nego profesora Władysława Paszka, człowieka o silnej osobowości

nego profesora Władysława Paszka, człowieka o silnej osobowości i o międzynarodowym autorytecie nauk owym.
ś i
Rys . 1. „Sy mp ozyj na
P
i”
ie
enie iej
n
tó h
mapa ols k – roz m sz cz5 P m ż s cowo c w k ry c org a izowano sympozja maszyn
n
ię
e
in
ią
t
t
1
.
os
łu
o
o
s
m
olog
as
os owaną w tablicach
z
r
elektrycznych (SME) w latach 1965 – 20
(rys.7) oraz (4)-zamieszczonej w [1, 2, 3, 4]
Rys. 2 Miejsce obrad trzeciego Sympozjum
– 3,(1967 r.) w
Maszyn Elektrycznych
D olny m. StojSME
ą od s t ony p awej :
r
r
Kazimierzu
p rof . Władys ław L atek ( 1916– 1991), dr
Cz es ław Sap ała (Z akład WAMEL) doc. Stef an
,
P iątek (1914 –
1999) i autor opracowania
Do grona osób wyróżniaj ą y się bardzo d
c ch
żym wkładem w rozwój nauki i te niki pouch
lskiej , zaliczany j est również prof. dr inż. T adeusz Śliwiński dr h.c.. Profe sor przez przeszło sześćdziesiąt lat pracował twórczo w Instytucie
przyi j ą Elektrotechniki
ię
j w Warszawie,
ł
czyn a c s do rozwo u przemys u maszyn
elektrycznych. W ciągu trzydziestu lat osią\
gnął wszystkie stopnie kariery naukowej ,
łą znie z tytułem złonka rze
c
c
c zywistego PAN.
W dużym stopniu przyczynił się do rozwoj u
techniki w dziedzinie maszyn elektrycznych
wszystkich odmian, począwszy od maszyn
małych. do turbogeneratorów małej mocy.
Kierował zespołami opra owuj ą ymi now
c
c
oi il ik
i
k j
czesne ser e s n ów ndu cy nych czte rech
kolej ny genera j i wdrożony do produk j i
ch
c ,
ch
c
przez przemysł polski. Biorąc udział w ich
opracowaniach i opracowaniach trzech generacj i silników do napędu wirówek cukrown ij
i j ą ię
ś i
czych – ednocze n e przyczyn a c s ró wnież do ich wdrożenia – dwukrotnie został la u10
reatem zespołowych Nagród Państwowych I Stopnia. Został również odznaczony wysokimi odznaczeniami
państwowymi.
Rys. 3. Zabytkowy
budynek w
– Z droj u, w który m
Szczawnicy
odby ło s ięj ubileusz owe p ięćdz ies iąte Sympozjum Maszyn Elektrycznych SME– 50
Prof. T. Śliwiński wybitnie prz yił ię
i
czyn s do wprowadzen a tec h-
nik komputerowych w polskich
– badawjednostkach naukowo
kł
k
czych oraz w za adach produ uj ą y maszyny elektry zne.
c ch
c
N
leży j edno ześnie nadmienić ża-e
c
,
Profesor przywiązywał bardzo
duże znaczenie d o eksperymentalnego weryfikowania wyników
badań analitycznych. Wyniki o bł
li zeń anality zny
c
c ch – w asnych i
zespołowych, zweryfikowanych
w drodze badań – zawarł w ośmiu książkach oraz w około stu artykułach zamieszczonych w czasopismach
.T t ł .
ą
tawowych Jego publikacj i w postaci obszernych monografii,
polskich i zagranicznliych i y u y pods
traktuj \
il
ik
i
k
j
i
ił
lik
t
cych o me odach ob czen owych s n ów ndu cy nych wym en em w pub acjach [2],[4]. W sympozjach
wanych w Polsce, Profesor uczestniczył aktywnie od początku ich zaistnienia,
maszyn jelektrycznych
organizo
ą
iki
i
prezentu c wyn swo ch prac naukowo – badawczych. Duże uznanie świata nauki zdobył w zakresie koo rdynacj i ogólnopolskich programów badań podstawowych w dziedzinie elektryki. Dobrze znał technikę pr oą
j ki
ją
fi
śl k j
ch, stosowan zarówno w przemy e ra owym a w przodu cych rmach zagr adukcji
maszyn
elektrycikzny
i
.
B
ł
li
ł
j
i
.
A
ł
i
łą
i
ż
t
t
n cznych y o wyn
by o ch czn e s o dwadzieścia.
cznych s u bowych wy azdów zagran cznych
i
l
k
i
ł
iki
i
ń
k
f
j
i
t
t
W e o ro n e prezen owa wyn swo ch bada na on erenc ach sympozj ach za granicą. Jego olbrzymia
pracowitość, staranność wykonania każdego opracowania i dogłębne przemyślenia metod badania i skrupula tnego opracowywania wyników pomiarów, zawsze wywoływały mój podziw. A mi ałem ku temu okazj ę, gdyż
bezpośrednie przyj acielski e kontakty utrzymywaliśmy przez ok. sześćdziesiąt lat.
Będą w delega j i służbowej w roku 197 1 w Wilnie prowadziłem długą rozmowę z głównym konstruktorem
c
c
li
i
j
f
il ik
i
k j
.
t
t
t
fabryki dr Jurgisem Szliogerisem, na ema me od ob czen owych edno azowych s n ów ndu cy nych W
trakcie rozmowy na zapytanie, którą z metod obliczeniowych stosuj ą inżynierowie fabryki, rozmówca
jednoznacznie udzielił odpowiedzi, że posługuj ą się książką „Kleine Einphasenmotoren” prof. T. Śliwińskiego, w ydanej przez VEB Verlag Technik w 196 1r. Duże było zadowolenie dr J. Szliogerisa, kiedy rok później , będąc
w ramach rewanżu w Instytucie Elektrotechniki w Warszawie, został na moj ą prośbę przyj ęty na prawie dw ugodzinną rozmowę merytoryczną z prof. T. Śliwińskim. Trzeba nadmienić, że w ówczesnym ZSRR, w tym
i
j ij
i k iążki w j ęzyku rosyj skim poświę one j ednofazowym silnikom induk y
czas e wydano, co na mn e dw e s
,
c
c jnym.
Do grona osób wyróżniaj ą y się prowadzeniem bardzo szerokiej działalnoś i naukowej należał niewątpl
c ch
c
iwie
i ż. Bolesław Dubi ki. Poznałem Profesora w 1950 r. Byłem wów zas studentem drugiego roku Po
l
c
c
prof. iki
dr n
itechn Warszawskiej . Tak się złożyło, że później , przez kilkadziesiąt lat miałem bezpośredni
kontakt
z
Profesorem (może zgodnie z treścią cytowanych słów piosenki). Ponieważ prof. B. Dubicki prowadził równolegle
do pracy naukowej , również szeroko zakroj oną pracę organizacyj ną i społeczną. W latach tych byłem czło nkiem trze komisj i którym Profesor przewodni zył. Były to komisj e istniej ą e przy PK
B
i
.Z
ch
,
c
c
N, C JW SEP n
j ą działalność prof. B. D
koń zą ymi się opra owaniami ac
c c
c
ubickiego z oryginalnych prac w zakresie teorii,
monografii z dziedziny maszyn elektrycznych oraz działalności dydaktycznej i społecznej , długo zastanawiałem
się dlaczego Profesor nie uczestniczy w sympozj ach maszyn elektrycznych. Jeśli dobrze pamiętam, to uczes tniczył tylko w j ednym sympozj um, które odbyło się w Kazimierzu Dolnym w początkowych latach siede mdziesiątych. Przyj echał wówczas na posiedzenie ze swoim gościem z Anglii.
11
f
ą
Rys d. 4. Fotografia
rodzinna przedstawiaj ca p ro .
Wła ys ława P asz ka (P ol. Śl.) wraz z sy nem p rof . Stef anem P asz kiem (P ol. Śl.) . A kty wny udz iał
prof. Stefana Paszka w sympozjach
maszyn
elektrycznych
ws kaz uj e na konty nuacj ę dz ieła oj ca
Rys.5. Prof. Eugeniusz Koziej (P.W. 1926 – 2015) –
Prezes Polskiego
Towarzystwa Elektrotechniki Teorety cz nej i Stos owanej s kłada ży cz enia p of . Władys ł
ar
wowi Paszkowi (!925 – 2004) z okazji 75– lecia urodzin, podczas Sympozjum Maszyn SME– 31
Rys . 6. Wp zyj aciels kiej p og awędce.
5 n ó eZ
Rys.
12.Uczestnicy
sympozjum
SME – 3 , a Gd rzh amkowej
w
r P
d
P of . Władys ław
K
D
e
e
j
i
ie
n
e
asz k (p o p raw stroaz m rz u ol y m p o cz as p rz rwy w obra ac . N a z dj ęciu
r )
nie o az auto wsp omnień w p z e wie
z naj duj ą s ię: p o lewej s tronie - prof. Krystyn Pawluk (IEL); po
,
r
r
r
r
między p os iedz eniami, p odcz as Sympo- ś rodku – autor op racowania, z aś p o p rawej s tronie p rof . A ndrz ej
ni t SME–
ó
zjum SME – 37 w Ustroniu Jaszowcu
Bytnar (Instytut Energetyki i– wsp łorg a z a or
35)
Przyczynę nie uczestniczenia w sympozj ach odkryłem nieco później . Biorąc udział w posiedzeniach w yi iony trze komisj i miałem możliwość prowadzenia rozmów z Profesorem na tematy nie tylko
ch
ch
,
mł en
s użbowe. Wprawdzie prof. B. Dubicki z zasady bardzo racj onalnie gospodarował zarówno swoim czasem, j ak
i zasem złonków komisj i którym Profesor przewodni zył to j ednak pod zas niektóry posiedzeń były
c
c
,
c ,
c
ch
il
ę
k
ij
.
ię
ł
i i i
ż
chw e na rozmow o chara terze mn e merytorycznym Pam tam, e powraca wówczas wspomn en am
l
ł
i
ń
.
j
j
ł
ł
i
i
ią
k
nawet do at m odz e czych Podczas ednego z wy azdów s użbowych – w ramach spe n an a obow z owego
kł
ł
k
ł j
Z kł
DA w Poniatowej ). Wo
t
wizytowania za adów przemys owych (w ym przypad u by wy azd do a adu E
lnego czasu było wtedy dużo. Wyj azd odbywał się na zlecenie Centralnego Biura Jakości Wyrobów, podp orządkowanego wówczas Polskiemu Komitetowi Normalizacyj nemu. Brałem udział w tym wyj eździe jako sekretarz komisj i. Delega j a była trzyosobowa (trze ią osobą był starszy wiekiem pra ownik B W nie włą z
c
c
c
C J ,
c
j ą y się do rozmowy). W zasie j azdy samo odem pytałem Profesora o ego .plany działalnoś i ś iśle na ac
c
ch
,
J
c c
kowej na naj bliższe lata. Odpowiedz była bardzo sz zera i sz zegółowa. Utwierdziłem się w przekonaniu żuc
c
, e
Profesor j est człowiekiem bardzo pracowitym i, że pracuj e w domu – na ogół do późna w nocy. Z wypowiedzi
wynikało, że zainteresowanie sympozj ami Profesora było duże, a wkład do utrzymywania ciągłości
12
j
elektrycznych – z powodu braku czasu – ograniczał się do wspomagania finansowego tej
sympoz ów maszyn
k
j
.
zy nau owe Pomoc finansowa przychodziła poprzez Komitet Elektrotechniki PAN oraz Sekcj ę Maszyn
iimpre
Transformatorów Komitetu Elektrote niki. ależy przy tym nadmienić że prof. B. Dubi ki przez wiele lat
ch
N
,
c
pełnił szereg zaszczytnych funkcj i w Polskiej Akademii Nauk. Był również prezesem Polskiego Tow arzystwa
Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej , które wspierało finansowo i wspiera nadal sympozja. W najwyż\
szym stopniu przyczyniał się do wspomagania finansowego sympozj ów w czasie, gdy pełnił funkcj ę zastępcy
Wydziału IV Nauk Technicznych PAN (funkcj ę tę pełnił przez wiele lat). Zasługi Profes ora na tym
sekretarza
l
ł
po u by y duże, aczkolwiek może nie dla wszystkich elektryków dostrzegalne.
a
Data
sympozjum
b
31
20-23
września
L.p
1995 r.
32
33
34
26-29
czerwca
1996 r.
9-12
czerwca
1997 r.
1998 r.
Miejscowość obrad
c
Gliwice
(Ustroń)
Kraków
(Przegorzały)
Poznań
(Kiekrz)
Łódź (Art
urówek)
14-16
czerwca
1999 r.
13-16
czerwca
2000 r.
19-22
czerwca
2001 r.
18-21
czerwca
2002 r
Warszawa
(Kazimierz
Dolny)
Wrocław
(Szklarska
ę
Por ba)
Gliwice
(Ustroń–
Zawodzie)
39
9-11
czerwca
2003 r.
Gdańsk
40
15-18
czerwca
2004 r.
Warszawa
(Haj nó wka)
41
14-17
czerwca
2005 r.
Opole
ł --//
Wroc aw
(Jarnołtó\
wek)
42
3-6 lipca
2006 r.
35
36
37
38
Kielce
(Cedzyna)
(Jurata)
Kraków
Nazwa sympozjum
lub
uwagi dotyczące
zakresu tematycznego
d
Maszyny
synchroniczne
dużych i małych mocy z
uwzględnieniem warunków zas
ilania
Liczba
Refe- Uczest
ratów ników
e
f
67
150
50
80
53
82
66
78
Maszyny Elektryczne w
Energetyce
48
100
Zagadnienia metrologiczne w dziedzinie maszyn elektrycznych
104
170
Analiza i projektowanie
maszyn elektrycznych
80
120
Diagnostyka maszyn
elektrycznych
Maszyny elektryczne o
magnesach
trwałych
i
ść
t
t
S ra y sprawno w
maszynach elektrycznych
Nowe konstrukcje, technologia, metody obliczeniowe
Silniki indukcyjne, maszyny o magnesach
trwałych, programy n
auczania
ść
Straty i sprawno w
maszynach elektrycznych
Polowe i obwodowe metody symulacyjne, maszyny w elektroenergetyce
Silniki indukcyjne, maszyny synchroniczne
io
magnesach trwałych –
symulacja
Organizatorzy
g
lą k
Politechnika Ś s a ,, Komitet
Elektrotechniki PAN
Politechnika Krakowska,
ABB
O i ł
Dolmel, SEP ddz a Krakowski ń k
Pozna s a, KoPolitechnika
mitet Badań Naukowych,
PTETiS, Mikroma, Energetyka
Ł k
Politechnika ódz a, Ministerstwo Edukacji Narodowej,
PTETiS, Komitet Elektr. PAN
Politechnika Warszawska, Instytut Energetyki, Instytut
Elektrotechniki
Politechnika Wrocławska z
udziałem Politechniki Opo lskiej
Politechnika Śląska, Komitet
Elektrotechniki PAN
Politechnika Świętokrzyska,
73
88
116
168
81
89
127
135
Politechnika Opolska, Komitet
Elektrotechniki
li
ik PAN,
ł IEEE
,Po techn a Wroc a wska
86
101
AGH, Politechnika Krakowska, Komitet Elektrotechniki
PAN
Komitet Elektrotechniki PAN
Politechnika Gdańska, Komitet Elektrotechniki PAN,
O IEEE
i ł
Sekcja Polska,ńSEP ddz a
Gda ski
Instytut Elektrotechniki, Politechnika Warszawska, Komitet
Elektrotechniki PAN, IEEE
Sekcja Polska
13
43
2-5 lipca
2007 r.
Poznań
Turbogeneratory, maszyny indukcyjne, maszyny o magnesach
trwałych
Politechnika Poznańska, Ko-
87
120
mitet Elektrotechniki PAN,
PTETiS, MULTIMOTO,
ASTAT, H.Cegielski,
MPK
Poznań
ł
Wroc aw
(Szklarska
ę
Por ba)
Projektowanie, nowe
Politechnika Wrocławska ,
konstrukcje i technolo44
94
110
Komitet Elektrotechniki PAN
gie maszyn, badania
symulacyjne
Silniki
indukcyjne –
Rzeszów
23-26
modelowanie, współ\
Politechnika Rzeszowska,
ią
45
76
90
czerwca
(Krasiczyn) praca z siec , masz yny
PTETiS, BOBRME
2009 r.
reluktancyjne
Silniki indukcyjne, ma21-24
szyny
Politechnika Śląska, Komitet
ły o emagnesach
ksploata j a
t
Gliwice
rwa
ch,
c ,
czerwca
46
84
114
(Ustroń)
Elektrotechniki PAN
2010 r.
optymalizacja maszyn
synchronicznych
Energetyka odnawialna,
nowe konstrukcje i
Zachodniopomorski
Uniwertet Technolog. , PGE Gó
19-22
sy
rtechnologie
maszyn
i
transformatorów, z
47
Szczecin
70
75
czerwca
nictwo i Energetyka, Danfoss,
a2011 r.
gadnienia cieplne i meTespol, National Instruments
chaniczne
Maszyny o magnesach
Politechnika Wrocławska,
trwałych, elektromasz
ł
18-20
yWroc aw
Komitet Elektr. PAN, Polska
ł
czerwca
nowe elementy automa48
97
119
(Książ)
Sekcja IEEE, Oddz. Wroc a w2012 r.
tyki,
badania
symulaj
i
ę
ski PTETiS
cy ne maszyn nap dów
Maszyny synchroniczne,
17-19
Akademia
Politechniliniowe, transformatory,
ka GdańMorska,
Gdynia
ska, SEP Odział
Gdańsk–
49
czerwca
indukcyjne (silniki i ge102
110
Gdański
2013 r.
neratory – diagnostyka,
modelowanie)
Problemy eksploatacyjPolitechnika Krakowska, Kok
22-25
Kra ów
ne maszyn dla energetymitet Elektrotechniki PAN,
50
102
89
AGH,
PTETiS,
IEEE, SEP
czerwca
(Szczawni- ki – diagnostyka, badaOdz
iał
nia i modelowanie, ana2014 r.
ca)
Krakowski
lizy polowe
ń [1
eł
e t ieni
jó
nee t
n h SME)
up
acowa
z
,
Rys. 7. U
nienie (w stos. do opr
, 2, 3, 4]) z s aw a sy mp oz w maszy l k ry cz y c (
17-20
czerwca
2008 r.
zorganizowanych w Polsce w latach 1965-2014
14
h
de
i iń i
Rys. 8 Prof.,PA
dr .Pc. Ta f usz Śl w s k
e
ni
n
j
e
ł.
N
.
ł
ł
u
kc
kierowcz
(I.El.) –
nicze w Instytucie Elektrotechniki oraz w
Polskiej Akademii Nauk
Otwarcie sympozjum SME– 35 w Kazimierzu Dolnym, pośRys.9.
więcone maszy nom elektry cz ny m w energ ety ce (w D omu Dz iennika z a) . Siedz ą od s t ony lewe
j prof. Kazimierz Zakrzewski
r
r
ni ący K omitetu E lekt otechniki PAN i dalej
dr h. c. – dprzewod cz
r
eusz Śliwińs ki d h.c. cz ł. PAN – p owadz ący s sj ę
a
,
r
r
prof. T
e
Rys . 1 . P of . B oles ław D ubicki (P olitechnika Wa
r0 r
PA
szawska (1906– 1990) – cz ł. N
Rys . 11. P ie wsz a ks iąż ka p of . B oles ława D ubicki
er
r
g o, maj ąca p os tać monog raf ii – wydana w 1947 r.
ł ż i l
ju
ią zołówkę
t
c
nauki
i techniki
polskiej
Wymienieni
trzej kprzedstawiciele
–ż zaskłu en d a rozwo
– s anow
k
ę
i
ł
i
i
i
j
j
l
szego r gu osób, tóre wn os y du y w ad w organ zowan e rozwó sympoz ów maszyn e ektrycznych.
szer
Z ra j i istniej ą y ograni zeń nie j est możliwe sz zegółowe zaprezentowanie wszystki zaangażowany
c
c ch
c
c
ch
ch
osób.
15