wytyczne dla komisarzy wyborczych oraz terytorialnych i
Transkrypt
wytyczne dla komisarzy wyborczych oraz terytorialnych i
Zał cznik do uchwały Pa stwowej Komisji Wyborczej z dnia 8 stycznia 2007 r. (poz. ) WYTYCZNE DLA KOMISARZY WYBORCZYCH ORAZ TERYTORIALNYCH I OBWODOWYCH KOMISJI WYBORCZYCH, DOTYCZ CE PRZYGOTOWANIA I PRZEPROWADZANIA WYBORÓW DO RAD GMIN, RAD POWIATÓW I SEJMIKÓW WOJEWÓDZTW ORAZ WYBORÓW WÓJTÓW, BURMISTRZÓW I PREZYDENTÓW MIAST W TOKU KADENCJI W LATACH 2006-2010. Ilekro w niniejszych wytycznych jest mowa o: 1) Ordynacji wyborczej — nale y przez to rozumie ustaw z dnia 16 lipca 1998 r. — Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. z 2003 r. Nr 159, poz. 1547, z pó n. zm.1); 2) ustawie o wyborze wójta — nale y przez to rozumie ustaw z dnia 20 czerwca 2002 r. o bezpo rednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta (Dz. U. Nr 113, poz. 984, z pó n. zm.2); 3) ustawie o samorz dzie gminnym — nale y przez to rozumie ustaw 8 marca 1990 r. o samorz dzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z pó n. zm.3); 1 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 102, poz. 1055 i Nr 167, poz. 1760, z 2005 r. Nr 175, poz. 1457 oraz z 2006 r. Nr 17, poz. 128, Nr 34, poz. 242, Nr 146, poz. 1055, Nr 159, poz. 1127 i Nr 218, poz. 1592). 2 Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 127, poz. 1089 i Nr 214, poz. 1806; z 2004 r. Nr 102, poz. 1055, z 2005 r. Nr 175, poz. 1457 oraz z 2006 r. Nr 218, poz. 1592. 3 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 23, poz. 220, Nr 62, poz. 558, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 214, poz. 1806, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568, 2 4) radzie — nale y przez to rozumie rad gminy, rad powiatu i sejmik województwa; 5) wójcie — nale y przez to rozumie wójta, burmistrza i prezydenta miasta; 6) wyborach w toku kadencji — nale y przez to rozumie wybory ponowne, wybory uzupełniaj ce, wybory przedterminowe i wybory do nowych rad; 7) wyborach ponownych — nale y przez to rozumie wybory ponowne do rad i wybory ponowne wójtów; 8) wyborach przedterminowych — nale y przez przedterminowe to do rozumie rad wybory i wybory przedterminowe wójtów. Wybory w toku kadencji przeprowadza si stosuj c: 1) wzory urz dowych formularzy i druków wyborczych ustalone dla wyborów przeprowadzanych w zwi zku z upływem kadencji, z uwzgl dnieniem wzorów ustalonych uchwał Pa stwowej Komisji Wyborczej z dnia ... stycznia 2007 r. w sprawie ustalenia wzorów urz dowych formularzy oraz druków wyborczych stosowanych w wyborach ponownych, uzupełniaj cych, przedterminowych, wyborach do nowych rad i w wyborach przedterminowych wójtów, burmistrzów i prezydentów miast; 2) wzory zgłoszenia kandydatów na członków komisji wyborczych ustalone uchwał Pa stwowej Komisji Wyborczej z dnia 4 wrze nia 2006 r. w sprawie sposobu zgłaszania kandydatów na członków komisji wyborczych, wzoru zgłoszenia oraz zasad powoływania terytorialnych komisji wyborczych i obwodowych komisji wyborczych w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Rady m. st. Warszawy i rad dzielnic m. st. Warszawy (M. P. Nr 61, poz. 641 i Nr 68, poz. 701). z 2004 r. Nr 102, poz. 1055 i Nr 116, poz. 1203, z 2005 r. Nr 172, poz. 1441 i Nr 175, poz. 1457 oraz z 2006 r. Nr 17, poz. 128 i Nr 181, poz. 1337) 3 Przy stosowaniu druków ustalonych dla wyborów w zwi zku z upływem kadencji nale y dokona stosownych zmian redakcyjnych oraz zmian zwi zanych z rodzajem wyborów. W wyborach w toku kadencji terytorialne i obwodowe komisje wyborcze oraz komisarze wyborczy mog korzysta ze wspomagania informatycznego. Zasady korzystania ze wspomagania informatycznego okre la odr bna uchwała. I. 1. Zadania komisarzy wyborczych Ogólne zadania. Stosownie do uchwały Pa stwowej Komisji Wyborczej z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie okre lenia wła ciwo ci terytorialnej komisarzy wyborczych, wła ciwo ci rzeczowej w zakresie wykonywania czynno ci o charakterze ogólnowojewódzkim oraz trybu pracy komisarzy wyborczych (M.P. Nr 13, poz. 225 i Nr 37, poz. 589 oraz z 2004 r. Nr 6, poz. 114), i przeprowadzeniem wyborów wykonuj zadania zwi zane z przygotowaniem komisarze wyborczy zgodnie z ich wła ciwo ci terytorialn . Wyznaczeni komisarze wyborczy wykonuj czynno ci o charakterze ogólnowojewódzkim. Zadania te s wymienione w § 2 ust. 1 wymienionej wy ej uchwały, przy czym w wyborach w toku kadencji nie s ustalane zbiorcze wyniki wyborów na obszarze województwa i, w zwi zku z tym, podanie do publicznej wiadomo ci wyników wyborów (do rady lub wyborów wójta) oraz ogłoszenie obwieszczenia w wojewódzkim dzienniku urz dowym nale y do kompetencji wła ciwego terytorialnie komisarza wyborczego. Komisarze wyborczy, zgodnie z wła ciwo ci terytorialn : 1) współdziałaj z wojewod w sprawach zwi zanych z zarz dzeniem wyborów oraz przestrzeganiem prawa w sprawach zwi zanych z wyga ni ciem i obsadzeniem mandatów radnych; 2) czuwaj nad prawidłowym wykonywaniem przez wła ciwe organy — stosownie do rodzaju wyborów — zada wymienionych w art. 203a ust. 1 Ordynacji wyborczej (utworzenie obwodów głosowania, powołanie obwodowych komisji wyborczych, sporz dzenie spisów wyborców, podział na okr gi wyborcze). Je eli 4 zadania wyborcze wymienione w tym artykule nie s wykonywane w terminie, w sposób zgodny z prawem, po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu ich wykonania, komisarz wyborczy wydaje postanowienie w sprawie wykonania zast pczego; 3) sprawuj nadzór nad przestrzeganiem prawa wyborczego, w tym nad zgodno ci z prawem czynno ci wykonywanych przez terytorialne i obwodowe komisje wyborcze, podaj do publicznej wiadomo ci wyniki wyborów oraz ogłaszaj je w wojewódzkim dzienniku urz dowym, a tak e wykonuj inne czynno ci powierzone im przepisami prawa; 4) uczestnicz orzecze w post powaniach w sprawach protestów wyborczych. Kopie s dów o niewa no ci wyborów lub niewa no ci wyboru radnego (wraz z uzasadnieniem) komisarze wyborczy przesyłaj do Pa stwowej Komisji Wyborczej. 2. Przyjmowanie zawiadomie o utworzeniu komitetu wyborczego. W wyborach ponownych mog uczestniczy wył cznie komitety wyborcze utworzone dla wyborów, przeciwko wa no ci których wniesiono zasadny protest. Udział innych komitetów wyborczych w takich wyborach jest dopuszczalny jedynie wówczas, je eli z orzeczenia s du wynika, e nale y powtórzy równie czynno ci zwi zane z przyjmowaniem zawiadomie o utworzeniu komitetu wyborczego. W wyborach do nowych rad uzupełniaj cych, mog wyborach uczestniczy przedterminowych tylko komitety oraz wyborcze wyborach utworzone dla zarz dzonych wyborów do okre lonej rady lub wyborów wójta. Je li wybory przedterminowe w danej gminie s jednocze nie wyborami do rady i wyborami wójta to utworzone dla udziału w tych wyborach komitety wyborcze mog zgłasza kandydatów na radnych i kandydatów na wójtów. W wyborach uzupełniaj cych, wyborach przedterminowych, wyborach do nowych rad wszystkie komitety wyborcze (w tym równie komitety wyborcze partii politycznych i koalicyjne komitety wyborcze) zawiadamiaj wyborczego, którego wła ciwo o swoim utworzeniu komisarza terytorialna obejmuje jednostk samorz du terytorialnego, w której odbywaj si wybory (art. 64j Ordynacji wyborczej). 5 Zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego musz spełnia takie same wymogi, jak zawiadomienia składane w zwi zku z wyborami przeprowadzanymi w zwi zku z upływem kadencji z zastrze eniem, e: 1) zawiadomienia składa si w terminie ustalonym w kalendarzu wyborczym stanowi cym zał cznik odpowiednio do rozporz dzenia Prezesa Rady Ministrów lub zarz dzenia wojewody; 2) komitety wyborcze wyborców nie zbieraj podpisów wyborców popieraj cych utworzenie komitetu wyborczego. Komisarze wyborczy wydaj postanowienia w sprawie zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego w trybie i na zasadach jak w przypadku wyborów przeprowadzanych w zwi zku z upływem kadencji, stosuj c odpowiednio art. 64i Ordynacji wyborczej. Komisarze wyborczy zwróc uwag , aby w kalendarzu wyborczym stanowi cym zał cznik do zarz dzenia wojewody o przeprowadzeniu wyborów uj ta była czynno dotycz ca zawiadomienia komisarza wyborczego o utworzeniu komitetu wyborczego. 3. Przyjmowanie sprawozda finansowych komitetów wyborczych. Pełnomocnik finansowy ka dego komitetu wyborczego uczestnicz cego w wyborach uzupełniaj cych, w wyborach przedterminowych oraz w wyborach nowych rad obowi zany jest do zło enia komisarzowi wyborczemu sprawozdania finansowego, o którym mowa w art. 84 ust. 2 Ordynacji wyborczej. W przypadku gdy komitet wyborczy nie pozyskiwał i nie wydatkował rodków, pełnomocnik finansowy komitetu wyborczego mo e zło y komisarzowi wyborczemu o wiadczenie zast puj ce z o wiadczeniami stosuje sprawozdanie si odpowiednio finansowe. przepisy Do post powania dotycz ce sprawozda finansowych. Komisarze wyborczy przyjmuj c sprawozdania finansowe wykonuj czynno ci, o których mowa w art. 84 ust. 6, art. 84a ust. 1-4, 7 i 8, art. 84b ust. 2, art. 84c oraz art. 84d ust. 4 i 5 Ordynacji wyborczej. Komitet wyborczy uczestnicz cy w wyborach ponownych, w których prowadzona jest kampania wyborcza składa oddzielne sprawozdanie finansowe z wyborów 6 poprzedzaj cych wybory ponowne i oddzielne sprawozdanie finansowe o przychodach i wydatkach zwi zanych z udziałem w wyborach ponownych. Kampania wyborcza w wyborach ponownych prowadzona jest jedynie, gdy w wyborach tych przeprowadza si głosowanie. W zwi zku z udziałem w wyborach ponownych, w których prowadzona jest kampania wyborcza komitetowi wyborczemu przysługuje odr bny limit wydatków na kampani wyborcz , wyliczony w sposób okre lony w art. 83e ust. 2 i 3 Ordynacji wyborczej (lub w art. 24 ust. 5 ustawy o wyborze wójta). Sprawozdania finansowe z wyborów ponownych składa si wła ciwemu komisarzowi wyborczemu (art. 84 ust. 2a Ordynacji wyborczej). Komisarze wyborczy przekazuj sprawozda Pa stwowej Komisji Wyborczej kserokopie finansowych zło onych przez komitety wyborcze partii politycznych i koalicyjne komitety wyborcze (bez zał czonych do sprawozda dokumentów) oraz postanowienia wydane w sprawie tych sprawozda . II. 1. Wybory ponowne Wybory przeprowadza si poczynaj c od czynno ci wskazanej w postanowieniu s du, stwierdzaj cym niewa no wyborów lub niewa no wyboru radnego (art. 61 ust. 2 Ordynacji wyborczej). Je eli orzeczenie s du nie zawiera wskaza , co do czynno ci od których nale y ponowi post powanie wyborcze, b d budzi w tpliwo ci, czy dla przeprowadzenia wyborów powinny zosta powołane nowe komisje wyborcze lub sporz dzone nowe spisy wyborców, komisarz wyborczy wyst puje do s du o uzupełnienie postanowienia lub o rozstrzygni cie w tpliwo ci co do jego tre ci (art. 351 § 1 i art. 352 Kodeksu post powania cywilnego w zwi zku z art. 61 ust. 2 i art. 63 ust. 1 i 2 Ordynacji wyborczej). 2. Odwołanie si w art. 62 ust. 2 Ordynacji wyborczej do odpowiedniego stosowania w wyborach ponownych art. 26 tej ustawy oznacza, e wojewoda wydaje zarz dzenie o wyborach ponownych po zasi gni ciu opinii komisarza wyborczego. Wojewoda obowi zany jest zarz dzi wybory w ci gu 7 dni od zako czenia post powania s dowego (art. 62 ust. 1 Ordynacji wyborczej). Data tych wyborów musi przypada w okresie 90 dni od dnia zako czenia 7 post powania s dowego, jednak e kalendarz wyborczy mo e przewidywa skrócone — w rozs dnym wymiarze — terminy wykonania niektórych czynno ci wyborczych. Komisarz wyborczy współdziała i zapewnia stosown pomoc wojewodzie w sprawach zwi zanych z zarz dzeniem wyborów, ustaleniem czynno ci post powania wyborczego. W kalendarzu wyborczym musz by uwzgl dnione nie tylko te czynno ci, które wskazał w postanowieniu s d, ale tak e inne, b d ce nast pstwem czynno ci wskazanych przez s d (np. podanie do wiadomo ci wyborców informacji o numerze i granicach okr gu, siedzibie komisji, a tak e danych o kandydatach). Komisarze wyborczy udzielaj potrzebnej pomocy komisjom wyborczym organizuj c szkolenia, udzielaj c wyja nie prawnych oraz pomocy w sprawach organizacyjnych. 3. Dla przeprowadzenia wyborów ponownych nie powołuje si nowych komisji chyba, e podstaw uniewa nienia wyborów były zarzuty odnosz ce si do komisji wyborczych (art. 63 ust. 1a i 2 Ordynacji wyborczej). W takim wypadku powołuje si komisje spo ród kandydatów zgłoszonych przez pełnomocników tych komitetów wyborczych, które miały prawo zgłosi kandydatów w wyborach uniewa nionych, na zasadach okre lonych w wy ej wymienionej uchwale Pa stwowej Komisji Wyborczej z dnia 4 wrze nia 2006 r. 4. Głosowanie w wyborach ponownych przeprowadza si na podstawie tych samych spisów wyborców, które były sporz dzone w zwi zku z wyborami uniewa nionymi chyba, e podstaw uniewa nienia wyborów były nieprawidłowo ci w spisie wyborców; w takim przypadku sporz dza si nowy spis wyborców. Spis wyborców sporz dza si lub dokonuje jego aktualizacji w sposób okre lony w rozporz dzeniu Ministra Spraw Wewn trznych i Administracji z dnia 19 pa dziernika 2006 r. w sprawie spisu wyborców w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz. U. Nr 191, poz.1417). Je li oba egzemplarze spisu wyborców były wykorzystane w zwi zku z ponownym głosowaniem na wójta i w obu rubrykach spisu przeznaczonych na potwierdzenie otrzymania kart do głosowania (na obu egzemplarzach spisu) znajduj si podpisy wyborców, wówczas nale y w urz dzie gminy r cznie 8 wykona dodatkow rubryk za rubryk „Uwagi” przeznaczon na potwierdzenie otrzymania przez wyborc karty do głosowania i oznaczy j dat głosowania. 5. W czynno ciach wykonywanych w wyborach ponownych mog uczestniczy pełnomocnicy komitetów wyborczych, których kandydaci kandyduj w okr gu wyborczym, w którym czynno ci s powtarzane. Dotyczy to równie m ów zaufania. 6. Druki, formularze i inne dokumenty (karty do głosowania, protokoły sporz dzane przez komisje wyborcze, obwieszczenia) nale y oznaczy adnotacj informuj c , e dotycz wyborów ponownych. Tre dokumentów sporz dzanych w zwi zku z wykonywaniem wskazanych przez s d czynno ci wyborczych nale y równie dostosowa do zakresu czynno ci wykonywanych w konkretnych wyborach, zapewniaj c ich spójno z tre ci zarz dzenia wojewody o wyborach ponownych. Oznacza to m. in., e wypełnia si tylko te cz ci protokołów i zestawie , które zawieraj informacje i dane dotycz ce czynno ci przeprowadzonych w tych wyborach. 7. Komisje wyborcze maj obowi zek wywieszenia jednego egzemplarza odpowiednio protokołu głosowania i protokołu z wyborów w miejscu łatwo dost pnym dla wyborców (art. 64 Ordynacji wyborczej). W celu zapewnienia wyborcom zrozumiałej informacji o zakresie wyborów ponownych komisja podaje w protokole, w rubryce „Uwagi” b d odr bnej notatce, wyja nienie o w doł czonej do protokołu wykonanych czynno ciach (dotyczy to np. ponownego losowania celem ustalenia, któremu kandydatowi przypada mandat, przeliczenia głosów itp.). 8. Wła ciwy terytorialnie komisarz wyborczy sporz dza obwieszczenie o wynikach przeprowadzonych wyborów ponownych i ogłasza je w wojewódzkim dzienniku urz dowym oraz podaje do wiadomo ci wyborców na obszarze działania rady, do której wybory były przeprowadzone. III. 1. Wybory uzupełniaj ce w gminach do 20 tys. mieszka ców Wybory uzupełniaj ce zarz dza si i przeprowadza w ci gu 3 miesi cy od daty stwierdzenia przez rad wyga ni cia mandatu. Zarz dzenie wojewody o 9 wyborach podaje si niezwłocznie do publicznej wiadomo ci i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urz dowym najpó niej w 60 dniu przed dniem wyborów; w zarz dzeniu podaje si tak e liczb wybieranych radnych. Ustawowe terminy wykonania czynno ci wyborczych nie mog by skracane. Kalendarz wyborczy powinien obejmowa wszystkie czynno ci wyborcze, jak w wyborach zwi zanych z upływem kadencji z wyj tkiem nieodpłatnego rozpowszechniania audycji wyborczych (art. 76 ust. 2b Ordynacji wyborczej). W kalendarzu wyborczym nale y wskazywa czynno ci dostosowane do przeprowadzanych wyborów np. zamiast powołania terytorialnych komisji wyborczych — powołanie Gminnej Komisji Wyborczej w ............... . W wyborach uzupełniaj cych wykonuje si jak w wyborach przeprowadzanych w bowiem takie same czynno ci, zwi zku z upływem kadencji, z uwzgl dnieniem zasad zawiadamiania o utworzeniu komitetów wyborczych wskazanych w pkt I.2. oraz zasad nadawania numerów zarejestrowanym listom kandydatów wskazanych w pkt III.3. Dla ka dych wyborów uzupełniaj cych s sporz dzane nowe spisy wyborców. Komisje wyborcze powołuje si zgodnie z zasadami ustalonymi wy ej wskazan uchwał Pa stwowej Komisji Wyborczej z dnia 4 wrze nia 2006 r. 2. Komisja terytorialna sprawdza w czasie zgłoszenia list kandydatów na radnych, czy wykaz podpisów wyborców popieraj cych zgłoszenie listy wyra nie wskazuje, e dotyczy wyborów uzupełniaj cych do danej rady. Bada ponadto, czy na li cie zgłoszono wymagan liczb kandydatów. Nale y pami ta , i stosownie do art. 98 ust. 2 pkt 1 Ordynacji wyborczej, lista kandydatów mo e zawiera w konkretnych najwy ej tyle nazwisk, ilu radnych wybiera si wyborach. Np. je eli w wyborach w okr gu uzupełniaj cych w 4-mandatowym okr gu wybiera si 1 radnego, ka da zgłoszona lista mo e zawiera tylko po 1 kandydacie. 3. Komisja terytorialna nadaje, w terminie okre lonym w kalendarzu wyborczym, zarejestrowanym listom numery w drodze losowania, poczynaj c od numeru 1, stosuj c odpowiednio przepisy art. 64o ust. 7 i 8 Ordynacji wyborczej. 10 4. Ustalaj c tre karty do głosowania, terytorialna komisja wyborcza umieszcza na niej informacj , e jest to karta do głosowania w wyborach uzupełniaj cych do danej rady. 5. Pozostałe czynno ci komisji terytorialnych i obwodowych zwi zane z przygotowaniem i przeprowadzeniem wyborów uzupełniaj cych, s takie same jak w wyborach powszechnych i ich wykonanie zostało omówione w uchwałach Pa stwowej Komisji Wyborczej: 1) z dnia 25 wrze nia 2006 r. w sprawie wytycznych dla terytorialnych komisji wyborczych dotycz cych wykonywania zada do dnia głosowania w wyborach do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, Rady m.st. Warszawy i rad dzielnic m.st. Warszawy oraz w wyborach bezpo rednich wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zarz dzonych na dzie 12 listopada 2006 r. (M. P. Nr 68, poz. 700); 2) z dnia 2 pa dziernika 2006 r. w sprawie wytycznych dla obwodowych komisji wyborczych, dotycz cych zada i trybu pracy w przygotowaniu i przeprowadzeniu głosowania w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw, Rady m. st. Warszawy i rad dzielnic m. st. Warszawy oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, zarz dzonych na dzie 12 listopada 2006 r. (M. P. Nr 70, poz. 709); 3) z dnia 9 pa dziernika 2006 r. w sprawie wytycznych dotycz cych druku i przechowywania kart do głosowania w wyborach do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw, Rady m. st. Warszawy i rad dzielnic m. st. Warszawy oraz w wyborach wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zarz dzonych na dzie 12 listopada 2006 r. (M. P. Nr 72, poz. 716); 4) z dnia 18 pa dziernika 2006 r. w sprawie wytycznych dla terytorialnych komisji wyborczych, dotycz cych sposobu ustalania wyników głosowania i wyników wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw, Rady m. st. Warszawy i rad dzielnic m. st. Warszawy oraz wyników głosowania i wyników wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast zarz dzonych na dzie 12 listopada 2006 r. (M. P. Nr 74, poz. 738 i Nr 84, poz. 851). 11 Wytyczne te w wyborach uzupełniaj cych nale y stosowa odpowiednio. 6. Je eli w wyniku wyborów uzupełniaj cych mandat nie zostanie obsadzony, wybory uzupełniaj ce powtarza si mi dzy 6 a 9 miesi cem od daty wyborów uzupełniaj cych, w których mandat został nieobsadzony (art. 193 ust. 2 Ordynacji wyborczej). W takiej sytuacji komisarz wyborczy wyst puje do wojewody o zarz dzenie wyborów. 7. Wyborów uzupełniaj cych nie przeprowadza si , je eli ich data przypadałaby w okresie 6 miesi cy przed zako czeniem kadencji rady (art. 193 ust. 4 Ordynacji wyborczej). IV. Uzupełnianie składów rad gmin w gminach powy ej 20 tys. mieszka ców, rad powiatów i sejmików województw 1. W razie wyga ni cia mandatu uzupełnienie składu rady nast puje przez wst pienie na opró nione miejsce kandydata z tej samej listy, który w wyborach uzyskał kolejno najwi ksz liczb głosów, a nie utracił prawa wybieralno ci. Gdyby natomiast dwaj kandydaci uzyskali równ liczb głosów, mandat uzyskuje ten kandydat, którego nazwisko jest umieszczone na li cie w pierwszej kolejno ci (art. 194 ust. 1 Ordynacji wyborczej). 2. Je eli uzupełnienie składu rady w trybie art. 194 ust. 1 i 2 Ordynacji wyborczej nie było mo liwe, w wyniku czego skład rady zmniejszył si o ponad 1/5, wojewoda zarz dza wybory uzupełniaj ce do tej rady. Informacj o wyst pieniu takiej sytuacji komisarz wyborczy niezwłocznie przekazuje wojewodzie. W wyborach uzupełniaj cych w gminach powy ej 20 tys. mieszka ców, powiatach i województwach stosuje si odpowiednio tryb post powania omówiony w pkt III niniejszych wytycznych z tym, e numery zarejestrowanym listom nadaj : 1) terytorialne komisje wyborcze — w wyborach do rad w gminach powy ej 20 tys. mieszka ców; 2) wła ciwi terytorialnie komisarze wyborczy — w wyborach do rad powiatów; 12 3) komisarze wyborczy wykonuj cy zadania ogólnowojewódzkie — w wyborach do sejmików województw, stosuj c odpowiednio przepisy art. 64o Ordynacji wyborczej. 3. W podziale mandatów w wyborach uzupełniaj cych w gminach powy ej 20 tys. mieszka ców, w powiatach i w województwach bior udział listy kandydatów tych komitetów wyborczych, na których listy oddano w wyborach uzupełniaj cych co najmniej 5% wa nie oddanych głosów. W przypadku grupy list, w podziale mandatów uczestnicz tylko te grupy, na które oddano co najmniej 10% wa nie oddanych głosów, a w przypadku województwa — co najmniej 15% wa nie oddanych głosów i co najmniej jedna lista z grupy otrzymała co najmniej 5% wa nych głosów. W podziale mandatów w ramach grupy list uczestnicz wył cznie listy, które otrzymały co najmniej 5 % wa nie oddanych głosów. Je eli dana grupa nie spełniała wymaganych ustawowo warunków, podziału mandatów dokonuje si tak, jakby grupa list nie wyst powała. Do list z tej grupy stosuje si wówczas przepisy odpowiednie do innych list kandydatów — w podziale mandatów bior udział te listy, na które oddano co najmniej 5% wa nie oddanych głosów. 4. Obowi zkiem komisarza wyborczego, zgodnie z art. 182 i 183 w zw. z art. 194 ust. 1 i 2 Ordynacji wyborczej, jest podanie do publicznej wiadomo ci i ogłoszenie w wojewódzkim dzienniku urz dowym zmian w składach rad. Niezb dne jest w zwi zku z tym bie ce współdziałanie komisarzy wyborczych z wła ciwymi radami, zapewniaj ce systematyczne przekazywanie uchwał dotycz cych zmian w składach rad, czuwanie nad poprawno ci uchwał rad w tych sprawach oraz udzielanie potrzebnej pomocy prawnej. 5. Nie uzupełnia si składu rady oraz nie przeprowadza si wyborów uzupełniaj cych je eli do zako czenia kadencji rady zostało mniej ni 6 miesi cy (art. 194 ust. 1 zdanie trzecie i ust. 3 Ordynacji wyborczej). 13 Wybory przedterminowe 6. Wybory przedterminowe rady. Przygotowanie i przeprowadzenie wyborów przedterminowych odbywa si , zgodnie z art. 196 Ordynacji wyborczej, na zasadach i w trybie przepisów Ordynacji wyborczej przy zastosowaniu art. 26 ust. 1 tej ustawy. W wykonaniu zada i czynno ci wyborczych stosuje si odpowiednio wytyczne Pa stwowej Komisji Wyborczej ustalone dla wyborów powszechnych. Wyborów przedterminowych nie przeprowadza si , je eli ich data przypadałaby w okresie 12 miesi cy przed zako czeniem kadencji rady (art. 196 ust. 3 Ordynacji wyborczej). 7. Wybory przedterminowe wójta. Przygotowanie i przeprowadzenie wyborów przedterminowych wójta odbywa si na zasadach okre lonych w ustawie o bezpo rednim wyborze wójta, burmistrza i prezydenta miasta i w Ordynacji wyborczej (art. 28d ust. 1 ustawy o samorz dzie gminnym). Wybory przedterminowe wójta s zarz dzane w sposób okre lony w art. 26 Ordynacji wyborczej. Je li w wyborach przedterminowych wybiera si tylko wójta, do zgłoszenia kandydata nale y doł czy wykaz podpisów wyborców popieraj cych zgłoszenie co najmniej w liczbie wskazanej w art. 7 ust. 4 ustawy o wyborze wójta. Wzór wykazu osób popieraj cych zgłoszenie kandydata na wójta stanowi zał cznik do rozporz dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 listopada 2002 r. w sprawie wzoru wykazu osób popieraj cych zgłoszenie kandydata na wójta, burmistrza albo prezydenta miasta w wyborach przedterminowych (Dz. U. Nr 197, poz. 1664). W wyborach przedterminowych wójta przeprowadzanych ł cznie z wyborami przedterminowymi rady lub z wyborami do nowej rady prawo zgłoszenia kandydatów maj komitety wyborcze, które zarejestrowały listy kandydatów na radnych w co najmniej połowie okr gów wyborczych w danej gminie, przy czym w ka dym z tych okr gów liczba zarejestrowanych przez ten komitet kandydatów nie mo e by mniejsza od liczby radnych wybieranych w tym 14 okr gu (art. 7 ust. 2 ustawy o wyborze wójta). Do zgłoszenia kandydatów na wójta nie doł cza si wówczas wykazu podpisów wyborców popieraj cych zgłoszenie. Wyborów przedterminowych wójta nie przeprowadza si , je eli data tych wyborów miałaby przypa wójta, jak równie w okresie 6 miesi cy przed zako czeniem kadencji wtedy, je eli data wyborów miałaby przypa w okresie dłu szym ni 6 a krótszym ni 12 miesi cy przed zako czeniem kadencji wójta i rada gminy w terminie 30 dni od dnia podj cia uchwały stwierdzaj cej wyga ni cie mandatu wójta podejmie uchwał o nieprzeprowadzaniu wyborów (art. 28d ust. 2 ustawy o samorz dzie gminnym). V. 1. Wybory do nowych rad Do przeprowadzenia wyborów do nowych rad stosuje si art. 26 Ordynacji wyborczej; wybory zarz dza Prezes Rady Ministrów i s one przeprowadzane w ci gu 90 dni od wej cia w ycie rozporz dzenia Rady Ministrów o dokonanych zmianach w podziale terytorialnym. W wykonaniu zada i czynno ci wyborczych stosuje si odpowiednio wytyczne Pa stwowej Komisji Wyborczej ustalone dla wyborów przeprowadzonych w zwi zku z upływem kadencji. 2. Wyborów do nowych rad nie przeprowadza si , je eli ich data przypadałaby w okresie 6 miesi cy przed zako czeniem kadencji rad (art. 197 ust. 8 Ordynacji wyborczej). 3. Komisarze wyborczy s obowi zani systematycznie analizowa zmiany w podziale terytorialnym i podejmowa działania zwi zane ze skutkami tych zmian. Czuwaj tak e nad terminowym wykonaniem przez rady obowi zku podejmowania uchwał o wyga ni ciu mandatów, a tak e współdziałaj z wojewodami w sprawach zwi zanych z zarz dzeniem wyborów do rad w zwi zku ze zmianami w podziale terytorialnym pa stwa.