chemia

WYMAGANIA SZCZEGÓLOWE Z CHEMII DLA KLASY 1
Dział 1: SUBSTANCJE I ICH PRZEMIANY
Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, jeżeli nie spełnił wymagań na ocenę dopuszczającą, opuszczał dużą liczbę godzin lekcyjnych, nie nadrabiał zaległości
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
wymagania konieczne
OCENA DOSTATECZNA
wymagania konieczne +
podstawowe
Uczeń:
- wylicza zasady prawidłowego i
bezpiecznego zachowania się w pracowni
chemicznej
- stosuje zasady bezpiecznej pracy w
pracowni chemicznej
- rozpoznaje podstawowe szkło
laboratoryjne
- wylicza właściwości fizyczne
- wymienia zmysły pomagające
identyfikować substancje chemiczne
- odczytuje z tablic chemicznych
informacje o właściwościach fizycznych
substancji
- wymienia stany skupienia materii
- wymienia zjawiska potwierdzające
ziarnistą budowę materii
- dzieli substancje na proste i złożone
- podaje przykłady pierwiastków i
związków chemicznych
- zna podział pierwiastków ne metalele i
niemetale
- podaje przykłady metali i niemetali
- zna wzór na gęstość substancji
- zna jednostki masy, objętości i gęstości
- odczytuje z tablic chemicznych
potrzebne dane
- podaje przykłady mieszanin
niejednorodnych i jednorodnych
- sporządza mieszaniny jednorodne i
niejednorodne
Uczeń:
- nazywa proste czynności laboratoryjne
- definiuje pojęcia: materia, substancja,
właściwości fizyczne i chemiczne
- opisuje właściwości wskazanej
substancji
- wymienia właściwości typowe dla
poszczególnych stanów skupienia
- opisuje różnice między pierwiastkiem a
związkiem chemicznym
- posługuje się symbolami chemicznymi:
H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg,
Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg
- określa właściwości metali i niemetali
- wymienia cechy charakterystyczne dla
metali
- wymienia metal, który występuje w
temperaturze pokojowej w stanie ciekłym
- wymienia, które mają inną barwę niż
srebrna
- przeprowadza proste obliczenia z
wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość,
objętość
- prawidłowo stosuje odczytane dane z
tablic chemicznych
- definiuje pojęcia: sączenie,
sedymentacja, dekantacja, krystalizacja,
destylacja, odparowanie rozpuszczalnika
OCENA DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe + rozszerzające
Uczeń:
- wymienia zastosowanie szkła
laboratoryjnego
- wymienia właściwości kilku
wskazanych substancji i wskazuje te
spośród nich, które są
charakterystyczne dla danej substancji
- wyjaśnia za pomocą rysunku, na
czym polegają procesy: topnienia,
parowania i skraplania
- wyjaśnia na czym polega zjawisko
dyfuzji, rozpuszczania, mieszania,
zmiany stanu skupienia
- wyjaśnia sposób tworzenia symboli
chemicznych
- bezbłędnie posługuje się symbolami
chemicznymi
- wyjaśnia różnicę między
pierwiastkiem a związkiem
chemicznym
- odróżnia metale od niemetali na
podstawie właściwści
- wyjaśnia związek między
zastosowaniem danej substancji a jej
właściwościami
- przeprowadza obliczenia z
wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość,
objętość
Wyjaśnia pojęcia: sedymentacja,
dekantacja, sączenie
- definiuje pojęcia: chromatografia,
adsorpcja
- wylicza właściwości składników
substancji pozwalające zastosować
daną metodę do ich rozdziału
- wymienia właściwości składników
OCENA BARDZO DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe +rozszerzające +
dopełniające
Uczeń:
- projektuje i przeprowadza proste
doświadczenia chemiczne
- rozpoznaje bezbłędnie szkło
laboratoryjne
- opisuje bezbłędnie właściwości danej
substancji
- identyfikuje poznaną substancję na
podstawie podanych właściwości
fizycznych
- projektuje doświadczenia
potwierdzające ziarnistość materii
- projektuje doświadczenia pozwalające
stwierdzić, czy dana substancja jest prosta
czy złożona
- projektuje doświadczenia pozwalające
zbadać właściwości metali i niemetali
- przeprowadza obliczenia z
wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość,
objętość z zamianą jednostek
- projektuje doświadczenie, które należy
przeprowadzić, aby rozdzielić podaną
mieszaninę
- projektuje doświadczenie pozwalające
rozdzielić mieszaninę np. kredy i soli
kamiennej, za pomocą zastosowania kilku
metod
- definiuje pojęcia: mieszanina substancji,
mieszanina jednorodna, mieszanina
niejednorodna
- rozróżnia mieszaniny jednorodne od
niejednorodnych
- wymienia metody rozdzielania
mieszanin jednorodnych i
niejednorodnych
mieszaniny, dzięki którym można je
rozdzielić metodą destylacji
- opisuje budowę zestawu do
destylacji
Dział 2: WEWNĘTRZNA BUDOWA MATERII
OCENA DOPUSZCZAJĄCA
wymagania konieczne
OCENA DOSTATECZNA
wymagania konieczne +
podstawowe
Uczeń:
- wskazuje jaki rodzaj drobin nazywamy
atomami
- wymienia cząstki wchodzące w skład
atomu
- opisuje budowę atomu (jądro i krążące
wokół niego elektrony)
- definiuje liczbę atomową i masową
- definiuje pojęcia: izotop, wartościowość
- podaje przykłady izotopów
- zna pojęcia: powłoka walencyjna i
elektrony walencyjne
- wymienia na podstawie układu
okresowego gazy szlachetne
- dzieli izotopy na naturalne i sztuczne
oraz trwałe i promieniotwórcze
- wymienia dziedziny życia, w których
znalazły zastosowanie izotopy
promieniotwórcze
- przedstawia skutki działania
promieniowania na organizmy żywe
- definiuje prawo okresowości
- potrafi podać położenie pierwiastka w
układzie okresowym i odwrotnie
- potrafi wskazać metale i niemetale w
układzie okresowym
Uczeń:
- definiuje pojęcie pierwiastka
chemicznego
- podaje charakterystykę cząstek
budujących atom
- podaje zależność między liczbą
protonów i elektronów w atomie
- podaje cząstki, którew chodzą w skład
jądra
- definiuje pojęcia: powłoka elektronowa,
masa atomowa, wspólna para elektronowa
wiązanie jonowe
- oblicza liczbę neutronów znając liczbę
atomową i masową izotopu
- zapisuje symbolicznie izotopy
pierwiastków
- zaznacza w zapisie konfiguracji
elektronowej powłokę walencyjną i
elektrony walencyjne
- opisuje promieniowanie α, β, γ
- definiuje zjawisko promieniotwórczości
naturalnej
- definiuje pojęcia: okres połowicznego
rozpadu, wiązanie atomowe
- wie, kto jest twórcą układu okresowego
- zna budowę układu okresowego (okres,
OCENA DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe + rozszerzające
Uczeń:
- wyjaśnia, dlaczego została
wprowadzona atomowa jednostka
masy
- wyjaśnia budowę atomu
- wymienia oznaczenia literowe
powłok elektronowych (K, L , M, N...)
- określa liczbę cząstek wchodzących
w skład atomu zapisanego symbolem
na podstawie A i Z
- zapisuje za pomocą symbolu E atom
dowolnego izotopu, znając liczby
cząstek budujących atom
- potrafi zapisać konfigurację
elektronową atomów wskazanych
pierwiastków w formie schematu
modelu atomu, modelu uproszczonego
i symbolicznego zapisu
- ustala liczbę protonów i neutronów w
atomie danego izotopu
- określa zdolność przenikania
promieniowania przez osłony
- opisuje budowę układu okresowego
- rozumie pojęcie grupa, okres
- wie, jaka jest zależność między
liczbą porządkową a atomową
- wie, jaka jest zależność między
położeniem pierwiastka w układzie
okresowym a liczbą elektronów
walencyjnych jego atomów
OCENA BARDZO DOBRA
wymagania konieczne +
podstawowe +rozszerzające +
dopełniające
Uczeń:
- określa rząd wielkości rozmiarów
atomów
- podaje zależność między gramem a
atomową jednostką masy
- definiuje pojęcie nukleony
- zna historyczne i współczesne teorie
budowy atomu
- oblicza maksymalną liczbą elektronów
mieszczącą się na powłoce
- oblicza średnią masę atomową, znając
skład izotopowy
- wyjaśnia różnice w budowie atomów
izotopów wodoru
- wyjaśnia rolę elktronów walencyjnych
- opisuje konfigurację elktronową gazów
szlachetnych
- wyjaśnia bierność chemiczną helowców
- wymienia czynniki, które wpływają na
oddziaływanie promieniowania na
organizm ludzki
- omawia wkład Marii Skłodowskiej –
Curie w badaniach nad
promieniotwórczością
- wskazuje podobieństwo budowy
pierwiastków jako jedną z przyczyn
- odczytuje z układu okresowego
podstawowe informacje o pierwiastkach
(symbol, nazwę, liczbę atomową, masę
atomową)
- podaje przykłady cząsteczek
- interpretuje zapisy tj. O2, 2 O, 2 O2
- wie, że atom tracąc elektrony, zyskuje
nadmiar ładunków dodatnich i staje się
jonem dodatnim
- wie, że atom przyjmując elektrony,
zyskuje nadmiar ładunków ujemnych i
staje się jonem ujemnym
- podaje przykłady związków o budowie
jonowej
- rozróżnia wzory sumaryczne i
strukturalne
- pisze wzory sumaryczne na podstawie
wzorów kreskowych
- odczytuje wartościowość pierwiastków
ze wzoru strukturalnego
- ustala na podstawie modelu wzory
cząsteczek
- zna pojęcie masy cząsteczkowej
- zapisuje na podstawie modelu
odpowiednie ilości cząsteczek i atomów
grupa, grupy główne)
-na podstawie układu okresowego podaje
liczbę powłok i liczbę elektronów
walencyjnych atomów
- podaje wzory sumaryczne i strukturalne
cząsteczek: wodoru, chloru, azotu,
dwutlenku węgla, wody, chlorowodoru i
amoniaku
- podaje wzory kationów i anionów
- pisze wzór sumaryczny związku na
podstawie znanej wartościowości
pierwiastków
- pisze wzór sumaryczny na podstawie
nazwy tlenku
- definiuje pojęcie masy cząsteczkowej
- oblicza masę cząsteczkową związków o
prostej budowie
- oblicza liczby atomów poszczególnych
pierwiastków na podstawie zapisu, np.
2 H2, 3 CO
- na podstawie układu okresowego
podaje konfigurację elektronową
atomów pierwiastków
- określa położenie pierwiastka w
układzie okresowym na podstawie
znajomości konfiguracji elektronowej
atomu tego pierwiastka
- wyjaśnia pojęcie cząsteczki
- opisuje czym różni się atom od
cząsteczki
- ryzsuje wzory elektronowe
poznanych substancji
- zapisuje w postaci równaia
powstawanie kationu i anionu na
przykładzie sodu, magnezu, glinu,
chloru, siarki
- wymienia właściwości związków o
wiązaniach jonowych
- rysuje wzory kreskowe na podstawie
znanych wartościowości pierwiastków
- oblicza wartościowość pierwiastka w
tlenku na podstawie wzoru
sumarycznego
- podaje nazwę systematyczną tlenku
- oblicza masę cząsteczkową
wskazanych związków chemicznych
ułożenia ich w układzie okresowym
- określa zmiany aktywności metali i
niemetali w obrębie grupy i okresu
- wyjaśnia związek między
podobieństwem właściwości
pierwiastków zapisanych w tej samej
grupie układu okresowego a budową
atomów i liczbą elektronów walencyjnych
- wymienia właściwości związków o
wiązanich kowalencyjnych
- przedstawia sposób powstawania
cząsteczek wodoru, tlenu, azotu,
chlorowodoru, wody, amoniaku,
dwutlenku węgla
- przedstawia mechanizm tworzenia
wiązania jonowego
- porównuje właściwości związków o
budowie jonowej i kowalencyjnej
- wyjaśnia, co przedstawia wzór
sumaryczny, a co strukturalny
- określa maksymalną wartościowość
pierwiastka względem tlenu i wodoru na
podstawie położenia pierwiastka w
układzie okresowym (dla grup głównych)
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który jest laureatem konkursu lub spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą oraz posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza materiał podręcznikowy.
Wykazuje się dużym stopniem samodzielności i kreatywności, uczestniczy w różnych formach pracy zespołowej np. projekt. Dodatkowo:
-potrafi korzystać z różnych źródeł informacji nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela,
-potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych ( problemowych ),
-proponuje rozwiązania nietypowe,
-umie formułować problemy i dokonywać analizy nowych zjawisk,
-potrafi precyzyjnie rozumować posługując się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu chemii,
-potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, będącej skutkiem zdobytej samodzielnie wiedzy,
- twórczo pokonuje napotkane problemy i trudności, korzystając przy tym samodzielnie z różnych źródeł informacji
- rozwiązuje zadania o podwyższonym stopniu trudności