polacy o skutkach kryzysu w rosji

POLACY O SKUTKACH KRYZYSU W ROSJI
• Co szósty badany (16%) specjalnie sledzil podawane w prasie, radiu czy telewizji
informacje na temat kryzysu w Rosji. Wiecej osób - bo prawie polowa (47%) - cos
czytala lub slyszala, ale specjalnie sie tym problemem nie interesowala. Jedna trzecia
(33%) respondentów twierdzi, ze niewiele wie o kryzysie, zas nic o nim nie slyszalo 4% Polaków.
• Dwie trzecie badanych (68%) uwaza, ze kryzys rosyjski wplynie niekorzystnie na
sytuacje gospodarcza Polski. Co ósmy Polak (13%) jest zdania, ze w ogóle nie
bedzie to mialo znaczenia dla polskiej gospodarki. Pozytywnych skutków
wynikajacych z tej sytuacji spodziewaja sie tylko nieliczni (2%) badani.
• Dwie trzecie (66%) Polaków twierdzi, ze na skutek kryzysu w Rosji zalamie sie
eksport do Rosji, ponad dwie piate (45%) - ze spadnie wartosc zlotówki i prawie tyle
samo osób (43%) - ze nastapi rozwój wymiany handlowej z krajami zachodnimi.
• Prawie polowa (48%) naszego spoleczenstwa uwaza, ze w Polsce moze zdarzyc sie
taki kryzys, jak w Rosji. Przeciwnego zdania jest dwie piate Polaków (39%).
Warszawa, pazdziernik 1998 r.
OBOP Sp. z o.o., ul. Dereniowa 11, 02-776 Warszawa, tel. (0-22) 644 99 73, 648 20 44-46, fax 644 99 47, [email protected], www.obop.com.pl
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Polacy o skutkach kryzysu w Rosji”, sondaz z 6 -8.IX.1998
Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i
opracowan zamieszczanych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla.
Pod koniec sierpnia srodki masowego przekazu poinformowaly o gwaltownym
zalamaniu rosyjskiej gospodarki. Przez kilka dni w prasie, radiu i telewizji dominowaly
doniesienia opisujace przejawy kryzysu oraz analizujace potencjalne jego skutki dla
Polski i dla innych krajów. Czy obawy dziennikarzy, ekonomistów i polityków udzielily
sie spoleczenstwu, czy wplynely na opinie Polaków? Czy Polacy sadza, ze kryzys w
Rosji przyczyni sie do pogorszenia sytuacji ekonomicznej i politycznej w Polsce, czy tez
moze spowoduje pozytywne zmiany? O tych kwestiach wypowiadali sie respondenci w
sondazu przeprowadzonym przez OBOP 1.
ZAINTERESOWANIE POLAKÓW KRYZYSEM ROSYJSKIM
Mimo ze kwestie dotyczace kryzysu w Rosji podejmowane byly przez wszystkie
media, tylko co szósty badany (16%) specjalnie sledzil informacje na ten temat
podawane w prasie, radiu czy telewizji. Wiecej osób - bo prawie polowa (47%) - choc
specjalnie sie tym problemem nie interesowala, to jednak cos czytala lub slyszala na ten
temat. Jedna trzecia (33%) respondentów stwierdzila, ze niewiele wie o kryzysie, zas
nic o nim nie slyszalo - 4% Polaków.
Czy interesowal(a) sie Pan(i) kryzysem finansowym, jaki nastapil w Rosji
pod koniec sierpnia br.?
• tak, specjalnie sledzile(a)m informacje na ten temat w prasie, radiu,
telewizji
16%
• tak, cos slyszale(a)m lub czytale(a)m na ten temat, ale specjalnie sie tym nie
interesowale(a)m
• niewiele o tym wiem, nie interesowale(a)m sie tym
• jeszcze nic o tym nie slyszale(a)m
47%
33%
4%
1
Sondaz zrealizowano miedzy 5 a 8 wrzesnia 1998 roku na reprezentatywnej losowej próbie mieszkanców
Polski powyzej 15 roku zycia. Uzyskano 1011 wywiadów. Maksymalny blad statystyczny dla takiej wielkosci
próby wynosi +/- 3%, przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%.
2
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Polacy o skutkach kryzysu w Rosji”, sondaz z 6 -8.IX.1998
Stopien
zainteresowania
badanych
kryzysem
w
Rosji
wiazal
sie
z
wyksztalceniem, miejscem zamieszkania oraz ocena sytuacji materialnej:
Deklaracje dotyczace duzego zainteresowania (tzn. respondenci specjalnie
szukali informacji na temat kryzysu w Rosji) sa tym czestsze, im wyzszy poziom
wyksztalcania, im wieksza miejscowosc, w której mieszkaja badani, oraz im lepiej
oceniaja oni swoja sytuacje finansowa. Problemem tym tez czesciej interesuja sie
mezczyzni niz kobiety.
Srednie zainteresowanie (tzn. respondenci cos slyszeli lub czytali na ten temat,
ale specjalnie sie nim nie interesowali) relatywnie najczesciej wyrazaly osoby w zlej
sytuacji materialnej. W miare coraz lepszych warunków finansowych ubywa deklaracji
swiadczacych o srednim poziomie zainteresowania sprawa rosyjska. Nie wglebialy sie
w ten temat stosunkowo czesto osoby z wyksztalceniem zasadniczym zawodowym i
mieszkancy malych miast.
OCENA WPLYWU KRYZYSU ROSYJSKIEGO NA SYTUACJE POLSKI
Dwie trzecie badanych (68%) uwazalo, ze kryzys rosyjski wplynie niekorzystnie
na sytuacje gospodarcza Polski. Co ósmy Polak (13%) byl zdania, ze w ogóle nie
bedzie to mialo znaczenia dla polskiej gospodarki. Pozytywnych skutków wynikajacych z
tej sytuacji spodziewali sie tylko nieliczni (2%) badani. Na uwage zasluguje fakt, iz co
szósta osoba (17%) nie miala w tej kwestii zdania, nie potrafila ocenic, co moze z tej
sytuacji wyniknac dla naszego kraju.
Czy, ogólnie rzecz biorac, kryzys finansowy w Rosji wplynie, Pana(i) zdaniem,
na sytuacje gospodarcza w Polsce?
•wplynie bardzo niekorzystnie
11%
•wplynie raczej niekorzystnie
57%
•nie wplynie w ogóle
13%
•wplynie raczej korzystnie
•wplynie bardzo korzystnie
•trudno powiedziec
2%
17%
3
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Polacy o skutkach kryzysu w Rosji”, sondaz z 6 -8.IX.1998
Im respondenci sa lepiej wyksztalceni, im bardziej usatysfakcjonowani swoja
sytuacja materialna, tym czesciej wsród nich pojawiaja sie obawy, iz kryzys finansowy w
Rosji odbije sie niekorzystnie na sytuacji gospodarczej naszego kraju. Taki sam poglad
czesciej
wyrazaja mezczyzni niz kobiety oraz stosunkowo czesto trzydziesto i
czterdziestolatkowie.
KONKRETNE KONSEKWENCJE KRYZYSU ROSYJSKIEGO DLA POLSKI
Dwie trzecie (66%) Polaków stwierdzilo, ze kryzys w Rosji spowoduje zalamanie
sie eksportu do naszego wschodniego sasiada, ponad dwie piate (45%) sadzilo, ze
spadnie wartosc zlotówki i prawie tyle samo osób (43%) oczekiwalo, ze nastapi rozwój
wymiany handlowej z krajami zachodnimi.
Znaczaca grupa Polaków nie obawiala sie takich konsekwencji kryzysu, jak
obnizenie sie poziom zycia w Polsce (55%), wycofanie sie zachodnich inwestorów
(52%) oraz zahamowanie wzrostu gospodarczego (46%).
Nalezy zwrócic uwage, ze relatywnie wysoki odsetek (od jednej piatej do dwóch
piatych) badanych nie mial wlasnego zdania w zadnej z przedstawionych mu kwestii.
SKUTKI KRYZYSU W ROSJI W OPINII OGÓLU BADANYCH
Czy Pana(i) zdaniem obecny kryzys w Rosji spowoduje w
Polsce
tak
nie
brak
zdania
1. zalamanie sie eksportu do Rosji
2. spadek wartosci zlotówki
3. rozwój wymiany handlowej Polski z krajami zachodnimi
4. klopoty z dostawa z Rosji gazu i ropy
5. przeniesienie sie zachodnich inwestycji z Rosji do Polski
6. wzrost spolecznego poparcia dla gospodarki rynkowej w Polsce
7. zahamowanie wzrostu gospodarczego w Polsce
8. obnizenie poziomu zycia w Polsce
9. wycofanie zachodnich inwestycji z Polski
66%
46%
43%
40%
38%
38%
30%
25%
21%
15%
30%
24%
35%
26%
23%
46%
55%
52%
19%
24%
33%
25%
36%
39%
24%
20%
27%
4
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Polacy o skutkach kryzysu w Rosji”, sondaz z 6 -8.IX.1998
Osoby, które szczególnie interesowaly sie kryzysem w Rosji, czesciej niz ogól
badanych twierdzily, ze konsekwencje tej sytuacji moga dotknac bezposrednio Polske.
SKUTKI KRYZYSU W ROSJI W OPINII OSÓB SZCZEGÓLNIE ZAINTERESOWANYCH
PROBLEMEM ROSYJSKIEGO KRYZYSU
Czy Pana(i) zdaniem obecny kryzys w Rosji spowoduje w
Polsce
tak
nie
brak
zdania
1. zalamanie sie eksportu do Rosji
2. spadek wartosci zlotówki
3. rozwój wymiany handlowej Polski z krajami zachodnimi
4. wzrost spolecznego poparcia dla gospodarki rynkowej w Polsce
5. przeniesienie sie zachodnich inwestycji z Rosji do Polski
6. zahamowanie wzrostu gospodarczego w Polsce
7. klopoty z dostawa z Rosji gazu i ropy
8. obnizenie poziomu zycia w Polsce
9. wycofanie zachodnich inwestycji z Polski
79%
63%
57%
56%
47%
47%
40%
35%
33%
16%
31%
22%
24%
31%
41%
50%
58%
56%
5%
6%
21%
20%
22%
13%
10%
7%
11%
Hierarchia przewidywanych przez respondentów skutków dla Polski kryzysu u
naszego wschodniego sasiada jest podobna wsród ogólu badanych i wsród osób
zainteresowanych ta problematyka. Wyjatek stanowi tu obawa o klopoty z dostawa gazu
i ropy z Rosji. Wsród ogólu badanych problem ten zajmuje czwarte miejsce. Zarazem
nieco wiecej jest osób (o 5 pkt. proc.), które sadza, ze moze on pojawic sie w Polsce,
niz ludzi, którzy nie przejawiaja takiego niepokoju. Natomiast wsród Polaków
szczególnie zainteresowanych kryzysem w Rosji problem importu tych surowców z Rosji
znajduje sie na siódmej pozycji. Przy tym przewazaly tu (o 10 pkt. proc.) osoby, które nie
widzialy takiego zagrozenia dla naszego kraju nad osobami wyrazajacymi takie obawy.
W kwestii zas zahamowania wzrostu gospodarczego w Polsce sytuacja jest odwrotna:
wsród ogólu badanych wiecej osób (o 16 pkt. proc.) stwierdzilo, ze nie zostanie
zahamowany wzrost gospodarczy, zas wsród osób zainteresowanych tym tematem
przewazala opinia (6 pkt. proc.), iz wzrost ten zostanie wstrzymany.
OCENA STABILNOSCI POLSKIEJ GOSPODARKI
5
Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Polacy o skutkach kryzysu w Rosji”, sondaz z 6 -8.IX.1998
Prawie polowa (48%) naszego spoleczenstwa uwazala, ze w Polsce moze
zdarzyc sie taki kryzys, jak w Rosji. Przeciwnego zdania bylo dwie piate Polaków (39%).
Warto zasygnalizowac, ze wsród osób szczególnie zainteresowanych problemem
kryzysu w Rosji ponad dwie piate (45%) bylo zdania, ze w Polsce raczej niemozliwa
bylaby sytuacja analogiczna do rosyjskiej. Natomiast jedna trzecia (33%) badanych
stwierdzila, ze kryzys podobny do rosyjskiego raczej moze sie w naszym kraju zdarzyc.
Czy cos takiego jak w Rosji, czyli kryzys finansowy, moze
sie zdarzyc w Polsce?
•jest to calkiem mozliwe
10%
•jest to raczej mozliwe
38%
•jest to raczej niemozliwe
34%
•jest to calkiem niemozliwe
•trudno powiedziec
5%
13%
Obawy, ze w Polsce moze sie zdarzyc kryzys finansowy podobny do rosyjskiego,
sa tym czestsze, im mniejsza miejscowosc, w której mieszkaja badani, oraz im gorzej
oceniaja oni swoja sytuacje finansowa. Ten sam poglad wystepuje stosunkowo czesto
wsród osób z wyksztalceniem zasadniczym zawodowym.
Opinie, ze Polsce nie grozi taki kryzys jak w Rosji, relatywnie najczesciej
podzielali najbardziej wyksztalceni respondenci.
Podsumowujac: Mozna stwierdzic, iz wprawdzie Polacy przewiduja, ze kryzys
finansowy Rosji wplynie na sytuacje polska, ale nie spodziewaja sie zmian, które
moglyby doprowadzic do zalamania polskiej gospodarki. Czesc spoleczenstwa wrecz
oczekuje, ze trudna sytuacja Rosji moze spowodowac pozytywne skutki dla polskiej
gospodarki (np. rozwój wymiany handlowej z zachodem) oraz wzmocnic motywacje
Polaków do przeprowadzania reform (wzrost spolecznego poparcia dla gospodarki
rynkowej w Polsce).
6