Otwórz PDF w nowym oknie

Propozycja opracowania charakterystyki Stasia Tarkowskiego- bohatera powieści
„W pustyni i w puszczy”Henryka Sienkiewicza
Autorką opracowania jest Mirosława Kołodziejska, nauczycielka pracująca
w Szkole Podstawowej nr 8 w Koninie.
Proszę wstać! Sąd idzie!
Temat: Czy Staś Tarkowski jest bohaterem, czy mordercą?
Lekcja poprzedzona jest dwugodzinnymi zajęciami, podczas których dzieci:
• przygotują plan charakterystyki,
• zredagują charakterystykę Stasia.
Proponuję tematy:
1. Przygotowujemy się do charakterystyki Stasia Tarkowskiego
2. Redagujemy charakterystykę Stasia Tarkowskiego
Puzzle to metoda, która będzie dominowała na zajęciach. Najpierw dokonamy
podziału klasy na cztery grupy. Najlepiej poprosić dzieci o policzenie do czterech i o
zapamiętanie swoich numerków. Następnie „jedynki” siadają razem i opracowują
pierwszy punkt planu charakterystyki - przedstawienie postaci, „dwójki” zajmują się
wyglądem zewnętrznym Stasia, „trójki” jego zainteresowaniami, a czwórki cechami
charakteru wraz z uzasadnieniem. Dzieci opracowują wspólną wersję, ale każde musi
zapisać to, co zostało ustalone w grupie. Po zakończeniu pracy nauczyciel przydziela
nowe numerki. Jeżeli w zespole jest 7 osób, wówczas dzieci mają numery od 1. do 7.
Historia się powtarza. Jedynki siadają razem, dwójki razem... Powstaje siedem nowych
ekip. W każdej są przynajmniej cztery osoby reprezentujące poprzednie grupy. Ich
notatki stanowią kompletny plan charakterystyki. Każde dziecko prezentuje nowym
członkom załogi swoje zapiski i na ich podstawie komponowana jest praca. Musi się
ona obowiązkowo kończyć opinią dzieci o zachowaniu Stasia.
Gdy uczniowie są gotowi, prezentują swoje charakterystyki. Ocena dokonana przez
nauczyciela kończy tę część zajęć.
Muszę nadmienić, że jak do tej pory żadna z klas nie oceniła Stasia negatywnie.
Zawsze z ogromnym zdziwieniem dzieci przyjmowały informację, że temat jutrzejszej
(koniecznie jutrzejszej) lekcji będzie brzmiał:
Czy Staś jest bohaterem, czy mordercą?
Najczęściej dzieci natychmiast odpowiadały, że Staś jest bohaterem. Proszone o
przemyślenie tematu z dezaprobatą przyjmowały polecenie. Niektóre nie kryły
oburzenia. W każdym razie prawie zawsze osiągałam to, co zamierzałam- uczniowie
byli poruszeni.
Kolejna lekcja zaczynać się powinna przeczytaniem z podziałem na role
fragmentu, w którym jest mowa o tym, jak Staś zabija prześladowców oraz
przypomnieniem Dekalogu. Następnie na tablicy, która na pewien czas zamienia się w
„Mówiącą (Gadającą) Tablicę” *dzieci po jednej stronie zapisują, dlaczego Staś jest ich
zdaniem bohaterem, a po drugiej, dlaczego mordercą.. Spośród tych uczniów, którzy
widzieli w Stasiu mordercę (zawsze było ich bardzo niewielu) powołujemy oskarżyciela
głównego i oskarżycieli posiłkowych. Z pozostałych wybieramy obrońców. Do ławy
przysięgłych zapraszamy zarówno dzieci nieprzychylne Stasiowi, jak i przyjaźnie do
niego nastawione. Teraz pozostaje już nam tylko wybrać sędziego głównego,
przydzielić rolę Stasia, Nel, Kalego, Mei i...
Proszę wstać! Sąd idzie!
Możemy zaczynać sądzenie Stasia.
Porządek może być na przykład taki:
1. Wprowadzenie oskarżonego
2. Zaprzysiężenie świadków ( Nel, Mei, Kalego)
3. Wygłoszenie oskarżenia przez oskarżyciela
4. Przesłuchanie Stasia
5. Przesłuchanie Nel
6. Wypowiedzi świadków oskarżenia
7. Próby podważenia opinii oskarżyciela przez obrońcę
8. Wypowiedzi świadków obrony
9. Podsumowanie wygłoszone przez oskarżyciela
10. Podsumowanie wygłoszone przez obrońcę
11. Ostatnie słowo oskarżonego
12. Narada ławy przysięgłych
13. Ogłoszenie werdyktu przez przewodniczącego ławy przysięgłych
14. Osadzenie w więzieniu lub uniewinnienie Stasia
Tylko raz skazano Stasia na więzienie. W tym roku dzieci uznały Stasia za bohatera,
ponieważ:
• ocalił życie Nel, Mei, Kalego i swoje,
• nie przestraszył się silniejszych przeciwników,
• zachował się jak mężczyzna,
• potrafił zapanować nad nerwami, gdy to było niezbędne.
. Za okoliczności usprawiedliwiające zachowanie Stasia uznano:
• młody wiek oskarżonego,
• działanie w obronie własnej,
• ogromne emocje wywołane strachem o życie Nel.
Ciekawsze argumenty oskarżycieli:
• Staś nie musiał zabijać, mógł zranić prześladowców i zostawić ich na pastwę
losu,
• człowiek nie ma prawa odbierać drugiemu życia,
• Pan Bóg kazał wybaczać wrogom.
Ostrzeżenie ! Jeżeli klasa, w której chcemy przeprowadzić taką lekcję jest słaba, należy
role sędziego, Stasia, oskarżycieli, obrońców przydzielić wcześniej, żeby dzieci miały
czas na przygotowanie.
* „Mówiąca Tablica” to taka tablica, na której dzieci mogą zapisywać swoje
spostrzeżenia związane z tematem lekcji, kiedy chcą, pod warunkiem, że nie powtórzą
myśli swojego kolegi. Obowiązuje uważne śledzenie zapisków na tablicy.