2. Piotr Gajewski (2) - Wojskowy Instytut Łączności

1.
2.
Rafał Bryś (1)
Piotr Gajewski (2)
(1) Wojskowy Instytut Łączności
[email protected]
(2) Wojskowa Akademia Techniczna
[email protected]
Gliwice,
26-28 września 2016
ROUTING Z PREDYKCJĄ POWIĄZAŃ WĘZŁÓW SIECI MANET
THE ROUTING WITH PREDICTION OF MANET NETWORK NODES CONNECTIONS
Streszczenie: Efektywność sieci MANET w dużej mierze
uzależniona jest od funkcjonowania w niej routingu. Mechanizm ten rozpoznaje topologię sieci, a następnie zestawia trasy do węzłów, często w warunkach dużej dynamiki
zmian topologii. Prowadzi to do częstych przerw łączności,
a w efekcie do opóźnień i strat danych. W artykule przedstawiona została koncepcja routingu z predykcją powiązań
pomiędzy węzłami sieci. Rozwiązanie to pozwoli na wcześniejszą reakcję routingu na zmiany topologii oraz podjęcie
działań utrzymania ciągłości tras. W artykule przedstawiono również wyniki testów symulacyjnych pomiarów czasów
powiązań.
Abstract: The MANET network efficiency largely depends
on the routing mechanism. This mechanism recognizes
network topology, and than sets the routes to nodes, often
under high topology changes. It leads to communication
interruptions and consequently to delays and data loss. The
article presents the concept of routing with nodes connection prediction. This solution allows for early response to
topology changes and to take action to maintain routes
continuity. In article also are presented the results of the
connections time measurements’ simulation tests.
Słowa kluczowe: MANET, metryka łącza, przewidywanie
dostępności łącza.
Keywords: MANET, link metric, link availability prediction
1.
WSTĘP
Cechą charakterystyczną mobilnych sieci Ad-Hoc
(MANET) jest znaczna swoboda w tworzeniu grafu
powiązań pomiędzy jej węzłami składowymi. Sieć taka
pozbawiona jest administracyjnych punktów centralnych
nadzorujących pracę sieci i jej elementów. Mobilność
węzłów sieci oraz inne zjawiska związane z transmisją
radiową przyczyniają się jednocześnie do częstych
zmian powiązań grafu. Wszystkie węzły sieci posiadają
tą samą lub bardzo zbliżoną do siebie funkcjonalność, tj.
pełnią rolę zarówno terminali abonenckich, jak i punktów pośredniczących w przekazywaniu danych – kierujących ruch (routerów). Dynamika zmian topologii sieci
jest niewątpliwą zaletą, ale stwarza szereg problemów ze
znalezieniem i utrzymaniem ścieżki (trasy) wymiany
informacji pomiędzy dowolną parą węzłów w sieci.
Wynika to m.in. z bezwładności reakcji algorytmów
routingu na występowanie czynników zakłócających,
skutkujących utratą ciągłości ścieżki routingu złożonej z
wielu łączy pośredniczących. Brak ciągłości ścieżki
równoważny jest z przerwaniem połączenia, którego
wykrycie wymaga reakcji odpowiednich mechanizmów
sprawdzających (realizujących swoje funkcje w ściśle
określonych cyklach) oraz mechanizmów poszukiwania
nowej trasy, wymagającej określonego czasu. Przerwy
na trasie transmisji danych wynikające z czasu potrzebnego na wykrycie nieciągłości i znalezienie nowej ścieżki powodują z kolei bezpowrotne straty pakietów. Potwierdzeniem tego są uzyskane wyniki badań symulacyjnych przeprowadzonych w realizowanych projektach
[1]. Wskazują one, iż stopa strat pakietów jest zależna
m.in. od ilości węzłów (wielkości sieci) oraz ich mobilności i wzrasta wraz ze wzrostem tych wskaźników.
Najprostszym rozwiązaniem powyższego problemu
jest zwiększenie częstotliwości zdarzeń monitorowania
stanu sieci przez węzły, generowanych przez protokoły
routingu. Pociąga to jednak za sobą zwiększenie obciążenia sieci ruchem nadzorczym, a także użycie większych zasobów węzłów. Stąd rozwiązanie to staje się
nieefektywne w szczególności w mobilnych sieciach
bezprzewodowych o dużej dynamice zmian topologii
oraz liczby węzłów. W związku z powyższym konieczne
jest opracowanie mechanizmów bazujących na standardowej wymianie komunikatów routingowych, a jednocześnie umożliwiających odpowiedni dobór łączy. W
tym celu łącza w sieciach MANET opisywane są dodatkową zmienną – metryką, której wartość uwarunkowana
jest stanem łącza. Stan ten, w zależności od zastosowań,
może odzwierciedlać zasoby węzła (np. zajętość kolejek
interfejsu, stan baterii, poziom sygnału odbieranego, itp.)
lub parametry jakości samego łącza (np. straty lub opóźnienia pakietów). Protokół routingu buduje wówczas
trasy złożone z łączy o lepszych parametrach. Podejście
to pozwala na zwiększenie jakości wymiany danych, ale
nie rozwiązuje problemu przerywania tras w wyniku
zmian topologii. Dlatego podejmowane są próby przypisania metryce łącza wartości parametrów określających
wiarygodność lub stabilność łącza oraz opracowania
sposobu estymacji tych wartości. W literaturze często
spotyka się rozwiązania polegające na powiązaniu metryki z czasem życia łącza, który z kolei szacowany jest
na podstawie innych parametrów charakterystycznych
dla bezprzewodowych sieci mobilnych.
W dalszej części artykułu (Rozdział 2) przedstawiono ideę funkcjonowania protokołu routingu bazującego na metrykach zależnych od parametrów czasowych
łączy. W rozdziale 3 przedstawione zostały wyniki testów symulacyjnych, których celem były pomiary po-
wyższych czasów, a w rozdziale 4 przedstawiono wnioski oraz kierunki dalszych prac.
2.
IDEA FUNKCJONOWANIA ROUTINGU
MANET Z PREDYKCJĄ POWIĄZAŃ
Protokoły routingu w sieciach MANET dzielą się
na dwie podstawowe kategorie: protokoły proaktywne i
reaktywne. Protokoły proaktywne (ang. pro-active) nazywane są również protokołami table-driven lub hop-byhop, bazują na aktualnych, kompletnych tabelach routingu. Utrzymują informacje o topologii sieci i przechowują
trasy do wszystkich węzłów sieci, niezależnie od ich
rzeczywistego wykorzystania. Protokoły reaktywne (ang.
reactive) nazywane są także protokołami routingu na
żądanie (ang. on-demand). Wyszukują one trasę w momencie, gdy jest to konieczne. Oba rodzaje protokołów
są w stanie zbudować trasy routingu w oparciu o rozpoznaną topologię sieci w trakcie jej istnienia (routing
proaktywny) lub po nadejściu żądania (routing reaktywny). Z punktu widzenia czasu gotowości do realizacji
usługi, routing proaktywny jest efektywniejszy ze
względu na ciągłą pracę mechanizmów rozpoznania
topologii, a nie tylko na żądanie, jak w przypadku protokołów reaktywnych. Utrzymanie tras, w obu klasach
protokołów routingu odbywa się w sposób podobny.
Węzły pośredniczące na trasie routingu sprawdzają aktualność kontaktu z węzłami sąsiednimi wysyłając cykliczne informacje o swoich powiązaniach. Na tej podstawie pozostałe węzły sieci są w stanie wykryć zmiany
topologii, w efekcie których ponownie uruchamiane są
procesy poszukiwania tras. Wykrycie nieciągłości i znalezienie nowej ścieżki wymaga jednak czasu, zależnego
od klasy protokołu. W przypadku protokołów reaktywnych jest to czas potrzebny na wykrycie braku wiadomości utrzymania, propagacji informacji o przerwaniu
ścieżki do źródła oraz zestawienie nowej ścieżki. W
przypadku protokołów proaktywnych jest to czas potrzebny na wykrycie braku wiadomości rozpoznania
otoczenia, propagacji wiadomości o zmianie topologii w
sieci i zestawienie nowej ścieżki. Efektem przerwania
ciągłości ścieżki oraz czasu potrzebnego na znalezienie
nowej w trakcie transmisji danych są znaczne opóźnienia
pakietów, a najczęściej ich straty.
W związku z powyższym zasadnym wydaje się
opracowanie mechanizmów wspierających wczesne
wykrywanie powyższych zdarzeń oraz poszukujących
tras alternatywnych lub rezerwowych i przełączających
trasy bez powodowania strat w transmisji pakietów danych użytkowych. Decyzja o przełączaniu tras routingu
powinna być podejmowana na podstawie danych określających stabilność lub wiarygodność łączy na danej
trasie. W literaturze [2][3][4][5] proponuje się szacowanie stabilności łącza m.in. na podstawie pomiarów parametrów radiowych odbieranych wzajemnie sygnałów i
ich zmian, wzajemnej lokalizacji i ruchu węzłów, czy
dostępności zasobów węzłów (energetycznych, obciążenia, czy radiowych). Szacowane dane mapowane są na
metrykę, która determinuje wybór poprzez algorytm
routingu łącza lepszego.
Poniżej przedstawiony został opis rozwiązania, w
których proponuje się zastosowanie metryk łączy okre-
ślających czasy powiązań pomiędzy sąsiednimi węzłami.
Metryki te oznaczono odpowiednio TOLA (ang. Time Of
Link Activity), tj. czas aktywności łącza oraz TTLA (ang.
Time To Link Activation), tj. czas do aktywności łącza.
Posiadając wiedzę o czasie dostępności określonego
łącza, mechanizm routingu może podejmować decyzje o
poszukiwaniu nowego łącza lub nowej trasy wcześniej,
zanim degradację aktualnej wykryją standardowe mechanizmy rozpoznania topologii i tworzenia nowej trasy.
Podobnie na podstawie wiedzy o możliwej dostępności
innych węzłów w określonym czasie, algorytm routingu
podczas przeliczania tras może uwzględniać węzły, które
jeszcze nie są dostępne, ale przewidywana jest ich dostępność po upływie określonego czasu. Znajomość
powyższych zależności czasowych powiązań pomiędzy
węzłami w pewnym stopniu umożliwi na przewidywanie
zmian topologii sieci i odpowiednie reagowanie mechanizmów routingu. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt,
że oszacowanie czasów połączenia i rozłączenia węzłów
nie jest zadaniem prostym ze względu na losową ich
naturę skorelowaną głównie z charakterem przemieszczania się węzłów w obrębie sieci. Również i inne czynniki mają na nie wpływ takie, jak warunki propagacji fal
radiowych, zasięg radiowy, czy specyfika zadań węzła
(np. w przypadku sieci MANET w zastosowaniach specjalnych).
Powyższe rozwiązanie wymaga okresowego zbierania danych o powiązaniach pomiędzy węzłami. Dane
te powinny być przechowywane w lokalnych bazach
oraz przetwarzane w celu oszacowania odpowiedniej
metryki. W przypadku protokołów reaktywnych może to
być kłopotliwe ze względu na realizowaną wymianę
danych nadzorczych tylko podczas aktywnej i używanej
ścieżki. Większa efektywność może być osiągnięta poprzez zastosowanie protokołów proaktywnych, które z
założenia nieprzerwanie wymieniają wiadomości utrzymaniowe w celu rozpoznania topologii sieci i jej zmian.
Do implementacji powyższego rozwiązania planuje
się wykorzystanie protokołu OLSR w wersji 2, którego
mechanizmy rozpoznania najbliższego otoczenia węzła
wymieniają dane cyklicznie, a jednocześnie pozwalają
na przekazanie metryk łączy. Metryki te przesyłane są
również w wiadomościach rozgłaszających informacje o
topologii. W związku z tym, implementacja rozwiązania
polegająca na estymacji czasów połączenia TOLA oraz
rozłączenia TTLA nie wpłynie znacząco na funkcjonowanie protokołu routingu, a wymagać będzie jedynie
modyfikacji algorytmu routingu poprzez dodanie mechanizmów interpretacji metryk.
W kolejnym rozdziale zaprezentowany został sposób zbierania danych o czasach połączenia i rozłączenia
pomiędzy węzłami, zaproponowany do zastosowania w
implementacjach protokołu OLSRv2.
3.
POMIARY CZASÓW POWIĄZAŃ W
PROTOKOLE OLSRv2
Parametry czasowe TTLA oraz TOLA determinują
informacje o czasach dostępności łączy lub węzłów
sąsiednich. Parametr TTLA reprezentuje czas, kiedy
łącze do węzła sąsiedniego jest nieaktywne, natomiast
parametr TOLA jest czasem aktywności łącza. Czasy te
powinny być przechowywane w lokalnych bazach węzłów z uruchomionym protokołem OLSR. Aktualizacja
wpisów powinna następować podczas każdej aktualizacji
w zbiorach Link Set (w przypadku łączy) oraz Neighbor
Set (w przypadku węzłów sąsiednich) odpowiednio w
bazach Interface Information Base oraz Neighbor Information Base. Stąd każda zmiana powiązania (np. łącze
ze stanu nieaktywnego przechodzi w stan aktywny lub
odwrotnie) z wybranym węzłem, o którym informacje
znajdują się w lokalnej bazie, będzie wymuszała aktualizację parametrów czasowych (czasu połączenia oraz
czasu rozłączenia). Jednocześnie powyższe bazy dla
łączy i węzłów muszą zostać rozszerzone o dodatkowe
pola. Do każdego wpisu w bazach opisujących łącze lub
węzeł należy dodać pola przechowujące informacje o
aktualnym czasie nawiązania powiązania z węzłem
<L_up_time> (<N_up_time>) oraz jego utraty
<L_down_time> (<N_down_time>). Dane z tych pól
posłużą do estymacji parametrów TTLA oraz TOLA,
które również powinny być dodawane do poszczególnych wpisów w bazach, opisujących łącza lub węzły.
Poniżej przedstawiono przykładowy wpis w bazie łączy
wg standardu RFC6130, opisujący łącze do węzła sąsiedniego i uzupełniony o wskazane wyżej informacje:
‒
Link Set: (L_neighbor_iface_addr_list,
L_HEARD_time, L_SYM_time, L_quality,
L_pending, L_lost, L_time, L_up_time,
L_down_time, L_TTLA, L_ TOLA).
‒
Neighbor Set: (N_neighbor_addr_list,
N_symmetric, N_up_time, N_down_time,
N_TTLA, N_TOLA).
Parametr L_up_time przyjmuje wartość aktualnego
czasu systemowego w przypadkach aktywacji łącza. W
protokole OLSRv2 zdarzenie takie może być zidentyfikowane, gdy flaga L_lost jest odznaczana (tj. przyjmuje
wartość false). Natomiast parametr L_down_time również przyjmuje wartość aktualnego czasu systemowego
węzła, ale w innych momentach aktualizacji baz danych
wymuszanych zdarzeniami takimi, jak: zidentyfikowanie
łącza, jako jednokierunkowe, ustawienie flagi L_lost na
wartość true lub wygaśnięcia czasu trwania łącza
L_time.
Wartości parametrów TTLA oraz TOLA mogą być
przeliczane w sposób trywialny, tj. liczona średnia z
ostatniej wartości zapisanej w bazie oraz aktualnie zmierzonej. W zależności od wartości parametrów L_up_time
oraz L_down_time, powinny być odpowiednio przeliczane metryki czasowe TTLA oraz TOLA, np., jak poniżej:
•
•
jeśli L_up_time > L_down_time :
o
L_TTLA = (L_TTLAOLD + (L_up_time –
L_down_time)) / 2
o
L_TOLA = L_TOLAOLD
jeśli L_up_time < L_down_time :
o
L_TTLA = L_TTLAOLD
o
L_TOLA = (L_TOLAOLD + (L_down_time –
L_up_time)) / 2
Jak widać z powyższego, parametry TTLA i TOLA
obliczane są, jako średnia ze zmierzonej wartości aktualnej czasu (odpowiednio połączenia lub rozłączenia) oraz
ostatniej wartości przechowywanej w bazie. Procedura ta
powinna być realizowana dla parametrów N_TTL i
N_TOLA (tj. dla węzłów) na takich samych zasadach,
jak dla łączy. Przedstawiona metoda obliczania wartości
średniej jest tylko przykładową. Nie odzwierciedla ona
rzeczywistego charakteru przyjmowanych wartości, a dla
znacznych wariancji, wartości średnie praktycznie
przyjmują charakter, jak dla wartości chwilowych, co
uniemożliwia ich statystyczną interpretację oraz zastosowanie w proponowanym rozwiązaniu.
4.
SYMULACJE I WYNIKI POMIARÓW
CZASÓW POWIĄZAŃ
W niniejszym rozdziale przedstawione zostały
przykładowe wyniki testów symulacyjnych, których
celem były pomiary czasów powiązań (czasu połączenia
TOLA i rozłączenia TTLA) pomiędzy węzłami mobilnej
sieci bezprzewodowej. Testy przeprowadzono z wykorzystaniem symulatora sieciowego OMNeT++ z dodatkiem udostępniającym modele sieci MANET oraz protokołu routingu OLSR. Moduł protokołu routingu zmodyfikowano zgodnie z opisem przedstawionym w rozdziale
3, w taki sposób, aby dokonywane były pomiary wartości czasów połączenia oraz rozłączenia pomiędzy
wszystkimi parami węzłów sieci.
Testy przeprowadzono dla sieci MANET składającej się z 10 węzłów przemieszczających się na obszarze
500m X 500m zgodnie z następującymi modelami mobilności: MassMobility, LinearRandom, Chiang oraz
GaussMarkov. Prędkość przemieszczania węzłów była
ustalana dla oddzielnych scenariuszy i wynosiła odpowiednio: 1, 2, 5, 10, 15 oraz 20m/s.
Dodatkowo przeprowadzono testy dla scenariuszy
ze zmienną ilością węzłów: 10, 15, 20, 30, 40, 50 oraz
100 węzłów poruszających się ze stałą prędkością oraz
testy dla obszaru o wielkości 5km X 5km, po którym
węzły poruszały się ze stałymi prędkościami wg scenariuszy dla obszaru 500m X 500m. Ponadto wykonano
testy dla obszaru mniejszego, po którym węzły poruszały
się ze stałą prędkością, ale w kolejnych scenariuszach
zmieniana była moc nadawania w zakresie od 1mW do
100mW. Czas trwania symulacji pojedynczego scenariusza ustalono na 72h w celu uzyskania dużej ilości punktów pomiarowych.
W każdym scenariuszu zbierane były wartości czasów połączenia oraz rozłączenia pomiędzy parami węzłów w celu oszacowania rozkładów tych czasów w
zależności od wyżej wymienionych zmiennych parametrów. Otrzymane wykresy rozkładów dla wszystkich
scenariuszy przyjmowały bardzo podobny kształt oraz
charakter, również dla scenariuszy, dla których parametrem zmiennym był model mobilności węzłów. Charakterystyki różniły się głównie wartościami średnimi oraz
wartościami odchylenia standardowego. Na poniższych
rysunkach przedstawiono przykładowe rozkłady czasu
połączenia dla scenariuszy z modelem mobilności Mas-
sMobility i LinearRandom oraz węzłami poruszającymi
się z prędkościami 1m/s (Rys. 1) oraz 10m/s (Rys. 2).
Rys. 4. Rozkład czasów rozłączenia węzłów
V=10m/s.
Rys. 1. Rozkład czasów połączenia węzłów
V=1m/s.
Rys. 2. Rozkład czasów połączenia węzłów
V=10m/s.
Z powyższych wykresów widać, że rozkład czasów
połączeń jest zależny od prędkości poruszania się węzłów, co wynika z czasu przebywania węzłów we wzajemnym zasięgu radiowym. Średnie wartości czasów
połączenia dla węzłów poruszających się z prędkością
1m/s wynosiły ok. 444,2s (MassMobility) oraz 431,2s
(LinearRandom), natomiast dla poruszających się z
prędkością 10m/s ok. 35,3s (MassMobility) oraz 33,8s
(LinearRandom). W przypadku małych prędkości poruszania się węzłów widać wyraźne przesunięcie maksimum rozkładu w kierunku mniejszych czasów dla modelu mobilności MassMobility przy podobnych średnich
czasach połączenia. Pomimo tego, charakter rozkładu
pozostał podobny. Na poniższych rysunkach przedstawione zostały rozkłady czasów rozłączenia dla ww.
przypadków.
Czasy rozłączenia pomiędzy parami węzłów również przyjmują podobny charakter rozkładu, lecz charakterystyki są bardziej płaskie. Wynika to z braku ograniczenia w postaci zasięgu radiowego tak, jak w przypadku czasów połączeń. Czas rozłączenia zależny jest tylko
od losowych zmian ścieżek węzłów. Na rysunku 4 widocznych jest wyraźnie kilka maksimów dla przypadku
modelu LinearRandom. Powstały one w efekcie nałożenia wyników pomiarów czasów zebranych od wszystkich węzłów. Czasy rozłączenia rozkładały się inaczej
dla każdego z węzłów w wyniku ich odmiennych losowych tras przemieszczania się.
Badania symulacyjne pomiarów czasów połączenia
i rozłączenia potwierdziły ich zależność od takich parametrów, jak: prędkość węzłów, zasięg radiowy, obszar
sieci, itp. W mniejszym stopniu lub wręcz w ogóle, na
wartość tych czasów nie wpływała liczba węzłów w sieci
oraz zastosowany model mobilności. W przypadku modeli, w których węzły poruszały się po mocno nieliniowych ścieżkach (np. Chiang) można było zauważyć
większe rozproszenie wyników (większe odchylenie
standardowe), a tym samym spłaszczenie charakterystyki
rozkładu.
Na rysunku 5 przedstawiono wykresy średniego
czasu połączenia oraz odchylenia standardowego w
zależności od prędkości węzłów dla modelu mobilności
MassMobility, natomiast na rysunku 6 wykresy czasu
rozłączenia.
Rys. 3. Rozkład czasów rozłączenia węzłów
V=1m/s.
Rys. 5. Średni czas połączenia oraz odchylenie standardowe (V=1..20m/s, MassMobility)
[2]
[3]
[4]
[5]
[6]
Rys. 6. Średni czas rozłączenia oraz odchylenie standardowe (V=1..20m/s, MassMobility)
5.
PODSUMOWANIE
W niniejszym artykule przedstawiono ideę funkcjonowania routingu sieci MANET z predykcją czasów
powiązań pomiędzy węzłami sieci. Protokół routingu, na
bazie własnych wiadomości utrzymaniowych powinien
dokonywać pomiarów czasów połączenia (TOLA) oraz
rozłączenia (TTLA) z innymi węzłami sieci. Znajomość
tych czasów pozwoli na odpowiednie reagowanie mechanizmów routingu, tj. wyznaczanie nowych tras zanim
aktualne ulegną rozłączeniu, z uwzględnieniem ich czasu
życia oraz wyznaczanie tras z uwzględnieniem węzłów
w odniesieniu, do których przewidywane jest ich powiązanie w przewidywalnym czasie. Kluczowym elementem powyższego rozwiązania jest właściwe oszacowanie
czasów TOLA oraz TTLA. Na podstawie przedstawionych testów symulacyjnych widać, że posiadają one w
pewnym zakresie zdeterminowany charakter rozkładu
prawdopodobieństwa. Wyniki pomiarów czasów są
zbieżne z otrzymanymi przez autorów opracowania [6]
dla innych modeli mobilności oraz scenariuszy, co może
potwierdzać uniwersalność ich zastosowania w sieciach
MANET. W kolejnych etapach pracy planowane jest
opracowanie metody szacowania ww. czasów oraz ich
prawdopodobieństwa. O ile w literaturze [2][3][4][5]
można znaleźć propozycje szacowania czasu połączenia
uzależniając go od parametrów takich, jak np. położenie
węzłów, prędkość i kierunek przemieszczania się, o tyle
szacowanie czasów rozłączenia nie zostało podjęte. Czas
ten może mieć szczególne znaczenie w przypadku sieci
typu DTN, gdzie stanem normalnym sieci jest stan braku
powiązań pomiędzy węzłami.
LITERATURA
[1] Bryś Rafał, Zubel Krzysztof, Kącik Szymon, 2015
„Mechanizmy adaptacyjnej sieci ad-hoc wsparcia
działań sieciocentrycznych - wyniki badań symula-
[7]
[8]
[9]
cyjnych", Przegląd Telekomunikacyjny - Wiadomości Telekomunikacyjne", ISSN 1230-3496 s. 12691276.
Deva Priya, M. and M.L. Valarmathi, 2013, “A
cross-layered path stability based routing protocol
for wimax networks”, American Journal of Applied
Sciences Volume 10, Issue 11, Pages 1325-1334.
D.J. He, S.M. Jiang and J.Q. Rao, 2000, "Link
availability prediction model for wireless ad hoc
networks", Proc. 2000 International Conference
on Distributed Computing System Workshop,
Taipei, Taiwan.
Hu, X., Wang, J., Wang, C., 2009 „Link stability
prediction and its application to routing in mobile ad
hoc networks”, Power Electronics and Intelligent
Transportation System (PEITS), 2nd International
Conference.
Hu Xi, Li Zhe, Liu Jun, 2010, “A Link Stability
Prediction-Based on-Demand Routing Protocol in
Mobile”, Journal of Electronics & Information
Technology.
M. Gerharz, Ch. de Waal, M. Frank, P. Martini,
2002, “Link Stability in Mobile Wireless Ad Hoc
Networks”, Local Computer Networks, LCN 2002.
27th Annual IEEE Conference.
T. Clausen, C. Dearlove, J. Dean, C. Adjih, 2009,
“Generalized Mobile Ad Hoc Network (MANET)
Packet/Message Format”, RFC54444.
T. Clausen, C. Dearlove, J. Dean, 2011, “Mobile Ad
Hoc Network (MANET) Neighborhood Discovery
Protocol (NHDP)”, RFC6130.
T. Clausen, C. Dearlove, P. Jacquet, U. Herberg,
2014, “The Optimized Link State Routing Protocol
Version 2”, RFC7181.