Foresight

Foresight
Foresight
Foresight w wolnym tłumaczeniu oznacza przewidywanie, prognozowanie lub wizję, i odpowiada na pytanie, co może się zdarzyć w przyszłości,
w średnim lub w długim okresie czasu.
Foresight można rozumieć także jako usystematyzowane myślenie o pojawiających się możliwościach i wyzwaniach, trendach i przełomach, i tym
podobnych fenomenach. Myślenie to wykorzystuje wszystkie dostępne źródła informacji, angażuje głównych agentów zmian i stosuje
sformalizowane techniki, syntetyczne i usystematyzowane w spójną strukturę poglądy (zamiast niespójnych dyskusji, które często są wartościowe i
twórcze we wstępnej fazie, jednak wymagają sformułowania jasnych, klarownych wniosków, dla fazy ich realizacji). Celem takiego myślenia nie
jest jednak dokonanie bardziej dogłębnych studiów przyszłego rozwoju zdarzeń, czy przygotowanie bardziej przekonujących scenariuszy i
wiarygodnych modeli ekonometrycznych. Celem jest rozwinięcie strategicznej wizji i antycypującej inteligencji. Wizja ta służy podejmowaniu
bieżących decyzji zorientowanych na przyszłość, i mobilizowaniu środowiska w celu podejmowania dalszych, wspólnych akcji.
Foresight to także instrument:
Informowania środowisk opiniotwórczych i decydentów politycznych o prawdopodobnych kierunkach długoterminowego rozwoju i zmian.
W ten sposób foresight jest sposobem porównania stanu obecnego ze stanem, który zaistnieje w przyszłości, z jednoczesną możliwością
przetestowania i wyboru najlepszych alternatyw kształtowania tej przyszłości.
Kierowania społeczną dyskusją, wspierającą się na wiedzy ekspertów i angażującą szerokie środowisko (włączając w to przedsiębiorców
oraz instytucje i organizacje otoczenia biznesu). Dyskusją, której celem jest wyznaczenie priorytetów i kierunków podejmowanych w
przyszłości akcji, zwłaszcza w takich obszarach, jak polityka naukowa i edukacyjna. Zbierając i konfrontując prognozy ekspertów i
profesjonalistów o różnym doświadczeniu i interdyscyplinarnej wiedzy, foresight zmienia percepcję, wiarę i przekonania osób
uczestniczących w tym procesie.
Efektywnego wykorzystania potencjału intelektualnego wszystkich środowisk, poprzez tworzenie kultury foresightowej, spajającej nowo
powstałe sieci społecznych powiązań.
Podsumowując, foresight to rodzaj usystematyzowanego myślenia, które pozwala przewidywać przyszłość, zarządzać nią i ją kreować. W takiej
funkcji foresight wykorzystywany jest często w zarządzaniu rozwojem regionalnym (foresight regionalny) i w zarządzaniu zmianą technologiczną
(foresight technologiczny i foresight korporacyjny).
Przydatność foresightu w zarządzaniu jest zależna od jakości wiedzy foresightowej ocenianej z punktu widzenia jej:
dopasowania do celu (zgodność, znaczenie, trafność, kompleksowość),
wiarygodności źródeł informacji/ wiedzy, metod pozyskiwania, informatorów/ekspertów zaangażowanych w działania foresightowe i
rzetelności dokonanych analiz,
możliwości wykorzystania (dostępności, zrozumiałości i przydatności wyników).
Foresight wykorzystuje cały arsenał metod i technik, dzielonych najczęściej na:
podejścia ilościowe (metody zawierające ciągi liczbowe prezentujące przyszły rozwój i prognozy oraz wykorzystujące techniki
modelowania) vs jakościowe (różne formy ‘kreatywnego’ myślenia, metody delfickie, panele eksperckie, metody partycypacyjne itd.);
metody eksploratywne (metody w których punktem wyjścia jest teraźniejszość a przyszłość przyjmuje postać odpowiedzi na pytania typu
co by było gdyby?) vs normatywne (metody, w których punktem wyjścia jest przyszłość a całość rozważań koncentruje się wokół
odpowiedzi na pytania typu jak?);
techniki analityczne (techniki umożliwiające analizę problemu) vs społeczne (techniki ułatwiające interakcje między uczestnikami/grupami
uczestników);
techniki skupiające się ekspertach (techniki wykorzystujące ekspertów do stworzenia poglądów/opinii na temat przyszłości; trendów;
ewentualności, które mogą dać początek alternatywnym zdarzeniom w przyszłości; celów, do których należy dążyć; najważniejszych
priorytetów i strategii) vs techniki bazujące na założeniach (techniki wykorzystujące publicznie dostępną wiedzę typu statystyki publiczne,
raporty, analizy itd. do stworzenia wizji i priorytetów).
Opracowano na podstawie:
Piasecki B. (2004), Pierwsze kroki w foresighcie, w: Regionalna Strategia Innowacji – Foresight regionalny, Prace Instytutu Nr 1, Łódź:
Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania: 57-62.
Rogut A., Piasecki B. (2012), w: Tarnawa A., Zadura-Lichota P. (red.), Raport o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w
Polsce w latach 2010–2011, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości: 128-138.
Rogut A., Piasecki B. (2011), Metodyka foresightu, w: Praca zbiorowa. Metodologia foresightu technologicznego w obszarze
zrównoważonego rozwoju. Radom: ITeE-PIB: 9-32.
Rogut A., Piasecki B. (2011), Żywność i żywienie w XXI wieku – wizja rozwoju polskiego sektora spożywczego. Przewodnik
metodyczny, http://zywnoscizywienie.spoleczna.pl/pdf/raport_zz_2_przewodnik_metodologiczny.pdf.
UNIDO (2005a), Technology Foresight Manual. Volume 1 Organization and Methods, Vienna: United Nations Industrial Development
Organization.
Raport pochodzi z portalu http://pik.gig.eu/
(UNIDO 2005b), Foresight technologiczny. Podręcznik. Tom 1, Organizacja i metody, Tłumaczenie na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości, Warszawa: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości.
Raport pochodzi z portalu http://pik.gig.eu/