Gminny program wspierania rodziny

Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
Załącznik do Uchwały
Rady Miejskiej w Ujeździe Nr……...
z dnia 24 kwietnia 2013 r.
GMINNY PROGRAM
WSPIERANIA RODZINY
na lata 2013-2015
2013
1
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
SPIS TREŚCI
I.
WSTĘP ………………………………………………………………………… 3
II.
DIAGNOZA …………………………………………………………………...
4
III.
ZASOBY ………………………………………………………………………
6
IV.
CELE PROGRAMU …………………………………………………………..
7
V.
ZADANIA REALIZOWANE W RAMACH PROGRAMU …………………
8
VI.
OKREŚLENIE SPODZIEWANYCH REZULTATÓW PROGRAMU ………
11
VII.
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU …………………………………
11
VIII.
MONITORING ………………………………………………………………..
12
IX.
EWALUACJA …………………………………………………………………
12
X.
PODSUMOWANIE …………………………………………………………… 13
2
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
I. WSTĘP
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015 zwany dalej „Programem”
opracowany został w związku z wejściem Ŝycie ustawy z dnia 9 czerwca 2011 roku
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011r. Nr 149 poz. 887 z późn.
zm.).
W myśl ww. ustawy na jednostki samorządu terytorialnego nałoŜony został obowiązek
wspierania
rodziny
przeŜywającej
trudności
w
wypełnianiu
funkcji
opiekuńczo-
wychowawczych oraz organizacji pieczy zastępczej. Obowiązek ten jednostki samorządu
terytorialnego realizują w szczególności we współpracy ze środowiskiem lokalnym, sądami
i ich organami pomocniczymi, Policją, instytucjami oświatowymi, podmiotami leczniczymi,
a takŜe kościołami i związkami wyznaniowymi oraz organizacjami społecznymi.
Zgodnie z art. 176 cytowanej ustawy działania realizowane przez samorząd gminny to:
1) opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny;
2) tworzenie moŜliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny;
3) tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia
dziennego, oraz praca z rodziną przeŜywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych przez:
a) zapewnienie rodzinie przeŜywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz
dostępu do specjalistycznego poradnictwa,
b) organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających,
c) prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci;
4) finansowanie:
a) kosztów szkoleń dla rodzin wspierających,
b) podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny,
c) kosztów związanych z udzielaniem pomocy, ponoszonych przez rodziny wspierające;
5) współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka,
placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub
interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym;
3
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
6) sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowych z zakresu wspierania rodziny oraz
przekazywanie ich właściwemu wojewodzie, w wersji elektronicznej, z zastosowaniem
systemu teleinformatycznego;
7) prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagroŜonej kryzysem lub
przeŜywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej, zamieszkałego
na terenie gminy;
8) przekazywanie do biura informacji gospodarczej informacji o powstałych zaległościach
z tytułu nieponoszenia przez rodziców opłaty za pobyt dziecka w pieczy zastępczej, za okres
dłuŜszy niŜ 12 miesięcy.
Program jest jednocześnie rozwinięciem Strategii Integracji i Rozwiązywania Problemów
Społecznych Gminy Ujazd na lata 2011 – 2020. Działania w ramach Programu wpisują się
w Cel Strategiczny nr 2 Strategii tj. Wspieranie rodzin oraz wspomaganie rozwoju dzieci
i młodzieŜy.
II. DIAGNOZA
Pod opieką Ośrodka Pomocy Społecznej w Ujeździe w 2012 roku znajdowało się 160 rodzin,
z czego 44,37 % stanowiły rodziny z dziećmi. W rodzinach tych wychowuje się łącznie 170
dzieci.
Tabela nr 1. Struktura rodzin z dziećmi objętych pomocą OPS
Liczba dzieci w rodzinie
Liczba rodzin
Liczba osób w rodzinach
1
22
67
2
20
84
3
19
100
4
8
52
6
1
7
8
1
10
4
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
PoniŜszy wykres przedstawia powody przyznania świadczeń z pomocy społecznej dla rodzin
z dziećmi przez OPS w Ujeździe.
Rysunek 1. Przesłanki uprawniające do korzystania ze świadczeń pomocy społecznej – rodziny z dziećmi.
WaŜnym instrumentem polityki edukacyjnej i integracyjnej oraz wyrównywanie szans
rozwojowych
jest
edukacja
przedszkolna.
Dla
dzieci,
których
rozwój
przebiega
nieharmonijnie lub z opóźnieniem, wychowanie przedszkolne jest szansą na wczesne
wspieranie rozwoju w sferze poznawczej, funkcjonalnej i społecznej.
Opieką przedszkolną w Gminie Ujazd objętych było 216 dzieci, tj. 65 % wszystkich dzieci
w wieku od 3 do 7 lat. Opiekę przedszkolną zapewnia Przedszkole w Ujeździe
wraz
z 6 oddziałami zamiejscowymi.
Edukacja szkolna w Gminie Ujazd realizowana była w 3 szkołach podstawowych – objęła
łącznie 362 uczniów oraz w gimnazjum -157 uczniów.
5
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
Dodatkowo wszystkie dzieci objęte wychowaniem i edukacją od przedszkola do szkoły
ponadgimnazjalnej z rodzin, których dochód nie przekraczał 200% kryterium dochodowego
określonego ustawa o pomocy społecznej, miały moŜliwość korzystania z doŜywiania
w ramach rządowego programu „Pomoc państwa w zakresie doŜywiania”.
W 2012 r.
z nieodpłatnych posiłków skorzystało 92 dzieci.
Gdy dochodzi do sytuacji, w której rodzice zostają trwale lub czasowo pozbawieni praw
rodzicielskich lub władza ta została ograniczona, sąd postanawia o ustanowieniu nad
dzieckiem opieki zastępczej i mieszczeniu poza rodziną biologiczną.
Tabela 2. Liczba dzieci przebywających w pieczy zastępczej wg. stanu na dzień 31.12.2012 r.
Rodzaj pieczy
ogółem, w
Odpłatność
zastępczej
tym:
gminy Ujazd za
pobyt dzieci w
pieczy
Rodziny zastępcze
Domy
dziecka/placówki
umieszczonych
umieszczonych
zastępczej
przed 2012 r.
w 2012
w 2012 r.
7
2
5
1997,06
3
3
0
0
III. ZASOBY
I.
Instytucje i organizacje realizujące zadania mieszczące się w zakresie wspierania rodziny
oraz pełniące funkcje wspierające:
1. Ośrodek Pomocy Społecznej w Ujeździe
2. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Ujeździe
3. Zespól Interdyscyplinarny ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Ujeździe
4. Przedszkole Publiczne im. Jana Brzechwy w Ujeździe
5. Przedszkole Publiczne im. Juliana Tuwima w Jaryszowie
6. Szkoła Podstawowa im. Adama Mickiewicza w Ujeździe
6
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
7. Szkoła Podstawowa w Jaryszowie
8. Szkoła Podstawowa im. Tadeusza Kościuszki w Olszowej
9. Publiczne Gimnazjum im. Św. Anny w Ujeździe
10. Miejski Ośrodek Działalności Kulturalnej w Ujeździe
II.
Instytucje i organizacje z poza terenu Gminy Ujazd:
1. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Strzelcach Opolskich
2. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Strzelcach Opolskich
3. Komenda Powiatowa Policji w Strzelcach Opolskich
4. Kuratorzy sądowi i społeczni Sądu Rejonowego w Strzelcach Opolskich
5. organizacje pozarządowe.
IV. CELE PROGRAMU:
I.
CEL GŁÓWNY
Wsparcie rodzin przeŜywających trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych
II.
CELE SZCZEGÓŁOWE
1) Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi, zagroŜonych bezradnością.
2) Wspieranie
rodzin
zagroŜonych
patologią,
rodzin
dysfunkcyjnych
w rozwiązywaniu ich problemów Ŝyciowych oraz wzmocnienie i wyzwalanie
zasobów tkwiących w rodzinach.
3) Wyrównanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieŜy.
7
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
V. ZADANIA REALIZOWANE W RAMACH PROGRAMU
1.
Cel szczegółowy I: Wsparcie materialne ubogich rodzin z dziećmi zagroŜonych
bezradnością.
PLANOWANY
ZADANIA
REALIZATORZY/PARTNERZY
TERMIN
REALIZACJI
Świadczenie pomocy społecznej
rodzinom, znajdującym się w
OPS
2013-2015
OPS, GZO
2013-2015
OPS, szkoły, przedszkola
2013-2015
OPS, szkoły
2013-2015
trudnych warunkach materialnych
Pomoc w dostępie dzieci z rodzin
wieloproblemowych do
przedszkoli
Zapewnienie dzieciom i
młodzieŜy z ubogich rodzin
posiłków w szkole i przedszkolu
Pomoc w zaopatrzeniu dzieci i
młodzieŜy w artykuły szkolne i
podręczniki
Udzielanie dzieciom i młodzieŜy
pomocy materialnej o charakterze
OPS
socjalnym
Współorganizowanie
wypoczynku dzieciom i
młodzieŜy z ubogich rodzin
OPS, szkoły, Kuratorium Oświaty,
GKRPA, GODK
2013-2015
2013-2015
Organizacja wypoczynku letniego
w formie kolonii z programem
profilaktycznym dla dzieci z
OPS, GKRPA
2013-2015
rodzin dotkniętych problemem
alkoholowym
Współpraca z organizacjami z
poza terenu gminy Ujazd
OPS, GKRPA, Policja , szkoły,
PCPR, PUP, organizacje
zajmującymi się pomocą rodzinie
pozarządowe
8
2013-2015
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
2. Cel
szczegółowy
II.
Wspieranie
rodzin
zagroŜonych
.
patologią,
rodzin
dysfunkcyjnych w rozwiązywaniu ich problemów Ŝyciowych oraz wzmocnienie i
wyzwalanie zasobów tkwiących w rodzinach.
PLANOWANY
ZADANIA
REALIZATORZY/PARTNERZY
Systematyczna praca socjalna z
rodzinami z problemem
opiekuńczo – wychowawczym
polegająca m.in. na diagnozie
deficytów w zakresie pełnienia
ról rodzicielskich, wydolności
opiekuńczo – wychowawczej,
zaniedbań względem dzieci oraz
ocenie sytuacji dziecka w
rodzinie, środowisku szkolnym i
rówieśniczym
REALIZACJI
OPS, szkoły
2013-2015
OPS, GKRPA
2013-2015
OPS, GKRPA, szkoły, przedszkola,
2013-2015
OPS
2013-2015
Rozbudowa sieci poradnictwa
rodzinnego oraz prowadzenie
profilaktycznej działalności
informacyjnej i edukacyjnej w
zakresie rozwiązywania
problemów uzaleŜnień od
alkoholu i od innych środków
psychoaktywnych.
Promocja i realizacja programów
profilaktycznych,
terapeutycznych,
psychoedukacyjnych,
skierowanych do rodziców i
dzieci.
Zapewnienie rodzin z problemem
bezradności w sprawach
opiekuńczo-wychowawczych
pomocy asystenta rodziny.
Działania korekcyjno-edukacyjne
mające na celu ograniczenie
przemocy w rodzinie skierowane
do potencjalnych sprawców
przemocy w rodzinie
TERMIN
OPS
9
2013-2015
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
Zagospodarowanie czasu
wolnego dzieci i młodzieŜy
poprzez i rozwój placówek
wsparcia dziennego oraz poprzez
sport, rekreację i kulturę.
Przeciwdziałanie wykluczeniu
społecznemu, przestępczości i
uzaleŜnieniom wśród dzieci i
młodzieŜy
Organizacja grup wsparcia i grup
samopomocowych dla rodzin z
problemami wychowawczymi.
Współpraca z podmiotami
pracującymi na rzecz rodziny z
poza terenu gminy w zakresie
kreowania i upowszechniania
pozytywnych wzorców
funkcjonowania rodziny.
.
OPS, GKRPA, GODK
2013-2015
OPS, GKRPA
2013-2015
OPS, GKRPA, Policja , szkoły,
PCPR, PUP, organizacje
2013-2015
pozarządowe
3. Cel szczegółowy III: Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieŜy
ZADANIA
Współpraca ze szkołami w
zakresie rozwiązywania
problemów
wychowawczych.
Wspieranie dzieci z rodzin
nie posiadających
moŜliwości finansowych
w rozwijaniu uzdolnień
Rozwój i wzbogacanie
istniejących programów
profilaktycznych i
edukacyjnych
Promowanie aktywności
młodego pokolenia,
poprzez wspieranie idei
wolontariatu oraz
REALIZATORZY/PARTNERZY
PLANOWANY
TERMIN REALIZACJI
OPS, szkoły
2013-2015
OPS, szkoły
2013-2015
OPS, szkoły, GKRPA
2013-2015
OPS, szkoły
2013-2015
10
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
inicjowanie programów
wyłaniania liderów
młodzieŜowych w
róŜnych sferach Ŝycia
publicznego.
Organizowanie zajęć
pozaszkolnych i
pozalekcyjnych.
Uświadomienie rodzicom
i opiekunom potrzeb
edukacyjnych dzieci i
młodzieŜy.
szkoły, GODK
2013-2015
OPS, szkoły
2013-2015
VI. OKREŚLENIE SPODZIEWANYCH REZULTATÓW
1. Poprawienie funkcjonowania rodzin z problemami poprzez zrealizowanie celów
głównych i celów szczegółowych
2. Podniesienie jakości usług świadczonych przez jednostki zaangaŜowane w Program
3. Gromadzenie danych na temat działań podejmowanych na rzecz opieki nad dzieckiem
i rodziną
4. Poprawa sytuacji dziecka w środowisku szkolnym
5. Poprawa stanu bezpieczeństwa rodziny, dzieci i młodzieŜy
6. Zmiana postaw społecznych
7. Zmniejszenie liczby dzieci kierowanych do pieczy zastępczej
8. Zwiększenie aktywności organizacji pozarządowych
9. Ograniczanie zjawiska wykluczenia społecznego.
VII.
śRÓDŁA FINANSOWANIA PROGRAMU
W realizacji działań programowych stosowane będą mechanizmy finansowe pozwalające na
jak najskuteczniejsze i najpełniejsze wykonywanie załoŜonych zadań.
Szczególne znaczenie ma tu montaŜ finansowy, który pozwala na zaangaŜowanie środków
pochodzących z róŜnych źródeł:
11
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
1) budŜet gminy
2) środków Unii Europejskiej
3) innych funduszy, programów i źródeł.
Trudno tu jednak wskazać kwoty środków finansowych związanych z realizacją programu,
gdyŜ są one ze wszystkich wymienionych źródeł przyznawane coroczne i w róŜnej
wysokości. Planowanie wydatków na poszczególne działania moŜe być dokonywane
corocznie, po uzyskaniu informacji o wielkości środków przyznanych na dany rok.
VIII. MONITORING
Nieodzownym elementem towarzyszącym wdraŜaniu programu jest jego monitorowanie
i ocena realizacji. Monitoring programu umoŜliwi wgląd w realizację podejmowanych
działań, ocenę ich skuteczności oraz podejmowanie bieŜących działań korygujących.
Uzyskane informacje pozwolą na planowanie działań i rozwijanie programu.
Ocena poszczególnych działań odbywać się będzie na podstawie corocznej analizy realizacji
załoŜeń programu. Ocena, która zostanie przeprowadzona po zakończeniu realizacji
programu, pozwoli określić wszystkie uzyskane efekty oraz wskazać, które ułatwiły bądź
utrudniały jego realizację.
IX. EWALUACJA PROGRAMU
Miejscem realizacji programu jest obszar gminy Ujazd. Koordynatorem programu jest
Ośrodek Pomocy Społecznej w Ujeździe. Program ma charakter otwarty, będzie podlegał
ewaluacji zaleŜności od pojawiających się potrzeb.
Ewaluacja programu będzie oparta na gromadzeniu, analizie i interpretacji danych
pozyskanych przez OPS, GKRPA, Policję, Szkoły, PCPR.
Wskaźniki osiągnięcia poszczególnych celów:
1. Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej.
2. Liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli.
3. Liczba dzieci korzystających z Rządowego Programu pomoc państwa
w zakresie doŜywiania.
12
Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2013-2015
.
4. Liczba dzieci korzystających z Rządowego programu pomocy uczniom
w ..r. - "Wyprawka Szkolna”.
5. Liczba udzielonych stypendiów szkolnych o charakterze socjalnym.
6. Liczba udzielonych zasiłków szkolnych.
7. Liczba dzieci biorących udział w koloniach finansowanych przez
Kuratorium Oświaty w Opolu.
8. Liczba dzieci biorących udział w koloniach z programem profilaktycznym z
rodzin dotkniętym problemem alkoholizmu.
9. Liczba rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi objętymi pracą
socjalną.
10. Liczba rodzin, które skorzystały ze specjalistycznego poradnictwa.
11. Liczba rodzin objętych pomocą asystenta rodziny.
12. Liczba osób, które uczestniczyły w programie korekcyjno-edukacyjnym dla
sprawców przemocy w rodzinie.
13. Liczba grup wsparcia działających na terenie gminy.
X. PODSUMOWANIE
Celem działalności profilaktycznej jest zapobieganie negatywnym stanom rzeczy, zarówno
tym, które dopiero mają zaistnieć, jak i tym, które w postaci zaląŜkowej juŜ istnieją. Działając
w myśl zasady, Ŝe „lepiej zapobiegać niŜ leczyć”, powinno się promować działania
profilaktyczne ukierunkowane na wspieranie rodzin niewydolnych w opiece nad dziećmi.
Aby podołać temu wyzwaniu niezbędna jest więc ścisła współpraca pomiędzy instytucjami
oraz wypracowanie sprawnego i efektywnego systemu działań wpływających na poprawę
sytuacji dziecka i rodziny. Tak rozumiany program moŜe stanowić pełne, kompleksowe ujęcie
systemu wsparcia dziecka i rodziny.
13