docPlan wynikowy kl. 3
download 
Reklamacja Transkrypt
Plan wynikowy kl. 3
II Plan wynikowy – klasa III KONCEPCJA PROGRAMU Numer i temat lekcji Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: VII. EKOLOGIA – NAUKA O ŚRODOWISKU 1. Ekologia jako nauka • wyjaśnia podstawowe pojęcia ekologiczne: • • • • • • 2. Czynniki środowiska i ich wpływ na organizmy do prawidłowego funkcjonowania organizmów charakteryzuje parametry wybranych czynników środowiska w wodzie i na lądzie • wyjaśnia pojęcie drapieżnik • opisuje na wybranych przykładach • • przystosowania drapieżników do chwytania zdobyczy opisuje na wybranych przykładach przystosowania ofiar do obrony przed drapieżnikami przedstawia adaptacje zwierząt do odżywiania się pokarmem roślinnym na wybranym przykładzie ssaka roślinożernego wymienia przystosowania roślin do obrony przed zgryzaniem • wyjaśnia pojęcia: konkurencja • • 5. Współpraca międzygatunkowa elementami przyrody żywej i nieożywionej • oblicza liczebność populacji na danym • • • i abiotycznych • przedstawia czynniki środowiska niezbędne • 4. Konkurencja. Pasożytnictwo • wskazuje różnorodne powiązania między terenie, posługując się podanymi wartościami klasyfikuje obserwowane rozmieszczenie populacji jako losowe, skupiskowe lub regularne interpretuje dane przedstawione za pomocą wykresu wykazuje związek między poziomem wiedzy ekologicznej społeczeństwa a zachowaniem równowagi w środowisku • wymienia przykłady czynników biotycznych • porównuje parametry wybranych • 3. Drapieżnictwo. Roślinożerność ekosystem, biocenoza, populacja, producenci, konsumenci, destruenci, liczebność, rozmieszczenie gatunku wyróżnia elementy żywe (ożywione) i nieożywione w obserwowanym ekosystemie wykonuje w terenie obserwacje liczebności, rozmieszczenia i zagęszczenia dokumentuje wyniki obserwacji oblicza zagęszczenie wybranej rośliny na badanym terenie wybiera spośród podanych określeń właściwe wnioski do wyników obserwacji określa, jak może w swoim życiu wykorzystać wiedzę ekologiczną i pasożytnictwo wskazuje na przykładzie dowolnie wybranych gatunków zasoby, o które konkurują organizmy jednego lub różnych gatunków podaje przykłady pasożytów wewnętrznych i zewnętrznych • wymienia korzystne relacje między • • gatunkami wyjaśnia istotę mutualizmu i protokooperacji identyfikuje korzystne relacje na podstawie opisu • • czynników środowiska w wodzie i na lądzie wyjaśnia związek między natężeniem czynnika środowiska a występowaniem organizmu uzasadnia współzależność czynników środowiska • wyjaśnia, jak zjadający i zjadani regulują wzajemnie swoją liczebność • uzasadnia konieczność współistnienia organizmów o różnym trybie życia dla utrzymania równowagi w przyrodzie • określa skutki konkurencji • klasyfikuje wybrane pasożyty do grup systematycznych • opisuje adaptacje do pasożytnictwa na przykładzie wybranych gatunków zwierząt • porównuje mutualizm i protokooperację • ocenia wpływ relacji między gatunkami na © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 ich szansę przeżycia 1 PLAN WYNIKOWY – KLASA III Numer i temat lekcji 6. Zależności pokarmowe w ekosystemie Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: • opisuje zależności pokarmowe w ekosystemie • tworzy sieci pokarmowe • konstruuje i zapisuje graficznie proste • uzasadnia na przykładzie człowieka łańcuchy pokarmowe • wskazuje producentów i konsumentów w łańcuchach i sieciach pokarmowych • określa rolę producentów, konsumentów • i destruentów w przyrodzie 7. Materia i energia w ekosystemie istnienie organizmów zajmujących różne poziomy troficzne przewiduje następstwa ubytku określonego gatunku w ekosystemie bogatym i ubogim w gatunki • wyjaśnia rolę producentów w przemianie • uzasadnia stwierdzenie, że materia krąży • • wykazuje, że do funkcjonowania • materii nieorganicznej w organiczną wyjaśnia rolę destruentów w przemianie materii organicznej w nieorganiczną określa rolę producentów, konsumentów i destruentów w obiegu materii i przepływie energii w ekosystemie między biocenozą a biotopem • ekosystemów jest niezbędny stały dopływ energii słonecznej wnioskuje, że im organizm jest na wyższym poziomie troficznym, tym mniejszą dysponuje ilością energii VIII. DZIEDZICZENIE CECH 9. DNA jako substancja dziedziczna • wyjaśnia, co to jest dziedziczenie • przedstawia budowę DNA • podaje przykłady cech dziedzicznych i nabytych • wyjaśnia przebieg i znaczenie replikacji DNA • wykazuje rolę DNA w przechowywaniu • określa rolę, jaką odgrywa DNA w każdej 10. Zapis i odczytywanie informacji genetycznej. Kod genetyczny • wykazuje, że informacja genetyczna jest • określa sposób zapisania informacji • • • wyjaśnia sposób odczytywania informacji i powielaniu informacji genetycznej zawarta w DNA określa zależność DNA – białko – cecha wyjaśnia, co to jest kod genetyczny komórce genetycznej w DNA genetycznej • podaje cechy kodu genetycznego • dostrzega różnicę między informacją genetyczną a kodem genetycznym • wykazuje, że nie wszystkie zawarte w DNA informacje są odczytywane jednocześnie 11. Chromosomy i geny • wskazuje na geny jako jednostki dziedziczenia • wyjaśnia znaczenie podziałów komórkowych • wykazuje, że DNA w czasie podziałów komórkowych występuje w postaci • określa, jak zmienia się liczba chromosomów • opisuje budowę chromosomu • rozróżnia na podstawie liczby chromosomów podczas mitozy i mejozy • oblicza w podanych przykładach haploidalną i diploidalną liczbę chromosomów chromosomów komórki haploidalne i diploidalne 12. Podstawowe prawa dziedziczenia • wykazuje istnienie różnych alleli danego genu • rozwiązuje jednogenowe krzyżówki genetyczne, posługując się szachownicą Pun• wyjaśnia, co to są cechy dominujące i recesywne • analizuje przykłady rozwiązań krzyżówek • zapisuje symbolami literowymi allele, • wykazuje przekonanie o uniwersalności • podaje definicje pojęć: genotyp i fenotyp • podaje przykłady dziedziczenia wybranych • rozwiązuje krzyżówki jednogenowe podstawie opisu lub zapisu symbolami hetero- i homozygoty 13. Dziedziczenie cech człowieka 14. Dziedziczenie płci u człowieka oraz cech z nią sprzężonych netta • rozpoznaje homozygotę i heterozygotę na • cech człowieka odczytuje z genotypu fenotyp rodziców i potomstwa genetycznych reguł dziedziczenia z pełną dominacją • zapisuje symbolami grupy krwi • określa genotypy i fenotypy grup krwi u potomstwa • rozróżnia chromosomy płci i autosomy • identyfikuje płeć na podstawie zestawu • wyjaśnia zjawisko sprzężenia cech z płcią • określa genotypy i fenotypy osób, • wyjaśnia dziedziczenie płci u człowieka • podaje przykłady daltonizmu i hemofilii • chromosomów jako cech sprzężonych z płcią © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 u których występują allele cech sprzężonych rozwiązuje proste krzyżówki obrazujące dziedziczenie cech sprzężonych z płcią 2 PLAN WYNIKOWY – KLASA III Numer i temat lekcji 15. Zmienność i mutacje Wymagania podstawowe Uczeń: zmienności • wymienia przyczyny mutacji • klasyfikuje mutacje na genowe i punktowe • wskazuje mutacje jako przyczyny chorób mutagennych podaje przykłady chorób genetycznych • określa inne niż mutacje przyczyny zmienności • uzasadnia konieczność unikania • podaje definicję pojęcia mutacja • wskazuje mutacje jako przyczyny • wymienia przykłady czynników • Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: genetycznych kontaktów z czynnikami mutagennymi IX. EWOLUCJA ŻYCIA 17. Źródła wiedzy o przebiegu ewolucji • wyjaśnia pojęcie ewolucja organizmów • podaje przykłady dowodów pośrednich • przedstawia dowody bezpośrednie i pośrednie ewolucji z zakresu anatomii jako źródła wiedzy o przebiegu ewolucji • 18. Prawidłowości ewolucji szczątki kopalne) jako dowody pośrednie ewolucji wskazuje pośrednie dowody ewolucji jako fakty uzyskane w trakcie badań naukowych • wykazuje na dowolnym przykładzie, że osobniki • wskazuje różnice między doborem tego samego gatunku różnią się między sobą • wyjaśnia na przykładzie, że dobór • • 19. Miejsce człowieka w świecie organizmów porównawczej, biochemii, biogeografii • podaje przykłady skamieniałości (odciski, naturalny prowadzi do przeżywania osobników najlepiej przystosowanych do danych warunków środowiska wyjaśnia, że nowe gatunki powstają w wyniku utrwalania zmian cech poprzez dobór naturalny wykazuje, że dobór sztuczny jest metodą uzyskania odmian roślin i zwierząt o pożądanych przez hodowców cechach • wymienia cechy wspólne człowieka • • • i zwierząt przedstawia podobieństwa i różnice między człowiekiem a gorylem (szympansem) wskazuje cechy właściwe tylko człowiekowi uzasadnia stwierdzenie, że wszystkie odmiany ludzkie należą do jednego gatunku naturalnym a doborem sztucznym • wyjaśnia na wybranym przykładzie przyczyny wymierania i powstawania grup organizmów, np. dinozaurów • uzasadnia przynależność człowieka • • do kręgowców, ssaków, łożyskowców, naczelnych podaje przykłady czynników, jakie miały wpływ na przebieg ewolucji człowieka, np. rodzaj diety wskazuje na fakt, że w ślad za ewolucją biologiczną postępowała ewolucja kulturalna człowieka X. GLOBALNE I LOKALNE PROBLEMY ŚRODOWISKA 21. Globalne ocieplenie klimatu • przedstawia przyczyny globalnego ocieplenia • analizuje skutki globalnego ocieplenia • podaje przykłady skutków globalnego ocieplenia • określa sposoby ograniczenia emisji gazów cieplarnianych • wyraża zrozumienie dla konieczności • analizuje dane liczbowe i wykresy ograniczenia emisji gazów cieplarnianych 22. Odpady w środowisku • wymienia rodzaje odpadów • określa negatywny wpływ odpadów na • 23. Mój wkład w ochronę środowiska środowisko uzasadnia konieczność ograniczenia ilości odpadów • podaje sposoby zagospodarowania odpadów • wskazuje wady i zalety różnych sposobów zagospodarowywania odpadów • uzasadnia konieczność segregowania • przeprowadza pomiary i obserwacje dotyczące • • analizuje wyniki pomiarów i przedstawia • odpadów proponuje działania ograniczające zużycie wody i energii w gospodarstwie domowym określa, jak należy postępować ze zużytymi bateriami, świetlówkami i lekami ilości odpadów, zużycia energii i wody je na wykresach • uzasadnia konieczność specjalnego © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 postępowania ze zużytymi bateriami, świetlówkami i lekami 3 PLAN WYNIKOWY – KLASA III Numer i temat lekcji Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: XI. EKOSYSTEMY 25. Ekosystemy lądowe. Las • podaje przykłady ekosystemów lądowych • wymienia przykłady organizmów • • • 26. Ekosystemy wodne. Jezioro • • • organizmami a nieożywionymi czynnikami ekosystemu w lesie, np. wpływ naświetlenia na występowanie gatunków roślin w poszczególnych warstwach lasu określa rolę ściółki w powstawaniu próchnicy posługuje się kluczem do oznaczania roślin uzasadnia stwierdzenie, że typ lasu określa się na podstawie występowania głównych gatunków drzew • wykazuje różnice między środowiskiem • opisuje przystosowania roślin i zwierząt • • • • • • 27. Ekosystemy świata tworzących warstwy w lesie podaje przykłady łańcuchów pokarmowych w lesie rozpoznaje pospolite gatunki zwierząt i roślin żyjących w lesie przedstawia przystosowania wybranych zwierząt, np. ptaków, do życia w poszczególnych warstwach lasu • podaje przykłady zależności między lądowym a wodnym podaje przykłady ekosystemów wodnych przedstawia warunki życia i przykłady organizmów w strefie przybrzeżnej, strefie toni wodnej i strefie przydennej jeziora podaje przykłady łańcuchów pokarmowych w jeziorze rozpoznaje wybrane gatunki roślin i zwierząt żyjących w jeziorze wymienia sposoby ochrony ryb • do życia w poszczególnych strefach jeziora wykazuje na przykładach przystosowania ryb żyjących w poszczególnych strefach jeziora do zdobywania pokarmu uzasadnia konieczność ochrony ryb • podaje przykłady ekosystemów lądowych na • uzasadnia stwierdzenie, że występowanie • • • świecie: pustynia, sawanna, tundra, tajga, las mieszany, wilgotny las równikowy wymienia przykłady gatunków roślin i zwierząt występujących w tundrze, na pustyni, w wilgotnym lesie równikowym opisuje na wybranym przykładzie przystosowania zwierząt do życia w określonym ekosystemie wykazuje przekonanie o konieczności ochrony ekosystemów naturalnych • określonego typu ekosystemu jest związane z warunkami środowiska (temperatura, ilość wody) porównuje przystosowania zwierząt do życia w różnych warunkach środowiska na przykładzie fenka i lisa polarnego oraz wielbłąda i niedźwiedzia polarnego XII. PRZYSZŁOŚĆ KSZTAŁCENIA BIOLOGICZNEGO 29. Perspektywy kształcenia biologicznego • uzasadnia przydatność wiedzy biologicznej • przedstawia przykłady kierunków studiów w życiu codziennym związanych z biologią • przedstawia możliwości kształcenia po ukończeniu gimnazjum • podaje przykłady zawodów, których nauka jest związana z pogłębianiem wiedzy biologicznej • uzasadnia konieczność poznania samego • 30. Zawody związane z biologią siebie (swoich zdolności, predyspozycji) w planowaniu swojej kariery zawodowej wskazuje źródła informacji na temat możliwości kształcenia, typów szkół • uzasadnia stwierdzenie, że aby wykonywać jakiś • wymienia przykłady zawodów związanych zawód, należy spełnić określone wymagania • wyszukuje potrzebne informacje w aktach prawnych, w internecie z biologią • podaje krótką charakterystykę zawodów © Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011 związanych z biologią 4
