych w lekturze treści i zagadnień zawartych w lek- zagadnień zawartych turach w lekturach - odtwarza, relacjonuje przebieg- potrafi sformułować problem i główną myśl utworu; - potrafi sformułować problem akcji utworu; - uzasadnia w oparciu o tekst moty- stara się określać przeżycia i uczu-i główną myśl utworu; - potrafi wyodrębnić wy działania, przeżycia cia bohaterów literackich; - określa przeżycia i uczucia bohaterów; i uczucia bohaterów – bierze czynny udział w omawiabohaterów literackich; - wyszukuje w tekście - potrafi zanalizować niu utworów – bierze czynny udział w omawianiu potrzebne informacje; i zinterpretować utwór literacki, utworów – wykazuje się znajomością głów- potrafi samodzielnie formułować nych zagadnień zawartych w lektuwnioski rach - dokonuje samodzielnej, pełnej – bierze udział w omawianiu utwocharakterystyki bohatera rów literackiego; – bierze czynny udział w omawianiu utworów Znajomość zagadnień - zna podstawowe zagadnienia z - zna dostatecznie zagadnienia z - zna dobrze zagadnienia z zakresu: - zna bardzo dobrze zagadnienia z zakresu: z zakresu nauki o języku zakresu: (wypowiedzenie zakresu: składni i frazeologii (wypowiedzenie (wypowiedzenie (wypowiedzenie wielokrotnie złożone, mo składni składni składni 26 wielokrotnie złożone, mowielokrotnie złożone, mowa zależna i niezależna) wielokrotnie złożone, mowa zależna i niezależna) wa zależna i niezależna) wa zależna i niezależna) fonetyki (głoska i litera, fonetyki (głoska i litera, fonetyki (głoska i litera, upodobnienia pod wzglę fonetyki (głoska i litera, upodobnienia pod wzglęupodobnienia pod względem dźwięczności, uproszupodobnienia pod względem dźwięczności, uproszdem dźwięczności, uproszczenia grup spółgłoskodem dźwięczności, uproszczenia grup spółgłoskoczenia grup spółgłoskowych, sylaba, akcent) czenia grup spółgłoskowych, sylaba, akcent) wych, sylaba, akcent) wych, sylaba, akcent) słowotwórstwa i słownicsłowotwórstwa i słownicsłowotwórstwa i słownictwa (treść i zakres znacze słowotwórstwa i słownictwa (treść i zakres znaczetwa (treść i zakres znaczeniowy wyrazu, synonimu, twa (treść i zakres znaczeniowy wyrazu, synonimu, niowy wyrazu, synonimu, homonimy, antonimy, neoniowy wyrazu, synonimu, homonimy, antonimy, neohomonimy, antonimy, neologizmy, archaizmy, archahomonimy, antonimy, neologizmy, archaizmy, archalogizmy, archaizmy, archaizacja, dialekt, dialektyzmy, logizmy, archaizmy, archaizacja, dialekt, dialektyzmy, izacja, dialekt, dialektyzmy, dialektyzacja) izacja, dialekt, dialektyzmy, dialektyzacja) dialektyzacja) – wykorzystuje w praktyce wiedzę z dialektyzacja) – stara się wykorzystywać – wykorzystuje w praktyce wiedzę z zakresu składni, fonetyki, słowo- – wykorzystuje w praktyce wiedzę z w praktyce wiedzę z zakresu skład- zakresu składni, fonetyki, słowo-twórstwa i słownictwa zagadnień zakresu składni, fonetyki, słowoni, fonetyki, słowotwórstwa i słow- twórstwa i słownictwa zagadnień z zakresu nauki o języku twórstwa i słownictwa zagadnień nictwa zagadnień z zakresu nauki z zakresu nauki o języku – wyjaśnia znaczenia wybranych z zakresu nauki o języku o języku – wyjaśnia znaczenia wybranych związków frazeologicznych – wyjaśnia znaczenia wybranych – wyjaśnia znaczenia wybranych związków frazeologicznych – stosuje w wypowiedziach wybrane związków frazeologicznych związków frazeologicznych – stosuje w wypowiedziach wybra-związki frazeologiczne – stosuje w wypowiedziach wybra– stosuje w wypowiedziach wybra-ne związki frazeologiczne ne związki frazeologiczne ne związki frazeologiczne Recytacja – wygłasza tekst (wiersz, fragment– wygłasza tekst (wiersz, fragment– wygłasza tekst (wiersz, fragment– wygłasza tekst (wiersz, fragment prozy) z pamięci prozy) z pamięci prozy) z pamięci prozy) z pamięci – recytuje w miarę wyraźnie – recytuje wyraźnie i wyraziście – recytuje wyraźnie i wyraziście– recytuje wyraźnie i wyraziście - stara się zachowywać zasady kulturyz zachowaniem zasad kultury żywego z zachowaniem zasad kultury żywego żywego słowa słowa słowa – tworzy ilustracje do utworów, od-– tworzy ilustracje do utworów, od-– tworzy oryginalne ilustracje do utwoRysunkowe (plastyczne) kon- – tworzy ilustracje do utworów kretyzacje utworów literac- – stara się dbać o estetykę i wykona-zwierciedlając informacje podanezwierciedlając informacje podanerów, odzwierciedlając informacje nych prac plastycznych w tekstach w tekstach podane w tekstach kich – stara się stosować różne techniki– dba o estetykę prac plastycznych – dba o estetykę wykonanych prac– dba o estetykę i oryginalność wykoplastyczne – stosuje różne techniki plastyczne plastycznych nanych prac plastycznych – stosuje różne techniki plastyczne – stosuje umiejętnie różne techniki plastyczne 27 Wykonanie określonych pro- – realizuje samodzielnie lub w zespole– realizuje samodzielnie lub w zespole– realizuje samodzielnie lub w zespole– realizuje samodzielnie lub w zespole projekt związany z określonym zagad-projekt związany z określonym zagad-projekt związany z określonym zagad-projekt związany z określonym zagadjektów nieniem nieniem nieniem nieniem – stara się dbać o estetykę projektu – dba o estetykę realizowanego pro-– dba o estetykę i oryginalność reali-– dba o estetykę i oryginalność reali– prezentuje wykonany projekt jektu zowanego projektu zowanego projektu – stosuje różnorodne techniki i techno-– stosuje różnorodne techniki i techno-– stosuje różnorodne techniki i technologie logie logie – prezentuje wykonany projekt – prezentuje wykonany projekt – prezentuje w ciekawy sposób wykonany projekt Realizacja zadań w grupie – realizuje w grupie określone zadanie – realizuje w grupie określone zadanie – realizuje w grupie określone zadanie – realizuje w grupie określone zadanie – stara się zaprezentować rezultat pra-– prezentuje efekt, rezultat pracy grupy – prezentuje samodzielnie efekt, rezul-– prezentuje w ciekawy sposób efekt, cy tat pracy grupy rezultat pracy grupy Przygotowanie inscenizacji – bierze udział w przygotowaniu sce-– bierze udział w przygotowaniu sce-– bierze udział w przygotowaniu sce-– bierze udział w przygotowaniu scenicznych prezentacji (fragmentów) nicznych prezentacji (fragmentów)nicznych prezentacji (fragmentów) nicznych prezentacji (fragmentów) poznanych utworów poznanych utworów poznanych utworów poznanych utworów – pomaga w projektowaniu/wykonaniu– projektuje i wykonuje dekoracje,– projektuje i wykonuje ciekawe deko-– projektuje i wykonuje oryginalne dekoracji, strojów, rekwizytów stroje, rekwizyty racje, stroje, rekwizyty dekoracje, stroje, rekwizyty – wciela się w rolę, biorąc udział– wciela się w rolę, biorąc udział– umiejętnie wciela się w rolę, biorąc w przedstawieniu w przedstawieniu udział w przedstawieniu Samokształcenie - wyszukuje potrzebne informacje w- samodzielnie wyszukuje informacje- samodzielnie wyszukuje informacje- samodzielnie wyszukuje informacje różnych źródłach, w tym z wykorzy-w różnych w różnych w różnych staniem najnowszych technologii źródłach, w tym z wykorzystaniemźródłach, w tym z wykorzystaniemźródłach, w tym z wykorzystaniem - korzysta z biblioteki jako źródła in-najnowszych technologii najnowszych technologii najnowszych technologii formacji - korzysta z biblioteki jako źródła in-- korzysta z biblioteki jako źródła in-- korzysta z biblioteki jako źródła in- w miarę sprawnie posługuje sięformacji formacji formacji słownikami: języka polskiego, po-- posługuje się słownikami: języka- posługuje się słownikami: języka- posługuje się słownikami: języka prawnej polskiego, poprawnej polszczyzny,polskiego, poprawnej polszczyzny,polskiego, poprawnej polszczyzny, polszczyzny, frazeologicznym, wyra-frazeologicznym, wyrazów obcych,frazeologicznym, wyrazów obcych, frazeologicznym, wyrazów obcych, zów obcych, synonimów, antonimów, synonimów, antonimów, szkolnym synonimów, antonimów, szkolnym synonimów, antonimów, szkolnym szkolnym słownikiem terminów słownikiem terminów słownikiem terminów słownikiem terminów literackich literackich literackich literackich - wykonuje notatki na podstawie sa-- wykonuje notatki na podstawie sa-- wykonuje notatki na podstawie samodzielnie poznanych treści modzielnie poznanych treści modzielnie poznanych treści - potrafi poprawnie selekcjonować- potrafi sprawnie selekcjonować i informacje hierarchizować informacje 28 - potrafi przetwarzać zdobyte informacje Sposoby (zasady) oceniania poszczególnych kompetencji w klasie III Umiejętności Sposób oceniania – Czytanie różnych tekstów kultury – omawianie, analiza przeczytanego tekstu na lekcji pod kierunkiem nauczyciela (ocena formułowana na podstawie zakresu kształcenia literackiego i kulturowego rozpisanego na poziomy wymagań) – samodzielna praca z tekstem w formie testu, sprawdzianu itp. (zadania punktowane według kryteriów, punkty przeliczane na oceny) – Tworzenie własnego tekstu (redagowanie określonych form wypowiedzi) Patrz: – kryteria oceny pisemnych form wypowiedzi (ćwiczeń redakcyjnych – domowych i klasowych) – Mówienie Patrz: – kryteria oceny wypowiedzi ustnych: opowiadania twórczego i odtwórczego przemówienia – Przestrzeganie zasad ortograficznych Patrz: – zasady oceniania dyktand – Znajomość treści lektur – sprawdziany ze znajomości treści lektur (zadania punktowane według określonych kryteriów, punkty przeliczane na oceny) – Znajomość zagadnień z zakresu nauki o języku, frazeologii – omawianie, analiza zagadnień z zakresu nauki o języku na lekcji pod kierunkiem nauczyciela – samodzielna analiza zagadnień z zakresu nauki o języku w formie testu, sprawdzianu itp. (zadania punktowane według kryteriów, punkty przeliczane na oceny) – Recytacja Patrz: – kryteria oceny recytacji 29 – Rysunkowe (plastyczne) konkretyzacje utworów literackich Patrz: – kryteria oceny rysunkowych (plastycznych) konkretyzacji utworów – Realizacja określonych projektów Patrz: – kryteria oceny realizacji określonych projektów – Realizacja zadań w grupie Patrz: – kryteria oceny współpracy w grupie w związku z realizacją konkretnych zadań – Przygotowanie inscenizacji – kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy uczniów w przygotowanie przedstawienia) i podaje przed realizacją konkretnych inscenizacji - Samokształcenie – kryteria oceny ustala każdorazowo nauczyciel (mając na uwadze przede wszystkim wkład pracy i zaangażowanie ucznia we własny rozwój) Kryteria oceniania form wypowiedzi w klasach I - III Rozprawka Numer Kryteria oceny kryterium I Temat (0 - 6)* I Zgodność całości tekstu z tematem. II W rozwinięciu zgodne z tematem: podanie co najmniej dwóch trafnych przykładów lub argumentów, komentowania przykładów lub rozwinięcie argumentów (co najmniej dwóch), Liczba punktów IV Podsumowanie rozważań (wnioski) II Kompozycja (0 - 3)** V Trójdzielna kompozycja tekstu, z zachowaniem właściwych proporcji i akapitów. VI Spójność tekstu (istnieją stylistyczne nawiązania pomiędzy poszczególnymi częściami pracy). VII Logiczne uporządkowanie tekstu (nie pojawiają się nieuzasadnione powtórzenia). III Język i styl (0-4)** 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-2p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 30 VIII Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] IX Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] IV Zapis(0-3)** X Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] XI Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] XII * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. – cel; 15p. - bdb; 14p. - 12p. - db; 11p. - 8p. - dst; 7p. - 5p. - dop; 4p. - 0p. - ndst 0-3 p. 0-1p. 0- p. 0-1p. Podanie Liczba punktów Numer kryterium Kryteria I Zrealizowanie elementów formalnych podania (umieszczenie imienia i nazwiska nadawcy oraz jego adresu, na- 0–1p. zwy miejscowości i daty, adresata podania, podpisu autora podania) II Sformułowanie i uzasadnienie prośby dostosowane stylem do sytuacji komunikacyjnej III Zgodne z normą posługiwanie się leksyką, fleksją, frazeologią, składnią; przestrzeganie poprawności stylistycz- 0–1p. nej (dopuszczalny jeden błąd) IV Przestrzeganie poprawności ortograficznej (dopuszczalny jeden błąd) i poprawności interpunkcyjnej (dopusz- 0–1p. czalny jeden błąd); dyslektycy (dopuszczalne 2 bł. ort. I 2 bł. int.) 0–1p. V Stosowny układ graficzny (rozplanowanie wszystkich elementów podania) 0–1p. *5p. – brak błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych – cel; 5p. bdb; 4p. db; 3p. dst; 2p. dop; 0–1p. ndst Charakterystyka Numer kry- Kryteria oceny terium I Temat (0 - 6)* I Przedstawienie postaci (co najmniej cztery informacje) II Opis wyglądu zewnętrznego (co najmniej trzy informacje, np. wiek, kolor oczu, włosów) III Poprawne nazwanie i opisanie cech charakteru (usposobienia, umysłowości) Liczba punktów 0-1p. 0-1p. 0-1p. 31 IV Uzasadnienie co najmniej czterech cech charakteru –przywołanie przykładów z tekstu V Zredagowanie oceny postaci (wnioski, opinie, refleksje) VI Praca poprawna pod względem merytorycznym II Kompozycja (0–3)** VII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji, akapity VIII Spójność tekstu IX Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] Język i styl (0-4)** X Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] XI Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] Zapis (0-3)** XII Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] XIII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. – cel; 15p. - bdb; 14p. - 12p. - db; 11p. - 8p. - dst; 7p. - 5p. - dop; 4p. - 0p. - ndst 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0–1p. 0–1p. 0–1p. 0-3p. 0-1p. 0-2p. 0-1p. List Numer kryterium I II III IV V VI VII VIII IX X XI Kryteria Liczba punktów Zmieszczenie nazwy miejscowości i daty. Zamieszczenie stosownego nagłówka i złożenie podpisu. Wstęp - stosowna ze względu na adresata formuła rozpoczynająca list. Rozwinięcie - stosowność treści ze względu na adresata i cel korespondencji. Zakończenie - zamieszczenie stosownego zwrotu kończącego list. Logiczne uporządkowanie tekstu (nie pojawiają się nieuzasadnione powtórzenia)** Spójność tekstu (istnieją stylistyczne nawiązania między częściami listu)** Zgodność treści listu z celem korespondencji. Stosowność stylu ze względu na treść listu i adresata. Stosowanie zwrotów grzecznościowych.** Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.]** 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-1p. 0-3p. XII Przestrzeganie zasad ortografii (dopuszczalny jeden błąd, dyslektycy - dwa błędy)** 0-1p. 32 XIII Przestrzeganie zasad interpunkcji (dopuszczalne dwa błędy, dyslektycy - trzy błędy)** XIV Stosowny układ graficzny i estetyka listu.** * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. – cel; 15p. - bdb; 14p. - 11p. - db; 10p. - 8p. - dst; 7p. - 5p. - dop; 4p. - 0p. - ndst 0-1p. 0-1p. Kryteria oceny zaproszenia Numer kryterium Kryteria Liczba punktów I Wskazanie adresata, nadawcy, miejsca, czasu, celu [kogo zapraszamy, kto zaprasza, gdzie, kiedy, na co] 0–1p. II Zastosowanie wyrazu o charakterze perswazyjnym – co najmniej jeden 0–1p. III Spójność tekstu 0–1p. IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] 0–1p. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla 0–1p. uczniów z dysleksją – 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] *5p. – brak błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych – cel; 5p. - bdb; 4p. - db; 3p. - dst; 2p. - dop; 0–1p. -ndst V Kryteria oceny dedykacji Liczba punktów Numer kryterium Kryteria I Wskazanie adresata, okoliczności, nadawcy, miejsca i czasu [komu dedykujemy; z jakiej okazji (za co, w jakich 0–1p. okolicznościach); kto dedykuje; gdzie (miejscowość); kiedy (data)] II Spójność tekstu 0–1p. III Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] 0–1p. IV Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla uczniów z dysleksją – 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] 0–1p. V Trafne i poprawne użycie cytatu [fakultatywnie] oraz estetyka zapisu (czystość, czytelność, brak skreśleń) 0–1p. *5p. – brak błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych – cel; 5p. - bdb; 4p. - db; 3p. - dst; 2p. - dop; 0–1p. -ndst 33 Kryteria oceny ogłoszenia prasowego Liczba punktów Numer kryterium Kryteria I Zapis najważniejszych informacji [czego dotyczy ogłoszenie, np. poszukiwania pracy, kupna, sprzedaży, zamiany, 0–1p. znalezienia, zagubienia czegoś] II Informacja dotycząca nadawcy pozwalająca na nawiązanie z nim kontaktu [np. imię i nazwisko, adres, telefon, 0–1p. adres e-mail] III Funkcjonalność stylu [zwięzłość, rzeczowość] 0–1p. IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] 0–1p. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla 0–1p. uczniów z dysleksją – 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] *5p. – brak błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych – cel; 5p. - bdb; 4p. - db; 3p. - dst; 2p. - dop; 0–1p. -ndst V Kryteria oceny ogłoszenia typu zawiadomienie Numer kryterium Kryteria Liczba punktów I Zapis najważniejszych informacji [kogo zawiadamiamy, o czym – cel, czas, miejsce, kto zawiadamia] 0–1p. II Stosowanie wyrazów o charakterze perswazyjnym [co najmniej jeden] 0–1p. III Spójność tekstu 0–1p. IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] 0–1p. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla 0–1p. uczniów z dysleksją – 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] *5p. – brak błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych – cel; 5p. - bdb; 4p. - db; 3p. - dst; 2p. - dop; 0–1p. -ndst V 34 Kryteria oceny streszczenia Numer kryterium Kryteria Liczba punktów I Przedstawienie najważniejszych faktów, wydarzeń w sposób chronologiczny 0–1p. II Obiektywizm (brak ocen, komentarzy, uwag, refleksji) 0–1p. III Spójność, logiczność tekstu, określona ilość wypowiedzeń (7-8 zdań) 0–1p. IV Poprawność językowa [dopuszczalny 1 błąd] 0–1p. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna [dopuszczalny 1 błąd ortograficzny i 1 błąd interpunkcyjny; dla 0–1p. uczniów z dysleksją – 2 błędy ortograficzne i 2 błędy interpunkcyjne] *5p. oraz brak błędów językowych, ortograficznych i interpunkcyjnych – cel; 5p. - bdb; 4p. - db; 3p. - dst; 2p. - dop; 0–1p. -ndst V Kryteria oceny recenzji książki Kryteria Liczba punktów I Trafny tytuł [związany z treścią pracy] 0–1p. II Podanie podstawowych informacji o książce i jej twórcach – co najmniej trzy informacje [autor, tytuł, ilustrator, tłumacz, miejsce i rok wydania, wydawnictwo] 0–1p. III Przedstawienie problematyki utworu 0–1p. IV Subiektywna ocena różnych elementów książki – co najmniej cztery elementy [np. kompozycja, przebieg akcji, 0–2p. postawy bohaterów, język, elementy edytorskie – ilustracje, wygląd okładki, strony tytułowej] V Stosowanie słownictwa perswazyjnego 0–1p. VI Poprawność pracy pod względem merytorycznym 0–1p. Numer kryterium I Temat (0-7)* II Kompozycja (0–3)** VII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji 0–1p. VIII Spójność tekstu 0–1p. 35 IX Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] 0–1p. Język i styl (0-4)** X Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-3p. XI Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. XII Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 0-2p. XIII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] 0-1p. Zapis (0-3)** * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 17p. - cel; 16p. - bdb; 15p. - 12p. - db; 11p. - 9p. - dst; 8p. - 6p. - dop; 5p. - 0p. - ndst Kryteria oceny recenzji filmu Kryteria Liczba punktów I Trafny tytuł [związany z treścią pracy] 0–1p. II Podanie podstawowych informacji o filmie i jego twórcach – co najmniej cztery informacje [tytuł, czas powsta- 0–1p. nia, reżyser, autor scenariusza, scenograf, kostiumolog, kompozytor muzyki, obsada aktorska] III Przedstawienie problematyki filmu IV Subiektywna ocena różnych elementów filmu – co najmniej cztery elementy [np. reżyseria, scenariusz, sceno- 0–2p. grafia, kostiumy, praca statystów, kaskaderów, muzyka, montaż, dźwięk, dubbing, efekty specjalne, nastrój] V Subiektywna ocena gry aktorów 0–1p. VI Stosowanie słownictwa perswazyjnego 0-1p. VII Poprawność pracy pod względem merytorycznym 0–1p. Numer kryterium I Temat (0-8)* 0–1p. II Kompozycja (0–3)** 36 VII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji 0–1p. VIII Spójność tekstu 0–1p. IX Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] 0–1p. Język i styl (0-4)** X Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-3p. XI Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. XII Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 0-2p. XIII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] 0-1p. Zapis (0-3)** * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 18p. - cel; 17p. – 16p. - bdb; 15p. - 13p. - db; 12p. - 9p. - dst; 8p. - 6p. - dop; 5p. - 0p. - ndst Kryteria oceny recenzji spektaklu teatralnego Kryteria Liczba punktów I Trafny tytuł [związany z treścią pracy] 0–1p. II Podanie podstawowych informacji o sztuce i jej twórcach – co najmniej cztery informacje [tytuł, reżyser, miejsce 0–1p. i czas prapremiery, premiery, scenograf, kostiumolog, charakteryzator, choreograf, kompozytor muzyki, obsada aktorska] III Przedstawienie problematyki przedstawienia IV Subiektywna ocena różnych elementów inscenizacji – co najmniej cztery elementy [np. reżyseria, scenografia, 0–2p. kostiumy, charakteryzacja, choreografia, muzyka, dobór rekwizytów, światło, praca suflera, efekty specjalne, reakcje publiczności, nastrój] Numer kryterium I Temat (0-8)* 0–1p. 37 V Subiektywna ocena gry aktorów 0–1p. VI Stosowanie słownictwa perswazyjnego 0-1p. VII Poprawność pracy pod względem merytorycznym 0–1p. II Kompozycja (0–3)** VII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji 0–1p. VIII Spójność tekstu 0–1p. IX Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] 0–1p. Język i styl (0-4)** X Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-3p. XI Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 0-2p. Zapis (0-3)** XII XIII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 18p. - cel; 17p. – 16p. - bdb; 15p. - 13p. - db; 12p. - 9p. - dst; 8p. - 6p. - dop; 5p. - 0p. - ndst 0-1p. Kryteria oceny opowiadania twórczego Kryteria Liczba punktów I Rozwinięcie tematu (określenie elementów świata przedstawionego, czyli gdzie, kiedy, kto, w jaki sposób) 0–2p. II Trafny tytuł [odpowiedni do treści opowiadania] 0–1p. III Przedstawienie przyczynowo-skutkowego toku zdarzeń 0–1p. IV Ciekawy sposób prowadzenia narracji [osiągnięty na przykład dzięki prawidłowemu wprowadzeniu do toku nar- 0–2p. racji kilkuzdaniowego opisu; np. opisu przedmiotu, krajobrazu, wyglądu zewnętrznego postaci, sytuacji, przeżyć Numer kryterium I Temat (0-6)* 38 wewnętrznych; lub elementów charakterystyki postaci] II Kompozycja (0–3)** V Trójdzielność wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie) z zachowaniem właściwych proporcji, akapity 0–1p. VI Spójność 0–1p. VII Logiczność [brak powtarzania tych samych treści] 0–1p. Język i styl (0-4)** VIII Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-3p. IX Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 0-2p. Zapis (0-3)** X XI Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. – cel; 15p. - bdb; 14p. - 12p. - db; 11p. - 8p. - dst; 7p. - 5p. - dop; 4p. - 0p. - ndst 0-1p. Kryteria oceny opowiadania z dialogiem Kryteria Liczba punktów I Rozwinięcie tematu (określenie elementów świata przedstawionego, czyli gdzie, kiedy, kto, w jaki sposób) 0–2p. II Trafny tytuł [odpowiedni do treści opowiadania] 0–1p. III Przedstawienie przyczynowo-skutkowego toku zdarzeń 0–1p. IV Poprawne i celowe wprowadzenie dialogu w tok narracji [co najmniej jeden przykład składający się z co naj- 0–1p. mniej sześciu wypowiedzi] V Poprawne stosowanie uzupełnień dialogowych [co najmniej trzy przykłady] Numer kryterium I Temat (0-6)* 0-1p. II Kompozycja (0–3)** VI Trójdzielność wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie) z zachowaniem właściwych proporcji 0–1p 39 VII Spójność 0–1p. VIII Logiczność [brak powtarzania tych samych treści] 0–1p. Język i styl (0-4)** IX Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-3p. X Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0-1p. Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 0-2p. Zapis (0-3)** XI XII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 17p. - cel; 16p. - bdb; 15p. - 13p. - db; 12p. - 10p. - dst; 9p. - 8p. - dop; 7p. - 0p. – ndst 0-1p. Kryteria oceny opisu dzieła sztuki – reprodukcji obrazu Numer kryterium Kryteria Liczba punktów I Temat (0-10)* I Realizacja tematu [opowiadanie nie może dominować nad opisem] 0–1p. II Krótka informacja o dziele i jego twórcy 0–1p. III Określenie tematyki obrazu [np. portret, pejzaż, martwa natura, scena batalistyczna, scena rodzajowa, malar- 0–1p. stwo abstrakcyjne, akt] IV Wyodrębnienie i nazwanie charakterystycznych elementów przedstawionych na pierwszym planie obrazu 0–1p. V Wyodrębnienie i nazwanie charakterystycznych elementów przedstawionych na drugim planie obrazu 0-1p. VI Opis tła obrazu 0-1p. VII Określenie nastroju 0-1p. VIII Nazwanie cech charakterystycznych dla poszczególnych elementów– np. ich kształt, wielkość, kolor [nie wy- 0-1p. starcza pojedyncze stwierdzenie ani wskazanie tylko jednej cechy dla różnych elementów] IX Stosowanie słownictwa określającego stosunki przestrzenne – co najmniej cztery przykłady [np. na pierwszym 0-1p. planie, obok, z prawej strony, poniżej, u dołu] 40 X Sformułowanie własnych wrażeń lub refleksji 0-1p. II Kompozycja (0–2)* XI Trójdzielność wypowiedzi 0–1p. XII Spójność 0–1p. Język i styl (0-4)* XIII Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-3p. XIV Funkcjonalność stylu 0-1p. Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 0-2p. Zapis (0-3)* XV XVI Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 19p. - cel; 18p. – 17p. - bdb; 16p. - 14p. - db; 13p. - 10p. - dst; 9p. - 6p. - dop; 5p. - 0p. - ndst 0-1p. Kryteria oceny przemówienia (ustnego) Numer kryterium Kryteria Liczba punktów I Zgodność przemówienia z tematem 0–1p. II Wstęp – apostrofa do słuchaczy, wyjaśnienie powodu spotkania, określenie celu przemówienia 0–1p. III Rozwinięcie tematu w ramach określonej koncepcji ucznia 0–1p. IV Zakończenie – np. uogólnienie, refleksja, aforyzm, sentencja, odpowiedni cytat 0–1p. V Występowanie wyrazów i zwrotów dotyczących czasu i miejsca, w którym odbywa się spotkanie [np. szczególna 0–1p. data, pamiętny dzień, niezwykła chwila, niezapomniane miejsce] VI Występowanie zwrotów skierowanych do słuchaczy – co najmniej 2 przykłady poza wstępną apostrofą [np. mili 0–1p. goście, szanowni państwo, panie i panowie, zacni zebrani, drogie koleżanki i drodzy koledzy] VII Występowanie słów wyrażających stosunek do własnej wypowiedzi [np. mam zaszczyt, jestem wzruszony, przy- 0–1p. padł mi miły obowiązek] VIII Spójność wypowiedzi 0–1p. 41 IX Logiczność wypowiedzi 0–1p. X Poprawność językowa [dopuszczalne 2 błędy] 0–1p. XI Funkcjonalność stylu wypowiedzi – styl dostosowany do audytorium, sugestywność, jasność, rzeczowość, zro- 0–1p. zumiałość wypowiedzi XII Płynność wypowiedzi [odpowiednie tempo mówienia, uczeń może przyspieszyć tylko wtedy, gdy ma to służyć 0–1p. do osiągnięcia jakiegoś efektu] XIII Wyraźne mówienie [uczeń jest słyszany i rozumiany] XIV Wyraziste mówienie [odpowiednie akcentowanie najważniejszych miejsc wystąpienia, modulacja głosu, pauzy, 0–1p. unikanie monotonii] 0–1p. Odpowiednie gesty, mimika, postawa przemawiającego [nie rozpraszają słuchaczy, podkreślają najważniejsze 0–1p. elementy wystąpienia, służą utrzymywaniu kontaktu ze słuchającymi] Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. 15p. - cel; 14p. - bdb; 13p. - 11p. - db; 10p. - 8p. - dst; 7p. - 5p. - dop; 4p. - 0p. - ndst XV Kryteria oceny przemówienia (pisemnego) Kryteria Liczba punktów I Zgodność przemówienia z tematem 0–1p. II Wstęp – apostrofa do słuchaczy, określenie celu przemówienia 0–1p. III Rozwinięcie tematu w ramach określonej koncepcji ucznia 0–1p. IV Zakończenie – np. uogólnienie, refleksja, aforyzm, sentencja, odpowiedni cytat 0–1p. V Występowanie zwrotów skierowanych do słuchaczy – co najmniej 2 przykłady poza wstępną apostrofą [np. mili 0–1p. goście, szanowni państwo, panie i panowie, zacni zebrani, drogie koleżanki i drodzy koledzy] VI Występowanie słów wyrażających stosunek do własnej wypowiedzi [np. mam zaszczyt, jestem wzruszony, przy- 0–1p. padł mi miły obowiązek] Numer kryterium Temat (0-6)* Kompozycja (0-3)** VII Trójdzielność wypowiedzi (wstęp, rozwinięcie, zakończenie) z zachowaniem właściwych proporcji 0–1p. VIII Spójność wypowiedzi 0–1p. 42 IX Logiczność wypowiedzi Język i styl (0-4)** X Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0–3p. XI Funkcjonalność stylu 0–1p. Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 0–2p. Zapis (0-3)** XII XIII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] * Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 16p. – cel; 15p. - bdb; 14p. - 12p. - db; 11p. - 8p. - dst; 7p. - 5p. - dop; 4p. - 0p. – nast. 0–1p. Kryteria oceny opisu przeżyć wewnętrznych w formie listu Numer kryKryteria terium I TEMAT (0–6)* Rozwinięcie tematu I Zastosowanie słownictwa nazywającego uczucia [co najmniej 3 przykłady] II Zastosowanie słownictwa opisującego zewnętrzne i wewnętrzne przejawy uczuć [co najmniej 3 przykłady] III Użycie co najmniej dwóch porównań i jednego związku frazeologicznego IV Obecność zwrotów do adresata [co najmniej jeden poza nagłówkiem] V Liczba punktów 0–2 p. 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. II KOMPOZYCJA (0–3)** Występowanie charakterystycznych elementów listu VI [miejscowość, data, nagłówek, formuła pożegnalna, podpis] 0–1 p. 43 VII Trójdzielność wypowiedzi [wstęp, rozwinięcie, zakończenie] 0–1 p. VIII Spójność wypowiedzi 0–1 p. III JĘZYK (0–3)** Poprawność językowa IX [0–3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5–6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] IV ZAPIS (0–5)** Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] X [dla uczniów z dysleksją: 0–3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] XI XII XIII Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] Układ graficzny [właściwe rozmieszczenie elementów listu, akapity, odstępy, marginesy] Estetyka zapisu [czystość, czytelność pisma] 0–3 p. 0–2 p. 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 17p. - cel; 16p. - bdb; 15p. - 13p. - db; 12p. - 10p. - dst; 9p. - 8p. - dop; 7p. - 0p. – ndst Kryteria oceny opisu przeżyć wewnętrznych w formie kartki z pamiętnika Numer kryKryteria terium I TEMAT (0–7)* Rozwinięcie tematu I Zastosowanie słownictwa nazywającego uczucia [co najmniej 3 przykłady] II Liczba punktów 0–2 p. 0–1 p. 44 III IV V VI Zastosowanie słownictwa opisującego zewnętrzne i wewnętrzne przejawy uczuć [co najmniej 3 przykłady] Użycie co najmniej dwóch porównań i jednego związku frazeologicznego Zapis poprzedzony datą [dzień, miesiąc, rok] Stosowanie narracji pierwszoosobowej 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. II KOMPOZYCJA (0–2)** VII Trójdzielność wypowiedzi [wstęp, rozwinięcie, zakończenie] 0–1 p. VIII Spójność wypowiedzi 0–1 p. III JĘZYK (0–3)** IX Poprawność językowa [0–3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5–6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] IV ZAPIS (0–5)** Poprawność ortograficzna[0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją: 0–3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] X 0–3 p. 0–2 p. XI Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] 0–1 p. XII Układ graficzny [właściwe rozmieszczenie elementów pamiętnika, akapity, odstępy, marginesy] 0–1 p. XIII Estetyka zapisu [czystość, czytelność pisma] 0–1 p. * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 17p. - cel; 16p. - bdb; 15p. - 13p. - db; 12p. - 10p. - dst; 9p. - 8p. - dop; 7p. - 0p. – ndst 45 Kryteria oceny sprawozdania Numer kryLiczba Kryteria terium punktów I TEMAT (0–7)* Zgodność pracy z tematem 0–1 p. I Zamieszczenie informacji o przyczynie i celu opisywanych wydarzeń II 0–1 p. Zamieszczenie informacji o miejscu i czasie III 0–1 p. [gdzie? kiedy?] Informacja o uczestnikach opisywanych wydarzeń IV 0–1 p. [ich zachowanie, reakcje, wypowiedzi] Zrelacjonowanie faktów i wydarzeń, których autor był świadkiem lub uczestnikiem V 0–1 p. Zredagowanie subiektywnej oceny z użyciem odpowiedniego słownictwa [np. jestem przekonany, sądzę, moim VI 0–1 p. zdaniem, według mnie, jestem pewien, bez wątpienia] – co najmniej cztery przykłady Użycie słownictwa oceniającego dodatnio lub ujemnie – co najmniej cztery przykłady VII 0–1 p. KOMPOZYCJA (0–3)** VIII Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji IX Spójność tekstu Logiczność X 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] JĘZYK I STYL (0–4)** 46 XI Poprawność językowa [0–3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5–6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] Funkcjonalność stylu XII 0–3 p. 0–1 p. [styl odpowiedni do formy wypowiedzi – jasność, rzeczowość] IV ZAPIS (0–3)** Poprawność ortograficzna [0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] XIII [dla uczniów z dysleksją: 0–3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] XIV Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] 0–2 p. 0–1 p. * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 17p. - cel; 16p. - bdb; 15p. - 13p. - db; 12p. - 10p. - dst; 9p. - 8p. - dop; 7p. - 0p. – ndst Kryteria oceny wywiadu Numer kryKryteria terium I TEMAT (0–7)* Zgodność pracy z tematem – przeprowadzenie rozmowy koncentrującej się wokół określonego zagadnienia I [wywiad „dla osoby” lub „dla sprawy”] Trafny tytuł (zgodny z treścią pracy, ciekawy) wraz z dopowiedzeniem (np. ....... – wywiad z panem Markiem II Jankowskim o trudnym życiu kapitana) Poprawnie zredagowany lid [rzeczowy, zwięzły, mający związek z treścią wywiadu] III Interesujący sposób zadawania pytań [unikanie pytań zamkniętych, dopowiedzenia, komentarze, jasność, precyIV zja] Nawiązania do poprzednich wypowiedzi rozmówcy – co najmniej dwa V Liczba punktów 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. 0–1 p. 47 Potwierdzenie autorstwa wywiadu (podpis) VI Poprawność pracy pod względem merytorycznym VII KOMPOZYCJA (0–3)** 0–1 p. 0–1 p. VIII Trójdzielność wypowiedzi [wstęp; seria pytań i odpowiedzi; podsumowanie – uogólnienie, puenta; podziękowa0–1 p. nie] IX Spójność tekstu 0–1 p. X Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] 0–1 p. III JĘZYK I STYL (0–4)** XI Poprawność językowa [0–3 bł. 3 p.; 4 bł. 2 p.; 5–6 bł. 1 p.; 7 bł. 0 p.] 0–3 p. XII Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0–1 p. IV ZAPIS (0–4)** Poprawność ortograficzna[0 bł. 2 p.; 1 bł. 1 p.; 2 bł. 0 p.] [dla uczniów z dysleksją: 0–3 bł. 2 p.; 4 bł. 1 p.; 5 bł. 0 p.] XIII 0–2 p. XIV Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] 0–1 p. XV Poprawny zapis dialogu 0–1 p. * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 18p. - cel; 17p. – 16p. - bdb; 15p. - 13p. - db; 12p. - 9p. - dst; 8p. - 6p. - dop; 5p. - 0p. – nast. 48 Kryteria oceny opisu przedmiotu Nr kryterium Kryteria Liczba punktów I TEMAT (0–5) I Wyodrębnienie i nazwanie charakterystycznych elementów opisywanego przedmiotu 0–1 p. II Podanie cech charakterystycznych dla poszczególnych elementów, np. kształt, wielkość, kolor [nie wystarczy pojedyncze stwierdzenie ani wskazanie tylko jednej cechy dla różnych elementów] 0–1 p. III Stosowanie słownictwa określającego stosunki przestrzenne, np. u góry, na dole, pod, nad, powyżej, w środku, pośrodku [co najmniej pięć przykładów] 0–1 p. IV Użycie co najmniej dwóch porównań 0–1 p. V Sformułowanie wrażeń lub refleksji 0–1 p. II KOMPOZYCJA (0–2)* VI Trójdzielność wypowiedzi z zachowaniem właściwych proporcji [wstęp, rozwinięcie, zakończenie] 0–1 p. VII Spójność tekstu 0–1 p. III JĘZYK I STYL (0–3)* VIII Poprawność językowa[0–2 bł. - 2 p.; 3 bł. - 1 p.; 4 bł. - 0 p.] 0–2 p. IX Funkcjonalność stylu 0–1 p. IV 49 ZAPIS (0–3)* X Poprawność ortograficzna[0 bł. - 2 p.; 1 bł. - 1 p.; 2 bł. - 0 p.] [dla uczniów z dysleksją: 0–3 bł. - 2 p.; 4 bł. - 1 p.; 5 bł. - 0 p.] 0–2 p. XI Poprawność interpunkcyjna[dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] 0–1 p. * Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 13p. – cel; 12 – bdb; 11-10 – db; 9–8 – dst; 7-6 – dop; 5-0 - ndst Kryteria oceny *reportażu Numer kryterium Kryteria Liczba punktów I TEMAT (0–10)* I Zgodność pracy z tematem 0–1 p. II Trafny, ciekawy tytuł 0–1 p. III Poprawnie zredagowany lid [rzeczowy, zwięzły, związany z treścią reportażu] 0–1 p. IV Zredagowanie co najmniej trzech trafnych śródtytułów [w jednolitej konwencji, zgodnych z treścią] 0–1 p. V Zrelacjonowanie faktów i wydarzeń, których autor był świadkiem lub uczestnikiem 0–1 p. VI Zamieszczenie informacji dotyczących czasu, miejsca wydarzeń i osób w nich uczestniczących 0–1 p. VII Zamieszczenie informacje dotyczących reakcji, zachowań, opinii bohaterów [co najmniej dwa przykłady] 0–1 p. VIII Ocena przedstawionych wydarzeń (faktów) 0–1 p. 50 IX Prawidłowe i celowe wprowadzenie elementów innych form wypowiedzi, np. dialogów i monologów bohaterów, opisu miejsca, opisu sytuacji, opisu przeżyć wewnętrznych, charakterystyki, rozprawki [co najmniej dwa przykłady] 0–1 p. X Poprawność merytoryczna 0–1 p. II KOMPOZYCJA (0–2)** XI Spójność tekstu 0–1 p. XII Logiczność [nie występują nieuzasadnione powtórzenia] 0–1 p. III JĘZYK I STYL (0–4)** XIII Poprawność językowa [0–3 bł. - 3 p.; 4 bł. - 2 p.; 5–6 bł. - 1 p.; 7 bł. - 0 p.] 0–3 p. XIV Funkcjonalność stylu [styl odpowiedni do formy wypowiedzi] 0–1 p. IV ZAPIS (0–3)** XV Poprawność ortograficzna [0 bł. - 2 p.; 1 bł. - 1 p.; 2 bł. - 0 p.] [dla uczniów z dysleksją: 0–3 bł. - 2 p.; 4 bł. - 1 p.; 5 bł. - 0 p.] 0–2 p. XVI Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalnych 6 błędów] 0–1 p. * Uczeń otrzymuje 0 p. za pracę nie na temat. ** Jeśli praca jest krótsza niż połowa wymaganej objętości, nie przyznaje się punktów z tych kategorii. 19p. - cel; 18p. – 17p. - bdb; 16p. - 15p. - db; 14p. - 11p. - dst; 10p. - 8p. - dop; 7p. - 0p. - ndst 51 Kryteria oceny recytacji Liczba punktów Numer kryterium Kryteria I Znajomość tekstu [dwa nieznaczne błędy (w tym podpowiedzi nauczyciela) – 2 punkty; od 3 do 5 błędów – 0–2p. 1punkt; liczne błędy, podpowiedzi wykluczają przyznawanie punktów za kolejne kryteria; uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną II Właściwe tempo mówienia [dostosowane do sytuacji ukazanej w wierszu, fragmencie prozy; przestrzeganie zna- 0–1p. ków interpunkcyjnych, przerzutni] III Wyraźne mówienie [uczeń jest słyszany i rozumiany] 0–1p. Wyraziste mówienie [uczeń dostosowuje sposób mówienia do sytuacji ukazanej w wierszu, fragmencie prozy; 0–1p. głosem wyraża uczucia, zaciekawia, wzrusza itp.] 5p. oraz wyjątkowe walory artystyczne – cel; 5p. - bdb; 4p. - db; 3p. - dst; 2p. - dop; 0–1p. -ndst IV Kryteria oceniania dyktand ocena liczba błędów celujący dopuszczalne 2 błędy interpunkcyjne bardzo dobry 1 bł. ort. dobry 2 bł. ort. dostateczny 3 - 4 bł. ort. dopuszczający 5 - 6 bł. ort. niedostateczny 7 i więcej bł. ort. Uwaga: 3 bł. interpunkcyjne = 1 bł. ortograficzny 52 Kryteria oceny rysunkowych (plastycznych) konkretyzacji utworów Numer kryterium Kryteria Liczba punktów I Realizacja tematu 0–1 p. II Zgodność pracy z tekstem III Oryginalność wyrażonej treści 0–2 p. IV Oryginalność zastosowanej techniki 0–2 p. V Estetyka wykonania 0–1 p. 0–2 p. 8p. - cel; 7p.- bdb; 6p - db; 5p. – dst; 4p.- dop; 3–0p. – brak oceny (Jeśli uczeń podjął się wykonania zadania plastycznego, ale jego wykonanie jest na poziomie niedostatecznym, nie otrzymuje oceny.) Kryteria oceny realizacji projektów Numer kryterium I Kryteria Liczba punktów Zgodność projektu z tematem 0–2 p. II Oryginalność wyrażonej treści 0–2 p. III Oryginalność zastosowanej techniki (technologii) 0–4 p. IV Estetyka wykonania 0–2 p. V Prezentacja 0–2 p. 12 p. - cel; 11–10p. - bdb; 9–8p. - db; 7–6 p. – dst; 5p. - dop; 4–0 p. - ndst 53 Kryteria oceny współpracy w grupie w związku z realizacją konkretnych zadań Liczba punktów Numer kryterium Elementy współpracy podlegające punktowaniu I Ogólne zaangażowanie w pracę grupy 0–2 p. II III Bezpośredni wkład w realizację powierzonego zadania Stopień wywiązania się z pełnionej funkcji 0–2 p. 0–2 p. IV Umiejętność współpracy z innymi 0–2 p. V Samodyscyplina, nieprzeszkadzanie innym w pracy 10p. – cel ; 9p. – bdb; 8 – 7p. – db; 6 – 5p. – dst; 4p. – dop; 3-0p. - ndst 0–2 p. Artykuł prasowy Numer Kryteria oceny kryterium I Temat (0 - 6)* 1. Realizacja myśli zawartej w temacie właściwa dla artykułu. 2. Dominuje funkcja poznawcza (informacyjna) Liczba punktów 0-2p. 0-1p. 3. Trafny dobór informacji. 0-1p. 4. Funkcjonalne wykorzystanie przykładów. 0-2p. 5. Precyzja sformułowanych tez i umiejętność ich dowodzenia. 0-2p. 6. Przejrzyste wnioskowanie. 0-1p. II Kompozycja (0 - 3)** 7. Właściwa kompozycja. 0-1p. 8 Spójność tekstu (istnieją stylistyczne nawiązania pomiędzy poszczególnymi częściami pracy np. po pierwsze, a 0-1p. teraz przejdźmy do, ponadto, z drugiej strony itp.). 54 9. Logiczne uporządkowanie tekstu (nie pojawiają się nieuzasadnione powtórzenia). III Język i styl (0-4)** 10. Poprawność językowa [0–3bł. 3p.; 4bł. - 2p.; 5bł. – 1p.; 6bł. i więcej 0p.] 0-1p. 11. Funkcjonalność stylu [słownictwo odpowiednie dla artykułu] IV Zapis(0-3)** 12. Poprawność ortograficzna [0bł. - 2p.; 1bł. - 1p.; 2bł. - 0p.] [dla uczniów z dysleksją: 0bł.–3bł. 2p.; 4bł. 1p.; 5bł. 0p.] 13. Poprawność interpunkcyjna [dopuszczalne 3 błędy, dla uczniów z dysleksją dopuszczalne 4 błędy] Uczeń otrzymuje 0p. za pracę nie na temat, co wiąże się z otrzymaniem oceny niedostatecznej. 15p. - cel; 14p. - bdb; 13p. - 11p. - db; 10p. - 8p. - dst; 7p. - 5p. - dop; 4p. - 0p. - ndst 0-1p. 0-3 p. 0- p. 0-1p. Uwagi końcowe: 1. W PSO zawarto jedynie propozycje oceniania za poszczególne formy wypowiedzi. Nauczyciel, po rozpoznaniu zespołu klasowego oraz indywidualnych potrzeb i możliwości uczniów, może zmodyfikować tryb przeliczania punktów na poszczególne oceny. O każdej zmianie uczniowie są informowani przez nauczyciela polonistę. 2. Oceniając złożone formy wypowiedzi (np. rozprawkę, charakterystykę, opowiadanie, opis), polonista w razie potrzeby będzie stosował zasady oceniania holistycznego, o czym za każdym razem poinformuje uczniów. Przez pomiar holistyczny sprawdzamy przede wszystkim struktury myślenia ucznia, a nie sumę wiedzy (wiadomości rzeczowych), zawartą w wypracowaniu. Istotne kryteria przy tego typu ocenie: − poprawne zrozumienie przez ucznia tematu i podporządkowanie pracy temu rozumieniu (niekoniecznie w sposób założony przez nauczyciela) − użyteczność doboru materiału rzeczowego (lekturowego) wykorzystanego w pracy dla realizacji uczniowskiej koncepcji (na dalszym miejscu jest obfitość tego materiału) − struktura pacy (kompozycja, wybór formy) jest bardzo ważna. Wskazuje bowiem na poziom struktury myślenia. Amorficzność pracy (brak " kośćca", określonego kształtu) wskazuje na niski poziom − poprawność językowa i ortograficzna nie jest kryterium fundamentalnym; istotna jest natomiast sprawność językowa (jest bowiem powiązana ze sprawnością myślenia). 55 KRYTERIA HOLISTYCZNEJ OCENY WYPRACOWANIA ROZPRAWKA CHARAKTERYSTYKA OPOWIADANIE OPIS Treść 0 – 4 pkt. Praca zgodna z tematem, odniesienie do problemu sformułowanego w temacie; stanowisko autora wobec problemu(sąd wyrażony pośrednio, bezpośrednio – postawiona teza lub hipoteza); trafność i wnikliwość argumentacji; logika wywodu(błąd rzeczowy zakłócający logikę wywodu powoduje obniżenie oceny). Treść 0 – 4 pkt. Realizacja tematu; zachowanie spójności całej wypowiedzi; przedstawienie postaci; prezentacja cech zewnętrznych; prezentacja cech wewnętrznych; wskazanie zależności między cechami charakteru a postępowaniem postaci; ocena postaci; uzasadnienie swojej opinii. Treść 0 – 4 pkt. Opowiadanie na temat; prezentacja świata przedstawionego złożonego z różnorodnych elementów, uplastycznianie ich; tworzenie akcji – układ wydarzeń w logicznym porządku; sposób opowiadania – w sposób celowy posługiwanie się wybraną formą narracji, dynamizowanie akcji, konsekwentne stosowanie form czasu przeszłego, w sposób celowy urozmaicanie wypowiedzi. Treść 0 – 4 pkt. Realizacja tematu; przedstawienie przedmiotu opisu; tematyka opisywanego przedmiotu, prezentacja, komentarz, usytuowanie elementów opisywanego przedmiotu w przestrzeni; ukazanie elementów opisywanego przedmiotu; wyrażenie stosunku do opisywanego przedmiotu. Segmentacja 0 – 1 pkt. Segmentacja 0 – 1 pkt. Segmentacja 0 – 1 pkt. Segmentacja 0 – 1 pkt. Styl 0 – 1 pkt. Styl 0 – 1 pkt. Styl 0 – 1 pkt. Styl 0 – 1 pkt. Język 0 – 2 pkt. Ortografia 0 – 1 pkt. Język 0 – 2 pkt. Ortografia 0 – 1 pkt. Język 0 – 2 pkt. Ortografia 0 – 1 pkt. Język 0 – 2 pkt. Ortografia 0 – 1 pkt. Interpunkcja 0 – 1 pkt. Interpunkcja 0 – 1 pkt. Interpunkcja 0 – 1 pkt. Interpunkcja 0 – 1 pkt. 56