Wplyw uposledzonej droznosci nosa na jakosc tworzonego glosu

Transkrypt

Wplyw uposledzonej droznosci nosa na jakosc tworzonego glosu
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
ibu
tio
np
roh
ibit
Wpływ upośledzonej drożności nosa na jakość tworzonego głosu
Influence of handicapped of patency nose on quality created of voice
Jan Ratajczak, Piotr Rapiejko, Andrzej Wojdas, Dariusz Jurkiewicz
nly
eo
us
al
on
pe
rs
for
Key words: nasal septum, nasal airway obstruction, voice quality
Wstęp
y is
-
Hasła indeksowe: przegroda nosa, utrudnione oddychanie przez nos, jakość głosu
-
©by Polskie Towarzystwo Otorynolaryngologów
– Chirurgów Głowy i Szyi
Otrzymano/Received:
01.02.2009
Zaakceptowano do druku/Accepted:
05.06.2009
Wojskowy Instytut Medyczny, Klinika
Otolaryngologii CSK MON Warszawa
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med.
Dariusz Jurkiewicz
Wkład pracy autorów/Authors contribution:
Według kolejności
Konflikt interesu/Conflicts of interest:
Autorzy pracy nie zgłaszają konfliktu interesów.
Adres do korespondencji/
Address for correspondence:
imię i nazwisko: Jan Ratajczak
adres pocztowy:
Centralny Szpital Kliniczny WIM, Klinika
Otolaryngologii
ul. Szaserów 128
04-141 Warszawa 44
tel. 22 681 64 65
fax 22 681 64 62
e-mail [email protected]
-d
istr
SUMMARY
Aim: The aim of researches was estimation of quality of voice after operations
correcting of the nasal septum deviation.
Materials and methods: With researches one embraced 40 men in two
groups (group I: 20–30 of years old, group II – above 50 of year old). Voice
one priced before operation of corrective nose and 6 of months after executed intervention. In researches one used with scale GRBAS, with estimation laryngostroboskopy of function of vocal folds, with acoustic analysis
created of voice, with measurement of maximum phonation time and with
polish version of VHI. Patency of nose priced patients at subjective help of
five - gradual of scale.
Results: After 6 months all ill favourably priced effect executed of operation
improving patency of nose. In scale GRBAS in group I examined voice one
priced as normal at 12 ill (60%), instead in group II only at 3 men (15%). Above
– regularity refers also of roughness of voice. In stroboscope research executed
before operation at almost all ill one ascertained diminution of amplitude of
twitches of folds vocal and mucosal wave. After 6 months after operation
in group I both amplitude of twitches of vocal folds as and mucosal wave at
mostly examined surrendered of normalization. In group II profitable changes
we observed only at several of persons. Maximum phonation time of vowel
„a” after operation of nose surrendered to extension in both groups examined,
however men of group I reached significantly better results, with average value
approaching to norms. In acoustic analysis to distinct improvement, but only
in group I examined surrendered parameter NHR. In estimation with test VHI
six months after operation sense of disturbances of voice in both groups surrendered to diminution, in proportion to qualities created of voice.
Conclusions: Operating – restoration physiological air passage at all ill causes
diminution or liquidation earlier stepping out of disturbances of voice. From
passed researches results, that improvement of health, manifesting itself voice
euphonious is in considerable percentage possible only at young persons. At
ill in middle age and older to entire liquidation of disturbances of voice will
reach in single chances.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
Otolaryngol Pol 2009;
63 (7 ): 58-63
ed
.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
58
Th
is c
op
Drożny nos spełnia cztery zasadnicze czynności: oddechową, obronną, węchową i jest rezonatorem głosu łącznie z zatokami przynosowymi. Powietrze przechodzące
przez nos ulega oczyszczeniu, ogrzaniu i nawilżeniu.
Idealnie prosta przegroda nosa jest u osób dorosłych
rzadkością. Główną przyczyną skrzywienia przegrody
są rozmaite urazy, także okołoporodowe. Skrzywienie
przegrody nosa jest przez większość osób nieodczuwalne. Natomiast jeśli skrzywienie jest znaczne, może spowodować pogorszenie drożności jam nosa. Konieczne
staje się wówczas dodatkowe oddychanie przez otwarte
usta, co pozbawia korzystnych właściwości powietrze
dostające się do dróg oddechowych człowieka. Taka sytuacja dodatkowo powoduje, że każda infekcja górnych
dróg oddechowych znacząco się wydłuża, ponieważ
gardło, krtań, tchawica i dalsza droga oddechowa są
permanentnie wysuszane i podrażniane. Stałe niedostateczne nawilżanie błony śluzowej fałdów głosowych
powoduje jednoczesne uciążliwe zaburzenia głosu.
Cel pracy
Celem badań była ocena jakości tworzonego głosu po
operacjach korygujących skrzywione przegrody nosa,
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
ed
.
-
is c
op
y is
for
pe
rs
on
al
us
eo
nly
-d
istr
Materiał i metody
Badaniami objęto 40 mężczyzn leczonych w Klinice
Otolaryngologii Wojskowego Instytutu Medycznego
w Warszawie z powodu skrzywionej przegrody nosa
upośledzającej w sposób znaczący jego drożność.
Wszyscy chorzy w badaniu wykonywanym przed
operacją korekcyjną nosa zgłaszali współistniejące
przewlekłe zaburzenia głosu. Ocena endoskopowa
krtani wykazała istnienie przewlekłego nieżytowego
zapalenia błony śluzowej. Pacjentów zakwalifikowano
do dwóch grup wiekowych. Pierwszą z nich stanowili
mężczyźni w wieku 20-30 lat (średnia wieku – 24
lata), natomiast w grupie drugiej znalazły się osoby
powyżej 50 roku życia (średnia wieku – 57 lat). W celu
lepszego uwidocznienia wyników badań utworzono
trzecią grupę, którą stanowiło 20 zdrowych mężczyzn
w wieku 20-30 lat (średnia wieku – 26 lat), którzy
nie zgłaszali w przeszłości dolegliwości, a także nie
stwierdzano podczas badania żadnych problemów
związanych z oddychaniem przez nos i żadnych
problemów związanych z głosem. Kwalifikując chorych oprócz upośledzonego oddychania przez nos
i zaburzeń głosu postawiono kilka dodatkowych
warunków:
• praca zawodowa chorych nie była związana z nadmiernym wysiłkiem głosowym i nie była wykonywana
w środowisku szczególnie niekorzystnym dla błony
śluzowej dróg oddechowych takim jak klimatyzowane
pomieszczenia [1, 2],
• wszystkie osoby badane nie były zależne od nałogów [3],
• wykluczono współistnienie chorób, a zwłaszcza
choroby refluksowej, zaburzeń hormonalnych oraz
alergicznego nieżytu nosa [4, 5, 6, 7].
Badania w grupie I i II przeprowadzono dwukrotnie: przed operacją korekcyjną nosa i 6 miesięcy po
wykonanym zabiegu. Osobom zakwalifikowanym do
grupy III wykonano badania jednorazowo.
Drożność nosa oceniano przy pomocy subiektywnej pięciostopniowej skali. Zadaniem chorych było
określenie oddychania przez nos jako: I – niedostateczne, II – dostateczne, III – dobre, IV – bardzo dobre,
V – wzorowe.
Charakter tworzonego głosu badano przy pomocy
skali GRBAS opracowanej przez Hirano w 1981 r.
i zmodyfikowanej przez Wiskirską – Woźnicę w 2002 r.
[8]. Ocenie poddano: 1) stopień chrypki – G (grade), 2)
szorstkość głosu - R (roughness), 3) chuchający charakter głosu – B (breathiness), 4) hypofunkcjonalność
głosu – A (asthenicity) oraz 5) hyperfunkcjonalność
głosu – S (strain). Skala ta jest subiektywną oceną
jakości tworzonego przez chorego głosu, dlatego osta-
teczny wynik był wypadkową poszczególnych ocen
dokonanych przez autorów pracy.
Wszystkim chorym przeprowadzano badanie
laryngostroboskopowe przy pomocy endoskopu ze
sztywną optyką firmy Storz - 70°. Obraz rejestrowano techniką cyfrową za pomocą komputera klasy
PC i programu „IRIS” opracowanego przez zespół
pracowników Politechniki Wrocławskiej. Istotą tego
badania była ocena drgań fałdów głosowych. Podstawowe parametry oceniane w stroboskopii to:
„A” – amplituda drgań (1 – normalna, 2 – skrócona
bądź wydłużona), „P” - brzeżne przesunięcie krawędziowe (1 – prawidłowe, 2 – ograniczone lub jego
brak), „S” – symetryczność drgań fałdów głosowych
odnosząca się do amplitudy i fazy (1 – symetryczne,
2 – niesymetryczne), „R” – regularność drgań fałdów
głosowych (1 – regularne, 2 – nieregularne), „Z” –
zwarcie fonacyjne, czyli charakter zamknięcia głośni
(1 – zamknięcie pełne, 2 – zamknięcie niepełne).
Powyżej wspomniany program „IRIS” służył również do zapisywania głosu i analizy akustycznej
zarejestrowanych dźwięków mowy. W celu obiektywnej oceny akustycznej czynności fonacyjnej fałdów
głosowych, analizowano ton krtaniowy posługując
się samogłoską „a”, wypowiadaną w izolacji. Ocenie
poddano: 1) parametry określające względne zmiany częstotliwości (Jitter, R AP i PPQ), 2) parametry
określające względne zmiany amplitudy (Shimmer
i APQ) oraz 3) parametr względnych pomiarów hałasu (NHR – stosunek szumu do sygnału).
Istotnymi z punktu widzenia funkcjonowania społecznego są wartości uzyskiwane podczas
pomiaru maksymalnego czasu fonacji (s) uzyskiwane w czasie wypowiadania samogłoski „a”. Badanie to w celu jego obiektywizacji powtarzano
pięciokrotnie.
Oceny wpływu pojawiających się zaburzeń głosu
na jakość życia osób badanych dokonano przy pomocy testu samooceny niesprawności głosu (Voice
Handicap Index w modyfikacji Pruszewicza) [9].
Ankieta ta zawiera trzy grupy po dziesięć pytań
dotyczących stanu funkcjonalnego, emocjonalnego
i fizycznego chorych. Pytania dotyczące funkcjonowania badanych odzwierciedlają wpływ zaburzeń
głosu na codzienną aktywność zawodowo – społeczną chorego np. „Unikam zabierania głosu w miejscu
publicznym” czy „Moje problemy głosowe powodują,
że mniej zarabiam”. Kolejne dziesięć pytań dotyczy
sfery emocjonalnej chorego w stosunku do własnego
głosu, np. „Moje kłopoty z głosem denerwują mnie”
czy „Jestem zły, kiedy ludzie każą mi powtarzać”.
Ostatnia grupa dotyczy fizycznych dolegliwości
badanego związanych z chorobą narządu głosu,
np. „Staram się tak zmieniać glos, aby brzmiał
on w moim odczuciu lepiej” czy „Mówienie jest dla
mnie dużym wysiłkiem”. Badani odpowiadają w ska-
ibu
tio
np
roh
ibit
tym samym poprawiających drożność nosa u mężczyzn
w dwóch grupach wiekowych.
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
59
ed
.
-
Skala samooceny
drożności nosa
Grupa I badanych
Grupa III
badanych
Ilość osób po
operacji
Ilość osób
przed operacją
Ilość osób po
operacji
Ilość
osób
20
0
20
0
0
II – dostateczna
0
0
0
0
0
III – dobra
0
3 (15%)
0
5 (25%)
0
IV – bardzo dobra
0
14 (70%)
0
8 (40%)
13 (65%)
V – wzorowa
0
3 (15%)
0
7 (35%)
7 (35%0
I – niedostateczna
-d
istr
Ilość osób
przed operacją
Tabela II. Precepcyjna ocena głosu w skali GRBAS.
Ilość osób
grupy I – ocena
głosu dokonana 6 miesięcy
po operacji
Ilość osób
grupy II – ocena głosu dokonana przed
operacją
Ilość osób
grupy II – ocena głosu dokonana 6 miesięcy po operacji
Ilość osób
– ocena głosu
dokonana
w grupie III
badanych
0
0
0
0
nly
Ilość osób
grupy I – ocena
głosu dokonana przed operacją
G – chrypka stopień ciężki
G3
0
stopień mierny
G2
12 (60%)
0
13 (65%)
7 (35%)
0
stopień lekki
G1
8 (40%)
8 (40%)
7 (35%)
10 (50%)
0
głos normalny
G0
0
0
3 (15%)
20 (100%)
R2 (tak)
20 (100%)
us
8 (40%)
20 (100%)
19 (95%)
0
R1 (nie)
0
12 (60%)
0
3 (15%)
20 (100%)
0
0
0
0
0
20 (100%)
20 (100%)
20 (100%)
20 (100%)
20 (100%)
B2 (tak)
pe
rs
B1 (nie)
al
B – głos chuchający
12 (60%)
on
R – głos szorstki
A – głos asteniczny, slab
A2 (tak)
0
0
0
0
0
A1 (nie)
20 (100%)
20 (100%)
20 (100%)
20 (100%)
20 (100%)
S2 (tak)
7 (35%)
4 (20%)
4 (65%)
4 (65%)
0
S1 (nie)
13 (65%)
16 (80%)
16 (80%)
16 (80%)
20 (100%)
for
S – głos napięty
y is
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Grupa II badanych
Tabela III. Ocena drgań fałdów głosowych w badaniu stroboskopowym krtani.
Wybrane parametry drgań
fałdów głosowych
Ilość osób grupy I – ocena
głosu dokonana 6 miesięcy
po operacji
Ilość osób grupy II – ocena
głosu dokonana przed
operacją
Ilość osób gru- Ocena głosu
py II – ocena dokonana u
głosu dokona- osób grupy III
na 6 miesięcy
po operacji
amplituda drgań
A1-9; A2-11
A1-19; A2-1
A1-1; A2-19
A1-2; A2-18
A1-20; A2-0
brzeżne przesunięcie krawędziowe
P1-0; P2-20
P1-12; P2-8
P1-0; P2-20
P1-3; P2-17
P1-20; P2-0
S2 – symetryczność drgań fałdów głoso- S1-20; S2-0
wych odnosząca się do amplitudy i fazy
S1-20; S2-0
S1-20; S2-0
S1-20; S2-0
S1-20; S2-0
R2 – regularność drgań fałdów głosowych
R1-20; R2-0
R1-20; R2-0
R1-20; R2-0
R1-20; R2-0
R1-20; R2-0
Z2 – charakter zamknięcia głośni
Z1-20; Z2-0
Z1-20; Z2-0
Z1-20; Z2-0
Z1-20; Z2-0
Z1-20; Z2-0
Th
is c
op
Ilość osób grupy I – ocena
głosu dokonana przed operacją
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
ibu
tio
np
roh
ibit
Tabela I. Wyniki subiektywnej oceny drożności nosa dokonanej przez badanych.
eo
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
-
60
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
ed
.
-
is c
Dyskusja
op
y is
for
pe
rs
on
al
us
eo
nly
-d
istr
Wyniki
Wyniki analizy przedstawione w tabeli 1 wyraźnie
wskazują, iż po 6 miesiącach wszyscy chorzy pozytywnie ocenili efekt wykonanych operacji poprawiających
drożność nosa. W kolejnych tabelach zestawiono ocenę
głosu pacjentów dokonaną przy pomocy różnych metod badawczych. W percepcyjnej ocenie głosu w skali
GRBAS obserwowaliśmy korzystne zmiany zmniejszenia chrypki oraz szorstkości głosu. Ciekawym spostrzeżeniem jest, iż w grupie I badanych głos oceniono
jako normalny u 12 chorych (60%), natomiast w grupie
II tylko u 3 mężczyzn (15%). Powyższa prawidłowość
dotyczy również szorstkości głosu.
W badaniu stroboskopowym wykonanym przed
operacją u prawie wszystkich chorych stwierdzano
zmniejszenie amplitudy drgań fałdów głosowych oraz
u wszystkich ocenianych zmniejszenie przesunięcia
krawędziowego błony śluzowej. Po 6 miesiącach od
operacji w grupie I zarówno amplituda drgań fałdów
głosowych jak i brzeżne przesunięcie krawędziowe
u większości badanych uległo normalizacji. W grupie
II korzystne zmiany obserwowaliśmy jedynie u kilku
osób. Maksymalny czas fonacji obliczany podczas
wypowiadania samogłoski „a” po operacji nosa uległ
wydłużeniu w obu grupach badanych, jednak mężczyźni grupy I osiągnęli znacząco lepsze wyniki, wartością
średnią zbliżając się do normy.
Analiza akustyczna wykazała niewielkie zmiany
określanych parametrów. Wyraźnej poprawie, ale tylko
w I grupie badanych uległ parametr NHR określający
stosunek części nieharmonicznej (hałasu) w zakresie
powyżej 1500 Hz do części harmonicznej poniżej 1500
Hz czyli zawartość szumu w sygnale głosu.
Tabela 6 pokazuje, iż 70% osób grupy I i 95% grupy
II przed operacją odczuwało istotny wpływ zaburzeń
głosu na ich stan funkcjonalny, emocjonalny i fizyczny.
Sześć miesięcy po operacji poprawiającej drożność nosa
poczucie zaburzeń głosu mających zauważalny wpływ
na życie rodzinne, zawodowe i towarzyskie uległo radykalnemu zmniejszeniu. Powyższe korzystne zmiany
dotyczyły w znacznym odsetku badanych grupy I.
Life Questionnaire) przeprowadzili Dżaman i wsp. [10].
Badając 171 chorych udowodnili oni istnienie znaczącego wpływu upośledzonej drożności nosa na jakość
życia pacjentów. Choroba wywoływała liczne problemy
emocjonalne tj. irytację, zakłopotanie dolegliwościami
i frustrację pacjentów. Wśród objawów najbardziej
kłopotliwych znalazły się: zablokowany nos, potrzeba
ciągłego wycierania nosa, problemy ze snem i uczucie
zmęczenia. Z tabeli przedstawiającej 30 czynności życia
codziennego, pacjenci wybierali 3, których realizacja
w ostatnim tygodniu była ograniczona w największym
stopniu, z powodu ww. objawów. Wyniki tej ankiety
pokazały, że rozmawianie uplasowało się na drugim
miejscu (26,31% ogółu badanych), zaraz za uprawianiem sportu (28,07% ogółu badanych), co dowodzi, iż
perspektywa poprawy jakości głosu po udrożnieniu
nosa może mieć zasadnicze znaczenie przy podejmowaniu decyzji przez chorego o konieczności przeprowadzenia takiego zabiegu. Podczas spokojnego oddychania
powietrze zewnętrzne przechodzące przez nos zostaje
ogrzane, oczyszczone z zanieczyszczeń oraz nawilżone.
Upośledzona drożność nosa jak już wcześniej wspominano powoduje nadmierne wysychanie błony śluzowej
dróg oddechowych. Wpływem zmniejszonej wilgotności
błony śluzowej fałdów głosowych na głos zajmowali się
również Solomon i wsp. [2]. Prowadzili oni dwugodzinne
próby zmęczeniowe polegające na głośnym czytaniu
przez osobę z normalnym, aczkolwiek niewytrenowanym głosem. W miarę trwania takiej próby głos ulegał
pogorszeniu. U osób, które przed badaniem wypiły
dużą ilość wody, zaburzenia głosu narastały wolniej.
Głównym wnioskiem podsumowującym te badania było
to, iż nadmiernie wydłużona praca głosem prowadzi
do jego zaburzeń w dużej mierze spowodowanych wysuszeniem błony śluzowej fałdów głosowych. Podobne
badania łącznie z oceną videostroboskopową Solomon
i DiMattia prowadzili już w roku 2000. Wówczas nawilżali błonę śluzową fałdów głosowych w trakcie wysiłku
głosowego, a także dokonywali oceny po odpoczynku
podczas którego badani oddychali tylko przez nos [11].
Sivasankar i Fisher porównali głos 20 kobiet, z których
połowa przed obciążeniem narządu głosu oddychała
przez 15 minut przez usta. W wyniku takiego postępowania 6 na 10 kobiet oddychających przed badaniem
ustami wykazywało niekorzystną zmianę parametrów
głosowych i zwiększony wysiłek podczas jego tworzenia. 15-minutowe oddychanie przed badaniem przez
nos pozwoliło uzyskać efekt odwrotny, ponieważ 7 na
10 kobiet uzyskało głos lepszy. Przyczyn uzyskiwania
takich wyników, autorzy powyższych badań upatrują
w różnym nawilżeniu błony śluzowej fałdów głosowych
[12]. Powyższe przykłady dowodzą istoty poruszonego
problemu. Optymistycznie swoje wyniki przedstawili Behrman i wsp., którzy badali głos 44 chorych
z upośledzoną drożnością górnych dróg oddechowych
[13]. W celu poprawy powyższej dysfunkcji wykony-
ibu
tio
np
roh
ibit
li czterostopniowej: 0 – nigdy, 1 – prawie nigdy,
2 – czasami, 3 – prawie zawsze, 4 – zawsze.
Istotą leczenia pacjentów z upośledzoną drożnością
nosa jest uzyskanie prawidłowego przepływu powietrza przez jamy nosowe, przywracającego fizjologiczną
funkcję nosa i prowadzącego do poprawy jakości życia
chorych. Kontrola jakości życia powinna odbywać się
poprzez monitorowanie subiektywnych odczuć pacjenta. Ciekawą analizę przy pomocy polskiego tłumaczenia ankiety RQLQ (Rhinoconjunctivitis Quality of
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
61
ed
.
-
Tabela IV. Maksymalny czas fonacji dla poszczególnych badanych grup chorych podany w sekundach.
Grupa I – badanie
przed opieracją
Grupa I – badanie
po operacji
Grupa II – badanie
przed operacją
10-15 (średnia 12,5)
15-25 (średnia 17,5)
10-16 (średnia 11,2)
Grupa II – badanie
po operacji
Grupa III badanych
10-17 (średnia 14,6)
18-30 (średnia 23,1)
Tabela V. Średnie wartości wyników analiz akustycznych.
Grupa I – badanie Grupa I – badanie Grupa II – badanie
przed operacją
po operacji
przed operacją
Grupa II – badanie po operacji
Grupa III badanych
121 Hz
142 Hz
0,4%
0,5%
0,7%
0,7%
0,9%
0,4%
0,5%
0,6%
5,8%
6,0%
6,2%
4,5%
4,9%
5,3%
8,4%
7,1%
Ilość osób grupy
II – badanie
wykonane przed
operacją
Ilość osób grupy
II – badanie
wykonane 6 miesięcy po operacji
Badanie wykonane u soób grupy
III
18 (90%)
1 (5%)
11 (55%)
20 (100%)
2 (10%)
19 (95%)
9 (45%)
0
0
0
0
0
145 Hz
112 Hz
Jitter
0,7%
0,5%
0,5%
RAP
1,0%
1,2%
PPQ
0,6%
0,8%
Shimmer
6,8%
6,8%
APQ
5,3%
5,2%
NHR
8,6%
7,2%
nly
-d
istr
132 Hz
8,5%
eo
F0
Tabela VI. Wyniki badań testem samooceny niesprawności głosu (VHI).
31–60
14 (70%)
61–120
0
us
on
6 (30%)
pe
rs
0–30
Ilość osób grupy I
– badanie wykonane 6 miesięcy
po operacji
al
Ilość punktów uzyskaIlość osób
nych w teście
grupy I – badanie
wykonane przed
operacją
is c
op
y is
for
wali oni u swoich pacjentów szereg operacji takich
jak septoplastyki, przycinanie małżowin nosowych,
uvulopalatopharyngoplastyki, usuwanie przerośniętych
migdałków podniebiennych. 20% pacjentów odczuło
bardzo wyraźną poprawę głosu. Autorzy kilkakrotnie
powtarzali w pracy, że żaden chory nie zgłaszał pogorszenia głosu po przeprowadzonych operacjach. Nasze
badania potwierdziły ustalenia dokonane przez powyższych autorów, a ponadto ukazały nieco inny aspekt
poruszanego problemu. Selektywny dobór materiału
badawczego pokazał, iż w młodym wieku (w naszych badaniach 20-30 lat), błona śluzowa krtani ma ogromne
możliwości regeneracyjne i zapewnienie jej właściwego
(ogrzanego, oczyszczonego i nawilżonego) powietrza
powoduje jej prawie całkowity powrót do zdrowia, co
z kolei automatycznie przekłada się na jakość tworzonego głosu. U osób powyżej pięćdziesiątego roku życia po
operacji poprawiającej drożność nosa, głos w mniejszym
stopniu ulega poprawie. Z badań Behrmana i wsp.
nie wynika bezpośrednio zależność wiekowa opisana
Th
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Parametry
-
ibu
tio
np
roh
ibit
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
-
62
powyżej, aczkolwiek możemy przypuszczać, że te 20%
osób to głównie ludzie młodzi.
Praca dowodzi, iż warto namawiać młodych ludzi do wyrażenia zgody na przeprowadzenie korekty
skrzywionej przegrody nosa, która poprawia drożność
górnych dróg oddechowych, prowadząc do regeneracji
błony śluzowej i pośrednio poprawy jakości tworzonego głosu. U osób starszych niewątpliwie wykonanie
omawianych operacji znakomicie poprawi prawidłowe
oddychanie i zlikwiduje część wcześniejszych problemów takich jak trudności ze snem, permanentne
zmęczenie, bóle głowy, zatkanie nosa i dolegliwości
dotyczące oczu, ale jednocześnie mimo poprawy nawilżenia błony śluzowej nie będzie w stanie zlikwidować
nawarstwionych przez lata jej niekorzystnych zmian
w stopniu pozwalającym na radykalną poprawę głosu.
Jednakże większość badanych chorych po przeprowadzeniu operacji korekcyjnej przegrody nosa zgłaszało
zwiększenie komfortu podczas prowadzonych rozmów.
Czy wcześniejsze wykonanie operacji (do 30 roku życia)
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
Hamdan AL, Sibai A, Youssef M, Deeb R, Zaitoun F. The
ibu
tio
np
roh
ibit
4.
use of a screening questionnaire to determine the incidence of allergic rhinitis in singers with dysphonia. Arch. Otolaryngol. Head Neck Surg. 2006; 132(5): 547-549.
5.
Moore C, Shalet S, Manickam K, Willard T, Maheshwari H,
Baumann G. Voice abnormality in adults with congenital
and adult-acquired growth hormone deficiency. Clin. Endocrinol. Metab. 2005; 90(7): 4128 – 4132.
6.
Wnioski
Ratajczak J. Laryngologiczne spojrzenie na chorobę refluksową przełyku. Nowa Klinika. 2006; 13(1-2): 43-46.
1. Stałe znaczne i długo trwające upośledzenie
drożności nosa zawsze powoduje większe lub mniejsze
zaburzenia głosu spowodowane gorszym nawilżeniem
błony śluzowej fałdów głosowych.
2. Operacyjne przywrócenie fizjologicznej drogi
oddechowej u wszystkich chorych powoduje zmniejszenie lub likwidację wcześniej występujących zaburzeń
głosu.
3. Z przeprowadzonych badań wynika, że powrót
do zdrowia po operacjach korekcyjnych przegrody nosa
poprawiających drożność nosa, manifestujący się głosem eufonicznym jest w znacznym odsetku możliwy
jedynie u osób młodych. U chorych w wieku średnim
i starszym do całkowitej likwidacji zburzeń głosu dochodzi w pojedynczych przypadkach.
7.
Ratajczak J., Rapiejko P., Wojdas A., Lipiec A., Jurkiewicz
D.: Voice organ dysfunction In patients with allergic rhinitis sensitized to birch. Pol. J. Environ. Studies, 2007, 16
(1A):51-54.
Wiskirska – Woźnica B. Kompleksowa ocena głosu w scho-
-d
istr
8.
rzeniach organicznych i czynnościowych krtani. Rozprawa
habilitacyjna, Poznań, 2002.
9.
Pruszewicz A, Obrębowski A, Wiskirska – Woźnica B, Wojnowski W. W sprawie kompleksowej oceny głosu – własna
modyfikacja testu samooceny niesprawności głosu (Voice
nly
Handicap Index). Otolaryng. Pol. 2004; 58: 547-549.
10. Dżaman K, Jadczak M, Rapiejko P, Usowski J, Jurkiewicz
D. Ankietowe badanie jakości życia pacjentów z zaburzo-
eo
ną drożnością nosa. ANNALES UMCS Sectio D Medicina,
VOL. LX, SUPPL. XVI 2005; 90: 416-420.
11. Solomon NP, DiMattia MS. Effects of a vocally fatiguing
PIŚMIENNICTWO
task and systemic hydration on phonation threshold pres-
Sivasankar M, Erickson E, Schneider S, Hawes A. Phonatory effects of airway dehydration: preliminary evidence
us
1.
sure. J. Voice. 2000; 14(3): 341-362.
12. Sivasankar M, Fisher KV. Oral breathing increases Pth
and vocal effort by superficial drying of vocal fold mucosa.
al
for impaired compensation to oral breathing in individuals
on
with a history of vocal fatigue. J Speech Lang Hear Res.
2008; 51(6): 1494-1506.
Solomon NP, Glaze LE, Arnold RR, van Mersbergen M. Ef-
airway surgery on voice. Otolaryngol Head Neck Surg.
2002; 127(1): 36-42.
men’s voices. J. Voice. 2003; 17(1): 31-46.
3.
J. Voice. 2002; 16(2): 172-181.
13. Behrman A, Shikowitz MJ, Dailey S. The effect of upper
fects of a vocally fatiguing task and systemic hydration on
pe
rs
2.
Glas K, Hoppe U, Eysholdt U, Rosanowski F. Smoking,
carcinophobia and Voice Handicap Index. Folia Phoniatr.
for
Logop. 2008; 60(4): 195-198.
y is
op
is c
Th
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
ed
.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
-
korygującej skrzywioną przegrodę nosa u chorych
będących obecnie po pięćdziesiątym roku życia, gwarantowałoby wyeliminowanie dzisiejszych dolegliwości
z głosem? Ostatecznej odpowiedzi na tak postawione
pytanie nie znamy, ale wydaje się, że wyniki tego doniesienia zachęcają do podjęcia prób przywrócenia
fizjologicznych funkcji nosa.
-
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
PRACE ORYGINALNE / ORIGINALS
O t o l a r y n g o l o g i a P o l s k a t o m 6 3 , n r 7, w r z e s i e ń 2 0 0 9
63