PL - IPEX

KOMISJA
EUROPEJSKA
Bruksela, dnia 3.12.2012 r.
COM(2012) 368 final/2
CORRIGENDUM
Annule et remplace le document COM(2012) 368 final du 6.7.2012
Pas de modifications dans le texte, seulement la page de couverture a éte modifiée.
Concerne toutes version linguistiques.
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie starań podjętych przez państwa członkowskie w 2010 r., zmierzających do
osiągnięcia trwałej równowagi pomiędzy zdolnością połowową a uprawnieniami do
połowów
{SWD(2012) 395 final}
{SWD(2012) 396 final}
PL
PL
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
w sprawie starań podjętych przez państwa członkowskie w 2010 r., zmierzających do osiągnięcia trwałej równowagi pomiędzy zdolnością
połowową a uprawnieniami do połowów
1.
WPROWADZENIE
Państwa członkowskie są zobowiązane do przedkładania Komisji do dnia 1 maja każdego roku sprawozdania dotyczącego starań podjętych w
poprzednim roku na rzecz osiągnięcia trwałej równowagi między zdolnością połowową floty a dostępnymi uprawnieniami do połowów. Na
podstawie tych sprawozdań oraz danych zawartych w rejestrze unijnej floty rybackiej Komisja sporządziła podsumowanie za rok 2010 i
przedstawiła je Komitetowi Naukowo-Technicznemu i Ekonomicznemu ds. Rybołówstwa (STECF) oraz Komitetowi ds. Rybołówstwa i
Akwakultury. W niniejszym sprawozdaniu Komisja przedstawia Radzie i Parlamentowi Europejskiemu podsumowanie wspomnianych
sprawozdań państw członkowskich wraz z załącznikiem technicznym oraz opiniami wyżej wymienionych komitetów.
Niestety, z punktu widzenia oceny zdolności połowowej w państwach członkowskich wartość wspomnianych sprawozdań nadal jest
niewielka. Trybunał Obrachunkowy stwierdził, że przepisy, zgodnie z którymi państwa członkowskie przedkładają sprawozdania, są
nieadekwatne i nie dość przejrzyste oraz uznał, że stanowi to jedną z przyczyn niepełnej i niedokładnej sprawozdawczości większości państw
członkowskich. Z tego powodu sformułowanie na ich podstawie wniosków dotyczących nadmiernej zdolności połowowej jest niemożliwe.
Komisja podziela zdanie Trybunału Obrachunkowego i – przed wprowadzeniem reformy wspólnej polityki rybołówstwa – będzie nadal
współpracować ze STECF i państwami członkowskim nad udoskonaleniem obowiązujących wytycznych służb Komisji w zakresie zdolności
połowowej, aby zapewnić bardziej przejrzyste zasady dotyczące wymaganych informacji i struktury sprawozdawczości.
PL
2
PL
2.
PODSUMOWANIE SPRAWOZDAŃ PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
Poniższe podsumowania opracowano na podstawie sprawozdań państw członkowskich1. Obejmują one samoocenę państw członkowskich
dotyczącą równowagi między wielkością floty i przyznanymi jej zasobami. Komisja zwróciła się do państw członkowskich o stosowanie
wytycznych służb Komisji dotyczących oceny równowagi między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów, opracowanych na
podstawie opinii STECF i zwanych poniżej „wytycznymi”.
2.1.
Belgia
Wytyczne zastosowano w przypadku dwóch segmentów floty obejmujących trawlery poławiające włokiem rozprzowym. Średnia wartość
wskaźnika biologicznego dla gładzicy i soli jest dostateczna. Wykorzystanie zdolności połowowej wyniosło od 80 % do 90 %. ROI2 za 2009
r. miał wartość ujemną, ale może to wynikać z nowej metody obliczeniowej. Liczba EPC3 nadal spada, natomiast wysokość wynagrodzeń w
segmencie floty obejmującej statki o długości 24-40 m lekko wzrosła, a w segmencie statków o długości 12-24 m – spadła.
W 2010 r. dwa statki zostały częściowo wycofane z eksploatacji. Najważniejsze osiągnięcie w omawianym roku polegało na wdrożeniu w
ramach Europejskiego Funduszu Rybackiego programu inwestowania na statkach, obejmującego inwestycje w poprawę efektywności
energetycznej statków.
2.2.
Bułgaria
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. Bułgaria uznała, że między zasobami ryb i flotą panuje równowaga. W przypadku statków o
długości poniżej 12 m Bułgaria zamierza zwiększyć tę równowagę dzięki środkom polegającym na złomowaniu i modernizacji. Zdolność
połowowa bułgarskiej floty rybackiej wzrosła w 2010 r. o 3,0 % pod względem pojemności oraz o 5,1 % pod względem mocy silników.
Liczba statków wzrosła o 134 (6,1 %). W 2010 r. wzrosła również liczba dni połowowych w porównaniu z rokiem 2009 wskutek decyzji
administracyjnej o zastąpieniu statków nieprowadzących działalności połowowej, aby umożliwić działalność właścicielom nowych statków.
Łącznie w 2010 r. 1 311 statków (56 % wszystkich statków) nie prowadziło działalności połowowej.
1
2
3
PL
Sprawozdania te opublikowano na stronie internetowej Komisji.
Zwrot z inwestycji.
Ekwiwalent pełnego czasu pracy
3
PL
2.3.
Dania
Wytyczne zastosowano w odniesieniu do 11 segmentów floty. Analiza wykazuje, że sytuacja jest stabilna oraz że nie istnieje znaczna
długoterminowa nadmierna zdolność połowowa. Jeżeli jednak uwzględni się statki poławiające narzędziami biernymi, w segmentach małych
statków występuje nadmierna zdolność połowowa. Wskaźniki ekonomiczne wykazują rosnącą nadmierną zdolność połowową w ujęciu
ekonomicznym. Możliwość przenoszenia kwot spowodowała spadek liczby statków prowadzących połowy przemysłowe.
W 2010 r. zdolność połowowa duńskiej floty rybackiej spadła o 9,5 % w przeliczeniu na GT, 9,4 % w przeliczeniu na kW i 3,1 % pod
względem liczby statków. Największy spadek odnotowano w segmencie statków o długości od 12 do 24 m. Flota jest objęta planem
odbudowy zasobów dorsza w Morzu Północnym i Morzu Bałtyckim. W latach 2009-2010 nakład połowowy na Morzu Północnym był raczej
stabilny, natomiast na Morzu Bałtyckim zmniejszył się o 16 %.
2.4.
Niemcy
W sprawozdaniu odniesiono się do kwestii równowagi zgodnie z jakościowym podejściem biologicznym i nie sformułowano oficjalnego
wniosku dotyczącego statusu. Nie oszacowano wskaźników równowagi. Podejście jakościowe wskazuje, że zasadniczo floty są
zrównoważone w stosunku do uprawnień do połowów, ale nie uwzględnia dostępnego i wykorzystanego nakładu połowowego. W rejestrze
floty na dzień 31 grudnia 2010 r. figurowały 1 674 statki, 67 219 GT i 158 385 kW. W ciągu omawianego roku odnotowano spadek liczby
statków netto o 93 statki. Większą część tego spadku wynika z wycofania statków z łodziowych flot przybrzeżnych. Zdolność w segmencie
statków o długości ponad 12 m poławiających narzędziami biernymi oraz w segmencie statków poławiających włokiem rozprzowym (wykazy
I oraz II) uległa zmniejszeniu głównie z powodu złego stanu stad śledzia.
2.5.
Estonia
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. Wykorzystanie zdolności połowowej jest niskie w przypadku trawlerów na Morzu Bałtyckim,
aczkolwiek wzrosło z 60 % do 70 % wraz ze spadkiem liczby odnośnych statków. W odniesieniu do statków pełnomorskich wykorzystanie
zdolności połowowej wykazuje dostateczną wartość. Dla trawlerów bałtyckich i statków pełnomorskich ROI jest dodatni, ale dla łodzi
rybackich (o długości poniżej 12 m) jest ujemny. Według estońskiego instytutu morskiego zdolność połowowa segmentu trawlerów
bałtyckich i statków pełnomorskich była niższa od optymalnego poziomu zdolności połowowej. W obydwu przypadkach uwzględniono
jedynie flotę czynną.
W 2010 r. zdolność połowowa segmentu trawlerów bałtyckich zmniejszyła się o 10 % w przeliczeniu na kW oraz o 2 % w przeliczeniu na
GT; pięć statków wycofano z floty z wykorzystaniem pomocy publicznej. Zdolność połowowa segmentu floty pełnomorskiej wzrosła o 7 %.
PL
4
PL
2.6.
Grecja
Sprawozdanie nie zawiera obliczenia wskaźników zaproponowanych w wytycznych. Jako że nie zrealizowano krajowego programu
gromadzenia danych dotyczących rybołówstwa, niemożliwe było przedstawienie w sprawozdaniu wskaźników technicznych i biologicznych.
Jednakże na podstawie danych dotyczących połowów i nakładu połowowego, które zgromadzono w ramach innych programów, w
sprawozdaniu stwierdzono, że działalność połowowa oraz sytuacja stad biologicznych nie uległy zmianie od poprzedniego roku. W 2010 r.
nie wykorzystano pomocy publicznej do wycofania żadnego statku. Większość statków, które wycofano z floty, stanowiły przybrzeżne łodzie
rybackie. W 2010 r. flotę rybacką zmniejszono o 100 statków (0,6 %), a jej zdolność połowowa spadła o 0,08 % w przeliczeniu na kW, lecz
wzrosła o 0,1 % w przeliczeniu na GT.
2.7.
Hiszpania
Z powodu trudności z dostępem do danych i zróżnicowanego charakteru hiszpańskiej floty wytyczne zastosowano częściowo do niektórych
segmentów floty. Jedynym zastosowanym wskaźnikiem były cpue4. W sprawozdaniu nie przedstawiono wniosków dotyczących równowagi
między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów. Sprawozdanie zawiera opis różnych segmentów i specjalnych zezwoleń
połowowych we flocie hiszpańskiej, w podziale na obszary działań, stosowane narzędzia połowowe i gatunki docelowe.
Między 2009 r. a 2010 r. zdolność połowowa floty zmniejszyła się o 274 statki (2,46 %), o 5,6 % pod względem pojemności oraz o 4,5 % pod
względem mocy silników. Jednak nie określono wystarczająco związku pomiędzy tym zmniejszeniem zdolności połowowej a planami
dostosowania nakładu połowowego dotyczącymi hiszpańskiej floty rybackiej.
2.8.
Francja
W sprawozdaniu Francji nie zastosowano wytycznych; zamiast tego wykorzystano w nim cztery wskaźniki alternatywne. W sprawozdaniu
stwierdzono – na podstawie tendencji zachodzących w zdolności połowowej oraz tempa wykorzystywania kwot – że większość połowów
prowadzonych przez francuskie statki wykazuje równowagę między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów. Zdolność połowowa
francuskiej floty kontynentalnej nadal spada, a od dnia 31 grudnia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2010 r. uległa zmniejszeniu o ok. 20 % pod
względem mocy silników i liczby statków. W tym samym okresie flota pełnomorska zarejestrowana we francuskich regionach najbardziej
oddalonych zmniejszyła się o 10 %, a floty łodzi rybackich w tych regionach zwiększyły się o 30 %. Sprawozdanie zawiera wykaz wszystkich
4
PL
Wydajność połowowa.
5
PL
systemów specjalnych zezwoleń połowowych oraz głównych gatunków objętych kwotami lub ograniczeniami nakładu połowowego, jednak
nie określono wystarczająco związku pomiędzy tymi systemami a zmniejszeniem zdolności połowowej.
2.9.
Irlandia
W sprawozdaniu Irlandii nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny równowagi między zdolnością połowową floty a
uprawnieniami do połowów. Flota podzielona jest na pięć segmentów. Najważniejsze z nich to segment statków do połowów pelagicznych
obejmujący 23 trawlery pelagiczne oraz segment statków wielozadaniowych, który stanowi największą część floty. W sprawozdaniu
stwierdzono, że w przypadku wielu stad docelowych bezpieczne granice biologiczne zostały naruszone, o czym świadczą coraz niższe kwoty i
coraz mniejsze wyładunki. Irlandzka flota podlega zarówno programowi ograniczenia nakładu połowowego przyjętemu zgodnie z
załącznikiem II do rozporządzenia w sprawie TAC i kwot oraz programowi dotyczącemu wód zachodnich; jednak zdaniem administracji
trudno jest ocenić wpływ programów ograniczenia nakładu połowowego na zdolność połowową floty.
2.10.
Włochy
W sprawozdaniu Włoch zastosowano wytyczne. Wskaźniki obliczono na podstawie danych z 2010 r. Jedynym zastosowanym wskaźnikiem
biologicznym były cpue. W 2010 r. wartość ta nieco zmniejszyła się w porównaniu z 2009 r. (głównie z powodu segmentu trawlerów), ale
uległa poprawie w przypadku łodzi rybackich, sejnerów i statków poławiających niewyspecyfikowanymi narzędziami skrzelowymi.
Wykorzystanie zdolności połowowej było niższe niż w 2009 r. Średnia wartość dla całej floty to jedynie 54 %, chociaż w przypadku
trawlerów, trawlerów poławiających włokami rozprzowymi i sejnerów wynosi ona ponad 70 %. Wskaźniki ekonomiczne mają wartości
ujemne w przypadku większych trawlerów i sejnerów. Ogólne rzecz biorąc, w 2010 r. równowaga między flotą a uprawnieniami do połowów
była mniejsza.
W 2010 r. zdolność połowowa włoskiej floty uległa zmniejszeniu o ok. 4 % zarówno pod względem pojemności oraz o 3,2 % pod względem
mocy silników, natomiast liczba statków spadła jedynie o 0,5 %.
2.11.
Cypr
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. W przypadku trawlerów dennych występuje nadmierna zdolność połowowa: zarówno poziom cpue
jak i przychody wzrosły, i chociaż statki te są w pełni eksploatowane, podlegają one długiemu okresowi zamknięcia połowów. W przypadku
floty łodzi rybackich stosunkowo stabilny poziom cpue w połączeniu z niską eksploatacją i spadającymi przychodami wskazuje na nadmierną
zdolność połowową. Segment floty obejmujący wielozadaniowe narzędzia bierne (statki o długości 12-24 m) wykazuje wzrost cpue i
PL
6
PL
przychodów, pomimo niepełnej eksploatacji; wycofywanie statków w ramach programu dostosowania floty wskazuje, że od 2010 r. zdolność
połowowa może być zrównoważona w stosunku do uprawnień do połowów.
W latach 2009-2010 flota rybacka zmniejszyła się o 21,4 % w przeliczeniu na GT, o 11,4 % w przeliczeniu na kW oraz o 13,4 % pod
względem liczby statków. W 2010 r. wdrożenie wieloletniego planu odbudowy tuńczyka błękitnopłetwego spowodowało zmniejszenie floty
taklowców poławiających ten gatunek o 44 % w przeliczeniu na GT oraz o 58 % w przeliczeniu na kW.
2.12.
Łotwa
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. Obliczone wskaźniki biologiczne wskazują, że połowy utrzymują się na zrównoważonych
poziomach lub są im bliskie. Wskaźnik ekonomiczny (CR/BER5) świadczy o tym, że we wszystkich segmentach w 2009 r. działalność była
rentowna, a wskaźniki społeczne ilustrują gospodarcze znaczenie sektora rybołówstwa dla obywateli. Wykorzystanie zdolności połowowej
jest niskie – poniżej 70 % we wszystkich segmentach – jednak nie uważa się tego za oznakę braku równowagi strukturalnej. Na tej podstawie
w sprawozdaniu stwierdzono, że dalsze zmniejszenie zdolności połowowej zapewniłoby większą równowagę między zdolnością połowową a
uprawnieniami do połowów.
W 2010 r. zdolność połowowa floty zmniejszyła się o 424 GT (1,0 %), 1 002 kW (1,6 %) oraz 8 statków (1,0 %).
2.13.
Litwa
W sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych ani nie przedstawiono oceny równowagi między zdolnością połowową floty a uprawnieniami
do połowów. Zdaniem Litwy, dążąc do takiej równowagi, flota rybacka musi zachować wystarczającą ogólną zdolność połowową, aby móc
wykorzystać przyznane jej kwoty. W przypadku łodzi rybackich wykorzystanie kwoty było stosunkowo niskie.
W 2010 r. zdolność połowową litewskiej floty rybackiej zmniejszono o 3 325 GT (6,75 %), o 1 990 kW (3,53 %) oraz o 22 statki (11,4 %),
przy czym większość tej zdolności przypadło na flotę dalekomorską. Litewska flota rybacka została zmniejszona, zanim wszedł w życie
wieloletni plan zarządzania stadami dorsza w Morzu Bałtyckim, w związku z czym plan ten nie miał wpływu na zmniejszenie floty.
5
PL
Dochód bieżący podzielony przez dochód stanowiący próg rentowności
7
PL
2.14.
Malta
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. Stwierdzono w nim, że stan zasobów eksploatowanych przez maltańską flotę rybacką nie wymaga
ograniczenia zdolności połowowej. Wskaźnik techniczny wykazuje niską eksploatację floty – wykorzystywana jest niecała połowa aktualnej
floty maltańskiej. Wskaźnik biologiczny ma wysoką wartość w przypadku floty trawlerów. W sprawozdaniu stwierdzono, że ogólne
znaczenie tego wyniku jest niewielkie, ponieważ nie są dostępne wystarczające dane, aby przeprowadzić analityczne oceny stad. Jeżeli chodzi
o wskaźnik społeczny, jedynie jeden segment uznano w 2009 r. za zrównoważony.
W 2010 r. 8 statków rybackich zaprzestało działalności połowowej w ramach programu pomocy dotyczącego trwałego zaprzestania
działalności. W odniesieniu do maltańskiej floty nie zastosowano żadnego programu dostosowania nakładu połowowego.
2.15.
Niderlandy
Wytyczne zastosowano w odniesieniu do segmentu włoków rozprzowych i do segmentu statków zamrażalni do połowów pelagicznych. W
przypadku sektora połowów przy pomocy włoków rozprzowych wartość wskaźnika technicznego znacznie wzrosła – z 0,67 w 2009 r. do 0,89
w 2010 r. Przy obliczeniu teoretycznej maksymalnej liczby dni wartość ta wyniosłaby 0,7, co świadczyłoby o nadmiernej zdolności
połowowej we flocie, ponieważ kwotę można poławiać przy użyciu mniejszej liczby statków. Wskaźniki biologiczne nadal przekraczają 1, ale
prawdopodobnie ulegną poprawie w 2011 r.
Sektor połowów płastugokształtnych osiągnął w 2009 r. lepsze wyniki ekonomiczne dzięki niższym cenom ropy. W przypadku floty statków
do połowów pelagicznych wskaźnik wartości dodanej brutto wykazuje znaczny spadek spowodowany wysokimi cenami paliwa, mniejszą
kwotą i niższymi cenami ryb.
W 2010 r. liczba statków wzrosła o 1,8 %, ale zdolność połowowa zmniejszyła się o 2 % w przeliczeniu na kW i o 5 % w przeliczeniu na GT.
2.16.
Polska
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. W sprawozdaniu stwierdzono, że poziom zdolności połowowej jest bezpieczny w przypadku
statków o długości poniżej 10 m oraz statków o długości od 12 do 18 m stosujących włoki denne. W innych segmentach występuje ryzyko
nierównowagi zdolności połowowej. W podobszarach 22-24 śmiertelność połowowa w stadach była w 2008 r. wyższa niż śmiertelność
docelowa. Żaden z segmentów floty nie osiągnął dobrych wyników w odniesieniu do zastosowanych wskaźników ekonomicznych dla
zdolności połowowej. W przypadku większości segmentów – z wyjątkiem segmentu statków do połowów pelagicznych – płace są niższe niż
PL
8
PL
średnia wysokość wynagrodzeń w gospodarce krajowej. Wartość dodana wytworzona przez sektor połowów na Morzu Bałtyckim w 2008 r.
wyniosła 5,3 % DNB.
W 2010 r. wycofano z eksploatacji 18 statków z wykorzystaniem pomocy publicznej, co spowodowało trwałe zmniejszenie zdolności
połowowej polskiej floty o 1 528 GT oraz 4 379 kW.
2.17.
Portugalia
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne i stwierdzono, że flota może funkcjonować w sposób zrównoważony zarówno z biologicznego jak i
ekonomicznego punktu widzenia. Wskaźniki wykazują małe wykorzystanie zdolności połowowej w przypadku floty łodzi rybackich oraz
niską rentowność trawlerów o długości powyżej 24 m. Jako wskaźnik biologiczny dla sardynek i morszczuka zastosowano stosunek między
połowami a biomasą.
W 2010 r. łączna zdolność połowowa floty zmniejszyła się o 2,4 % pod względem pojemności oraz o 2 % pod względem mocy silników.
Zdolność połowowa segmentu trawlerów przybrzeżnych uległa zmniejszeniu o ponad 8 %, natomiast w przypadku Madery nastąpiło
zwiększenie zdolności połowowej. Portugalia wprowadziła siedem programów dostosowania nakładu połowowego, w wyniku czego w 2010
r. 35 statków rybackich zaprzestało działalności połowowej, korzystając z pomocy publicznej.
2.18.
Rumunia
W sprawozdaniu Rumunii nie zastosowano wytycznych, aczkolwiek przedstawiono w nim dane ekonomiczne. Z 522 statków wpisanych do
rejestru floty jedynie 380 statków było aktywnych w 2010 r. Połowy szprota (28,4 t) nadal są o wiele niższe niż przyznana kwota (12 750 t), a
flota jest przestarzała i w złym stanie technicznym. W związku z tym w sprawozdaniu stwierdzono, że nie występuje nierównowaga między
zdolnością połowową a zasobami ryb. Ponadto zakaz połowów włokami dennymi świadczy na korzyść opinii, że flota prowadzi działania w
sposób zrównoważony z biologicznego punktu widzenia.
W 2010 r. zdolność połowowa floty zmniejszyła się o 35,4 % w przeliczeniu na GT. Rumunia zarejestrowała 46 statków (396 GT i 2 979 kW)
na podstawie decyzji administracyjnej podjętej przed przystąpieniem, a 9 statków, których zdolność połowowa wyniosła łącznie 565 GT i 1
500 kW, wycofano z floty z wykorzystaniem pomocy publicznej. Rumunia zamierza utrzymać minimalny poziom swojej floty rybackiej
(minimum vitalis) szacowany na 12 lub 13 nowoczesnych statków rybackich.
PL
9
PL
2.19.
Słowenia
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. Poziom cpue dla sardeli wykazuje tendencję spadkową, natomiast w przypadku sardynek –
tendencję wzrostową. W przypadku statków rybackich stosujących sieci skrzelowe denne oraz włoki denne rozpornicowe stwierdzono
negatywną tendencję w zakresie wydajności połowowej w odniesieniu do większości gatunków docelowych.
Nadmierna zdolność połowowa słoweńskiej floty rybackiej jest oczywista, ponieważ wskaźnik techniczny wynosi poniżej 70 %. Ponadto
analiza wykazała, że nakład połowowy w przypadku sieci skrzelowych, drygawic i włoków dennych rozpornicowych jest zbyt wysoki.
W 2010 r. w słoweńskiej flocie rybackiej nie nastąpiły żadne zmiany. Słowenia zamierza wprowadzić środki na rzecz ograniczenia nakładu
połowowego, możliwość zmniejszenia liczby statków dzięki pomocy publicznej na złomowanie oraz możliwość trwałego lub tymczasowego
wycofania z floty rybackiej.
2.20.
Finlandia
W sprawozdaniu nie zastosowano wytycznych, ale stwierdzono w nim, że flota osiągnęła zadowalającą równowagę w stosunku do uprawnień
do połowów. Wykorzystanie kwoty jest raczej niskie w przypadku wszystkich gatunków, z wyjątkiem szprota i dorsza. Połowy pelagiczne są
prowadzone w pełnym zakresie, zatem nie można zwiększać zdolności połowowej w przypadku statków o długości powyżej 12 m.
W 2010 r. nastąpił niewielki wzrost łącznej zdolności połowowej floty o 143 GT i 440 kW. Dotyczył on łodziowego rybołówstwa
przybrzeżnego; jednocześnie zmniejszyła się zdolność połowowa floty trawlerów pelagicznych. W 2010 r. nakład połowowy wzrósł o 8,8 %
w stosunku do 2009 r., głównie w połowach pelagicznych.
2.21.
Szwecja
W sprawozdaniu zastosowano wytyczne. Wskaźniki wykazują nadmierną zdolność połowową w kilku segmentach floty. Wartość dodana
brutto świadczy o tym, że połowy wnoszą wkład w gospodarkę, aczkolwiek w przeliczeniu na ekwiwalent pełnego czasu pracy lub na statek
jest ona niska. Śmiertelność połowowa w trzech segmentach nadal jest za wysoka. Wykorzystanie zdolności połowowej waha się od 30 do 72
% (w kilowatodniach). Flota jest objęta planem odbudowy zasobów dorsza w cieśninie Skagerrak, cieśninie Kattegat i Morzu Północnym.
Program złomowania dotyczący trawlerów dennych objętych tymi środkami doprowadził do zmniejszenia zdolności połowowej o 1 426 GT i
6 284 kW.
PL
10
PL
Ogółem zdolność połowowa zmniejszyła się o 3,6 % pod względem liczby statków, o 12,4 % w przeliczeniu na GT oraz o 7,8 % w
przeliczeniu na kW. W dostosowaniu zdolności połowowej pewną rolę odegrały program wyprowadzania i wprowadzania statków, program
złomowania oraz przekazywalne prawa do połowów w przypadku połowów pelagicznych.
2.22.
Zjednoczone Królestwo
Zjednoczone Królestwo nie przedłożyło sprawozdania.
3.
ZGODNOŚĆ Z REGUŁAMI ZARZĄDZANIA ZDOLNOŚCIĄ POŁOWOWĄ
Wszystkie państwa członkowskie przestrzegały reguł zarządzania zdolnością połowową, w tym specjalnych ograniczeń stosowanych w
odniesieniu do flot zarejestrowanych w regionach najbardziej oddalonych. Należy jednak zauważyć, że pułapy zdolności połowowej nie są już
restrykcyjne i w związku z tym nie przyczyniały się do zmniejszania nadmiernej zdolności połowowej. Ogólnie rzecz biorąc, poziom
zdolności połowowej unijnej floty rybackiej wyniósł 12 % poniżej pułapów zdolności połowowej w przeliczeniu na pojemność oraz 9 %
poniżej pułapów mocy silników, przy czym wartość tej różnicy wahała się od 2 % do 63 % (zob. tabele 1 i 2 w załączniku technicznym do
niniejszego sprawozdania).
Zgodnie z rejestrem unijnej floty rybackiej w dniu 31 grudnia 2010 r. unijna flota rybacka składała się z 78 831 statków o łącznej zdolności
połowowej 1 674 320 GT i 6 058 017 kW. W 2010 r. liczba statków spadła o 0,96 %, natomiast pojemność i moc zmniejszyły się
odpowiednio o 3,8 % i 2,5 %. Liczby te uwzględniają statki zarejestrowane w regionach najbardziej oddalonych. To ograniczone zmniejszenie
zdolności połowowej zdecydowanie nie wystarcza, aby zrekompensować postęp techniczny szacowany na 3 % rocznie.
W ośmioletnim okresie 2003-2010 wycofano z floty UE ok. 338 000 GT i 1058 000 kW (w tym 32 672 GT i 87 645 kW w 2010 r.) z
wykorzystaniem pomocy publicznej (w tym z regionów najbardziej oddalonych).
4.
JAKOŚĆ SPRAWOZDAŃ PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
Z 22 państw członkowskich, których to dotyczy, 15 państw członkowskich przedstawiło ogólną opinię dotyczącą równowagi między
zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów. Zjednoczone Królestwo nie przedłożyło sprawozdania dotyczącego floty.
PL
11
PL
STECF przyznał ośmiu z tych 15 państw członkowskich co najmniej dwa punkty (z trzech możliwych), a siedmiu państwom członkowskim –
do półtora punktu. Jedynie cztery państwa członkowskie otrzymały maksymalną liczbę trzech punktów.
Taki wynik oznacza, że wprawdzie coraz większa liczba państw członkowskich w pełni lub częściowo stosuje wytyczne służb Komisji i
przedkłada sprawozdania w terminie, jednak osiągnięcie jakości niezbędnej do uzyskania pełnego obrazu równowagi między zdolnością
połowową a uprawnieniami do połowów wciąż wymaga udoskonaleń.
W niektórych przypadkach twierdzenie, że osiągnięto równowagę między zdolnością połowową floty a uprawnieniami do połowów, nie jest
uzasadnione żadnym ze wskaźników zdolności połowowej określonych w wytycznych ani jego odpowiednikiem. Należy dołożyć dalszych
starań, aby lepiej uzasadnić wspomniane oceny na podstawie wyników wskaźników.
Aby móc monitorować równowagę, państwom członkowskim zaleca się stosowanie wytycznych służb Komisji i formułowanie uzasadnionych
wniosków dotyczących stanu tej równowagi. W sprawozdaniu z listopada 2011 r. STECF stwierdził, że z uwagi na złożoność czynników
(biologicznych, ekonomicznych i społecznych), które należy uwzględnić, nie można zmierzyć samej równowagi lub jej braku ani określić jej
ilościowej wartości. W związku z tym jakościowe oceny opisowe stopnia równowagi lub jej braku między zdolnością połowową floty i
uprawnieniami do połowów są przydatne, jeżeli opierają się na faktach.
Oprócz wiarygodnych danych ogromne znaczenie ma wiedza i doświadczenie państwa członkowskiego w zakresie swoich flot. Pozwalają one
dokonać rzetelnej i dobrze uzasadnionej analizy równowagi między zdolnością połowową a uprawnieniami do połowów.
Państwa członkowskie nadal mają problemy ze stosowaniem wytycznych. Trybunał Obrachunkowy stwierdził, że przepisy, zgodnie z którymi
państwa członkowskie przedkładają sprawozdania dotyczące starań na rzecz zrównoważenia zdolności połowowej z uprawnieniami do
połowów, są nieadekwatne i nie dość przejrzyste. Trybunał Obrachunkowy uznał, że stanowi to jedną z przyczyn niepełnej i niedokładnej
sprawozdawczości większości państw członkowskich, która uniemożliwia sformułowanie wniosków dotyczących nadmiernej zdolności
połowowej. Najbardziej problematyczne są nadal wskaźniki biologiczne. Poziomy śmiertelności połowowej lub stosunek połowów do
biomasy mają ograniczone zastosowanie z powodu złożoności lub braku danych. Aby zapewnić bardziej przejrzyste zasady dotyczące
wymaganych informacji i struktury sprawozdawczości, Komisja będzie współpracować ze STECF i państwami członkowskim nad
udoskonaleniem obowiązujących wytycznych służb Komisji w zakresie metod oceny nadmiernej zdolności połowowej przez państwa
członkowskie oraz wprowadzi modele sprawozdań – opracowane przez STECF.
STECF przedstawił następującą ocenę.
PL
12
PL
Ponownie zaobserwowano znaczne zróżnicowanie sprawozdań państw członkowskich za 2010 r. pod względem kompletności i jakości, ale
odnotowano ogólną poprawę kompletności i jakości w stosunku do 2009 r. Wskaźniki dotyczące równowagi odznaczały się wyższą jakością
ogólną niż w sprawozdaniach za 2009 r.
Najważniejsze kwestie omówione w ocenie:
Stwierdza się dalszą ogólną poprawę co do przekazywania elementów wymaganych w sprawozdaniach państw członkowskich w porównaniu
z 2009 r.
Pomimo bardziej rygorystycznego podejścia do uwzględniania elementów wymaganych w tym roku, pięć państw członkowskich (Cypr,
Malta, Portugalia, Słowenia i Szwecja) osiągnęło najwyższą ocenę za uwzględnienie elementów wymaganych, podczas gdy w przypadku
sprawozdań za 2009 r. wynik taki uzyskały tylko dwa państwa członkowskie.
Element wymagany przedstawiony przez najmniejszą liczbę państw członkowskich (jedynie osiem) stanowi ponownie element 1.d.(ii), czyli
plan poprawy systemu zarządzania flotą.
15 państw członkowskich przedstawiło ogólną opinię dotyczącą stanu równowagi floty w stosunku do jej uprawnień do połowów w 2010 r.
(w porównaniu z 13 państwami w przypadku sprawozdań za 2009 r. i 7 w przypadku sprawozdań za 2008 r.).
Największe postępy poczyniła Szwecja, która za sprawozdanie za 2009 r. otrzymała 16,5 pkt, a za sprawozdanie za 2010 r. uzyskała 30 pkt z
33 możliwych.
Tabela 1 przedstawia punktację przyznaną przez STECF za uwzględnienie elementów wymaganych w sprawozdaniach państw
członkowskich.
PL
13
PL
Q
Element wymagany w sprawozdaniu
BE
BG
CY
DK
EE
FI
FR
DE
EL
IE
IT
LV
LT
MT
NL
PL
PT
RO
SI
ES
SE
Punktacj
a
maksym
alna
1A
(i) opis flot
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
(ii) związek z łowiskami
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
(iii) rozwój flot
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
0
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
(i) wskazanie programów ograniczenia nakładu
połowowego
2
2
2
2
2
2
2
2
0
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
(ii) wpływ programów ograniczenia
połowowego na zdolność połowową
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
Oświadczenie
o
zgodności
z
systemem
wprowadzania i wycofywania statków oraz z
poziomem referencyjnym
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
(i) podsumowanie słabych i mocnych stron systemu
zarządzania flotą
1
0
1
1
1
0
1
0
1
0
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
0
1
(ii) plan poprawy systemu zarządzania flotą
2
0
2
2
0
0
0
0
0
2
0
0
0
0
2
0
2
2
0
2
0
2
(iii) informacje dotyczące ogólnego poziomu
przestrzegania instrumentów polityki dotyczącej
floty
1
0
1
1
1
1
1
1
0
0
0
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
1
1E
Informacje dotyczące zmian procedur
administracyjnych w zakresie zarządzania flotą
1
1
0
1
1
0
1
0
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
Sprawozdanie liczy najwyżej 10 stron ?
1
1
1
1
1
1
1
0
1
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
1
0
1
O
Ogólnie: czy sprawozdanie zawiera ocenę
równowagi między zdolnością połowową a
uprawnieniami do połowów?
3
3
3
3
3
0
3
3
3
3
0
3
0
0
3
3
0
3
3
3
0
3
24
20
23
24
22
17
22
19
19
22
14
21
19
18
24
22
21
24
22
24
17
24
1B
1C
1D
Łączna punktacja
nakładu
Tabela 1: Punktacja – w podziale na państwa członkowskie – dotycząca zawarcia elementów wymaganych w sprawozdaniach rocznych. Tabela 1: Punktacja – w podziale na państwa członkowskie – dotycząca jakości
elementów wymaganych w sprawozdaniach rocznych.
PL
14
PL
5.
WNIOSKI
Jedną z głównych przeszkód utrudniających prowadzenie zrównoważonych
połowów pozostaje zdolność połowowa, która stanowi jedną z kwestii, jakie Komisja
zamierza uwzględnić w proponowanej reformie wspólnej polityki rybołówstwa.
Dane za 2010 r. wskazują, że ograniczenia zdolności połowowej w 2010 r. – 3,6 %
pod względem pojemności i 2 % pod względem mocy silników – stanowią
kontynuację ograniczeń, które wprowadzono w poprzednich latach, aczkolwiek
świadczą o niewielkim przyspieszeniu w dostosowywaniu zdolności połowowej pod
względem pojemności.
Wielkość zdolności połowowej wycofanej przy wykorzystaniu pomocy publicznej w
2010 r. była mniejsza niż w 2009 r. i dotyczyła niewielu państw członkowskich.
Około 80 % łącznej pojemności wycofano w Hiszpanii, Włoszech i Francji.
Pojemność wycofana z wykorzystaniem pomocy publicznej stanowiła ok. 50 %
zmniejszenia pojemności netto w ciągu roku.
Jak wspomniano w sprawozdaniu Danii, weryfikacja prawidłowego określenia mocy
silnika nie jest zadaniem łatwym, co stanowi słabość systemu zarządzania. Problem
ten nie dotyczy wyłącznie Danii, lecz również innych państw członkowskich.
Dane dotyczące nominalnego zmniejszenia floty ponownie mówią bardzo mało o
kwestii nadmiernej zdolności połowowej: fakt, że stałe parametry (takie jak GT i
kW) nie mogą odzwierciedlać postępu technicznego, w połączeniu z trudnościami
związanymi z pomiarem mocy silnika w praktyce, sprawia, że formalna zgodność z
ograniczeniami zdolności połowowej ma znikome znaczenie.
W dorocznym sprawozdaniu ekonomicznym za 2009 r. stwierdzono, że znaczna
liczba statków rybackich (przeważnie małych) nie prowadziła działalności
połowowej. Chociaż brak aktywności statków może wynikać z rozmaitych przyczyn
technicznych, ekonomicznych i społecznych, połączenie niskich poziomów
aktywności, nadmierna presja połowowa w niektórych stadach oraz słabe wyniki
ekonomiczne wskazują, że nadmierna zdolność połowowa nadal stanowi jedną z
głównych przeszkód dla procesu równoważenia połowów. Potrzebna jest spójna
metoda uwzględniania zdolności połowowej statków nieaktywnych w ocenie
nadmiernej zdolności połowowej, ponieważ jej brak może doprowadzić do błędnych
wniosków co do występowania nadmiernej zdolności połowowej. Jako że wiele
statków nieaktywnych jest – w mniejszym lub większym stopniu – „gotowych do
podjęcia połowów”, należy je wziąć pod uwagę, aby uzyskać pełen obraz nadmiernej
zdolności połowowej.
Dalsze funkcjonowanie niektórych segmentów floty jest uzależnione od dostępnych
dotacji. Znaczne uzależnienie od dotacji, które umożliwiają uzyskanie dobrych
wyników ekonomicznych i społecznych, stanowi kolejny symptom możliwej
nadmiernej zdolności połowowej z ekonomicznego punktu widzenia.
Szereg państw członkowskich stwierdziło w sprawozdaniach, że mniejsza zdolność
połowowa przyczyniłaby się do poprawy zrównoważenia biologicznego i
ekonomicznego niektórych działań połowowych. Zmniejszenie zdolności połowowej
PL
15
PL
(dzięki wykorzystaniu środków publicznych lub bez nich) w celu zrównoważenia
zdolności połowowej i uprawnień do połowów stanowi obowiązek odnośnych
państw członkowskich. Dostosowanie zdolności nie zależy jedynie od środków
podejmowanych przez administrację państw członkowskich, ale również od tego, czy
sektor jest skłonny zmniejszyć zdolność połowową. Z uwagi na obecny poziom
ograniczeń zdolności połowowej – przy czym ograniczenia te są częściowo
kompensowane postępem technologicznym – trudno będzie w krótkiej perspektywie
zlikwidować nadmierną zdolność połowową bez zmian w realizowanej polityce.
Takie wnioski podważają konieczność i skuteczność ograniczania zdolności
połowowej przy udziale środków publicznych. Również Trybunał Obrachunkowy
stwierdził w swoim sprawozdaniu, że aktualne środki nie odniosły skutku i że albo
należy przyjąć nowe rozwiązania, albo lepiej egzekwować obowiązujące środki.
Pomimo stosowania bardziej precyzyjnych wskaźników obecne ograniczenia
zdolności połowowej okazały się nieskutecznie z punktu widzenia likwidacji
nadmiernej zdolności połowowej. Komisja dąży do usunięcia braków obecnego
systemu we wnioskach dotyczących nowej wspólnej polityki rybołówstwa.
PL
16
PL