Diagramy czynności

Diagramy czynności
•
•
•
-
opisują dynamikę systemu,
graficzne przedstawienie uszeregowania działań
– obrazuje strumień wykonywanych czynności
z ich pomocą modeluje się:
scenariusze przypadków użycia,
procesy systemowe o dużej liczbie równoległych
czynności i sytuacji decyzyjnych,
operacje,
algorytmy
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Podstawowe pojęcia
•
•
•
czynność - określone zachowanie złożone z
logicznie
uporządkowanych
ciągów
podczynności,
przepływ sterowania – relacja między dwoma
czynnościami, wskazująca, że po wykonaniu
źródłowej sterowanie zostaje przekazane do
docelowej,
początek – punkt rozpoczęcia przepływu
sterowania i danych inicjujący funkcjonowanie
diagramu czynności,
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Podstawowe pojęcia


koniec – punkt zatrzymania przepływów
sterowania na diagramie czynności
zakończenie przepływu – punkt zatrzymania
wybranego przepływu sterowania, pokazuje
zatrzymanie sekwencji czynności przed jej
całkowitym, zaplanowanym zrealizowaniem
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Przepływy decyzyjne



rzadko czynności uporządkowane są w
sposób sekwencyjny,
wiele
przepływów
alternatywnych,
uzależnionych od spełnienia warunków czy
wykonania iteracji,
bloki decyzyjne mające charakter decyzji lub
złączenia lub integracji decyzji i złączenia
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Decyzja



wyjście stanowią dwa lub więcej przepływów
sterowania, z których tylko jeden może zostać
zrealizowany.
wybór jednego z przepływów determinowany jest
przez wynik warunku, umieszczonego w nawiasie
kwadratowym; warunki muszą się wzajemnie
wykluczać.
jeden z przepływów można oznaczyć „else”; przepływ
ten zostanie zrealizowany tylko w przypadku gdy
warunki
dla
wszystkich
innych
przepływów
dotyczących danej decyzji nie zostaną spełnione.
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Złączenie
•
•
•
zawiera szereg przepływów wejściowych i
jeden wyjściowy,
nie ma charakteru synchronizacyjnego –
każdy przepływ będący wejściem do złączenia
pociąga za sobą wykonanie wyjściowego
przepływu sterowania,
można specyfikować decyzję i złączenie
alternatywnych
przepływów w ramach
jednego bloku decyzyjnego.
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Przepływy współbieżne




przybierają postać rozwidlenia lub scalenia,
rozwidlenie – jeden wejściowy przepływ oraz
co najmniej dwa wyjściowe,
scalenie – przekazanie sterowania z wielu
przepływów
wejściowych
do
jednego
wyjściowego,
w punkcie scalenia równoległe procesy
ulegają synchronizacji.
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Partycje/Tory




istnieje możliwość uwzględnienia miejsca realizacji
czynności czy wskazanie instancji klasyfikatora
odpowiedzialnej za jej funkcjonowanie .
zmiana układu graficznego – wprowadzenie torów,
tor – mechanizm grupowania elementów diagramu
czynności powiązanych przepływami sterowania i
przepływami danych, pełniących określoną, wspólną
rolę na diagramie,
wyznaczany w postaci pionowego lub poziomego toru,
w którym pomiędzy dwoma liniami występują
poszczególne elementy. Każdy tor jest jednoznacznie
identyfikowany przez swoją nazwę.
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Obszar przerwania
•
•
•
•
grupa czynności, w obrębie której w wyniku
działania przepływu przerwania realizacja
wszystkich czynności jest bezzwłocznie
przerwana,
początek przepływu przerwania zaczyna się w
obrębie obszaru a koniec poza nim,
graficzna postać - czynność z krawędziami w
postaci linii przerywanych,
przepływ przerwania – błyskawica
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Obszar przerwania
Activity6
Activity3
Activity4
SignalAcceptState2
Activity5
Activity7
Sygnał



asynchroniczny bodziec inicjujący czynność
lub akcję; w ciągu czynności może zdarzyć się
wysłanie sygnału,
przyjęcie sygnału powoduje wykonanie
czynności,
symbolem wysyłania jest pięciokąt wypukły a
otrzymania pięciokąt wklęsły.
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Sygnał
Symbolem wysyłania jest pięciokąt wypukły, a otrzymania
pięciokąt wklęsły.
SignalSendState1
SignalAcceptState1
Przepływ danych
niektóre czynności są wykonywane z udziałem
obiektów,
• można to pokazać wprowadzając przepływ
danych pomiędzy danym obiektem a
czynnościami mającymi wpływ na ten obiekt.
Kiedy to robimy? Gdy:
• wskazujemy odpowiedzialność obiektu,
• zmieniany jest stan obiektu,
• obrazowany jest przepływ obiektu
•
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005
Przepływ danych
Activity1
[ObjectFlowState1]
Activity2
Diagramy czynności





rozbudowane schematy blokowe
pozwalają stosować procesy współbieżne,
dobre narzędzie do modelowania przepływu
zadań i programowania wielowątkowego,
obrazują kolejne kroki operacji i procesów
biznesowych,
nie pokazują związków między obiektami a
czynnościami -> diagramy interakcji
S. Wrycza, B. Marcinkowski, K. Wyrzykowski, Język UML 2.0 w modelowaniu systemów
informatycznych, Helion, Gliwice 2005