ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013

Transkrypt

ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Radomsku
OCENA STANU SANITARNEGO
POWIATU RADOMSZCZAŃSKIEGO
ZA ROK 2013
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
SPIS TREŚCI:
Wstęp ................................................................................................................................. 3
I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych ...................................... 4
II. Stan sanitarny, techniczny, funkcjonalność pomieszczeń podmiotów leczniczych
stacjonarnych i ambulatoryjnych ........................................................................... 18
III. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia oraz materiałów i wyrobów
przeznaczonych do kontaktu z żywnością ........................................................... 22
IV. Jakość wody przeznaczonej do spożycia oraz wody do kąpieli ......................... 25
V. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk ............................. 28
VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo – wychowawczych ............ 31
VII. Warunki sanitarno – higieniczne środowiska pracy ....................................... 36
VIII. Zapobiegawczy nadzór sanitarny ...................................................................... 43
IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia ........................ 46
2
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
WSTĘP
Głównym celem działalności Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Radomsku w roku 2013 było promowanie zdrowotnego stylu życia, czuwanie nad
bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu
chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego
i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej
i przeciwepidemicznej.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Radomsku zapewnia realizację
zadań Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, w zakresie sprawowania
nadzoru nad warunkami :
1) higieny środowiska;
2) higieny pracy w zakładach pracy;
3) higieny procesów nauczania i wychowania;
4) higieny wypoczynku i rekreacji;
5) zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku;
6) higieniczno – sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt
oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne
- w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości
i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób
zakaźnych i zawodowych.
Tak więc podstawowym zadaniem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej
w Radomsku jest szeroko rozumiana działalność nadzorowa, polegająca na kontroli
i czuwaniu, czy spełnione są wymagania obowiązujących przepisów w zakresie
utrzymania pożądanych norm zdrowotnych.
Dzięki profesjonalnej, stale podnoszącej swoje kwalifikacje kadrze pracowników, pracę
w systemie zarządzania jakością tut. Stacja jest w stanie zapewnić wykonywanie swoich
zadań na właściwym poziomie.
Działalność Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Radomsku prowadzona
jest w oparciu o tworzony corocznie na podstawie „Wytycznych Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi” „Plan zasadniczych przedsięwzięć”,
w którym określany jest cel, główne kierunki działania i zasadnicze zamierzenia przyjęte
do realizacji na dany rok dla poszczególnych komórek organizacyjnych , harmonogram
nadzoru nad obiektami oraz harmonogramy poboru próbek.
Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Radomsku obejmuje swoim działaniem
powiat radomszczański tj. 3 miasta i 14 gmin ( 378 miejscowości).
W roku 2013 nadzorem objęto 2375 obiektów.
Przeprowadzono ogółem 2501 kontroli, wydano 663 decyzje administracyjne
merytoryczne oraz 287 decyzji płatniczych, pobrano 976 próbek do badań, nałożono
136 mandatów karnych na kwotę 34.100 zł. oraz 4 kary pieniężne na kwotę 120.000 zł.
W 2013 roku przeprowadzano również liczne kontrole poza harmonogramem, wynikające
z otrzymanych powiadomień w ramach funkcjonującego systemu RASFF, wniesionych
podań od ludności wnioskujących o podjęcie interwencji oraz na polecenie Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi ( kontrole akcyjne) itp.
Poniższa ocena ma na celu poznanie wyników działań, jakie na rzecz społeczeństwa
powiatu radomszczańskiego podejmuje Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny i może
być jednocześnie pomocna przy podejmowaniu przez organy samorządowe decyzji na
rzecz dalszej poprawy w zakresie zdrowia publicznego w Powiecie Radomszczańskim.
3
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH
1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych
Analiza sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych jest własnym źródłem
informacji na temat stanu zdrowia społeczeństwa. Systematyczne, wieloletnie gromadzenie
danych statystycznych, czyli po prostu nadzór epidemiologiczny, daje możliwość
obserwowania zmian w zachorowalności, trendów i tendencji oraz cykliczności
występowania pewnych chorób , czy wreszcie skuteczności podejmowanych działań
zapobiegawczych, w tym przede wszystkim szczepień ochronnych.
Czułość nadzoru decyduje między innymi o szybkości reagowania w przypadku
pojawienia się chorób zawlekanych lub rzadko występujących, ale o dużym potencjale
zakaźnym. Skuteczność funkcjonowania nadzoru w dużej mierze zależy od podstawowego
ogniwa w systemie zbierania danych, jakim jest rzetelne zgłaszanie rozpoznanych
przypadków. Problemy z przepływem informacji mogą w konsekwencji spowodować zbyt
późne podjęcie działań zapobiegawczych, co w przypadku niektórych chorób zakaźnych
grozi wybuchem epidemii.
Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w powiecie radomszczańskim została
sporządzona w oparciu o dane o przypadkach zachorowań i zakażeń, jakie zostały
zgłoszone do Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Radomsku w 2013 roku
zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi.
W całej Polsce zgłaszanie, kwalifikacja i rejestracja zachorowań na niektóre choroby
zakaźne opiera się na opracowanych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego „Definicjach
przypadków chorób zakaźnych”.
Zastosowanie powyższych definicji ma na celu ujednolicenie zgłaszalności i zapewnienie
porównywalności danych, zbieranych w ramach nadzoru epidemiologicznego w Polsce
oraz we Wspólnocie Europejskiej.
Wywiady epidemiologiczne (raporty jednostkowe) w przypadkach zachorowań na choroby
zakaźne, zakażenia lub zatrucia, opracowane przez Sekcję Nadzoru Epidemiologii
Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Radomsku, po weryfikacji,
przeanalizowaniu i uzupełnieniu przez Wojewódzką Stację Sanitarno –Epidemiologiczną
w Łodzi są przesyłane do Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego
Zakładu Higieny w Warszawie.
Przygotowywane są również i przesyłane do NIZP – PZH tygodniowe, dwutygodniowe,
miesięczne, kwartalne i roczne meldunki i sprawozdania o zachorowaniach na choroby
zakaźne, zakażeniach i zatruciach.
Analizą zostały objęte jednostki i zespoły chorobowe, które stanowiły problem
epidemiologiczny, lub były monitorowane w ramach realizowanych przez Państwową
Inspekcję Sanitarną programów. Dane za rok 2013 zostały porównane z danymi za dwa
poprzednie lata oraz w niektórych chorobach z danymi za pięć lat.
Współczynniki zapadalności dla chorób zostały policzone na 100 tys. ludności.
Współczynnik zapadalności (zachorowalności) to liczba nowych zachorowań na określoną
chorobę na danym terenie w określonym czasie w stosunku do liczby ludności wg stanu
30.06 * współczynnik (1000, 10000 czy 100000).
4
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Powiat Radomszczański wg danych GUS ( stan na 30.06.2013 r.) zamieszkuje :
Ludność tys. ogółem
Kobiety
Mężczyźni
116 522
59 378
57 144
W powiecie radomszczańskim ogółem w roku 2013 r. zarejestrowano 1783 zachorowania
na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia w związku z czym 484 osoby były
hospitalizowanych.
1.1. Choroby szerzące się drogą pokarmową
Zatrucia i zakażenia pokarmowe
W roku 2013 w powiecie radomszczańskim korzystnie przedstawia się sytuacja
epidemiologiczna zatruć i zakażeń jelitowych – tabela 1.
Obserwowana w ostatnich latach sukcesywna poprawa sytuacji epidemiologicznej zatruć
pokarmowych jest między innymi następstwem konsekwentnie realizowanego nadzoru
w obszarze bezpieczeństwa żywności oraz popularyzowania wiedzy zdrowotnej.
Aktualnie, problem ten nie stanowi zagrożenia.
W minionym 2013 roku podobnie jak w roku 2012 zatruciom pokarmowym uległo
39 osób, z których 30 wymagało hospitalizacji. Zachorowania powodowane były
wyłącznie pał. Salmonella, podobnie jak w latach poprzednich dominującym typem
serologicznym była Salmonella Enteritidis (36 przypadków). Najczęstszą przyczyną zatruć
było spożywanie potraw sporządzonych z dodatkiem jaj, niezupełnie poddanych obróbce
termicznej, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny. Zgłaszane zatrucia miały
charakter indywidualny.
W 2013 r. rejestrowano dwa ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową – zbiorowe
zatrucie pokarmowe ( w 2012 r. nie rejestrowano ognisk - zbiorowych zatruć
pokarmowych).
1. Zbiorowe zatrucie pokarmowe wystąpiło wśród osób przebywających w Centrum
Pomocy Bliźniemu „MONAR” w Klizinie gm. Kodrąb.
Zachorowało 5 osób, w tym dwoje dzieci do lat 14.
Uznano, że czynnikiem etiologicznym ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową
mogły być bakterie i rotawirusy.
Brak podstawowych zasad higieny, przeterminowana żywność i popełniane błędy
żywieniowe mogły przyczynić się do wystąpienia objawów chorobowych
2. Drugie ognisko choroby przenoszonej droga pokarmową wystąpiło w mieszkaniu
prywatnym w Sokolej Górze.
Zachorowało 6 osób, w tym dwoje dzieci do lat 14.
Stwierdzono, że czynnikiem etiologiczny, ogniska choroby przenoszonej drogą
pokarmową były bakterie Salmonella Enteritidis .
Uznano, że na przyczynę wystąpienia ogniska złożyło się kilka czynników. Zachorowania
rozłożyły się w czasie.
Należy domniemywać , że bliski kontakt z drobiem, głaskanie kurcząt przez dzieci, prace
porządkowe w kurniku i nieprzestrzeganie przez wszystkich mieszkańców posesji
podstawowych zasad higieny – takich jak mycia rąk mogły przyczynić się do wystąpienia
objawów chorobowych.
5
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Tabela 1. Zatrucia pokarmowe i zakażenia (liczba przypadków) w latach 2011-2013
2013
Jednostka
chorobowa
2012
2011
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Zatrucia pokarmowe
(Salmonellozy)
39
33,47
40
34,16
40
34,24
Zatrucia pokarmowe
(Czerwonka)
0
0
0
0
0
0
Zatrucia pokarmowe
(Jadem kiełbasianym)
0
0
0
0
0
0
W 2013 r. zarejestrowano niewiele więcej przypadków niż w 2012 r. zakażeń
z objawami żołądkowo-jelitowymi wywołanych przez czynniki bakteryjne wykazane
w tabeli 2 oraz inne określone i nieokreślone bakterie.
Spośród zarejestrowanych zachorowań największą liczbę stanowiły przypadki wywołane
przez Escherichia coli inną i BNO /17 przypadków/ oraz wywołane przez i inne czynniki
określone i nieokreślone /15 przypadków/.
Tabela 2. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe w powiecie radomszczańskim w latach 2011- 2013
2013
Inne bakteryjne
zakażenia jelitowe
wywołane przez
E.coli biegunkotwórczą
wywołane przez
E.coli inną i BNO
wywołane przez
Yersinia enterocolitica,
wywołane przez
i inne czynniki określone
i nieokreślone
RAZEM
2012
2011
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
6
5,14
3
2,56
1
856,09
17
14,58
15
12,81
14
11,98
0
0
3
2,56
3
2,56
16
13,73
15
12,81
10
8,56
39
33,47
36
30,75
28
23,97
Ze 168 przypadków wirusowych zakażeń jelitowych 94 przypadki to nieżyty jelitowe
wywołane przez Rotawirusy.
Najliczniejszą grupę chorych, bo aż 36,90 % z ogółu zarejestrowanych przypadków
wirusowych zakażeń stanowiły dzieci do lat 2 (62 przypadki).
6
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
W 2013 r. nie stwierdzono zachorowań na dur brzuszny, dury rzekome i czerwonkę.
Obecnie na terenie powiatu radomszczańskiego zamieszkuje 3 stałych nosicieli pałeczek
duru brzusznego tj. osób bez objawów klinicznych z dodatnim wynikiem badania
bakteriologicznego. Ryzyko zakażenia ze strony nosicieli wzrasta na terenach wiejskich,
w okresie powodzi oraz po obfitych opadach deszczu.
W 2013 r. rejestrowano 1 przypadek Salmonellozy pozajelitowej ( w roku 2012 r.
rejestrowano 2 przypadki, w roku 2011 rejestrowano 1 przypadek).
W 2013 r. w następstwie wykonanych badań laboratoryjnych zarejestrowano
11 nosicieli bakterii Salmonella, w tym 5 po przebyciu zakażenia pokarmowego,
3 wykryty w ramach badań ze styczności, 3 w grupie badających się dla celów sanitarnoepidemiologicznych.
Po przeleczeniu i ponownym wykonaniu badań 10 nosicieli wykreślono z ewidencji.
1.2. Zakażenia krwiopochodne
Wirusowe zapalenia wątroby
Zachorowalność na wirusowe zapalenie wątroby w powiecie radomszczańskim utrzymuje
się na bezpiecznym poziomie i nie stanowi większego problemu epidemiologicznego.
Od kilku lat w PSSE Radomsko nie rejestruje się zachorowań na wzw typ A.
Również korzystnie przedstawia się sytuacja epidemiologiczna krwiopochodnych typów
wirusowego zapalenia wątroby. Jest to następstwem konsekwentnej, wieloletniej realizacji
szczepień ochronnych przeciwko wzw typu B oraz pełnienia w podmiotach leczniczych
właściwego nadzoru epidemiologicznego eliminującego przyczyny szerzenia się tych
zakażeń.
W 2013 r. nie rejestrowano zachorowań na ostre wzw typu B ( w 2012 r. odnotowano
1 zgłoszenie zachorowania na ostre wzw typu B, w 2011 r. nie rejestrowano żadnego
przypadku).
W 2013 r. w porównaniu do roku 2012 zapadalność na wirusowe zapalenia wątroby
B i C była na podobnym poziomie, rejestrowano o 3 przypadki więcej wzw typ C .
Większość zgłaszanych i rejestrowanych przypadków wzw B i C nadal stanowią przypadki
przewlekłego wzw B i C, czyli przypadki zakażeń wirusami HBV i HCV, do których
doszło przed kilkoma, a nawet kilkunastoma latami co może świadczyć o lepszej
zgłaszalności tych przypadków, a także o lepszej obecnie wykrywalności.
Zakażenia wirusem HCV częściej niż zakażenia HBV ujawniają się dopiero w fazie
przewlekłego zapalenia wątroby. Nie bez znaczenia jest również fakt braku profilaktyki
wzw C w postaci szczepień ochronnych.
Liczbę zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w powiecie radomszczańskim
przedstawia Tabela 3 i Rysunek I.1.
W PSSE Radomsko w 2013 r. zarejestrowano 11 nosicieli Ag HBs co stanowi około
0,010% ludności powiatu, natomiast w 2012 r. rejestrowano 14 nosicieli Ag HBs.
U 10 osób wykryto przeciwciała anty HCV. Powyższe dane wskazują na jeszcze
powszechne występowanie tych czynników chorobotwórczych w populacji i obligują
podmioty lecznicze do zachowania czujności i kontynuowania dalszych działań
zapobiegawczych w tym zakresie.
Nosiciel to osobnik zarażony chorobą zakaźną lub posiadający nieprawidłową wersję
genu recesywnie dziedziczonej choroby genetycznej, lecz nie wykazujący objawów
chorobowych. Nosiciel, choć sam nie doświadcza objawów choroby, może ją przekazywać
innym organizmom (niekoniecznie własnego gatunku) bądź potomstwu.
7
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Sekcja Nadzoru Epidemiologii prowadziła nadzór nad osobami chorymi i osobami z kontaktu
z chorym czy nosicielem. Ogółem w 2013 r. przeprowadzono nadzór nad 96 osobami
z kontaktu.
Tabela 3. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w latach 2009-2013
2013
2012
2011
2010
2009
Jednostka chorobowa
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Liczba
zachorowań
Wirusowe zapalenie
wątroby typu A
Wirusowe zapalenie
wątroby -ostre
Wirusowe zapalenie
wątroby typu B- przewlekłe
Wirusowe zapalenie
wątroby typu C
Wirusowe zapalenie
wątroby – inne nie określone
0
0
0
0
0
0
1
0
1
2
5
5
7
10
6
9
6
12
3
9
1
1
1
0
0
RAZEM
15
13
20
14
17
Liczba zachorowań
20
WZW inne nie
określone
15
WZW typ A
WZW typ C
10
WZW typ B
5
0
2009 2010 2011 2012 2013
Rysunek I.1. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w latach 2009-2013
1.3. Choroby wieku dziecięcego
W roku 2013 r. w porównaniu do roku 2012 zwiększyła się liczba zachorowań na płonicę
i ospę wietrzną. Wzrost zachorowań na te choroby cechuje się cykliczną zmiennością
charakterystyczną dla chorób wieku dziecięcego.
Zapadalność na krztusiec w porównaniu z rokiem 2012 spadała , przy czym 70 %
zarejestrowanych zachorowań stanowiły przypadki możliwe ( 21 przypadków ) tj. takie,
w których rozpoznanie postawiono na podstawie obrazu klinicznego, bez potwierdzenia
8
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
laboratoryjnego. Można przypuszczać, że część zachorowań zgłoszonych jako przypadki
krztuśca może być spowodowana przez pałeczki krztuśca rzekomego lub nawet inne
drobnoustroje.
Wzrasta również wiek osób chorujących na krztusiec. Coraz więcej choruje młodzieży
i osób dorosłych na co niewątpliwie mają wpływ prowadzone obowiązkowe szczepienia
ochronne p/krztuścowi wykonywane u dzieci w 1-2 r. ż. oraz w 6 r. ż., a także brak
szczepień przypominających po 10 r. ż.
W 2013 r. w porównaniu do roku 2012 odnotowano wzrost zapadalności na ospę
wietrzną. Zarejestrowano 1086 przypadków. Najwięcej zachorowań zarejestrowano
w przedziale wiekowym 05-09 lat ( 511 przypadków). Nie są prowadzone obowiązkowe
szczepienia ( za wyjątkiem grup ryzyka).
Utrzymująca się na tym samym niskim poziomie liczba zachorowań na świnkę
może być spowodowana wprowadzeniem do kalendarza szczepień ochronnych szczepień,
ale może być również wynikiem cyklicznej zmienności liczby zachorowań na te choroby,
albowiem różyczka podlega wahaniom epidemicznym pomimo prowadzonych
obowiązkowych szczepień w 2 i 10 r. ż.
W przypadku świnki obserwuje się niską zapadalność w związku z wprowadzeniem
drugiego szczepienia p/odrze, śwince i różyczce w 10 r. ż.
Wszystkie przypadki tych chorób zarejestrowano jako przypadki możliwe, czyli
rozpoznane na podstawie obrazu klinicznego, bez potwierdzenia laboratoryjnego.
W roku 2013 zaobserwowano nieznaczny wzrost zachorowań na różyczkę
(30 przypadków) wśród mężczyzn w przedziale wiekowym 15-19 lat (21 przypadków)
nieszczepionych.
W 2013 r. nie rejestrowano przypadków zachorowań na odrę, podczas gdy w latach
2012 i 2011 rejestrowano po 1 przypadku.
W 2013 r. do PSSE Radomsko nie zgłoszono przypadków OPW u dzieci do lat 14
(w 2012 r. nie zgłoszono przypadków OPW u dzieci do lat 14, w 2011 r. zgłoszono
1 przypadek , w którym nie wykryto wirusów poliomyelitis).
W ramach programu eliminacji poliomyelitis cały czas prowadzony jest nadzór nad
przypadkami ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 14, w ramach których powinny być
wykonane w tych przypadkach badania w kierunku obecności wirusów nagminnego
porażenia dziecięcego oraz utrzymane na wysokim poziomie wykonawstwo szczepień
p/poliomyelitis.
9
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Liczbę zachorowań na choroby wieku dziecięcego przedstawia tabela 4 oraz Rysunek I.2.
Tabela 4. Liczba zachorowań na choroby wieku dziecięcego w latach 2011-2013
2013
Jednostka
chorobowa
2012
2011
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Ospa wietrzna
1086
932,01
875
747,45
185
158,37
Krztusiec
30
25,73
106
90,05
45
38,52
nagminne zapalenie
przyusznic
7
6,00
7
5,97
8
6,84
Różyczka
30
25,73
6
5,12
5
4,28
Płonica
40
34,31
90
76,88
3
2,56
Odra
0
0
1
854,23
1
855,20
Ostre porażenie
wiotkie u dzieci
w wieku 0- 14 lat
0
0
0
0
1
855,20
Liczba zachorowań
Świnka
500
450
400
350
300
250
200
150
100
50
0
I
II
III
IV
V
Liniowy 2
VI
VII
2011
VIII
2012
IX
X
XI
XII
2013
Rysunek I.2 Liczba zachorowań na ospę wietrzną w latach 2011-2013
10
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
1.4. Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego – neuroinfekcje
W roku 2013 wśród zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych dominowały zakażenia
o etiologii bakteryjnej ( 2 przypadki – wsp. zapadalności 1,70 ), poza tym w roku 2013
rejestrowano 1 przypadek zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii wirusowej.
1.5. Choroba inwazyjne
Podobnie jak w 2012 r. w 2013 r. rejestrowano 1 przypadek inwazyjnej choroby
meningokokowej - Neisseria meningitidis
W 2013 r. rejestrowano 1 przypadek inwazyjnej choroby pneumokokowej –
posocznica. W 2012 r. zarejestrowano 1 przypadek inwazyjnej choroby pneumokokowej –
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych ( w 2011 r. nie rejestrowano przypadków ).
W 2013 r. podobnie jak w latach poprzednich nie rejestrowano przypadków
inwazyjnej choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae typu B.
1.6. Inne choroby zakaźne
Zakażenia HIV i zachorowania na AIDS
W 2013 r. podobnie jak w 2012 r. i 2011 r. zgłoszono 1 nowe zakażenie HIV u mieszkańca
powiatu radomszczańskiego.
Grypa i zachorowania grypopodobne
W powiecie radomszczańskim liczbę zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne
w latach 2011-2013 przedstawiono w tabeli 5.
Tabela 5. Liczba zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne w latach 2011 -2013
2013
Jednostka
chorobowa
Liczba
zachorowań
2012
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
Liczba
zachorowań
współczynnik
zapadalności
7096,40
2601
2221,86
5526
w tym
41
4730,75
8271
Grypa
i infekcje
grypopodobne
w tym
13 przypadków
potwierdzonych
2011
AH1N1v
W roku sprawozdawczym do PSSE Radomsko zgłoszono 8271 zachorowań na grypę
i infekcje grypopodobne ( wsp. zapadalności 7096,40 ), w tym 2399 dzieci do lat 14.
Dane pochodzą ze sprawozdań Mz - 55 meldunki o zachorowaniach i podejrzeniach
zachorowań na grypę.
Kontynuowano nadzór epidemiologiczno-wirusologiczny nad grypą oparty na systemie
SENTINEL.
W nadzorze SENTINEL w 2013 r. uczestniczyło 2 lekarzy z Samodzielnego Publicznego
Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kamieńsku ul. Wieluńska 23 .
Pobrano wymazy z nosa i gardła od 21 osób chorych.
13 przypadków grypy potwierdzono laboratoryjnie tj. 10 - grypa typ AH1N1v, 3 przypadki
grypa typu A.
11
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Skutecznym sposobem ochrony przed grypą jest unikanie dużych skupisk ludzkich
w okresie epidemii, utrzymanie właściwego poziomu higieny osobistej i środowiska oraz
poddanie się szczepieniom ochronnym. Rozpowszechnianie szczepień p/ grypie nadal jest
niewielkie i nie ma wpływu na sytuację epidemiologiczną choroby ( tabela 8 ).
Najwyższą tygodniową zapadalność w 2013 r. zanotowano w okresie od :
• 23.01.2013 r. do 31.01.2013 r.
Porównanie zachorowalności na grypę i infekcje grypopodobne w latach 2009-2013
przedstawiono poniżej na Rysunku I.3.
3000
Liczba zachorowań
2500
2000
1500
1000
500
17.
0
8- 1
15
16 .01
-2
2.
01
23
-3
1- 1
7.
0
8- 2
15
16 .02
-2
2
23 .02
-2
8.
02
17.
0
8- 3
15
16 .03
-2
2
23 .03
-3
1.
03
17.
0
8- 4
15
16 .04
-2
2
23 .04
-3
0.
0
1- 4
15
16 .05
-3
1.
0
1- 5
15
.0
1- 6
30
.0
6
0
Liniowy 1
2009
2010
2011
2012
2013
Liczba zachorowań
1200
1000
800
600
400
200
Liniowy 1
7.
10
15
16 .10
-2
2
23 .10
-3
1.
10
17.
1
8- 1
15
16 .11
-2
2
23 .11
-3
0.
11
17.
1
8- 2
15
16 .12
-2
2
23 .12
-3
1.
12
.
8-
0.
09
1-
.0
9
-3
16
15
1.
08
1-
.0
8
-3
16
15
1.
07
1-
-3
16
1-
15
.0
7
0
2009
2010
2011
2012
2013
Rysunek I.3. Porównanie zachorowalności na grypę i infekcje grypopodobne w latach
2009 - 2013
12
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Gruźlica
Od 2009 roku zgłaszanie zachorowań na gruźlicę i prowadzenie rejestru w województwie
łódzkim zostały przejęte przez Państwową Inspekcję Sanitarną . W związku z powyższym
PWIS w Łodzi opracował „Procedury postępowania w zakresie zwalczania i zapobiegania
gruźlicy na terenie woj. łódzkiego ”.
Procedury te określiły zadania i obowiązki wszystkich podmiotów biorących udział
w zwalczaniu i zapobieganiu gruźlicy.
W 2013 r. w PSSE w Radomsku
zarejestrowano mniej niż w 2012 przypadków
rozpoznanej gruźlicy tj. 37 przypadków (wsp. zapadalności 31,74), w tym rejestrowano 26
przypadków gruźlicy potwierdzonej mikroskopowym badaniem z posiewem
bakteriologicznym, w roku 2012 rejestrowano 20 przypadków (wsp. zapadalności 49,99).
Objęto nadzorem epidemiologicznym 162 osoby z kontaktu domowego, miejsca pracy.
Powiat radomszczański podobnie jak w 2012 r. w roku 2013 pod względem liczby
zachorowań na gruźlicę zajmuje III miejsce w województwie łódzkim .
W 2013 r. w powiecie radomszczańskim 4 osoby z rozpoznaną gruźlicą zmarły (w 2012 r.
- 2 osoby, w 2011 r.– 7 osób, w 2010 r. - 8 osób).
Najwyższą zapadalność odnotowano w grupach wiekowych 45-64 /16 przypadków/.
Wyższą zapadalność rejestrowano wśród mieszkańców miasta -19 przypadków, niż wsi 18 przypadków, oraz wśród mężczyzn – 25 przypadki niż kobiet -12 przypadków.
Porównanie zachorowań i zgonów na gruźlicę w latach 2009-2013 przedstawiono na
Rysunku I.4.
70
60
50
40
30
20
10
0
kobie ty
mę żczyźni
2009
2010
miasto
2011
wie ś
2012
zgony
2013
Rysunek I.4. Porównanie zachorowalności na gruźlicę w powiecie radomszczańskim
w latach 2009-2013
13
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Borelioza z Lyme
Spośród innych chorób zakaźnych podlegających obowiązkowemu zgłaszaniu i rejestracji
wymienić należy boreliozę.
Na terenie działania PSSE Radomsko w 2013 r. zarejestrowano 29 przypadków, w 2012
roku podobnie jak w 2011 r. zarejestrowano 24 przypadki ( wsp . zapadalności 20,54 ).
Z analizy przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wynika, że większość
zakażonych była narażona na kontakt z wektorami przenoszącymi chorobę wskutek
przebywania w lesie, ogródku przydomowym lub nie przypomina sobie momentu ukłucia
przez kleszcza.
Pokąsania przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę
Na 131 osób, które miały kontakt ze zwierzętami 13 osób zakwalifikowano do szczepień.
W 2013 r. zarejestrowano o 7 przypadków mniej pokąsań przez zwierzęta podejrzane
o wściekliznę niż w roku 2012 .
Sekcja Nadzoru Epidemiologii PSSE w Radomsku ściśle współpracuje z Inspekcją
Weterynaryjną w zakresie chorób odzwierzęcych.
Najczęstszymi sprawcami pokąsań były zwierzęta domowe (131 przypadków), głównie
psy (121 przypadków tj. 92,36 %) i koty (10 przypadków tj. 7,63 %).
2. Szczepienia ochronne – analiza wykonawstwa szczepień ochronnych.
Najważniejszym celem zdrowotnym szczepień ochronnych jest zapobieganie określonemu
zakażeniu lub chorobie zakaźnej u zaszczepionej osoby lub populacji.
Uodpornienie czynne dzieci w Polsce wykonywane jest w drodze realizacji Programu
Szczepień Ochronnych.
Szczepienia ochronne w powiecie radomszczańskim prowadzone są w 26 podmiotach
leczniczych oraz na oddziale noworodkowym szpitala.
Podczas przeprowadzonych kontroli w punktach szczepień zwrócono szczególną uwagę
na:
wdrażanie obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych,
stan zaszczepienia dzieci i młodzieży,
postępowanie z preparatami szczepionkowymi zgodnie z opracowaną procedurą,
maksymalne wykorzystanie szczepionek wielodawkowych,
daty ważności, sposób magazynowania i transportowania preparatów
szczepionkowych,
prawidłowe opracowanie dokumentacji związanej z niepożądanymi odczynami
poszczepiennymi.
Realizacja szczepień ochronnych w ramach Programu Szczepień Ochronnych ma wpływ
na sytuację epidemiologiczną nadzorowanego terenu, w szczególności przyczynia się do
spadku liczby zachorowań na choroby zakaźne i spadku liczby występujących powikłań po
przebytej chorobie.
W 2013 r. zarejestrowano 9 niepożądanych odczynów poszczepiennych, w tym
7 łagodnych, 1 ciężki i 1 poważny (w 2012 r. rejestrowano 6 NOP, w 2011 r. rejestrowano
5 NOP ). U wszystkich dzieci nastąpił pełny powrót do zdrowia po tygodniu od
wystąpienia NOP.
20 osób na terenie powiatu radomszczańskiego w 2013 r. uchylało się od szczepień
ochronnych . W stosunku do roku 2012 przybyły 3 osoby.
14
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Wobec rodziców dzieci uchylających się od szczepień postępowano zgodnie z wytycznymi
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi dotyczącymi postępowania
w sytuacjach odmowy wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych w województwie
łódzkim tj. wysłano 47 informacji do osób sprawujących opiekę prawną, wystawiono
2 wnioski o ukaranie, prowadzono rozmowy telefoniczne z rodzicem.
Stan uodpornienia szczepionkami zalecanymi osób w powiecie radomszczańskim w latach
2010 - 2013 przedstawia tabela 6 .
W 2013 r. wśród mieszkańców powiatu radomszczańskiego ilość wykonanych szczepień
zalecanych utrzymuje się na podobnym poziomie jak w roku 2012. W stosunku do roku
2012 w roku 2013 spadło zainteresowanie szczepieniami przeciwko wirusowi
brodawczaka ludzkiego, p/ Streptococcus pneumoniae i wzw typ A, natomiast
zaobserwowano wzrost zainteresowania szczepieniami p/ kleszczowemu zapaleniu mózgu.
Tabela 6. Stan uodpornienia szczepionkami zalecanymi osób w powiecie radomszczańskim
w latach 2010-2013
Uodpornienie przeciw
chorobie
2013
2012
2011
2010
Rotawirusy
173
155
168
145
p/wirusowi brodawczaka
ludzkiego
2
13
16
25
Streptococcus
pneumoniae
303
479
461
407
Neisseria meningitidis
94
233
292
226
Wzw typ A
30
37
54
96
Kleszczowe zapalenie
mózgu
91
26
138
56
Dur brzuszny
21
19
6
64
Ospa wietrzna
35
39
39
74
Grypa
1685
1462
1930
2146
Analizę wykonawstwa obowiązkowych szczepień ochronnych w powiecie radomszczańskim
w 2013 roku w porównaniu do roku 2012 przedstawiają tabele 7,8, 9.
Z tabeli Nr 7 Procentowy stan zaszczepienia dzieci do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku
życia wynika iż :
1. wyszczepialność noworodków p/ gruźlicy utrzymuje się na podobnym poziomie 99,9%
- niezaszczepione pozostało 1 dziecko z przeciwwskazaniami lekarskimi,
2. uodpornienie małych dzieci p/ WZW B jest prawie pełne (oprócz 3 dzieci przybyłych
z Niemiec i Wielkiej Brytanii i 4 dzieci uchylających się),
15
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
3. zaszczepienie małych dzieci p/ błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, p/odrze,
śwince, różyczce utrzymuje się na podobnym poziomie.
Z tabeli Nr 8 Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ błonicy,
tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis wynika iż :
1. liczba zaszczepionych w 6 r. ż. p/błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis
utrzymuje się na podobnym poziomie,
2. szczepienia w 14 r. ż. p/błonicy, tężcowi utrzymują się na podobnym poziomie,
3. zmniejszyła się ilość zaszczepionych w 19 r. ż. p/błonicy, tężcowi.
Z tabeli Nr 9 Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ odrze, śwince,
różyczce wynika iż :
1. stan uodpornienia II dawką uzupełniającą szczepionki p/odrze, śwince i różyczce
dzieci starszych i młodzieży kształtuje się na wysokim poziomie.
16
Tabela 7. Procentowy stan zaszczepienia dzieci do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia
Szczepienia do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia
WZW B
Błonica Tężec Krztusiec
Odra Świnka
Różyczka
Odra Świnka
Różyczka
3 r. ż.
2 r. ż.
3 r. ż.
98,1
99,6
88,5
99,2
99,7
88,0
Poliomyelitis
Gruźlica
noworodkowa
2 r. ż.
3 r. ż.
1 r. ż.
2 r. ż.
3 r. ż.
1 r. ż.
2 r. ż.
2013
99,9
99,3
99,9
61,8
98,1
99,6
61,8
2012
99,7
99,8
99,8
61,5
99,2
99,4
61,5
98,1
98,7
Tabela 8. Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis
Szczepienia dzieci starszych i młodzieży
Błonica, Tężec,
Krztusiec
6 rok życia
Błonica, Tężec
14 rok życia
Błonica, Tężec
19 rok życia
Poliomyelitis
6 rok życia
2013
89,4
96,8
89,2
89,4
2012
88,6
96,7
91,9
88,6
Tabela 9. Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ odrze, śwince, różyczce
Szczepienia dzieci starszych i młodzieży
Odra, Świnka, Różyczka
Rocznik 2004
10 r.ż. II dawka
Rocznik 2003
II dawka
Rocznik 2002
II dawka
Rocznik 1999
II dawka
Rocznik 1998
II dawka
Rocznik 1997
II dawka
2013
93,5
98,5
97,8
99,0
99,3
99,1
2012
-
87,6
31,0
97,3
98,0
98,9
II. STAN SANITARNY, TECHNICZNY, FUNKCONALNOŚĆ POMIESZCZEŃ
PODMIOTÓW LECZNICZYCH STACJONARNYCH I AMBULATORYJNYCH
Sekcja Nadzoru Epidemiologii w 2013 r. podobnie jak w latach poprzednich
realizowała zadania z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie
nadzoru nad warunkami higieniczno - sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel
medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne.
Było to poddawane ocenie Państwowej Inspekcji Sanitarnej w kontekście zgodności spełnienia
wymogów określonych w przepisach prawnych. Sprawowanie nadzoru sanitarnego nad
podmiotami leczniczymi stacjonarnymi i ambulatoryjnymi obejmowało kontrolę:
funkcjonalności, stanu technicznego obiektów, zaopatrzenia w wodę, utrzymania czystości
powierzchni pomieszczeń, postępowanie z bielizną i odpadami medycznymi. Istotna
z uwagi na bezpieczeństwo pacjentów i personelu jest ocena i egzekwowanie
prawidłowości prowadzenia procesów dezynfekcji i sterylizacji w nadzorowanych
obiektach.
Nadzorem objęto również sposób prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji
działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń chorób zakaźnych.
1. Działalność kontrolno-represyjna
Pod stałym nadzorem Sekcji Nadzoru Epidemiologii PSSE w Radomsku znajduje się
ogółem 250 obiektów ( stacjonarnych i ambulatoryjnych podmiotów leczniczych) w tym:
2 Zakłady Pielęgnacyjno –Opiekuńcze,
• 15 Przychodni/Ośrodków Zdrowia,
• 45 NZOZ- ów , w tym 6 medycznych laboratoriów diagnostycznych,
• 3 Pogotowia Ratunkowe,
• 1 Regionalne Centrum Krwiodawstwa,
oraz 180 prywatnych gabinetów lekarskich - indywidualnej, indywidualnej specjalistycznej
i grupowej praktyki lekarskiej/ w tym :
• 23 indywidualne praktyki lekarskie /internistyczne/,
• 98 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich,
• 57 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów, indywidualnych specjalistycznych
praktyk lekarzy dentystów, grupowych praktyk lekarzy dentystów,
• 3 prywatne zakłady rehabilitacji,
• 3 inne działalności.
Ogółem w podmiotach leczniczych przeprowadzono 229 kontroli, w tym 41 w punktach
szczepień.
Wydano 32 decyzje administracyjne tj. 28 decyzji dotyczących opinii sanitarnych,
1 decyzję nakazującą osobie chorej poddanie się leczeniu, 2 decyzje odsuwające od pracy,
1 decyzję zmieniającą.
Przeprowadzono 351 dochodzeń epidemiologicznych / wywiadów.
Ogółem w ramach nadzoru pobrano 457 prób od
229 osób ( od chorych,
ozdrowieńców, osób ze styczności z chorym oraz nosicieli ).
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
2. Stan techniczny i funkcjonalność pomieszczeń nadzorowanych obiektów
Na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w roku 2013 w ramach bieżącego
nadzoru sanitarnego nad podmiotami leczniczymi, prowadzącymi działalność medyczną
ocenia się, że z roku na rok zarówno pod względem sanitarno – higienicznym jak
i z zakresu świadczonych usług opieka zdrowotna nad mieszkańcami powiatu
radomszczańskiego ulega stałej poprawie.
Zwiększa się liczba obiektów, które dostosowały się do wymogów Rozporządzenia
Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim
powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność
leczniczą ( Dz. U. z 2012 r., poz. 739).
Stan sanitarno – techniczny nadzorowanych obiektów ocenia się pozytywnie, drobne
usterki techniczne, na które wydano zalecenia dotyczyły SP ZOZ Ładzice, SPZOZ Gidle.
Nadal 1 placówka ( NZOZ Laboratorium Analityczne „CITO” w Radomsku) oceniana jest
pod względem technicznym jako zła. Decyzja wydana w 2011 roku została przedłużona do
30.04.2014 r.
We wszystkich podległych podmiotach leczniczych stosowane są środki dezynfekcyjne
zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych i produktach biobójczych. Nie stwierdzono
braków w zaopatrzeniu w te preparaty. Osoby przeprowadzające dezynfekcję ściśle
przestrzegają ustalonych procedur opracowanych przez placówki.
Środki dezynfekcyjne są dobierane właściwie (spektrum, czas, zastosowanie).
W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w zakresie sterylizacji dokonano oceny procedur
sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań zaopatrzenia w materiały
sterylne. Na terenie powiatu ogółem zarejestrowanych jest 78 urządzeń sterylizacyjnych.
W placówkach prowadzona jest kontrola wewnętrzna procesów sterylizacji.
Zakwestionowano 4 próby /2 prywatne gabinety stomatologiczne. Wysoka skuteczność
procesu sterylizacji oznacza osiągnięcie wysokiego stopnia bezpieczeństwa podczas
wykonywania zabiegów naruszających ciągłość tkanek.
W 2013 r. nie przeprowadzano zabiegów dezynsekcji, natomiast zabiegi deratyzacji
przeprowadzane były sporadycznie w pomieszczeniach gospodarczych, piwnicach.
Nie stwierdzono nieprawidłowości w postępowaniu z bielizną czystą i brudną.
Miejsca gromadzenia bielizny brudnej wydzielane są poza pomieszczeniami w których
udzielane są świadczenia zdrowotne. Bielizna gromadzona jest w workach foliowych.
Pranie i dezynfekowanie bielizny odbywa się zgodnie z ustalonymi zasadami za pomocą
środków dopuszczonych do obrotu.
Dla SPZOZ Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy w Przedborzu ul. Częstochowska 25
bielizna prana jest przez firmę zewnętrzną „SAMURAJ” z siedzibą w Kajetanowie,
natomiast bielizna z NZOZ „MEDAX” w Radomsku prana jest przez Toruńskie Zakłady
Materiałów Opatrunkowych S.A. w Toruniu – Pralnia „Citonet” w Łodzi.
Nadzorowane podmioty lecznicze coraz częściej stosują bieliznę jednorazowego użytku
(podkłady, serwety, ręczniki).Odzież ochronna zazwyczaj prana jest we własnym zakresie.
Kontrole sanitarne z zakresu gospodarki odpadami pochodzenia medycznego
w podmiotach leczniczych w 2013 r. nie wykazały nieprawidłowości.
Transport wewnętrzny odpadów medycznych i magazynowanie odbywa się w sposób
prawidłowy, podmioty lecznicze posiadają podpisane umowy na transport i utylizację
odpadów pochodzenia medycznego z firmami posiadającymi stosowne zezwolenia.
Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach/pojemnikach. Wywozem zajmują się
wyspecjalizowane firmy działające na terenie powiatu radomszczańskiego.
19
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
3. Ocena działalności zespołów do spraw zakażeń szpitalnych
Zakażenia wewnątrzszpitalne to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla
hospitalizowanych pacjentów. Zakażeń tych nie można całkowicie wyeliminować,
a jedynie doprowadzić do minimalizacji ich występowania.
We wszystkich podmiotach leczniczych , w których udzielane są całodobowe świadczenia
zdrowotne powołane zostały Zespoły ds. Zakażeń Zakładowych.
W Szpitalu Powiatowym w Radomsku w 2013 roku nie rejestrowano ognisk
epidemicznych.
Z dwóch placówek świadczących usługi całodobowo - tj. zakłady pielęgnacyjno –
opiekuńcze w 2013 r. również nie zgłaszano ognisk zakażeń szpitalnych.
Bieżąca działalność zespołów ds. zakażeń koncentruje się na analizowaniu
i aktualizowaniu procedur epidemiologicznych, adekwatnie do dostrzeganych zagrożeń,
zmieniających się wymagań w nowelizowanych przepisach prawnych, standardów
postępowania i potrzeb medycznych.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku współpracuje z Zespołem do
spraw zakażeń szpitalnych w zakresie zapobiegania występowaniu i szerzeniu się zakażeń
w placówkach leczniczych, służy pomocą w rozwiązywaniu problemów, jak również
udziela niezbędnych informacji dotyczących działań przeciwepidemicznych.
Cały personel szpitala musi posiadać wiedzę w zakresie profilaktyki zakażeń szpitalnych.
Wiedzę tę trzeba poprzeć właściwą, codzienną praktyką, z konsekwentnym
przestrzeganiem i egzekwowaniem obowiązujących procedur i standardów.
Wnioski:
1. Sytuacja epidemiologiczna chorób szerzących się drogą przewodu pokarmowego,
których występowanie wiąże się ze stanem sanitarnym, kształtowała się na
podobnym poziomie co w roku 2012.
2. W roku 2013 zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 były na podobnym
poziomie co w roku 2012.
3. Zarejestrowano dwa ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową - zbiorowych
zatruć pokarmowych.
4. W porównaniu do roku 2012 w roku 2013 zwiększyła się zapadalność na grypę
sezonową ( 8271 przypadków ), co wynika z ciągłej ewolucji wirusa mającej
znaczenie dla wywoływania w populacji ludzkiej okresowych epidemii.
5. Zaobserwowano wzrost zachorowań na choroby wieku dziecięcego tj. płonicę, ospę
poziomie
utrzymywała
się
wietrzną, różyczkę, natomiast na podobnym
zapadalność na świnkę. Spadła zachorowalność na krztusiec. Wzrost zachorowań
w/w chorób cechuje się cykliczną zmiennością charakterystyczną dla chorób wieku
dziecięcego.
6. Liczba osób pokąsanych przez zwierzęta była na podobnym poziomie co w roku
2012, natomiast zwiększyła się liczba osób, u których podjęto decyzje o szczepieniu
p/ wściekliźnie.
7. W 2013 r. nieznacznie zmniejszyła się zapadalność na gruźlicę ( III miejsce pod
względem zapadalności w woj. łódzkim). Chorobę tą głównie wykrywa się u osób
w wieku 45 - 64, częściej u mężczyzn niż kobiet i u mieszkańców miast niż wsi.
8. Zarejestrowano 1 osobę zakażoną HIV.
9. Zarejestrowano 2 zachorowania na kiłę wczesną.
20
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
10. W roku 2013 zarejestrowano 6 zgonów z powodu choroby zakaźnej tj. 4 zgony
z powodu gruźlicy płuc, 1 z powodu inwazyjnej choroby wywołanej przez
Streptococcus pneumoniae , 1 z powodu inwazyjnej choroby meningokokowej
11. Ważną rolę w profilaktyce chorób zakaźnych spełnia rzetelne upowszechnianie
wiedzy o chorobach zakaźnych i zakażeniach.
12. Program Szczepień Ochronnych realizowany był zadawalająco.
W 2013 r. zwiększyła się w porównaniu do roku 2012 liczba osób uchylających się
od szczepień ochronnych /20 osób/ - przybyły 3 osoby.
13. Analiza stanu sanitarnego podmiotów leczniczych wskazuje, że w 2013 r. podobnie
jak w 2012 r. jeden obiekt oceniono negatywnie pod względem technicznym. Poza
tym placówki zorganizowane są prawidłowo i spełniają w podstawowym zakresie
obowiązujące wymogi sanitarno-epidemiologiczne.
14. Na podstawie uzyskanych dokumentów można wysnuć wniosek, że rejestracja
zakażeń szpitalnych jest nadal w trakcie wdrażania i wymaga udoskonalenia.
21
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
III.
STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA ORAZ
MATERIAŁÓW I WYROBÓW
PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU
Z ŻYWNOŚCIĄ
Głównym celem działania Sekcji Nadzoru Higieny Żywności Żywienia
i Przedmiotów Użytku było zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa
zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu
radomszczańskiego. W 2013 roku pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno
Epidemiologicznej w Radomsku znajdowało się 1265 zakładów produkcji i obrotu
żywnością, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz
kosmetykami. Najważniejsze grupy zakładów to:
1.
Sklepy i spożywcze
640
2.
Żywienie zbiorowe otwarte
168
3.
Obiekty ruchome i tymczasowe
114
4.
Żywienie zbiorowe zamknięte
71
5.
Środki transportu żywności
55
6.
Hurtownie spożywcze
35
7.
Piekarnie
27
8.
Ciastkarnie
11
9.
Młyny
5
10.
Wytwórnie lodów
4
11.
Automaty do lodów
9
12.
Inne zakłady produkcyjne
11
w tym: 1 wytwórnia makaronu, 1 rozlewnia wina, 1 produkcja przypraw,
7 zakładów produkcji materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu
z żywnością, 1 zakład produkcji kosmetyków.
13. Pozostałe zakłady - 71
w tym: 45 aptek, 2 sklepy zielarskie, 11 zakładów obrotu kosmetykami,
13 zakładów obrotu materiałami do kontaktu z żywnością,
Podobnie jak w latach ubiegłych najliczniejszą grupę zakładów stanowiły sklepy
spożywcze 640 (50,5%), zakłady żywienia zbiorowego otwarte 168 (13,2%), zakłady
żywienia zbiorowego zamknięte 71 (5,6%), obiekty ruchome i tymczasowe 114 (9,0%),
środki transportu żywności 55 (4,3%), magazyny hurtowe 35 (2,8%), piekarnie 27 (2,1%),
ciastkarnie 11 (0,9%).
Kontrole przeprowadzano zgodnie z przyjętym na rok 2013 harmonogramem
kontroli. Wykonywano także kontrole poza harmonogramem, w każdym przypadku
podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach sanitarnych zagrażających zdrowiu
lub życiu ludzi w związku z realizacją zadań w ramach systemu informowania
o produktach niebezpiecznych RASFF i RAPEX a także na wniosek przedsiębiorców.
W 2013 r. skontrolowano 587 zakładów co stanowiło 46,4% wszystkich zakładów
będących pod nadzorem. Przeprowadzono 1125 kontroli i rekontroli. Wydano: 426 decyzji
merytorycznych, 188 decyzji opłatowych. Wśród nich było 51 decyzji administracyjnych
nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego nadzorowanych zakładów
w wyznaczonym terminie, w tym 4 decyzje czasowego unieruchomienia zakładu do czasu
usunięcia usterek. Wszystkie 4 zakłady, po usunięciu usterek wznowiły działalność.
Skierowano 6 wniosków do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
w Łodzi o nałożenie kary pieniężnej na podstawie art. 103 ustawy o bezpieczeństwie
żywności i żywienia. PWIS w Łodzi nałożył 5 kar pieniężnych na kwotę 13 000zł.
22
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
Jeden wniosek jest w trakcie rozpatrywania. Nałożono także 120 mandatów karnych na
sumę 32.050 zł. Do sądu skierowano 2 wnioski o nałożenie grzywny w związku z odmową
przyjęcia mandatu karnego. W obu przypadkach sąd zasądził grzywny w łącznej
wysokości 1600 zł. Do prokuratury skierowano 2 zawiadomienia o możliwości popełnienia
przestępstwa (zafałszowanie środków spożywczych poprzez nieprawidłowe znakowanie).
Do badań laboratoryjnych pobrano 182 próby różnych artykułów spożywczych, 10 prób
materiałów do kontaktu z żywnością oraz 4 próby kosmetyków. Zakwestionowano 1 próbę
żywności (mięso z kurczaka) z powodu zanieczyszczenia bakteriami Salmonella
Enteritidis.
Do PPIS w Radomsku wpłynęły 52 interwencje od konsumentów. Zasadnych było 30
(57,7%). Wszystkie interwencje zostały rozpatrzone. W 30 przypadkach gdzie podany był
adres zamieszkania i dane osoby zgłaszającej interwencję o wynikach przeprowadzonych
działań udzielono osobom skarżącym odpowiedzi na piśmie.
Działania PPIS w Radomsku w 2013 roku mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa
żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu, oprócz zaplanowanych
w harmonogramie były działaniami akcyjnymi i dotyczyły głównie następujących
zagadnień:
1. Nadzór nad obiektami ruchomymi i tymczasowymi w trakcie imprez masowych.
2. Nadzór nad obiektami ruchomymi i tymczasowymi i stacjonarnymi
zlokalizowanymi na terenie targowisk.
3. Inne działania w ramach systemu RASFF.
1. Zapewnienie właściwego nadzoru nad obiektami ruchomymi i tymczasowymi,
w których prowadzona jest działalność gastronomiczna i sprzedaż żywności w trakcie
imprez masowych.
W ramach tych działań w trakcie trwania imprez masowych na terenie miast Radomska
i Kamieńska przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych ruchomych punktów
gastronomicznych i sprzedaży żywności. Za stwierdzone usterki nałożono 7 mandatów
karnych na sumę 1800 zł. W związku z tym, że niektóre skontrolowane zakłady miały
swoją siedzibę poza terenem powiatu radomszczańskiego o stwierdzonych
nieprawidłowościach powiadomiono na piśmie właściwych Powiatowych Inspektorów
Sanitarnych w Piotrkowie Trybunalskim, Poddębicach, Rudzie Śląskiej, Pajęcznie
i Cieszynie. Działania w tym zakresie będą kontynuowane w roku 2014.
2. Wzmożenie nadzoru nad obiektami ruchomymi, tymczasowymi i stacjonarnymi
działającymi na terenie targowisk, które wprowadzają do obrotu środki spożywcze
nietrwałe mikrobiologicznie.
W ramach tych działań od 16.05. do 13.09.2013 roku skontrolowano 41 w/w obiektów
( 47 kontroli ). Za nieprzestrzeganie przepisów prawa żywnościowego i norm sanitarnych
nałożono 21 mandatów karnych na sumę 6500 zł. Pisma interwencyjne informujące
o stwierdzonych nieprawidłowościach skierowano do właściwych z uwagi na siedzibę
przedsiębiorców Powiatowych Inspektorów Sanitarnych w Końskich, Włoszczowie,
Piotrkowie Trybunalskim, Tomaszowie Mazowieckim oraz Powiatowych Lekarzy
Weterynarii w Radomsku, Piotrkowie Trybunalskim i Wieluniu. Działania w tym zakresie
będą kontynuowane w roku 2014.
3. Oprócz w/w działań przeprowadzono 79 kontroli w związku z nadesłanymi
powiadomieniami w systemie RASFF (europejski system informowania o niebezpiecznej
23
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
żywności i paszach). Takich powiadomień o niebezpiecznej żywności oraz materiałach do
kontaktu z żywnością, które znalazły się w sprzedaży na terenie powiatu
radomszczańskiego w roku 2013 wpłynęło 29. Najważniejsze z nich dotyczyły
następujących produktów:
- kubki szklane dekorowane pochodzące z Rosji, w których stwierdzono przekroczenie
dopuszczalnej migracji ołowiu z obszaru obrzeża – wycofano ze sprzedaży 101 sztuk,
- figi suszone produkcji greckiej zanieczyszczone licznymi żywymi szkodnikami –
wycofano ze sprzedaży 60 opakowań po 200g (12 kg),
- produkt pod nazwą „Orzeszek Popcorn” wyprodukowany z surowca pochodzącego
z Argentyny z powodu przekroczenia dopuszczalnego poziomu mikotoksyn (suma
fumonizyn B1 i B2) – usunięto ze sprzedaży 26 opakowań po 150g (3,9 kg),
- mortadela drobiowa wyprodukowana z drobiu, wobec którego nie zastosowano okresu
karencji dla doxycykliny przed ubojem – wycofano ze sprzedaży i przekazano do utylizacji
13,23 kg,
- suplement diety „Hasta Man”, w którym stwierdzono obecność niedozwolonej substancji
dimetylotiosildenafilu – wycofano ze sprzedaży 9 opakowań produktu,
- suplement diety „i-Mune Kids” z powodu przekroczenia dopuszczalnej zawartości selenu
– trwa proces wycofywania produktu z rynku. Planowane zakończenie około 15.02.2014 r.
Do chwili obecnej wycofano z obrotu 459 opakowań produktu.
Wnioski.
1. Systematycznie poprawia się jakość środków spożywczych o czym świadczy mała
ilość próbek kwestionowanych. Jest to wynikiem poprawy stanu sanitarnotechnicznego placówek, przestrzegania ogólnych zasad higieny w produkcji,
obrocie, transporcie, wdrożenia i funkcjonowania w coraz większej ilości zakładów
systemów kontroli wewnętrznej (GHP, GMP, HACCP), ale także kontroli
zewnętrznej, sprawowanej przez PIS w ramach urzędowej kontroli żywności.
2. Najwięcej problemów występuje w zakładach obrotu żywnością oraz obiektach
ruchomych i tymczasowych. Ruchome punkty gastronomiczne i handlowe z racji
charakteru prowadzonej działalności często mają problemy z przestrzeganiem
wymagań sanitarnych. W przypadku sklepów wynika to z ich różnorodności( od
dużych marketów po punkty handlu obwoźnego) oraz dużego asortymentu
sprzedawanych produktów. Osoby zatrudnione w zakładach branży spożywczej
bardzo często nie posiadają odpowiednich kwalifikacji, wiedzy nt. zapewnienia
bezpieczeństwa żywności, podstawowych zasad higieny, przepisów prawa
żywnościowego, potencjalnych zagrożeń. Zmiana mentalności tych osób przebiega
powoli ale systematycznie.
3. W 2013 roku na terenie powiatu radomszczańskiego nie było żadnego incydentu
żywnościowego, który stanowiłby istotne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi,
zarówno pod względem skali zjawiska jak i rodzaju zagrożenia. Wszystkie
stwierdzone nieprawidłowości można określić mianem typowych, które można
było szybko i skutecznie wyeliminować za pomocą rutynowych procedur
postępowania – co uczyniono.
4. W stosunku do lat ubiegłych struktura zakładów branży spożywczej na terenie
powiatu radomszczańskiego nie uległa istotnym zmianom. Występują niewielkie
wahania ilości obiektów w poszczególnych grupach wynikające z tego, że część
z nich ulega likwidacji ale w ich miejsce powstają nowe. Największa rotacja
występuje w sklepach spożywczych i punktach gastronomicznych.
24
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
IV. JAKOŚĆ
KĄPIELI
WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA ORAZ WODY DO
Nadzorem objęto 36 urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w wodę,
w tym:
• wodociągi o produkcji ≤ 100 [m3/d] – 8 obiektów;
• wodociągi o produkcji 101 – 1000 [m3/d] –26 obiektów;
• wodociągi o produkcji 1001 – 10 000 [m3/d] –2 obiekty;
oraz 6 indywidualnych ujęć wody ( 2 hodowle oraz 3 zakłady produkujące żywność
będące pod nadzorem weterynarii i 1 ujecie wody dla pływalni).
Nadzorem sanitarnym w zakresie jakości wody do kąpieli objęto 2 obiekty, w tym:
• kąpielisko w Przedborzu ul. Turystyczna - zbiornik oparty na cieku wodnym
spod Ochotnika;
• miejsce wykorzystywane do kąpieli w m. Zakrzówek Szlachecki – zbiornik
retencyjny przy rzece Warcie.
1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w nadzorowanych
wodociągach.
Na podstawie wyników badań próbek wody pobranych z w/w urządzeń wodociągowych,
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku na koniec 2013 roku ocenił, iż
jakość wody w 40 nadzorowanych urządzeniach wodociągowych spełniała wymagania.
Wodociągi ocenione jako złe na koniec 2013 r.:
• wodociąg Wiewiórów (warunkowa przydatność: żelazo, mętność);
• indywidualne ujęcie wody Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej Radomsko
ul. Jagiellońska (warunkowa przydatność: żelazo).
W obu przypadkach zostało wszczęte postępowanie administracyjne i wydano 2 decyzje
stwierdzające warunkową przydatność wody do spożycia oraz nakazujące podjecie działań
naprawczych mających na celu doprowadzenie jakości wody do zgodnej z wymaganiami.
Termin realizacji tego obowiązku w urządzeniu wodociągowym Wiewiórów wyznaczono
do dnia 31.12.2013 r. Termin wykonania decyzji dot. ujęcia OSM nie upłynął.
Okresowe pogorszenie jakości wody w zakresie wskaźników mikrobiologicznych i/lub
parametrów fizykochemicznych wystąpiło w niżej wymienionych obiektach:
• wodociąg Radomsko (bakterie grupy coli);
• wodociąg Biała Góra gm. Dobryszyce (bakterie grupy coli);
• wodociąg Gidle (bakterie grupy coli);
• wodociąg Stęszów gm. Gidle (bakterie grupy coli);
• wodociąg Rędziny gm Żytno (bakterie grupy coli);
• wodociąg Silnica gm. Żytno (bakterie grupy coli); ;
• wodociąg Kobiele Wielkie (bakterie grupy coli);
• wodociąg Huta Drewniana (bakterie grupy coli, azotany);
• wodociąg Wola Malowana gm. Kodrąb (ogólna liczba mikroorg. w 220C po 72h);
• wodociąg Strzałków gm. Radomsko (bakterie grupy coli);
• wodociąg Włodzimierz w m. Napoleonów gm. Kamieńsk (żelazo);
• wodociąg „Janów Wolski” w m. Adamów gm. Ładzice (bakterie grupy coli);
25
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
•
•
wodociąg Wiewiórów (ogólna liczba mikroorg. w 220C po 72h, żelazo, mętność);
indywidualne ujęcie wody ZM „Brat Pol „ Wólka Włościańska (bakterie grupy
coli, ogólna liczba mikroorganizmów w 22±2 oC po 72 h);
• indywidualne ujęcie wody MOS i R w Radomsku (bakterie grupy coli);
• indywidualne ujęcie wody Gospodarstwa Rolnego w Chełmie (bakterie grupy coli,
Escherichia coli, chlor wolny).
W w/w przypadkach inspektor sanitarny polecił właścicielom wodociągów/producentom
wody podjęcie niezwłocznie działań naprawczych w celu doprowadzenia jakości wody do
zgodnej z wymaganiami. W pobranych powtórnie próbkach wody do badania nie
stwierdzono występowania przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych i/lub
parametrów fizykochemicznych. Postępowanie administracyjne nie było prowadzone.
Ogólna liczba ludności powiatu zaopatrywanej w wodę z nadzorowanych urządzeń
zbiorowego zaopatrzenia w wodę wynosiła - 116,7 tys. osób. Indywidualne ujęcia wody
zaopatrywały w wodę do spożycia 0,7 tys. ludności powiatu. Ogółem 117,4 tys. osób jest
zaopatrywanych w wodę z nadzorowanych urządzeń wodociągowych.
Około 97% ludności powiatu korzystała z urządzeń wodociągowych, w których jakość
wody odpowiadała wymaganiom, natomiast 3 % ludności miała dostarczaną wodę, która
była warunkowo dopuszczona do spożycia.
Dla porównania:
• w 2012 r. 100% mieszkańców powiatu radomszczańskiego było zaopatrywanych
w wodę, która spełniała wymagania określone rozporządzeniem MZ.
• w 2011 r. ok. 99,8%, ludności w powiecie w stosunku do ogólnej liczby
mieszkańców korzystających z wody pochodzącej z urządzeń wodociągowych była
zaopatrywana w wodę odpowiadającą wymaganiom;
• w 2010 r. liczba mieszkańców powiatu zaopatrywanych w wodę właściwej jakości
kształtowała się w granicach ok. 96,0%, natomiast liczba ludności korzystającej
z wody o obniżonych parametrach jakościowych wynosiła ok. 4%.
Stosowane technologie uzdatniania wody
Woda przeznaczona do spożycia ujmowana w 30 nadzorowanych ujęciach nie była
poddawana procesom uzdatniania. Podobnie jak w roku ubiegłym stałe uzdatnianie
w zakresie:
• parametrów fizykochemicznych (w zakresie żelaza i manganu) prowadzone było
w 11 urządzeniach wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w wodę: Radomsko,
Masłowice i Przerąb, gm. Masłowice, Kobiele Wielkie, gm. Kobiele Wielkie, Krępa
i Wiewiórów, gm. Lgota Wielka, Włodzimierz, gm. Kamieńsk, Biała Góra,
gm. Dobryszyce, Józefów Stary
oraz
Ludwików, gm. Gidle oraz
w 1 indywidualnym ujęciu wody w Strzelcach Małych;
• parametrów
fizykochemicznych
oraz
wskaźników
mikrobiologicznych
w indywidualnym ujęciu wody Zakładu Przetwórstwa Mięsnego „GAIK”
w Niedośpielinie gm. Wielgomłyny.
2. Ocena jakości wody w kąpieliskach i w basenie
Kąpieliska
Nadzorem sanitarnym objęto 2 obiekty: kąpielisko w Przedborzu oraz miejsce
wykorzystywane do kąpieli w Zakrzówku Szlacheckim. Próbki wody z kąpieliska oraz
z miejsca wykorzystywanego do kąpieli były pobierane w ramach kontroli urzędowej oraz
26
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
przez organizatora a wyniki badań przedkładane były inspektorowi sanitarnemu w celu
dokonania oceny jakości wody pod względem przydatności do kąpieli.
Na podstawie przedłożonych przez organizatora Kąpieliska w Przedborzu wyników
badania wody wykonanych w ramach kontroli wewnętrznej PPIS w Radomsku stwierdził,
że woda w kąpielisku nie nadaje się do kąpieli i wprowadził tymczasowy zakaz kąpieli.
Z uwagi na to, że kolejne badania próbek wody z kąpieliska przeprowadzone w ramach
kontroli urzędowej nie wykazały przekroczeń parametrów mikrobiologicznych, PPIS
w Radomsku ponownie dokonał oceny jakości wody w kąpielisku i stwierdził, że woda
nadaje się do kąpieli.
Jakość wody w miejscu wykorzystywanym do kąpieli w Zakrzówku Szlacheckim
odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu i nadawała się do kąpieli.
Kontrole w/w obiektów w zakresie infrastruktury przeprowadzone w trakcie ich
funkcjonowania nie wykazały nieprawidłowości.
Basen
Nadzorem objęto 1 obiekt. W trakcie roku jakość wody w niecce basenu pod
względem bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom. W jednej z próbek wody
pobranych do badań stwierdzono znacznie podwyższony poziom chloru wolnego
w wodzie. Mając na uwadze bezpieczeństwo osób korzystających z basenu inspektor
sanitarny poinformował zarządzającego obiektem o pogorszeniu jakości wody w niecce
basenu pod względem chemicznym i polecił podjęcie działań naprawczych polegających
na utrzymywaniu poziomu chloru wolnego w niecce basenu zgodnie z wytycznymi.
Stan sanitarno-techniczny obiektu nie budził zastrzeżeń.
3. Ocena jakości ciepłej wody w budynkach zamieszkania zbiorowego i zakładach
opieki zdrowotnej zamkniętej
Pod nadzorem znajduje się 10 obiektów. Oceny stopnia skażenia instalacji
ciepłej wody pałeczkami Legionella sp. dokonano w 8 obiektach. Ogółem pobrano 40
próbek ciepłej wody do badania w kierunku oznaczania liczby w/w mikroorganizmów.
W Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym w Przedborzu ul. Częstochowska stwierdzono
wysokie skażenie instalacji ciepłej wody pałeczkami Legionella sp. Z tego względu
inspektor sanitarny zakazał w trybie natychmiastowym korzystania z ciepłej wody pod
prysznicami, nakazał przystąpić do czyszczenia i dezynfekcji systemu i doprowadzić
jakość ciepłej wody do zgodnej z wymaganiami. Wyniki badań próbek kontrolnych
pobranych w w/w obiekcie wykazały, iż w dalszym ciągu występuje skolonizowanie sieci
wodnej na poziomie średnim. Polecono podjęcie działań zmierzających do redukcji liczby
bakterii. Kolejne badania ciepłej wody wykazały znikome skażenie instalacji wodnej
w tym obiekcie.
Badania próbek ciepłej wody pobranych w pozostałych obiektach (Szpital Powiatowy
w Radomsku, DPS w Tarasie, DPS w Radziechowicach, Internat Centrum Kształcenia
Rolniczego w Dobryszycach, Bursa Szkolna i Schronisko Młodzieżowe w Przedborzu,
Bursa Szkolna w Radomsku, Internat Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego
w Radomsku wykazały brak skażenia lub skażenie znikome. Systemy nie wymagały
podjęcia specjalnych działań.
27
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
V. STAN
SANITARNY
I KĄPIELISK
OBIEKTÓW
UŻYTECZNOŚCI
PUBLICZNEJ
1. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk
Wg stanu na 31.12.2013 r. w ewidencji znajdowały się 343 obiekty, w tym:
• 248 obiektów użyteczności publicznej, w tym: 2 ustępy publiczne
skanalizowane (1 stały i 1 tymczasowy); 2 ustępy ogólnodostępne; basen
kąpielowy; 1 dom pomocy społecznej; 4 inne jednostki organizacyjne pomocy
społecznej; 6 noclegowni i domów dla bezdomnych; 6 obiektów hotelarskich
ogółem (5 hoteli i 1 motel); 14 innych obiektów, w których są świadczone
usługi hotelarskie (10 podmiotów oferujących wynajem pokoi gościnnych
i miejsc noclegowych oraz 4 gospodarstwa agroturystyczne); 102 zakłady
fryzjerskie; 32 zakłady kosmetyczne; 1 zakład tatuażu; 7 zakładów odnowy
biologicznej; 10 innych obiektów, w których są świadczone łącznie więcej niż
jedna z usług - fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej;
2 dworce i stacje kolejowe; 13 terenów rekreacyjnych; 43 cmentarze i 2 domy
przedpogrzebowe;
• 95 innych obiektów użyteczności publicznej, w tym: 7 zakładów
pogrzebowych; 2 kina; 12 obiektów sportowych; 5 punktów sprzedaży odzieży
używanej; 3 parkingi; 2 stacje paliw; 47 aptek i punktów aptecznych;
4 targowiska i place targowe; 3 pralnie; perony i stanowiska autobusowe przy
dworcu PKP i 8 obiektów świadczących usługi w zakresie transportu
publicznego.
Stan sanitarno-porządkowy obiektów użyteczności publicznej w 11 przypadkach budził
zastrzeżenia. Stwierdzono nieprawidłowe postępowanie z odpadami i ściekami
w 10 obiektach (3 obiekty hotelarskie, 2 zakłady kosmetyczne, 1 pralnia, 4 cmentarze) oraz
niezachowanie zasad higieny przy świadczeniu usług fryzjerskich w 1 przypadku.
Z powyższych względów zastosowano karanie mandatowe. Ponadto w 1 obiekcie
sportowym stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego
i wszczęto postępowanie administracyjne. Obowiązki wynikające z decyzji wykonano
w terminie. Jedenaście obiektów zostało ocenionych jako złe pod względem sanitarnoporządkowym a jeden pod względem sanitarno technicznym. Nadal zły pod względem
technicznym pozostaje budynek Miejskiego Domu Kultury w Przedborzu. Termin
wykonania nałożonych obowiązków upłynął 31.12.2013 r.
W trosce o zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego na nadzorowanym terenie wydawano
również szereg zaleceń pokontrolnych, które mają wpływ na zapewnienie właściwych
warunków w zakładach świadczących usługi dla ludności oraz utrzymanie odpowiedniego
stanu sanitarnego obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Zalecono m. innymi:
zapewnienie bieżącej ciepłej wody przy umywalce oraz skutecznej wentylacji w toalecie
publicznej, zapewnienie
kompletnego wyposażenia pokoi mieszkalnych oraz
przestrzegania procedur dot. wymiany ręczników i pościeli oraz postępowania z osobami
zmarłymi w domu pomocy społecznej, przeprowadzenie badania ciepłej wody w kierunku
pał. Legionella sp. oraz zapewnienie skutecznej wentylacji w obiektach hotelarskich,
zapewnienie bieżącej ciepłej wody przy umywalkach, łatwozmywalnych powierzchni
ścian i podłóg oraz prawidłowej wymiany powietrza w zakładach fryzjerskich
i kosmetycznych, zapewnienie odpowiedniej wentylacji w obiektach sportowych,
28
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
zabezpieczenie piaskownic przed dostępem zwierząt, zapewnienie toalet ogólnodostępnych
oraz pojemników do gromadzenia odpadów na terenie cmentarzy.
W części obiektów wydane zalecenia zostały wykonane.
W pozostałych przypadkach, pomimo upływu wyznaczonego terminu, inspektor sanitarny
nie został poinformowany o sposobie ich realizacji.
W ramach przyjmowanych interwencji od ludności najwięcej spraw dotyczyło
nieprawidłowego postępowania ze ściekami i odpadami powstałymi na terenie prywatnych
nieruchomości lub w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, nieprawidłowego
magazynowania odpadów na terenie firm a także zalewania piwnic w blokach
mieszkalnych z powodu awarii instalacji kanalizacyjnej. W większości przypadków
wnioski o podjecie interwencji w tych sprawach były uzasadnione. W związku
z powyższym stosowano karanie mandatowe oraz wydawano zalecenia pokontrolne.
PPIS w Radomsku otrzymał również zawiadomienie dot. występowania uciążliwych
zapachów i zanieczyszczenia klatki schodowej w bloku mieszkalnym z powodu zgonu
jego mieszkańca i czynności jakie zostały podjęte w związku z zaistniałą sytuacją. Z uwagi
na powyższe inspektor sanitarny polecił organowi zarządzającemu obiektem doprowadzić
w terminie niezwłocznym klatkę schodową do właściwego stanu sanitarno-higienicznego.
Powyższe zalecenie zostało wykonane.
Ogółem w ramach interwencji przeprowadzono 34 kontrole.
Istotne zagadnienia i problemy do rozwiązania:
1. Na koniec 2013 r. jako złe oceniono 2 wodociągi ze względu na przekroczenie
dopuszczalnych wartości dla żelaza i mętności. W obu przypadkach, po
rozważeniu stopnia zagrożenia dla zdrowia, stwierdzono warunkową przydatność
wody do spożycia i zostały określone dopuszczalne wartości parametrów, na jakie
Z uwagi na wystąpienie
pozwala stwierdzona warunkowa przydatność.
okresowego pogorszenia jakości wody w zakresie wskaźników mikrobiologicznych
i/lub parametrów fizykochemicznych w 13 urządzeniach tzw. zbiorowego
zaopatrzenia w wodę oraz w 3 indywidualnych ujęciach wody, inspektor sanitarny
widzi konieczność dokonania analizy przyczyn zanieczyszczenia wody
w nadzorowanych wodociągach oraz podejmowania przez producentów wody
działań mających na celu zapewnienie konsumentom dostaw wody właściwej
jakości i niedopuszczanie do jej pogorszenia nawet okresowo. Powyższe ma istotne
znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego wody w kontekście
zapobiegania występowaniu chorób wodopochodnych u ludzi.
2. Na podstawie analizy wyników badań ciepłej wody użytkowej w kierunku
obecności pałeczek Legionella sp. należy stwierdzić, iż ilość obiektów, w których
wystąpiło skażenie instalacji w/w mikroorganizmami uległa zmniejszeniu
w porównaniu do ubiegłych lat. Systemy w większości nie wymagały
podejmowania działań naprawczych.
3. Liczba ustępów publicznych i ogólnodostępnych ze stałą obsługą na terenie
powiatu radomszczańskiego jest nadal niewystarczająca w stosunku do potrzeb.
Braki jak wykazały dokonane kontrole odczuwane są w szczególności w miastach
oraz na terenach turystyczno - wypoczynkowych, na terenie cmentarzy
i w miejscach organizowanych imprez (kulturalnych, sportowych) oraz w innych
miejscach dostępnych publicznie. Obecny, niezadawaląjący stan w w/w zakresie
nadal nie uległ poprawie.
29
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
4. Wymiana piasku w piaskownicach co jest niezbędne w celu ograniczenie ryzyka
sanitarnego i poprawy bezpieczeństwa dzieci korzystających z piaskownic, jak
wykazały kontrole jest realizowana w przeważającej większości obiektów
z wymaganą częstotliwością. Administrujący w/w urządzeniami zastosowali się do
poleceń organów inspekcji sanitarnej. W dalszym ciągu nie są realizowane
zalecenia pokontrolne dotyczące zabezpieczenia w/w urządzeń przed dostępem
zwierząt wydawane w wyniku prowadzonych kontroli.
5. Gospodarka odpadami komunalnymi jak również ściekami w poszczególnych
gminach nie jest prowadzona prawidłowo. Na podstawie przeprowadzonych
kontroli w nadzorowanych obiektach jak również kontroli nieruchomości w ramach
interwencji inspektor sanitarny nie stwierdził poprawy w w/w zakresie i uznał,
iż potrzeba uregulowania gospodarki odpadami komunalnymi i ściekami na terenie
miast i gmin powiatu radomszczańskiego nadal istnieje. Istotne znaczenie dla
poprawy stanu sanitarnego powiatu ma współpraca organów inspekcji sanitarnej
z władzami samorządowymi, szczególnie w zakresie postępowania ze ściekami ze
względu na to, że na terenie powiatu przybywa sieci wodociągowych i wzrasta
ilość odbiorców wody, co powoduje zwiększenie ilości wytwarzanych ścieków.
Problem ten podobnie jak w latach ubiegłych był przedmiotem wystąpień
kierowanych przez inspektora sanitarnego do wójtów poszczególnych gmin.
6. Nie uległa poprawie infrastruktura parkingów i miejsc postojowych w zakresie ich
wyposażenia na terenach zlokalizowanych miedzy innymi przy trasach z dużym
nasileniem ruchu turystycznego. Jedynie parkingi przy stacjach benzynowych
zlokalizowanych przy „trasie szybkiego ruchu” posiadają odpowiednią
infrastrukturę. Pojemniki do gromadzenia odpadów stanowią jedyne wyposażenie
dla pozostałych obiektów. Właściwe warunki sanitarne zapewnione w miejscach
postoju pojazdów zdaniem inspektora sanitarnego mają wpływ na poprawę
ogólnego stanu sanitarnego i porządkowego terenów i są jednym
z elementów ograniczających zagrożenie epidemiczne. Poprawy w tym obszarze
brak.
7. W dalszym ciągu na nadzorowanym terenie brakuje bezpiecznych kąpielisk
i miejsc do uprawiania sportów
wodnych posiadających odpowiednią
infrastrukturę. Pod nadzorem znajduje się tylko 1 kąpielisko w Przedborzu oraz
1 miejsce wykorzystywane do kąpieli, którego jedynym wyposażeniem są
pojemniki na odpady i przenośna toaleta. Obecny stan w tym zakresie jest
niezadowalający.
30
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
VI. STAN SANITARNY SZKÓŁ I INNYCH PLACÓWEK OŚWIATOWO WYCHOWAWCZYCH
W 2013 roku pod nadzorem znajdowały się 94 obiekty, w tym: niepubliczny
żłobek, 22 przedszkola, 23 szkoły podstawowe, 9 gimnazjów, liceum, 25 zespołów szkół,
w tym 4 zespoły szkolno-przedszkolne, 17 zespołów szkolno-gimnazjalnych, 4 zespoły
szkół ponadgimnazjalnych, szkoła muzyczna I°, bursa szkolna, internat, 2 schroniska,
6 świetlic środowiskowych, klub młodziaka, warsztaty szkolne.
Zlikwidowano 4 placówki:
• Małe Przedszkole Dmenin, gm. Kodrąb,
• Publiczne Przedszkole Dobryszyce ul. Szkolna 7,
• Publiczna Szkoła Podstawowa Dobryszyce ul. Leśna 1,
• Świetlica Środowiskowa Radomsko ul. Św. Rozalii 36 b.
Wpisano do rejestru 3 placówki:
• Filia Przedszkola Maluszyn, gm. Żytno,
• Zespół Szkolno-Przedszkolny Dobryszyce ul. Leśna 1,
• Świetlica Środowiskowa Radomsko ul. Narutowicza 155.
Ogółem przeprowadzono 115 kontroli, w tym:
• 83 kontrole zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami na 2013 r.
• 11 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych na stronę obowiązków;
• 6 kontroli interwencyjnych w związku z powiadomieniem o nieprawidłowościach;
• 2 kontrole na wniosek strony w celu wydania opinii;
• 13 kontroli w placówkach wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży.
Wydano 40 decyzji administracyjnych, w tym:
• 9 merytorycznych w wyniku stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości,
• 17 zmieniających termin wykonania nałożonych na stronę obowiązków,
• 14 płatniczych.
1. Stan techniczny placówek oświatowo-wychowawczych
W wyniku kontroli w 9 obiektach stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu
sanitarno-technicznego i nałożono obowiązek ich usunięcia. W dwóch przypadkach
obowiązki wykonano w terminie, w pozostałych termin realizacji nakazów nie upłynął.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to zły stan techniczny: ścian, sufitów i podłóg
w salach lekcyjnych, w pomieszczeniach stanowiących zaplecze sal gimnastycznych,
w pomieszczeniach sanitarno-higienicznych oraz nierówna nawierzchnia dojść do
budynków.
W 18 obiektach stan sanitarno-techniczny uległ poprawie na skutek wykonania nałożonych
obowiązków w latach ubiegłych. Pomieszczenia sanitarno-higieniczne we wszystkich
placówkach są skanalizowane, środki do utrzymania higieny osobistej były dostępne
z wyjątkiem 3 placówek. W związku z tym wydano stosowne zalecenia pokontrolne,
a w 1 przypadku zastosowano karanie mandatowe z uwagi na to, iż podobna sytuacja miała
miejsce w czasie poprzedniej kontroli. W 6 obiektach standardy dostępności do urządzeń
sanitarnych nie były zachowane, wydano stosowne zalecenia. Bieżąca zimna i ciepła woda
dla uczniów w ciągu całego roku szkolnego była zapewniona. Pomieszczenia
nadzorowanych obiektów posiadają wentylację. Tylko w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym
Nr 1 w Radomsku ul. Piastowska 17 w części pomieszczeń budynku szkoły istniejąca
31
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
wentylacja grawitacyjna jest nieskuteczna ze względu na brak drożności przewodów
wentylacyjnych. Zalecenia ponawiane co roku nie są realizowane.
2. Bezpieczeństwo sanitarne piaskownic
W wyniku kontroli piaskownic znajdujących się na terenach placówek oświatowowychowawczych w kilku przypadkach stwierdzono, iż w dalszym ciągu nie są realizowane
zalecenia wydane podczas poprzednich kontroli, które dotyczyły właściwego
zabezpieczenia tych urządzeń przed zanieczyszczeniem odchodami zwierząt oraz wymiany
piasku przed sezonem i przynajmniej dwa razy w jego trakcie. W piasku znajdującym się
w odkrytych piaskownicach mogą być obecne chorobotwórcze bakterie, grzyby,
pierwotniaki i inne pasożyty wywołujące groźne choroby między innymi salmonellozy,
grzybice skóry, toksokarozę, toksoplazmozę i glistnice. Zabezpieczenie tych urządzeń ma
na celu ograniczenie ryzyka sanitarnego i zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom
korzystającym z piaskownic. Zalecenia pokontrolne podtrzymano.
3. Żywienie
Około 34% uczniów korzystało z ciepłych posiłków przygotowywanych w stołówkach
szkolnych lub dostarczanych przez firmę cateringową a 4% korzystało z tzw. drugich
śniadań. Około 50% tych uczniów obejmowało dofinansowanie do wyżywienia, co
stanowi około 19,0% ogólnej liczby uczniów uczęszczających do szkół. W roku ubiegłym
z dofinansowania korzystało około 18,0% ogólnej liczby uczniów. Podobnie jak w roku
ubiegłym Publiczna Szkoła Podstawowa w Gorzędowie gm. Kamieńsk nie prowadziła
dożywiania.
Formy żywienia:
• obiady przygotowywane w stołówkach szkolnych i przedszkolnych zapewniają 33
szkoły oraz 15 przedszkoli;
• obiady dostarczane przez firmy cateringowe - 5 szkół, 4 przedszkola, żłobek;
• „drugie śniadania” ( kanapki, pieczywo cukiernicze, napój) zapewnia 13 szkół.
W internacie Centrum Kształcenia Rolniczego Zespołu Szkół w Dobryszycach oraz
w bursie prowadzonej przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Przedborskiej w Przedborzu
prowadzone jest żywienie zbiorowe. Posiłki przygotowywane przez własne bloki
żywieniowe, natomiast w schroniskach w Przedborzu wydzielona jest kuchnia
samoobsługowa właściwie wyposażona a posiłki przygotowywane były we własnym
zakresie.
4. Dostosowanie mebli edukacyjnych do zasad ergonomii
W 3 przedszkolach oraz w 5 szkołach nie wszystkie dzieci/uczniowie mieli zapewnione
właściwe stanowiska pracy, dostosowane do ich wzrostu zgodnie z obowiązującymi
normami. Mając na uwadze ochronę zdrowia dzieci i młodzieży przed niekorzystnym
wpływem uciążliwości nauczania i wychowania wydano stosowne zalecenia, które w kilku
przypadkach zostały wykonane.
5. Higieniczna ocena planów zajęć dydaktyczno-wychowawczych
Na 440 ocenianych oddziałów w 45 szkołach plany niezgodne z zasadami higieny
stwierdzono w 39 oddziałach w 17 szkołach. W związku z powyższym wydawano
zalecenia dotyczące dostosowania planów zajęć do zasad higieny pracy umysłowej.
32
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
6. Ocena warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego
Trzy placówki nie posiadają warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego.
Brak sali do ćwiczeń czy boiska dotyczy:
• Publicznej Szkoły Podstawowej w Kobielach Wielkich;
• Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego w Radomsku;
• Publicznej Szkoły Podstawowej w Brudzicach, gm. Lgota Wielka.
W PSP Brudzice zajęcia w-f odbywają się w korytarzu szkolnym lub na placu szkoły.
Dwie pozostałe w/w placówki korzystają z bazy sportowej innych szkół w innych
budynkach.
Ponadto stwierdzono, iż pomimo posiadania możliwości korzystania
z infrastruktury do zajęć w-f, warunki do prowadzenia zajęć sportowych nie są
wystarczające w następujących placówkach:
• PSP Gidle i PG Gidle – z jednej sali korzystają 2 szkoły;
• PSP Gorzędów, gm. Kamieńsk – posiada tylko boisko;
• PSP Kraszewice, gm. Masłowice – posiada tylko boisko;
• PSP Silniczka, gm. Żytno – posiada bardzo małą zastępczą salkę do ćwiczeń
i boisko;
• PSP Żytno, Gimnazjum Żytno, ZSP Żytno – korzystają z 1 sali.
Na 51 skontrolowanych obiektów 29 placówek korzysta z zespołów sportowych z pełnym
zapleczem (tj. magazynki sprzętu sportowego, przebieralnie, natryski, umywalnie, toalety).
W 7 szkołach posiadających natryski są one wykorzystywane tylko po zajęciach
dodatkowych, w 2 wykorzystywane sporadycznie po zajęciach dodatkowych, w 19
obiektach nie są wykorzystywane, w 1 obiekcie nieczynne (do remontu).
7. Profilaktyczna opieka zdrowotna
Opieka pielęgniarska w skontrolowanych placówkach jest zapewniona ale nie wszystkie
placówki posiadają gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Na 51
skontrolowanych szkół 33 posiadają gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy
przedlekarskiej. W dużych szkołach miejskich pielęgniarki są zatrudnione 3 - 4 razy
w tygodniu natomiast w mniejszych 1 raz w tygodniu lub 1-2 razy w miesiącu co wydaje
się niewystarczające. Tylko w Przedszkolu Specjalnym w Radomsku opieka pielęgniarska
sprawowana jest codziennie przez 8 godzin.
8. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa (atesty, certyfikaty, znaki bezpieczeństwa)
dla posiadanego wyposażenia
W dalszym ciągu stwierdza się w placówkach wyposażenie, sprzęt i meble edukacyjne
zakupione w latach 80 i 90-tych nie posiadające wymaganych certyfikatów lub atestów
oraz znaków bezpieczeństwa. Obecnie nabywane urządzenia i sprzęt sportowy, meble
edukacyjne stanowiące wyposażenie sal zajęć posiadają wymagane atesty lub certyfikaty.
Stanowi to około 60 % używanego sprzętu i mebli do pracy w szkole. Należy jednak
zaznaczyć, że nowe urządzenia, sprzęty i meble edukacyjne zakupywane są sporadycznie.
9. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w placówkach oświatowowychowawczych
Źródłem zaopatrzenia placówek oświatowo-wychowawczych w wodę przeznaczoną do
spożycia przez ludzi są urządzenia wodociągowe zbiorowego zaopatrzenia w wodę.
33
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
Nadzór nad jakością wody pochodzącej z przedmiotowych wodociągów sprawują organy
inspekcji sanitarnej. Jakość wody w omawianych wodociągach odpowiadała wymaganiom.
Nieprawidłowości w zakresie gospodarowania odpadami oraz ściekami powstałymi na
terenie tych obiektów w czasie kontroli nie stwierdzono.
10. Ocena wypoczynku dzieci i młodzieży
W 2013 r. wypoczynek zimowy w formie wyjazdowej zorganizowano w Publicznej
Szkole Podstawowej w Jedlnie (biwak) oraz w Schronisku Młodzieżowy w Przedborzu
(obóz sportowy). Z kolei wypoczynek letni w formie wyjazdowej zorganizowany był
w całorocznym ośrodku wypoczynkowym – Agroturystyka Malutkie 31A,
gm. Dobryszyce (obozy jeździeckie). Ponadto funkcjonowały 3 placówki w miejscu
zamieszkania – Świetlica Plenerowa na terenie Parku Świętojańskiego w Radomsku,
Półkolonia letnia w Miejskim Domu Kultury oraz w budynku Ośrodka SzkolnoWychowawczego w Radomsku.
Przeprowadzone kontrole w zakresie sprawowanego nadzoru nad warunkami wypoczynku
zimowego i letniego w 2013 r. nie wykazały nieprawidłowości z wyjątkiem uchybień
w obszarze żywności i żywienia stwierdzonych w 1 przypadku (obóz sportowy letni ), za
co nałożono mandat karny
Istotne zagadnienia i problemy do rozwiązania:
1. W wyniku kontroli placówek oświatowo-wychowawczych przeprowadzonych
w zakresie przygotowania szkół do nowego roku szkolnego stwierdzono, że w jednym
przypadku rozpoczęte w okresie wakacyjnym prace remontowe nie zostały zakończone
w terminie i kontynuowano ich prowadzenie w trakcie roku szkolnego. Podczas
kontroli bieżących również stwierdza się prowadzenie różnego rodzaju prac
remontowych w trakcie roku szkolnego, co wpływa niekorzystnie na zapewnienie
bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w placówce.
2. Analogicznie do lat ubiegłych, nałożone obowiązki dotyczące usunięcia stwierdzonych
w wyniku kontroli nieprawidłowości nie są realizowane w wyznaczonym terminie,
który jest wielokrotnie zmieniany na wniosek strony. Na 26 wydanych w 2013 r.
decyzji merytorycznych, 17 to decyzje zmieniające termin wykonania nałożonych
obowiązków. Z powyższego względu stan sanitarny tych obiektów nie ulega poprawie.
3. Wszystkie placówki zapewniają dostęp do bieżącej ciepłej wody w pomieszczeniach
higieniczno-sanitarnych w ciągu roku szkolnego. W 8% skontrolowanych szkół i 9%
przedszkoli standardy dostępności do urządzeń sanitarnych nie są zachowane.
Wydawane przez inspektora sanitarnego zalecenia dotyczące dostosowania ilości
misek ustępowych oraz umywalek do liczby dzieci uczęszczających do w/w placówek
dotyczą tych samych obiektów i nie są w dalszym ciągu realizowane.
4. Sześć procent skontrolowanych szkół nie posiada żadnych warunków do prowadzenia
zajęć wychowania fizycznego. Pomimo dostępu do odpowiedniej infrastruktury do
prowadzenia zajęć sportowych, w 17 % skontrolowanych placówek warunki te nie
były wystarczające ze względu na dużą liczbę uczniów w stosunku do posiadanej
infrastruktury. Podobnie jak w latach ubiegłych nie w pełni wykorzystywane było
istniejące zaplecze, szczególnie dotyczy to możliwości korzystania przez uczniów
z urządzeń natryskowych po odbytych zajęciach wychowania fizycznego.
34
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
5. Wszystkie skontrolowane szkoły zapewniają uczniom opiekę pielęgniarską ale nie
w każdej placówce znajduje się gabinet profilaktyki zdrowotnej i pomocy
przedlekarskiej.
W kilkunastu szkołach
pielęgniarce udostępnia się pomieszczenie zastępcze.
Analogiczne do lat ubiegłych pielęgniarki pracują w dużych szkołach 3 razy
w tygodniu, w mniejszych 1 raz w miesiącu, a w małych szkołach wiejskich tylko kilka
razy w roku co, w ocenie inspektora sanitarnego należy uznać za niewystarczające.
Poprawy w omawianym obszarze w dalszym ciągu nie stwierdza się.
6. Nieprawidłowości w rozkładach zajęć lekcyjnych stwierdzono w 9% ocenianych
oddziałów. Plany zajęć nie uwzględniały potrzeby równomiernego obciążenia
zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia. Podczas kontroli wydawano stosowne
zalecenia, które częściowo są realizowane.
7. Na podstawie dokonywanych ocen dostosowania mebli edukacyjnych do zasad
ergonomii stwierdzono, że około 80% uczniów korzysta z mebli dostosowanych.
W przypadku wystąpienia nieprawidłowości w tym zakresie wydawano zalecenia
pokontrolne, które tylko w części są realizowane. Około 60 % mebli stanowiących
wyposażenie stanowiska pracy ucznia/przedszkolaka zakupionych po 2002 roku
i nabywanych obecnie posiada certyfikaty. Dla mebli i sprzętu
„starszego”
certyfikatów brak.
8. Około 10 % placówek oświatowo-wychowawczych nie realizuje zaleceń wydanych
podczas poprzednich kontroli, które dotyczyły właściwego zabezpieczenia piaskownic
przed zanieczyszczeniem odchodami zwierząt oraz wymiany piasku przed sezonem
i przynajmniej dwa razy w jego trakcie. W piasku znajdującym się w odkrytych
piaskownicach mogą być obecne chorobotwórcze bakterie, grzyby, pierwotniaki i inne
pasożyty wywołujące groźne choroby u ludzi.
9. Efektem działań promujących „zdrową żywność” w placówkach oświatowowychowawczych jest wprowadzanie do sprzedaży wody niegazowanej, soków
owocowych, jogurtów oraz chipsów owocowych lub warzywnych. Jednak procentowy
udział tzw. zdrowej żywności w oferowanych uczniom produktach w dalszym ciągu
jest niezadowalający.
10. Czynności kontrolne wykazały, że w części obiektów zalecenia wydawane w wyniku
dokonywania okresowej kontroli przewodów kominowych nie są realizowane. Brak
lub nieskuteczna wentylacja pomieszczeń powoduje występowanie niewłaściwych
warunków aerosanitarnych, negatywnych skutków zdrowotnych i obniża efektywność
nauki podczas pobytu dzieci/uczniów w placówkach nauczania i wychowania.
11. Podczas przeprowadzanych kontroli w placówkach opiekuńczo-wychowawczych
wsparcia dziennego (świetlice środowiskowe), stwierdza się nieprawidłowości
w zakresie stanu sanitarno-technicznego obiektów. Jeden z obiektów nie jest
przystosowany do prowadzenia tego rodzaju działalności i przebywania w nim
w okresie zimowym w związku z czym placówka została zamknięta przez organ
prowadzący do czasu usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli
interwencyjnej.
35
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
VII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY
W 2013 r. pod nadzorem znajdowało się 438 obiektów, skontrolowano
77 zakładów.
Ogółem przeprowadzono 173 kontrole, w tym:
• 60 kontroli zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami;
• 19 kontroli poza harmonogramem, w tym: interwencyjne w związku z powiadomieniem
o nieprawidłowościach w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, w związku
z występowaniem przekroczeń NDS, NDN czynników szkodliwych przed wydaniem
stosownej decyzji, kontrole w nowo zarejestrowanych obiektach, w ramach nadzoru
nad pracami z azbestem;
• 71 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych obowiązków;
• 2 postępowania wyjaśniające dotyczące chorób zawodowych;
• 21 kontroli (w tym 18 kontroli sprawdzających) w ramach prowadzenia nadzoru nad
przestrzeganiem określonego w art. 44b ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu
narkomanii zakazu wprowadzania do obrotu środków zastępczych.
W 2013 roku wydano ogółem 146 decyzji administracyjnych, w tym:
• 40 merytorycznych;
• 43 płatnicze;
• 27 zmieniających termin wykonania nałożonych na stronę obowiązków;
• 1 decyzję odmawiającą zmiany terminu wykonania nałożonych obowiązków;
• 5 dotyczących chorób zawodowych ( 3 stwierdzające chorobę zawodową, 2 o braku
podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej);
• 1 decyzję umarzającą postępowanie;
• 12 decyzji wygaszających prowadzone postępowanie;
• 17 decyzji w zakresie nadzoru nad środkami zastępczymi.
1. Struktura zatrudnienia
W zakładach będących pod nadzorem inspekcji sanitarnej ogółem zatrudnionych było
11899 pracowników w 438 obiektach. Od lat dominującym pod względem zatrudnienia
jest przemysł meblarski - 16 % ogółu zatrudnionych, przy produkcji artykułów
spożywczych - 13,9 % zatrudnionych, w handlu hurtowym i detalicznym łącznie ok. 10 %,
przy produkcji urządzeń elektronicznych – 9 % a przy produkcji metalowych wyrobów
gotowych – 6 %.
W 77 skontrolowanych zakładach zatrudnionych było ogółem 2737 pracowników.
Największy odsetek zakładów, będących pod nadzorem PPIS w Radomsku stanowią zakłady,
gdzie zatrudnionych jest do 9 pracowników tj. 231 zakładów, co stanowi 52% zakładów
objętych nadzorem. 160 zakładów zatrudnia od 10 do 50 pracowników, 47 zakładów
zatrudnia powyżej 50 osób.
2. Stan techniczny obiektów
W wyniku kontroli tylko w 8 obiektach stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu
technicznego. W stosunku do tych podmiotów wydano decyzje administracyjne nakazujące
usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w celu poprawy warunków pracy
zatrudnionych pracowników.
36
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
Porównując lata ubiegłe, odsetek obiektów, w których stwierdzono uchybienia w zakresie
stanu technicznego spada, co wskazuje na wzrost świadomości przedsiębiorców
i podejmowanie działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz
poprawy wydajności przedsiębiorstw.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w nadzorowanych zakładach pracy:
• brak aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
w środowisku pracy – w 33 zakładach;
• pracodawca nie poinformował pracowników o wynikach badań i pomiarów
czynników szkodliwych dla zdrowia – w 15 obiektach;
• brak lub nieprawidłowości w zakresie oceny ryzyka zawodowego związanego
z wykonywaną pracą – w 11 przypadkach;
• zły stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych - 8
przypadków
(brak skutecznej wentylacji w pomieszczeniach higienicznosanitarnych, brak skanalizowanej ubikacji, brak lub niedostateczne wyposażenie
jadalni, zły stan sanitarno-techniczny ścian, sufitów w pomieszczeniach
higieniczno-sanitarnych, brak ciepłej wody w umywalni, brak wydzielonych
pomieszczeń higieniczno-sanitarnych dla pracowników);
• zły stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń pracy – 6 przypadków, w tym: brak
odpowiedniej wymiany powietrza w pomieszczeniach produkcyjnych, zły stan
sanitarno-techniczny ścian i sufitów w pomieszczeniach produkcyjnych, zaniżona
temperatura powietrza w pomieszczeniach pracy;
• występowanie przekroczeń NDS i NDN czynników szkodliwych dla zdrowia w 6 przypadkach;
• pracodawca nie zapewnił sprawnie funkcjonującego systemu pierwszej pomocy
w razie wypadku – w 2 przypadkach.
W ramach nadzoru nad obrotem substancjami i mieszaninami chemicznymi
przeprowadzono 32 kontrole, (zarówno wprowadzających do obrotu jak i stosujących
substancje i mieszaniny chemiczne), w wyniku których w 6 obiektach stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną
pracą. W celu uzyskania poprawy w powyższym zakresie wydano 6 decyzji. Obowiązki
zostały wykonane w wyznaczonym terminie.
W zakresie czynników biologicznych występujących w środowisku pracy skontrolowano
23 zakłady. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to:
• brak oceny ryzyka zawodowego z uwzględnieniem narażenia na czynniki
biologiczne;
• pracownicy nie zostali przeszkoleni w zakresie narażenia na szkodliwe czynniki
biologiczne;
• pracodawca nie zapewnił pracownikom wyraźnie oznakowanego miejsca do
przechowywania środków ochrony indywidualnej używanych podczas pracy
z zanieczyszczonymi biologicznie odpadami.
W stosunku do podmiotów kontrolowanych wydano 7 decyzji administracyjnych.
Obowiązki wynikające z decyzji zostały zrealizowane.
37
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
3. Zagrożenia dla zdrowia ludzkiego wynikające ze specyfiki produkcji zakładów
zlokalizowanych na terenie powiatu radomszczańskiego
Nadal istotnym zagrożeniem dla zdrowia zatrudnionych pracowników na nadzorowanym
terenie jest narażenie znacznej grupy osób na szkodliwe działanie hałasu występującego
w środowisku pracy. Od wielu lat w trzech zakładach pracy (tj. „Fameg” Sp. z o.o.
Radomsko, ul.11 Listopada 2 – 228 osób, „Metalurgia” S.A. Radomsko, ul. Św. Rozalii
10/12 – 32 osoby, Ball Packaging Europe Radomsko Sp. z o.o. z/s w Warszawie,
Radomsko, ul. Krasickiego 150/152 – 113 osób) utrzymują się przekroczenia najwyższego
dopuszczalnego natężenia poziomu hałasu na stanowiskach pracy.
W 2013 roku odnotowano przekroczenie wartości dopuszczalnych dla hałasu w firmie
„Brat-Pol” Spółka z o.o. Wólka Włościańska, gdzie w przekroczeniu pracuje 15 osób.
W powyższych zakładach, z uwagi na utrzymujące się przekroczenia dopuszczalnego
natężenia poziomu hałasu, pracodawcy wprowadzili w życie program działań
organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas.
W 2013 r. w wyniku przeprowadzonych badań środowiska pracy w ramach nadzoru
stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników
szkodliwych dla zdrowia (pył, hałas) w zakładzie stolarskim w Radomsku. Prowadzone
postępowanie administracyjne w sprawie obniżenia stężenia pyłu co najmniej do wartości
dopuszczalnej zostało zakończone natomiast termin dot. obniżenia hałasu nie upłynął.
Na podstawie wyników badań i pomiarów środowiska pracy przeprowadzonych przez
pracodawców wydano decyzje na obniżenie stężeń i natężeń czynników szkodliwych
występujących na stanowiskach pracy w następujących obiektach:
• Firma CORTIZO Sp. z o.o. w Radomsku (hałas);
• Jurajska Fabryka Mebli w Przedborzu (pył);
• PRT Spółka z o.o. w Radomsku (hałas);
• AMEST - KAMIEŃSK Spółka z o.o. w Kamieńsku (drgania).
Postępowanie administracyjne dot. obniżenia stężenia pyłu i natężenia drgań zostało
zakończone, warunki pracy uległy poprawie. Obowiązek dot. obniżenia poziomu hałasu
nie upłynął.
Wydano również decyzję nakazują odsunięcie od pracy uczniów
młodocianych zatrudnionych w zakładzie lakiernictwa pojazdowego w Stobiecku
Szlacheckim, z uwagi na przekroczenie stężenia pyłu o działaniu zwłókniającym.
Obowiązki zostały wykonane.
W 2013 r. w przekroczeniu normatywów higienicznych pracowało ogółem – 441 osób
w 11 zakładach pracy, co stanowi 3,7 % zatrudnionych w zakładach objętych ewidencją,
w tym:
• w przekroczeniach NDN hałasu – 436 osób;
• w przekroczeniach NDS pyłu – 9 osób;
• szkodliwe czynniki biologiczne – 37 osób;
• drgania działające na organizm ludzki przez kończyny górne – 2 osoby.
Dla porównania w 2012 roku 554 osoby w 8 zakładach pracy pracowały na stanowiskach,
gdzie stwierdzono przekroczenia NDS i NDN czynników szkodliwych dla zdrowia, co
stanowiło 4,6 % zatrudnionych w zakładach objętych ewidencją, w tym:
• w przekroczeniach NDN hałasu – 512 osób;
• w przekroczeniach NDS pyłu – 64 osoby;
• mikroklimat gorący – 37 osób;
38
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
• szkodliwe czynniki biologiczne – 37 osób;
• drgania działające na organizm ludzki przez kończyny górne – 21 osób.
Wprawdzie w porównaniu do lat ubiegłych wzrosła nieco liczba zakładów pracy,
w których stwierdzono przekroczenia normatywów higienicznych, jednak odsetek
zatrudnionych w warunkach przekroczeń w porównaniu z rokiem ubiegłym zmalał
o ok. 20 %, co wynika jedynie ze specyfiki i wielkości zakładów, w których stwierdzano
przekroczenia.
Znaczącą poprawę warunków pracy uzyskano w zakładzie „Metalurgia” S.A.
w Radomsku, gdzie obniżono hałas dla około 50% pracowników pracujących
w warunkach przekroczenia normatywów. Powyższe uzyskano poprzez działania
techniczne, mianowicie obudowę maszyn generujących hałas materiałem
dźwiękoizolacyjnym.
4. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w zakładach pracy
Około 95% nadzorowanych obiektów jest zaopatrywanych w wodę przeznaczoną do
spożycia z urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia. W kilku przypadkach
pracodawcy deklarowali, że woda pochodząca z indywidualnych ujęć przeznaczona była
wyłącznie do celów technologicznych (np. „FAMEG” Sp. z o.o. w Radomsku)
a pracownikom zapewnia się wodę do spożycia w opakowaniach jednostkowych.
Niewielki odsetek stanowią zakłady, które zaopatrywane są z indywidualnych ujęć wody
( np. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Radomsku, Zakład Przetwórstwa Mięsnego Gaik
w Niedośpielinie, czy Zakłady Mięsne BRAT-POL Wólka Włościańska). Nadzór nad
jakością wody przeznaczonej do spożycia w wyżej wymienionych wodociągach sprawuje
PPIS w Radomsku.
Dla kilku zakładów źródłem zaopatrzenia w wodę do picia są indywidualne ujęcia.
Właściciele tych ujęć wykonywali badanie próbek wody we własnym zakresie
(np. TADOS Zbigniew Firek Radomsko, Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej
w Radomsku, TECHMŁOT w Przedborzu). Jakość wody była zgodna z wymaganiami.
Nieczystości płynne pochodzące z nadzorowanych obiektów odprowadzane były do
kanalizacji centralnej (miejskiej, gminnej) lub do zbiorników. Odpady komunalne
gromadzone były w przeznaczonych do tego celu pojemnikach. W kilku przypadkach
stwierdzono nieprawidłowości w prowadzeniu gospodarki odpadami i ściekami.
Wobec powyższego wydawano stosowne zalecenia pokontrolne.
5. Postępowanie w sprawie chorób zawodowych
Inspekcja sanitarna prowadzi nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy
w celu wzmocnienia ochrony pracowników przed negatywnym oddziaływaniem
czynników szkodliwych i uciążliwych występujących w środowisku pracy, a zwłaszcza
zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych oraz chorób związanych z warunkami
pracy.
W roku 2013 r. wpłynęły 3 zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej. Wydano 3 decyzje
stwierdzające chorobę zawodową (astma oskrzelowa – 2 przypadki, borelioza –
1 przypadek) oraz 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
W 4 przypadkach postępowanie nie zostało zakończone.
Dla porównania w 2012 roku w 4 przypadkach stwierdzono chorobę zawodową na
6 rozpatrywanych podejrzeń, natomiast w 2011 roku na 7 zgłoszeń podejrzenia choroby
zawodowej wydano 2 decyzje pozytywne.
39
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
Analizując powyższe można stwierdzić, iż w porównaniu z latami ubiegłymi
zgłoszeń podejrzenia choroby zawodowej uległa zmniejszeniu.
liczba
6. Promocja zdrowia
W 2013 roku podejmowano następujące działania:
• w ramach Ogólnopolskiego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw
Palenia Tytoniu, w tym ekspozycji na dym tytoniowy w miejscu pracy
w związku z kampanią pt. „Miejsce pracy środowiskiem bez papierosa”,
w trakcie bieżących kontroli prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych
z zakresu profilaktyki antytytoniowej, w tym między innymi: plakatów i ulotek
antynikotynowych oraz opracowań własnych a także poradników dla
pracodawców pt. „Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego”;
• w wybranych zakładach pracy przekazano pracodawcom materiały edukacyjne
dotyczące prawidłowego postępowania przy demontażu, transporcie i składowaniu
odpadów azbestowych w aspekcie finansowania tych prac ze środków UE
w ramach programu na lata 2007-2013r.;
• w wybranych zakładach pracy przekazywano pracodawcom materiały
przygotowane przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi dotyczące minimalizowania
ryzyka uszkodzenia słuchu w miejscu pracy, zapobiegania alergii zawodowej,
profilaktyki chorób zawodowych skóry, profilaktyki boreliozy i innych chorób
przenoszonych przez kleszcze jako chorób zawodowych;
• w ramach obchodów „Radomszczańskiego Pikniku Zdrowia” przedstawiciele
PSSE w Radomsku prowadzili poradnictwo indywidualne oraz dystrybucję
materiałów edukacyjnych w zakresie: środków zastępczych, chorób zawodowych,
zagrożeń powodowanych działaniem azbestu na organizm człowieka;
• kolportowano wśród pracodawców ulotki przygotowane przez Biuro do spraw
substancji i preparatów chemicznych dotyczące bezpiecznego stosowania
produktów chemicznych oraz nowych zasad klasyfikacji, oznakowania i pakowania
chemikaliów;
• umieszczono na stronie internetowej plakat oraz ulotkę informacyjną dot. zagrożeń
związanych z ryzykiem zatrucia alkoholem metylowym oraz przesłano materiały
w tym zakresie między innymi do ośrodków pomocy społecznej z terenu powiatu,
• przekazywano pracodawcom informacje na temat Kampanii „Partnerstwo dla
Prewencji” w czasie czynności kontrolnych prowadzonych w ramach nadzoru nad
warunkami pracy oraz pozostawiano materiały informacyjne w powyższym
zakresie, w celu wzmocnienia bezpieczeństwa i zdrowia w pracy.
7. Środki zastępcze
W zakresie nadzoru nad przestrzeganiem określonego w art. 44b ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii zakazu wprowadzania do obrotu środków
zastępczych skontrolowano dwie firmy wprowadzające do obrotu środki zastępcze
w sklepie przy ulicy Fabianiego w Radomsku. Na podstawie wyników kontroli wydano:
• 2 decyzje wstrzymujące wprowadzanie do obrotu produktów na czas niezbędny do
przeprowadzenia oceny i badań ich bezpieczeństwa;
• decyzje nakazujące zaprzestania prowadzenia działalności w pomieszczeniach
wyżej wymienionego sklepu na czas 3 miesięcy.
40
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
Przeprowadzone przez Narodowy Instytut Leków w Warszawie badania produktów, co do
których zachodziło uzasadnione podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia
ludzi potwierdziły, że wprowadzane do obrotu przez w/w sklep produkty są środkami
zastępczymi. Wobec powyższego wydano:
• 2 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu środków zastępczych oraz
nakazujące ich wycofanie.
Ponadto na podstawie prowadzonego od 2012 r. postępowania w przedmiotowej sprawie:
• nałożono 4 kary pieniężne;
• wydano 2 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu środków zastępczych oraz
nakazujące ich wycofanie.
Postępowanie administracyjne w przedmiotowej sprawie w toku.
W dalszym ciągu brak informacji ze strony Prokuratury Rejonowej w Radomsku
w sprawie złożonego w listopadzie 2012 r. przez Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Radomsku Zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez
firmy prowadzące w/w sklep.
Główne problemy napotykane podczas nadzoru nad środkami zastępczymi:
• zmiany podmiotu prowadzącego sklep, po otrzymaniu decyzji np. zakazujących
prowadzenia działalności w pomieszczeniach sklepu;
• prowadzenie jednocześnie dwóch różnych rodzajów działalności gospodarczej
w pomieszczeniu sklepu (druga działalność to inny podmiot nie zajmujący się
środkami zastępczymi), co uniemożliwia zamknięcie sklepu.
Wyżej wymieniony sposób działania utrudnia i wręcz uniemożliwia organom inspekcji
sanitarnej osiągnięcie celu, jakim jest wyeliminowanie wprowadzania do obrotu przez w/w
sklep środków zastępczych.
Istotne zagadnienia i problemy do rozwiązania:
1. Istotnym zagrożeniem dla zdrowia pracowników zatrudnionych na terenie
naszego powiatu jest narażenie pracowników na szkodliwe działanie hałasu
występującego w środowisku pracy. Sytuacja ta od lat nie ulega zmianie z uwagi
na specyfikę produkcji, brak możliwości dokonania zmian w procesie
technologicznym oraz zagęszczenie maszyn w zakładach, w których od lat
pracownicy pracują w warunkach przekroczeń najwyższego dopuszczalnego
natężenia hałasu. Od wielu lat w trzech zakładach pracy utrzymują się
przekroczenia najwyższego dopuszczalnego natężenia poziomu hałasu na
stanowiskach pracy. Podjęte przez pracodawców działania naprawcze w tym
zakresie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów w postaci zmniejszenia
zagrożenia dla zdrowia zatrudnionych pracowników. Jedynie znaczącą poprawę
warunków pracy uzyskano w zakładzie „Metalurgia” S.A. w Radomsku, gdzie
obniżono hałas dla około 50% pracowników pracujących w warunkach
przekroczeń. Przekroczenia normatywów higienicznych innych czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (pył, drgania mechanicznie)
stwierdza się sporadycznie i są one przez pracodawców eliminowane. W wielu
przypadkach w wyniku podjętych działań, udaje się również obniżyć poziom
hałasu do wartości dopuszczalnych.
2. Analizując dane z lat ubiegłych należy stwierdzić, iż odsetek obiektów,
w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego
zmniejsza się a w porównaniu z rokiem ubiegłym liczba zakładów, w których
stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń zmalała o ponad
41
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
3.
4.
50%. Obecnie coraz szersza grupa pracodawców podejmuje działania w zakresie
zapewnienia właściwych warunków pracy, w tym bezpieczeństwa i zdrowia w celu
poprawy wydajności przedsiębiorstwa a także lepszej ochrony pracowników.
Ponadto, biorąc pod uwagę 2013 rok oraz lata ubiegłe można zauważyć, iż nowo
powstałe obiekty spełniają wymagania określone w przepisach prawa
budowlanego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Z powyższego względu
podczas kontroli nie stwierdza się już uchybień w zakresie stanu technicznego
pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Nieprawidłowości
w w/w obszarach dotyczą zakładów funkcjonujących od wielu lat.
Analogicznie do lat ubiegłych pracodawcy odpowiedzialni za zapewnienie
pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wielokrotnie zwracali
się z wnioskami o prolongatę terminu wykonania obowiązków nakładanych zarówno
w wyniku bieżących kontroli jak i wynikających z decyzji wydanych w latach
ubiegłych. Wydano 27 decyzji zmieniających termin wykonania nałożonych
obowiązków. Wobec powyższego stan sanitarny obiektów, których dotyczyły te
decyzje nie ulega poprawie.
Przeprowadzone w nadzorowanych obiektach kontrole wykazały, że w kilkunastu
przypadkach gospodarka odpadami i ściekami była prowadzona nieprawidłowo.
W związku z powyższym wydawano stosowne zalecenia pokontrolne.
42
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
VIII. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY
Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ma na celu zapewnienie
właściwego stanu sanitarno – zdrowotnego w realizowanych obiektach, takich jak
placówki ochrony zdrowia, obiekty żywieniowo - żywnościowe, zakłady pracy, oraz
zapewnienie aby obiekty po ich zrealizowaniu nie powodowały zagrożenia i uciążliwości
dla ludzi zamieszkałych i przebywających w ich sąsiedztwie.
Do podstawowych zadań Samodzielnego Stanowiska Pracy ds. Zapobiegawczego
Nadzoru Sanitarnego należy zajmowanie stanowisk w zakresie sanitarno-higienicznym
w sprawach:
- Opiniowania i uzgadniania wniosków w ramach strategicznej oceny
oddziaływania na środowisko. Uzgadnianie zakresu i stopnia szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko oraz opiniowanie projektu
dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko.
- Opiniowania i uzgadniania wniosków w ramach oceny oddziaływania
przedsięwzięcia na środowisko. Rozpatrywanie wniosków co do potrzeby
przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku
stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia
na środowisko oraz uzgadnianie warunków realizacji przedsięwzięć przed wydaniem
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia.
W trakcie uzgadniania dokumentacji zwracano uwagę czy planowana inwestycja
po zrealizowaniu zgodnie z przyjętymi w opracowaniu rozwiązaniami technicznymi,
technologicznymi i organizacyjnymi nie będzie oddziaływała negatywnie na środowisko,
a tym samym na zdrowie ludzi.
Największą liczbę przedsięwzięć realizowanych przez inwestorów prywatnych stanowiły
zakłady planujące instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów oraz
punkty do zbierania lub przeładunku odpadów, zakłady produkcji maszyn rolniczych oraz
lokalne elektrownie fotowoltaiczne. Do przedsięwzięć realizowanych przez samorządy
należą: sieci kanalizacyjne, przebudowy ciągów komunikacyjnych (drogi gminne).
- Udział w procesie budowlanym realizowanych inwestycji. W trakcie opiniowania
dokumentacji projektowej zwracano uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie
właściwych warunków sanitarno – zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi, a także
odpowiednich warunków pracy osobom zatrudnionym w zakładach pracy. W głównej
mierze była to adaptacja istniejących lokali usługowych oraz budowa i rozbudowa
obiektów z przeznaczeniem pod handel, usługi, warsztaty i zakłady produkcyjne, biura,
magazyny.
Biorąc pod uwagę wymagania techniczno – sanitarne stan obiektów budowlanych
oddawanych do użytkowania w większości nie odbiegał od wymogów zawartych
w przepisach. W żadnym rozpatrywanym przypadku nie zgłoszono sprzeciwu wobec
odbioru i dopuszczenia do użytkowania.
Liczba wydanych decyzji, postanowień, opinii przez zapobiegawczy nadzór
sanitarny PSSE w Radomsku w 2013 r.:
- uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych
w prognozie oddziaływania na środowisko,
- 12 uzgodnień w formie pisma;
- uzgodnienie odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko
- 1 uzgodnienie w formie opinii;
43
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
-
-
-
-
-
-
-
projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego,
- 2 w formie postanowienia (na podstawie przepisów przejściowych
art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o PIS oraz
ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 130,
poz. 871);
- 10 w formie opinii (prognoza oddziaływania na środowisko
w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko),
opinie co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia
na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu
raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,
- ogółem 60 pism, w tym 14 o konieczności przeprowadzenia oceny
oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko,
opinie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
- ogółem 12, w tym 12 pozytywnych,
opinie przed wydaniem postanowienia przez regionalnego dyrektora ochrony
środowiska w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia
w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko
- ogółem 4, w tym 4 pozytywne,
projekty budowlane (decyzje, opinie),
- w drodze opinii sanitarnych 41, w tym pozytywnie 41,
- pism z prośbą o uzupełnienie (łącznie z projektami dot. inwestycji
wymagający uzyskania decyzji środowiskowej) ogółem 0,
- pism z treścią, że przedsięwzięcie nie wymaga uzgodnień inspekcji
sanitarnej - 0,
wizje lokalne, kontrole w trakcie budowy,
- ogółem 0, w tym w trakcie trwania prac budowlanych 0, w związku
z oceną przydatności obiektów 0,
odbiory (decyzje, tylko protokoły, opinie),
- w drodze decyzji ogółem 0, w tym pozytywnie 0,
- w drodze stanowiska 25, w tym pozytywnie 25,
- w drodze opinii sanitarnej 0, w tym pozytywnie 0,
- w drodze pisma 0,
- protokołem 0,
- przekazano do PWIS - 0,
sprawy różne,
- SAPARD – w drodze opinii sanitarnych 0,
- inne w drodze pisma – 8.
Charakterystyczne największe obiekty oddane do użytku w 2013 r.:
• Budynek Miejskiego Domu Kultury w Przedborzu, ul. Rynek 15,
dz. nr ewid. 72/2, 74/10, 74/12, obr. 6, gm. Przedbórz,
• Budynek Gminnego Ośrodka Kultury w Wielgomłynach filia w Zagórzu,
dz. nr ewid. 754/6, obr. Zagórze, gm. Wielgomłyny,
• Budynek sali sportowej z zapleczem w miejscowości Brudzice,
ul. Radomszczańska 1, dz. nr ewid. 625/1, 625/8, 626, 628/1, obr. Brudzice,
gm. Lgota Wielka,
• Budynek usługowy – zakład stolarski w miejscowości Ciężkowice 118,
dz. nr ewid. 784/2, obr. Ciężkowice, gm. Gidle,
44
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
•
•
•
•
Budynek szwalni w miejscowości Radomsko, ul. Piłsudskiego 136,
dz. nr ewid. 829, obr. 17,
Budynek handlowo-usługowy DINO wraz z infrastrukturą techniczna
w miejscowości Radomsko, ul. Krasickiego 106, dz. nr ewid. 125/5, 125/7,
138/5, 139/1, 211, obr. 4,
Budynek z salą pożegnań wraz z chłodnią do przechowywania zwłok ludzkich
w miejscowości Żytno, ul. Konopnickiej 134A, dz. nr ewid. 43/5, gm. Żytno,
Rozbudowa z przebudową budynku zakładu przetwórstwa mięsnego
„TOMPOL” w miejscowości Kraszewice, dz. nr ewid. 389/2, 392/2.
45
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
IX. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI
ZDROWIA
W roku 2013 w ramach działalności Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia zostały
zainicjowane kierunki działań zmierzające do zaznajomienia społeczeństwa z czynnikami
ryzyka społecznego i środowiskowego wpływającymi na zdrowie ludzi, a przede
wszystkim propagowano tematykę z zakresu:
profilaktyki schorzeń układu oddechowego,
profilaktyki nowotworowej,
profilaktyki uzależnień, w tym: palenia tytoniu i zażywania substancji
psychoaktywnych,
profilaktyki HIV/AIDS,
promowania zdrowego stylu życia, w tym zbilansowanej diety i aktywności
fizycznej.
Programy i akcje prozdrowotne inicjowane i przeprowadzane przez Państwową Inspekcję
Sanitarną powiatu radomszczańskiego skierowane były do: dzieci w wieku przedszkolnym
i szkolnym, młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, nauczycieli,
wychowawców i pedagogów szkolnych, kobiet w wieku rozrodczym, pacjentów zakładów
opieki zdrowotnej, pracowników służby zdrowia.
W 2013 roku realizowano:
Program profilaktyki nadwagi i otyłości „Trzymaj Formę”.
Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce.
Wojewódzki Program profilaktyki gruźlicy „Zadbaj o swoje płuca”.
Ogólnopolski Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze
wokół nas”.
5. Ogólnopolski Program edukacji antytytoniowej pt. „Znajdź właściwe rozwiązanie”.
6. Ogólnopolski Program edukacji antytytoniowej „Nie pal przy mnie, proszę”.
7. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV.
8. Kampanię „Dopalaczom mówimy STOP-wybieramy zdrowie”.
9. Obchody Światowego Dnia bez Tytoniu - akcja profilaktyczna .
10. Obchody Światowego Dnia Zdrowia – 04.04.2013 r.
11. Światowy Dzień Rzucania Palenia - akcja profilaktyczna.
12. Profilaktyczny Program w Zakresie Przeciwdziałaniu Uzależnieniu od Alkoholu,
Tytoniu i innych środków psychoaktywnych.
13. Programy lokalne związane z profilaktyką chorób zakaźnych.
14. Działania w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego dzieci, młodzieży i dorosłych
w okresie letnim.
15. Działania z zakresu profilaktyki zachorowań na grypę.
16. Europejski Tydzień Szczepień.
1.
2.
3.
4.
W 2013 roku podobnie jak w latach ubiegłych tematyka podejmowanych działań
wynikała ze wskazań Komisji Europejskiej, Światowej Organizacji Zdrowia WHO, oraz
sytuacji epidemiologicznej w Polsce.
Największy zasięg miały ogólnopolskie programy edukacyjne, inicjowane przez Główny
Inspektorat Sanitarny, które na poziomie powiatu były wdrażane, nadzorowane
i koordynowane przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Radomsku.
46
Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012
Programy te wyposażone były w pomoce dydaktyczne i materiały oświatowo-zdrowotne
przeznaczone zarówno dla adresatów programów, jak i osób przeprowadzających działania
edukacyjne. Pomoce dydaktyczne i materiały wydawnicze dostarczane były do placówek
oświatowo-wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej i innych jednostek
organizacyjnych.
Podsumowanie
Działalność kontrolna nie jest jedyną domeną działalności Państwowej Inspekcji
Sanitarnej. Do naszych ustawowych zadań należy pobudzanie aktywności społecznej do
działań na rzecz własnego zdrowia, inicjowanie i wytyczanie kierunków przedsięwzięć
zmierzających do zaznajamiania społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia,
popularyzowanie zasad higieny i racjonalnego odżywiania oraz zapobieganie chorobom.
Sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego ma na celu ciągłą
poprawę sytuacji sanitarnej w powiecie radomszczańskim.
Stan sanitarny powiatu w 2013 roku ocenia się jako dobry. Nie odnotowano
epidemicznego występowania chorób zakaźnych, a wzrost zachorowań na wybrane
choroby zakaźne był kontynuacją trendów wieloletnich, nie zwalnia nas to jednak
z prowadzenia aktywnego nadzoru epidemiologicznego oraz działań prowadzonych
ustawicznie i z dużym zaangażowaniem na rzecz promocji zdrowia.
W porównaniu z latami ubiegłymi w wielu obszarach objętych nadzorem odnotowano
poprawę.
47