ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Transkrypt
ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Radomsku OCENA STANU SANITARNEGO POWIATU RADOMSZCZAŃSKIEGO ZA ROK 2013 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 SPIS TREŚCI: Wstęp ................................................................................................................................. 3 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych ...................................... 4 II. Stan sanitarny, techniczny, funkcjonalność pomieszczeń podmiotów leczniczych stacjonarnych i ambulatoryjnych ........................................................................... 18 III. Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością ........................................................... 22 IV. Jakość wody przeznaczonej do spożycia oraz wody do kąpieli ......................... 25 V. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk ............................. 28 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo – wychowawczych ............ 31 VII. Warunki sanitarno – higieniczne środowiska pracy ....................................... 36 VIII. Zapobiegawczy nadzór sanitarny ...................................................................... 43 IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia ........................ 46 2 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 WSTĘP Głównym celem działalności Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Radomsku w roku 2013 było promowanie zdrowotnego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności i żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Radomsku zapewnia realizację zadań Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego, w zakresie sprawowania nadzoru nad warunkami : 1) higieny środowiska; 2) higieny pracy w zakładach pracy; 3) higieny procesów nauczania i wychowania; 4) higieny wypoczynku i rekreacji; 5) zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku; 6) higieniczno – sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne - w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Tak więc podstawowym zadaniem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Radomsku jest szeroko rozumiana działalność nadzorowa, polegająca na kontroli i czuwaniu, czy spełnione są wymagania obowiązujących przepisów w zakresie utrzymania pożądanych norm zdrowotnych. Dzięki profesjonalnej, stale podnoszącej swoje kwalifikacje kadrze pracowników, pracę w systemie zarządzania jakością tut. Stacja jest w stanie zapewnić wykonywanie swoich zadań na właściwym poziomie. Działalność Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Radomsku prowadzona jest w oparciu o tworzony corocznie na podstawie „Wytycznych Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi” „Plan zasadniczych przedsięwzięć”, w którym określany jest cel, główne kierunki działania i zasadnicze zamierzenia przyjęte do realizacji na dany rok dla poszczególnych komórek organizacyjnych , harmonogram nadzoru nad obiektami oraz harmonogramy poboru próbek. Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Radomsku obejmuje swoim działaniem powiat radomszczański tj. 3 miasta i 14 gmin ( 378 miejscowości). W roku 2013 nadzorem objęto 2375 obiektów. Przeprowadzono ogółem 2501 kontroli, wydano 663 decyzje administracyjne merytoryczne oraz 287 decyzji płatniczych, pobrano 976 próbek do badań, nałożono 136 mandatów karnych na kwotę 34.100 zł. oraz 4 kary pieniężne na kwotę 120.000 zł. W 2013 roku przeprowadzano również liczne kontrole poza harmonogramem, wynikające z otrzymanych powiadomień w ramach funkcjonującego systemu RASFF, wniesionych podań od ludności wnioskujących o podjęcie interwencji oraz na polecenie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi ( kontrole akcyjne) itp. Poniższa ocena ma na celu poznanie wyników działań, jakie na rzecz społeczeństwa powiatu radomszczańskiego podejmuje Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny i może być jednocześnie pomocna przy podejmowaniu przez organy samorządowe decyzji na rzecz dalszej poprawy w zakresie zdrowia publicznego w Powiecie Radomszczańskim. 3 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 I. SYTUACJA EPIDEMIOLOGICZNA W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH 1. Sytuacja epidemiologiczna wybranych chorób zakaźnych Analiza sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych jest własnym źródłem informacji na temat stanu zdrowia społeczeństwa. Systematyczne, wieloletnie gromadzenie danych statystycznych, czyli po prostu nadzór epidemiologiczny, daje możliwość obserwowania zmian w zachorowalności, trendów i tendencji oraz cykliczności występowania pewnych chorób , czy wreszcie skuteczności podejmowanych działań zapobiegawczych, w tym przede wszystkim szczepień ochronnych. Czułość nadzoru decyduje między innymi o szybkości reagowania w przypadku pojawienia się chorób zawlekanych lub rzadko występujących, ale o dużym potencjale zakaźnym. Skuteczność funkcjonowania nadzoru w dużej mierze zależy od podstawowego ogniwa w systemie zbierania danych, jakim jest rzetelne zgłaszanie rozpoznanych przypadków. Problemy z przepływem informacji mogą w konsekwencji spowodować zbyt późne podjęcie działań zapobiegawczych, co w przypadku niektórych chorób zakaźnych grozi wybuchem epidemii. Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych w powiecie radomszczańskim została sporządzona w oparciu o dane o przypadkach zachorowań i zakażeń, jakie zostały zgłoszone do Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Radomsku w 2013 roku zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. W całej Polsce zgłaszanie, kwalifikacja i rejestracja zachorowań na niektóre choroby zakaźne opiera się na opracowanych na potrzeby nadzoru epidemiologicznego „Definicjach przypadków chorób zakaźnych”. Zastosowanie powyższych definicji ma na celu ujednolicenie zgłaszalności i zapewnienie porównywalności danych, zbieranych w ramach nadzoru epidemiologicznego w Polsce oraz we Wspólnocie Europejskiej. Wywiady epidemiologiczne (raporty jednostkowe) w przypadkach zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia lub zatrucia, opracowane przez Sekcję Nadzoru Epidemiologii Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Radomsku, po weryfikacji, przeanalizowaniu i uzupełnieniu przez Wojewódzką Stację Sanitarno –Epidemiologiczną w Łodzi są przesyłane do Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. Przygotowywane są również i przesyłane do NIZP – PZH tygodniowe, dwutygodniowe, miesięczne, kwartalne i roczne meldunki i sprawozdania o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach. Analizą zostały objęte jednostki i zespoły chorobowe, które stanowiły problem epidemiologiczny, lub były monitorowane w ramach realizowanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną programów. Dane za rok 2013 zostały porównane z danymi za dwa poprzednie lata oraz w niektórych chorobach z danymi za pięć lat. Współczynniki zapadalności dla chorób zostały policzone na 100 tys. ludności. Współczynnik zapadalności (zachorowalności) to liczba nowych zachorowań na określoną chorobę na danym terenie w określonym czasie w stosunku do liczby ludności wg stanu 30.06 * współczynnik (1000, 10000 czy 100000). 4 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Powiat Radomszczański wg danych GUS ( stan na 30.06.2013 r.) zamieszkuje : Ludność tys. ogółem Kobiety Mężczyźni 116 522 59 378 57 144 W powiecie radomszczańskim ogółem w roku 2013 r. zarejestrowano 1783 zachorowania na choroby zakaźne, zakażenia i zatrucia w związku z czym 484 osoby były hospitalizowanych. 1.1. Choroby szerzące się drogą pokarmową Zatrucia i zakażenia pokarmowe W roku 2013 w powiecie radomszczańskim korzystnie przedstawia się sytuacja epidemiologiczna zatruć i zakażeń jelitowych – tabela 1. Obserwowana w ostatnich latach sukcesywna poprawa sytuacji epidemiologicznej zatruć pokarmowych jest między innymi następstwem konsekwentnie realizowanego nadzoru w obszarze bezpieczeństwa żywności oraz popularyzowania wiedzy zdrowotnej. Aktualnie, problem ten nie stanowi zagrożenia. W minionym 2013 roku podobnie jak w roku 2012 zatruciom pokarmowym uległo 39 osób, z których 30 wymagało hospitalizacji. Zachorowania powodowane były wyłącznie pał. Salmonella, podobnie jak w latach poprzednich dominującym typem serologicznym była Salmonella Enteritidis (36 przypadków). Najczęstszą przyczyną zatruć było spożywanie potraw sporządzonych z dodatkiem jaj, niezupełnie poddanych obróbce termicznej, nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny. Zgłaszane zatrucia miały charakter indywidualny. W 2013 r. rejestrowano dwa ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową – zbiorowe zatrucie pokarmowe ( w 2012 r. nie rejestrowano ognisk - zbiorowych zatruć pokarmowych). 1. Zbiorowe zatrucie pokarmowe wystąpiło wśród osób przebywających w Centrum Pomocy Bliźniemu „MONAR” w Klizinie gm. Kodrąb. Zachorowało 5 osób, w tym dwoje dzieci do lat 14. Uznano, że czynnikiem etiologicznym ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową mogły być bakterie i rotawirusy. Brak podstawowych zasad higieny, przeterminowana żywność i popełniane błędy żywieniowe mogły przyczynić się do wystąpienia objawów chorobowych 2. Drugie ognisko choroby przenoszonej droga pokarmową wystąpiło w mieszkaniu prywatnym w Sokolej Górze. Zachorowało 6 osób, w tym dwoje dzieci do lat 14. Stwierdzono, że czynnikiem etiologiczny, ogniska choroby przenoszonej drogą pokarmową były bakterie Salmonella Enteritidis . Uznano, że na przyczynę wystąpienia ogniska złożyło się kilka czynników. Zachorowania rozłożyły się w czasie. Należy domniemywać , że bliski kontakt z drobiem, głaskanie kurcząt przez dzieci, prace porządkowe w kurniku i nieprzestrzeganie przez wszystkich mieszkańców posesji podstawowych zasad higieny – takich jak mycia rąk mogły przyczynić się do wystąpienia objawów chorobowych. 5 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Tabela 1. Zatrucia pokarmowe i zakażenia (liczba przypadków) w latach 2011-2013 2013 Jednostka chorobowa 2012 2011 Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Zatrucia pokarmowe (Salmonellozy) 39 33,47 40 34,16 40 34,24 Zatrucia pokarmowe (Czerwonka) 0 0 0 0 0 0 Zatrucia pokarmowe (Jadem kiełbasianym) 0 0 0 0 0 0 W 2013 r. zarejestrowano niewiele więcej przypadków niż w 2012 r. zakażeń z objawami żołądkowo-jelitowymi wywołanych przez czynniki bakteryjne wykazane w tabeli 2 oraz inne określone i nieokreślone bakterie. Spośród zarejestrowanych zachorowań największą liczbę stanowiły przypadki wywołane przez Escherichia coli inną i BNO /17 przypadków/ oraz wywołane przez i inne czynniki określone i nieokreślone /15 przypadków/. Tabela 2. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe w powiecie radomszczańskim w latach 2011- 2013 2013 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez E.coli biegunkotwórczą wywołane przez E.coli inną i BNO wywołane przez Yersinia enterocolitica, wywołane przez i inne czynniki określone i nieokreślone RAZEM 2012 2011 Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności 6 5,14 3 2,56 1 856,09 17 14,58 15 12,81 14 11,98 0 0 3 2,56 3 2,56 16 13,73 15 12,81 10 8,56 39 33,47 36 30,75 28 23,97 Ze 168 przypadków wirusowych zakażeń jelitowych 94 przypadki to nieżyty jelitowe wywołane przez Rotawirusy. Najliczniejszą grupę chorych, bo aż 36,90 % z ogółu zarejestrowanych przypadków wirusowych zakażeń stanowiły dzieci do lat 2 (62 przypadki). 6 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 W 2013 r. nie stwierdzono zachorowań na dur brzuszny, dury rzekome i czerwonkę. Obecnie na terenie powiatu radomszczańskiego zamieszkuje 3 stałych nosicieli pałeczek duru brzusznego tj. osób bez objawów klinicznych z dodatnim wynikiem badania bakteriologicznego. Ryzyko zakażenia ze strony nosicieli wzrasta na terenach wiejskich, w okresie powodzi oraz po obfitych opadach deszczu. W 2013 r. rejestrowano 1 przypadek Salmonellozy pozajelitowej ( w roku 2012 r. rejestrowano 2 przypadki, w roku 2011 rejestrowano 1 przypadek). W 2013 r. w następstwie wykonanych badań laboratoryjnych zarejestrowano 11 nosicieli bakterii Salmonella, w tym 5 po przebyciu zakażenia pokarmowego, 3 wykryty w ramach badań ze styczności, 3 w grupie badających się dla celów sanitarnoepidemiologicznych. Po przeleczeniu i ponownym wykonaniu badań 10 nosicieli wykreślono z ewidencji. 1.2. Zakażenia krwiopochodne Wirusowe zapalenia wątroby Zachorowalność na wirusowe zapalenie wątroby w powiecie radomszczańskim utrzymuje się na bezpiecznym poziomie i nie stanowi większego problemu epidemiologicznego. Od kilku lat w PSSE Radomsko nie rejestruje się zachorowań na wzw typ A. Również korzystnie przedstawia się sytuacja epidemiologiczna krwiopochodnych typów wirusowego zapalenia wątroby. Jest to następstwem konsekwentnej, wieloletniej realizacji szczepień ochronnych przeciwko wzw typu B oraz pełnienia w podmiotach leczniczych właściwego nadzoru epidemiologicznego eliminującego przyczyny szerzenia się tych zakażeń. W 2013 r. nie rejestrowano zachorowań na ostre wzw typu B ( w 2012 r. odnotowano 1 zgłoszenie zachorowania na ostre wzw typu B, w 2011 r. nie rejestrowano żadnego przypadku). W 2013 r. w porównaniu do roku 2012 zapadalność na wirusowe zapalenia wątroby B i C była na podobnym poziomie, rejestrowano o 3 przypadki więcej wzw typ C . Większość zgłaszanych i rejestrowanych przypadków wzw B i C nadal stanowią przypadki przewlekłego wzw B i C, czyli przypadki zakażeń wirusami HBV i HCV, do których doszło przed kilkoma, a nawet kilkunastoma latami co może świadczyć o lepszej zgłaszalności tych przypadków, a także o lepszej obecnie wykrywalności. Zakażenia wirusem HCV częściej niż zakażenia HBV ujawniają się dopiero w fazie przewlekłego zapalenia wątroby. Nie bez znaczenia jest również fakt braku profilaktyki wzw C w postaci szczepień ochronnych. Liczbę zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w powiecie radomszczańskim przedstawia Tabela 3 i Rysunek I.1. W PSSE Radomsko w 2013 r. zarejestrowano 11 nosicieli Ag HBs co stanowi około 0,010% ludności powiatu, natomiast w 2012 r. rejestrowano 14 nosicieli Ag HBs. U 10 osób wykryto przeciwciała anty HCV. Powyższe dane wskazują na jeszcze powszechne występowanie tych czynników chorobotwórczych w populacji i obligują podmioty lecznicze do zachowania czujności i kontynuowania dalszych działań zapobiegawczych w tym zakresie. Nosiciel to osobnik zarażony chorobą zakaźną lub posiadający nieprawidłową wersję genu recesywnie dziedziczonej choroby genetycznej, lecz nie wykazujący objawów chorobowych. Nosiciel, choć sam nie doświadcza objawów choroby, może ją przekazywać innym organizmom (niekoniecznie własnego gatunku) bądź potomstwu. 7 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Sekcja Nadzoru Epidemiologii prowadziła nadzór nad osobami chorymi i osobami z kontaktu z chorym czy nosicielem. Ogółem w 2013 r. przeprowadzono nadzór nad 96 osobami z kontaktu. Tabela 3. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w latach 2009-2013 2013 2012 2011 2010 2009 Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Liczba zachorowań Liczba zachorowań Liczba zachorowań Liczba zachorowań Wirusowe zapalenie wątroby typu A Wirusowe zapalenie wątroby -ostre Wirusowe zapalenie wątroby typu B- przewlekłe Wirusowe zapalenie wątroby typu C Wirusowe zapalenie wątroby – inne nie określone 0 0 0 0 0 0 1 0 1 2 5 5 7 10 6 9 6 12 3 9 1 1 1 0 0 RAZEM 15 13 20 14 17 Liczba zachorowań 20 WZW inne nie określone 15 WZW typ A WZW typ C 10 WZW typ B 5 0 2009 2010 2011 2012 2013 Rysunek I.1. Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby w latach 2009-2013 1.3. Choroby wieku dziecięcego W roku 2013 r. w porównaniu do roku 2012 zwiększyła się liczba zachorowań na płonicę i ospę wietrzną. Wzrost zachorowań na te choroby cechuje się cykliczną zmiennością charakterystyczną dla chorób wieku dziecięcego. Zapadalność na krztusiec w porównaniu z rokiem 2012 spadała , przy czym 70 % zarejestrowanych zachorowań stanowiły przypadki możliwe ( 21 przypadków ) tj. takie, w których rozpoznanie postawiono na podstawie obrazu klinicznego, bez potwierdzenia 8 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 laboratoryjnego. Można przypuszczać, że część zachorowań zgłoszonych jako przypadki krztuśca może być spowodowana przez pałeczki krztuśca rzekomego lub nawet inne drobnoustroje. Wzrasta również wiek osób chorujących na krztusiec. Coraz więcej choruje młodzieży i osób dorosłych na co niewątpliwie mają wpływ prowadzone obowiązkowe szczepienia ochronne p/krztuścowi wykonywane u dzieci w 1-2 r. ż. oraz w 6 r. ż., a także brak szczepień przypominających po 10 r. ż. W 2013 r. w porównaniu do roku 2012 odnotowano wzrost zapadalności na ospę wietrzną. Zarejestrowano 1086 przypadków. Najwięcej zachorowań zarejestrowano w przedziale wiekowym 05-09 lat ( 511 przypadków). Nie są prowadzone obowiązkowe szczepienia ( za wyjątkiem grup ryzyka). Utrzymująca się na tym samym niskim poziomie liczba zachorowań na świnkę może być spowodowana wprowadzeniem do kalendarza szczepień ochronnych szczepień, ale może być również wynikiem cyklicznej zmienności liczby zachorowań na te choroby, albowiem różyczka podlega wahaniom epidemicznym pomimo prowadzonych obowiązkowych szczepień w 2 i 10 r. ż. W przypadku świnki obserwuje się niską zapadalność w związku z wprowadzeniem drugiego szczepienia p/odrze, śwince i różyczce w 10 r. ż. Wszystkie przypadki tych chorób zarejestrowano jako przypadki możliwe, czyli rozpoznane na podstawie obrazu klinicznego, bez potwierdzenia laboratoryjnego. W roku 2013 zaobserwowano nieznaczny wzrost zachorowań na różyczkę (30 przypadków) wśród mężczyzn w przedziale wiekowym 15-19 lat (21 przypadków) nieszczepionych. W 2013 r. nie rejestrowano przypadków zachorowań na odrę, podczas gdy w latach 2012 i 2011 rejestrowano po 1 przypadku. W 2013 r. do PSSE Radomsko nie zgłoszono przypadków OPW u dzieci do lat 14 (w 2012 r. nie zgłoszono przypadków OPW u dzieci do lat 14, w 2011 r. zgłoszono 1 przypadek , w którym nie wykryto wirusów poliomyelitis). W ramach programu eliminacji poliomyelitis cały czas prowadzony jest nadzór nad przypadkami ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 14, w ramach których powinny być wykonane w tych przypadkach badania w kierunku obecności wirusów nagminnego porażenia dziecięcego oraz utrzymane na wysokim poziomie wykonawstwo szczepień p/poliomyelitis. 9 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Liczbę zachorowań na choroby wieku dziecięcego przedstawia tabela 4 oraz Rysunek I.2. Tabela 4. Liczba zachorowań na choroby wieku dziecięcego w latach 2011-2013 2013 Jednostka chorobowa 2012 2011 Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Ospa wietrzna 1086 932,01 875 747,45 185 158,37 Krztusiec 30 25,73 106 90,05 45 38,52 nagminne zapalenie przyusznic 7 6,00 7 5,97 8 6,84 Różyczka 30 25,73 6 5,12 5 4,28 Płonica 40 34,31 90 76,88 3 2,56 Odra 0 0 1 854,23 1 855,20 Ostre porażenie wiotkie u dzieci w wieku 0- 14 lat 0 0 0 0 1 855,20 Liczba zachorowań Świnka 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 I II III IV V Liniowy 2 VI VII 2011 VIII 2012 IX X XI XII 2013 Rysunek I.2 Liczba zachorowań na ospę wietrzną w latach 2011-2013 10 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 1.4. Zakażenia ośrodkowego układu nerwowego – neuroinfekcje W roku 2013 wśród zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych dominowały zakażenia o etiologii bakteryjnej ( 2 przypadki – wsp. zapadalności 1,70 ), poza tym w roku 2013 rejestrowano 1 przypadek zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii wirusowej. 1.5. Choroba inwazyjne Podobnie jak w 2012 r. w 2013 r. rejestrowano 1 przypadek inwazyjnej choroby meningokokowej - Neisseria meningitidis W 2013 r. rejestrowano 1 przypadek inwazyjnej choroby pneumokokowej – posocznica. W 2012 r. zarejestrowano 1 przypadek inwazyjnej choroby pneumokokowej – zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych ( w 2011 r. nie rejestrowano przypadków ). W 2013 r. podobnie jak w latach poprzednich nie rejestrowano przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez Haemophilus influenzae typu B. 1.6. Inne choroby zakaźne Zakażenia HIV i zachorowania na AIDS W 2013 r. podobnie jak w 2012 r. i 2011 r. zgłoszono 1 nowe zakażenie HIV u mieszkańca powiatu radomszczańskiego. Grypa i zachorowania grypopodobne W powiecie radomszczańskim liczbę zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne w latach 2011-2013 przedstawiono w tabeli 5. Tabela 5. Liczba zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne w latach 2011 -2013 2013 Jednostka chorobowa Liczba zachorowań 2012 współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności Liczba zachorowań współczynnik zapadalności 7096,40 2601 2221,86 5526 w tym 41 4730,75 8271 Grypa i infekcje grypopodobne w tym 13 przypadków potwierdzonych 2011 AH1N1v W roku sprawozdawczym do PSSE Radomsko zgłoszono 8271 zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne ( wsp. zapadalności 7096,40 ), w tym 2399 dzieci do lat 14. Dane pochodzą ze sprawozdań Mz - 55 meldunki o zachorowaniach i podejrzeniach zachorowań na grypę. Kontynuowano nadzór epidemiologiczno-wirusologiczny nad grypą oparty na systemie SENTINEL. W nadzorze SENTINEL w 2013 r. uczestniczyło 2 lekarzy z Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Kamieńsku ul. Wieluńska 23 . Pobrano wymazy z nosa i gardła od 21 osób chorych. 13 przypadków grypy potwierdzono laboratoryjnie tj. 10 - grypa typ AH1N1v, 3 przypadki grypa typu A. 11 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Skutecznym sposobem ochrony przed grypą jest unikanie dużych skupisk ludzkich w okresie epidemii, utrzymanie właściwego poziomu higieny osobistej i środowiska oraz poddanie się szczepieniom ochronnym. Rozpowszechnianie szczepień p/ grypie nadal jest niewielkie i nie ma wpływu na sytuację epidemiologiczną choroby ( tabela 8 ). Najwyższą tygodniową zapadalność w 2013 r. zanotowano w okresie od : • 23.01.2013 r. do 31.01.2013 r. Porównanie zachorowalności na grypę i infekcje grypopodobne w latach 2009-2013 przedstawiono poniżej na Rysunku I.3. 3000 Liczba zachorowań 2500 2000 1500 1000 500 17. 0 8- 1 15 16 .01 -2 2. 01 23 -3 1- 1 7. 0 8- 2 15 16 .02 -2 2 23 .02 -2 8. 02 17. 0 8- 3 15 16 .03 -2 2 23 .03 -3 1. 03 17. 0 8- 4 15 16 .04 -2 2 23 .04 -3 0. 0 1- 4 15 16 .05 -3 1. 0 1- 5 15 .0 1- 6 30 .0 6 0 Liniowy 1 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba zachorowań 1200 1000 800 600 400 200 Liniowy 1 7. 10 15 16 .10 -2 2 23 .10 -3 1. 10 17. 1 8- 1 15 16 .11 -2 2 23 .11 -3 0. 11 17. 1 8- 2 15 16 .12 -2 2 23 .12 -3 1. 12 . 8- 0. 09 1- .0 9 -3 16 15 1. 08 1- .0 8 -3 16 15 1. 07 1- -3 16 1- 15 .0 7 0 2009 2010 2011 2012 2013 Rysunek I.3. Porównanie zachorowalności na grypę i infekcje grypopodobne w latach 2009 - 2013 12 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Gruźlica Od 2009 roku zgłaszanie zachorowań na gruźlicę i prowadzenie rejestru w województwie łódzkim zostały przejęte przez Państwową Inspekcję Sanitarną . W związku z powyższym PWIS w Łodzi opracował „Procedury postępowania w zakresie zwalczania i zapobiegania gruźlicy na terenie woj. łódzkiego ”. Procedury te określiły zadania i obowiązki wszystkich podmiotów biorących udział w zwalczaniu i zapobieganiu gruźlicy. W 2013 r. w PSSE w Radomsku zarejestrowano mniej niż w 2012 przypadków rozpoznanej gruźlicy tj. 37 przypadków (wsp. zapadalności 31,74), w tym rejestrowano 26 przypadków gruźlicy potwierdzonej mikroskopowym badaniem z posiewem bakteriologicznym, w roku 2012 rejestrowano 20 przypadków (wsp. zapadalności 49,99). Objęto nadzorem epidemiologicznym 162 osoby z kontaktu domowego, miejsca pracy. Powiat radomszczański podobnie jak w 2012 r. w roku 2013 pod względem liczby zachorowań na gruźlicę zajmuje III miejsce w województwie łódzkim . W 2013 r. w powiecie radomszczańskim 4 osoby z rozpoznaną gruźlicą zmarły (w 2012 r. - 2 osoby, w 2011 r.– 7 osób, w 2010 r. - 8 osób). Najwyższą zapadalność odnotowano w grupach wiekowych 45-64 /16 przypadków/. Wyższą zapadalność rejestrowano wśród mieszkańców miasta -19 przypadków, niż wsi 18 przypadków, oraz wśród mężczyzn – 25 przypadki niż kobiet -12 przypadków. Porównanie zachorowań i zgonów na gruźlicę w latach 2009-2013 przedstawiono na Rysunku I.4. 70 60 50 40 30 20 10 0 kobie ty mę żczyźni 2009 2010 miasto 2011 wie ś 2012 zgony 2013 Rysunek I.4. Porównanie zachorowalności na gruźlicę w powiecie radomszczańskim w latach 2009-2013 13 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Borelioza z Lyme Spośród innych chorób zakaźnych podlegających obowiązkowemu zgłaszaniu i rejestracji wymienić należy boreliozę. Na terenie działania PSSE Radomsko w 2013 r. zarejestrowano 29 przypadków, w 2012 roku podobnie jak w 2011 r. zarejestrowano 24 przypadki ( wsp . zapadalności 20,54 ). Z analizy przeprowadzonych wywiadów epidemiologicznych wynika, że większość zakażonych była narażona na kontakt z wektorami przenoszącymi chorobę wskutek przebywania w lesie, ogródku przydomowym lub nie przypomina sobie momentu ukłucia przez kleszcza. Pokąsania przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę Na 131 osób, które miały kontakt ze zwierzętami 13 osób zakwalifikowano do szczepień. W 2013 r. zarejestrowano o 7 przypadków mniej pokąsań przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę niż w roku 2012 . Sekcja Nadzoru Epidemiologii PSSE w Radomsku ściśle współpracuje z Inspekcją Weterynaryjną w zakresie chorób odzwierzęcych. Najczęstszymi sprawcami pokąsań były zwierzęta domowe (131 przypadków), głównie psy (121 przypadków tj. 92,36 %) i koty (10 przypadków tj. 7,63 %). 2. Szczepienia ochronne – analiza wykonawstwa szczepień ochronnych. Najważniejszym celem zdrowotnym szczepień ochronnych jest zapobieganie określonemu zakażeniu lub chorobie zakaźnej u zaszczepionej osoby lub populacji. Uodpornienie czynne dzieci w Polsce wykonywane jest w drodze realizacji Programu Szczepień Ochronnych. Szczepienia ochronne w powiecie radomszczańskim prowadzone są w 26 podmiotach leczniczych oraz na oddziale noworodkowym szpitala. Podczas przeprowadzonych kontroli w punktach szczepień zwrócono szczególną uwagę na: wdrażanie obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych, stan zaszczepienia dzieci i młodzieży, postępowanie z preparatami szczepionkowymi zgodnie z opracowaną procedurą, maksymalne wykorzystanie szczepionek wielodawkowych, daty ważności, sposób magazynowania i transportowania preparatów szczepionkowych, prawidłowe opracowanie dokumentacji związanej z niepożądanymi odczynami poszczepiennymi. Realizacja szczepień ochronnych w ramach Programu Szczepień Ochronnych ma wpływ na sytuację epidemiologiczną nadzorowanego terenu, w szczególności przyczynia się do spadku liczby zachorowań na choroby zakaźne i spadku liczby występujących powikłań po przebytej chorobie. W 2013 r. zarejestrowano 9 niepożądanych odczynów poszczepiennych, w tym 7 łagodnych, 1 ciężki i 1 poważny (w 2012 r. rejestrowano 6 NOP, w 2011 r. rejestrowano 5 NOP ). U wszystkich dzieci nastąpił pełny powrót do zdrowia po tygodniu od wystąpienia NOP. 20 osób na terenie powiatu radomszczańskiego w 2013 r. uchylało się od szczepień ochronnych . W stosunku do roku 2012 przybyły 3 osoby. 14 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 Wobec rodziców dzieci uchylających się od szczepień postępowano zgodnie z wytycznymi Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi dotyczącymi postępowania w sytuacjach odmowy wykonania obowiązkowych szczepień ochronnych w województwie łódzkim tj. wysłano 47 informacji do osób sprawujących opiekę prawną, wystawiono 2 wnioski o ukaranie, prowadzono rozmowy telefoniczne z rodzicem. Stan uodpornienia szczepionkami zalecanymi osób w powiecie radomszczańskim w latach 2010 - 2013 przedstawia tabela 6 . W 2013 r. wśród mieszkańców powiatu radomszczańskiego ilość wykonanych szczepień zalecanych utrzymuje się na podobnym poziomie jak w roku 2012. W stosunku do roku 2012 w roku 2013 spadło zainteresowanie szczepieniami przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego, p/ Streptococcus pneumoniae i wzw typ A, natomiast zaobserwowano wzrost zainteresowania szczepieniami p/ kleszczowemu zapaleniu mózgu. Tabela 6. Stan uodpornienia szczepionkami zalecanymi osób w powiecie radomszczańskim w latach 2010-2013 Uodpornienie przeciw chorobie 2013 2012 2011 2010 Rotawirusy 173 155 168 145 p/wirusowi brodawczaka ludzkiego 2 13 16 25 Streptococcus pneumoniae 303 479 461 407 Neisseria meningitidis 94 233 292 226 Wzw typ A 30 37 54 96 Kleszczowe zapalenie mózgu 91 26 138 56 Dur brzuszny 21 19 6 64 Ospa wietrzna 35 39 39 74 Grypa 1685 1462 1930 2146 Analizę wykonawstwa obowiązkowych szczepień ochronnych w powiecie radomszczańskim w 2013 roku w porównaniu do roku 2012 przedstawiają tabele 7,8, 9. Z tabeli Nr 7 Procentowy stan zaszczepienia dzieci do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia wynika iż : 1. wyszczepialność noworodków p/ gruźlicy utrzymuje się na podobnym poziomie 99,9% - niezaszczepione pozostało 1 dziecko z przeciwwskazaniami lekarskimi, 2. uodpornienie małych dzieci p/ WZW B jest prawie pełne (oprócz 3 dzieci przybyłych z Niemiec i Wielkiej Brytanii i 4 dzieci uchylających się), 15 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2013 3. zaszczepienie małych dzieci p/ błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis, p/odrze, śwince, różyczce utrzymuje się na podobnym poziomie. Z tabeli Nr 8 Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis wynika iż : 1. liczba zaszczepionych w 6 r. ż. p/błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis utrzymuje się na podobnym poziomie, 2. szczepienia w 14 r. ż. p/błonicy, tężcowi utrzymują się na podobnym poziomie, 3. zmniejszyła się ilość zaszczepionych w 19 r. ż. p/błonicy, tężcowi. Z tabeli Nr 9 Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ odrze, śwince, różyczce wynika iż : 1. stan uodpornienia II dawką uzupełniającą szczepionki p/odrze, śwince i różyczce dzieci starszych i młodzieży kształtuje się na wysokim poziomie. 16 Tabela 7. Procentowy stan zaszczepienia dzieci do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia Szczepienia do 2 roku życia i opóźnione do 3 roku życia WZW B Błonica Tężec Krztusiec Odra Świnka Różyczka Odra Świnka Różyczka 3 r. ż. 2 r. ż. 3 r. ż. 98,1 99,6 88,5 99,2 99,7 88,0 Poliomyelitis Gruźlica noworodkowa 2 r. ż. 3 r. ż. 1 r. ż. 2 r. ż. 3 r. ż. 1 r. ż. 2 r. ż. 2013 99,9 99,3 99,9 61,8 98,1 99,6 61,8 2012 99,7 99,8 99,8 61,5 99,2 99,4 61,5 98,1 98,7 Tabela 8. Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ błonicy, tężcowi, krztuścowi, poliomyelitis Szczepienia dzieci starszych i młodzieży Błonica, Tężec, Krztusiec 6 rok życia Błonica, Tężec 14 rok życia Błonica, Tężec 19 rok życia Poliomyelitis 6 rok życia 2013 89,4 96,8 89,2 89,4 2012 88,6 96,7 91,9 88,6 Tabela 9. Procentowy stan zaszczepienia dzieci starszych i młodzieży p/ odrze, śwince, różyczce Szczepienia dzieci starszych i młodzieży Odra, Świnka, Różyczka Rocznik 2004 10 r.ż. II dawka Rocznik 2003 II dawka Rocznik 2002 II dawka Rocznik 1999 II dawka Rocznik 1998 II dawka Rocznik 1997 II dawka 2013 93,5 98,5 97,8 99,0 99,3 99,1 2012 - 87,6 31,0 97,3 98,0 98,9 II. STAN SANITARNY, TECHNICZNY, FUNKCONALNOŚĆ POMIESZCZEŃ PODMIOTÓW LECZNICZYCH STACJONARNYCH I AMBULATORYJNYCH Sekcja Nadzoru Epidemiologii w 2013 r. podobnie jak w latach poprzednich realizowała zadania z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami higieniczno - sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne. Było to poddawane ocenie Państwowej Inspekcji Sanitarnej w kontekście zgodności spełnienia wymogów określonych w przepisach prawnych. Sprawowanie nadzoru sanitarnego nad podmiotami leczniczymi stacjonarnymi i ambulatoryjnymi obejmowało kontrolę: funkcjonalności, stanu technicznego obiektów, zaopatrzenia w wodę, utrzymania czystości powierzchni pomieszczeń, postępowanie z bielizną i odpadami medycznymi. Istotna z uwagi na bezpieczeństwo pacjentów i personelu jest ocena i egzekwowanie prawidłowości prowadzenia procesów dezynfekcji i sterylizacji w nadzorowanych obiektach. Nadzorem objęto również sposób prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń chorób zakaźnych. 1. Działalność kontrolno-represyjna Pod stałym nadzorem Sekcji Nadzoru Epidemiologii PSSE w Radomsku znajduje się ogółem 250 obiektów ( stacjonarnych i ambulatoryjnych podmiotów leczniczych) w tym: 2 Zakłady Pielęgnacyjno –Opiekuńcze, • 15 Przychodni/Ośrodków Zdrowia, • 45 NZOZ- ów , w tym 6 medycznych laboratoriów diagnostycznych, • 3 Pogotowia Ratunkowe, • 1 Regionalne Centrum Krwiodawstwa, oraz 180 prywatnych gabinetów lekarskich - indywidualnej, indywidualnej specjalistycznej i grupowej praktyki lekarskiej/ w tym : • 23 indywidualne praktyki lekarskie /internistyczne/, • 98 indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarskich, • 57 indywidualnych praktyk lekarzy dentystów, indywidualnych specjalistycznych praktyk lekarzy dentystów, grupowych praktyk lekarzy dentystów, • 3 prywatne zakłady rehabilitacji, • 3 inne działalności. Ogółem w podmiotach leczniczych przeprowadzono 229 kontroli, w tym 41 w punktach szczepień. Wydano 32 decyzje administracyjne tj. 28 decyzji dotyczących opinii sanitarnych, 1 decyzję nakazującą osobie chorej poddanie się leczeniu, 2 decyzje odsuwające od pracy, 1 decyzję zmieniającą. Przeprowadzono 351 dochodzeń epidemiologicznych / wywiadów. Ogółem w ramach nadzoru pobrano 457 prób od 229 osób ( od chorych, ozdrowieńców, osób ze styczności z chorym oraz nosicieli ). Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 2. Stan techniczny i funkcjonalność pomieszczeń nadzorowanych obiektów Na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w roku 2013 w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego nad podmiotami leczniczymi, prowadzącymi działalność medyczną ocenia się, że z roku na rok zarówno pod względem sanitarno – higienicznym jak i z zakresu świadczonych usług opieka zdrowotna nad mieszkańcami powiatu radomszczańskiego ulega stałej poprawie. Zwiększa się liczba obiektów, które dostosowały się do wymogów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2012 r. w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą ( Dz. U. z 2012 r., poz. 739). Stan sanitarno – techniczny nadzorowanych obiektów ocenia się pozytywnie, drobne usterki techniczne, na które wydano zalecenia dotyczyły SP ZOZ Ładzice, SPZOZ Gidle. Nadal 1 placówka ( NZOZ Laboratorium Analityczne „CITO” w Radomsku) oceniana jest pod względem technicznym jako zła. Decyzja wydana w 2011 roku została przedłużona do 30.04.2014 r. We wszystkich podległych podmiotach leczniczych stosowane są środki dezynfekcyjne zgodnie z ustawą o wyrobach medycznych i produktach biobójczych. Nie stwierdzono braków w zaopatrzeniu w te preparaty. Osoby przeprowadzające dezynfekcję ściśle przestrzegają ustalonych procedur opracowanych przez placówki. Środki dezynfekcyjne są dobierane właściwie (spektrum, czas, zastosowanie). W ramach bieżącego nadzoru sanitarnego w zakresie sterylizacji dokonano oceny procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań zaopatrzenia w materiały sterylne. Na terenie powiatu ogółem zarejestrowanych jest 78 urządzeń sterylizacyjnych. W placówkach prowadzona jest kontrola wewnętrzna procesów sterylizacji. Zakwestionowano 4 próby /2 prywatne gabinety stomatologiczne. Wysoka skuteczność procesu sterylizacji oznacza osiągnięcie wysokiego stopnia bezpieczeństwa podczas wykonywania zabiegów naruszających ciągłość tkanek. W 2013 r. nie przeprowadzano zabiegów dezynsekcji, natomiast zabiegi deratyzacji przeprowadzane były sporadycznie w pomieszczeniach gospodarczych, piwnicach. Nie stwierdzono nieprawidłowości w postępowaniu z bielizną czystą i brudną. Miejsca gromadzenia bielizny brudnej wydzielane są poza pomieszczeniami w których udzielane są świadczenia zdrowotne. Bielizna gromadzona jest w workach foliowych. Pranie i dezynfekowanie bielizny odbywa się zgodnie z ustalonymi zasadami za pomocą środków dopuszczonych do obrotu. Dla SPZOZ Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy w Przedborzu ul. Częstochowska 25 bielizna prana jest przez firmę zewnętrzną „SAMURAJ” z siedzibą w Kajetanowie, natomiast bielizna z NZOZ „MEDAX” w Radomsku prana jest przez Toruńskie Zakłady Materiałów Opatrunkowych S.A. w Toruniu – Pralnia „Citonet” w Łodzi. Nadzorowane podmioty lecznicze coraz częściej stosują bieliznę jednorazowego użytku (podkłady, serwety, ręczniki).Odzież ochronna zazwyczaj prana jest we własnym zakresie. Kontrole sanitarne z zakresu gospodarki odpadami pochodzenia medycznego w podmiotach leczniczych w 2013 r. nie wykazały nieprawidłowości. Transport wewnętrzny odpadów medycznych i magazynowanie odbywa się w sposób prawidłowy, podmioty lecznicze posiadają podpisane umowy na transport i utylizację odpadów pochodzenia medycznego z firmami posiadającymi stosowne zezwolenia. Odpady komunalne gromadzone są w kontenerach/pojemnikach. Wywozem zajmują się wyspecjalizowane firmy działające na terenie powiatu radomszczańskiego. 19 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 3. Ocena działalności zespołów do spraw zakażeń szpitalnych Zakażenia wewnątrzszpitalne to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla hospitalizowanych pacjentów. Zakażeń tych nie można całkowicie wyeliminować, a jedynie doprowadzić do minimalizacji ich występowania. We wszystkich podmiotach leczniczych , w których udzielane są całodobowe świadczenia zdrowotne powołane zostały Zespoły ds. Zakażeń Zakładowych. W Szpitalu Powiatowym w Radomsku w 2013 roku nie rejestrowano ognisk epidemicznych. Z dwóch placówek świadczących usługi całodobowo - tj. zakłady pielęgnacyjno – opiekuńcze w 2013 r. również nie zgłaszano ognisk zakażeń szpitalnych. Bieżąca działalność zespołów ds. zakażeń koncentruje się na analizowaniu i aktualizowaniu procedur epidemiologicznych, adekwatnie do dostrzeganych zagrożeń, zmieniających się wymagań w nowelizowanych przepisach prawnych, standardów postępowania i potrzeb medycznych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku współpracuje z Zespołem do spraw zakażeń szpitalnych w zakresie zapobiegania występowaniu i szerzeniu się zakażeń w placówkach leczniczych, służy pomocą w rozwiązywaniu problemów, jak również udziela niezbędnych informacji dotyczących działań przeciwepidemicznych. Cały personel szpitala musi posiadać wiedzę w zakresie profilaktyki zakażeń szpitalnych. Wiedzę tę trzeba poprzeć właściwą, codzienną praktyką, z konsekwentnym przestrzeganiem i egzekwowaniem obowiązujących procedur i standardów. Wnioski: 1. Sytuacja epidemiologiczna chorób szerzących się drogą przewodu pokarmowego, których występowanie wiąże się ze stanem sanitarnym, kształtowała się na podobnym poziomie co w roku 2012. 2. W roku 2013 zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 były na podobnym poziomie co w roku 2012. 3. Zarejestrowano dwa ogniska chorób przenoszonych drogą pokarmową - zbiorowych zatruć pokarmowych. 4. W porównaniu do roku 2012 w roku 2013 zwiększyła się zapadalność na grypę sezonową ( 8271 przypadków ), co wynika z ciągłej ewolucji wirusa mającej znaczenie dla wywoływania w populacji ludzkiej okresowych epidemii. 5. Zaobserwowano wzrost zachorowań na choroby wieku dziecięcego tj. płonicę, ospę poziomie utrzymywała się wietrzną, różyczkę, natomiast na podobnym zapadalność na świnkę. Spadła zachorowalność na krztusiec. Wzrost zachorowań w/w chorób cechuje się cykliczną zmiennością charakterystyczną dla chorób wieku dziecięcego. 6. Liczba osób pokąsanych przez zwierzęta była na podobnym poziomie co w roku 2012, natomiast zwiększyła się liczba osób, u których podjęto decyzje o szczepieniu p/ wściekliźnie. 7. W 2013 r. nieznacznie zmniejszyła się zapadalność na gruźlicę ( III miejsce pod względem zapadalności w woj. łódzkim). Chorobę tą głównie wykrywa się u osób w wieku 45 - 64, częściej u mężczyzn niż kobiet i u mieszkańców miast niż wsi. 8. Zarejestrowano 1 osobę zakażoną HIV. 9. Zarejestrowano 2 zachorowania na kiłę wczesną. 20 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 10. W roku 2013 zarejestrowano 6 zgonów z powodu choroby zakaźnej tj. 4 zgony z powodu gruźlicy płuc, 1 z powodu inwazyjnej choroby wywołanej przez Streptococcus pneumoniae , 1 z powodu inwazyjnej choroby meningokokowej 11. Ważną rolę w profilaktyce chorób zakaźnych spełnia rzetelne upowszechnianie wiedzy o chorobach zakaźnych i zakażeniach. 12. Program Szczepień Ochronnych realizowany był zadawalająco. W 2013 r. zwiększyła się w porównaniu do roku 2012 liczba osób uchylających się od szczepień ochronnych /20 osób/ - przybyły 3 osoby. 13. Analiza stanu sanitarnego podmiotów leczniczych wskazuje, że w 2013 r. podobnie jak w 2012 r. jeden obiekt oceniono negatywnie pod względem technicznym. Poza tym placówki zorganizowane są prawidłowo i spełniają w podstawowym zakresie obowiązujące wymogi sanitarno-epidemiologiczne. 14. Na podstawie uzyskanych dokumentów można wysnuć wniosek, że rejestracja zakażeń szpitalnych jest nadal w trakcie wdrażania i wymaga udoskonalenia. 21 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 III. STAN SANITARNY OBIEKTÓW ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA ORAZ MATERIAŁÓW I WYROBÓW PRZEZNACZONYCH DO KONTAKTU Z ŻYWNOŚCIĄ Głównym celem działania Sekcji Nadzoru Higieny Żywności Żywienia i Przedmiotów Użytku było zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa zdrowotnego żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu na terenie powiatu radomszczańskiego. W 2013 roku pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Radomsku znajdowało się 1265 zakładów produkcji i obrotu żywnością, materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością oraz kosmetykami. Najważniejsze grupy zakładów to: 1. Sklepy i spożywcze 640 2. Żywienie zbiorowe otwarte 168 3. Obiekty ruchome i tymczasowe 114 4. Żywienie zbiorowe zamknięte 71 5. Środki transportu żywności 55 6. Hurtownie spożywcze 35 7. Piekarnie 27 8. Ciastkarnie 11 9. Młyny 5 10. Wytwórnie lodów 4 11. Automaty do lodów 9 12. Inne zakłady produkcyjne 11 w tym: 1 wytwórnia makaronu, 1 rozlewnia wina, 1 produkcja przypraw, 7 zakładów produkcji materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, 1 zakład produkcji kosmetyków. 13. Pozostałe zakłady - 71 w tym: 45 aptek, 2 sklepy zielarskie, 11 zakładów obrotu kosmetykami, 13 zakładów obrotu materiałami do kontaktu z żywnością, Podobnie jak w latach ubiegłych najliczniejszą grupę zakładów stanowiły sklepy spożywcze 640 (50,5%), zakłady żywienia zbiorowego otwarte 168 (13,2%), zakłady żywienia zbiorowego zamknięte 71 (5,6%), obiekty ruchome i tymczasowe 114 (9,0%), środki transportu żywności 55 (4,3%), magazyny hurtowe 35 (2,8%), piekarnie 27 (2,1%), ciastkarnie 11 (0,9%). Kontrole przeprowadzano zgodnie z przyjętym na rok 2013 harmonogramem kontroli. Wykonywano także kontrole poza harmonogramem, w każdym przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach sanitarnych zagrażających zdrowiu lub życiu ludzi w związku z realizacją zadań w ramach systemu informowania o produktach niebezpiecznych RASFF i RAPEX a także na wniosek przedsiębiorców. W 2013 r. skontrolowano 587 zakładów co stanowiło 46,4% wszystkich zakładów będących pod nadzorem. Przeprowadzono 1125 kontroli i rekontroli. Wydano: 426 decyzji merytorycznych, 188 decyzji opłatowych. Wśród nich było 51 decyzji administracyjnych nakazujących poprawę stanu sanitarno-technicznego nadzorowanych zakładów w wyznaczonym terminie, w tym 4 decyzje czasowego unieruchomienia zakładu do czasu usunięcia usterek. Wszystkie 4 zakłady, po usunięciu usterek wznowiły działalność. Skierowano 6 wniosków do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi o nałożenie kary pieniężnej na podstawie art. 103 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia. PWIS w Łodzi nałożył 5 kar pieniężnych na kwotę 13 000zł. 22 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 Jeden wniosek jest w trakcie rozpatrywania. Nałożono także 120 mandatów karnych na sumę 32.050 zł. Do sądu skierowano 2 wnioski o nałożenie grzywny w związku z odmową przyjęcia mandatu karnego. W obu przypadkach sąd zasądził grzywny w łącznej wysokości 1600 zł. Do prokuratury skierowano 2 zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa (zafałszowanie środków spożywczych poprzez nieprawidłowe znakowanie). Do badań laboratoryjnych pobrano 182 próby różnych artykułów spożywczych, 10 prób materiałów do kontaktu z żywnością oraz 4 próby kosmetyków. Zakwestionowano 1 próbę żywności (mięso z kurczaka) z powodu zanieczyszczenia bakteriami Salmonella Enteritidis. Do PPIS w Radomsku wpłynęły 52 interwencje od konsumentów. Zasadnych było 30 (57,7%). Wszystkie interwencje zostały rozpatrzone. W 30 przypadkach gdzie podany był adres zamieszkania i dane osoby zgłaszającej interwencję o wynikach przeprowadzonych działań udzielono osobom skarżącym odpowiedzi na piśmie. Działania PPIS w Radomsku w 2013 roku mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa żywności produkowanej i wprowadzanej do obrotu, oprócz zaplanowanych w harmonogramie były działaniami akcyjnymi i dotyczyły głównie następujących zagadnień: 1. Nadzór nad obiektami ruchomymi i tymczasowymi w trakcie imprez masowych. 2. Nadzór nad obiektami ruchomymi i tymczasowymi i stacjonarnymi zlokalizowanymi na terenie targowisk. 3. Inne działania w ramach systemu RASFF. 1. Zapewnienie właściwego nadzoru nad obiektami ruchomymi i tymczasowymi, w których prowadzona jest działalność gastronomiczna i sprzedaż żywności w trakcie imprez masowych. W ramach tych działań w trakcie trwania imprez masowych na terenie miast Radomska i Kamieńska przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych ruchomych punktów gastronomicznych i sprzedaży żywności. Za stwierdzone usterki nałożono 7 mandatów karnych na sumę 1800 zł. W związku z tym, że niektóre skontrolowane zakłady miały swoją siedzibę poza terenem powiatu radomszczańskiego o stwierdzonych nieprawidłowościach powiadomiono na piśmie właściwych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych w Piotrkowie Trybunalskim, Poddębicach, Rudzie Śląskiej, Pajęcznie i Cieszynie. Działania w tym zakresie będą kontynuowane w roku 2014. 2. Wzmożenie nadzoru nad obiektami ruchomymi, tymczasowymi i stacjonarnymi działającymi na terenie targowisk, które wprowadzają do obrotu środki spożywcze nietrwałe mikrobiologicznie. W ramach tych działań od 16.05. do 13.09.2013 roku skontrolowano 41 w/w obiektów ( 47 kontroli ). Za nieprzestrzeganie przepisów prawa żywnościowego i norm sanitarnych nałożono 21 mandatów karnych na sumę 6500 zł. Pisma interwencyjne informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach skierowano do właściwych z uwagi na siedzibę przedsiębiorców Powiatowych Inspektorów Sanitarnych w Końskich, Włoszczowie, Piotrkowie Trybunalskim, Tomaszowie Mazowieckim oraz Powiatowych Lekarzy Weterynarii w Radomsku, Piotrkowie Trybunalskim i Wieluniu. Działania w tym zakresie będą kontynuowane w roku 2014. 3. Oprócz w/w działań przeprowadzono 79 kontroli w związku z nadesłanymi powiadomieniami w systemie RASFF (europejski system informowania o niebezpiecznej 23 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 żywności i paszach). Takich powiadomień o niebezpiecznej żywności oraz materiałach do kontaktu z żywnością, które znalazły się w sprzedaży na terenie powiatu radomszczańskiego w roku 2013 wpłynęło 29. Najważniejsze z nich dotyczyły następujących produktów: - kubki szklane dekorowane pochodzące z Rosji, w których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnej migracji ołowiu z obszaru obrzeża – wycofano ze sprzedaży 101 sztuk, - figi suszone produkcji greckiej zanieczyszczone licznymi żywymi szkodnikami – wycofano ze sprzedaży 60 opakowań po 200g (12 kg), - produkt pod nazwą „Orzeszek Popcorn” wyprodukowany z surowca pochodzącego z Argentyny z powodu przekroczenia dopuszczalnego poziomu mikotoksyn (suma fumonizyn B1 i B2) – usunięto ze sprzedaży 26 opakowań po 150g (3,9 kg), - mortadela drobiowa wyprodukowana z drobiu, wobec którego nie zastosowano okresu karencji dla doxycykliny przed ubojem – wycofano ze sprzedaży i przekazano do utylizacji 13,23 kg, - suplement diety „Hasta Man”, w którym stwierdzono obecność niedozwolonej substancji dimetylotiosildenafilu – wycofano ze sprzedaży 9 opakowań produktu, - suplement diety „i-Mune Kids” z powodu przekroczenia dopuszczalnej zawartości selenu – trwa proces wycofywania produktu z rynku. Planowane zakończenie około 15.02.2014 r. Do chwili obecnej wycofano z obrotu 459 opakowań produktu. Wnioski. 1. Systematycznie poprawia się jakość środków spożywczych o czym świadczy mała ilość próbek kwestionowanych. Jest to wynikiem poprawy stanu sanitarnotechnicznego placówek, przestrzegania ogólnych zasad higieny w produkcji, obrocie, transporcie, wdrożenia i funkcjonowania w coraz większej ilości zakładów systemów kontroli wewnętrznej (GHP, GMP, HACCP), ale także kontroli zewnętrznej, sprawowanej przez PIS w ramach urzędowej kontroli żywności. 2. Najwięcej problemów występuje w zakładach obrotu żywnością oraz obiektach ruchomych i tymczasowych. Ruchome punkty gastronomiczne i handlowe z racji charakteru prowadzonej działalności często mają problemy z przestrzeganiem wymagań sanitarnych. W przypadku sklepów wynika to z ich różnorodności( od dużych marketów po punkty handlu obwoźnego) oraz dużego asortymentu sprzedawanych produktów. Osoby zatrudnione w zakładach branży spożywczej bardzo często nie posiadają odpowiednich kwalifikacji, wiedzy nt. zapewnienia bezpieczeństwa żywności, podstawowych zasad higieny, przepisów prawa żywnościowego, potencjalnych zagrożeń. Zmiana mentalności tych osób przebiega powoli ale systematycznie. 3. W 2013 roku na terenie powiatu radomszczańskiego nie było żadnego incydentu żywnościowego, który stanowiłby istotne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi, zarówno pod względem skali zjawiska jak i rodzaju zagrożenia. Wszystkie stwierdzone nieprawidłowości można określić mianem typowych, które można było szybko i skutecznie wyeliminować za pomocą rutynowych procedur postępowania – co uczyniono. 4. W stosunku do lat ubiegłych struktura zakładów branży spożywczej na terenie powiatu radomszczańskiego nie uległa istotnym zmianom. Występują niewielkie wahania ilości obiektów w poszczególnych grupach wynikające z tego, że część z nich ulega likwidacji ale w ich miejsce powstają nowe. Największa rotacja występuje w sklepach spożywczych i punktach gastronomicznych. 24 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 IV. JAKOŚĆ KĄPIELI WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA ORAZ WODY DO Nadzorem objęto 36 urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w wodę, w tym: • wodociągi o produkcji ≤ 100 [m3/d] – 8 obiektów; • wodociągi o produkcji 101 – 1000 [m3/d] –26 obiektów; • wodociągi o produkcji 1001 – 10 000 [m3/d] –2 obiekty; oraz 6 indywidualnych ujęć wody ( 2 hodowle oraz 3 zakłady produkujące żywność będące pod nadzorem weterynarii i 1 ujecie wody dla pływalni). Nadzorem sanitarnym w zakresie jakości wody do kąpieli objęto 2 obiekty, w tym: • kąpielisko w Przedborzu ul. Turystyczna - zbiornik oparty na cieku wodnym spod Ochotnika; • miejsce wykorzystywane do kąpieli w m. Zakrzówek Szlachecki – zbiornik retencyjny przy rzece Warcie. 1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w nadzorowanych wodociągach. Na podstawie wyników badań próbek wody pobranych z w/w urządzeń wodociągowych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Radomsku na koniec 2013 roku ocenił, iż jakość wody w 40 nadzorowanych urządzeniach wodociągowych spełniała wymagania. Wodociągi ocenione jako złe na koniec 2013 r.: • wodociąg Wiewiórów (warunkowa przydatność: żelazo, mętność); • indywidualne ujęcie wody Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej Radomsko ul. Jagiellońska (warunkowa przydatność: żelazo). W obu przypadkach zostało wszczęte postępowanie administracyjne i wydano 2 decyzje stwierdzające warunkową przydatność wody do spożycia oraz nakazujące podjecie działań naprawczych mających na celu doprowadzenie jakości wody do zgodnej z wymaganiami. Termin realizacji tego obowiązku w urządzeniu wodociągowym Wiewiórów wyznaczono do dnia 31.12.2013 r. Termin wykonania decyzji dot. ujęcia OSM nie upłynął. Okresowe pogorszenie jakości wody w zakresie wskaźników mikrobiologicznych i/lub parametrów fizykochemicznych wystąpiło w niżej wymienionych obiektach: • wodociąg Radomsko (bakterie grupy coli); • wodociąg Biała Góra gm. Dobryszyce (bakterie grupy coli); • wodociąg Gidle (bakterie grupy coli); • wodociąg Stęszów gm. Gidle (bakterie grupy coli); • wodociąg Rędziny gm Żytno (bakterie grupy coli); • wodociąg Silnica gm. Żytno (bakterie grupy coli); ; • wodociąg Kobiele Wielkie (bakterie grupy coli); • wodociąg Huta Drewniana (bakterie grupy coli, azotany); • wodociąg Wola Malowana gm. Kodrąb (ogólna liczba mikroorg. w 220C po 72h); • wodociąg Strzałków gm. Radomsko (bakterie grupy coli); • wodociąg Włodzimierz w m. Napoleonów gm. Kamieńsk (żelazo); • wodociąg „Janów Wolski” w m. Adamów gm. Ładzice (bakterie grupy coli); 25 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 • • wodociąg Wiewiórów (ogólna liczba mikroorg. w 220C po 72h, żelazo, mętność); indywidualne ujęcie wody ZM „Brat Pol „ Wólka Włościańska (bakterie grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów w 22±2 oC po 72 h); • indywidualne ujęcie wody MOS i R w Radomsku (bakterie grupy coli); • indywidualne ujęcie wody Gospodarstwa Rolnego w Chełmie (bakterie grupy coli, Escherichia coli, chlor wolny). W w/w przypadkach inspektor sanitarny polecił właścicielom wodociągów/producentom wody podjęcie niezwłocznie działań naprawczych w celu doprowadzenia jakości wody do zgodnej z wymaganiami. W pobranych powtórnie próbkach wody do badania nie stwierdzono występowania przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych i/lub parametrów fizykochemicznych. Postępowanie administracyjne nie było prowadzone. Ogólna liczba ludności powiatu zaopatrywanej w wodę z nadzorowanych urządzeń zbiorowego zaopatrzenia w wodę wynosiła - 116,7 tys. osób. Indywidualne ujęcia wody zaopatrywały w wodę do spożycia 0,7 tys. ludności powiatu. Ogółem 117,4 tys. osób jest zaopatrywanych w wodę z nadzorowanych urządzeń wodociągowych. Około 97% ludności powiatu korzystała z urządzeń wodociągowych, w których jakość wody odpowiadała wymaganiom, natomiast 3 % ludności miała dostarczaną wodę, która była warunkowo dopuszczona do spożycia. Dla porównania: • w 2012 r. 100% mieszkańców powiatu radomszczańskiego było zaopatrywanych w wodę, która spełniała wymagania określone rozporządzeniem MZ. • w 2011 r. ok. 99,8%, ludności w powiecie w stosunku do ogólnej liczby mieszkańców korzystających z wody pochodzącej z urządzeń wodociągowych była zaopatrywana w wodę odpowiadającą wymaganiom; • w 2010 r. liczba mieszkańców powiatu zaopatrywanych w wodę właściwej jakości kształtowała się w granicach ok. 96,0%, natomiast liczba ludności korzystającej z wody o obniżonych parametrach jakościowych wynosiła ok. 4%. Stosowane technologie uzdatniania wody Woda przeznaczona do spożycia ujmowana w 30 nadzorowanych ujęciach nie była poddawana procesom uzdatniania. Podobnie jak w roku ubiegłym stałe uzdatnianie w zakresie: • parametrów fizykochemicznych (w zakresie żelaza i manganu) prowadzone było w 11 urządzeniach wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia w wodę: Radomsko, Masłowice i Przerąb, gm. Masłowice, Kobiele Wielkie, gm. Kobiele Wielkie, Krępa i Wiewiórów, gm. Lgota Wielka, Włodzimierz, gm. Kamieńsk, Biała Góra, gm. Dobryszyce, Józefów Stary oraz Ludwików, gm. Gidle oraz w 1 indywidualnym ujęciu wody w Strzelcach Małych; • parametrów fizykochemicznych oraz wskaźników mikrobiologicznych w indywidualnym ujęciu wody Zakładu Przetwórstwa Mięsnego „GAIK” w Niedośpielinie gm. Wielgomłyny. 2. Ocena jakości wody w kąpieliskach i w basenie Kąpieliska Nadzorem sanitarnym objęto 2 obiekty: kąpielisko w Przedborzu oraz miejsce wykorzystywane do kąpieli w Zakrzówku Szlacheckim. Próbki wody z kąpieliska oraz z miejsca wykorzystywanego do kąpieli były pobierane w ramach kontroli urzędowej oraz 26 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 przez organizatora a wyniki badań przedkładane były inspektorowi sanitarnemu w celu dokonania oceny jakości wody pod względem przydatności do kąpieli. Na podstawie przedłożonych przez organizatora Kąpieliska w Przedborzu wyników badania wody wykonanych w ramach kontroli wewnętrznej PPIS w Radomsku stwierdził, że woda w kąpielisku nie nadaje się do kąpieli i wprowadził tymczasowy zakaz kąpieli. Z uwagi na to, że kolejne badania próbek wody z kąpieliska przeprowadzone w ramach kontroli urzędowej nie wykazały przekroczeń parametrów mikrobiologicznych, PPIS w Radomsku ponownie dokonał oceny jakości wody w kąpielisku i stwierdził, że woda nadaje się do kąpieli. Jakość wody w miejscu wykorzystywanym do kąpieli w Zakrzówku Szlacheckim odpowiadała wymaganiom określonym w rozporządzeniu i nadawała się do kąpieli. Kontrole w/w obiektów w zakresie infrastruktury przeprowadzone w trakcie ich funkcjonowania nie wykazały nieprawidłowości. Basen Nadzorem objęto 1 obiekt. W trakcie roku jakość wody w niecce basenu pod względem bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom. W jednej z próbek wody pobranych do badań stwierdzono znacznie podwyższony poziom chloru wolnego w wodzie. Mając na uwadze bezpieczeństwo osób korzystających z basenu inspektor sanitarny poinformował zarządzającego obiektem o pogorszeniu jakości wody w niecce basenu pod względem chemicznym i polecił podjęcie działań naprawczych polegających na utrzymywaniu poziomu chloru wolnego w niecce basenu zgodnie z wytycznymi. Stan sanitarno-techniczny obiektu nie budził zastrzeżeń. 3. Ocena jakości ciepłej wody w budynkach zamieszkania zbiorowego i zakładach opieki zdrowotnej zamkniętej Pod nadzorem znajduje się 10 obiektów. Oceny stopnia skażenia instalacji ciepłej wody pałeczkami Legionella sp. dokonano w 8 obiektach. Ogółem pobrano 40 próbek ciepłej wody do badania w kierunku oznaczania liczby w/w mikroorganizmów. W Zakładzie Pielęgnacyjno-Opiekuńczym w Przedborzu ul. Częstochowska stwierdzono wysokie skażenie instalacji ciepłej wody pałeczkami Legionella sp. Z tego względu inspektor sanitarny zakazał w trybie natychmiastowym korzystania z ciepłej wody pod prysznicami, nakazał przystąpić do czyszczenia i dezynfekcji systemu i doprowadzić jakość ciepłej wody do zgodnej z wymaganiami. Wyniki badań próbek kontrolnych pobranych w w/w obiekcie wykazały, iż w dalszym ciągu występuje skolonizowanie sieci wodnej na poziomie średnim. Polecono podjęcie działań zmierzających do redukcji liczby bakterii. Kolejne badania ciepłej wody wykazały znikome skażenie instalacji wodnej w tym obiekcie. Badania próbek ciepłej wody pobranych w pozostałych obiektach (Szpital Powiatowy w Radomsku, DPS w Tarasie, DPS w Radziechowicach, Internat Centrum Kształcenia Rolniczego w Dobryszycach, Bursa Szkolna i Schronisko Młodzieżowe w Przedborzu, Bursa Szkolna w Radomsku, Internat Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Radomsku wykazały brak skażenia lub skażenie znikome. Systemy nie wymagały podjęcia specjalnych działań. 27 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 V. STAN SANITARNY I KĄPIELISK OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ 1. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej i kąpielisk Wg stanu na 31.12.2013 r. w ewidencji znajdowały się 343 obiekty, w tym: • 248 obiektów użyteczności publicznej, w tym: 2 ustępy publiczne skanalizowane (1 stały i 1 tymczasowy); 2 ustępy ogólnodostępne; basen kąpielowy; 1 dom pomocy społecznej; 4 inne jednostki organizacyjne pomocy społecznej; 6 noclegowni i domów dla bezdomnych; 6 obiektów hotelarskich ogółem (5 hoteli i 1 motel); 14 innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (10 podmiotów oferujących wynajem pokoi gościnnych i miejsc noclegowych oraz 4 gospodarstwa agroturystyczne); 102 zakłady fryzjerskie; 32 zakłady kosmetyczne; 1 zakład tatuażu; 7 zakładów odnowy biologicznej; 10 innych obiektów, w których są świadczone łącznie więcej niż jedna z usług - fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej; 2 dworce i stacje kolejowe; 13 terenów rekreacyjnych; 43 cmentarze i 2 domy przedpogrzebowe; • 95 innych obiektów użyteczności publicznej, w tym: 7 zakładów pogrzebowych; 2 kina; 12 obiektów sportowych; 5 punktów sprzedaży odzieży używanej; 3 parkingi; 2 stacje paliw; 47 aptek i punktów aptecznych; 4 targowiska i place targowe; 3 pralnie; perony i stanowiska autobusowe przy dworcu PKP i 8 obiektów świadczących usługi w zakresie transportu publicznego. Stan sanitarno-porządkowy obiektów użyteczności publicznej w 11 przypadkach budził zastrzeżenia. Stwierdzono nieprawidłowe postępowanie z odpadami i ściekami w 10 obiektach (3 obiekty hotelarskie, 2 zakłady kosmetyczne, 1 pralnia, 4 cmentarze) oraz niezachowanie zasad higieny przy świadczeniu usług fryzjerskich w 1 przypadku. Z powyższych względów zastosowano karanie mandatowe. Ponadto w 1 obiekcie sportowym stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno technicznego i wszczęto postępowanie administracyjne. Obowiązki wynikające z decyzji wykonano w terminie. Jedenaście obiektów zostało ocenionych jako złe pod względem sanitarnoporządkowym a jeden pod względem sanitarno technicznym. Nadal zły pod względem technicznym pozostaje budynek Miejskiego Domu Kultury w Przedborzu. Termin wykonania nałożonych obowiązków upłynął 31.12.2013 r. W trosce o zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego na nadzorowanym terenie wydawano również szereg zaleceń pokontrolnych, które mają wpływ na zapewnienie właściwych warunków w zakładach świadczących usługi dla ludności oraz utrzymanie odpowiedniego stanu sanitarnego obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Zalecono m. innymi: zapewnienie bieżącej ciepłej wody przy umywalce oraz skutecznej wentylacji w toalecie publicznej, zapewnienie kompletnego wyposażenia pokoi mieszkalnych oraz przestrzegania procedur dot. wymiany ręczników i pościeli oraz postępowania z osobami zmarłymi w domu pomocy społecznej, przeprowadzenie badania ciepłej wody w kierunku pał. Legionella sp. oraz zapewnienie skutecznej wentylacji w obiektach hotelarskich, zapewnienie bieżącej ciepłej wody przy umywalkach, łatwozmywalnych powierzchni ścian i podłóg oraz prawidłowej wymiany powietrza w zakładach fryzjerskich i kosmetycznych, zapewnienie odpowiedniej wentylacji w obiektach sportowych, 28 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 zabezpieczenie piaskownic przed dostępem zwierząt, zapewnienie toalet ogólnodostępnych oraz pojemników do gromadzenia odpadów na terenie cmentarzy. W części obiektów wydane zalecenia zostały wykonane. W pozostałych przypadkach, pomimo upływu wyznaczonego terminu, inspektor sanitarny nie został poinformowany o sposobie ich realizacji. W ramach przyjmowanych interwencji od ludności najwięcej spraw dotyczyło nieprawidłowego postępowania ze ściekami i odpadami powstałymi na terenie prywatnych nieruchomości lub w wyniku prowadzonej działalności gospodarczej, nieprawidłowego magazynowania odpadów na terenie firm a także zalewania piwnic w blokach mieszkalnych z powodu awarii instalacji kanalizacyjnej. W większości przypadków wnioski o podjecie interwencji w tych sprawach były uzasadnione. W związku z powyższym stosowano karanie mandatowe oraz wydawano zalecenia pokontrolne. PPIS w Radomsku otrzymał również zawiadomienie dot. występowania uciążliwych zapachów i zanieczyszczenia klatki schodowej w bloku mieszkalnym z powodu zgonu jego mieszkańca i czynności jakie zostały podjęte w związku z zaistniałą sytuacją. Z uwagi na powyższe inspektor sanitarny polecił organowi zarządzającemu obiektem doprowadzić w terminie niezwłocznym klatkę schodową do właściwego stanu sanitarno-higienicznego. Powyższe zalecenie zostało wykonane. Ogółem w ramach interwencji przeprowadzono 34 kontrole. Istotne zagadnienia i problemy do rozwiązania: 1. Na koniec 2013 r. jako złe oceniono 2 wodociągi ze względu na przekroczenie dopuszczalnych wartości dla żelaza i mętności. W obu przypadkach, po rozważeniu stopnia zagrożenia dla zdrowia, stwierdzono warunkową przydatność wody do spożycia i zostały określone dopuszczalne wartości parametrów, na jakie Z uwagi na wystąpienie pozwala stwierdzona warunkowa przydatność. okresowego pogorszenia jakości wody w zakresie wskaźników mikrobiologicznych i/lub parametrów fizykochemicznych w 13 urządzeniach tzw. zbiorowego zaopatrzenia w wodę oraz w 3 indywidualnych ujęciach wody, inspektor sanitarny widzi konieczność dokonania analizy przyczyn zanieczyszczenia wody w nadzorowanych wodociągach oraz podejmowania przez producentów wody działań mających na celu zapewnienie konsumentom dostaw wody właściwej jakości i niedopuszczanie do jej pogorszenia nawet okresowo. Powyższe ma istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego wody w kontekście zapobiegania występowaniu chorób wodopochodnych u ludzi. 2. Na podstawie analizy wyników badań ciepłej wody użytkowej w kierunku obecności pałeczek Legionella sp. należy stwierdzić, iż ilość obiektów, w których wystąpiło skażenie instalacji w/w mikroorganizmami uległa zmniejszeniu w porównaniu do ubiegłych lat. Systemy w większości nie wymagały podejmowania działań naprawczych. 3. Liczba ustępów publicznych i ogólnodostępnych ze stałą obsługą na terenie powiatu radomszczańskiego jest nadal niewystarczająca w stosunku do potrzeb. Braki jak wykazały dokonane kontrole odczuwane są w szczególności w miastach oraz na terenach turystyczno - wypoczynkowych, na terenie cmentarzy i w miejscach organizowanych imprez (kulturalnych, sportowych) oraz w innych miejscach dostępnych publicznie. Obecny, niezadawaląjący stan w w/w zakresie nadal nie uległ poprawie. 29 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 4. Wymiana piasku w piaskownicach co jest niezbędne w celu ograniczenie ryzyka sanitarnego i poprawy bezpieczeństwa dzieci korzystających z piaskownic, jak wykazały kontrole jest realizowana w przeważającej większości obiektów z wymaganą częstotliwością. Administrujący w/w urządzeniami zastosowali się do poleceń organów inspekcji sanitarnej. W dalszym ciągu nie są realizowane zalecenia pokontrolne dotyczące zabezpieczenia w/w urządzeń przed dostępem zwierząt wydawane w wyniku prowadzonych kontroli. 5. Gospodarka odpadami komunalnymi jak również ściekami w poszczególnych gminach nie jest prowadzona prawidłowo. Na podstawie przeprowadzonych kontroli w nadzorowanych obiektach jak również kontroli nieruchomości w ramach interwencji inspektor sanitarny nie stwierdził poprawy w w/w zakresie i uznał, iż potrzeba uregulowania gospodarki odpadami komunalnymi i ściekami na terenie miast i gmin powiatu radomszczańskiego nadal istnieje. Istotne znaczenie dla poprawy stanu sanitarnego powiatu ma współpraca organów inspekcji sanitarnej z władzami samorządowymi, szczególnie w zakresie postępowania ze ściekami ze względu na to, że na terenie powiatu przybywa sieci wodociągowych i wzrasta ilość odbiorców wody, co powoduje zwiększenie ilości wytwarzanych ścieków. Problem ten podobnie jak w latach ubiegłych był przedmiotem wystąpień kierowanych przez inspektora sanitarnego do wójtów poszczególnych gmin. 6. Nie uległa poprawie infrastruktura parkingów i miejsc postojowych w zakresie ich wyposażenia na terenach zlokalizowanych miedzy innymi przy trasach z dużym nasileniem ruchu turystycznego. Jedynie parkingi przy stacjach benzynowych zlokalizowanych przy „trasie szybkiego ruchu” posiadają odpowiednią infrastrukturę. Pojemniki do gromadzenia odpadów stanowią jedyne wyposażenie dla pozostałych obiektów. Właściwe warunki sanitarne zapewnione w miejscach postoju pojazdów zdaniem inspektora sanitarnego mają wpływ na poprawę ogólnego stanu sanitarnego i porządkowego terenów i są jednym z elementów ograniczających zagrożenie epidemiczne. Poprawy w tym obszarze brak. 7. W dalszym ciągu na nadzorowanym terenie brakuje bezpiecznych kąpielisk i miejsc do uprawiania sportów wodnych posiadających odpowiednią infrastrukturę. Pod nadzorem znajduje się tylko 1 kąpielisko w Przedborzu oraz 1 miejsce wykorzystywane do kąpieli, którego jedynym wyposażeniem są pojemniki na odpady i przenośna toaleta. Obecny stan w tym zakresie jest niezadowalający. 30 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 VI. STAN SANITARNY SZKÓŁ I INNYCH PLACÓWEK OŚWIATOWO WYCHOWAWCZYCH W 2013 roku pod nadzorem znajdowały się 94 obiekty, w tym: niepubliczny żłobek, 22 przedszkola, 23 szkoły podstawowe, 9 gimnazjów, liceum, 25 zespołów szkół, w tym 4 zespoły szkolno-przedszkolne, 17 zespołów szkolno-gimnazjalnych, 4 zespoły szkół ponadgimnazjalnych, szkoła muzyczna I°, bursa szkolna, internat, 2 schroniska, 6 świetlic środowiskowych, klub młodziaka, warsztaty szkolne. Zlikwidowano 4 placówki: • Małe Przedszkole Dmenin, gm. Kodrąb, • Publiczne Przedszkole Dobryszyce ul. Szkolna 7, • Publiczna Szkoła Podstawowa Dobryszyce ul. Leśna 1, • Świetlica Środowiskowa Radomsko ul. Św. Rozalii 36 b. Wpisano do rejestru 3 placówki: • Filia Przedszkola Maluszyn, gm. Żytno, • Zespół Szkolno-Przedszkolny Dobryszyce ul. Leśna 1, • Świetlica Środowiskowa Radomsko ul. Narutowicza 155. Ogółem przeprowadzono 115 kontroli, w tym: • 83 kontrole zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami na 2013 r. • 11 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych na stronę obowiązków; • 6 kontroli interwencyjnych w związku z powiadomieniem o nieprawidłowościach; • 2 kontrole na wniosek strony w celu wydania opinii; • 13 kontroli w placówkach wypoczynku zimowego i letniego dzieci i młodzieży. Wydano 40 decyzji administracyjnych, w tym: • 9 merytorycznych w wyniku stwierdzonych podczas kontroli nieprawidłowości, • 17 zmieniających termin wykonania nałożonych na stronę obowiązków, • 14 płatniczych. 1. Stan techniczny placówek oświatowo-wychowawczych W wyniku kontroli w 9 obiektach stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego i nałożono obowiązek ich usunięcia. W dwóch przypadkach obowiązki wykonano w terminie, w pozostałych termin realizacji nakazów nie upłynął. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to zły stan techniczny: ścian, sufitów i podłóg w salach lekcyjnych, w pomieszczeniach stanowiących zaplecze sal gimnastycznych, w pomieszczeniach sanitarno-higienicznych oraz nierówna nawierzchnia dojść do budynków. W 18 obiektach stan sanitarno-techniczny uległ poprawie na skutek wykonania nałożonych obowiązków w latach ubiegłych. Pomieszczenia sanitarno-higieniczne we wszystkich placówkach są skanalizowane, środki do utrzymania higieny osobistej były dostępne z wyjątkiem 3 placówek. W związku z tym wydano stosowne zalecenia pokontrolne, a w 1 przypadku zastosowano karanie mandatowe z uwagi na to, iż podobna sytuacja miała miejsce w czasie poprzedniej kontroli. W 6 obiektach standardy dostępności do urządzeń sanitarnych nie były zachowane, wydano stosowne zalecenia. Bieżąca zimna i ciepła woda dla uczniów w ciągu całego roku szkolnego była zapewniona. Pomieszczenia nadzorowanych obiektów posiadają wentylację. Tylko w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym Nr 1 w Radomsku ul. Piastowska 17 w części pomieszczeń budynku szkoły istniejąca 31 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 wentylacja grawitacyjna jest nieskuteczna ze względu na brak drożności przewodów wentylacyjnych. Zalecenia ponawiane co roku nie są realizowane. 2. Bezpieczeństwo sanitarne piaskownic W wyniku kontroli piaskownic znajdujących się na terenach placówek oświatowowychowawczych w kilku przypadkach stwierdzono, iż w dalszym ciągu nie są realizowane zalecenia wydane podczas poprzednich kontroli, które dotyczyły właściwego zabezpieczenia tych urządzeń przed zanieczyszczeniem odchodami zwierząt oraz wymiany piasku przed sezonem i przynajmniej dwa razy w jego trakcie. W piasku znajdującym się w odkrytych piaskownicach mogą być obecne chorobotwórcze bakterie, grzyby, pierwotniaki i inne pasożyty wywołujące groźne choroby między innymi salmonellozy, grzybice skóry, toksokarozę, toksoplazmozę i glistnice. Zabezpieczenie tych urządzeń ma na celu ograniczenie ryzyka sanitarnego i zapewnienie bezpieczeństwa dzieciom korzystającym z piaskownic. Zalecenia pokontrolne podtrzymano. 3. Żywienie Około 34% uczniów korzystało z ciepłych posiłków przygotowywanych w stołówkach szkolnych lub dostarczanych przez firmę cateringową a 4% korzystało z tzw. drugich śniadań. Około 50% tych uczniów obejmowało dofinansowanie do wyżywienia, co stanowi około 19,0% ogólnej liczby uczniów uczęszczających do szkół. W roku ubiegłym z dofinansowania korzystało około 18,0% ogólnej liczby uczniów. Podobnie jak w roku ubiegłym Publiczna Szkoła Podstawowa w Gorzędowie gm. Kamieńsk nie prowadziła dożywiania. Formy żywienia: • obiady przygotowywane w stołówkach szkolnych i przedszkolnych zapewniają 33 szkoły oraz 15 przedszkoli; • obiady dostarczane przez firmy cateringowe - 5 szkół, 4 przedszkola, żłobek; • „drugie śniadania” ( kanapki, pieczywo cukiernicze, napój) zapewnia 13 szkół. W internacie Centrum Kształcenia Rolniczego Zespołu Szkół w Dobryszycach oraz w bursie prowadzonej przez Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Przedborskiej w Przedborzu prowadzone jest żywienie zbiorowe. Posiłki przygotowywane przez własne bloki żywieniowe, natomiast w schroniskach w Przedborzu wydzielona jest kuchnia samoobsługowa właściwie wyposażona a posiłki przygotowywane były we własnym zakresie. 4. Dostosowanie mebli edukacyjnych do zasad ergonomii W 3 przedszkolach oraz w 5 szkołach nie wszystkie dzieci/uczniowie mieli zapewnione właściwe stanowiska pracy, dostosowane do ich wzrostu zgodnie z obowiązującymi normami. Mając na uwadze ochronę zdrowia dzieci i młodzieży przed niekorzystnym wpływem uciążliwości nauczania i wychowania wydano stosowne zalecenia, które w kilku przypadkach zostały wykonane. 5. Higieniczna ocena planów zajęć dydaktyczno-wychowawczych Na 440 ocenianych oddziałów w 45 szkołach plany niezgodne z zasadami higieny stwierdzono w 39 oddziałach w 17 szkołach. W związku z powyższym wydawano zalecenia dotyczące dostosowania planów zajęć do zasad higieny pracy umysłowej. 32 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 6. Ocena warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Trzy placówki nie posiadają warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Brak sali do ćwiczeń czy boiska dotyczy: • Publicznej Szkoły Podstawowej w Kobielach Wielkich; • Katolickiego Liceum Ogólnokształcącego w Radomsku; • Publicznej Szkoły Podstawowej w Brudzicach, gm. Lgota Wielka. W PSP Brudzice zajęcia w-f odbywają się w korytarzu szkolnym lub na placu szkoły. Dwie pozostałe w/w placówki korzystają z bazy sportowej innych szkół w innych budynkach. Ponadto stwierdzono, iż pomimo posiadania możliwości korzystania z infrastruktury do zajęć w-f, warunki do prowadzenia zajęć sportowych nie są wystarczające w następujących placówkach: • PSP Gidle i PG Gidle – z jednej sali korzystają 2 szkoły; • PSP Gorzędów, gm. Kamieńsk – posiada tylko boisko; • PSP Kraszewice, gm. Masłowice – posiada tylko boisko; • PSP Silniczka, gm. Żytno – posiada bardzo małą zastępczą salkę do ćwiczeń i boisko; • PSP Żytno, Gimnazjum Żytno, ZSP Żytno – korzystają z 1 sali. Na 51 skontrolowanych obiektów 29 placówek korzysta z zespołów sportowych z pełnym zapleczem (tj. magazynki sprzętu sportowego, przebieralnie, natryski, umywalnie, toalety). W 7 szkołach posiadających natryski są one wykorzystywane tylko po zajęciach dodatkowych, w 2 wykorzystywane sporadycznie po zajęciach dodatkowych, w 19 obiektach nie są wykorzystywane, w 1 obiekcie nieczynne (do remontu). 7. Profilaktyczna opieka zdrowotna Opieka pielęgniarska w skontrolowanych placówkach jest zapewniona ale nie wszystkie placówki posiadają gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Na 51 skontrolowanych szkół 33 posiadają gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. W dużych szkołach miejskich pielęgniarki są zatrudnione 3 - 4 razy w tygodniu natomiast w mniejszych 1 raz w tygodniu lub 1-2 razy w miesiącu co wydaje się niewystarczające. Tylko w Przedszkolu Specjalnym w Radomsku opieka pielęgniarska sprawowana jest codziennie przez 8 godzin. 8. Wymagania dotyczące bezpieczeństwa (atesty, certyfikaty, znaki bezpieczeństwa) dla posiadanego wyposażenia W dalszym ciągu stwierdza się w placówkach wyposażenie, sprzęt i meble edukacyjne zakupione w latach 80 i 90-tych nie posiadające wymaganych certyfikatów lub atestów oraz znaków bezpieczeństwa. Obecnie nabywane urządzenia i sprzęt sportowy, meble edukacyjne stanowiące wyposażenie sal zajęć posiadają wymagane atesty lub certyfikaty. Stanowi to około 60 % używanego sprzętu i mebli do pracy w szkole. Należy jednak zaznaczyć, że nowe urządzenia, sprzęty i meble edukacyjne zakupywane są sporadycznie. 9. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w placówkach oświatowowychowawczych Źródłem zaopatrzenia placówek oświatowo-wychowawczych w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi są urządzenia wodociągowe zbiorowego zaopatrzenia w wodę. 33 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 Nadzór nad jakością wody pochodzącej z przedmiotowych wodociągów sprawują organy inspekcji sanitarnej. Jakość wody w omawianych wodociągach odpowiadała wymaganiom. Nieprawidłowości w zakresie gospodarowania odpadami oraz ściekami powstałymi na terenie tych obiektów w czasie kontroli nie stwierdzono. 10. Ocena wypoczynku dzieci i młodzieży W 2013 r. wypoczynek zimowy w formie wyjazdowej zorganizowano w Publicznej Szkole Podstawowej w Jedlnie (biwak) oraz w Schronisku Młodzieżowy w Przedborzu (obóz sportowy). Z kolei wypoczynek letni w formie wyjazdowej zorganizowany był w całorocznym ośrodku wypoczynkowym – Agroturystyka Malutkie 31A, gm. Dobryszyce (obozy jeździeckie). Ponadto funkcjonowały 3 placówki w miejscu zamieszkania – Świetlica Plenerowa na terenie Parku Świętojańskiego w Radomsku, Półkolonia letnia w Miejskim Domu Kultury oraz w budynku Ośrodka SzkolnoWychowawczego w Radomsku. Przeprowadzone kontrole w zakresie sprawowanego nadzoru nad warunkami wypoczynku zimowego i letniego w 2013 r. nie wykazały nieprawidłowości z wyjątkiem uchybień w obszarze żywności i żywienia stwierdzonych w 1 przypadku (obóz sportowy letni ), za co nałożono mandat karny Istotne zagadnienia i problemy do rozwiązania: 1. W wyniku kontroli placówek oświatowo-wychowawczych przeprowadzonych w zakresie przygotowania szkół do nowego roku szkolnego stwierdzono, że w jednym przypadku rozpoczęte w okresie wakacyjnym prace remontowe nie zostały zakończone w terminie i kontynuowano ich prowadzenie w trakcie roku szkolnego. Podczas kontroli bieżących również stwierdza się prowadzenie różnego rodzaju prac remontowych w trakcie roku szkolnego, co wpływa niekorzystnie na zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w placówce. 2. Analogicznie do lat ubiegłych, nałożone obowiązki dotyczące usunięcia stwierdzonych w wyniku kontroli nieprawidłowości nie są realizowane w wyznaczonym terminie, który jest wielokrotnie zmieniany na wniosek strony. Na 26 wydanych w 2013 r. decyzji merytorycznych, 17 to decyzje zmieniające termin wykonania nałożonych obowiązków. Z powyższego względu stan sanitarny tych obiektów nie ulega poprawie. 3. Wszystkie placówki zapewniają dostęp do bieżącej ciepłej wody w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych w ciągu roku szkolnego. W 8% skontrolowanych szkół i 9% przedszkoli standardy dostępności do urządzeń sanitarnych nie są zachowane. Wydawane przez inspektora sanitarnego zalecenia dotyczące dostosowania ilości misek ustępowych oraz umywalek do liczby dzieci uczęszczających do w/w placówek dotyczą tych samych obiektów i nie są w dalszym ciągu realizowane. 4. Sześć procent skontrolowanych szkół nie posiada żadnych warunków do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego. Pomimo dostępu do odpowiedniej infrastruktury do prowadzenia zajęć sportowych, w 17 % skontrolowanych placówek warunki te nie były wystarczające ze względu na dużą liczbę uczniów w stosunku do posiadanej infrastruktury. Podobnie jak w latach ubiegłych nie w pełni wykorzystywane było istniejące zaplecze, szczególnie dotyczy to możliwości korzystania przez uczniów z urządzeń natryskowych po odbytych zajęciach wychowania fizycznego. 34 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 5. Wszystkie skontrolowane szkoły zapewniają uczniom opiekę pielęgniarską ale nie w każdej placówce znajduje się gabinet profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. W kilkunastu szkołach pielęgniarce udostępnia się pomieszczenie zastępcze. Analogiczne do lat ubiegłych pielęgniarki pracują w dużych szkołach 3 razy w tygodniu, w mniejszych 1 raz w miesiącu, a w małych szkołach wiejskich tylko kilka razy w roku co, w ocenie inspektora sanitarnego należy uznać za niewystarczające. Poprawy w omawianym obszarze w dalszym ciągu nie stwierdza się. 6. Nieprawidłowości w rozkładach zajęć lekcyjnych stwierdzono w 9% ocenianych oddziałów. Plany zajęć nie uwzględniały potrzeby równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia. Podczas kontroli wydawano stosowne zalecenia, które częściowo są realizowane. 7. Na podstawie dokonywanych ocen dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii stwierdzono, że około 80% uczniów korzysta z mebli dostosowanych. W przypadku wystąpienia nieprawidłowości w tym zakresie wydawano zalecenia pokontrolne, które tylko w części są realizowane. Około 60 % mebli stanowiących wyposażenie stanowiska pracy ucznia/przedszkolaka zakupionych po 2002 roku i nabywanych obecnie posiada certyfikaty. Dla mebli i sprzętu „starszego” certyfikatów brak. 8. Około 10 % placówek oświatowo-wychowawczych nie realizuje zaleceń wydanych podczas poprzednich kontroli, które dotyczyły właściwego zabezpieczenia piaskownic przed zanieczyszczeniem odchodami zwierząt oraz wymiany piasku przed sezonem i przynajmniej dwa razy w jego trakcie. W piasku znajdującym się w odkrytych piaskownicach mogą być obecne chorobotwórcze bakterie, grzyby, pierwotniaki i inne pasożyty wywołujące groźne choroby u ludzi. 9. Efektem działań promujących „zdrową żywność” w placówkach oświatowowychowawczych jest wprowadzanie do sprzedaży wody niegazowanej, soków owocowych, jogurtów oraz chipsów owocowych lub warzywnych. Jednak procentowy udział tzw. zdrowej żywności w oferowanych uczniom produktach w dalszym ciągu jest niezadowalający. 10. Czynności kontrolne wykazały, że w części obiektów zalecenia wydawane w wyniku dokonywania okresowej kontroli przewodów kominowych nie są realizowane. Brak lub nieskuteczna wentylacja pomieszczeń powoduje występowanie niewłaściwych warunków aerosanitarnych, negatywnych skutków zdrowotnych i obniża efektywność nauki podczas pobytu dzieci/uczniów w placówkach nauczania i wychowania. 11. Podczas przeprowadzanych kontroli w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wsparcia dziennego (świetlice środowiskowe), stwierdza się nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarno-technicznego obiektów. Jeden z obiektów nie jest przystosowany do prowadzenia tego rodzaju działalności i przebywania w nim w okresie zimowym w związku z czym placówka została zamknięta przez organ prowadzący do czasu usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych podczas kontroli interwencyjnej. 35 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 VII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE ŚRODOWISKA PRACY W 2013 r. pod nadzorem znajdowało się 438 obiektów, skontrolowano 77 zakładów. Ogółem przeprowadzono 173 kontrole, w tym: • 60 kontroli zgodnie z harmonogramem nadzoru nad obiektami; • 19 kontroli poza harmonogramem, w tym: interwencyjne w związku z powiadomieniem o nieprawidłowościach w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, w związku z występowaniem przekroczeń NDS, NDN czynników szkodliwych przed wydaniem stosownej decyzji, kontrole w nowo zarejestrowanych obiektach, w ramach nadzoru nad pracami z azbestem; • 71 kontroli sprawdzających wykonanie nałożonych obowiązków; • 2 postępowania wyjaśniające dotyczące chorób zawodowych; • 21 kontroli (w tym 18 kontroli sprawdzających) w ramach prowadzenia nadzoru nad przestrzeganiem określonego w art. 44b ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii zakazu wprowadzania do obrotu środków zastępczych. W 2013 roku wydano ogółem 146 decyzji administracyjnych, w tym: • 40 merytorycznych; • 43 płatnicze; • 27 zmieniających termin wykonania nałożonych na stronę obowiązków; • 1 decyzję odmawiającą zmiany terminu wykonania nałożonych obowiązków; • 5 dotyczących chorób zawodowych ( 3 stwierdzające chorobę zawodową, 2 o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej); • 1 decyzję umarzającą postępowanie; • 12 decyzji wygaszających prowadzone postępowanie; • 17 decyzji w zakresie nadzoru nad środkami zastępczymi. 1. Struktura zatrudnienia W zakładach będących pod nadzorem inspekcji sanitarnej ogółem zatrudnionych było 11899 pracowników w 438 obiektach. Od lat dominującym pod względem zatrudnienia jest przemysł meblarski - 16 % ogółu zatrudnionych, przy produkcji artykułów spożywczych - 13,9 % zatrudnionych, w handlu hurtowym i detalicznym łącznie ok. 10 %, przy produkcji urządzeń elektronicznych – 9 % a przy produkcji metalowych wyrobów gotowych – 6 %. W 77 skontrolowanych zakładach zatrudnionych było ogółem 2737 pracowników. Największy odsetek zakładów, będących pod nadzorem PPIS w Radomsku stanowią zakłady, gdzie zatrudnionych jest do 9 pracowników tj. 231 zakładów, co stanowi 52% zakładów objętych nadzorem. 160 zakładów zatrudnia od 10 do 50 pracowników, 47 zakładów zatrudnia powyżej 50 osób. 2. Stan techniczny obiektów W wyniku kontroli tylko w 8 obiektach stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego. W stosunku do tych podmiotów wydano decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w celu poprawy warunków pracy zatrudnionych pracowników. 36 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 Porównując lata ubiegłe, odsetek obiektów, w których stwierdzono uchybienia w zakresie stanu technicznego spada, co wskazuje na wzrost świadomości przedsiębiorców i podejmowanie działań w zakresie poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników oraz poprawy wydajności przedsiębiorstw. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w nadzorowanych zakładach pracy: • brak aktualnych wyników badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy – w 33 zakładach; • pracodawca nie poinformował pracowników o wynikach badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia – w 15 obiektach; • brak lub nieprawidłowości w zakresie oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą – w 11 przypadkach; • zły stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych - 8 przypadków (brak skutecznej wentylacji w pomieszczeniach higienicznosanitarnych, brak skanalizowanej ubikacji, brak lub niedostateczne wyposażenie jadalni, zły stan sanitarno-techniczny ścian, sufitów w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych, brak ciepłej wody w umywalni, brak wydzielonych pomieszczeń higieniczno-sanitarnych dla pracowników); • zły stan sanitarno-higieniczny pomieszczeń pracy – 6 przypadków, w tym: brak odpowiedniej wymiany powietrza w pomieszczeniach produkcyjnych, zły stan sanitarno-techniczny ścian i sufitów w pomieszczeniach produkcyjnych, zaniżona temperatura powietrza w pomieszczeniach pracy; • występowanie przekroczeń NDS i NDN czynników szkodliwych dla zdrowia w 6 przypadkach; • pracodawca nie zapewnił sprawnie funkcjonującego systemu pierwszej pomocy w razie wypadku – w 2 przypadkach. W ramach nadzoru nad obrotem substancjami i mieszaninami chemicznymi przeprowadzono 32 kontrole, (zarówno wprowadzających do obrotu jak i stosujących substancje i mieszaniny chemiczne), w wyniku których w 6 obiektach stwierdzono nieprawidłowości w zakresie oceny ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą. W celu uzyskania poprawy w powyższym zakresie wydano 6 decyzji. Obowiązki zostały wykonane w wyznaczonym terminie. W zakresie czynników biologicznych występujących w środowisku pracy skontrolowano 23 zakłady. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości to: • brak oceny ryzyka zawodowego z uwzględnieniem narażenia na czynniki biologiczne; • pracownicy nie zostali przeszkoleni w zakresie narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne; • pracodawca nie zapewnił pracownikom wyraźnie oznakowanego miejsca do przechowywania środków ochrony indywidualnej używanych podczas pracy z zanieczyszczonymi biologicznie odpadami. W stosunku do podmiotów kontrolowanych wydano 7 decyzji administracyjnych. Obowiązki wynikające z decyzji zostały zrealizowane. 37 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 3. Zagrożenia dla zdrowia ludzkiego wynikające ze specyfiki produkcji zakładów zlokalizowanych na terenie powiatu radomszczańskiego Nadal istotnym zagrożeniem dla zdrowia zatrudnionych pracowników na nadzorowanym terenie jest narażenie znacznej grupy osób na szkodliwe działanie hałasu występującego w środowisku pracy. Od wielu lat w trzech zakładach pracy (tj. „Fameg” Sp. z o.o. Radomsko, ul.11 Listopada 2 – 228 osób, „Metalurgia” S.A. Radomsko, ul. Św. Rozalii 10/12 – 32 osoby, Ball Packaging Europe Radomsko Sp. z o.o. z/s w Warszawie, Radomsko, ul. Krasickiego 150/152 – 113 osób) utrzymują się przekroczenia najwyższego dopuszczalnego natężenia poziomu hałasu na stanowiskach pracy. W 2013 roku odnotowano przekroczenie wartości dopuszczalnych dla hałasu w firmie „Brat-Pol” Spółka z o.o. Wólka Włościańska, gdzie w przekroczeniu pracuje 15 osób. W powyższych zakładach, z uwagi na utrzymujące się przekroczenia dopuszczalnego natężenia poziomu hałasu, pracodawcy wprowadzili w życie program działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas. W 2013 r. w wyniku przeprowadzonych badań środowiska pracy w ramach nadzoru stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia (pył, hałas) w zakładzie stolarskim w Radomsku. Prowadzone postępowanie administracyjne w sprawie obniżenia stężenia pyłu co najmniej do wartości dopuszczalnej zostało zakończone natomiast termin dot. obniżenia hałasu nie upłynął. Na podstawie wyników badań i pomiarów środowiska pracy przeprowadzonych przez pracodawców wydano decyzje na obniżenie stężeń i natężeń czynników szkodliwych występujących na stanowiskach pracy w następujących obiektach: • Firma CORTIZO Sp. z o.o. w Radomsku (hałas); • Jurajska Fabryka Mebli w Przedborzu (pył); • PRT Spółka z o.o. w Radomsku (hałas); • AMEST - KAMIEŃSK Spółka z o.o. w Kamieńsku (drgania). Postępowanie administracyjne dot. obniżenia stężenia pyłu i natężenia drgań zostało zakończone, warunki pracy uległy poprawie. Obowiązek dot. obniżenia poziomu hałasu nie upłynął. Wydano również decyzję nakazują odsunięcie od pracy uczniów młodocianych zatrudnionych w zakładzie lakiernictwa pojazdowego w Stobiecku Szlacheckim, z uwagi na przekroczenie stężenia pyłu o działaniu zwłókniającym. Obowiązki zostały wykonane. W 2013 r. w przekroczeniu normatywów higienicznych pracowało ogółem – 441 osób w 11 zakładach pracy, co stanowi 3,7 % zatrudnionych w zakładach objętych ewidencją, w tym: • w przekroczeniach NDN hałasu – 436 osób; • w przekroczeniach NDS pyłu – 9 osób; • szkodliwe czynniki biologiczne – 37 osób; • drgania działające na organizm ludzki przez kończyny górne – 2 osoby. Dla porównania w 2012 roku 554 osoby w 8 zakładach pracy pracowały na stanowiskach, gdzie stwierdzono przekroczenia NDS i NDN czynników szkodliwych dla zdrowia, co stanowiło 4,6 % zatrudnionych w zakładach objętych ewidencją, w tym: • w przekroczeniach NDN hałasu – 512 osób; • w przekroczeniach NDS pyłu – 64 osoby; • mikroklimat gorący – 37 osób; 38 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 • szkodliwe czynniki biologiczne – 37 osób; • drgania działające na organizm ludzki przez kończyny górne – 21 osób. Wprawdzie w porównaniu do lat ubiegłych wzrosła nieco liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia normatywów higienicznych, jednak odsetek zatrudnionych w warunkach przekroczeń w porównaniu z rokiem ubiegłym zmalał o ok. 20 %, co wynika jedynie ze specyfiki i wielkości zakładów, w których stwierdzano przekroczenia. Znaczącą poprawę warunków pracy uzyskano w zakładzie „Metalurgia” S.A. w Radomsku, gdzie obniżono hałas dla około 50% pracowników pracujących w warunkach przekroczenia normatywów. Powyższe uzyskano poprzez działania techniczne, mianowicie obudowę maszyn generujących hałas materiałem dźwiękoizolacyjnym. 4. Zaopatrzenie w wodę i odprowadzanie ścieków w zakładach pracy Około 95% nadzorowanych obiektów jest zaopatrywanych w wodę przeznaczoną do spożycia z urządzeń wodociągowych zbiorowego zaopatrzenia. W kilku przypadkach pracodawcy deklarowali, że woda pochodząca z indywidualnych ujęć przeznaczona była wyłącznie do celów technologicznych (np. „FAMEG” Sp. z o.o. w Radomsku) a pracownikom zapewnia się wodę do spożycia w opakowaniach jednostkowych. Niewielki odsetek stanowią zakłady, które zaopatrywane są z indywidualnych ujęć wody ( np. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Radomsku, Zakład Przetwórstwa Mięsnego Gaik w Niedośpielinie, czy Zakłady Mięsne BRAT-POL Wólka Włościańska). Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia w wyżej wymienionych wodociągach sprawuje PPIS w Radomsku. Dla kilku zakładów źródłem zaopatrzenia w wodę do picia są indywidualne ujęcia. Właściciele tych ujęć wykonywali badanie próbek wody we własnym zakresie (np. TADOS Zbigniew Firek Radomsko, Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Radomsku, TECHMŁOT w Przedborzu). Jakość wody była zgodna z wymaganiami. Nieczystości płynne pochodzące z nadzorowanych obiektów odprowadzane były do kanalizacji centralnej (miejskiej, gminnej) lub do zbiorników. Odpady komunalne gromadzone były w przeznaczonych do tego celu pojemnikach. W kilku przypadkach stwierdzono nieprawidłowości w prowadzeniu gospodarki odpadami i ściekami. Wobec powyższego wydawano stosowne zalecenia pokontrolne. 5. Postępowanie w sprawie chorób zawodowych Inspekcja sanitarna prowadzi nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy w celu wzmocnienia ochrony pracowników przed negatywnym oddziaływaniem czynników szkodliwych i uciążliwych występujących w środowisku pracy, a zwłaszcza zapobiegania powstawaniu chorób zawodowych oraz chorób związanych z warunkami pracy. W roku 2013 r. wpłynęły 3 zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej. Wydano 3 decyzje stwierdzające chorobę zawodową (astma oskrzelowa – 2 przypadki, borelioza – 1 przypadek) oraz 2 decyzje o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. W 4 przypadkach postępowanie nie zostało zakończone. Dla porównania w 2012 roku w 4 przypadkach stwierdzono chorobę zawodową na 6 rozpatrywanych podejrzeń, natomiast w 2011 roku na 7 zgłoszeń podejrzenia choroby zawodowej wydano 2 decyzje pozytywne. 39 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 Analizując powyższe można stwierdzić, iż w porównaniu z latami ubiegłymi zgłoszeń podejrzenia choroby zawodowej uległa zmniejszeniu. liczba 6. Promocja zdrowia W 2013 roku podejmowano następujące działania: • w ramach Ogólnopolskiego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu, w tym ekspozycji na dym tytoniowy w miejscu pracy w związku z kampanią pt. „Miejsce pracy środowiskiem bez papierosa”, w trakcie bieżących kontroli prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych z zakresu profilaktyki antytytoniowej, w tym między innymi: plakatów i ulotek antynikotynowych oraz opracowań własnych a także poradników dla pracodawców pt. „Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego”; • w wybranych zakładach pracy przekazano pracodawcom materiały edukacyjne dotyczące prawidłowego postępowania przy demontażu, transporcie i składowaniu odpadów azbestowych w aspekcie finansowania tych prac ze środków UE w ramach programu na lata 2007-2013r.; • w wybranych zakładach pracy przekazywano pracodawcom materiały przygotowane przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi dotyczące minimalizowania ryzyka uszkodzenia słuchu w miejscu pracy, zapobiegania alergii zawodowej, profilaktyki chorób zawodowych skóry, profilaktyki boreliozy i innych chorób przenoszonych przez kleszcze jako chorób zawodowych; • w ramach obchodów „Radomszczańskiego Pikniku Zdrowia” przedstawiciele PSSE w Radomsku prowadzili poradnictwo indywidualne oraz dystrybucję materiałów edukacyjnych w zakresie: środków zastępczych, chorób zawodowych, zagrożeń powodowanych działaniem azbestu na organizm człowieka; • kolportowano wśród pracodawców ulotki przygotowane przez Biuro do spraw substancji i preparatów chemicznych dotyczące bezpiecznego stosowania produktów chemicznych oraz nowych zasad klasyfikacji, oznakowania i pakowania chemikaliów; • umieszczono na stronie internetowej plakat oraz ulotkę informacyjną dot. zagrożeń związanych z ryzykiem zatrucia alkoholem metylowym oraz przesłano materiały w tym zakresie między innymi do ośrodków pomocy społecznej z terenu powiatu, • przekazywano pracodawcom informacje na temat Kampanii „Partnerstwo dla Prewencji” w czasie czynności kontrolnych prowadzonych w ramach nadzoru nad warunkami pracy oraz pozostawiano materiały informacyjne w powyższym zakresie, w celu wzmocnienia bezpieczeństwa i zdrowia w pracy. 7. Środki zastępcze W zakresie nadzoru nad przestrzeganiem określonego w art. 44b ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii zakazu wprowadzania do obrotu środków zastępczych skontrolowano dwie firmy wprowadzające do obrotu środki zastępcze w sklepie przy ulicy Fabianiego w Radomsku. Na podstawie wyników kontroli wydano: • 2 decyzje wstrzymujące wprowadzanie do obrotu produktów na czas niezbędny do przeprowadzenia oceny i badań ich bezpieczeństwa; • decyzje nakazujące zaprzestania prowadzenia działalności w pomieszczeniach wyżej wymienionego sklepu na czas 3 miesięcy. 40 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 Przeprowadzone przez Narodowy Instytut Leków w Warszawie badania produktów, co do których zachodziło uzasadnione podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi potwierdziły, że wprowadzane do obrotu przez w/w sklep produkty są środkami zastępczymi. Wobec powyższego wydano: • 2 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu środków zastępczych oraz nakazujące ich wycofanie. Ponadto na podstawie prowadzonego od 2012 r. postępowania w przedmiotowej sprawie: • nałożono 4 kary pieniężne; • wydano 2 decyzje zakazujące wprowadzania do obrotu środków zastępczych oraz nakazujące ich wycofanie. Postępowanie administracyjne w przedmiotowej sprawie w toku. W dalszym ciągu brak informacji ze strony Prokuratury Rejonowej w Radomsku w sprawie złożonego w listopadzie 2012 r. przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Radomsku Zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez firmy prowadzące w/w sklep. Główne problemy napotykane podczas nadzoru nad środkami zastępczymi: • zmiany podmiotu prowadzącego sklep, po otrzymaniu decyzji np. zakazujących prowadzenia działalności w pomieszczeniach sklepu; • prowadzenie jednocześnie dwóch różnych rodzajów działalności gospodarczej w pomieszczeniu sklepu (druga działalność to inny podmiot nie zajmujący się środkami zastępczymi), co uniemożliwia zamknięcie sklepu. Wyżej wymieniony sposób działania utrudnia i wręcz uniemożliwia organom inspekcji sanitarnej osiągnięcie celu, jakim jest wyeliminowanie wprowadzania do obrotu przez w/w sklep środków zastępczych. Istotne zagadnienia i problemy do rozwiązania: 1. Istotnym zagrożeniem dla zdrowia pracowników zatrudnionych na terenie naszego powiatu jest narażenie pracowników na szkodliwe działanie hałasu występującego w środowisku pracy. Sytuacja ta od lat nie ulega zmianie z uwagi na specyfikę produkcji, brak możliwości dokonania zmian w procesie technologicznym oraz zagęszczenie maszyn w zakładach, w których od lat pracownicy pracują w warunkach przekroczeń najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu. Od wielu lat w trzech zakładach pracy utrzymują się przekroczenia najwyższego dopuszczalnego natężenia poziomu hałasu na stanowiskach pracy. Podjęte przez pracodawców działania naprawcze w tym zakresie nie przyniosły oczekiwanych rezultatów w postaci zmniejszenia zagrożenia dla zdrowia zatrudnionych pracowników. Jedynie znaczącą poprawę warunków pracy uzyskano w zakładzie „Metalurgia” S.A. w Radomsku, gdzie obniżono hałas dla około 50% pracowników pracujących w warunkach przekroczeń. Przekroczenia normatywów higienicznych innych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (pył, drgania mechanicznie) stwierdza się sporadycznie i są one przez pracodawców eliminowane. W wielu przypadkach w wyniku podjętych działań, udaje się również obniżyć poziom hałasu do wartości dopuszczalnych. 2. Analizując dane z lat ubiegłych należy stwierdzić, iż odsetek obiektów, w których stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu technicznego zmniejsza się a w porównaniu z rokiem ubiegłym liczba zakładów, w których stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń zmalała o ponad 41 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 3. 4. 50%. Obecnie coraz szersza grupa pracodawców podejmuje działania w zakresie zapewnienia właściwych warunków pracy, w tym bezpieczeństwa i zdrowia w celu poprawy wydajności przedsiębiorstwa a także lepszej ochrony pracowników. Ponadto, biorąc pod uwagę 2013 rok oraz lata ubiegłe można zauważyć, iż nowo powstałe obiekty spełniają wymagania określone w przepisach prawa budowlanego oraz bezpieczeństwa i higieny pracy. Z powyższego względu podczas kontroli nie stwierdza się już uchybień w zakresie stanu technicznego pomieszczeń pracy i pomieszczeń higieniczno-sanitarnych. Nieprawidłowości w w/w obszarach dotyczą zakładów funkcjonujących od wielu lat. Analogicznie do lat ubiegłych pracodawcy odpowiedzialni za zapewnienie pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wielokrotnie zwracali się z wnioskami o prolongatę terminu wykonania obowiązków nakładanych zarówno w wyniku bieżących kontroli jak i wynikających z decyzji wydanych w latach ubiegłych. Wydano 27 decyzji zmieniających termin wykonania nałożonych obowiązków. Wobec powyższego stan sanitarny obiektów, których dotyczyły te decyzje nie ulega poprawie. Przeprowadzone w nadzorowanych obiektach kontrole wykazały, że w kilkunastu przypadkach gospodarka odpadami i ściekami była prowadzona nieprawidłowo. W związku z powyższym wydawano stosowne zalecenia pokontrolne. 42 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 VIII. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ma na celu zapewnienie właściwego stanu sanitarno – zdrowotnego w realizowanych obiektach, takich jak placówki ochrony zdrowia, obiekty żywieniowo - żywnościowe, zakłady pracy, oraz zapewnienie aby obiekty po ich zrealizowaniu nie powodowały zagrożenia i uciążliwości dla ludzi zamieszkałych i przebywających w ich sąsiedztwie. Do podstawowych zadań Samodzielnego Stanowiska Pracy ds. Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego należy zajmowanie stanowisk w zakresie sanitarno-higienicznym w sprawach: - Opiniowania i uzgadniania wniosków w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Uzgadnianie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko oraz opiniowanie projektu dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. - Opiniowania i uzgadniania wniosków w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Rozpatrywanie wniosków co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko oraz uzgadnianie warunków realizacji przedsięwzięć przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia. W trakcie uzgadniania dokumentacji zwracano uwagę czy planowana inwestycja po zrealizowaniu zgodnie z przyjętymi w opracowaniu rozwiązaniami technicznymi, technologicznymi i organizacyjnymi nie będzie oddziaływała negatywnie na środowisko, a tym samym na zdrowie ludzi. Największą liczbę przedsięwzięć realizowanych przez inwestorów prywatnych stanowiły zakłady planujące instalacje związane z odzyskiem lub unieszkodliwianiem odpadów oraz punkty do zbierania lub przeładunku odpadów, zakłady produkcji maszyn rolniczych oraz lokalne elektrownie fotowoltaiczne. Do przedsięwzięć realizowanych przez samorządy należą: sieci kanalizacyjne, przebudowy ciągów komunikacyjnych (drogi gminne). - Udział w procesie budowlanym realizowanych inwestycji. W trakcie opiniowania dokumentacji projektowej zwracano uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków sanitarno – zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi, a także odpowiednich warunków pracy osobom zatrudnionym w zakładach pracy. W głównej mierze była to adaptacja istniejących lokali usługowych oraz budowa i rozbudowa obiektów z przeznaczeniem pod handel, usługi, warsztaty i zakłady produkcyjne, biura, magazyny. Biorąc pod uwagę wymagania techniczno – sanitarne stan obiektów budowlanych oddawanych do użytkowania w większości nie odbiegał od wymogów zawartych w przepisach. W żadnym rozpatrywanym przypadku nie zgłoszono sprzeciwu wobec odbioru i dopuszczenia do użytkowania. Liczba wydanych decyzji, postanowień, opinii przez zapobiegawczy nadzór sanitarny PSSE w Radomsku w 2013 r.: - uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, - 12 uzgodnień w formie pisma; - uzgodnienie odstąpienia od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko - 1 uzgodnienie w formie opinii; 43 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 - - - - - - - projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, - 2 w formie postanowienia (na podstawie przepisów przejściowych art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o PIS oraz ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 130, poz. 871); - 10 w formie opinii (prognoza oddziaływania na środowisko w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko), opinie co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby – co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, - ogółem 60 pism, w tym 14 o konieczności przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, opinie przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, - ogółem 12, w tym 12 pozytywnych, opinie przed wydaniem postanowienia przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia w ramach ponownej oceny oddziaływania na środowisko - ogółem 4, w tym 4 pozytywne, projekty budowlane (decyzje, opinie), - w drodze opinii sanitarnych 41, w tym pozytywnie 41, - pism z prośbą o uzupełnienie (łącznie z projektami dot. inwestycji wymagający uzyskania decyzji środowiskowej) ogółem 0, - pism z treścią, że przedsięwzięcie nie wymaga uzgodnień inspekcji sanitarnej - 0, wizje lokalne, kontrole w trakcie budowy, - ogółem 0, w tym w trakcie trwania prac budowlanych 0, w związku z oceną przydatności obiektów 0, odbiory (decyzje, tylko protokoły, opinie), - w drodze decyzji ogółem 0, w tym pozytywnie 0, - w drodze stanowiska 25, w tym pozytywnie 25, - w drodze opinii sanitarnej 0, w tym pozytywnie 0, - w drodze pisma 0, - protokołem 0, - przekazano do PWIS - 0, sprawy różne, - SAPARD – w drodze opinii sanitarnych 0, - inne w drodze pisma – 8. Charakterystyczne największe obiekty oddane do użytku w 2013 r.: • Budynek Miejskiego Domu Kultury w Przedborzu, ul. Rynek 15, dz. nr ewid. 72/2, 74/10, 74/12, obr. 6, gm. Przedbórz, • Budynek Gminnego Ośrodka Kultury w Wielgomłynach filia w Zagórzu, dz. nr ewid. 754/6, obr. Zagórze, gm. Wielgomłyny, • Budynek sali sportowej z zapleczem w miejscowości Brudzice, ul. Radomszczańska 1, dz. nr ewid. 625/1, 625/8, 626, 628/1, obr. Brudzice, gm. Lgota Wielka, • Budynek usługowy – zakład stolarski w miejscowości Ciężkowice 118, dz. nr ewid. 784/2, obr. Ciężkowice, gm. Gidle, 44 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 • • • • Budynek szwalni w miejscowości Radomsko, ul. Piłsudskiego 136, dz. nr ewid. 829, obr. 17, Budynek handlowo-usługowy DINO wraz z infrastrukturą techniczna w miejscowości Radomsko, ul. Krasickiego 106, dz. nr ewid. 125/5, 125/7, 138/5, 139/1, 211, obr. 4, Budynek z salą pożegnań wraz z chłodnią do przechowywania zwłok ludzkich w miejscowości Żytno, ul. Konopnickiej 134A, dz. nr ewid. 43/5, gm. Żytno, Rozbudowa z przebudową budynku zakładu przetwórstwa mięsnego „TOMPOL” w miejscowości Kraszewice, dz. nr ewid. 389/2, 392/2. 45 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 IX. DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA W roku 2013 w ramach działalności Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia zostały zainicjowane kierunki działań zmierzające do zaznajomienia społeczeństwa z czynnikami ryzyka społecznego i środowiskowego wpływającymi na zdrowie ludzi, a przede wszystkim propagowano tematykę z zakresu: profilaktyki schorzeń układu oddechowego, profilaktyki nowotworowej, profilaktyki uzależnień, w tym: palenia tytoniu i zażywania substancji psychoaktywnych, profilaktyki HIV/AIDS, promowania zdrowego stylu życia, w tym zbilansowanej diety i aktywności fizycznej. Programy i akcje prozdrowotne inicjowane i przeprowadzane przez Państwową Inspekcję Sanitarną powiatu radomszczańskiego skierowane były do: dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, młodzieży szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, nauczycieli, wychowawców i pedagogów szkolnych, kobiet w wieku rozrodczym, pacjentów zakładów opieki zdrowotnej, pracowników służby zdrowia. W 2013 roku realizowano: Program profilaktyki nadwagi i otyłości „Trzymaj Formę”. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce. Wojewódzki Program profilaktyki gruźlicy „Zadbaj o swoje płuca”. Ogólnopolski Program przedszkolnej edukacji antytytoniowej „Czyste powietrze wokół nas”. 5. Ogólnopolski Program edukacji antytytoniowej pt. „Znajdź właściwe rozwiązanie”. 6. Ogólnopolski Program edukacji antytytoniowej „Nie pal przy mnie, proszę”. 7. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV. 8. Kampanię „Dopalaczom mówimy STOP-wybieramy zdrowie”. 9. Obchody Światowego Dnia bez Tytoniu - akcja profilaktyczna . 10. Obchody Światowego Dnia Zdrowia – 04.04.2013 r. 11. Światowy Dzień Rzucania Palenia - akcja profilaktyczna. 12. Profilaktyczny Program w Zakresie Przeciwdziałaniu Uzależnieniu od Alkoholu, Tytoniu i innych środków psychoaktywnych. 13. Programy lokalne związane z profilaktyką chorób zakaźnych. 14. Działania w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego dzieci, młodzieży i dorosłych w okresie letnim. 15. Działania z zakresu profilaktyki zachorowań na grypę. 16. Europejski Tydzień Szczepień. 1. 2. 3. 4. W 2013 roku podobnie jak w latach ubiegłych tematyka podejmowanych działań wynikała ze wskazań Komisji Europejskiej, Światowej Organizacji Zdrowia WHO, oraz sytuacji epidemiologicznej w Polsce. Największy zasięg miały ogólnopolskie programy edukacyjne, inicjowane przez Główny Inspektorat Sanitarny, które na poziomie powiatu były wdrażane, nadzorowane i koordynowane przez Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Radomsku. 46 Ocena stanu sanitarnego powiatu radomszczańskiego za rok 2012 Programy te wyposażone były w pomoce dydaktyczne i materiały oświatowo-zdrowotne przeznaczone zarówno dla adresatów programów, jak i osób przeprowadzających działania edukacyjne. Pomoce dydaktyczne i materiały wydawnicze dostarczane były do placówek oświatowo-wychowawczych, zakładów opieki zdrowotnej i innych jednostek organizacyjnych. Podsumowanie Działalność kontrolna nie jest jedyną domeną działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Do naszych ustawowych zadań należy pobudzanie aktywności społecznej do działań na rzecz własnego zdrowia, inicjowanie i wytyczanie kierunków przedsięwzięć zmierzających do zaznajamiania społeczeństwa z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, popularyzowanie zasad higieny i racjonalnego odżywiania oraz zapobieganie chorobom. Sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego ma na celu ciągłą poprawę sytuacji sanitarnej w powiecie radomszczańskim. Stan sanitarny powiatu w 2013 roku ocenia się jako dobry. Nie odnotowano epidemicznego występowania chorób zakaźnych, a wzrost zachorowań na wybrane choroby zakaźne był kontynuacją trendów wieloletnich, nie zwalnia nas to jednak z prowadzenia aktywnego nadzoru epidemiologicznego oraz działań prowadzonych ustawicznie i z dużym zaangażowaniem na rzecz promocji zdrowia. W porównaniu z latami ubiegłymi w wielu obszarach objętych nadzorem odnotowano poprawę. 47